SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE A EDUKACJA. 1. Wstęp. 2. Plan Europe+ Ewa CZERWIŃSKA *, Eryk SZWARC **

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE A EDUKACJA. 1. Wstęp. 2. Plan Europe+ Ewa CZERWIŃSKA *, Eryk SZWARC **"

Zofia Osińska
6 lat temu
Przeglądów:

1 Ewa CZERWIŃSKA *, Eryk SZWARC ** SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE A EDUKACJA 1. Wstęp Postęp techniki informatycznej, telekomunikacyjnej oraz rozwój technik multimedialnych sprawiają, Ŝe otoczenie w jakim Ŝyjemy podlega ogromnym zmianom. To nowa rewolucja, która z ery industrialnej przenosi nas do nowego etapu rozwoju cywilizacji społeczeństwa informacyjnego. Jest to etap, w którym szybki dostęp do informacji jest podstawą wszelkiej działalności. Dzięki telefonii komórkowej moŝemy kontaktować się z innymi ludźmi niezaleŝnie od ich i naszego miejsca pobytu. Sieci szybkiej transmisji danych umoŝliwiają przekazywanie juŝ nie tylko danych liczbowych czy tekstów, ale równieŝ obrazków, dźwięków, a takŝe zapisów video. Wkroczyliśmy zatem w okres, w który informacja staje się podstawą do sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstw administracji szkolnictwa oraz obywateli. Następuje rozwój biznesu elektronicznego, powstają wirtualne sklepy, banki świadczą usługi przez Internet. Coraz więcej przedsiębiorstw korzysta z mediów, reklamując swoje wyroby i róŝnego typu usługi. Szkolnictwo natomiast systematycznie rozwija nauczanie e-learningowe. We wszystkich sferach działalności funkcjonujące systemy elektroniczne i informatyczne pozwalają na gromadzenie olbrzymiej ilości informacji, które odpowiednio wykorzystane przynoszą wszystkim korzyści. 2. Plan Europe+ Społeczeństwo informacyjne w Europie to dziś eeuropa wymiarem cywilizacyjnym zamierzenie jakim jest budowa społeczeństwa informacyjnego moŝna przyrównać do realizacji niegdyś takich przedsięwzięć jak likwidacja analfabetyzmu czy powszechna cywilizacja. Poprzez inicjatywę eeurope An Information Society for All Unia Europejska aktywnie realizuje ideę społeczeństwa informacyjnego, traktując ją jako * Politechnika Koszalińska, Wydział Mechaniczny ** Politechnika Koszalińska, Wydział Elektroniki i Informatyki eryk.szwarc@ie.tu.koszalin.pl

2 Społeczeństwo informacyjne a edukacja 121 strategiczny element gospodarki opartej na wiedzy. Ambitnym celem, które postawiły, podczas szczytu UE w Goeteborgu w czerwcu 2001r., było ogłoszenie planu działania eeurope+ [1], który przyjęły kraje członkowskie i kandydujące cele miały być osiągnięte do końca 2003 roku, niestety nie wykonano ich do końca i aktualnie są w niektórych państwach, nowo przyjętych do 2003 roku w toku realizacji. Plan działania eeuropa+ obejmuje cztery główne cele, którymi są: 1. Przyspieszenie tworzenia fundamentalnych podstaw budowy społeczeństwa informacyjnego (upowszechnienie usług teleinformatycznych, wykorzystanie dorobku prawnego UE związanego z koncepcją społeczeństwa informacyjnego). 2. Tańszy, szybki i bezpieczny Internet (dostępny dla wszystkich, a w szczególności dla uczniów, studentów oraz kadry naukowo dydaktycznej, nacisk na bezpieczeństwa systemów technicznych i treści przekazywanych, stosowanie podpisu elektronicznego). 3. Inwestowanie w ludzi i umiejętności (inwestowanie w młodzieŝ, przygotowanie do realizacji nowej koncepcji pracy na odległość w warunkach gospodarki opartej na wiedzy). 4. Pobudzanie do korzystania z Internetu (w tym m.in. stymulowanie rozwoju e-gospodarki, realizacja koncepcji rządu online, zdalnej opieki medycznej, kwestie organizacyjne i prawne dotyczące przekazywanych treści). W ramach przyjętego celu eeurope+ ustalono, Ŝe UE wspierać będzie działania krajów wówczas kandydujących, dziś pełnoprawnych członków, w ramach aktualnych i przyszłych programów, w których uczestniczenie wymaga spełnienia przewidzianych dla nich procedur. Ma się tu na uwadze takie aktualnie realizowane programy jak np. Siódmy Program Ramowy, IDA, econtent, 90 Digital czy teŝ elearning, Bezpieczny Internet. Środki finansowe na realizację zadań wynikających z planu eeurope+ powinny pochodzić z budŝetów państw, inwestycji sektora prywatnego oraz programów, w których kraje członkowskie uczestniczą. Przedsięwzięcia wynikające z realizacji idei społeczeństwa informacyjnego są wspierane równieŝ z funduszy strukturalnych oraz innych jak np. europejskie instytucje finansowe. Czas na realizację planu był bardzo krótki, a wykonanie jego wymagało skoordynowanego wysiłku wszystkich partnerów. Całość zadań planu eeurope+ realizowana jest na szczeblu centralnym, ale większość w samorządach regionalnych i lokalnych, społeczeństwach akademickich, a takŝe podmioty prywatne. Jednak jak zwykle w Polsce zawiodła koordynacja działań i brak dostatecznych środków finansowych nie potrafiliśmy do dziś wykorzystać moŝliwości jakie stwarza nam UE.

