Obszary ważne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz migracji na terenie województwa wielkopolskiego

Transkrypt

1 Przemysław Wylegała Stanisław Kuźniak Paweł T. Dolata Obszary ważne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz migracji na terenie województwa wielkopolskiego Przygotowano na zlecenie Wielkopolskiego Biura Planowania Przestrzennego Poznań 2008

2 1. Cel opracowania Celem poniższego opracowania jest wyznaczenie miejsc cennych dla ptaków (zarówno w okresie lęgowym jak i podczas wędrówek) na terenie województwa wielkopolskiego. Wyznaczona sieć ostoi powinna być uwzględniana przy planowaniu inwestycji, mogących negatywnie oddziaływać na ptaki, głównie farm wiatrowych oraz inwestycji liniowych (drogi, linie energetyczne). Należy pamiętać, że planując inwestycje, każdorazowo trzeba wykonać inwentaryzację przyrodniczą, a na jej podstawie raport oddziaływania na środowisko. 2. Metodyka wyznaczania ostoi Obszary ważne dla ptaków w województwie wielkopolskim zostały wyznaczone na podstawie dostępnych danych literaturowych, niepublikowanych informacji oraz wiedzy autorów opracowania. Dodatkowo w okresie listopad 2007 styczeń 2008 skontrolowano kilka znanych wcześniej najważniejszych żerowisk i noclegowisk gęsi. Na liście tych ostoi znalazły się obszary spełniające przynajmniej jedno z 7 poniższych kryteriów: K1. Ostoje ptaków o znaczeniu europejskim (IBA), K2. Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000, K3. Ostoje ptaków o znaczeniu regionalnym, K4. Jeziora, stawy i inne zbiorniki wodne o szczególnym znaczeniu dla ptaków w czasie migracji, K5. Skupiska par lęgowych błotniaka stawowego (minimum 5 par), K6. Zbiorniki wodne będące ważnymi noclegowiskami gęsi (skupiające regularnie powyżej 1000 os.) oraz żurawi (powyżej 100 os.), K7. Ważne żerowiska gęsi (skupiające regularnie powyżej 1000 os.) oraz żurawi (powyżej 100 os.). Ze względu na wzmożone wykorzystywanie przez ptaki przestrzeni powietrznej wokół miejsc, w których się gromadzą (miejsca odpoczynku, żerowiska, noclegowiska) wyznaczono wokół nich strefy buforowe o szerokości do około 2 km. Poprowadzono je wzdłuż łatwo identyfikowalnych w terenie linii (drogi, cieki, granica lasu). W sytuacji, w której lokalizacja żerowisk ptaków (głównie gęsi) została dobrze rozpoznana i stwierdzono, że znajduje się ona dalej niż 2 km od zbiornika wodnego będącego noclegowiskiem, wyznaczono strefę o większej szerokości obejmującej także żerowiska. Zasadniczo strefy buforowe wyznaczano w przypadku zbiorników wodnych. W niektórych przypadkach dla zabezpieczenia miejsc dolotowych bądź żerowisk ptaków, wyznaczano je również wokół obszaru Natura 2000 (najczęściej tylko w przypadku jego fragmentu). Dotyczy to głównie fragmentów, gdzie granica obszaru biegnie po zbiornikach wodnych bądź po granicy lasu. Ostoje ptaków wyznaczano niezależnie od istniejących już obszarowych form ochrony przyrody. Przy opisie walorów ornitologicznych poszczególnych obszarów skupiono się głównie na ptakach wodnych i drapieżnych o średniej i dużej wielkości, najbardziej narażonych na kolizje z wiatrakami. Bardziej szczegółowych informacji o występujących na tych obszarach ptakach znaleźć można w cytowanych publikacjach.

3 Rys. 1. Lokalizacja opisanych w opracowaniu obszarów ważnych dla ptaków na terenie województwa wielkopolskiego. 1 Dolina górnej Gwdy, 2 Pola koło Nadarzyc, 3 Poligon Okonek, 4 Puszcza nad Gwdą, 5 Jezioro Sławianowskie oraz Bagno Kocuńskie, 6 Jezioro Kleszczynek, 7 Bagna koło Wysokiej, 8 Dolina Noteci, 9 Puszcza nad Drawą, 10 Stawy w Oleśnicy, 11 Puszcza Notecka, 12 Jezioro Kaliszańskie, 13 Stawy w Łukowie i Jezioro Czeszewskie, 14 Jeziora koło Wągrowca (Rgielskie, Bracholińskie, Łeknieńskie), 15 Pola w okolicach Lwówka, 16 Jezioro Zgierzynieckie, 17 Jezioro Bytyńskie, 18 Dolina Ostrorogi, 19 Dolina Samicy i stawy w Objezierzu, 20 Dolina Małej Wełny koło Kiszkowa, 21 Lednicki Park Krajobrazowy, 22 Jezioro Wierzbiczańskie, 23 Jeziora Ostrowickie i Popielowskie, 24 Jezioro Kamienieckie, 25 Jeziora Powidzkie i Skorzęcińskie, 26 Ostoja Nadgoplańska, 27 Jeziora konińskie, 28 Jezioro Niepruszewskie, 29 Jezioro Strykowskie, 30 Stawy w Manieczkach, 31 Stawy w Grzybnie, 32 Ostoja Rogalińska, 33 Dolina Średzkiej Strugi i pola koło Bieganowa, 34 Dolina Moskawy koło Nietrzanowa, 35 Stawy w Miłosławiu, 36 Bagna koło Biechowa, 37 Dolina Środkowej Warty, 38 Dolina Neru, 39 Zbiornik Jeziorsko, 40 Zbiornik Wonieść, 41 Pojezierze Sławskie, 42 Wielki Łęg Obrzański, 43 Jezioro Łoniewskie, 44 Jezioro Świerczyńskie Wielkie, 45 Tarnowskie Łąki, 46 Dolina Rowu Polskiego koło Robczyska, 47 Dolina Rowu Polskiego koło Pudliszek, 48 Rów Wyskoć, 49 Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry, 50 Wielkopolska część Doliny Baryczy, 51 Stawy Rybin, 52 Dolina Gniłej Baryczy, 53 Dolina Prosny, 54 Zbiornik Pokrzywnica (Szałe), 55 Dolina Obry koło Jaraczewa, 56 Żerkowsko Czeszewski Park Krajobrazowy od Warty na południe, 57 Stawy Marchwacz, 58 Stawy Czajków, 59 Stawy koło Krotoszyna, 60 Dąbrowy Krotoszyńskie, 61 Pola koło Baszkowa, 62 Zbiornik Piaski Szczygliczka w Ostrowie Wielkopolskim, 63 Łąki koło Bralina, 64 Torfowiska Świerczyna, 65 Zbiornik Roszki, 66 Zbiornik Przykona, 67 Jeziora Dolskie.

