SinuTrain. Instrukcja dla początkujących, toczenie i frezowanie SINUMERIK 810D / 840D / 840Di. Dokumentacja szkoleniowa 10/2003 SINUMERIK

Transkrypt

1 SinuTrain Instrukcja dla początkujących, toczenie i frezowanie SINUMERIK 810D / 840D / 840Di Dokumentacja szkoleniowa 10/2003 SINUMERIK

2 2. zmienione wydanie 10/2003 obowiązuje od wersji oprogramowania HMI06.03 Wszelkie prawa zastrzeżone Powielanie albo przesyłanie również pojedynczych fragmentów tekstu, ilustracji albo rysunków jest niedozwolone bez pisemnej zgody wydawcy. Dotyczy to zarówno powielania przez fotokopie albo inną technologię jak również przenoszenia na filmy, taśmy, płyty, przeźrocza robocze albo inne media. Niniejsza instrukcja dla początkujących powstała we współpracy z firmami SIEMENS AG Automatisierungs- und Antriebstechnik Motion Control Systems Postfach 3180, D Erlangen i R. & S. KELLER GmbH Klaus Reckermann, Siegfried Keller Postfach , D Wuppertal. Nr zamówieniowy: 6FC5095-0AB00-0NP1

3 Słowo wstępne Sterowania numeryczne SINUMERIK 810D, 840D i840di wyróżniają się dużą otwartością, tzn. mogą być one przez producenta maszyny a częściowo również przez samego użytkownika konfigurowane według własnych wymagań. Dzięki temu dają się efektywnie stosować i są szeroko rozpowszechnione przy produkcji małoseryjnej jak też w całkowicie zautomatyzowanych liniach produkcyjnych. Celem zredagowania niniejszego podręcznika było umożliwienie szerokiemu kręgowi użytkowników łatwo zrozumiałego zapoznania się z tymi sterowaniami o wielkich możliwościach. Przy pomocy sterowań 810D, 840D i840di można sterować dużą liczbą różnych technologii obróbki. W niniejszym podręczniku omawiamy dwie istotne technologie toczenie i frezowanie. Podręcznik stworzono we współpracy z praktykami z dziedziny NCi dydaktykami. Szczególne podziękowania należą się Panu Markusowi Sartorowi za za jego cenne wskazówki i krytykę. Układ podręcznika jest odniesiony do praktyki i zorientowany na wykonywane czynności. Krok po kroku są objaśnione sekwencje przycisków. Bogate wyposażenie w rysunki umożliwia Wam w każdym czasie porównanie własnych wprowadzeń na sterowaniu z danymi w podręczniku. Dzięki temu instrukcja ta nadaje się w szczególnie dobrze do przygotowania albo wprowadzenia zmian poza sterowaniem, na PC, przy pomocy identycznego ze sterowaniem systemu SinuTrain. Przykłady zawarte w podręczniku zostały sporządzone przeważnie na bazie wersji oprogramowania 5.2. Dalszy rozwój oprogramowania i opisanej już otwartości sterowania nie pozwala wykluczyć, że posługiwanie się Waszym sterowaniem nie będzie w szczegółach zgodne z opisaną konfiguracją. Również ewentualnie w zależności od położenia przełącznika z kluczykiem na maszynie możecie mieć dostęp nie do wszystkich opisanych funkcji. W tych przypadkach odsyłamy do dokumentacji towarzyszącej producenta maszyny wzgl. do dokumentacji wewnętrznej firmy. Życzymy Wam wiele radości i sukcesów przy pracy z Waszym sterowaniem SINUMERIK. Autorzy Erlangen/Wuppertal, marzec

4 Instrukcja dla początkujących Spis treści 1 Podstawy Podstawy geometryczne frezowania i toczenia Osie narzędzia i płaszczyzny robocze Absolutne i przyrostowe podawanie wymiarów (frezowanie) Kartezjańskie i biegunowe podawanie wymiarów (frezowanie) Ruchy kołowe (frezowanie) Absolutne i przyrostowe podawanie wymiarów (toczenie) Kartezjańskie i biegunowe podawanie wymiarów (toczenie) Ruchy kołowe (toczenie) Technologiczne podstawy frezowania i toczenia Prędkość skrawania i prędkości obrotowe (frezowanie) Posuw na ząb i prędkości posuwu (frezowanie) Prędkość skrawania i prędkości obrotowe (toczenie) Posuw (toczenie) Obsługa Przegląd sterowania Ustawianie, przełączanie zakresów czynności obsługowych, wyłączenie Klawiatura i podział ekranu Ustawianie Zarządzanie narzędziami :utworzenie narzędzia i załadowanie do mag Korekcja narzędzia: utworzenie narzędzia Narzędzia programów przykładowych Draśnięcie obrabianego przedmiotu i nastawienie punktu zerowego Zarządzanie programami i ich wykonywanie Zapisywanie danych na dyskietce i wczytanie z dyskietki Zezwolenie dla programu, załadowanie, wybranie i wykonanie

5 Instrukcja dla początkujących 3 Programowanie frezowania Obrabiany przedmiot "Longitudinal guide" Utworzenie obrabianego przedmiotu i programu obróbki Wywołanie i zmiana narzędzia Funkcje podstawowe Proste drogi ruchu bez korekcji promienia frezu Wiercenie z użyciem cykli i techniki podprogramów Utworzenie podprogramu Symulacja programu Obrabiany przedmiot "Injection mold" Utworzenie obrabianego przedmiotu i programu obróbki Proste i łuki koła - frezowanie konturowe z korekcją promienia frezu Wnęka prostokątna POCKET Wnęka kołowa POCKET Częśc progrmu kopiowanie Programowanie toczenia Indeks 4.1 Obrabiany przedmiot "Shaft" Utworzenie obrabianego przedmiotu i podprogramu Wywołanie narzędzia, prędkość skrawania i funkcje podstawowe Toczenie poprzeczne Cykl skrawania CYCLE Obróbka wykańczająca Korekta błędów - równoległa edycja programu głównego i podprogramu Podcięcie gwintu według DIN Cykl nacinania gwintu CYCLE Wykl wytaczania CYCLE Obrabiany przedmiot "Complete" Procesor konturu SINUMERIK Skrawanie warstwowe i obróbka wykańczająca konturu z podcięciem Wiercenie centryczne Obróbka powierzchni czołowej przy pomocy TRANSMIT Indeks haseł Omawiane polecenia i adresy Omawiane cykle Pochodzenie rysunków

6 Instrukcja dla początkujących 4

7 Instrukcja dla początkujących 1 Podstawy W niniejszym rozdziale objaśniono dla osb początkujących w dziedzinie CNC kilka ogólnych geometrycznych i technologicznych podstaw programowania frezowania i toczenia. 1.1 Podstawy geometryczne frezowania i toczenia Przedstawione tutaj podstawy geometryczne odnoszą się w dużej części do graficznego procesora konturu SINUMERIK. Przy tym zastosowane fotografie ekranu służą do wsparcia teorii. Jeżeli już z góry chcecie przykłady teoretyczne sprawdzić w sterowaniu: zakres czynności obsługowych 'Program' > Utwórz nowy program obróbki> W edytorze tekstów poziomy przycisk programowany [Kontur] > pionowy przycisk programowany [utwórz kontur] >... Przykład praktyczny, w którym ten procesor konturu jest przedstawiony w kontekście, znajdziecie w rozdziale "Programowanie toczenia" Osie narzędzia i płaszczyzny robocze FREZOWANIE We frezarkach uniwersalnych narzędzie jest najczęściej montowane równolegle do osi głównych. Te prostopadłe do siebie osie są według DIN wzgl. ISO 841 ustawione na prowadnice główne maszyny. Z pozycji zamontowania narzędzia wynika odpowiednia płaszczyzna robocza. Przy frezowaniu osią narzędzia jest najczęściej Z. Oś narzędzia Z - płaszczyzna G17 Gdy pokazany układ współrzędnych zostanie odpowiednio obrócony, wówczas zmieniają się osie i ich kierunki w każdorazowej płaszczyźnie roboczej (DIN 66217). 5

