Ocena stężenia całkowitego wolnego DNA we krwi matki przy użyciu genu $-globiny w predykcji nadciśnienia tętniczego w ciąży
|
|
- Zofia Zych
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 5, zeszyt 1, 14-18, 2012 Ocena stężenia całkowitego wolnego DNA we krwi matki przy użyciu genu $-globiny w predykcji nadciśnienia tętniczego w ciąży TOMASZ GOŹDZIEWICZ, PRZEMYSŁAW WIRSTLEIN, JANA SKRZYPCZAK Streszczenie Wstęp: Celem pracy była ocena przydatności oznaczenia stężenia całkowitego wolnego DNA we krwi matki przy użyciu genu β-globiny jako czynnika predykcyjnego nadciśnienia tętniczego w ciąży. Materiał i metody: Badaniami objęto 102 ciężarne hospitalizowane w Klinice Rozrodczości Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu w latach Ostateczne informacje co do przebiegu ciąży uzyskano od 53 pacjentek. Pacjentki, u których podczas ciąży wystąpiło nadciśnienie tętnicze, stanowiły grupę badaną (n = 8), a ciężarne z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego tworzyły grupę kontrolną (n = 41). U wszystkich pacjentek w 2. trymestrze ciąży pobrano krew celem oznaczenia całkowitego wolnego DNA. Po izolacji wolnego DNA z surowicy matki oznaczono stężenie całkowitego wolnego DNA przy użyciu genu β-globiny i metody RT-PCR. Wyniki: Stężenie całkowitego wolnego DNA w surowicy matki było istotnie wyższe w grupie badanej. Obliczona czułość wynosi 100% i specyficzność 88,2% dla stężenia ekwiwalentu całkowitego wolnego DNA w surowicy matki > 60 GE/ml jako czynnika ułatwiającego przewidzenie wystąpienia nadciśnienia tętniczego w ciąży. Wnioski: Oznaczanie stężenia wolnego DNA w surowicy matki może ułatwić przewidzenie wystąpienia nadciśnienia tętniczego w późniejszych tygodniach ciąży. Słowa kluczowe: całkowite wolne DNA, nadciśnienie tętnicze, preeclampsia, gen $-globiny Wstęp Nadciśnienie tętnicze wikła 12%-22% wszystkich ciąż i w znacznym stopniu wpływa na zachorowalność i umieralność matek i płodów. Dotyczy to szczególnie stanu przedrzucawkowego, który występuje u 2% ciężarnych. Najbardziej prawdopodobną przyczyną preeklampsji jest nieprawidłowa inwazja trofoblastu i przemiana tętnic spiralnych. Kliniczne objawy nadciśnienia tętniczego w ciąży nasilają się wraz z czasem jej trwania i jedyną skuteczną metodą leczenia jest ukończenie ciąży [1]. Dotychczas nie odkryto pojedynczego wiarygodnego czynnika, który mógłby wskazać ciężarne zagrożone rozwinięciem nadciśnienia tętniczego i stanu przedrzucawkowego. Plascencia i wsp. [2] oraz Duckitt i wsp. [3] wskazywali na pomiar indeksu pulsacji w tętnicach macicznych między 11. a 13. tygodniem ciąży jako czynnika mogącego typować kobiety obarczone ryzykiem wystąpienia stanu przedrzucawkowego. Odkrycie wolnego płodowego DNA we krwi matki przez Lo i wsp. [4] rozpoczęło nową erę w diagnostyce prenatalnej. Wykorzystanie RT-PCR w oznaczaniu stężenia wolnego DNA rozszerzyło możliwości diagnostyczne. Jednak użycie komponenty płodowej całkowitego wolnego DNA, którą odróżniano, wykorzystując geny zlokalizowane na chromosomie Y, ograniczało metodę wyłącznie do płodów płci męskiej. Farina i wsp. zaproponował wykorzystanie oznaczania całkowitego wolnego DNA przy użyciu autosomalnego genu β-globiny jako nowej metody oceny stężenia wolnego DNA we krwi ciężarnej bez względu na płeć płodu [12]. Całkowite wolne DNA krążące we krwi matki składa się w 95% z matczynego wolnego DNA oraz w 5% z płodowego wolnego DNA [15]. Źródłem matczynego wolnego DNA może być śródbłonek lub komórki krwi, z kolei źródłem wolnego płodowego DNA we krwi matki są komórki łożyska, płodowe komórki krwi, a także bezpośredni transfer DNA przez błony płodowe. Za główne źródło płodowego DNA uważa się jednak trofoblast, gdzie dochodzi do nadmiernej apoptozy komórek w patologiach związanych z niewydolnością łożyska, takich jak nadciśnienie ciążowe czy stan przedrzucawkowy [8]. Celem