Natura 2000 w TCZEWIE

Transkrypt

1 Natura 2000 w TCZEWIE Projekt: Promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez wykorzystanie naturalnych zasobów przyrodniczych Tczewa Informacja o projekcie Projekt Gminy Miejskiej Tczew jest realizowany przy współfinansowaniu Mechanizmu Finansowego EOG, w ramach kierunku programowego: Promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez lepsze wykorzystanie i zarządzanie zasobami. Dotyczy lewego brzegu rzeki Wisły, na odcinku od ujścia Strugi Subkowskiej (południowa granica miasta) do Mostu Tczewskiego. Głównym celem projektu jest rozpowszechnianie zasad zrównoważonego rozwoju, które polegają na wykorzystaniu zasobów naturalnych bez naruszania trwałości przyrody i jej naturalnej różnorodności. Istotą zagadnienia jest zachowanie równych szans przyszłych pokoleń w dostępie do zasobów środowiska. Poprzez działania edukacyjne adresowane do mieszkańców, wskazuje się na cel ochrony ptaków Doliny Dolnej Wisły i promocję tego ekosystemu jako elementu przyrody Unii Europejskiej. Zadania w ramach projektu: - inwentaryzacja przyrodnicza zbocza i ocena walorów, - pilotowe lekcje w szkołach, - atrakcyjna ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna, - konkurs dla nauczycieli na ciekawy scenariusz lekcji przyrody na ścieżce. W projekcie podkreśla się pilotowe podejście władz Tczewa do zagadnienia Natury 2000 jako komponentu zrównoważonego rozwoju miasta. Partnerem projektu jest Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Termin realizacji: od marca 2009 r. do grudnia 2010 r. Całkowite koszty projektu: Euro Współfinansowanie Mechanizmu EOG: 80,86%: Euro KROGULEC Co to jest Mechanizm Finansowy EOG? Konsekwencją członkostwa Polski w Unii Europejskiej było przystąpienie do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Na mocy Umowy o rozszerzeniu EOG ustanowiona została pomoc finansowa krajów Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), tworzących EOG. Bezzwrotna pomoc finansowa dla Polski w postaci instrumentów o nazwach: Mechanizm Finansowy EOG i Norweski Mechanizm Finansowy (potocznie znanych jako fundusze norweskie), pochodzi z trzech krajów - Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. Przyznana Polsce kwota w wysokości 533,51 mln Euro jest wykorzystywana w latach Więcej: BIELIK Informacja na temat Natury 2000 NATURA 2000 jest zbiorem obszarów chronionej przyrody, wyznaczonych według jednolitych kryteriów we wszystkich państwach UE. Wyznaczono je w taki sposób, by zachować siedliska przyrodnicze i gatunki roślin i zwierząt, które zostały uznane za ważne dla Europy". W przyszłości obszary te mają być ściślej ze sobą powiązane i tworzyć Europejską Sieć Ekologiczną Obszarów Chronionych. Ideą sieci Natura 2000 jest zachowanie europejskiego dziedzictwa przyrodniczego - nie ma przy tym znaczenia, czy te, istotne z punktu widzenia Europy tereny i zasoby są również istotne w obszarze ochrony przyrody w Polsce i czy są już objęte formą ochrony przyrody obowiązującą w polskim prawie. Dlatego sieć Natura 2000 jest niezależna od krajowego systemu obszarów chronionych i nie jest jego częścią. W praktyce, obszary na których występują ważne dla Europy ekosystemy i gatunki, są z reguły MEWA SREBRZYSTA