8 1.1 - Podstawy geometryczne frezowania i toczenia Oś narzędzia Y - płaszczyzna G18 Wskazówka: Może być tak, że przy wersji oprogramowania na Waszym sterowaniu z powodów kompatybilnościowych w płaszczyźnie G18 jest jeszcze Z przed X. Dotyczy to również toczenia (patrz niżej). Oś narzędzia X - płaszczyzna G19 TOCZENIE Na tokarkach uniwersalnych narzędzie jest montowane najczęściej równolegle do osi głównych. Te prostopadłe do siebie osie są według DIN wzgl. ISO 841 ustawione na prowadnice główne maszyny. Przy toczeniu Z jest osią obrabianego przedmiotu. Oś toczenia Z - płaszczyzna G18 * Ponieważ średnice toczonych przedmiotów dają się stosunkowo łatwo kontrolować, podawanie wymiarów w osi poprzecznej jest odniesione do średnicy. Pracownik może bezpośrednio porównać wymiar rzeczywisty z wymiarami na rysunku. * W płaszczyźnie G18 są programowane wszystkie operacje toczenia. Operacje wiercenia i frezowania na powierzchni czołowej części toczonej są programowane w płaszczyźnie G17. Operacje wiercenia i frezowania na pobocznicy części toczonej są programowane w płaszczyźnie G19. 6 Przy pomocy przycisku możnawywoływać obrazy pomocy w celu wyboru osi narzędzia. Pokazane tutaj podanie wymiaru w promieniu występuje również na obrazie pomocy, ale prawie nigdy nie występuje.

9 Instrukcja dla początkujących Aby sterowanie CNC - jak SINUMERIK 840D - mogło orientować się odnośnie systemu pomiarowego w istniejącej przestrzeni roboczej, jest tam kilka ważnych punktów odniesienia. Punkt zerowy maszyny M Punkt zerowy maszyny M jest ustalany przez producenta i nie można go zmienić. Leży on w przypadku frezowania w środku układu współrzędnych maszyny a w przypadku toczenia na powierzchni oporowej końcówki wrzeciona. Punkt zerowy obrabianego przedmiotuw Punkt zerowy obrabianego przedmiotu W, zwany też punktem zerowym programu, jest środkiem układu współrzędnych obrabianego przedmiotu. Można go dowolnie wybrać i powinien przy frezowaniu być umieszczony tam, gdzie na rysunku rozpoczyna się najwięcej wymiarów. Przy toczeniu punkt ten leży zawsze w osi toczenia i najczęściej na powierzchni poprzecznej. Punkt odniesieniar Dosunięcie do punktu odniesienia R następuje w celu wyzerowania systemu pomiarowego, ponieważ najczęściej nie można dokonać dosunięcia do punktu zerowego maszyny. Sterowanie znajduje w ten sposób swój punkt odniesienia w systemie pomiaru drogi. Punkt odniesienia nośnika narzędzi T DPunkt odniesienia nośnika narzędzi T ma znaczenie dla ustawiania wstępnie ustawionych narzędzi. Pokazane na rysunku poglądowym długości L i Q służą jako wartości obliczeniowe narzędzia i są wprowadzane do pamięci narzędzi sterowania. 7

10 1.1 - Podstawy geometryczne frezowania i toczenia Absolutne i przyrostowe podawanie wymiarów (frezowanie) Wprowadzenia absolutne: Wprowadzone wartości odnoszą się do punktu zerowego obrabianego przedmiotu. Wprowadzenia przyrostowe: Wprowadzone wartości odnoszą się do aktualnej pozycji. Punkt końcowy * Przyciskiem programowanym można w każdym czasie przełączyć. Punkt końcowy * Aktualna pozycja W W Aktualna pozycja *G90 Absolutne podanie wymiarów Przy wprowadzeniach absolutnych należy zawsze wprowadzać absolutne wartości współrzędnych punktu końcowego w aktywnym układzie współrzędnych (aktualna pozycja nie ma znaczenia). *G91 Przyrostowe podanie wymiarów Przy wprowadzaniu przyrostowym należy wprowadzać zawsze wartości różnicy między aktualną pozycja i punktem końcowym przy uwzględnieniu kierunku. Oto dwa przykłady w kombinacji absolutnie/przyrostowo: 8

11 Instrukcja dla początkujących Kartezjańskie i biegunowe podawanie wymiarów (frezowanie) Do określenia punktu końcowego prostej są potrzebne dwie dane. Mogą one wyglądać następująco: Kartezjańskie: wprowadzenie współrzędnych X iy Biegunowe: wprowadzenie długości i kąta Wszystkie szare wartości są automatycznie obliczane i wyświetlane. Wskazówka: Wprowadzenia kartezjańskie i biegunowe można kombinować, np.: Kąt 53,13 = kąt startowy w stosunku do do dodatniej osi X albo kąt 39,094 = kąt w stos. do elementu poprzedz. Wprowadzenie punktu końcowego w Y i długości Wprowadzenie punktu końcowego w X i kąta Odniesione do kontekstu obrazy pomocy można wywołać podczas wprowadzania i pokazują one określenia poszczególnych pól wprowadzania. 9

12 1.1 - Podstawy geometryczne frezowania i toczenia Ruchy kołowe (frezowanie) W przypadku łuków koła jest wg. DIN podawany punkt końcowy łuku (współrzędne X iy w płaszczyźnie G17) i punkt środkowy (I i J w płaszczyźnie G17). Procesor konturu sterowania SINUMERIK daje Wam również w przypadku łuków koła możliwość przejęcia dowolnego wymiaru z rysunku bez nakładu pracy na przeliczanie. Poniżej znajdziecie przykład z dwoma łukami koła - na razie tylko częściowo określonymi. Wprowadzenie punktu środkowgo (absolutnie): Po Input: Po Input: Uzyskuje się następujące wyświetlane wartości, gdy wprowadziliście wszystkie znane wymiary i w oknie wprowadzania każdorazowego łuku nacisnęliście przycisk programowany. Wprowadzenia łuków w edytorze tekstów brzmiałyby: G2 X Y I20 J0 G2 X105 Y70 I=AC(90) J=AC(70) 10

13 Instrukcja dla początkujących Absolutne i przyrostowe podawanie wymiarów (toczenie) Wprowadzenia absolutne: Wprowadzone wartości odnoszą się do punktu zerowego obrabianego przedmiotu. Wprowadzenia przyrostowe: Wprowadzone wartości odnoszą się do aktualnej pozycji. Przyciskiem programowanym można w każdym czasie przełączyć. * * Punkt końcowy Aktualna pozycja Uwaga: Odmiennie od DIN przy obowiązującym tutaj ustawieniu DIAMON również wartości I są wprowadzane i wyświetlane w odniesieniu do średnicy. Punkt koñcowy Aktualna pozycja *G90 Absolutne podawanie wymiarów Przy wprowadzaniu absolutnym należy zawsze wprowadzić absoluttne wartości współrzędnych punktu końcowego w aktywnym układzie współrzędnych (aktualna pozycja nie ma znaczenia). *G91 Pprzyrostowe podawanie wymiarów Przy wprowadzaniu przyrostowym należy zawsze wprowadzić wartość różnicy między aktualną pozycją i punktem końcowym przy uwzględnieniu kierunku. Oto dwa przykłady w kombinacji absolutnie/przyrostowo: 11