pracy była ocena przydatności oznaczenia stężenia całkowitego wolnego DNA we krwi matki przy użyciu genu β-globiny jako czynnika predykcyjnego nadciśnienia tętniczego w ciąży. Materiał i metody Badaniami objęto ciężarne hospitalizowane w Klinice Rozrodczości Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu w latach Uzyskano zgodę lokalnej Komisji Bioetycznej na przeprowadzenie badań. Wszystkie pacjentki wyraziły pisemną zgodę na udział w projekcie. Krew pobrano od 102 ciężarnych kobiet w średnim 17 ± 1,93 tygodniu ciąży, hospitalizowanych celem wykonania inwazyjnych badań prenatalnych lub oceny ultrasonograficznej płodu. Wszystkie pacjentki były w pojedynczej ciąży, a 80% z nich miało przynajmniej jeden czynnik ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego: 1) pierwsza ciąża, 2) nadciśnienie tętnicze w poprzednich Klinika Rozrodczości, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Ocena stężenia całkowitego wolnego DNA we krwi matki przy użyciu genu $-globiny w predykcji nadciśnienia ciążach lub 3) wiek > 35 lat. W żadnym przypadku nie stwierdzono nieprawidłowości ultrasonograficznych u płodów oraz innych istotnych patologii ciąży. Krew w ilości 5 ml pobierano do probówek zawierających EDTA (Strasted), a następnie w ciągu 15 minut odwirowywano przy prędkości 3000 g przez 10 minut. Uzyskaną w ten sposób surowicę przenoszono do probówek typu Eppendorf i przechowywano w temperaturze!20ec celem dalszej analizy. W trakcie trwania badania ostateczne informacje, co do przebiegu ciąży, udało się uzyskać od 53 pacjentek. Osiem pacjentek, u których rozwinęło się nadciśnienie tętnicze w ciąży, stanowiło grupę badaną. Według klasyfikacji National High Blood Pressure Education Program Working Group [11] u jednej pacjentki wystąpiło nadciśnienie tętnicze przewlekłe, u 5 nadciśnienie ciążowe, a u 2 stan przedrzucawkowy. Grupę kontrolną stanowiły 41 pacjentki, u których nie stwierdzono podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego podczas ciąży i połogu, ani innych istotnych patologii ciąży. Z analizy wykluczono 4 pacjentki: jedna z nich doświadczyła utraty ciąży w 18. tygodniu ciąży, druga w 24. tygodniu ciąży, a dwie kolejne urodziły przedwcześnie. Metoda pomiaru stężenia całkowitego wolnego DNA przy użyciu ilości kopii wolnego genu β-globiny została oparta o publikację Farina i wsp. [12]. Wolne DNA było izolowane z 1,5 ml surowicy za pomocą zestawu Blood Mini (A&A Biotechnology, Poland). Do reakcji qpcr zostały użyte zestawy odczynników Finnzymes DyNAmo HS SYBR Green qpcr Kit (Thermo Scientific, Finland) i termocykler RotorGene 3000 (Corbett Research, Australia). Do reakcji qpcr zostały wykorzystane następujące sekwencje starterów: GLB-F (5'-GTG CAC CTG ACT CCTGAG GAG A-3') i GLB-R (5'-CCT TGA TAC CAA CCT GCC CAG-3'). Mieszanina reakcyjna zawierała: polymerase master mix 10 ul, startery 0,5 um 1 ul, matrycę 8 ul wyizolowanego DNA. Profil termiczny reakcji (50 Cykli) był następujący: Hot start 95EC, 15 min 0 s, Template melting 94EC, hold 15 s, Annealing 63EC, hold 20 s, Elongation 72EC, hold 30 s, acquiring to Cycling A(FAM/Sybr), Finish 72EC, 10 min 0 secs. Reakcje przeprowadzono w duplikacji dla każdej próbki oraz w obecności kontroli negatywnej. Wyniki zanotowane dla każdej próby zostały odniesione do krzywej kalibracyjnej skonstruowanej w oparciu o ekwiwalent genomu (GE 6,6 pg DNA) i ostatecznie wyrażone w GE/ml krwi. Do analizy statystycznej wykorzystano program Med- Calc. Użyto testów Shapiro-Wilka, Manna-Whitneya, dokładnego testu dwustronnego Fishera, a także krzywą ROC. Za istotność statystyczną przyjęto P < 0,05. Wyniki Średni wiek pacjentek w grupie badanej wynosił 37,8 ± 4,59, a w grupie kontrolnej 35,19 ± 5,45 lat. Mediana rodności wynosiła odpowiednio 2 (min. 1, max. 7) i 2 (min. 1, max. 5) w grupie badanej i kontrolnej. W grupie badanej mediana