Mandantenbrief Polen / biuletyn

Transkrypt

1 Mandantenbrief Polen / biuletyn Aktuelles aus den Bereichen Steuern, Recht und Wirtschaft Informacje z dziedziny podatków, prawa i ekonomii Mai 2011 / maj Lesen Sie in dieser Ausgabe: Im Blickpunkt > > Änderungen im Umsatzsteuergesetz seit dem > > Erweiterung der Pflicht zur Abrechnung der Umsatzsteuer durch den Erwerber Steuern aktuell > > Besteuerung von Einkünften aus einer Personengesellschaft > > Abschreibung einer unentgeltlich überlassenen Maschine > > Dokumentierung von Geldprämien > > Beschluss des Oberverwaltungsgerichts (NSA) über Einbringung der Anteile als Sacheinlage Rödl & Partner Info > > Seminare W tym wydaniu polecamy: Najważniejsze w skrócie > > Zmiany w VAT obowiązujące od r. > > Rozszerzenie obowiązku rozliczania podatku VAT przez nabywcę Aktualności podatkowe > > Opodatkowanie dochodów ze spółki osobowej > > Amortyzacja nieodpłatnie udostępnionego urządzenia > > Dokumentacja premii pieniężnych > > Uchwała NSA w sprawie aportu udziałów Rödl & Partner Info > Seminaria Liebe Leserin, lieber Leser, das Jahr 2011 erweist sich anspruchsvoll sowohl für Steuerpflichtige als auch für Steuerberater und Buchalter. Die Änderung der geltenden Vorschriften, insbesondere die Novellierung des Umsatzsteuergesetzes, machen es erforderlich, dass wir auf diese Problematik in der Presse und in unserem Mandantenbrief Bezug nehmen. Die im Januar d.j. in Kraft getretenen Änderungen waren wichtig. Die Änderung der Umsatzsteuersätze hat viele Streitfragen ausgelöst, und mit dem Gesetz vom über die Änderung des Umsatzsteuergesetzes wurden die Vorschriften erneut umfangreich novelliert. Die meisten Änderungen gelten seit dem , und es handelte sich dabei nicht um den Aprilscherz. Durch die Novellierung sollte u.a. die Möglichkeit der steuerlichen Missbräuche beim Verkehr mit eingen Waren oder Rechten ausgeräumt werden. Es wurde z.b. die Erhebung der Zinsen auf die Einfuhrumsatzsteuer geregelt. Die Novelle weist auch positive Änderungen für Unternehmer aus, u.a. wesentliche Erleichterungen bei der Abrechnung der Einfuhrumsatzsteuer, die Aufhebung des Verbots des Vorsteuerabzugs beim Dienstleistungsimport, bei dem die Forderungen an Unternehmen aus Steueroasen gezahlt werden. Zur Beseitigung der Auslegungszweifel präzisieren die neuen Regelungen auch die bisher geltenden Vorschriften, nach denen z.b. unentgeltliche Übergaben als Warenlieferung angesehen werden. Viele der novellierten Regelungen beeinflussen entscheidend die Grundsätze der Abrechnung durch Steuerpflichtige. Zur Erleichterung Ihrer täglichen Tätigkeit stellen wir kurz ausgewählte Themen dar, die sich auf die im April erfolgte Novellierung des Umsatzsteuergesetzes beziehen. Es ist jedoch klar, dass wir nicht auf alle Aspekte detailliert Bezug nehmen können. Seit den letzten Änderungen des Umsatzsteuergesetzes ist noch kaum ein Monat vergangen, und auf der Webseite des Finanzministeriums wurde der Entwurf einer weiteren Novelle präsentiert. Der Entwurf vom betrifft Änderungen des Umsatzsteuergesetzes, des Gesetzes über die Grundsätze der Erfassung und Identifikation der Steuerpflichtigen und Steuerzahler und des Gesetzes über die Beförderung im Straßenverkehr. Ein Teil dieser Änderungen soll bereits im Juli 2011 in Kraft treten. Die Mehrheit der vorgeschlagenen Änderungen ergibt sich daraus, dass die Vorschriften des Umsatzsteuergesetzes an die Durchführungsverordnung (EU) Nr. 282/2011 des Rates vom angepasst werden müssen. Der Entwurf wird noch durch verschiedene Ministerien begutachtet, aber er dürfte sich bereits jetzt für Steuerpflichtige als interessant erweisen. Wir versprechen Ihnen, darauf in einem unserer nächsten Mandantenbriefe zurückzukommen. Ihr Dr. Marcin Jamroży Partner

2 Im Blickpunkt Szanowni Państwo, rok 2011 okazuje się rokiem wymagającym zarówno dla podatników, jak i dla samych doradców podatkowych czy księgowych. Zmiany w przepisach, a w szczególności nowelizacje ustawy o VAT wymuszają nieustanne poruszanie tej tematyki w prasie i na ³amach naszego biuletynu. Wprowadzone w styczniu br. zmiany były znaczące. Zmiana stawek podatku VAT przyniosła ze sobą wiele spornych kwestii w zakresie rozliczeń, a ju ustawą z dnia r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzono kolejną obszerną nowelizację przepisów. Większość zmian obowiązuje od r. i nie by³ to prima aprilisowy art. Celem nowelizacji jest m.in. eliminacja możliwości nadużyć podatkowych w obrocie niektórymi towarami czy prawami, np. uregulowano kwestię poboru odsetek od niezapłaconego podatku z tytułu importu towarów. Nowelizacja zawiera także zmiany pozytywne dla przedsiębiorców, m.in. znaczące ułatwienia w zakresie rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów, uchylenie zakazu odliczania podatku naliczonego w przypadku importu usług, w związku z którym zapłata należności dokonywana jest na rzecz podmiotów z tzw. rajów podatkowych. Nowe regulacje wprowadzają również zmiany o charakterze doprecyzowującym obecne przepisy, np. dotyczące uznania za dostawę towarów nieodpłatnych przekazań, mające na celu wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych. Wiele z wprowadzonych ww. nowelizacją regulacji ma istotny wpływ na zasady rozliczania podatków. Aby u³atwić Pañstwu codzienną pracę, prezentujemy na ³amach