14 1.1 - Podstawy geometryczne frezowania i toczenia Kartezjańskie i biegunowe podawanie wymiarów (toczenie) Do określenia punktu końcowego prostej są potrzebne dwie dane. Mogą one wyglądać następująco: Kartezjańskie: wprowadzenie współrzędnych X i Z Wszystkie szare wartości są obliczane automatycznie. Biegunowe: wprowadzenie długości i kąta Wskazówka: Punkt końcowy Punkt końcowy Kąt 126,87 = kąt startowy w stosunku do dodatniej osi Z albo kąt -39,094 = kąt w stos. do elementu poprzedz. (39,094 = ,906 ) Wprowadzenia kartezjańskie i biegunowe można kombinować, np.: Wprowadzenie punktu końcowego w X i długości Wprowadzenie punktu końcowego w X i kąta Odniesione do kontekstu obrazy pomocy można wywołać podczas wprowadzania i pokazują one określenia poszczególnych pól wprowadzania. 12

15 Instrukcja dla początkujących Ruchy kołowe (toczenie) W przypadku łuku koła jest według DIN podawany punkt końcowy łuku (współrzędne X i Z w płaszczyźnie G18) i punkt środkowy (I i K w płaszczyźnie G18). Procesor konturu SINUMERIK daje Wam również w przypadku łuków koła możliwość przejęcia każdego dowolnego wymiaru z rysunku bez nakładu pracy na przeliczanie. Poniżej znajdziecie przykład z dwoma łukami koła - na razie tylko częściowo określonymi. Wprowadzenie łuku R10: Wprowadzenie łuku R20: Po Input: Po Input: Poniższe wyświetlenia wszystkich wartości są uzyskiwane, gdy wpisaliście wszystkie znane wymiary i w oknie wprowadzania każdorazowego łuku nacisnęli przycisk programowany. Wprowadzenia łuków w edytorze tekstów brzmiałyby: G2 X50 Z-35 CR=10 G3 X30 Z I0 K-20 13

16 1.2 - Technologiczne podstawy frezowania i toczenia 1.2 Technologiczne podstawy frezowania i toczenia Prędkość skrawania i prędkości obrotowe (frezowanie) Każdorazowo optymalna prędkość obrotowa narzędzia zależy od materiału skrawającego narzędzia, materiału obrabianego przedmiotu jak też od średnicy narzędzia. Ta prędkość obrotowa jest w praktyce często, również na podstawie wieloletniego doświadczenia, wprowadzana natychmiast bez obliczania. Lepiej jest jednak obliczyć prędkość obrotową poprzez prędkość skrawania wziętą z tablic. Określenie prędkości skrawania: Przy pomocy katalogów producenta albo podręcznika tabelarycznego jest najpierw określana optymalna prędkość skrawania. Materiał skrawający narzędzia: Materiał obrabianego przedmiotu: węgliki spiekanel C45 v c = m/min: Wybierana jest wartość średnia v c = 115 m/min Obliczenie prędkości obrotowej: Z tej prędkości skrawania i znanej średnicy narzędzia jest obliczanaprędkość obrotowa n. Na przykład jest tutaj obliczana prędkość obrotowa dla dwóch narzędzi: n d 1 = 63mm = v c d π d 2 = 40mm W kodowaniu NC prędkość obrotowa jest podawana z literą S (ang. "Speed"). Wprowadzenia brzmią wówczas S580 wzgl. S900. Przy tych prędkościach obrotowych jest każdorazowo uzyskiwana prędkość skrawania 115 m/min mm 1000 n mm 1000 = n 63mm π min 2 = mm π min n n min min (na warsztacie często zwana obrotami na minutę)

17 Instrukcja dla początkujących Posuw na ząb i prędkości posuwu (frezowanie) na poprzedniej stronie nauczyliście się, jak określa się prędkość skrawania i oblicza prędkości obrotowe. Aby narzędzie skrawało, musi do tej prędkości skrawania wzgl. prędkości obrotowej zostać przyporządkowana prędkość posuwu narzędzia. Wartością bazową dla obliczenia prędkości posuwu jest parametr posuw na ząb. Określenie posuwu na ząb: Tak, jak prędkość skrawania, wartość posuwu na ząb jest brana z podręcznika tabelarycznego albo dokumentacji producentów narzędzi. Materiał skrawający narzędzia: węgliki spiekane Materiał obrabianego przedmiotu: C45 Posuw na ząb f z = 0,1-0,2 mm: Jest wybierana wartość średnia f z = 0,15 mm Określenie wartości posuwu: Z posuwu na ząb, liczby zębów i znanej prędkości obrotowej jest obliczana prędkość posuwu v f. v f = f z z n Na przykład obliczenie prędkości posuwu dla dwóch narzędzi o różnej liczbie zębów: d 1 = 63mm, z 1 = 4 d 2 = 63mm, z 2 = 9 vf 1 = 015mm, min vf 2 = 0, 15mm min v f 1 = mm v min f 2 = 783 mm min W kodowaniu NC prędkość posuwu jest podawana z F (ang. "Feed"). Wprowadzenia brzmią wówczas z zaokrągleniem do dołu F340 wzgl. F780. Przy tych prędkościach posuwu jest uzyskiwany posuw na ząb każdorazowo 0,15 mm. 15

18 1.2 - Technologiczne podstawy frezowania i toczenia Prędkość skrawania i prędkości obrotowe (toczenie) Przy toczeniu - w odróżnieniu od frezowania - jest najczęściej bezpośrednio programowana pożądana prędkość skrawania, a mianowicie przy obróbce zgrubnej, wykańczającej i poprzecznej. Tylko przy wierceniu i (najczęściej) przy nacinaniu gwintu jest programowana pożądana prędkość obrotowa. Określenie prędkości skrawania: Przy pomocy katalogów producentów albo podręcznika tabelarycznego jest najpierw określana optymalna prędkość skrawania. Materiał skrawający narzędzia: Materiał obrabianego przedmiotu: węgliki spiekane stal automatowa v c = 180 m/min: Stała prędkość skrawania v c (G96) przy obróbce zgrubnej, wykańczającej i poprzecznej: Aby wybrana prędkość skrawana była dotrzymywana na każdej średnicy obrabianego przedmiotu, każdorazowa prędkość obrotowa jest dopasowywana przez steroewanie przy pomocy polecenia G96 = stała prędkość skrawania. Następuje to przy pomocy silników na prąd stały albo silników trójfazowych o regulowanej częstotliwości. Przy zmniejszającej się średnicy prędkość obrotowa teoretycznie rośnie do nieskończoności. Aby uniknąć zagrożenia przez zbyt wysokie siły odśrodkowe, musi dlatego zostać zaprogramowana granica prędkości obrotowej np /min. Dane brzmią wówczas G96 S180 LIMS=3000. Stała prędkość obrotowa n (G97) przy wierceniu i nacinaniu gwintu: Ponieważ wiercenie następuje ze stałą v prędkością obrotową, musi tutaj zostać n c 1000 = użyte polecenie G97 = stała prędkość d π obrotowa. d = 20mm (średnica narzędzia) Prędkość obrotowa zależy od pożądanej prędkości skrawania (wybieramy tutaj mm 1000 n = m/min) i średnicy narzędzia. 20mm π min Wprowadzenia brzmią wówczas n min G97 S