tygodnia ciąży, w którym pobierano pacjentkom krew do badania wynosiła 16,5 (min. 15, max. 17), a w grupie kontrolnej 17 (min. 13, max. 22). Wszystkie wymienione różnice nie osiągnęły istotności statystycznej. Stężenie całkowitego wolnego DNA w surowicy matki było istotnie wyższe w grupie badanej. Mediana stężenia ekwiwalentu genomowego w grupie badanej i kontrolnej wynosiła odpowiednio 101 (min. 64, max. 223) oraz 27 (min. 5, max. 83) (p = 0,0000) (ryc. 1). Przy wykorzystaniu krzywych ROC obliczono czułość 100% i specyficzność 88,2% dla stężenia ekwiwalentu całkowitego wolnego DNA w surowicy matki > 60 GE/ml jako czynnika przepowiadającego wystąpienie nadciśnienia tętniczego w ciąży (ryc. 2). Pole powierzchni pod krzywą ROC wynosiło 0,96. całkowite wolne DNA wyrażone jako ilość GE/ml mediana 25%-75% min-max grupa kontrolna GE/ml czułość: 100,0 specyficzność: 88,2 punkt odcięcia: >60 grupa badana Ryc. 1. Całkowite wolne DNA w surowicy kobiet przed wystąpieniem nadciśnienia tętniczego swoistość Ryc. 2. Krzywa ROC. Pole powierzchni pod krzywą 0,96 Nadciśnienie tętnicze rozwijało się średnio w 28 ± 6,5 tygodniu ciąży (min. 17, max. 37). Maksymalne wartości ciśnienia skurczowego wynosiły średnio 167 ± 23 mm Hg,
3 16 T. Goździewicz, P. Wirstlein, J. Skrzypczak a rozkurczowego 103 ±1 2 mm Hg. Białkomocz powyżej 300 mg w dobowej zbiórce moczu stwierdzono u 2 (25%) pacjentek, a obrzęki ciała u 7 (87%). Siedem pacjentek leczono wyłącznie Metyldopą, a w przypadku jednej pacjentki nie włączono leczenia hipotensyjnego ze względu na utrzymywanie się ciśnienia tętniczego w granicach 140/90 mm Hg. W tabeli 1 porównano wyniki położnicze obu grup. W grupie badanej ciąża kończyła się średnio w 37,2 ± 2,9 tygodniu ciąży, a w grupie kontrolnej w 39,0 ± 1,6 tygodniu ciąży. Zarówno w przypadku kobiet z nadciśnieniem tętniczym, jak i bez nadciśnienia, częściej rodziły się dzieci płci męskiej niż żeńskiej, odpowiednio 87% vs. 73%. Tabela 1. Porównanie wyników położniczych w grupie badanej i kontrolnej Tydz. ukończenia ciąży; średnia ± SD Poród drogami natury; Cięcie cesarskie; Wyciągacz próżniowy; Masa urodzeniowa średnia ± SD Apgar w 5. min.; mediana; min-max. Płeć męska; liczba noworodków (%) Grupa badana N = 8 Grupa kontrolna N = 41 P 37,2 ± 2,9 39,0 ± 1,6 NS 2; 25,00% 18; 43,90% NS 6; 75,00% 21; 51,22% NS 0; 0% 2; 4,88% NS 3081 ± 1028 g 3463 ± 611 g NS 10; ; 1-10 NS 7; 87,50% 30; 73,17% NS Średnia masa urodzeniowa płodów w grupie badanej wynosiła 3081 g ± 1028, i była niższa, chociaż nieistotnie, od średniej masy (3537 g ± 478) w grupie kontrolnej. Mediana punktacji w skali Apgar w 5. minucie wynosiła 10 zarówno w grupie badanej (min. 8, max. 10), jak i w grupie kontrolnej (min. 1, max. 10). Siedemdziesiąt pięć procent kobiet z nadciśnieniem tętniczym urodziło na drodze cięcia cesarskiego, głównie ze względu na wysokie wartości ciśnienia tętniczego, niepoddające się leczeniu. W grupie kontrolnej odsetek cięć cesarskich był niższy i wynosił 51%. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w wymienionych wynikach położniczych obu grup. Dyskusja W naszych badaniach całkowite wolne DNA krążące we krwi matki było istotnie wyższe na początku drugiego trymestru ciąży u kobiet, u których rozwinęło się nadciśnienie tętnicze w późniejszych tygodniach ciąży. Warto podkreślić wysoką czułość i specyficzność, jaką uzyskaliśmy. Całkowite wolne DNA składa się z komponenty matczynej i płodowej. Źródłem matczynego wolnego DNA może być śródbłonek. Apoptoza komórek trofoblastu może generować mikrocząsteczki indukujące dysfunkcję śródbłonka. Dodatkowo te mikrocząsteczki mogą aktywować neutrofile do uwalniania pozakomórkowych cząsteczek zawierających duże ilości DNA. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu łożyska mogą pośrednio wpływać na funkcjonowanie śródbłonka matki, a w efekcie prowadzić do zwiększonego stężenia matczynego komponentu wolnego DNA w surowicy [16-20]. Z kolei głównym źródłem wolnego płodowego DNA jest łożysko. Płodowe DNA stanowi jednak znikomą ilość całkowitego wolnego DNA krążącego we krwi ciężarnej, którego źródłem jest sama matka [14]. Wyżej opisane źródła wolnego DNA w surowicy matki, a zwłaszcza potwierdzenie wyższych jego stężeń u kobiet, u których rozwija się nadciśnienie tętnicze w ciąży, dodatkowo wyjaśniają patogenezę łożyskowej postaci stanu przedrzucawkowego. Przyjmuje się, że zmniejszenie przepływu łożyskowego jest pierwszym etapem rozwoju choroby, a drugim uogólnione uszkodzenie śródbłonka ciężarnej [21]. Metaanaliza obejmująca 15 prac wykazała, że u pacjentek ze stanem przedrzucawkowym stężenie wolnego płodowego DNA we krwi matki jest 2-15 krotnie wyższe niż u pacjentek z prawidłowym ciśnieniem tętniczym w ciąży. W dziesięciu badaniach wolne płodowe DNA oznaczano u kobiet z rozpoznanym stanem przedrzucawkowym, a w 5 przed wystąpieniem nadciśnienia ciążowego. Stężenie wolnego płodowego DNA we krwi matki było tym większe, im cięższy był późniejszy przebieg stanu przedrzucawkowego oraz im wcześniej się on pojawiał w przebiegu ciąży. Ograniczeniem badań było wykorzystanie genów znajdujących się na chromosomie Y celem odróżnienia wolnego DNA matki i płodu [9, 10]. Zniesienie ograniczenia tej metody zarezerwowanej dotychczas dla płodów męskich stanowiłoby rozszerzenie screeningu wystąpienia nadciśnienia tętniczego w ciąży na wszystkie pacjentki, dlatego opracowana przez Farina i wsp. metoda oznaczania całkowitego wolnego DNA przy użyciu genu β-globiny pozwala badać każdą ciężarną, bez względu na płeć płodu [12]. Do oznaczenia stężenia wolnego całkowitego DNA wykorzystaliśmy gen β-globiny. W pracy Sekizawa i wsp. [22] wykorzystano zarówno gen β-globiny, jak i gen GAPDH. Wadą zastosowanej przez nas metody oznaczania stężenia DNA genu β-globiny jest mało wydajna izolacja DNA z surowicy kobiety ciężarnej. Wyższe stężenia wolnego całkowitego DNA, jakie uzyskaliśmy w przypadku kobiet, u których rozwinęło się nadciśnienie tętnicze w ciąży, potwierdzają wyniki Farina i wsp. [12]. Grupę badaną również stanowiło 8 kobiet, u których w 3. trymestrze ciąży wystąpił stan przedrzucawkowy. Jednakże autorzy do obliczeń wolnego całkowitego DNA wykorzystali model matematyczny w postaci
4 Ocena stężenia całkowitego wolnego DNA we krwi matki przy użyciu genu $-globiny w predykcji nadciśnienia logarytmicznej regresji liniowej, a wyniki przedstawili jako wielokrotności median. W przypadku kobiet zagrożonych wystąpieniem stanu przedrzucawkowego uzyskali dwukrotnie wyższe stężenia wolnego całkowitego DNA w surowicy ciężarnej, w porównaniu do grupy kontrolnej. Al Nakib i wsp. [23] oznaczali stężenie wolnego całkowitego DNA jako markera wystąpienia ograniczania wzrastania wewnątrzmacicznego płodu (IUGR) zależnego od niewydolności łożyska. Wykorzystali do tego celu również gen $-globiny. Uzyskali czułość 78,95% oraz swoistość 61,29% w predykcji wystąpienia IUGR dla samego podwyższonego stężenia wolnego całkowitego DNA, a gdy dodatkowo do analizy dołączyli nieprawidłowe wyniki przepływów dopplerowskich w tętnicach macicznych wskaźnik czułości wzrósł do 97%, a specyficzności do 63%. Alternatywną metodą predykcji wystąpienia nadciśnienia tętniczego w ciąży jest pomiar stężenia płodowego/ łożyskowego RNA w surowicy ciężarnej, który także znosi ograniczenie badania do ciężarnej z męskim płodem. Dotychczas badacze udowodnili wyższe stężenie łożyskowego mrna kodującego hormon uwalniający kortykotropinę (CRH) nawet 10-krotnie, u kobiet z rozpoznanym stanem przedrzucawkowym [24, 25]. Jednakże tylko Galbini i wsp. [25] analizowali stężenia mrna CRH przed wystąpieniem choroby; wykazali oni istotnie wyższe stężenia mrna w surowicy ciężarnych kilka tygodni przed pierwszymi objawami stanu