2 zarazem najcenniejszymi obszarami także z krajowego punktu widzenia. Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów: - obszary specjalnej ochrony ptaków (oznaczone w międzynarodowej klasyfikacji kodem PLB i odpowiednim numerem), - specjalne obszary ochrony siedlisk (oznaczone w międzynarodowej klasyfikacji kodem PLH i odpowiednim numerem). Jedyną wiążącą wytyczną dotyczącą funkcjonowania obszarów jest konieczność zachowania tych gatunków i ekosystemów w tzw. właściwym stanie ochrony. Więcej informacji o sieci Natura 2000: Natura 2000 w Tczewie W Tczewie obszarem chronionym Natura 2000 jest dolina rzeki Wisły. Na podstawie badań ornitologów, dolna Wisła jest jednym z ciekawszych miejsc do obserwacji ptasich wędrówek w regionie. Intensywny przelot ptaków szponiastych i siewkowatych może wzbudzić spore zainteresowanie wśród odwiedzających to miejsce. Potwierdza się występowanie tutaj na przykład nura rdzawoszyjego, nura czarnoszyjego, bąka, czapli nadobnej, czapli białej, łabędzia czarnodziobego, łabędzia krzykliwego, rybitwy białoczelnej, błotniaka stawowego, błotniaka łąkowego, rybołowa, derkacza, żurawia, bielika, ohra, ostrygojada, zimorodka, sieweczki rzecznej. Tczewski odcinek koryta Wisły należy do większego obszaru specjalnej ochrony ptaków Dolina Dolnej Wisły PLB Gdzie w Tczewie uzyskać informację na temat Natury 2000? Dla edukacji ekologicznej, w tym na temat zagadnienia Natury 2000, władze miasta Tczew stworzyły w strukturze organizacyjnej UM Pracownię Edukacji Ekologicznej, z siedzibą przy ul. 30 Stycznia 1(budynek CED). Podejmuje ona działania edukacyjno-promocyjne i informacyjne w zakresie ekologii oraz wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju. Więcej informacji: pee@um.tczew.pl KORMORAN GĄGOŁ Ogólna informacja na temat zasobów ornitologicznych w Tczewie Zasoby ornitologiczne doliny Wisły w Tczewie Na odcinku Wisły w Tczewie nie występują elementy krajobrazu, takie jak piaszczyste łachy i wyspy, które sprzyjałyby zatrzymywaniu się migrujących ptaków wodno-błotnych. Miejsca dogodne do odpoczynku i żerowania występują na północ od mostu Tczewskiego po stronie Lisewa. Znajdują się tam liczne główki i piaszczyste łachy, które w trakcie migracji stanowią atrakcyjne miejsce odpoczynku i żerowania ptaków. Odcinek zabudowy mieszkaniowej jest również mało atrakcyjnym miejscem dla ptaków lęgowych pomimo, że mogłoby się tam gnieździć wiele różnych gatunków, tak jak się to dzieje na innych fragmentach rzeki. Spowodowane jest to bliskim sąsiedztwem miasta i związaną z tym częstą obecnością ludzi, a także brakiem odpowiednich miejsc na zakładanie gniazd i utrzymania ptasich lęgów. Zmienia się to wraz z przemieszczaniem się w stronę rzeki Drybok. Pojawienie się łozowisk daje ptakom możliwość zasiedlenia tych miejsc. Jeśli chodzi o okres wędrówek, to dolna Wisła jest jednym z ciekawszych terenów do obserwacji ptaków w regionie. Intensywny przelot ptaków szponiastych i siewkowatych może wzbudzić spore zainteresowanie. Korytarz migracyjny jakim jest dolina Wisły, daje unikatową możliwość zaobserwowania skali zjawiska wędrówek ptaków. NUROGĘSI I. Wędrówka wiosenna. Z dostępnych informacji wynika, iż w trakcie przelotu wiosennego w tym obszarze przelatuje rokrocznie minimum 120 gatunków ptaków. Stanowi więc on dogodne miejsce do obserwacji ptaków przelatujących nad Wisłą. Natomiast prawdopodobieństwo spotkania koncentracji migrujących ptaków zależy w dużej mierze od panujących warunków, miedzy innymi od poziomu wody w Wiśle. SIEWKA ZŁOTA