naszego biuletynu w skondensowanej formie wybrane zagadnienia związane z kwietniową nowelizacją ustawy o VAT. Rzecz jasna, nie o wszystkich szczegółowych aspektach mogliśmy napisać. Choć nie miną³ jeszcze miesiąc od wprowadzenia ostatnich zmian w ustawie o VAT, to ju na stronie Ministerstwa Finansów znaleźć mo na projekt kolejnej ustawy nowelizującej. Projekt z r. dotyczy zmian w ustawie o podatku od towarów i us³ug, ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i p³atników oraz w ustawie o transporcie drogowym. Zgodnie z jego treścią część zmian ma wejść w ycie ju w lipcu 2011 r. Większość proponowanych zmian podyktowana jest koniecznością dostosowania przepisów ustawy o VAT do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia r. Projekt został dopiero przekazany do uzgodnień międzyresortowych, jednak powinien już teraz zainteresować podatników. Możemy obiecać, że temat ten zagości na ³amach jednego z kolejnych wydań naszego biuletynu. > > Änderungen im Umsatzsteuergesetz seit dem Schnell gelesen > > Noch konnten sich Steuerberater, Buchalter und die Steuerpflichtigen selbst nicht vollständig mit den Änderungen vertraut machen, die durch die seit dem geltende Novelle des Umsatzsteuergesetzes eingeführt wurden und schon hat der Gesetzgeber mit dem Gesetz vom über die Änderung des Umsatzsteuergesetzes eine weitere umfangreiche Novelle des Umsatzsteuergesetzes vorgenommen. Die meisten Änderungen gelten seit dem Nachfolgend besprechen wir ausgewählte Aspekte der Novelle des Umsatzsteuergesetzes vom April. Marek Sporny, Rödl & Partner Posen Unentgeltliche Übergabe von Waren Gemäß dem neuen Wortlaut von Art. 7 Abs. 2 des Umsatzsteuergesetzes (nachfolgend: UStG-PL) ist jede von dem Steuerpflichtigen getätigte unentgeltliche Übergabe von Waren, die zu seinem Unternehmen gehören (unabhängig davon, ob sie für Zwecke durchgeführt wird, die mit dem Unternehmen des Steuerpflichtigen verbunden sind oder nicht), zu besteuern, wenn der Steuerpflichtige berechtigt war, die Vorsteuer von diesen Umsätzen ganz oder teilweise abzuziehen. Die Änderung besteht im Verzicht auf den Zusammenhang zwischen der ausgeübten Wirtschaftstätigkeit und der unentgeltlichen Übergabe. Sie räumt sämtliche Auslegungszweifel aus, die mit der Regelung einer unentgeltlichen Warenübergabe verbunden sind. Zollbelege beim Export Die Novelle von Art. 13 Abs. 4 Pkt. 4 UStG-PL ist auf Änderungen des Zollrechtes zurückzuführen, gemäß denen die Ausfuhr von Waren aus der Europäischen Union, für die das Ausfuhrverfahren im Inland begonnen wurde, durch inländische Zollämter bestätigt werden kann. Mit der Änderung wird die aktuell geltende Bedingung, gemäß der diese Ausfuhrbestätigung durch ein auf dem Gebiet eines anderen Mitgliedstaates gelegenes Zollamt vorzunehmen ist, aufgehoben. dr Marcin Jamroży Partner 2

3 Im Blickpunkt Ausgabe Mai 2011 / Wydanie maj 2011 Reverse-Charge-Verfahren Gemäß dem novellierten Art. 17 Abs. 2 UStG-PL gilt Folgendes: Ist der Dienstleister oder Warenlieferant im Inland ein Unternehmen ohne Sitz, Wohnsitz oder feste Geschäftseinrichtung im Inland, so liegt die Steuerpflicht aufgrund dieser Tätigkeiten immer beim Leistungsempfänger oder Warenerwerber (eine Ausnahme bilden hier immobilienbezogene Dienstleistungen, die durch ein für Umsatzsteuerzwecke in Polen registriertes Unternehmen erbracht werden). Gemäß Art. 17 Abs. 3 und 5 UStG-PL wird die obige Regelung in folgenden Fällen angewandt: 1. Leistungsempfänger ist der in Art. 15 genannte Steuerpflichtige (und bei Dienstleistungen, auf die Art. 28b Anwendung findet auch eine juristische Person, die nicht ein solcher Steuerpflichtiger ist und als EU-Umsatzsteuerpflichtiger registriert wurde). 2. Erwerber von Waren ist der in Art. 15 genannte Steuerpflichtige, mit Sitz, Wohnsitz oder fester Geschäftseinrichtung im Inland oder eine juristische Person, die zwar kein Steuerpflichtiger im Sinne von Art. 15 ist, aber ihren Sitz im Inland hat. Bitte beachten Sie in diesem Zusammenhang, dass gemäß dem neuen Wortlaut von Art. 88 Abs. 3a UStG-PL Folgendes gilt: Rechnungen oder Zolldokumente sind keine Grundlage für die Verminderung der Umsatzsteuer sowie für die Erstattung des Vorsteuerguthabens oder der Vorsteuer, sofern Rechnungen mit angegebenem Umsatzsteuerbetrag ausgestellt wurden, und zwar im Hinblick auf steuerbare Handlungen, für die gemäß dem o.g. Gesetz dieser Steuerbetrag nicht auszuweisen ist. Wird dann die Umsatzsteuer durch ein Unternehmen ohne Sitz, Wohnsitz oder feste Geschäftseinrichtung im Inland abgerechnet (auf das Art. 17 Abs. 2 UStG- PL anzuwenden ist), so steht dem Erwerber nicht das Recht zu, die in der Rechnung ausgewiesene Vorsteuer abzuziehen. Definition der Steuerbemessungsgrundlage Gemäß dem novellierten Art. 29 Abs. 1 UStG-PL gilt als Steuerbemessungsgrundlage der Umsatz, d.h. der für den Verkauf zustehende Betrag, abzüglich der Umsatzsteuer. Die Änderung besteht in der Präzisierung, dass in dem zustehenden Betrag auch Leistungen von Dritten enthalten sind. Der zustehende Betrag umfasst somit die gesamte seitens des Erwerber und eines Dritten zustehende Leistung. Änderungen hinsichtlich der Umsatzsteuerbefreiung für medizinische Dienstleistungen Gemäß Art. 41 Abs. 1 Pkt. 19a UStG-PL sind medizinische Dienstleistungen, die von den Steuerpflichtigen