19 Instrukcja dla początkujących Posuw (toczenie) Na poprzedniej stronie nauczyliście się, jak określa się prędkość skrawania i oblicza prędkości obrotowe. Aby narzędzie skrawało, musi do prędkości skrawania wzgl. prędkości obrotowej zostać przyporządkowany posuw narzędzia. Określenie posuwu: Tak, jak prędkość skrawania, wartość posuwu jest brana z podręcznika tabelarycznego albo dokumentacji producentów narzędzi albo z wiedzy wynikającej z doświadczenia. Materiał skrawający narzędzia: węgliki spiekane Materiał obrabianego przedmiotu: stal automatowa Posuw f = 0,2-0,4 mm: Wybierana jest wartość średnia f = 0,3 mm (na warsztacie często zwana mm na obrót). Wprowadzenie brzmi wówczas F0.3. Zależność między posuwem i prędkością posuwu: Ze stałego posuwu f i każdorazowej prędkości obrotowej wynika prędkość posuwu v f. v c = m v c = min d = 80mm 2 n min v f = f n vf = , 3mm min vf = mm, min v f 2 210mm v min f = m min d = 20mm 1 n min 840 mm min Ponieważ prędkość obrotowa jest różna, również prędkość posuwu (mimo takiego samego zaprogramowanego posuwu) jest różna na różnych średnicach. 17

20 2.1 Obsługa - Przegląd sterowania 2 Obsługa Pod nadrzędnym pojęciem "obsługa" są w niniejszym podręczniku dla początkujących rozumiane wszystkie przebiegi pracy, które odbywają się w bezpośrednim współdziałaniu między użytkownikiem i maszyną. Po zasadniczym wprowadzeniu w podrozdziale 2.1, w drugim podrozdziale chodzi o ustawianie narzędzi i obrabianych przedmiotów. W trzecim i czwartym podrozdziale środek ciężkości spoczywa na produkcji, a więc wykonywaniu programów NC. Podstawą sterowań 810D/840D/840Di jest otwarta koncepcja sterowania, która daje wiele swobody producentowi maszyny (a po części również Wam jako użytkownikowi) w konfigurowaniu sterowania według indywidualnych wymagań. W szczegółach są dlatego możliwe różnice w stosunki do sekwencji czynności obsługowych podanych w podręczniku. Proszę ew. przestrzegać danych producenta maszyny i sprawdzenie własnych wprowadzonych danych przed wystartowaniem maszyny. 2.1 Przegląd sterowania W tym podrozdziale zapoznacie się z budową i posługiwaniem się komponentami sterowania; klawiaturą i ekranem. Przykłady rysunkowe: Pulpit obsługiop 010C z ekranem kolorowym TFT, paskami przycisków programowanych (poziome i pionowe) i mechaniczną klawiaturą pełną CNC o 65 przyciskach. Te komponenty służą w szczególności do programowania i manipulowania danymi. Pulpit obsługi maszyny z potencjometrami override Przy pomocy tego pulpitu obsługi następuje bezpośrednie sterowanie ruchami maszyny. Producent maszyny może go po części indywidualnie skonfigurować. Dalsze komponenty obsługi dla sterowania i klawiatur szkoleniowych dla SinuTrain znajdziecie w katalogu NC60 "Systemy automatyzacyjne dla maszyn obróbkowych" (SIEMENS nr zamówieniowy E86060-K4460-A101-A8). 18

21 Instrukcja dla początkujących Ustawianie, przełączanie zakresów czynności obsługowych, wyłączenie Zależnie od tego, czy pracujecie bezpośrednio ze sterowaniem maszyny, czy stosujecie identyczny ze sterowaniem system treningowy Sinumerik na PC, różnie rozpoczynacie pracę. Załączenie Gdy... Gdy pracujecie na maszynie: Gdy... Gdy pracujecie z Windows-PC: Wówczas oczywiście pierwszą czynnością jest włączenie wyłącznika głównego na bocznej ścianie maszyny albo szafy rozdzielczej. Wówczas uruchomcie software poprzez ikonę na pulpicie albo poprzez pozycję w menu "Start" (Start > Programy > SinuTrain... > SinuTrain START) Możecie następnie wybrać między obydwoma technologiami (frezowanie/toczenie) i rodzaj zarządzania narzędziami (por. punkt i 2.2.2). (Od wersji oprogramowania 6 maszyny mogą też być indywidualnie konfigurowane). Po załączeniu maszyna znajduje się w zakresie czynności obsługowych Maszyna, i jest wybrana funkcja Ref (bazowanie do punktu odniesienia). Sposób postępowania przy dosuwie do punktu odniesienia jest różny zależnie od typu i producenta maszyny i dlatego nie możemy go wyjaśnić w szczegółach. Po starcie oprogramowania jest aktywny zakres czynności obsługowych Maszyna i jest wybrany rodzaj pracy Auto. Ruch do punktu odniesienia nie jest na PC symulowany. Rodzaj pracy Jog do bezpośredniego sterowania osiami ruchu nie działa na PC. 19

22 2.1 Obsługa - Przegląd sterowania Przełączanie zakresów czynności obsługowych Przyciski/wprowadzenia Ekran / rysunek Objaśnienie <Przyciskiem zakresów> ( na płaskim pulpicie obsługi wzgl. na klawiaturze PC) możecie - niezależnie od sytuacji obsługowej, w jakiej się właśnie znajdujecie - wyświetlić menu podstawowe z sześcioma zakresami czynności obsługowych sterowania. Przykład: centrum obróbcze o trzech osiach liniowych (X,Y,Z) i 2 osiach obrotowych (A,C) Przykład: lista magazynu na tokarce z zarządzaniem narzędziami W aktywnym zakresie czynności obsługowych Maszyna jest wyświetlane menu podstawowe. Przycisk programowany aktywnego zakresu jest zaznaczony. W tym zakresie czynności obsługowych bezpośrednio sterujecie maszyną. Tutaj możenie ręcznie wykonywać ruchy w osiach, dokonać draśnięcia albo uruchamiać przebieg programów NC. Przy pomocy przycisku programowanego przełączcie na zakres czynności obsługowych Parametry. Można tego dokonać na pulpicie obsługi odpowiednim przyciskiem programowanym. Na PC możecie kliknąć przycisk myszą albo wywołać zakres czynności obsługowych przy pomocy. W zakresie Parametry zarzdzacie m. in. narzędziami i tablicą przesunięć punktu zerowego. Aktywny zakres Program (wywo ywany przyciskiem programowanym, myszą albo ) W tym zakresie czynności obsługowych piszecie i symulujecie programy NC. Szczegółowo zajmujemy się tym w rozdziałach 3 (frezowanie) i 4 (toczenie). 20