4 3. Literatura Publikacje, które wykorzystano przy formułowaniu listy ostoi ptaków w województwie wielkopolskim: ADAMSKI A., CzAPULAK A Batalion Philomachus pugnax gatunkiem lęgowym w dolinie Baryczy. Ptaki Śląska 10: ADAMSKI A., CzAPULAK A., STAWARCZYK T Dolny Śląsk. W: Krogulec J. (red.). Ptaki łąk i mokradeł Polski. (Stan populacji, zagrożenia i perspektywy ochronne). Fundacja IUCN Poland, Warszawa: BANASZAK P., KUJAWA J Awifauna doliny Rowu Wyskoć w Parku Krajobrazowym im. gen. Chłapowskiego stan obecny i trendy długoterminowe. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 9 (11): BEDNORZ J., KUPCZYK M Ptaki doliny Noteci. Prace Zakładu Biologii i Ekologii Ptaków UAM w Poznaniu, 4. BEDNORZ J., KUPCZYK M., WINIECKI A., KUŹNIAK S Ptaki Wielkopolski. Monografia faunistyczna. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań. BERESZYŃSKI A., OGRODOWCZYK T Rezerwat im. Bolesława Papiego na Jeziorze Zgierzynieckim. Wydawnictwo AR, Poznań. CzAPULAK A., ADAMSKI A., BETLEJA J Populacje lęgowe mew Laridae i rybitw Sternidae na Śląsku w latach Ptaki Śląska 14: DOLATA P. T Stawy Przygodzickie zagrożenia i postulaty ochronne. Przegląd Przyrodniczy IV, 3: DOLATA P. T Badania i ochrona bociana białego (Ciconia ciconia) w wielkopolskiej części Parku Krajobrazowego Dolina Baryczy w latach Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 9 (11): DOLATA P. T Powiat ostrowski. Mapa przyrodniczo krajoznawcza. Wydanie drugie. Starostwo Powiatowe w Ostrowie Wlkp. DOLATA P. T Tekst. W: Zwoliński G. (red.). Gmina Przygodzice. Mapa przyrodniczo krajoznawcza. Studio Wyd. Plan, Wrocław. DOLATA P. T., PIETROWIAK J., SIEDLECKI M Bocian czarny (Ciconia nigra) w parkach krajobrazowych Południowej Wielkopolski w latach Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 9 (11): GROMADZKI M., DYRCZ A., GŁOWACIŃSKI Z., WIELOCH M Ostoje ptaków w Polsce. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Gdańsk. JERMACZEK A Zgrupowania i wybiórczość siedliskowa ptaków wodnych na jeziorach Ziemi Lubuskiej w okresie jesiennym. Acta Ornithologica 23: JERMACZEK A., JERMACZEK D Ptaki przełomowego odcinka doliny Obry w okresie lęgowym. Bad. fizjogr. Pol. Zach. 36, C: JERMACZEK A., CZWAŁGA T., KRZYŚKÓW T., RUDAWSKI W Ptaki wodne i błotne Pojezierza Lubuskiego. Zeszyty Świebodzińskie 10: KACZMAREK R., BLAźNIAK W., MATYSIAK M Występowanie mewowców Lari na Stawach Przygodzickich. Notatki Ornitologiczne 46, 3:

5 KEMPA M., KOSIŃSKI Z Ekspansja i pierwsze przypadki gniazdowania dzięcioła zielonosiwego Picus canus w Wielkopolsce. Notatki Ornitologiczne 44, 3: KRĄKOWSKI B., ŚLIWA P., WYLEGAŁA P Ptaki stawów rybnych w okolicach Kiszkowa i Rybna (Wielkopolska) w latach Rocznik Naukowy PTOP Salamandra 9: KRUPA A., WINIECKI A Awifauna Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego. W: Winiecki A. (red). Ptaki Parków Krajobrazowych Wielkopolski. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 9: KRUPA A., MICHALCZYK A., RUCIŃSKI M Gniazdowanie siewkowców Charadrii na powierzchniach badawczych Rataje i Modlica w Dolinie Konińskiej do roku Rocznik Naukowy PTOP Salamandra 8: KOSIŃSKI Z Ugrupowania ptaków lęgowych Dąbrowy Krotoszyńskiej na tle grądów Polski. Notatki Ornitologiczne 34, 3 4: KOSIŃSKI Z., KORDY Z Zwierzęta Krotoszyna i okolic. W: Parysek J. J. (red.). Krotoszyn. Tom I: Przyroda, człowiek, gospodarka. Bogucki Wyd. Nauk., Krotoszyn Poznań: KOSIŃSKI Z., SIKORA S., MACIOROWSKI G Awifauna Powidzkiego Parku Krajobrazowego. W: Winiecki A. (red.) Ptaki parków krajobrazowych Wielkopolski. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 9: KOSIŃSKI Z., WINIECKI A Ocena liczebności dzięcioła średniego Dendrocopos medius porównanie metody kartograficznej z użyciem stymulacji magnetofonowej z metodą wyszukiwania gniazd. Notatki Ornitologiczne 44, 1: KOSIŃSKI Z., HYBsz R Ocena liczebności dzięcioła średniego Dendrocopos medius w ostoi ptaków Dąbrowy Krotoszyńskie. Notatki Ornitologiczne 47, 2: KUCZYŃSKI L., WINIECKI A., KOSIŃSKI Z Jeziora listopadowe 2006 raport. Msc. KUJAWA K Awifauna lęgowa Agroekologicznego Parku Krajobrazowego im. gen. D. Chłapowskiego. Biuletyn Parków Krajobrazowych 1: KUJAWA K Awifauna Parku Krajobrazowego im. Gen. D. Chłapowskiego. W: Winiecki (red.). Ptaki parków krajobrazowych Wielkopolski. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 9: KUPCZYK M. (red.) Ptaki wybranych jezior Wielkopolski. Prace Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM w Poznaniu 7. KUŹNIAK S. (1992) Ptaki doliny Rowu Polskiego. Bad. Fizjogr. Pol. Zach., 11: KUŹNIAK S Zimowisko łabędzi. Biul. Leszczyńskiej Grupy OTOP 12: KUŹNIAK S. 2005a. Bielik (Haliaeetus albicilla) ptakiem ponownie lęgowym w Przemęckim Parku Krajobrazowym. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 11 (13): KUŹNIAK S Jezioro Trzebidzkie. Projektowany rezerwat ornitologiczny w województwie Leszczyńskim. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 5: KUŹNIAK S., LOREK G Ptaki Zbiornika Wonieść i terenów sąsiednich. Prace Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM 2: 1 45.