im eigenen Namen, aber zugunsten Dritter erworben werden, umsatzsteuerfrei. Diese Vorschrift ermöglicht es, medizinische Abonnements, die vom Arbeitgeber für Arbeitnehmer finanziert werden, von der Umsatzsteuer zu befreien. Wir möchten jedoch betonen, dass mit diesen Ausführungen die mit der Novelle vom eingeführten Änderungen nicht vollumfänglich behandelt werden. Sofern Sie dies wünschen, können wir Ihnen gerne nähere Informationen über die Novelle des Umsatzsteuergesetzes erteilen. Neue Grundsätze über den proportionalen Vorsteuerabzug Mit der Novelle wurden folgende Lösungen eingeführt: fallsdie aufgrund der Daten für das vorige Steuerjahr geschätzte Proportion: - 98% überschreitet und die nicht abzugsfähige Vorsteuer, die sich aus der Anwendung dieser Proportion ergibt, aufs Jahr hochgerechnet weniger als PLN 500 beträgt in diesem Fall kann der Steuerpflichtige annehmen, dass diese Proportion 100% beträgt; - 2% nicht überschreitet in diesem Fall kann der Steuerpflichtige annehmen, dass diese Proportion 0% beträgt. Mit der Änderung von Art. 90 Abs. 10 UStG-PL können die Steuerpflichtigen falls sie dies wünschen die Vorsteuer sogar dann abziehen, wenn der Anteil der umsatzsteuerbaren Umsätze an den Gesamtumsätzen im Vorjahr 2% nicht überschreitet. Überschreitet die Proportion 98%, so hat der Steuerpflichtige das Recht, die Vorsteuer in voller Höhe abzuziehen, jedoch unter der Voraussetzung, dass die nicht abzugsfähige Vorsteuer im Vorjahr PLN 500 nicht überschritten hat. Die obige Vorschrift findet Anwendung auf Korrekturen der abgezogenen Vorsteuer für Durchführungsverordnung (EU) Nr. 282/2011 des Rates vom Am wird die Durchführungsverordnung (EU) Nr. 282/2011 vom zur Festlegung von Durchführungsvorschriften zur Richtlinie 2006/112/EG über das gemeinsame Mehrwertsteuersystem in Kraft treten. 3

4 Im Blickpunkt Das Inkrafttreten dieser Verordnung ist deswegen wichtig, weil die Regelungen der EU-Verordnungen in den einzelnen Mitgliedstaaten direkte Anwendung finden. Mit der Verordnung zur Festlegung von Durchführungsvorschriften zur Richtlinie 2006/112/WE wird u.a. Folgendes geregelt: grenzüberschreitende Erbringung und Erwerb von Dienstleistungen, feste Geschäftseinrichtung für Umsatzsteuerzwecke sowie Vermutung der Leistungserbringung zugunsten eines ausländischen Steuerpflichtigen und Unterscheidung zwischen Restaurantdienstleistungen und der Abgabe von Speisen. Das Inkrafttreten dieser Verordnung hat zur Folge, dass die Umsatzsteuerpflichtigen prüfen müssen, ob die bisherige Praxis bei der Umsatzsteuerabrechnung, insbesondere im Bereich der grenzüberschreitenden Erbringung und des grenzüberschreitenden Erwerbs von Dienstleistungen, korrekt ist. Sofern Sie dies wünschen, können wir Ihnen gerne nähere Informationen über die Novelle des Umsatzsteuergesetzes vom April und die Verordnung zur Festlegung von Durchführungsvorschriften zur Richtlinie 2006/112/EG erteilen. > > Erweiterung der Pflicht zur Abrechnung der Umsatzsteuer durch den Erwerber Schnell gelesen > > Seit dem dürfen ausländische Firmen, die in Polen weder einen Sitz noch eine feste Geschäftseinrichtung haben und Dienstleistungen erbringen oder Lieferungen ausführen, Rechnungen nicht mit der polnischen Umsatzsteuer ausstellen. Aleksandra Majnusz, Rödl & Partner Gleiwitz Bisher war im Falle solcher Dienstleistungen oder Lieferungen der Empfänger der Dienstleistung/der Erwerber der Waren nur dann steuerpflichtig, wenn der Dienstleister/Lieferant der Waren die Umsatzsteuer nicht abgerechnet hatte. Der Dienstleister oder der Lieferant der Waren konnten sich also für Umsatzsteuerzwecke in Polen registrieren lassen und die Umsatzsteuer selbst abrechnen. Im Endeffekt bestanden zwei Möglichkeiten der Abrechnung der Umsatzsteuer aus der Erbringung von Dienstleistungen oder aus der Lieferung von Waren durch ausländische Firmen: Entweder konnte dies der Empfänger der Dienstleistung/ der Erwerber der Waren oder der Dienstleister/Lieferant der Waren vornehmen. Die obligatorische Abrechnung des Geschäfts gemäß dem Revers-Charge-Verfahren galt nur für Dienstleistungen, auf die Art. 28b UStG-PL Anwendung findet, sowie für Lieferungen von Gas in einem Gasversorgungssystem, von Elektroenergie in einem Elektroenergieversorgungssystem oder von Wärme- oder Kaltenergie durch Vertriebsnetze der Wärmeoder Kaltenergie. Kontakt für weitere Informationen: Aneta Majchrowicz - Bączyk Rechtsanwältin (PL), Partner Tel.: + 48 (61) aneta.baczyk@roedl.pro Obwohl ausländische Firmen die Möglichkeit haben, die Umsatzsteuerrückerstattung direkt zu beantragen, haben sie sich sehr oft bei der Vornahme von Einkäufen in Polen zwecks Lieferung von Waren oder Erbringung von Dienstleistungen im Inland für Umsatzsteuerzwecke registriert und die Umsatzsteuer in Polen ausgewiesen, so dass sie in den von ihnen abzugebenden Steuererklärungen die Vorsteuer von der Umsatzsteuer abziehen konnten. Eine solche Abrechnung der Vorsteuer ist nämlich gewöhnlich schneller und wirtschaftlich günstiger. Es scheint jedoch, dass ausländische Firmen, die in Polen Dienstleistungen erbringen oder Lieferungen ausführen und die sich in Polen für Umsatzsteuerzwecke registriert haben, berechtigt sein sollten, die von ihnen in den Steuererklärungen ausgewiesene Vorsteuer erstattet zu bekommen auch dann, wenn sie ausschließlich Tätigkeiten vornehmen, bei 4