3 W latach z wysokim poziomem wody może dochodzić do wylewów na łąkach położonych na prawym brzegu rzeki naprzeciw badanego terenu, czego konsekwencją mogą być duże koncentracje ptaków wodno-błotnych. Przy niskich stanach wody natomiast odsłaniają się piaszczyste łachy, które są miejscem odpoczynku i żerowania. Gatunki przelotne, pojawiające się w czasie wędrówki wiosennej: płaskonos, świstun, cyranka, gęgawa, kwokacz, biegus zmienny, kulik wielki, rybitwa czarna, rybitwa białoskrzydła, mewa mała, kobuz, błotniak stawowy, kania ruda, sokół wędrowny, myszołów, pliszka żółta podgatunku thungergi. II. Sezon lęgowy Wśród gatunków gniazdujących na tym terenie dominują te charakterystyczne dla terenów zurbanizowanych, a zwłaszcza dla luźnej zabudowy miejskiej z dużym udziałem ogrodów. Zidentyfikowane gatunki ptaków, uznane za lęgowe (odcinek wzdłuż Wisły, zakrzaczenia po obu stronach rzeki, tereny ogrodów, dolina Dryboki): krzyżówka, bażant, przepiórka, derkacz, pustułka, sierpówka, grzywacz, zimorodek, jerzyk, oknówka, dymówka, brzegówka, świergotek łąkowy, pliszka żółta, skowronek, cierniówka, kapturka, piegża, piecuszek, pierwiosnek, zaganiacz, łozówka, słowik szary, rudzik, kwiczoł, kos, makolągwa, dzwoniec, szczygieł, bogatka, modraszka, wróbel, mazurek, trznadel, potrzos. III Wędrówka jesienna i zimowanie Dolina Wisły jest jednym z ważniejszych korytarzy migracyjnych dla ptaków w Europie Środkowej. Szczególnie dobrze nad Wisłą widoczna jest migracja ptaków wodnych i wodno-błotnych oraz niekiedy ptaków szponiastych Falconiformes. Mimo braku siedlisk sprzyjających zatrzymywaniu się ptaków (łachy, wyspy) teren planowanej ścieżki, a konkretnie okolice przystani, nadają się idealnie do prowadzenia obserwacji przelotnych ptaków. Wędrówka jesienna niektórych gatunków rozpoczyna się jeszcze latem, należą do nich przedstawiciele siewkowatych Charadridae, i bekasowatych Scolopacidae. Przelotne siewki pojawiają się z początkiem lipca. Na badanym odcinku zatrzymują się brodźce piskliwe, które kilkakrotnie spotykano żerujące wzdłuż brzegu. W trakcie obserwacji zaobserwowano 18 gatunków z tej grupy. Obserwowane gatunki to: czajka, siewka złota, brodźec piskliwy, kulik wielki, biegus zmienny, sieweczka obrożna, batalion, sieweczka rzeczna, kwokacz, biegus mały, biegus malutki, ostrygojad, kulik mniejszy, brodziec śniady, samotnik, łęczak, piskowiec, szlamik. Również przelot kaczek i gęsi jest bardzo dobrze widoczny na tym terenie. We wrześniu dominują kaczki z rodzaju Anas, z których najliczniejsze są krzyżówka świstun i cyraneczka. W październiku natomiast liczniej zaczynają pojawiać się gatunki nurkujące jak gągoł oraz nurogęś. Przebywają tu również zimą. Zarówno w trakcie migracji jak i zimą bardzo charakterystyczne dla tego terenu są mewy. Spotyka się 9 gatunków mew, w tym typowo morski gatunek - mewę siodłatą oraz jeden z rzadszych krajowych gatunków - mewę czarnogłową. Z przelotów ptaków szponiastych Falconiformes najwięcej widziano myszołowów, krogulców oraz błotniaków stawowych. Ponadto obserwuje się gatunki: rybołów, myszołów włochaty, błotniak zbożowy, trzmielojad, jastrząb, kania ruda, bielik, pustułka, drzemlik, kobuz, sokół wędrowny. BIEGUS ZMIENNY ŁĘCZAK PISKLIWIEC Informacja ze Strategii Tczewa Obszary nadwiślańskie w Strategii Rozwoju Tczewa W uchwalonej przez Radę Miejską w 2008 roku uchwale zatwierdzającej Strategię Rozwoju Tczewa nie brak jest podkreśleń wagi położenia nadwiślańskiego miasta. Zostało ono uznane za jeden z kluczowych elementów potencjału rozwojowego, a sam teren nabrzeża Wisły traktuje sięjako szczególnie cenny zasób przyrodniczy. POTRZOS