6 KUŹNIAK S Bocian biały (Ciconia ciconia) w Przemęckiego i Agroekologicznym Parkach Krajobrazowych. Biuletyn Parków Krajobrazowych 2: KUŹNIAK S., LOREK G Ptaki wodne i błotne Przemęckiego Parku Krajobrazowego w okresie jesiennym i zimowym. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 1 (3): KUŹNIAK S Charakterystyka zgrupowania ptaków wodnych na Jeziorze Dominickim w okresie jesiennym i zimowym. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 2 (4): KUŹNIAK S Awifauna Przemęckiego Parku Krajobrazowego. W: Winiecki A. (red.) Ptaki parków krajobrazowych Wielkopolski. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 9: KUŹNIAK S., LOREK. G Kolonia czapli siwej (Ardea cinerea) na Wyspie Konwaliowej. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 5 (7): KUŹNIAK S., MIKOŁAJCZAK Z., STĘPNIEWSKI J. Ostoja ptaków Zbiornik Wonieść. Msc. ŁUCKA Awifauna Jezior Dolskich (woj. poznańskie) z uwzględnieniem wpływu lądowienia jezior na zgrupowanie ptaków. W: Kupczyk M. (red.) Ptaki wybranych jezior Wielkopolski. Prace Zakł. Biol. i Ekol. Ptaków UAM: 7: MACIOROWSKI G., MIZERA T., ILKÓW M., STATUCH T., KUJAWA D Awifauna Sierakowskiego Parku Krajobrazowego. W: Winiecki A. (red.). Ptaki Parków Krajobrazowych Wielkopolski. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 9: MIELCZAREK S., GRZYBEK J., JANISZEWSKI T., WŁODARCZYK R., WOJCIECHOWSKI Z Awifauna doliny Neru w latach Notatki Ornitologiczne 47: PIETROWIAK J Bocian biały (Ciconia ciconia) w Żerkowsko Czeszewskim Parku Krajobrazowy w latach 2001 i Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 9 (11): 211. PTASZYK J Wyniki inwentaryzacji gniazd bociana białego (Ciconia ciconia) w Wielkopolsce w latach W: Ptaszyk J. (red.) Bocian biały (Ciconia ciconia) w Wielkopolsce. Prace Zakładu Biologii i Ekologii Ptaków UAM 3: PTASZYK J Bocian biały w województwie wielkopolskim w 2004 roku. W: Guziak R., Jakubiec Z. (red.). Bocian biały Ciconia ciconia (L.) w Polsce w roku Wyniki VI Międzynarodowego Spisu Bociana Białego: PTPP pro Natura, Wrocław. ScHwARTZ K Ochrona siedlisk lasów wilgotnych w uroczysku Czeszewski Las. W: Anderwald D. (red.) Siedliska i gatunki wskaźnikowe w lasach: część 1. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo Leśnej 16, 2 3: SIDŁO P. O., BŁASZKOWSKA B., CHYLARECKI P. (red.) Ostoje ptaków o randze europejskiej w Polsce. OTOP, Warszawa. STĘPNIEWSKI J Awifauna rezerwatu Jezioro Trzebidzkie. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 9 (11): ŚLIWA P Błotniak stawowy Circus aeruginosus w okolicach Poznania. Msc. Praca magisterska. Katedra Zoologii AR w Poznaniu. ŚLIWA P., WYLEGAŁA P., MIZERA T., WINIECKI A O wielkopolskich ptakach. Wyd. PTOP Salamandra, Poznań.

7 TRYJANOWSKI P Zmiany awifauny Jezior Chobienickich w latach Przegląd Przyrodniczy IV, 3: WILżAK T Błotniak łąkowy (Circus pygargus) w Kaliskiem w latach dziewięćdziesiątych. Orlik 32: WILżAK T Ptaki zbiornika Szałe. W: Winiecki A. (red.). Awifauna doliny Prosny. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 10: WILżAK T., ŻuRAwLEw P., MARKIEwcz E., WIEczoREK G Ptaki doliny Prosny. W: Winiecki A. (red.). Awifauna doliny Prosny. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 10: WINIECKI A Jesienna awifauna jezior Wielkopolski waloryzacja ornitologiczna. Notatki Ornitologiczne 33: WINIECKI A., KOSIŃSKI Z Awifauna Żerkowsko Czeszewskiego Parku Krajobrazowego. W: Winiecki A. (red.). Ptaki parków krajobrazowych Wielkopolski. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 9: WINIECKI A. 2004a. Awifauna doliny Prosny stan obecny i perspektywy zmian w kontekście projektu budowy zbiornika zaporowego Wielowieś Klasztorna. W: Winiecki A. (red.). Awifauna doliny Prosny. Wielkopolskie Prace Ornitologiczne 10: WINIECKI A. 2004b. Awifauna rezerwatu Jezioro Trzebidzkie. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 10 (12): WINIECKI A. 2004c. Dąbrowy Krotoszyńskie. W: Sidło P. O., Błaszkowska B., Chylarecki P. (red.) Ostoje ptaków o randze europejskiej w Polsce. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Warszawa: WINIECKI A. 2004d. Dolina Środkowej Warty. W: Sidło P. O., Błaszkowska B., Chylarecki P. (red.) Ostoje ptaków o randze europejskiej w Polsce. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Warszawa: WINIECKI A Żerkowsko Czeszewski Park Krajobrazowy walory przyrodnicze, stan rozpoznania, wizja ochrony. Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski 11 (13): WYLEGAŁA P Zmiany liczebności wybranych gatunków ptaków w dolinie Dolnej Noteci na odcinku Ujście Wieleń w latach Notatki Ornitologiczne 44: WYLEGAŁA P., WYLEGAŁA S., PINKOWSKI R., KUJAWA D Zmiany liczebności kulika wielkiego Numenius arquata w dolinie Noteci w latach Notatki Ornitologiczne 45: WYLEGAŁA P., JANYSZEK S., KEPEL A., DZIĘCIOŁOWSKI R Ostoje przyrody o znaczeniu europejskim w Wielkopolsce. Wyd. PTOP Salamandra, Poznań. WYLEGAŁA P., PLATA W., BAGIŃSKI W., BLANK M., RUDZIANEK B., BARTECZKA J., KONOPKA A Awifauna Doliny Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego w latach Msc.

8 4. Przegląd obszarów ważnych dla ptaków w województwie wielkopolskim L.p. Nazwa obszaru Kryterium 1. Dolina górnej Gwdy Walory ornitologiczne K3 Jedno z najważniejszych w regionie lęgowisk ptaków związanych z rzekami o górskim charakterze pliszki górskiej, nurogęsia, gągoła, zimorodka. K6, K7 Ważne żerowiska i zlotowisko żurawi. Latem oraz jesienią na obszarze tym gromadzi się do 250 os. 2 Pola koło Nadarzyc 3 Poligon Okonek K3 Ważne w skali regionu lęgowisko żurawia, orlika krzykliwego, lerki i lelka. 4. Puszcza nad Gwdą 5. Jezioro Sławianowskie oraz Bagno Kocuńskie 6. Jezioro Kleszczynek K2 K4, K6, K7 Obszar ten to jedna z najważniejszych w Polsce ostoi lelka ( par) i lerki ( par). Teren ten ma także duże znaczenie dla ptaków drapieżnych: bielika (co najmniej 5 par), rybołowa (1 para), kani rudej i czarnej (odpowiednio 8 i 4 pary), orlika krzykliwego (prawdopodobnie 1 2 pary) oraz puchacza (5 par) i włochatki (kilka par). Obszar ten jest także ważnym lęgowiskiem dla takich gatunków jak gągoł i żuraw (po kilkadziesiąt par) oraz nurogęś (kilkanaście par). Miejsce koncentracji ptaków wodnych podczas wędrówek, głównie różnych gatunków kaczek i łyski. Gromadzi się tu także do 100 os. łabędzi krzykliwych. Noclegowisko gęsi (do 1000 os.). Żerowisko żurawi gromadzące do 400 os. K6, K7 Noclegowisko i żerowisko żurawi gromadzące do około 1000 os. Istniejące formy ochrony przyrody Obszar chronionego krajobrazu SOO Poligon Okonek OSOP Natura 2000 Puszcza nad Gwdą Rezerwaty przyrody: Diabli Skok, Smolary, Kuźnik, Obszary Chronionego Krajobrazu: Dolina Noteci, Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy Literatura Bednorz i in. 2000, niepubl M. Duda dane niepubl niepubl. 2006, Wylegała i in Sidło i in. 2004, Wylegała i in. 2006, Wylegała i in Winiecki 1992, Kuczyński i in. 2006, R. Pinkowski dane niepubl R. Pinkowski dane niepubl