5 Im Blickpunkt Ausgabe Mai 2011 / Wydanie maj 2011 denen die Steuer vom Erwerber abzurechnen ist. Die Steuerbehörden können jedoch das Recht, die Vorsteuer auf diese Art und Weise erstattet zu bekommen, in Frage stellen und verlangen, dass eine direkte Erstattung erfolgt. Bedingungen der Steuererstattung an ausländische Unternehmen Gemäß dem zum geänderten Art. 89 Abs. 1 Pkt. 3 UStG-PL können gegenüber ausländischen Unternehmen, die in Polen keinen Verkauf tätigen, direkte Erstattungen angewandt werden. Gestrichen wurden aus dieser Vorschrift die Worte: die nicht für Zwecke der Umsatzsteuer im Inland registriert sind. Die Tatsache der Registrierung für Umsatzsteuerzwecke wird also für ein ausländisches Unternehmen kein Hindernis für die direkte Beantragung der Steuererstattung darstellen. Ein solches Hindernis wird jedoch die Vornahme des Verkaufs im Inland sein. Steuerpflichtige, die sich in Polen für Umsatzsteuerzwecke registriert haben, um Waren zu erwerben und diese Waren anschließend in andere Länder der Europäischen Union oder nach außerhalb der Europäischen Union zu liefern, haben die Abrechnungen der innergemeinschaftlichen Warenlieferungen sowie der Exporte nach den bisherigen Grundsätzen vorzunehmen. Solche Firmen haben die o.g. Geschäfte nach wie vor in der Steuererklärung auszuweisen. Da sie steuerpflichtige Tätigkeiten vornehmen, können sie nicht mehr die direkte Steuererstattung beantragen. und dort zu verwenden. Obwohl der Begriff der festen Geschäftseinrichtung präzisiert wurde, ist er weiterhin unscharf und kann zu einem Streit mit den Steuerbehörden führen. Fazit Gemäß der Begründung des Finanzministeriums soll die Einführung des Grundsatzes, nach dem Steuerpflichtige die Steuer obligatorisch selbst berechnen müssen, wenn sie Waren oder Dienstleistungen bei ausländischen Firmen erwerben, sowohl für den ausländischen Lieferanten als auch für den polnischen Abnehmer günstiger sein, da es nicht mehr nötig sein wird, dass sich das ausländische Unternehmen für Umsatzsteuerzwecke registrieren lässt und die polnische Steuer abrechnet. Der polnische Erwerber ist wiederum nicht verpflichtet, dem Lieferanten den Betrag der Steuer mitzuteilen. In der Praxis wird dies jedoch die Gewerbefreiheit der ausländischen Firmen und die Möglichkeit des Steuerabzugs beschränken. Die polnischen Steuerpflichtigen, die Rechnungen erhalten, in denen die Steuer durch die ausländischen Lieferanten berechnet wurde, müssen genau prüfen, ob der Lieferant in Polen eine feste Geschäftseinrichtung unterhält. Wird jedoch die Tätigkeit einer ausländischen Firma in Polen die in Art. 11 der Durchführungsverordnung Nr. 282/2011 genannten Bedingungen nicht erfüllen und wird diese Firma die Steuer in der Rechnung ausweisen, so wird sie verpflichtet sein, die ausgewiesene Steuer zu zahlen. Der Erwerber wird dann nicht zum Steuerabzug berechtigt sein. Feste Geschäftseinrichtung in Polen Es ist zu beachten, dass der Mechanismus der Selbstberechnung der Umsatzsteuer dann nicht anzuwenden ist, wenn der Verkäufer in Polen eine feste Geschäftseinrichtung unterhält, die an dem betreffenden Geschäft beteiligt ist. Die Berechnung der Umsatzsteuer durch den Dienstleister wird dann weiterhin begründet sein, und das Abzugsrecht des Erwerbes wird aufrechterhalten. In den Vorschriften mangelt es nach wie vor an einer Definition des Begriffes der festen Geschäftseinrichtung. Es ist daher notwendig, die Urteile des Europäischen Gerichtshofes in Betracht zu ziehen. Am hat die Europäische Kommission die Durchführungsverordnung Nr. 282/2011 zur Richtlinie 2006/112/EG erlassen, die u.a. Definitionen der Begriffe Sitz und feste Geschäftseinrichtung enthält. Diese Vorschriften sollen am in Kraft treten. Die Verordnung weist darauf hin, dass es sich dabei um einen Ort handelt, der einen hinreichenden Grad an Beständigkeit sowie eine Struktur aufweist, die es ihm von der personellen und technischen Ausstattung her erlaubt, Dienstleistungen, die für den eigenen Bedarf der festen Geschäftseinrichtung erbracht werden, zu empfangen Kontakt für weitere Informationen: Aneta Majchrowicz - Bączyk Rechtsanwältin (PL), Partner Tel.: + 48 (61) aneta.baczyk@roedl.pro 5

6 Steuern aktuell > > Steuern aktuell Von Dorota Białas, Rödl & Partner Breslau Besteuerung von Einkünften aus einer Personengesellschaft Gemäß dem Urteil des Woiewodschaftsverwaltungsgerichts in Warschau vom (III SA/Wa 1637/10) muss ein ausländischer Gesellschafter einer Personengesellschaft, der in Polen keine Betriebsstätte unterhält, seine Gewinne nicht hier besteuern. Bisher haben die Steuerbehörden Folgendes angenommen: Hat eine Personengesellschaft einen ausländischen Gesellschafter, so entsteht in Polen automatisch eine Betriebsstätte dieses Gesellschafters. Die Konsequenz einer solchen Annahme ist die Pflicht, sich in Polen registrieren zu lassen und auf die Einkünfte aus der Beteiligung an Gewinnen dieser Gesellschaft Steuern zu zahlen (Einkommensteuer oder Körperschaftsteuer je nach der Rechtsform des Gesellschafters). Das Urteil eröffnet Möglichkeit zur steuerlichen Optimierung der ausländischen Rechtsträger. Abschreibung einer unentgeltlich überlassenen Maschine Das Oberverwaltungsgericht hat im Urteil vom (Az. II FSK 1628/ 08) festgestellt, dass