23 Instrukcja dla początkujących Przyciski/wprowadzenia Ekran / rysunek Objaśnienie Aktywnyzakres czynności obsługowych Usługi W tym zakresie możecie zarządzać plikami i wczytywać je oraz wyprowadzać poprzez interfejs szeregowy albo dyskietkę. Aktywny zakres czynności obsługowych Diagnoza Tutaj są wyświetlane i dokumentowane alarmy i informacje serwisowe. Przykład: tokarka o dwóch wrzecionach Aktywny zakres czynności obsługowych Uruchomienie Jak mówi sama nazwa, ten zakres jest interesujący dla techników systemu przy dopasowywaniu danych NC do maszyny. W codziennym obchodzeniu się ze sterowaniem prawie nie ma on znaczenia i dlatego w niniejszym podręczniku nie zajmujemy się nim bliżej. ( ) (...) Zależnie od konfiguracji Waszego systemu również siódmy i ósmy przycisk programowany menu podstawowego może mieć napis, poprzez który możecie wywoływać inne aplikacje (np. AutoTurn). 21

24 2.1 Obsługa - Przegląd sterowania ( ) Przez powtarzane naciskanie <przycisku przełączania zakresów> ( ) możecie przełączać między obydwoma ostatnio aktywnymi zakresami czynności obsługowych, co np. przy programowaniu jest praktyczne, gdy równolegle chcecie odczytywać dane narzędzia. Wypróbujcie to na dwóch zakresach Program i Parametry. "Strzałka etc." u dołu po prawej wskazuje na to, że są do dyspozycji jeszcze inne funkcje i zastosowania. Przyciskiem na płaskim pulpicie obsługi wzgl. + na PC * rozszerzacie menu, a przyciski programowane - różne zależnie od konfiguracji - uzyskują nowe funkcje. * przytrzymać, następnie Ponowne naciśnięcie przycisku prowadzi z powrotem do menu podstawowego zakresów czynności obsługowych. Wyłączenie Gdy... Gdy pracujecie na maszynie: Gdy... Gdy pracujecie z SinuTrain na PC: Przestrzegajcie danych producenta maszyny! Na zakończenie wyłączcie zasilanie wyłącznikiem głównym. ( ) Na rozszerzonym pasku menu podstawowego znajdziecie przycisk do zamknięcia SinuTrain! (klawiatura PC: > + > ) Przy tym wszystkie dane użytkownika są automatycznie zapisywane dla potrzeb następnej sesji. (Alternatywa:, patrz strona 26.) Klawiatura i podział ekranu Przy pierwszym "wgryzaniu się" w otoczkę graficzną sterowania poznaliście już przycisk <Przełączenie zakresu> ( ), przycisk <etc.> ( ) i poziome przyciski programowane menu podstawowego. Poniżej przedstawiono systematycznie dalsze ważne przyciski (na przykładzie klawiatury szkoleniowej SinuTrain w wykonaniu "QWERTY") i ekran sterowania. 22

25 Instrukcja dla początkujących Na pokazanejklawiaturze szkoleniowej są zintegrowane wszystkie przyciski płaskiego pulpitu obsługi klawiatury pełnej CNC, poza tym najważniejsze przyciskipulpitu sterowniczego maszyny, które znajdziecie również przy stosowaniu PC. Wszystkie funkcje potrzebne do pracy z SinuTrain są dostępne również bezpośrednio albo poprzez kombinacje przycisków przy pomocy normalnej klawiatury PC. W poniższej tablicy są one dodatkowo wymienione. Płaski pulpit obsługi Przycisk Przyciski PC Objaśnienie... Poprzez poziome przyciski programowane (numeracja od lewej do prawej) przełączacie między zakresami czynności obsługowych. W ramach zakresu docieracie poprzez te przyciski do dalej idących zakresów menu i funkcji, które można wywoływać przyciskami pionowymi. + * : + * Poprzez pionowe przyciski programowane (numeracja od góry do dołu) wywołujecie funkcje albo ew. przełączacie na dalsze podfunkcje, które znów można wywoływać poprzez pionowy pasek przycisków. Przy pomocy przycisku <Przełączanie zakresów> jest wyświetlane menu podstawowe z zakresami czynności obsługowych. + * Przy pomocy przycisku <etc.> rozszerzacie poziomy pasek przycisków. + * Przy pomocy <Przycisku zakresu maszyna> możecie przejść bezpośrednio do zakresu czynności obsługowych Maszyna. Przy pomocy przycisku <Recall> zamykacie okno na pierwszym planie i przeskakujecie z powrotem do menu nadrzędnego. Ta funkcja jest dostępna zawsze wtedy, gdy symbol przycisku jest wyświetlany nad pierwszym poziomym przyciskiem programowanym. * przytrzymać, następnie odpowiedni przycisk <F>. 23

26 2.1 Obsługa - Przegląd sterowania Przyciski Przyciski PC Objaśnienie Klawiatura pełna CNC Poprzez blok cyfrowy wprowadzacie cyfry i podstawowe funkcje arytmetyczne. W kombinacji z przyciskiem <Shift> (patrz niżej) można wprowadzać znaki specjalne (?, &...). Poprzez klawiarurę"qwerty" wprowadzacie np. nazwy programów obróbki i naturalnie polecenia NC. (Nazwa "QWERTY" pochodzi od układu klawiatury. W tokarkach często tzw. "klawiatura DIN" ma układ alfabetyczny. Działanie jest identyczne.) <Spacja> (Space) do wytwarzania znaków pustych Przy naciśniętym przycisku <Shift> macie dostęp do górnych znaków na przyciskach o podwójnej zajętości i możecie pisać duże litery (p. wyżej). Przyciskiem <Input> przejmujecie edytowaną wartość, otwieracie katalog albo plik albo zaznaczacie koniec wiersza programu w edytorze i przeskakujecie kursorem do następnego, nowego wiersza. Przykład: Chcecie w sterowaniu wprowadzić następujący blok NC: G0 X40 Z Zależnie od konfiguracji Waszego sterowania pisane są duże litery (również bez przycisku <Shift>).... można, inaczej niż na PC, ponownie puścić przycisk <Shift> przed naciśnięciem przycisku literowego. Każdy blok NC jest przejmowany przez <Input>. Stosowanie dużych liter i przejrzyste rozdzielanie wprowadzeń znakiem pustym (spacją) jest powszechnie stosowane i zalecane. Sterowanie "rozumie" jednak również następujące wprowadzenie: g0x40z-3.5 Przy pomocy tego przycisku kwitujecie i kasujecie alarm, który jest oznakowany tym symbolem. 24

27 Instrukcja dla początkujących Weświetlenie symbolu i w wierszu dialogowym wskazuje na to, że przy pomocy tego przycisku informacyjnego możecie wywołać dalej idące objaśnienia do aktualnego stanu obsługi. Szczególnie praktyczna jest np. pomoc online do określonych poleceń NC (patrz strona 76). Gdy na ekranie jest wyświetlanych wiele okien, zawsze tylko jedno z nich jest zaznaczone uwydatnioną kolorem ramką. Przy pomocy tego przycisku możecie przełączyć z jednego okna na drugie (alternatywa: kliknięcie myszą w oknie). Wprowadzenia przyciskami odnoszą się zawsze do zanaczonego okna! Przy pomocy przycisków <Page Up> i <Page Down> poruszacie suwakiem (Scrollbar) okna. W ten sposób możecie np. przewijać długie programy obróbki. Przy pomocy tego przycisku przeskakujecie kursorem na koniec wiersza. Czteroma<przyciskami ze strzałką> możecie posuszać kursorem. <Przyciskiem wyboru> albo <przyciskiem toggle> ( wzgl. na bloku cyfrowym przy wyłączonym "NUM LOCK") uaktywniacie albo wyłączacie pole albo wybieracie w polach wprowadzania (gdy ukaże sie symbol toggle) między różnymi możliwościami wyboru (alternatywa: kliknięcie myszą). Przy pomocy przycisku <Delete> kasujecie w edytorze zaznaczony znak wzgl. wartość w polu pwrowadzania. Przy pomocy <przycisku kasowania> (<Backspace>) kasujecie znak na lewo od kursora. Przykład: Napisaliście blok NC G1 X0 F0.2 i zakończili przyciskiem <Input>. Teraz chcecie zmienić posuw na 0.3. Do celu prowadzą różne drogi: 1. możliwość: Ponieważ ma tutaj zostać zastąpiony ostatni znak, celowe jest przeskoczenie przyciskiem <END> bezpośrednio na koniec wiersza i skasowanie cyfry 2 przyciskiem <Backspace> (znak na lewo od kursora) możliwość: Alternatywnie możecie znak po znaku przesuwać kursor w prawo i gdy kursor jest ustawiony na 2, skasować je przyciskiem <DEL>. 25