9 7. Bagna koło Wysokiej 8. Dolina Noteci K1, K2, K5, K6, K7 9. Puszcza nad Drawą 10. Stawy w Oleśnicy K3, K7 Lęgowisko rzadkich gatunków ptaków wodno błotnych (bąk, gęgawa, błotniak stawowy, błotniak łąkowy, żuraw, rycyk). Żerowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około 1000 os. K2 Jedno z najważniejszych w zachodniej Polsce miejsc gniazdowania ptaków wodno błotnych. W obrębie woj. wielkopolskiego gniazduje m.in. bąk (13 par), bocian biały ( par), łabędź niemy (45 60 par), gęgawa (20 25 par), błotniak stawowy (13 par), błotniak łąkowy (9 10 par), derkacz (ok samców), żuraw (66 70 par), kulik wielki (27 par), rycyk (około 20 par). Żerowisko bielików (3 4 par), orlików krzykliwych (1 2 par), kani rudych (1 2 par) i trzmielojadów (2 3 par) gniazdujących poza doliną. Jedna z najważniejszych w Polsce tras migracyjnych ptaków. W czasie wędrówek na wielkopolskim odcinku doliny Noteci gromadzi się do około 250 bocianów białych, 1000 łabędzi niemych, łabędzi czarnodziobych, łabędzi krzykliwych, gęsi zbożowych i białoczelnych, 2500 świstunów, 50 bielików, 4000 żurawi, 3500 łysek, czajek. Lasy Puszczy nad Drawą są jedną z najważniejszych w Polsce ostoi ptaków drapieżnych: bielika (16 20 par), rybołowa (16 18 par), orlika krzykliwego (15 20 par), kani rudej (15 20 par) oraz puchacza (10 14 par) i żurawia ( par). K3 Ważne w regionie lęgowisko ptaków wodnych perkoz rdzawoszyi (3 4 pary), gągoł (do 10 par), Śliwa i in. 2005, R. Pinkowski dane niepubl OSOP Natura 2000 Nadnoteckie Łęgi oraz Dolina Środkowej Noteci i Kanału Bydgoskiego, SOO Natura 2000 Dolina Noteci, Obszar chronionego krajobrazu Dolina Noteci OSOP Puszcza nad Drawą Obszar chronionego krajobrazu Dolina Gromadzki i in. 1994, Bednorz i Kupczyk 1995, Wylegała 2000, Śliwa i in. 2005, Sidło i in.2004, Wylegała i in. 2006, Wylegała i in Sidło i in niepubl

10 11. Puszcza Notecka 12. Jezioro Kaliszańskie K2, K4, K5, K6, K7 K4, K6, K7 błotniak stawowy (3 pary), żerowisko pary bielików oraz bocianów czarnych gniazdujących w sąsiedztwie. Miejsce koncentracji ptaków wodnych w czasie migracji łabędź niemy (150 os.), łabędź czarnodzioby (do 34 os.). Jest to fragment większej ostoi ptaków na terenie której gniazdują m.in.: kania czarna (25 30 par), kania ruda (20 25 par), bielik (11 14 par) i rybołów (7 10 par). Ponadto sporadycznie gniazduje tu bardzo rzadki w Wielkopolsce orlik krzykliwy. Na terenie tym do lęgów przystępuje też 7 9 par puchacza oraz sporadycznie włochatka. Gniazdują tu także bąki (16 20 odzywających się samców), bociany czarne (10 12 par), łabędzie nieme (ok. 50 par), łabędzie krzykliwe (1 para), błotniaki stawowe (ponad 40 par) i żurawie (ponad 60 par). Liczne jeziora są miejscem koncentracji ptaków czasie migracji. Na szczególną uwagę zasługuje jezioro Chrzypskie, na którym znajduje się noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do os. Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do 4500 os.), gęgaw (do 300 os.) oraz żurawi (do 300 os.). Noteci OSOP Natura 2000 Puszcza Notecka, Sierakowski Park Krajobrazowy, Rezerwaty przyrody: Bagno Chlebowo, Buki nad Jez. Lutomskim, Cegliniec, Czaple Wyspy, Czaplisko, Mszar nad Jeziorem Mnich, Promenada, Wełna, Wilcze Błoto, Obszar chronionego krajobrazu Puszcza Notecka, OChK Dolina Noteci, OChK Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko Wągrowiecka. Maciorowski i in. 2000, Sidło i in.2004, Wylegała i in. 2006, Wylegała i in Winiecki 1992, Kuczyński i in. 2006, niepubl

11 13. Stawy w Łukowie oraz Jezioro Czeszewskie 14. Jeziora koło Wągrowca (Rgielskie, Bracholińskie, Łęknieńskie) 15. Pola w okolicach Lwówka 16. Jezioro Zgierzynieckie K3, K5, K6, K7 K3, K5, K6, K7 K7 K1, K2, K6, K7 Ważne w regionie lęgowisko błotniaka stawowego (4 5 par). Miejsce koncentracji ptaków w czasie migracji. Obserwowano tu m.in. duże skupiska czajek (do 500 os.), siewek złotych (do 600 os.), łabędzi czarnodziobych (do 60 os.) i łabędzi krzykliwych (do 80 os.). Noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do 1650 os.). Ważne w regionie lęgowisko gęgawy (kilkadziesiąt par), błotniaka stawowego (10 14 par) oraz bąka (co najmniej 4 6 huczących samców). Miejsce koncentracji ptaków w czasie migracji. Noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do 5500 os.). Żerowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do os. Na żerowisko to przylatują gęsi nocujące na jeziorze Chrzypskim, Zgierzynieckim oraz prawdopodobnie również Bytyńskim. Ponadto na polach tych gromadzi się do ok. 100 łabędzi niemych, 200 żurawi, 300 siewek złotych oraz 1000 czajek. Ważne w regionie lęgowisko ptaków wodnych. Gniazdują tu m.in.: bąk (5 huczących samców), gęgawa (16 18 par), kania ruda (1 para), błotniak stawowy (4 pary), trzmielojad (1 para), żuraw (4 pary), zielonka (1 para), wodnik (16 17 par), rybitwa czarna (16 18 par). Jezioro Zgierzynieckie jest też miejscem polowania pary bielików oraz bocianów czarnych gniazdujących poza obszarem Natura Ważne noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do 4600 os.) oraz żurawi (do 1000 os.). W okolicach Posadowa w czasie w okresie Użytek ekologiczny Jeziora Bracholińskie niepubl niepubl P. Wylegała, D. Kujawa dane niepubl OSOP Jezioro Zgierzynieckie, SOO Ostoja Zgierzyniecka, rezerwaty przyrody: Wielki Las, Rezerwat im. Bolesława Papiego na Jeziorze Zgierzynieckim Bereszyński i Ogrodowczyk 1995, Wylegała i in

12 17. Jezioro Bytyńskie 18. Dolina Ostrorogi 19. Dolina Samicy i stawy w Objezierzu 20. Dolina Małej Wełny koło Kiszkowa K3, K4, K6, K7 K7 K2, K5, K6, K7 K2, K5, K6, K7 wiosennym obserwowano żerujące, mieszane stada gęsi liczące nawet ponad os. Cześć tych ptaków nocuje najprawdopodobniej na jeziorze Chrzypskim oraz Bytyńskim. Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około os. Żerowisko pary bielików gniazdujących w kompleksie leśnym na południe od jeziora. Żerowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące jesienią do os. Miejsce koncentracji ptaków wodnych w czasie wędrówki łabędź niemy (do 120 os.), siewka złota (do 2000 os.), czajka (1500 os.). Żerowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około 6500 os. Ważne w regionie lęgowisko ptaków wodnych. Gniazdują tu m.in.: bąk (9 11 huczących samców), gęgawa (15 20 par), bielik (1 para), kania ruda (1 para), błotniak stawowy (11 12 pary), błotniak łąkowy (1 3 pary), żuraw (10 12 par), rybitwa rzeczna (2 8 par), rybitwa czarna (1 5 par). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do os.) oraz żurawi (do 112 os.). Regularne miejsce polowania bielików (do 8 os. jednocześnie). Ważne w regionie lęgowisko ptaków wodnych. Gniazdują tu m.in.: bąk (13 14 huczących samców), gęgawa (13 17 par), łabędź niemy Rezerwat przyrody Wyspy na Jeziorze Bytyńskim OSOP Natura 2000 Dolina Samicy, Pawłowicko Sobocki Obszar chronionego krajobrazu. OSOP Natura 2000 Dolina Małej Wełny koło Kiszkowa niepubl niepubl Sidło i in.2004, niepubl Sidło i in. 2004, Krąkowski i in