przedrzucawkowego. Dokładna ocena ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego w ciąży może wskazać kobiety, które należy częściej i dokładniej monitorować w kierunku podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego. Wcześnie wdrożone odpowiednie postępowanie może ustrzec ciężarną przed takimi powikłaniami jak przedwczesne oddzielenie łożyska, niewydolność nerek czy zespół HELLP. U kobiet, z dużym ryzykiem wystąpienia stanu przedrzucawkowego, możnaby zastosować niskodawkową aspirynę celem prewencji albo zmniejszenia nasilenia choroby w późniejszych tygodniach ciąży [26]. Wnioski 1) Stężenie całkowitego wolnego DNA w surowicy matki, może ułatwić przewidzenie wystąpienia nadciśnienia tętniczego w późniejszych tygodniach ciąży. 2) Dalszych badań wymaga dopracowanie wydajności metody izolacji wolnego DNA z surowicy matki. Piśmiennictwo [1] James D., Steer P., Weiner C. i wsp. (2005) High Risk Pregnancy: Management Options, W.B. Saunders Company, Philadelphia. [2] Plascencia W., Maiz N., Bonino S. (2007) Uterine artery Doppler at 11+0 to 13+6 weeks in the prediction of preeclampsia Ultrasound Obstet. Gynecol. 30: [3] Duckitt K., Harrington D. (2005) Risk factors for preeclampsia at antenatal booking:systematic review of controlled studies BMJ 330: [4] Lo Y.M., Corbetta N., Chamberlain P.R. i wsp. (1997) Presence of fetal DNA in maternal plasma and serum. Lancet 350: [5] Hyett J.A., Gardener G., Stojilkovic-Mikic T. i wsp. (2005) Reduction in diagnostic and therapeutic interventions by noninvasive determination of fetal sex in early pregnancy. Prenat. Diagn. 25(12): [6] Finning K., Martin P., Daniels G. (2004) A clinical service in the UK to predict fetal Rh (Rhesus) D blood group using free fetal DNA in maternal plasma. Ann. NY Acad. Sci. 1022: [7] Daniels G., Finning K., Martin P. i wsp. (2009) Noninvasive prenatal diagnosis of fetal blood group phenotypes: current practice and future prospects. Prenat. Diagn. 29(2): [8] Alberry M.S., Soothill P.W. (2008) Non-invasive prenatal diagnosis: implications for antenatal diagnosis and management of high-risk pregnancies. Semin. Fetal Neonatal Med. 13(2): [9] Goździewicz T., Gruca-Stryjak K., Wirstlein P. i wsp. (2009) Free fetal DNA maternal plasma concentration as predictive factor of hypertensive disorders in pregnancy. Arch. Perinat. Med. 15(1): [10] Sifakis S., Zaravinos A., Maiz N. i wsp. (2009) First-trimester maternal plasma cell-free fetal DNA and preeclampsia. Am. J. Obstet. Gynecol. 201: 472.e1-7. [11] Report of the National High Blood Pressure Education Program Working Group on High Blood Pressure in Pregnancy. (2000) Am. J. Obstet. Gynecol. 183(1): S1-S22. [12] Farina A., Sekizawa A., Iwasaki M. i wsp. (2004) Total cellfree DNA ($-globin gene) distribution in maternal plasma at the second trimester: a new prospective for preeclampsia screening. Prenat. Diagn. 24: [13] Wataganara T., Bianchi D.W. (2004) Fetal cell-free nucleic acids in the maternal circulation: new clinical applications. Ann N Y Acad Sci, 1022: [14] Lo Y.M., Tein M.S., Lau T.K. i wsp. (1998) Quantitative analysis of fetal DNA in maternal plasma and serum: implications for noninvasive prenatal diagnosis. Am. J. Hum. Genet. 62: [15] Bischoff F.Z., Lewis D.E., Simpson J.L. (2005) Cell-free fetal DNA in maternal blood: kinetics, source and structure. Hum. Reprod. Update 11: [16] Farina A., LeShane E.S., Lambert-Messerlian G.M. i wsp. (2003) Evaluation of cell-free fetal DNA as a second-trimester maternal serum marker of Down syndrome pregnancy. Clin. Chem. 49: [17] Gupta A., Hasler P., Gebhardt S. i wsp. (2006) Occurrence of neutrophil extracellular DNA traps (NETs) in pre-eclampsia: a link with elevated levels of cell-free DNA? Ann. NY Acad. Sci. 1075: [18] Tjoa M.L., Cindrova-Davies T., Spasis-Boskovic O. i wsp. (2006) Trophoblasitc oxidative stress and the release of cellfree feto-placental DNA. Am. J. Pathol. 