28 2.1 Obsługa - Przegląd sterowania Przyciskiem <Edit>- wzgl. <Undo> przełączacie w polach wprowadzania na tryb edycji (patrz przykład). Jeżeli chcecie unieważnić pomyłkowe wprowadzenie w trybie edycji (ang. "undo"), naciśnijcie ponownie. Zastąpiony wpis zostanie wówczas przywrócony. Przykład:... Chcecie w polu wprowadzania zmienić wartość z na , bez ponownego wprowadzania całej liczby. Zmieniana wartość jest zaznaczona ( ). Włączyć tryb edycji Wypozycjonować kursor Uzupełnić cyfrę 5 Przejąć wartość (pomarańczowe zaznaczenie przechodzi na następne pole wprowadzania) Pulpit sterowniczy maszyny Przycisk Przycisk PC Objaśnienie * * * * Przyciskiem <Cycle Start> jest w szczególności uruchamiane wykonywanie programów. Przyciskiem <Cycle Stop> jest zatrzymywane wykonywanie bieżącego programu. Następnie można przyciskiem <Cycle Start> kontynuować wykonywanie w aktualnym bloku. Przyciskiem <Reset> obróbka jest przerywana, komunikaty są kasowane (por. jednak też ) i sterowanie jest przywracane do stanu podstawowego (gotowe do nowego przebiegu programu). Przycisk <Single Block> stwarza Wam możli-wość wykonywania programu blok po bloku. Obróbka zatrzymuje się automatycznie po każdym bloku i może być kontynuowana przyciskiem <Cycle Start>. Ponowne naciśnięcie przełącza z powrotem na wykonywanie kolejnych bloków / / * Tymi przyciskami są uaktywniane rodzaje pracy o takiej samej nazwie AUTO, MDA i JOG (w standardzie SinuTrain działa tylko AUTO) / / * Tymi przyciskami jest załączane wrzeciono (nie działa w standardzie SinuTrain) * Przycisk <EXIT> występuje tylko na klawiaturze szkoleniowej. Przy jego pomocy jest zamykane oprogramowa (alternatywnie przyciskiem progr.). * Przyciski jak pokazano kolejno nacisnąć i przytrzymać! 26

29 Instrukcja dla początkujących Podział ekranu 8 Komunikaty robocze kanału (np. "Stop: aktywne wyłączenie awaryjne" albo "Czekać: aktywny czas oczekiwania") 9 Wyświetlenie statusu kanłu (np. ROV: Korekcja posuwu działa również na przesuw szybki, SBL1: Pojedynczymi blokami ze stopem po każdym bloku z funkcją maszyny) 10 Gdy jest wyświetlony symbol, można wywołać dodatkową pomoc (patrz przycisk na klawiaturze pełnej CNC). 1 Tutaj jest wyświetlany aktualny zakres czynności obsługowych (maszyna, parametry...). 2 Stan kanału (reset, przerwany, aktywny) 3 Stan programu (przerwany, przebieg, zatrzymany) 4 Nazwa kanału (w SinuTrain znajduje się w tym miejscu wybrana technologia, a więc np. SinuTrain_Mill ) 5 W tym miejscu są wyświetlane alarmy i komunikaty, razem z numerem, pod którym w dokumentacji można przeczytać dalsze objaśnienia. 6 Rodzaj pracy (AUTO, MDA, JOG) w zakresie czynności obsługowych Maszyna. (W oprogramowaniu szkoleniowym SinuTrain jest zawarty tylko rodzaj pracy AUTO.) 7 Ścieżka i nazwa wybranego programu 11 W obrębie środka ekranu znajdują się - zależnie od zakresu czynności obsługowych - okno robocze (np. edytor programów) i/albo jak tutaj wyświetlenia NC (pozycja, posuw,...). 12 Zawsze tylko jedno okno ma zaznaczenie. Jest ono uwydatnione kolorem. W tym oknie działają ew. wprowadzenia (patrz też przycisk ). 13 W tym miejscu znajdują się, jeżeli są dostępne,wskazówki dot. obsługi. 14 Symbol Recall sygnalizuje, że znajdujecie się w menu podrzędnym i ew. możecie wyjść z niego przyciskiewm. 15 Symbol etc. sygnalizuje, że są dalsze funkcje, które przy pomocy przycisku możecie wyświetlić na poziomym pasku przycisków programowanych. 16 Poziomeprzyciski programowane: tutaj są zakresy czynności obsługowych albo funkcje główne. 17 Pionowe przyciski programowane: tutaj są menu podrzędne i funkcje. 27

30 2.2 Obsługa - Ustawianie 2.2 Ustawianie W tym podrozdziale poznacie zasadnicze sekwencje czynności przy ustawianiu przy pomocy sterowania SINUMERIK 840D/810D/840Di. Na podstawie frezarki w konfiguracji "z zarządzaniem narzędziami"* nauczycie się... jak w zarządzaniu narzędziami możecie utworzyć nowe narzędzie jak "wbudowujecie" je do prawdziwego magazynu i do odwzorowania magazynu w sterowaniu (punkt 2.2.1). W przypadku maszyn z jedną zwykłą "korekcją narzędzia" narzędzia są naturalnie również zarządzane, jednak nie poprzez nazwy lecz poprzez numery T. W szczególności w tokarkach, w przypadku których wszystkie narzędzia w głowicy rewolwerowej są łatwe do przejrzenia, ta prostsza konfiguracja odpowiada praktyce. Ta konfiguracja "z korekcją narzędzi" jest opisana w punkcie * W punkcie znajdziecie wreszcie wyszczególnione wszystkie narzędzia, które są stosowane w poniższych przykładowych programach, a w punkcie zostanie omówione draśnięcie i ustawienie punktu zerowego. * Ten sposób postępowania daje się przenieść na każdą inną technologię! 28

31 Instrukcja dla początkujących Zarządzanie narzędziami :utworzenie narzędzia i załadowanie do magazynu Przyjmujemy, że posiadacie centrum obróbkowe z magazynem (łańcuchowym). Chcecie głowicę nożową wymiar 63 utworzyć w zarządzaniu narzędziami i założyć w dowolnym wolnym miejscu w magazynie. Najpierw ręcznie załóżcie narzędzie do wrzeciona. Przestrzegajcie przy tym instrukcji producenta maszyny. Następnie powróćcie do ekranu sterowania... Utworzenie narzędzia Przyciski/wprowadzenia Ekran / rysunek Objaśnienie ( ) W menu podstawowym wywołajcie zakres czynności obsługowych Parametry. Standardowo narzędzia są przedstawiane na liście magazynu, posortowane wg. rosnących numerów miejsc. Poziomy pasek przycisków programowanych zmienia się: oprócz przedstawienia lista magazynu jest teraz również dostępne przedstawienie lista narzędzi... 29