3 122 Ewa Czerwińska, Eryk Szwarc 3. Edukacja a społeczeństwo informacyjne Proces informatyzacji róŝnych organizacji (podmiotów gospodarczych) oraz szkół i uczelni powinien być rozpatrywany jako proces posiadający cechy działań racjonalnych. Tworząc plan takich działań naleŝy znaleźć odpowiedzi na następujące pytana: - co naleŝy zrobić? - jak to zrobić? - dla kogo? - jakie są oczekiwane efekty? Próba odpowiedzi na pierwsze pytanie zmusza do określenia celów dla programów informatyzacji społeczeństwa opartych na koncentracji przedsięwzięć w trzech równoległych kierunkach: - zracjonalizowanej (dopasowanej do rzeczywistych potrzeb i moŝliwości) rozbudowie i sukcesywnej modernizacji telekomunikacyjnej i informatycznej infrastruktury technicznej i usługowej; - poszerzeniu i upowszechnieniu juŝ zaawansowanych oraz budowie kolejnych systemów informacyjnych na potrzeby ludzi i między innymi edukacji; - wprowadzenie nowych przedsięwzięć wspomagających rozwój przedsiębiorczości oraz edukacji informatycznej. W realizacji tych przedsięwzięć informatyzacja szkół powinna spełniać wyjątkowo waŝną rolę, a cele edukacji informatycznej są następujące: - przygotowanie uczniów do Ŝycia w globalnym społeczeństwie informacyjnym poprzez nauczanie komunikacji za pomocą technik komputerowych; - podniesienie jakości edukacji w szkołach oraz wyrównanie szans edukacyjnych uczniów, uwzględniając między innymi miejsc zamieszkania; - wdraŝanie nauczycieli i uczniów do samokształcenia i samodzielnego, ale sterowanego, poszukiwania informacji przez Internet; - umoŝliwienie zainteresowanym (rodzicom, nauczycielom, uczniom) dostępu, ale kontrolowanego, do techniki komputerowej wraz z Internetem w czasie pozalekcyjnym. W takim ujęciu edukacji informatyczna jest zawęŝona tylko do młodzieŝy uczęszczającej do szkół. Jednak tworzenie społeczeństwa informacyjnego wymaga poszerzenia oferty edukacyjnej o następujące cele: - organizowanie w szkołach tanich i na róŝnych poziomach zaawansowania szkoleń technik komputerowych dla wszystkich zainteresowanych (takŝe dla dorosłych); - tworzenie i współrealizowanie przez władze samorządowe programu wykorzystania sieci i sprzętu telewizji kablowej do zastosowań internetowych w lokalach mieszkaniowych,