169: [19] Gupta A.K., Holzgreve W., Huppertz B. i wsp. (2004) Detection of fetal DNA and RNA in placenta-derived syncytiotrophoblast microparticles generated in vitro. Clin. Chem. 50: [20] Goswani D., Tannetta D.S., Magee L.A. i wsp. (2006) Excess syncytiotrophoblast microparticle shedding is a feature of early-onset pre-eclampsia, but not normotensive intrauterine growth restriction. Placenta, 27: [21] Kornacki J., Skrzypczak J. (2008) Preeclampsia two manifestations of the same disease. Ginekol. Pol. 79(6): [22] Sekizawa A., Jimbo M., Saito H. i wsp. (2003) Cell free fetal DNA in the plasma of pregnant women with severe fetal growth restriction. Am. J. Obstet. Gynecol. 188:
5 18 T. Goździewicz, P. Wirstlein, J. Skrzypczak [23] Al Nakib M., Desbriere R., Bonello N. i wsp. (2009) Total and Fetal Cell-Free DNA analysis in maternal blood as markers of placental insufficiency in intrauterine growth restriction. Fetal Diagn. Ther. 26: [24] Ng E.K., Leung T.N., Tsui N.B. i wsp. (2003) The concentration of circulating corticotropin-releasing hormone mrna in maternal plasma is increased in preeclampsia. Clin. Chem. 49(5): [25] Galbiati S., Causarano V., Pinzani P. i wsp. (2010) Evaluation of a panel of circulating DNA, RNA and protein potential markers for pathogenesis of pregnancy. Clin. Chem. Lab. Med. 48: [26] Duley L., Henderson-Smart D.J., Meher S. i wsp. (2007) Antiplatelet agents for preventing preeclampsia and its complications. Cochrane Database Syst. Rev. 2: CD J Tomasz Goździewicz Klinika Rozrodczości Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego Poznań, ul. Polna 33 t.gozdziewicz@gmail.com Evaluation of total free DNA maternal plasma concentration using β-globin gene in the prediction of hypertensive disorders in pregnancy Introduction: The aim of this study was to evaluate plasma total free DNA in maternal blood using β-globin gene as a predictive factor of hypertension in pregnancy. Material and methods: The study included 102 pregnant women hospitalized at the Division of Reproduction Poznan University of Medical Sciences in the years Definitive information about the course of pregnancy were obtained from 53 patients. Pregnancies complicated by the occurrence of hypertension were included to the study group (n = 8) and patients with normal blood pressure to control one (n = 41). All patients in the second trimester had blood samples to evaluate total free DNA. After isolation of free DNA from maternal serum there were total free DNA concentration determinate by β-globin gene and RT-PCR method. Results: The concentration of total free DNA in maternal plasma was significantly higher in the study group. The total genome equivalent concentration of free DNA in maternal plasma higher than 60 GE/ml was calculated to be 100% sensitive and 88.2% specific as a factor facilitating the prediction of hypertension in pregnancy. Conclusions: We confirmed the usefulness of determining the concentration of total free DNA in maternal plasma as a factor facilitating the prediction of hypertension in pregnancy. Key words: total free DNA, hypertension, preeclampsia, β-globin gene
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.
W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska. Dzięki wczesnej diagnostyce możemy wykryć 94% takich przypadków i podjąć leczenie, zapobiegając
Bardziej szczegółowoOcena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego
Ginekol Pol. 2013, 84, 835-840 P R A C E O R Y G I N A L N E Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego wystąpienia stanu przedrzucawkowego u ciężarnych z nadciśnieniem
Bardziej szczegółowoUltrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim
Lek. med. Izabela Wnuczek-Mazurek Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim Promotor: Dr hab.
