Wdrażanie ITS a polityka transportowa państwa

Transkrypt

1 Wdrażanie ITS a polityka transportowa państwa Warszawa, 19 stycznia 2017 r. 1

2 ITS stały element polityki państwa Strategia Rozwoju Transportu Sukcesywnie wprowadzane będą inteligentne systemy transportowe wspierające zarządzanie infrastrukturą dróg publicznych. Krajowa Polityka Miejska Istotnym elementem w rozwoju układu transportowego miasta i jego obszaru funkcjonalnego powinny być tworzenie i rozbudowa innowacyjnych systemów zarządzania ruchem i jego monitoringu inteligentnych systemów transportowych (ITS). Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Istotnym rezultatem będzie również zapewnienie odpowiedniego nasycenia systemu transportowego w Polsce usługami cyfrowymi opartymi o inteligentne systemy transportowe zmniejszające kongestie, podnoszące poziom bezpieczeństwa użytkowników infrastruktury i uczestników ruchu, integrujące wszystkich zarządców infrastruktury w ramach jednego systemu zarządzania ruchem. 2

3 SRT zakłada poprawę organizacji i zarządzania systemem transportowym Model organizacji i zarządzania systemem transportowym będzie oparty o: ścisłą współpracę organów administracji rządowej i samorządowej, zarządców infrastruktury oraz przewoźników w zapewnieniu efektywnych i bezpiecznych przewozów transportowych; oddziaływanie na popyt na usługi transportowe; wdrażanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych. 3

4 SRT wdrażanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych Zgodnie z założeniami SRT, nowe rozwiązania, które znajdą zastosowanie w transporcie będą jednocześnie: pozwalać na zintegrowanie poszczególnych gałęzi transportu; wpływać na optymalizację ruchu i zarządzania infrastrukturą; skutkować lepszą obsługą informacyjną użytkowników usług transportowych; przekładać się na poprawę bezpieczeństwa uczestników ruchu; ograniczać negatywny wpływ transportu na środowisko i klimat, poprawić jego efektywność energetyczną; łagodzić negatywne skutki zmian klimatu oddziałujące na infrastrukturę i działalność transportową, przyczyniać się do poprawy bezpieczeństwa uczestników ruchu. 4

5 SRT - nowoczesne rozwiązania w poszczególnych gałęziach transportu Wdrożenie zunifikowanego systemu telematycznego w zakresie przewozów towarowych oraz w zakresie przewozów pasażerskich, rozszerzenie funkcjonalności Systemu Konstrukcji Rozkładu Jazdy SKRJ oraz wdrożenie systemu ERTMS na głównych korytarzach transportowych TEN-T. Modernizacja infrastruktury zarządzania ruchem lotniczym (SESAR) na potrzeby realizacji programu SES (ang. Single European Sky). Budowa Krajowego Systemu Bezpieczeństwa Morskiego oraz rozwijanie systemów monitorowania i informacji o ruchu statków (SSN i VTS / VTMS). Uruchomienie systemu zharmonizowanych usług informacji rzecznej (RIS). 5

6 Wdrożanie nowoczesnych rozwiązań technologicznych w transporcie drogowym Zapewnienie informacji i umożliwienie rezerwacji bezpiecznych i chronionych miejsc parkingowych dla samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych na wybranych odcinkach dróg krajowych; Zapewnienie informacji o podróżach z wykorzystaniem różnych rodzajów transportu; Zapewnienie informacji o warunkach ruchu drogowego w czasie rzeczywistym; Ustalenie zakresu danych oraz opracowanie procedur dotyczących bezpłatnego dostarczania użytkownikom informacji związanych z bezpieczeństwem drogowym; Sukcesywne wprowadzanie elektronicznego systemu poboru opłat za korzystanie z infrastruktury drogowej na wybranej sieci dróg publicznych dla samochodów o masie powyżej 3,5 t; Budowa Krajowego Systemu Zarządzania Ruchem. 6

7 ITS kierunki interwencji w UE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/40/UE w sprawie ram wdrażania Inteligentnych Systemów Transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami transportu dokument koordynujący wdrażanie ITS w UE, przepisy implementowane do prawa polskiego. Komunikat KE z listopada 2016 r. odnośnie współpracujących inteligentnych systemów transportowych COM (2016) 766 dokument o charakterze soft law, formułuje strategię wdrażania C-ITS w UE, element dojścia do modelu mobilności opartego na połączonych i zautomatyzowanych systemach przemieszczania się i transportu w całej UE. 7

8 ITS implementacja do prawa krajowego Dyrektywę 2010/40/UE implementowano do polskiego porządku prawnego w 2012 r. o uzupełniając (art. 43a) przepisy ustawy o drogach publicznych Art. 43a ustawy o drogach publicznych zapewnia ramy prawne dla wdrażania systemów wsparcia transportu zapewniających: interoperacyjność w ramach działających rozwiązań, niedyskryminujący żadnych podmiotów dostęp do aplikacji efektywność działania systemów, spójność przyjętych rozwiązań z zasadami obowiązującymi na obszarze UE. 8