4 Wskazuje na to Wizja Tczewa, a także cele Domeny Strategicznej Powrotu Tczewa Nad Wisłę (II Domena Strategii Rozwoju Tczewa). Wizją Tczewa jest miasto, które będzie rozwijać się jako silny gospodarczo ośrodek subregionalny, dogodnie skomunikowany w obszarze metropolii trójmiejskiej i stanowiący jej otwarcie na południową część regionu pomorskiego. Miasto charakteryzować będzie bogata oferta usług, przyjazne warunki zamieszkania, uwzględniające walory kulturalne, przyrodnicze i możliwości aktywnej rekreacji. Potencjał Tczewa nadwiślańskie miasto o historycznych tradycjach w Domenie strategicznej Powrót Tczewa nad Wisłę Lokalną unikalna wartością Tczewa jest zarówno Stare Miasto jak i nadwiślański obszar naturalnej przyrody. Od 1998 roku prowadzone są systematyczne działania w kierunku ożywienia terenu na rzecz podniesienia jakości życia, uświadomienia szczególnych wartości historycznych i możliwości ich wykorzystania dla potrzeb kultury, rekreacji i turystyki. Należy podkreślić, że kompleksowe działania władz, różnych podmiotów i osób współpracujących na rzecz rozwoju tego obszaru uwzględniają zasady zrównoważonego rozwoju odnośnie terenu staromiejskiego i nadwiślańskiego, a w szczególności przyrodniczych zasobów koryta Wisły. PIECUSZEK DOMENA II: Rewitalizacja Starego Miasta i obszaru nadwiślańskiego Powrót Tczewa nad Wisłę CELE STRATEGICZNE CELE OPERACYJNE Zagospodarowana przestrzeń publiczna oparta o osie rozwoju: komercyjnogospodarczą kulturalno-oświatową turystyczno-rekreacyjną Poprawa stanu technicznego substancji mieszkaniowej w obszarze Starego Miasta Zachowanie walorów historycznych i krajobrazowych Starego Miasta Ożywianie obszaru poprzez kreowanie aktywnych przestrzeni i miejsc publicznych z zachowaniem walorów historycznych i uwzględnieniem waterfrontu Tworzenie warunków pod funkcje usługowe i publiczne w obrębie Starego Miasta Optymalizacja ruchu kołowego w obszarze Starego Miasta Wzmocnienie roli zielenie na Starym Mieście Wprowadzanie instytucji publicznych: kultury i rozrywki oraz stałych imprez dla publiczności w obszar Starego Miasta Stałe badanie stanu komunalnych zasobów mieszkaniowych i podnoszenie ich jakości technicznej Wspieranie partnerskich form i sposobów organizacyjno-finansowych funkcji mieszkaniowych o wysokim standardzie w obszarze Starego Miasta Kreowanie i wdrażanie przedsięwzięć promujących walory historyczne i krajobrazowe Tczewa Wzmacnianie działań marketingowych i informacyjnych propagujących ideę rewitalizacji i znaczenie powrotu Tczewa nad Wisłę CIERNIÓWKA MODRASZKA Dokument Strategii: zakładka: Strategia Rozwoju Tczewa ( ZIMORODEK

5 Informacja na temat działań inwestycyjnych Inwestycje miejskie w obszarze przyrodniczym Realizując swoją Strategię Rozwoju miasto Tczew podejmuje działania inwestycyjne, wykorzystując określony potencjał i chroniąc cenne zasoby. Oddziaływanie obszaru Natura 2000, ze wszelkimi wynikającymi z tego tytułu ograniczeniami, nie było przeszkodą w przeprowadzeniu inwestycji nad brzegiem Wisły, co oznacza właściwe stosowanie zasad zrównoważonego rozwoju. Poniżej krótka informacja o inwestycjach w obszarze nadwiślańskim, prowadzonych przy pozytywnej opinii w zakresie zasad Natury 2000: ŚWISTUN Zagospodarowanie bulwaru nadwiślańskiego Wykonanie zagospodarowania placu publicznego dla potrzeb wypoczynku i rekreacji: ciągi piesze i rowerowe, plac zabaw, mała architektura, oświetlenie terenu. Realizacja w latach Koszt: PLN Dofinansowanie Samorządu Wojewódzkiego: PLN Budowa przystani rzecznej Budowa przystani w ramach projektu Budowa infrastruktury turystycznej drogi wodnej Berlin-Kaliningrad-Kłajpeda w Tczewie i Kłajpedzie Realizacja w latach Koszt: ,31 EUR Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Sąsiedztwa Litwy, Polski i Obwodu Kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej Interreg IIIA: ,73 EUR OKNÓWKA Uporządkowanie skarpy wiślanej i wykonanie ścieżki przyrodniczej, promującej zasoby ornitologiczne terenu W ramach projektu Promowanie zrównoważonego rozwoju poprzez wykorzystanie naturalnych walorów przyrodniczych Tczewa, obok działań inwentaryzacyjnych i edukacyjnych, przeprowadzenie działań polegających na stworzeniu ścieżki przyrodniczej wzdłuż uporządkowanej skarpy rzecznej na odcinku ok. 2 km. Realizacja w latach Koszt projektu: EUR Dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego EOG: EUR PUSTUŁKA Więcej projektach na stronie zakładka: Projekty UE ( MYSZOŁÓW CYRANKA

6 Wizualizacja tablic planowanej ścieżki przyrodniczej (projekt: ARM Reklamy) Materiał informacyjny: Wydział Rozwoju Miasta Urzędu Miejskiego w Tczewie Źródła: Inwentaryzacja przyrodnicza części zbocza doliny Wisły w Tczewie od mostu drogowego do ujścia i ocena jego walorów przyrodniczych pod kątem ich ochrony, OTOP, grudzień 2009 Strategia Rozwoju Tczewa, czerwiec 2008 r. sprawozdania własne Wydział Rozwoju Miasta, Urząd Miejski w Tczewie, Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego 1 Tel (379, 318), wrm@um.tczew.pl Zakładki na stronie Strategia Rozwoju Tczewa, Projekty UE, Tczew Nadwiślański, Przedsiębiorca na Starym Mieście. Tczew, czerwiec 2010 r.