Bardziej szczegółowoZapytaj swojego lekarza.
Proste, bezpieczne badanie krwi, zapewniające wysoką czułość diagnostyczną Nieinwazyjne badanie oceniające ryzyko wystąpienia zaburzeń chromosomalnych, takich jak zespół Downa; opcjonalnie umożliwia również
Bardziej szczegółowoNIPT Nieinwazyjny Test Prenatalny (ang. Non-Invasive Prenatal Test)
NIPT Nieinwazyjny Test Prenatalny (ang. Non-Invasive Prenatal Test) Nieinwazyjne badanie krwi kobiety ciężarnej w kierunku wykluczenia najczęstszych trisomii u płodu Cel testu NIPT Celem testu NIPT jest
Bardziej szczegółowoObecność czynników ryzyka wystąpienia hipotrofii wewnątrzmacicznej a zastosowanie kwasu acetylosalicylowego
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 3, 222-226, 2008 Obecność czynników ryzyka wystąpienia hipotrofii wewnątrzmacicznej a zastosowanie kwasu acetylosalicylowego AGATA KAROWICZ-BILIŃSKA
Bardziej szczegółowoLek. Ewelina Litwińska
Lek. Ewelina Litwińska Rozprawa doktorska pt.: Markery biochemiczne i biofizyczne w predykcji powikłań nadciśnienia tętniczego w ciąży Promotor: dr hab. n. med. Piotr Kaczmarek STRESZCZENIE Wprowadzenie:
Bardziej szczegółowoWyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego
Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego Results of Doppler examinations in fetuses of mothers with earlyand late-onset preeclampsia Klinika Rozrodczości,
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoOcena stężenia czynników antyangiogennych, triglicerydów, glukozy, insuliny oraz SHBG u kobiet z dwoma postaciami stanu przedrzucawkowego
Ocena stężenia czynników antyangiogennych, triglicerydów, glukozy, insuliny oraz SHBG u kobiet z dwoma postaciami stanu przedrzucawkowego Concentrations of antiangiogenic factors, triglycerides, glucose
Bardziej szczegółowoDalsze losy dzieci ze stwierdzonym prenatalnie poszerzeniem przezierności karkowej oraz prawidłowym kariotypem
Dalsze losy dzieci ze stwierdzonym prenatalnie poszerzeniem przezierności karkowej oraz prawidłowym kariotypem Long-term follow-up of children with prenatally found increased nuchal translucency and normal
Bardziej szczegółowoNowa generacja nieinwazyjnych badań prenatalnych. www.neobona.pl
Nowa generacja nieinwazyjnych badań prenatalnych www.neobona.pl Aberracje chromosomowe występują u około 1% wszystkich płodów. Diagnostyka prenatalna obejmuje testy opracowane w celu badania prawidłowego
Bardziej szczegółowoFetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Bardziej szczegółowoZmienność genu UDP-glukuronozylotransferazy 1A1 a hiperbilirubinemia noworodków.
Zmienność genu UDP-glukuronozylotransferazy 1A1 a hiperbilirubinemia noworodków. Katarzyna Mazur-Kominek Współautorzy Tomasz Romanowski, Krzysztof P. Bielawski, Bogumiła Kiełbratowska, Magdalena Słomińska-
Bardziej szczegółowoIs there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Bardziej szczegółowoPrzydatność wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 4, 197-21, 211 Przydatność wybranych markerów biochemicznych w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych MICHAŁ KREKORA 1, KATARZYNA ZYCH
Bardziej szczegółowoIUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski
IUGR prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski definicja postacie znaczenie diagnostyka monitoring decyzje porodowe mały płód - SGA prawidłowy - brak cech wad, chorób genetycznych, infekcji nieprawidłowy
Bardziej szczegółowoOCENA ROZPRAWY NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH
KLINIKA NEONATOLOGII PUM 72-010 Police, ul. Siedlecka 2 Kierownik kliniki: Prof. dr. hab. n. med. Maria Beata Czeszyńska Tel/fax. 91 425 38 91 adres e- mail beataces@pum.edu.pl Szczecin, dnia 11. 06. 2018r
Bardziej szczegółowoTest Prenatalny Harmony. przesiewowe badanie prenatalne nowej generacji w kierunku trisomii chromosomowych
Test Prenatalny Harmony przesiewowe badanie prenatalne nowej generacji w kierunku trisomii chromosomowych Test Harmony Co wykrywa Dla kogo jest przeznaczony Zasada działania testu Jak i gdzie można wykonać