13 21. Lednicki Park Krajobrazowy 22. Jezioro Wierzbiczańskie 23. Jeziora Ostrowickie i Popielewskie K4, K5, K6, K7 K4 K4 (9 10 par), błotniak stawowy (10 14 par), żuraw (1 2 pary), rybitwa rzeczna (do 30 par), rybitwa czarna (do 30 par), rybitwa białowąsa (do 45 par). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do os.) oraz żurawi (do 1000 os.). Regularne miejsce polowania bielików (do 6 os. jednocześnie). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jezioro wytypowane w Wielkopolsce jako jedno z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie migracji i zimowania. Istotne lęgowisko błotniaka stawowego (do 7 par). Na polach wokół jeziora znajdują się żerowiska gęsi zbożowych i białoczelnych (do 3000 os.) nocujących na Jeziorze Lednickim i na Stawach Kiszkowskich. Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jezioro wytypowane w Wielkopolsce jako jedno z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie migracji i zimowania. Noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do os.). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jeziora wytypowane w Wielkopolsce jako jedne z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie jesiennej migracji i zimowania. Lednicki Park Krajobrazowy Winiecki 1992, Kupczyk 1997, Kuczyński i in. 2006, P. Wylegała, B. Krąkowski dane niepubl Winiecki 1992, Kuczyński i in P. Kaczorowski dane niepubl Winiecki 1992, Kuczyński i in

14 24. Jezioro Kamienieckie 25. Jeziora Powidzkie i Skorzęcińskie 26. Ostoja Nadgoplańska 27. Jeziora konińskie i stawy Gosławice K4 Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jezioro wytypowane w Wielkopolsce jako jedno z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie jesiennej migracji i zimowania. K4, K6 Miejsca koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jeziora wytypowane w Wielkopolsce jako jedno z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie jesiennej migracji i zimowania. Jezioro Skorzęcińskie jest noclegowiskiem żurawi gromadzące co najmniej 200 os. Jedno z najważniejszych miejsc przystankowych K2, K4, K5, K6, K7 K4 dla łabędzi czarnodziobych w regionie (do 52 os.) Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek: krzyżówki (2700 os.), czernicy (4700 os.) oraz łyski (do os.) podczas wędrówek. Jezioro wytypowane w Wielkopolsce jako jedno z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie jesiennej migracji i zimowania. Najważniejsze w Wielkopolsce lęgowisko błotniaka stawowego (40 50 par). Noclegowisko i żerowisko gęsi zbożowych i białoczelnych (do os.), gęgaw (do 1000 os.) oraz żurawi (do 1000 os.). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jeziora wytypowane w Wielkopolsce jako jedne Winiecki 1992, Kuczyński i in Powidzki Park Krajobrazowy Nadgoplański Park Tysiąclecia OSOP Ostoja Nadgoplańska Obszar chronionego krajobrazu Kosiński i in. 2000, niepubl. z roku Kupczyk 1997, Winiecki 1992, Kuczyński, Winiecki Winiecki 1992, Bednorz i in. 2000, Kuczyński i in

15 28. Jezioro Niepruszewskie 29. Jezioro Strykowskie 30. Stawy w Manieczkach 31. Stawy w Grzybnie K4 K4, K5, K6 K3 z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie jesiennej migracji i zimowania. Jedno z kilku najważniejszych w Wielkopolsce miejsc koncentracji łabędzi czarnodziobych (180 os.). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jezioro wytypowane w Wielkopolsce jako jedno z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie jesiennej migracji i zimowania. Ważne w regionie lęgowisko ptaków wodnych. Gniazdują tu między innymi: bąk (9 11 huczących samców), bączek (1 2 pary), gęgawa (15 20 par), błotniak stawowy (4 7 par), zielonka (3 4 pary). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Jezioro wytypowane w Wielkopolsce jako jedno z 30 najważniejszych dla ptaków w czasie jesiennej migracji i zimowania. Noclegowisko i żerowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około 3000 os. (wyjątkowo nawet do os.). Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek, oraz ptaków siewkowatych czajki i siewki złotej) podczas wędrówek. Obserwowano tu skupiska siewek złotych liczące os. oraz czajek do 1200 os. K3, K6 Miejsce koncentracji ptaków wodnych (głównie różnych gatunków kaczek oraz łyski) podczas wędrówek. Noclegowisko gęsi zbożowych Obszar chronionego krajobrazu Park Krajobrazowy im. Dezyderego Chłapowskiego Winiecki 1992, Kuczyński i in niepubl niepubl. z roku niepubl. z roku 2007.

16 32. Ostoja Rogalińska 33. Dolina Średzkiej Strugi i pola koło Bieganowa 34. Dolina Moskawy koło Nietrzanowa 35. Stawy w Miłosławiu i białoczelnych (do 3500 os.). Miejsce polowania pary bielików gniazdujących w sąsiedztwie. K2, K6 Lęgowisko rzadkich gatunków ptaków kania ruda (9 par), kania czarna (5), bielik (2 3 pary), rybitwa czarna (do 40 par). Na Jeziorze Góreckim znajduje się noclegowisko gęsi białoczelnych i zbożowych gromadzące do 8000 Os.. Gęsi te żerują na polach w okolicach Rosnówka na terenie ostoi oraz na polach koło Bieganowa. K3, K5, Lęgowisko rzadkich gatunków ptaków wodno K7 błotnych bąk (4 5 huczących samców), gęgawa (10 15 par), błotniak stawowy (6 7 par), żuraw (2 3 pary), rycyk (2 3 pary), rybitwa białowąsa (do 45 par), śmieszka ( par). Miejsce koncentracji ptaków wodnych w czasie wędrówki łabędź niemy (do 80 os.), cyraneczka (do 150 os.), świstun (do 200 os.), łyska (700 os.). Żerowisko oraz noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około 4500 os. Żerowisko żurawi gromadzące do 100 os. K7 Lęgowisko rzadkich gatunków ptaków wodno błotnych gęgawa (3 4 pary), błotniak stawowy (1 2 pary), żuraw (1 para), rycyk (2 3 pary), krwawodziób (2 3 pary). Miejsce koncentracji ptaków wodnych w czasie wędrówki łabędź niemy (do 80 os.), cyraneczka (do 150 os.), świstun (do 200 os.). Żerowisko oraz noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około 2000 os. K3, K5, K6, K7 Lęgowisko rzadkich gatunków ptaków wodno błotnych perkoza rdzawoszyjego (8 par), OSOP Natura 2000 Ostoja Rogalińska, Wielkopolski Park Narodowy, rezerwaty przyrody: Goździk siny w Grzybnie, Krajkowo Sidło i in. 2004, niepubl niepubl niepubl Winiecki, Kosiński 2000.