eine Gesellschaft, die dem Geschäftspartner Maschinen zur Herstellung von den durch ihn gelieferten Komponenten überlässt, nicht berechtigt ist, ihre Abschreibung den Betriebsausgaben zuzurechnen. Nach Auffassung des Gerichts enthält Art. 16a Abs. 1 des polnischen Körpreschaftsteuergesetzes (nachfolgend: KStG-PL) den abgeschlossenen Katalog derjenigen Maschinen, die abgeschrieben werden können. Dies sind Gegenstände, die vom Steuerpflichtigen im Zusammenhang mit seiner Gewerbetätigkeit genutzt werden oder nur aufgrund eines Miet, -Pacht- oder Leasingvertrags zur Nutzung übergeben wurden. In der Konsequenz können Anlagen, die durch einen anderen Rechtsträger, jedoch aufgrund eines anderen Vertrages als über (entgeltliche) Miete, Pacht oder Leasing genutzt werden, nicht zu steuerlichen Zwecken abgeschrieben werden. Das Urteil ist für diejenigen Rechtsträger ungünstig, die ihre Sachanlagen aufgrund der sog. Rolling-Verträge zur Nutzung überlassen; darüber hinaus steht es im Widerspruch zur früheren Praxis der Mehrheit der Gerichte und Steuerbehörden. Dokumentierung von Geldprämien Das Oberverwaltungsgericht hat bestätigt, dass Geldprämien für Kunden keine Rabatte sind und keine Herabsetzung der steuerlichen Bemessungsgrundlage erforderlich machen. Gemäß dem Urteil vom (Az. I FSK 432/10) kann ein Unternehmen die Art der Motivierung der Geschäftspartner frei bestimmen. Wenn der Unternehmer eine Geldprämie gewählt hat, so kann die Steuerbehörde sie als Rabatt nicht anerkennen und die Herabsetzung der steuerlichen Bemessungsgrundlage fordern. Dies bedeutet, dass die Geldprämien mit Buchungsnoten dokumentiert werden können. Beschluss des Oberverwaltungsgerichts (NSA) über Einbringung der Anteile als Sacheinlage Seit dem werden die Einkünfte aus der Einbringung von Sacheinlagen in eine Personengesellschaft gemäß dem Einkommensteuergesetz (nachfolgend: EStG-PL) direkt von der Besteuerung befreit. Um Abweichungen in der Auslegung bezüglich der Einbringung der Sacheinlage in eine Personengesellschaft vor der Änderung der Vorschriften zu vermeiden, hat das Oberverwaltungsgericht am einen Beschluss gefasst. Nach Auffassung des Oberverwaltungsgerichts hat auch ein Gesellschafter, der vor Ende 2010 eine Sacheinlage in eine Personengesellschaft eingebracht hat, keine Vermögenszuwendung erlangt. Er hat nämlich die Gesamtheit der Rechte und Pflichten im Zusammenhang mit der Beteiligung an einem wirtschaftlichen Vorhaben erlangt. Seit dem hat der Gesetzgeber lediglich den vermögensgleichen Charakter der Anteile, die als Gegenleistung für eine Sacheinlage erteilt werden, hervorgehoben, was mit der Feststellung übereinstimmt, dass der Anteil an der Personengesellschaft auch vermögensgleichen Charakter hat. Kontakt für weitere Informationen: Dorota Białas Steuerberaterin (PL) Tel.: + 48 (71) dorota.bialas@roedl.pro 6

7 Najważniejsze w skrócie Ausgabe Mai 2011 / Wydanie maj 2011 > > Zmiany w VAT obowiązujące od r. W skrócie > > Zarówno doradcy podatkowi, księgowi jak i sami podatnicy nie zdążyli jeszcze rzetelnie przyswoić zmian wprowadzonych nowelizacją ustawy o VAT, która obowiązuje od r., a już ustawą z dnia r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca wprowadził kolejną obszerną nowelizację ustawy o VAT. Większość zmian obowiązuje od r. Poniżej chcielibyśmy zaprezentować wybrane zagadnienia związane z kwietniową nowelizacją ustawy o VAT. Marek Sporny, Rödl & Partner Poznań Nieodpłatne przekazanie towarów Zgodnie z nowym brzmieniem art. 7 ust. 2 ustawy o VAT wszelkie przekazania przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa bez wynagrodzenia (niezależnie, czy są one realizowane na cele związane czy niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem podatnika) podlegają opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych towarów, w całości lub w części. Powyższa zmiana, przez rezygnację z zapisu odnoszącego się do istnienia związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dokonywanych nieodpłatnych przekazań, eliminuje wątpliwości interpretacyjne związane z regulacją dotyczącą nieodpłatnego przekazania towarów. Dokumenty celne przy eksporcie Nowelizacja art. 13 ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT wynika ze zmian w prawie celnym, zgodnie z którymi wywóz towarów z terytorium Unii Europejskiej, dla których rozpoczęto procedurę wywozu na terytorium kraju, może być potwierdzany przez krajowe urzędy celne. Proponowana zmiana uchyla obecnie obowiązujący warunek, aby takie potwierdzenie wywozu było dokonywane przez urząd celny zlokalizowany na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Rozliczenie reverse charge Zgodnie ze znowelizowanym art. 17 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku gdy świadczącym usługi lub dokonującym dostawy towarów na terytorium kraju jest podmiot nieposiadający siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, podatnikiem z tytułu tych czynności zawsze będzie usługobiorca lub nabywca towarów (wyjątkiem od tej zasady są usługi związane z nieruchomościami świadczone przez podmiot zarejestrowany dla celów VAT w Polsce). Zgodnie z art. 17 ust. 3 i ust. 5 ustawy o VAT powyższą regulację stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 (w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE), a ponadto w