32 2.2 Obsługa - Ustawianie W przedstawieniu Lista narzędzi narzędzia są wyszczególnione w posortowaniu według swoich numerów T (TNr). Poprzez pionowy przycisk programowany tworzycie nowe narzędzie. FM63 Wprowadźcie nazwę nowego narzędzia (np. FM63 dla frezu do płaszczyzn ø63mm). Przejmijcie wprowadzenie. Dalej do listy wyboru Typ!... Aktualnie jest wybrany typ 120 frez palcowy ). Otwórzcie listę wyboru przy pomocy i zaznaczcie typ 140 frez do płaszczyzn. Przejmijcie wybrany typ. 30

33 Instrukcja dla początkujących Został utworzony frez do płaszczyzn. Ma on jedno zdefiniowane ostrze D. Poprzez przycisk programowany przełączcie na okno wartości korekcji tego ostrza Jeżeli przedtem zmierzyliście wartość korekcji długości przy pomocy przyrządu do wstępnego ustawiania narzędzi, możecie ją tutaj wpisać. Promień głowicy wymiar 63 wynosi Promień Długość1 Przystawka Długość1 baza Długość1 Długość1 razem [Gdy przy pomiarze kontrolnym stwierdzicie, że narzędzie nie trzyma już wymiaru, możecie tę różnicę wprowadzić w wierszu Zużycie. "Idealne" wymiary pozostają bez zmian. W kolumnie Baza można ew. oddzielnie wpisać długość przystawki (która jest stosowana dla różnych narzędzi). Ten wymiar jest doliczany do długości narzędzia. 31

34 2.2 Obsługa - Ustawianie Dane narzędzia są kompletne. Z powrotem do listy narzędzi Narzędziu jest automatycznie przyporządkowywany numer T. W programie wygodniej jest jednak wywoływać je poprzej - więcej mówiącą - nazwę (patrz rozdział 3 i 4). Gdy... Gdy później chcecie zmienić dane narzędzia... Zaznaczcie wiersz odpowiedniego narzędzia na liście narzędzi. Przyciskiem programowanym [Narzędzie-szczegóły] otwórzcie okno wprowadzania danych narzędzia.... Przeprowadźcie zmiany. Przyciskiem programowanym[<<] zamykacie okno wprowadzania i powracacie do listy narzędzi. Załadowanie do magazynu Zaznaczcie wiersz narzędzia, które chcecie załadować do magazynu. Pola MN (numer magazynu) ipl (miejsce) są jeszcze wolne. Narzędzie znajduje się więc quasi w szafce narzędziowej i musi zostać załadowane do magazynu... Poprzez poziomy przycisk programowany wywołajcie funkcję załadowania. 32

35 Instrukcja dla początkujących Gdy... Gdy chcecie umieścić narzędzie w określonym miejscu w magazynie,... Gdy... Gdy np. macie "nieprzejrzysty", duży magazyn, możecie dane wprowadzić ręcznie:... jest wygodnie polecić sterowaniu, by zaproponowało wolne miejsce w magazynie: 1 9 Przyciskiem programowanym uruchomcie proces załadowania. Narzędzie zostaje załadowane do magazynu. Powrót do najwyższej płaszczyzny menu zakresu czynności obsługowych 33

36 2.2 Obsługa - Ustawianie Korekcja narzędzia: utworzenie narzędzia Teraz wariant prostego zarządzania narzędziami: Wasze sterowanie SINUMERIK zarządza więc numerami T a nie nazwami narzędzi. Zakładając, że macie tokarkę i chcecie założyć przecinak 3 mm w miejscu 5 głowicy rewolwerowej... Przyciski/wprowadzenia Ekran / rysunek Objaśnienie ( ) W menu podstawowym wywołajcie zakres czynności obsługowych Parametry. Standardowo są przedstawiane dane korekcyjne pierwszego narzędzia (T1). Poprzez pionowe przyciski programowane można nawigować na liście korekcji i dokonywać zmian: Przy pomocy tych przycisków programowanych przeskakujecie do narzędzia o następnym wyższym wzgl. niższym numerze T. Przy pomocy tych przycisków programowanych nawigujecie między wieloma ostrzami narzędzia. Tym przyciskiem kasujecie narzędzie albo ostrze. Kropki w przycisku programowanym sygnalizują generalnie, że nastąpi jeszcze zapytanie albo istnieje menu podrzędne. Możecie przyciskiem programowanym przełączyć na określone ostrze określonego narzędzia. Tym przyciskiem programowanym przełączacie na listę przeglądową wszystkich narzędzi (patrz niżej). Przy pomocy tego przycisku programowanego tworzycie nowe narzędzie albo nowe ostrze. 34

37 Instrukcja dla początkujących Na liście przeglądowej widzicie, że numer T 5 tutaj jeszcze nie jest nadany. Poprzez przyciski programowane tworzycie nowe narzędzie. (5) W starszych wersjach oprogramowania numer T musi zostać wpisany ręcznie. Gdy wprowadzicie numer, który jest już nadany, jest to wyświetlane jako wskazówka. Od wersji oprogramowania 6.0 jest automatycznie wpiosywany pierwszy wolny numer T. Różnym typom narzędzi jest przyporządkowany numer. Pierwsza cyfra przyporządkowuje narzędzia do grupy: 1xx - narzędzia frezarskie 2xx - narzędzia wiertarskie 4xx - narzędzia szlifierskie 5xx - narzędzia tokarskie 7xx - narzędzia specjalne Pole jest tutaj wstępnie wyposażone w numer 220 dla typu nawiertak. 35

38 2.2 Obsługa - Ustawianie Gdy Jeżeli jeszcze nie znacienumeru typu dla noża do toczenia poprzecznego... Gdy Gdy znacie numer typu dla noża do toczenia poprzecznego możecie wybrać typ z listy:... możecie bezpośrednio wprowadzić numer: Równocześnie ze skasowaniem wstępnie nastawionego numeru jest otwierana lista wyboru z grupami narzędzi. 520 Już z wprowadzeniem pierwszej cyfry jest automatycznie dla orientacji otwierana lista wyboru narzędzi tokarskich. Przy obchodzeniu się z listą wyboru możecie naturalnie również kombinować opisane tutaj drogi.... Zaznaczcie grupę 5xx Narzędzia tokarskie i przejmijcie wybór. Po prostu ćwiczcie różne drogi wprowadzania, aby nabrać wprawy.... Wybierzcie z listy wg. tego samego schematu typ 520 Nóż do toczenia poprzecznego. Typ narzędzia został wybrany, następnym tematem jest położenie ostrza... ( ) Do pola wyboru położenia ostrza istnieje obraz pomocy, który możecie wywołać przyciskiem. 36