17 36. Bagna koło Biechowa 37. Dolina Środkowej Warty błotniaka stawowego (9 par), żurawia (1 2 pary). Żerowisko oraz noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około 1200 os. K3, K5 Ważne w regionie lęgowisko błotniaka stawowego (do 5 par). Na obszarze tym gniazdują także bąk (3 huczące samce), gęgawa (4 6 par), błotniak łąkowy (1 para) i wąsatka (kilka par). K1, K2, K5, K6, K7 38. Dolina Neru K1, K2, K6, K7 Jedno z najważniejszych w zachodniej Polsce miejsc gniazdowania ptaków wodno błotnych. W obrębie woj. wielkopolskiego gniazduje m.in. bąk (37 par), bocian biały (> 100 par), gęgawa ( par), bielik (2 pary), błotniak stawowy (85 par), błotniak łąkowy (15 par), derkacz (ok. 65 samców), żuraw (10 20 par), rybitwa białowąsa (do 100 par), rybitwa czarna ( par). Jedna z najważniejszych w Polsce tras migracyjnych ptaków. W czasie wędrówek gromadzi się tu m.in. do około gęsi zbożowych, białoczelnych i gęgaw, 1200 batalionów, 400 siewek złotych. Jedno z najważniejszych w zachodniej Polsce miejsc gniazdowania ptaków wodno błotnych. W obrębie woj. wielkopolskiego gniazduje m.in. bąk (do 20 huczących samców), łabędź niemy (do 24 par), gęgawa (120 par), bielik (2 pary), błotniak stawowy (25 34 par), błotniak łąkowy (6 par), OSOP Dolina Środkowej Warty Nadwarciański Park Krajobrazowy, rezerwaty przyrody: Dębno nad Wartą, Dwunastak, Czeszewski Las, OChK Szwajcaria Żerkowska, Pyzdrski Obszar chronionego krajobrazu (OChK), Uniejowski OChK, Goplańsko Kujawski OChK, Powidzko Bieniszewski OChK, Złotogórski OChK. niepubl P. Śliwa dane niepubl. z roku 2003, niepubl. z roku Krupa i Wniecki 2000, Sidło i in Sidło i in.2004, Mielczarek i in

18 39. Zbiornik Jeziorsko 40. Zbiornik Wonieść K1, K2, K4, K5, K7, K7 K1, K2, K4, K5, K6, K7 derkacz (42 samce), żuraw (8 par), śmieszka ( par), rybitwa białowąsa (do 28 par), rybitwa czarna (do 64 par), wodniczka (1 3 samców). Ważne miejsce żerowania i odpoczynku ptaków w czasie migracji. W czasie wędrówek gromadzi się tu m.in. 75 bocianów białych, do około gęsi zbożowych, białoczelnych i gęgaw, 230 łabędzi niemych, 600 cyraneczek, 2130 krzyżówek, 870 czajek. Jedno z najważniejszych w centralnej Polsce miejsc żerowania i odpoczynku ptaków w czasie migracji. W okresie wędrówek koncentracje ptaków często przekraczają tu os kormoran (2300 os.), gęś zbożowa (7000 os.), gęś białoczelna (3850 os.), gęgawa (1300 os.), świstun (2700 os.), cyraneczka (6500 os.), krzyżówka ( os.), głowienka (1300 os.), czernica (1100 os.), łyska (7300 os.), siewka złota (1500 os.), czajka (7500 os.). Ponadto gniazdują tu min. czapla biała (3 18 par), bąk (4 7 huczących samców), żuraw (2 3 pary), rybitwa rzeczna (do 167 par). Zbiornik jest także miejscem polowania bielików gniazdujących w sąsiedztwie. Lęgowisko rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków wodnych i błotnych: podgorzałka (2 3 pary), bączek (12 13 par), bąk (9 10 par), kania czarna (1 para), błotniak stawowy (15 16 par), żuraw (7 8 par), rybitwa rzeczna par). Ponadto: perkoz dwuczuby ( par), perkoz rdzawoszyi (1 2 pary), łabędź niemy (10 OSOP Zbiornik Jeziorsko, rezerwat przyrody Jeziorsko OSOP Natura 2000 Zbiornik Wonieść, rezerwat Ostoja Żółwia Błotnego Janiszewski i in. 2002, Sidło i in Gromadzki i in. 1994, Bednorz i in. 2000, Sidło i in. 2004, Kuźniak, Lorek 1993, Wylegała i in. 2006,

19 41. Pojezierze Sławskie 42. Wielki Łęg Obrzański K1, K2, K4, K5 12 par), gęgawa (70 80 par), krakwa (27 30 par), gągoł (14 15 par), rybitwa czarna (20 25 par). Miejsce żerowania i odpoczynku ptaków migrujących. W czasie wędrówek na zbiorniku i na okolicznych polach gromadzi się do gęsi zbożowych, białoczelnych i gęgaw, 1200 świstunów, 300 rożeńców, siewek złotych, 1500 czajek. Pierzowisko do 300 łabędzi niemych, cyraneczek i krzyżówek. Noclegowisko gęsi, do 300 żurawi, kulików wielkich, kilku tysięcy dymówek i szpaków oraz kilkuset pliszek siwych i pliszek żółtych. Zimowisko ok. 300 łabędzi niemych i krzykliwych. Lęgowisko rzadkich gatunków ptaków: bąk (24 25 par), bączek (12 15 par), czapla siwa (10 15 par)., bocian biały (35 par), łabędź niemy (ok. 15 par), gęgawa (25 30 par), kania czarna (1 para), kania ruda (2 3 pary), bielik (1 para), błotniak stawowy (16 20 par), żuraw (17 20 par). Miejsce koncentracji ptaków w okresie migracji gromadzące kilka tysięcy gęsi, kaczek i łysek, m.in. głowienka (do 1200 os.), czernica (do 1000 os.), gągoł (do 150 os.), łyska ( os.). K1, K2 Miejsce lęgów bociana białego (40 50 par), bociana czarnego, żurawia (kilkanaście par), ptaków drapieżnych kani rudej i trzmielojada. OSOP Natura 2000 Pojezierze Sławskie, SOO Natura 2000 Jezioro Breńskie, rezerwaty Wyspa Konwaliowa, Torfowisko nad Jeziorem Świętym, Jezioro Trzebidzkie, Przemęcki Park Krajobrazowy. OSOP Natura 2000 Wielki Łęg Obrzański, Obszar chronionego krajobrazu Kuźniak S., Mikołajczak Z., Stępniewski J. 2005, S. Kuźniak dane niepubl Gromadzki i in. 1994, Bednorz i in. 2000, Sidło i in. 2004, Wylegała i in. 2006, Kuźniak 1995, 2000, 2005a, Kuźniak, Lorek 1996, Stępniewski 2003, Winiecki 2004, Kuczyński i in Gromadzki i in. 1994, Bednorz i in. 2000, Sidło i in. 2004, Wylegała i in