sytuacji, gdy nabywcą towarów jest podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności lub stałe miejsce zamieszkania na terytorium kraju, albo osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju. Zarazem wskazujemy, iż zgodnie z nowym brzmieniem przepisu art. 88 ust. 3a ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w przypadku, gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku od towarów i usług, w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których zgodnie z przepisami ustawy tej kwoty podatku nie wykazuje się. Z uwagi na powyższe, w przypadku rozliczenia podatku VAT przez podmiot nieposiadający siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju (do którego zastosowanie znajduje art. 17 ust. 2 ustawy o VAT), nabywca nie będzie miał prawa do odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturze. Definicja podstawy opodatkowania Znowelizowany art. 29 ust. 1 ustawy o VAT przewiduje, iż podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Zmiana polega na doprecyzowaniu, iż w kwocie należnej mieszczą się również świadczenia należne od osób trzecich. Kwota należna obejmuje zatem całość świadczenia należnego od nabywcy jak i od osoby trzeciej. Zmiany w zakresie zwolnień z VAT usług opieki medycznej Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt 19a ustawy o VAT zwolnione z VAT są usługi w zakresie opieki medycznej nabywane przez podatników we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich. Powyższa konstrukcja przepisu pozwala na zwolnienie z VAT pakietów medycznych oferowanych przez pracodawców swoim pracownikom. 7

8 Najważniejsze w skrócie Zarazem podkreślmy, iż powyższe opracowanie nie wyczerpuje zmian wprowadzonych ustawą nowelizującą z dnia r. Na Państwa życzenie z chęcią udzielimy bliższych informacji dotyczących nowelizacji ustawy o VAT. Nowe zasady proporcjonalnego odliczania VAT Nowelizacja wprowadziła rozwiązania, zgodnie z którymi w przypadku, gdy szacunkowa proporcja ustalona na podstawie danych za poprzedni rok podatkowy: spowoduje konieczność weryfikacji przez podatników VAT, czy dotychczasowa praktyka stosowana w rozliczeniach VAT, w szczególności w zakresie transgranicznego świadczenia i nabywania usług jest prawidłowa. Na Państwa życzenie z przyjemnością udzielimy bliższych informacji dotyczących kwietniowej nowelizacji ustawy o VAT i rozporządzenia ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE. - przekroczyła 98% oraz kwota podatku naliczongo niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji, w skali roku, była mniejsza niż 500 zł podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 100%; - nie przekroczyła 2% podatnik ma prawo uznać, że proporcja ta wynosi 0%. Zmiana art. 90 ust. 10 ustawy o VAT pozwala podatnikom w zależności od ich woli na odliczenie VAT, nawet jeśli udział obrotów opodatkowanych w obrotach ogółem nie przekroczył w poprzednim roku 2%. Natomiast wówczas, gdy proporcja przekroczy 98%, podatnik nabędzie prawo do odliczenia VAT naliczonego w 100% pod warunkiem jednak, że w poprzednim roku kwota podatku niepodlegająca odliczeniu nie przekroczyła 500 PLN. Powyższy przepis będzie miał zastosowanie do korekt podatku odliczonego dokonywanych za Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia r. Zarazem informujemy, iż w dniu r. wejdzie w życie rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 282/2011 z dnia r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Wejście w życie powołanego rozporządzenia jest o tyle istotne, iż regulacje rozporządzeń unijnych stosuje się bezpośrednio w poszczególnych państwach członkowskich. Rozporządzenia ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE normuje między innymi kwestie związane z transgranicznym świadczeniem i nabywaniem usług, stałym miejscem prowadzenia działalności dla celów VAT, a także domniemaniem świadczenia usług na rzecz zagranicznego podatnika i rozróżnieniem usług restauracyjnych i dostaw żywności. Wejście w życie powołanego rozporządzenia Dalszych informacji udziela: Aneta Majchrowicz - Bączyk radca prawny, Partner tel.: + 48 (61) aneta.baczyk@roedl.pro 8

9 Najważniejsze w skrócie Ausgabe Mai 2011 / Wydanie maj 2011 > > Rozszerzenie obowiązku rozliczania podatku VAT przez nabywcę W skrócie > > Od 1 kwietnia 2011 r. w przypadku świadczenia usług/dostawy towarów przez firmy zagraniczne, nieposiadające w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności, dostawcy nie mogą wystawiać faktur z polskim podatkiem VAT. Aleksandra Majnusz, Rödl & Partner Gliwice Dotychczas, w przypadku tego typu usług i dostaw podatnikiem był usługobiorca/nabywca towarów tylko wtedy, gdy usługodawca/dokonujący dostawy towarów nie rozliczył podatku VAT należnego. Usługodawca lub dostawca towarów mógł więc zarejestrować się w Polsce na potrzeby VAT i sam rozliczyć podatek należny. W rezultacie możliwe były dwa sposoby rozliczenia VAT z tytułu świadczenia usług bądź dostaw towarów przez zagraniczne firm przez usługobiorcę/nabywcę towarów lub przez świadczącego usługi/dostawcę towarów. Obowiązkowe rozliczenie transakcji na zasadzie reverse charge dotyczyło tylko usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, oraz dostawy gazu w systemie gazowym, energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, energii cieplnej lub