4 Społeczeństwo informacyjne a edukacja wspomaganie przez organ administracji centralnej (m.in. rząd RP) innowacyjności i przedsiębiorczości w celu masowej produkcji ta-niego sprzętu komputerowego i oprogramowania potrzebnego dla większości rodzin i innych spełniających tzw. rolę końcówek prostych w sieciach komputerowych. W następnym pytaniu jak to robić? zawarte jest określenie metodyki do działań realizujących wyŝej postawione cele. NajwaŜniejszym działaniem, niestety bardzo trudnym do realizacji z uwagi na zasoby finansowe, jest wyposaŝenie szkół w sprzęt i oprogramowanie. Udostępnienie dostępu do Internetu, powinno być realizowane w ramach koncepcji: przynajmniej jedna pracownia internetowa w kaŝde szkole i gminie, a następnie osiedlu. Realizacja tych zadań wymaga zaangaŝowania nie tylko samych szkół, ale równieŝ lokalnego środowiska naukowego i władz szczególnie poprzez opracowanie szczegółowych planów (programów) konkretyzujących idee społeczeństwa informacyjnego dla własnej społeczności. Odpowiedź na trzecie pytanie dla kogo?, to szczególnie określenie zasięgu edukacji informatycznej. Pozytywną stroną rozpoczęcia tego zadania byłaby pomoc, aby kaŝdy nauczyciel posiadał własny komputer typu notebook. Pomimo bardzo duŝego zainteresowania uczniów szkół na róŝnym poziomie edukacji, oraz z uwagi na miejsce połoŝenia szkoły biedna wieś i bogate miasto, pomimo Ŝe są duŝe nie mogą być zrealizowane. WiąŜe się to z bardzo wysokimi kosztami wyposaŝenia pracowni komputerowych. Analizując natomiast jakie mogą być potencjalne korzyści stosowania technik komputerowych, odpowiedź wydaje się prosta, są to efekty związane z poprawą jakości kształcenia, jak i efekty ekonomiczne. NaleŜy bowiem zrozumieć, Ŝe oczekiwane efekty to proces dydaktyczny sprowadzony do prostego modelu pozyskiwania wiedzy, w którym nauczyciel z komputerem, powinien słuŝyć pomocą w: - wyborze źródła wiedzy, zasobu informacji i przedstawieniu modelu zjawiska, - przekształceniu modelu zjawiska do postaci zrozumiałej dla uczniów, - zapisanie istotnych treści oraz ich zapamiętanie, - kontroli efektywności procesu dydaktycznego. Przy takim rozumieniu roli nauczyciela, nauczanie z wykorzystaniem systemów komputerowych moŝe stać się konkurencyjne w stosunku do nauczania tradycyjnego. Jednak, uwaŝana przez niektórych nauczycieli, idea szkoły internetowej bez nauczyciela, jest praktycznie nierealna. Pomimo, Ŝe w Polsce kilka uczelni realizuje, tzw. e-edukację, jest ono praktycznie zawęŝone do uzupełniania typowego procesu dydaktycznego.

5 124 Ewa Czerwińska, Eryk Szwarc 4. Podsumowanie Uwzględniając powyŝsze rozwaŝania naleŝy stwierdzić, Ŝe upowszechnienie dostępu do informacji, będącej coraz istotniejszym elementem edukacji będącym warunkiem zrównowaŝonego rozwoju społeczeństwa informacyjnego. JeŜeli zatem nie chcemy stracić szans i korzyści płynących z dokonujących się rewolucyjnych przemian w dziedzinie technologii informatycznych przede wszystkim postawmy na edukacje informatyczną. Abstract Scientific and technical development, especially development of technology and multimedia causes our educational environment to change constantly creating revolutionary era of information society. In such a society, an access to information becomes a fundament of its functioning. Access to information may be assured by Europe+ initiative, which principles are to push on creation of a new society. The initiative changes traditional forms of education towards e-learning. Bibliografia: [1] Horton W., E-Learning - Tools and technologies Wiely, Indianapolis [2] Kubiak M.J., Wirtualna edukacja, Warszawa [3] Kopczewski M., Modele nauczania stosowane w edukacji na odległość, Opole Recenzent: prof. Maciej Walkowiak

Podobne dokumenty

Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce

Strategia Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce Dokumenty List od Premiera Czasy, w których żyjemy, to czasy komputerów, telefonów komórkowych, SMSów, czatów, Internetu i serwisów społecznościowych.