20 43. Jezioro Łoniewskie 44. Jezioro Świerczyńskie Wielkie 45. Tarnowskie Łąki 46. Dolina Rowu Polskiego koło Robczyska K3, K5 Lęgowisko bąka (2 pary), bączka (6 8 par), gęgawy (kilka par), kani rudej (2 pary), błotniaka stawowego (4 5 par), żurawia (3 pary). Jedno z największych w Wielkopolsce lęgowisk wąsatki. K3, K5, K6 K3, K4, K7 Lęgowisko bąka (4 pary), bączka, gęgawy, żurawia (3 4 pary), błotniaka stawowego (3 5 par), noclegowisko gęsi (1500 os.) i żurawi (150 os.). Lęgowisko bielika (1 para), żurawia, błotniaka stawowego, błotniaka łąkowego (1 2 pary), trzmielojada (1 para). Miejsce koncentracji perkozów, łysek, kaczek i gęsi w okresie przelotu wiosennego (ponad 1000 os.) oraz siewek ( os.). K3, K7 Miejsce koncentracji ptaków w okresie migracji: gęsi zbożowych i białoczelnych (6000 os.), kaczek, min. świstun (2000 os.), rożeniec (600 os.), siewek złotych ( os.) i czajek. W okresie migracji i zimowania miejsce koncentracji myszołowów włochatych i myszołowów (do 100 os.) i błotniaków zbożowych. Pojezierze Przemęcko Wschowskie SOO Natura 2000 Zachodnie Pojezierze Krzywińskie, Krzywińsko Osiecki Obszar chronionego krajobrazu SOO Natura 2000, Zachodnie Pojezierze Krzywińskie, Krzywińsko Osiecki Obszar Chronionego Krajobrazu Obszar chronionego krajobrazu Dolina Baryczy Bednorz i in. 2000, Wylegała i in. 2006, S. Kuźniak, J. Stępniewski dane niepubl S. Kuźniak dane niepubl Kuźniak 1993, S. Kuźniak dane niepubl Kuźniak 1993, S. Kuźniak dane niepubl

21 47. Dolina Rowu Polskiego koło Pudliszek 48. Rów Wyskoć K3, K5, K7 49. Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry 50. Wielkopolska część Doliny Baryczy w tym: Stawy Przygodzickie i okoliczne łąki K3, K7 Miejsce koncentracji ptaków w okresie migracji: gęsi zbożowej, białoczelnej i gęgawy, siewek siewki złotej (do 2000) i czajki K3, K4, K5 K1, K2, K4, K5, K7 Miejsce lęgów błotniaka stawowego (4 5 par), gęgawy (4 10 par), żurawia (4 5 par), łabędzia niemego (2 6 par), bąka (3 4 pary), bączka (1 para), perkoza rdzawoszyjego (1 para), krakwy (1 2 pary), cyranki (1 para.). Żerowisko oraz noclegowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do około 1200 os. Miejsce lęgów wielu gatunków ptaków wodnych: perkoza dwuczubego (60 par), łabędzia niemego, gęgawy (22 pary), wielu gatunków kaczek m.in. gągoła, głowienki i czernicy. Lęgowisko żurawia (5 8 par), błotniaka stawowego (do 8 par), kani czarnej i kani rudej. Miejsce odpoczynku ptaków wodnych podczas przelotów: krzyżówka (do 1000), głowienka (350), czernica (200), gągoł (250), łyska (1200). Obszar gniazdowania bielika (2 pary), bociana czarnego (4 5 par), bociana białego (25 30 par), łabędzia krzykliwego (1 para), derkacza. Miejsce lęgów wielu gatunków ptaków wodnych: perkoza dwuczubego, perkoza rdzwoszyjego, łabędzia niemego (ok. 10 par), gęgawy (kilkadziesiąt par), wielu gatunków kaczek m.in. głowienki, czernicy, krakwy, cyranki, cyraneczki, wyjątkowo świstuna i podorzałki; mewy śmieszki ( par), rybitwy rzecznej (do 100 par) i rybitwy czarnej (do 250 par). Kuźniak 1993, S. Kuźniak dane niepubl Park Krajobrazowy im. gen. D. Chłapowskiego, Krzywińsko Osiecki Obszar chronionego krajobrazu Rezerwat Wyspa na Jeziorze Chobienickim W większości Park Krajobrazowy i OSOP Dolina Baryczy, Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska, rezerwat przyrody Wydymacz Banaszak, Kujawa 2003, Kujawa 1994, Bednorz i in. 2000, Gromadzki i in. 1994, Jermaczek 1987, Jermaczek, Jermaczek 1987, Jermaczek i in. 1987, Sidło i in. 2004, Tryjanowski Dolata 1993, 2003, 2006, 2008, Gromadzki i in. 1994, Bednorz i in. 2000, Czapulak i in. 2002, Blaźniak i in. 2005, M. Antczak, P. T. Dolata, K. Girus dane niepubl

22 Stawy Możdżanów Łąki Odolanowskie Lęgowisko żurawia, błotniaka stawowego (ok. 10 par), kolonia lęgowa czapli siwej (ok. 50 gniazd), kolonia lęgowa pustułki oraz inne pary w rozproszeniu. Pierzowisko łabędzi niemych (do 250 os.). Miejsce odpoczynku i żerowania ptaków wodnych podczas przelotów: krzyżówka, głowienka, czernica, świstun, gągoł, nurogęś, łyska. W rezerwacie przyrody Wydymacz gniazdują wszystkie 4 krajowe gatunki muchołówek. Miejsce lęgów wielu gatunków ptaków wodnych: perkoza dwuczubego, perkoza rdzwoszyjego, łabędzia niemego (10 par), gęgawy (kilkadziesiąt par), wielu gatunków kaczek, m.in. głowienki, czernicy, krakwy, prawdopodobnie gągoła. Lęgowisko żurawia, błotniaka stawowego (ok. 5 par). Miejsce odpoczynku ptaków wodnych podczas przelotów: krzyżówka, głowienka, czernica, świstun, gągoł, nurogęś, łyska. Miejsce żerowania bocianów czarnych (do 50 os.) i czapli białych (do 130 os.) Miejsce gniazdowania ptaków siewkowych: czajki, krwawodzioba, rycyka, wyjątkowo bataliona. Na przelocie obszar odpoczynku i żerowania gęsi zbożowych i białoczelnych (ponad 1000 os.), stad łabędzi niemych, krzykliwych (do 25 os.) i czarnodziobych (do 35 os.), kaczek świstunów, płaskonosów. 51. Stawy Rybin Miejsce lęgów wielu gatunków ptaków wodnych: perkoza dwuczubego, perkoza rdzawoszyjego, łabędzia niemego (kilka par), gęgawy Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie P. T. Dolata dane niepubl , K. Bartoszewicz