chłodniczej przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej. Chociaż zagraniczne firmy, mają możliwość ubiegania się o bezpośredni zwrot podatku VAT, to dokonując w Polsce zakupów w celu dostaw towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju, często rejestrowały się na VAT i wykazywały podatek należny w Polsce, aby mieć możliwość odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w składanych deklaracjach. Taki sposób rozliczenia podatku naliczonego jest bowiem zwykle szybszy i korzystniejszy ekonomicznie. Wydaje się, że zagraniczne firmy świadczące usługi lub dokonujące dostaw towarów w Polsce, które zarejestrowały się dla celów VAT, nawet jeśli nie będą wykonywały innych czynności niż te, od których podatek rozlicza nabywca, powinny być uprawnione do odzyskania podatku naliczonego w składanych deklaracjach. Urzędy mogą jednak kwestionować prawo do odzyskania podatku VAT naliczonego w tym trybie i wymagać, aby następowało to w ramach zwrotów bezpośrednich. Warunki zwrotu podatku dla podmiotów zagranicznych Zgodnie ze zmienionym od 1 kwietnia art. 89 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT zwroty bezpośrednie mogą być zastosowane wobec podmiotów zagranicznych, niedokonujących sprzedaży w Polsce. Z przepisu wykreślono oraz niezarejestrowanych na potrzeby podatku VAT na terytorium kraju. Fakt rejestracji na VAT, nie będzie więc przeszkodą do ubiegania się o zwrot bezpośredni przez podmiot zagraniczny, przeszkodą będzie jednak dokonywanie sprzedaży na terytorium kraju. Podatnicy, którzy zarejestrowali się w Polsce na VAT w celu nabywania towarów i dostarczania ich do innych krajów Unii Europejskiej oraz poza nią, rozliczają wewnątrzwspólnotowe dostawy towarów i eksport na dotychczasowych zasadach. Takie firmy nadal wykazują w/w transakcje w deklaracji i nie mają możliwości ubiegania się o zwrot bezpośredni, ze względu na dokonywanie czynności opodatkowanych. Stałe miejsce prowadzenia działalności w Polsce Należy zwrócić uwagę, że mechanizmu samo naliczania podatku VAT nie stosuje się, gdy sprzedawca ma w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności, które uczestniczy w transakcji. Wówczas nadal naliczenie VAT przez świadczącego będzie zasadne, a prawo do odliczenia przez nabywcę zachowane. W przepisach nadal brak jest definicji stałego miejsca prowadzenia działalności., konieczne jest więc posiłkowanie się wyrokami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W dniu 15 marca 2011 r. Komisja Europejska wydała rozporządzenie wykonawcze nr 282/2011 do dyrektywy 2006/112/WE, w których zawarto m.in. definicję siedziby i stałego miejsca prowadzenia działalności. Przepisy te mają wejść w życie od 1 lipca 2011 r. Rozporządzenie wskazuje, że jest to miejsce które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Mimo doprecyzowania pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności, nadal pozostaje ono nieostre i może powodować spory z organami podatkowymi. Podsumowanie Zgodnie z uzasadnieniem Ministerstwa Finansów wprowadzenie zasady obowiązkowego samo naliczania podatku w przypadku zakupów towarów lub usług od firm zagranicznych ma być korzystniejsze zarówno dla zagranicznego dostawcy, jak i polskiego odbiorcy ze względu na to, że podmiot zagraniczny nie musi rejestrować się dla celów VAT i rozliczać polskiego podatku VAT. Z kolei polski nabywca nie musi przekazywać 9

10 Aktualności podatkowe dostawcy kwoty podatku VAT. W praktyce jednak dla firm zagranicznych ogranicza swobodę prowadzenia działalności gospodarczej i możliwość odliczania podatku VAT. Polscy podatnicy, otrzymujący faktury z naliczonym przez zagranicznych dostawców polskim podatkiem, będą musieli wnikliwie sprawdzać, czy dostawca ma w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności. W przypadku, gdy działalność zagranicznej firmy w Polsce,mnie spełni warunków określonych w art. 11 rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011, a firma ta naliczy podatek na fakturze, będzie miała obowiązek zapłaty wykazanego podatku, nabywca zaś nie będzie miał prawa do odliczenia. > > Aktualności podatkowe Dorota Białas, Rödl & Partner Wrocław Opodatkowanie dochodów ze spółki osobowej Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 marca 2011 r. (III SA/Wa 1637/10) zagraniczny wspólnik spółki osobowej, który nie prowadzi w Polsce zakładu, nie musi opodatkowywać tu swoich zysków. Jak dotąd organy podatkowe przyjmowały, iż w przypadku gdy spółka osobowa ma zagranicznego wspólnika, to w Polsce automatycznie powstaje jego zakład. Konsekwencją takiego podejścia jest obowiązek zarejestrowania się w Polsce i rozliczania tu podatku (PIT albo CIT w zależności od formy prawnej wspólnika) od dochodu z partycypacji w zyskach spółki. Wyrok otwiera możliwości do optymalizacji podatkowej zagranicznych podmiotów. Amortyzacja nieodpłatnie udostępnionego urządzenia Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 25 lutego 2010 r. (II FSK 1628/ 08) stwierdził, iż firma, która przekazuje kontrahentowi maszyny do produkcji dostarczanych przez niego komponentów, nie ma prawa zaliczać ich amortyzacji do kosztów podatkowych. W ocenie sądu art.16a ust. 1 ustawy o CIT wprowadza zamknięty podział urządzeń, które mogą być amortyzowane. Są to przedmioty wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością albo oddane do używania innym podmiotom, ale tylko na podstawie umów najmu, dzierżawy lub leasingu. W konsekwencji urządzenia, które są używane przez inny podmiot, ale na podstawie umowy innej niż najem (odpłatny), dzierżawa lub leasing, nie mogą być amortyzowane dla celów podatkowych. Dalszych informacji udziela: Wyrok jest niekorzystny dla podmiotów udostępniających swoje środki trwałe na podstawie tzw. umów toolingowych i stoi w sprzeczności z wcześniejszą praktyką większości sądów i organów podatkowych. Dokumentacja premii pieniężnych Aneta Majchrowicz - Bączyk radca prawny, Partner tel.: + 48 (61) aneta.baczyk@roedl.pro Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził, że premie pieniężne dla klientów nie są rabatami i nie wymagają obniżenia podstawy opodatkowania VAT. Zgodnie z wyrokiem z dnia 24 marca 2011 r. (I FSK 432/10) przedsiębiorca ma swobodę określania sposobów motywacji kontrahentów. Jeśli wybrał premię pieniężną, organ podatkowy nie może uznać jej za rabat i żądać obniżenia podstawy opodatkowania VAT. Powyższe oznacza możliwość dokumentowania premii pieniężnych notami księgowymi. 10

11 Rödl & Partner Info Uchwała NSA w sprawie aportu udziałów Od 1 stycznia 2011 r. ustawa o PIT zwalnia wprost z podatku przychody z tytułu wniesienia aportu do spółki osobowej. Aby uniknąć rozbieżności interpretacyjnych dotyczących wniesienia aportu do spółki osobowej przed zmianą przepisów Naczelny Sąd Administracyjny dnia 14 marca 2011 r. wydał uchwałę w tej sprawie. Zdaniem NSA wspólnik wnoszący udział do spółki osobowej przed końcem 2010 r. również nie uzyskiwał przysporzenia majątkowego. Nabywał bowiem całokształt praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w przedsięwzięciu gospodarczym. Od dnia 1 stycznia 2011 r. ustawodawca wyeksponował jedynie wymiar majątkowy udziałów otrzymywanych w zamian za wkład niepieniężny, co pozostaje w zgodzie z konstatacją, że udział w spółce osobowej posiada także wymiar niemajątkowy. > > Seminare Hier finden Sie eine Auswahl unserer zahlreichen Seminare und Veranstaltungen, die wir in den nächsten Wochen durchführen oder bei welchen wir referieren. Weitere Seminare und Veranstaltungen finden Sie direkt im Internet unter Thema: Osteuropa Wirtschaftstag Referent: Jens Jungmann Veranstalter: Ost- und Mitteleuropa Verein e.v. Ort/Termin: Berlin, Agenda: Dalszych informacji udziela: Thema: Outsourcing Trends 2011 Referentin: Renata Kabas - Komorniczak Veranstalter: Rzeczpospolita Ort/Termin: Warschau, Agenda: Dorota Białas doradca podatkowy tel.: + 48 (71) dorota.bialas@roedl.pro Thema: Forum Going Global Referenten: Mitarbeiter von Rödl & Partner Veranstalter: Rödl & Partner Ort/Termin: Nürnberg, Agenda: 11

12 Rödl & Partner Info > > Seminaria Rubryka ta poświęcona jest wszelkim szkoleniom i seminaroim organizowanym przez Rödl & Partner, jak również wydarzeniom, które powstają we współpracy z firmami zewnętrznymi. Szczegółowe informacje znajdą Państwo na stronie Temat: Outsourcing Trends 2011 Wykładowca: Renata Kabas - Komorniczak Organizator: Rzeczpospolita Miejsce/Data: Warszawa, Agenda: Temat: Forum Biznesu: Europa Wschodnia Temat: Forum Going Global Wykładowca: Jens Jungmann Organizator: Ost- und Mitteleuropa Verein e.v. Miejsce/Data: Berlin, Agenda: Wykładowcy: Pracownicy Rödl & Partner Organizator: Rödl & Partner Miejsce/Data: Norymberga, Agenda: Newsflash: Teresa Tyczewska Personalbuchhalterin 2010 Teresa Tyczewska, Teamleiterin Lohnbuchhaltung aus der Niederlassung von Rödl & Partner in Gleiwitz, hat den 3. Platz im Wettbewerb Personalbuchhalter 2010 belegt. Die Abschlussgala des 8. Wettbewerbs fand am im Polonia-Palace- Hotel in Warschau statt. Es ist der einzige landesweite Wettbewerb für diese Berufsgruppe, an dem über 700 Personen teilgenommen haben ( kadrowy-roku.pl/). Der Erfolg von Frau Teresa Tyczewska bezeugt ihre hohen Fachkompetenzen und die Entwicklung unserer Mitarbeiter. Dies ist für uns von besonderer Bedeutung, denn wir sind uns bewusst, dass die Zufriedenheit unserer Mandanten vorwiegend von Fachkenntnissen unserer Mitarbeiter abhängt. Z ostatniej chwili: Teresa Tyczewska Kadrową Roku Teresa Tyczewska kierownik zespołu księgowości płacowej w gliwickim oddziale Rödl & Partner zajęła trzecie miejsce w konkursie Kadrowy Roku Gala finałowa VIII edycji konkursu odbyła się 15 marca 2011 roku w Hotelu Polonia Palace w Warszawie. Jest to jedyny konkurs o zasięgu ogólnopolskim skierowany do tej grupy zawodowej, a o tytuł walczyło ponad 700 osób ( Sukces Pani Teresy Tyczewskiej jest dowodem wysokich kompetencji merytorycznych oraz rozwoju naszych pracowników. Jest to dla nas niezmiernie ważne, gdyż wiemy, że zadowolenie Klientów z usług naszej kancelarii w dużej mierze zależy od fachowości ludzi, którzy ją tworzą. Mandantenbrief Polen / Biuletyn Ausgabe Mai 2011 / Wydanie maj 2011 Herausgeber/Wydawca: Rödl & Partner ul. Prosta 51 Tel.: + 48 (22) biuletyn@roedl.pro Haftungsausschluss: Dieser Mandantenbrief ersetzt keine rechtliche Beratung im Einzelfall. Eine Haftung im Einzelfall übernehmen wir mit der Herausgabe des Mandantenbriefes nicht. Wyłączenie odpowiedzialności cywilnej: Niniejszy biuletyn nie zastępuje indywidualnego doradztwa prawnego Wydanie biuletynu nie oznacza przyjęcia przez nas odpowiedzialności cywilnej.