39 Instrukcja dla początkujących 3 Najpierw powinny zostać wprowadzone wartości korekcji dla lewego ostrza (D1) G18: Z/X-Ebene Jeżeli przedtem zmierzyliście wartości korekcji przy pomocy przyrządu do wstępnego ustawiania narzędzi, możecie je tutaj wpisać. Na przykład: Długość 1 (D1) 93.1 Długość 2 (D1) 42 Promień ostrza: Länge1 (D1) Länge2 (D2) Teraz do drugiego ostrza (D2): 4 39 WZ-Spitze 1 (Schneide D1) Werkzeugspitze 2 (Schneide D2) Länge 2 (D2) Länge 1 (D1) Identyfikator drugiego ostrza: 4 Długość 1 (D2) jak D1 Długość 2 (D2) 39 Promień ostrza: jak D1. Z różnicy obydwu wartości długość 2 wynika szerokość noża: 42 mm - 39 mm = 3 mm. Wszystkie wartości korekcji dla narzędzia są wprowadzone. Narzędzie można teraz w programie wybrać przy pomocy polecenia T5 (patrz rozdział 3 i 4). Powrót do menu nadrzędnego!. Według tego samego schematu możecie teraz utworzyć wszystkie narzędzia, których pootrzebujecie dla przykładowych programów... 37

40 2.2 Obsługa - Ustawianie Narzędzia programów przykładowych W poprzednich punktach utworzyliście jako przykład po jednym narzędziu frezarskim i tokarskim. W przykładowych programach w rozdziałachg 3 i 4 są stosowane niżej wyszczególnione narzędzia. Aby można było sprawdzić te programy na podstawie grafiki symulacyjnej, musicie najpierw utworzyć te narzędzia w zakresie czynności obsługowych Parametry. (Naturalnie możecie również stosować "własne" narzędzia tego samego typu o innych nazwach. Zwracajcie wówczas przy programowaniu, przy wywoływaniu narzędzi, uwagę na zmienione nazwy.) Narzędzia w programach frezowania Typ Nazwa Dane ostrza (wyciąg) 140 Frez do płaszcz. 120 Frez palcowy 120 Frez palcowy 120 Frez palcowy 220 Nawiertak 200 Wiertło spiralne 200 Wiertło spiralne 240 Gwintownik SM60 EM20 EM16 EM10 CD12 TD8_5 TD10 T_M10 D1 promień 30 D1 promień 10 D1 promień 8 D1 promień 5 D1 Radius 6 * D1 promień 4.25 * D1 promień 5 * D1 promień 5 * * Zależnie od wersji oprogramowania można wprowadzić promień wiertła tylko przez bezpośrednią edycję pliku inicjalizacyjnego narzędzi. Jeżeli nie jesteście z tym obeznani, powinniście w celu symulacji utworzyć wiertło jako frez palcowy! Do frezowania są w sumie do dyspozycji następujące typy narzędzi: 110 Frez z głowicą kulową 120 Frez palcowy 121 Frez palcowy z zaokr. narożn. 130 Frez z głowicą kątową 131 Frez z gł. kątową z zaokr. narożn. 140 Frez do płaszczyzn 150 Frez tarczowy 155 Frez w kszt. ściętego stożka 200 Wiertło spiralne 205 Wiertło do wierc. z pełn. 210 Wytaczadło 220 Nawiertak 230 Pogłębiacz nożowy 240 Gwintownik do gwintu zwykłego 241 Gwintownik do gw. drobnozw. 250 Rozwiertak 700 Piła do rowków 710 Czujnik pomiarowy 3D 711 Czujnik krawędziowy 720 Orientowany czujnik pomiarowy 900 Narzędzie specjalne 38

41 Instrukcja dla początkujących Narzędzia w programach toczenia Przy tworzeniu narzędzi tokarskich, oprócz promienia ostrza i korekcji długości, które możecie określić przez draśnięcie albo przy pomocy przyrządu do wstępnego ustawiania narzędzi, ważną rolę odgrywa również położenie ostrza. Dlatego jeszcze raz znajdziecie obok dla orientacji obraz pomocy dotyczący położenia ostrza. Typ Nazwa Dane ostrzy (wyciąg) 500 Nóż zdzierak 500 Nóż zdzierak 510 Nóż wykańczak 510 Nóż wykańczak 540 Nóż do gwintów 520 Nóż do t. poprz. 200 Wiertło piralne 205 Wiertło do wiercenia z pełnego RT1 RT2 FT1 FT2 Thread GT_3 *** TD5 SD16 D1 Promień 0.8 położenie ostrza 3 D1 Promień 0.8 położenie ostrza 3 kąt przyłożenia 44 ** D1 Promień 0.4 położenie ostrza 3 D1 Promień 0.4 położenie ostrza 3 kąt przyłożenia 44 ** D1 położenie ostrza 8 D1 Promień 0.1 położenie ostrza 3 dług. 2 np. 42 D2 Promień 0.1 położenie ostrza 4 dług. 2 np. 39 D1 Promień 2.5 * **** D1 Promień 8 * **** * Zależnie od wersji oprogramowania można wprowadzić promień wiertła tylko przez bezpośrednią edycję pliku inicjalizacyjnego narzędzi. Jeżeli nie jesteście z tym obeznani, powinniście dla potrzeb symulacji utworzyć wiertło jako frez palcowy! ** Jeżeli przy utworzeniu narzędzia zostanie wprowadzony kąt przyłożenia nierówny 0, wówczas przy toczeniu podcięć jest on nadzorowany na kolizję (patrz przykład w podrozdziale 4.2). *** To narzędzie omówiono w punkcie **** Gdy wiercicie w płaszczyźnie G17 (zalecenie), długość 1 w korekcji narzędzia odnosi się, odmiennie od korekcji narzędzi tokarskich, do osi Z. Por. rozdział 5 instrukcji obsługi. Dla toczenia są łącznie do dyspozycji następujące typy narzędzi: 500 Nóż zdzierak 510 Nóż do obr. wykańczającej 520 Nóż do obróbki poprzecznej 530 Przecinak 540 Nóż do gwintowania 730 Ogranicznik Do tego dochodzą narzędzia wiertarskie, frezarskie i specjalne, wymienione już w narzędziach frezarskich (str. 38). 39

42 2.2 Obsługa - Ustawianie Draśnięcie obrabianego przedmiotu i nastawienie punktu zerowego Przy draśnięciu najpierw przesuwajcie mierzone narzędzie ostrożnie do obrabianego przedmiotu, aż dokona ono "draśnięcia". Z danych korekcyjnych narzędzia i aktualnej pozycji nośnika narzędzi sterowanie może obliczyć przesunięcie punktu zerowego, do którego odnoszą się współrzędne programu NC. Draśnięcie i nastawienie punktu zerowego obrabianego przedmiotu jest więc bezpośrednią zależnością sterowania i maszyny wzgl. narzędzia i zamocowanego obrabianego przedmiotu. Funkcja draśnięcie nie jest dlatego odwzorowana w oprogramowaniu szkoleniowym SinuTrain. Przełączcie na menu podstawowe sterowania i wywołajcie zakres czynności obsługowych Maszyna. (alternatywa: przycisk ) ( ) ( ) Przesuńcie narzędzie np. w ropdzaju pracy Jog "ręcznie" (np. przy pomocy przycisków osi na pulpicie obsługi maszyny) do pozycji, która zapewnia bezkolizyjną zmianę narzędzia (obrócenie głowicy rewolwerowej).... Uaktywnijcie narzędzie, którym chcecie drasnąć obrabiany przedmiot (np. w ten sposób, że w rodzaju pracy MDA napiszecie mały program, który przeprowadza wywołanie narzędzia i włącza obroty wrzeciona). Uruchomcie program przyciskiem <Cycle Start> na pulpicie obsługi maszyny. Następnie ponownie przełączcie na pracę ręczną (rodzaj pracy JOG ) (bez naciskania w międzyczasie <Reset> albo <Cycle Stop>). 40