23 52. Dolina Gniłej Baryczy K3 (kilkadziesiąt par), wielu gatunków kaczek m.in. głowienki, czernicy, krakwy. Lęgowisko żurawia, błotniaka stawowego (ok. 5 par). Miejsce odpoczynku i żerowania dużych zgrupowań ptaków wodnych podczas przelotów: łabędź niemy, krzyżówka, głowienka, czernica, świstun, gągoł, nurogęś, czapla biała, łyska. Obszar gniazdowania bociana białego w dużym zagęszczeniu i derkacza. Słabo zbadany, bardzo prawdopodobne kolejne cenne gatunki. 53. Dolina Prosny K3 Miejsca lęgów wielu gatunków ptaków wodnych i błotnych (bąk, błotniak stawowy, czajka). Szlak wędrówkowy ptaków. 54. Zbiornik Pokrzywnica (Szałe) 55. Dolina Obry koło Jaraczewa 56. Żerkowsko Czeszewski Park Krajobrazowy od Warty na południe, K3, K4 Miejsce lęgów wielu gatunków ptaków wodnych, koncentracji perkozów, kaczek (krzyżówka, świstun, głowienka, czernica, gągoł, nurogęś) i mew (srebrzysta, pospolita i śmieszka) w okresie wędrówek oraz w łagodne zimy. K3, K7 Obszar gniazdowania ptaków łąk, np. błotniaka łąkowego, derkacza, bociana białego (ponadto jego stad nielęgowych i sejmików). Miejsce żerowisk gęsi zbożowych, białoczelnych i gęgaw do ponad 10 tys. os. K3 Druga do wielkości w Wielkopolsce populacja dzięcioła średniego ( par), duża populacja bociana białego (ok. 30 par) i bociana czarnego (ok. 5 par), gniazdowanie żurawia, bielika i prawdopodobnie błotniaka łąkowego. Miejsca lęgów wielu gatunków ptaków i Kotlina Odolanowska Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny i Kotlina Grabowska Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny i Kotlina Grabowska Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina rzeki Swędrni dane niepubl M. Antczak, P. T. Dolata dane niepubl Wilżak i in Wilżak J. Pietrowiak, T. Pietrzak dane niepubl Żerkowsko Czeszewski Park Krajobrazowy, Obszar Chronionego Krajobrazu Szwajcaria Żerkowska, rezerwat Bednorz i in. 2000, Winiecki i Kosiński 2000, Dolata i in. 2003, Pietrowiak 2003, Ptaszyk 2006,

24 w tym stawy Podlesie, Raszewy i Lutynia lasy łęgowe w widłach Warty i Lutyni 57. Stawy Marchwacz (Krowica Zawodnia), Staw i Tymieniec 58. Stawy Czajków i sąsiednie 59. Stawy koło Krotoszyna 60. OSOP Dąbrowy Krotoszyńskie, K3 K3 wodnych: perkoza rdzawoszyjego (2 6 par), perkoza dwuczubego (3 pary), perkozka (7 par), zausznika (0 1 pary), bąka (3 huczące samce) i prawdopodobnie bączka, łabędzia niemego (8 par), kaczek cyranki (do 3 par), głowienki (ok. 20 par) i czernicy, prawdopodobnie rybitwy czarnej. Lęgowisko błotniaka stawowego (8 par), żurawia, zimorodka i remiza (2 pary), a przy stawach Podlesie kani rudej. Kolonie lęgowe czapli siwej (do 80 par) i kormorana (do 12 par), znaczna część w/w populacji dzięcioła średniego, lęgi bielika, kani rudej i kani czarnej, bociana czarnego, gołębia siniaka Miejsca lęgów wielu gatunków ptaków wodnych, m.in. łabędzia niemego, błotniaka stawowego, bąka, bączka, perkoza dwuczubego, perkoza rdzawoszyjego i perkozka, kaczek. Miejsce koncentracji, wypoczynku i zerowania ptaków wodnych. Miejsce lęgów wielu gatunków ptaków wodnych, m.in. łabędzia niemego, błotniaka stawowego, perkoza dwuczubego. K3, K5 Miejsce lęgów wielu gatunków ptaków wodnych: perkoza rdzawoszyjego (do 10 par), perkozka (m.in. 3 pary), łabędzia niemego, paru gatunków kaczek m.in. krakwy (2 pary). Lęgowisko błotniaka stawowego (5 par), zimorodka i remiza. K1, K2 Areał lęgowy jednej z 3 największych w Polsce i największej w Wielkopolsce populacji dzięcioła średniego (około par), bociana czarnego Dębno nad Wartą rezerwat Czeszewski Las Wylegała i in. 2006, Schwartz 2007, P. T. Dolata i J. Pietrowiak dane niepubl P. Szyld, P. T. Dolata dane niepubl Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny i Kotlina Grabowska Obszar Chronionego Krajobrazu Dąbrowy Krotoszyńskie Baszków Rochy OSOP Dąbrowy Krotoszyńskie, Obszar Chronionego P. T. Dolata dane niepubl Kosiński i Kordy Kosiński i Kordy 1994, Kempa i Kosiński

25 czyli Dąbrowy Krotoszyńskie i przyległe obszary rolnicze 61. Pola koło Baszkowa 62. Zbiornik Piaski Szczygliczka w Ostrowie Wielkopolskim 63. Łąki koło Bralina K7 K4 K3 (min. 5 par), bociana białego (ok. 10 par), bielika (1 para), kani rudej, żurawia (ok. 5 par), dzięcioła zielonosiwego (10 15 par), muchołówki małej (prawdopodobnie dość liczna), muchołówki białoszyjej (kilka par) i gołębia siniaka, gąsiorka, lerki, jarzębatki i ortolana. W czasie przelotów i zimowania żerowiska stad gęsi zbożowej (do 2600 os,), białoczelnej (do 400 os.) i gęgawy oraz żurawi. W okresie lęgowym niewielkie znaczenie, większą wartość ma gniazdowanie do kilku par (przy wysokim poziomie wody) perkoza dwuczubego. Bardzo duże znaczenie dla ptaków w okresie jesiennej wędrówki (położony w granicach miasta jest ostoją dla kaczek w okresie polowań) i zimowania, m.in. do 1800 kaczek krzyżówek i 250 świstunów. Miejsce lęgowe ptaków siewkowych: kulik wielki (1 para), kszyk (do 8 tokujących samców), krwawodziób (1 para), rycyk (1 para), czajka, derkacza (do 3 samców), błotniaka łąkowego (1 para) i stawowego (1 para), pustułki (1 para), żurawia (1 para), srokosza (2 3 pary), jarzębatki, gąsiorka, strumieniówki i świerszczaka. Miejsce zgrupowań czajki na przelocie (do 800 os.). Krajobrazu Dąbrowy Krotoszyńskie Baszków Rochy, rezerwaty przyrody: Baszków, Buczyna Helenopol, Dąbrowa koło Biadek Krotoszyńskich, Dąbrowa Smoszew, Miejski Bór, Mszar Bogdaniec 2003, Winiecki 2004d, Kosiński i Hybsz 2006, Wylegała i in. 2006, P. T. Dolata dane niepubl , A. Kicińska dane niepubl Kosiński i Kordy P. T. Dolata dane niepubl , M. Litwin dane niepubl Bednorz i in. 2000, S. Pawlak, M. Rachel dane niepubl

26 64. Torfowiska Świerczyna 65. Zbiornik Roszków 66. Zbiornik Przykona K3 K4 K3 Miejsce lęgowe ptaków wodnych, m.in. kolonii rybitwy czarnej. Miejsce lęgów ptaków wodnych: łabędź niemy, perkoz dwuczuby. Miejsce zgrupowań łabędzi niemych, gęsi zbożowych, kaczek (głównie krzyżówek), perkozów dwuczubych i łysek w okresie przelotu i zimowania w łagodne zimy Jedno z najważniejszych w regionie miejsc gniazdowania ptaków wodnych związanych z piaszczystymi terenami nadwodnymi śmieszki, rybitwy rzecznej, rybitwy białoczelnej, sieweczki rzecznej i obrożnej. Jedyne w Wielkopolsce i jedne z kilkunastu w Polsce miejsc gniazdowania mewy czarnogłowej. 67. Jeziora Dolskie K3, K5 Ważne w regionie lęgowisko ptaków wodno błotnych m.in. bąka (5-6 huczących samców), gęgawy (kilkanaście par), błotniaka stawowego (7 par), żurawia (3-4 pary), zielonki (3 pary), wodnika (22 pary), podróżniczka (9 par). Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny i Kotlina Grabowska Bednorz i in P. T. Dolata dane niepubl T. Iciek dane niepubl Łucka 1997