9 C-ITS = współpracujące ITS W listopadzie 2016 r. Komisja Europejska wydała Komunikat Europejska strategia na rzecz współpracujących inteligentnych systemów transportowych ważny krok w kierunku mobilności pojazdów współpracujących, połączonych i zautomatyzowanych (COM (2016) 766) Komisja wzywa państwa członkowskie do jak najszybszego wdrażania pakietu usług ITS, które umożliwią odbiorcy końcowemu korzystanie w czasie rzeczywistym z informacji o niebezpiecznych zdarzeniach na drodze oraz komunikowanie się pojazdów z systemami ITS w obszarze bezpieczeństwa ruchu Komisja zakłada, że wdrożenie tego typu systemów już w 2019 r. zapewni maksymalizacje korzyści z nich wynikających (prognozując zwrot inwestycji w skali 3:1) Możliwość pełnego skutecznego wdrożenia tego typu usług zależy jednak od przyjęcia szeregu rozwiązań m.in. w obszarze zabezpieczenia przepływu informacji i ochrony danych Polska zamierza wprowadzać rozwiązania C-ITS ewolucyjnie, opierając się o doświadczenia wynikające z dotychczasowych wdrożeń systemów ITS min. z efektów programu Crocodile (budowa przez GDDKiA Krajowego Punku Dostępowego). 9

10 C-ITS usługi priorytetowe (tzw. Day 1 list) Powiadomienie o niebezpiecznej lokalizacji: ostrzeżenie o powolnych lub stojących pojazdach i ruchu z przodu; ostrzeżenie o robotach drogowych; warunki pogodowe; światło hamowania awaryjnego; zbliżanie się pojazdu uprzywilejowanego; inne niebezpieczeństwa. Zastosowania oznakowania: oznakowanie pokładowe pojazdu; pokładowe ograniczenia prędkości pojazdu; naruszenie sygnału / bezpieczeństwo skrzyżowań; prośba oznaczonych pojazdów o pierwszeństwo sygnalizacji ruchu; informacja o optymalnej prędkości na zielonym świetle; dane z sond pojazdu; tłumienie fali uderzeniowej* (mieści się w kategorii ostrzeżenia o miejscowym zagrożeniu ) * Niefortunne tłumaczenie KE (ang.: shockwave damping) zator, zatrzymanie/przywrócenie płynności ruchu 10

11 C-ITS podejście UE: usługi drugiego rzutu (tzw. Day 1.5 list) informacje na temat stacji paliw i ładowania dla pojazdów o napędzie alternatywnym; ochrona niechronionych użytkowników dróg; zarządzanie parkowaniem na ulicy i informacje w tym zakresie; informacje o parkowaniu poza ulicą; informacje dotyczące systemów parkuj i jedź ; nawigacja pojazdów połączonych i współpracujących do i z miasta (pierwszy i ostatni odcinek transportu, parkowanie, informacje o trasie, skoordynowana sygnalizacja świetlna); informacje o ruchu i inteligentne wytyczanie tras. 11

12 C-ITS wdrażanie w Polsce Polska jest zainteresowana wykorzystaniem nowych technologii z branży motoryzacyjnej dla poprawy bezpieczeństwa na drogach i zmniejszenia negatywnego wpływ transportu drogowego na środowisko.! 12 ustalenie jasnego katalogu wymagań dotyczących infrastruktury dla usług C-ITS; rozstrzygnięcie kwestii dotyczących technologii przekazywania danych i ich realnej dostępności dla użytkowników systemów; ustanowienie i uzgodnienie unijnych zasad bezpieczeństwa przekazywania i wykorzystywanie informacji niezbędnych dla działania C-ITS; doprecyzowanie sposobów zarządzania systemami działającymi w ramach C-ITS, w tym współpracy transgranicznej w sposób zapewniający płynną wymianę niezbędnych informacji pomiędzy interesariuszami systemów; konieczność skoordynowanego zaangażowania w proces budowy C-ITS przemysłu telekomunikacyjnego, producentów pojazdów i części zamiennych oraz ich dystrybutorów + zapewnienie niedyskryminacyjnego traktowania poszczególnych branż i podmiotów rynkowych; konieczność wypracowania standardów współpracy w ramach C-ITS obowiązujących pomiędzy organami różnych państw członkowskich; zapewnienie skoordynowanego wdrożenia usług C-ITS w Europie; właściwe określenie systemu zarządzania przekazywaniem danych w ramach i pomiędzy poszczególnymi systemami; ochrona przepływu i bezpieczeństwo przetwarzanych danych; przyjęcie ewolucyjnego sposób wdrażania C-ITS w Polsce.

13 Europejska Ramowa Architektura FRAME model wdrażania ITS Wdrażanie rozwiązań ITS to skomplikowany proces bez początku i bez końca działanie wymagające nieustannego dostrzegania i uwzględniania nowych wyzwań i kolejnych obszarów działania. Aby skutecznie wdrażać i koordynować działanie różnorodnych technologii wsparcia transportu potrzebne jest efektywne narzędzie pomagające projektować i budować architekturę systemu. FRAME jest przemyślanym i sprawdzonym modelem opartym na standardach inżynierii systemów umożliwiającym dodatkowo elastyczne podejście do tworzenia ITS. Skoordynowany, konsekwentny i spójny sposób wdrażania ITS to pożądany model działania wspierany przez Rząd i przez Komisje Europejską. Promowanie i propagowanie modelu FRAME stanowi pożądane wsparcie dla obecnych i przyszłych twórców systemów ITS w Polsce. 13

14 Wnioski Rząd RP wspiera rozwój i wdrażanie nowoczesnych technologii wspomagających transport Tworzenie systemów wspierających transport musi mieć charakter ewolucyjny Korzystamy i zachęcamy do korzystania ze środków unijnych na tworzenie oraz na badanie i rozwój ITS Jednym z największych wyzwań jest zapewnienie właściwej koordynacji wdrażania ITS w skali UE Architektura FRAME jest pożądanym narzędziem wdrażania ITS 14

15 Dziękuję za uwagę Maria Perkuszewska Departament Strategii Transportu i Współpracy Międzynarodowej Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa Maria.Perkuszewska@mib.gov.pl 15