Bardziej szczegółowoPomiar kąta twarzowo-szczękowego u płodów pomiędzy 11+0 a 13+6. tygodniem ciąży. Zastosowanie w diagnostyce prenatalnej trisomii 21
P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2013, 84, 624-629 Pomiar kąta twarzowo-szczękowego u płodów pomiędzy 11+0 a 13+6. tygodniem ciąży. Zastosowanie w diagnostyce prenatalnej trisomii 21 Frontomaxillary
Bardziej szczegółowoBiochemiczne testy prenatalne i badanie dopplerowskie tętnic macicznych w predykcji PIH i IUGR w III trymestrze ciąży
P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2010, 81, 352-357 Biochemiczne testy prenatalne i badanie dopplerowskie tętnic macicznych w predykcji PIH i IUGR w III trymestrze ciąży Biochemical prenatal tests
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Identyfikacja płci z wykorzystaniem genu amelogeniny (AMGXY)
Ćwiczenie 2. Identyfikacja płci z wykorzystaniem genu amelogeniny (AMGXY) Cel ćwiczenia Amplifikacja fragmentu genu amelogeniny, znajdującego się na chromosomach X i Y, jako celu molekularnego przydatnego
Bardziej szczegółowoAnaliza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne
Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii
Bardziej szczegółowopomiędzy październikiem 2012 a grudniem 2014 roku. Ciężarne były kwalifikowane do badań podczas pobytu w Klinice, po uprzednim dokładnym zebraniu
1. STRESZCZENIE W dzisiejszych czasach mimo rozwoju medycyny perinatalnej, późne powikłania położnicze stanowią w dalszym ciągu problem i wyzwanie dla współczesnych położników. Według danych zawartych
Bardziej szczegółowoNieinwazyjna diagnostyka prenatalna trisomii 21,18 i 13 z wykorzystaniem wolnego pozakomórkowego DNA płodu
Ginekol Pol. 2013, 84, 714-719 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna trisomii 21,18 i 13 z wykorzystaniem wolnego pozakomórkowego DNA płodu Noninvasive prenatal diagnosis of trisomy 21, 18 and 13 using cell
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoWspółczesne metody wczesnej diagnostyki stanu przedrzucawkowego i nadciśnienia indukowanego ciążą
Współczesne metody wczesnej diagnostyki stanu przedrzucawkowego i nadciśnienia indukowanego ciążą Modern methods of early screening for preeclampsia and pregnancy-induced hypertension a review Poprawski
Bardziej szczegółowoWewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR)
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 7, zeszyt 2, 112-116, 2014 SYTUACJA KLINICZNA #18 Wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR) Pacjentka l. 36 przyjęta została do szpitala w 32.
Bardziej szczegółowoNIFTY nieinwazyjny test prenatalny wykorzystujący sekwencjonowanie nowej generacji mgr inż. Łukasz Brejnakowski Country Sales Manager www.
NIFTY nieinwazyjny test prenatalny wykorzystujący sekwencjonowanie nowej generacji mgr inż. Łukasz Brejnakowski Country Sales Manager www. test-nifty.com.pl BGI Beijing Genomics Institute Największe centrum
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoMarzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
Bardziej szczegółowoStreszczenia badań klinicznych
Streszczenia badań klinicznych Test Harmony to nieinwazyjny test prenatalny (NIPT), który pozwala ocenić ryzyko wystąpienia trisomii poprzez analizę pozakomórkowego DNA (cfdna) z krwi matki. Od stycznia
Bardziej szczegółowoCystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoTHE ANALYSIS OF THE CORRELATION BETWEEN EXTRACELLULAR FETAL DNA CONCENTRATION IN MATERNAL CIRCULATION AND SEVERITY OF PREECLAMPSIA
A N N A L E S A C A D E M I A E M E D I C A E S T E T I N E N S I S R O C Z N I K I P O M O R S K I E J A K A D E M I I M E D Y C Z N E J W S Z C Z E C I N I E 2007, 53, 3, 20 25 KARINA ENGEL, TOMASZ PŁONKA,
Bardziej szczegółowoUltrasonograficzna ocena unaczynienia oraz objętości szyjki macicy u kobiet ciężarnych z użyciem techniki 3D Power Doppler oraz programu VOCAL
Ultrasonograficzna ocena unaczynienia oraz objętości szyjki macicy u kobiet ciężarnych z użyciem techniki 3D Power Doppler oraz programu VOCAL STRESZCZENIE. Obecnie stosowane, standardowe metody diagnostyczne
Bardziej szczegółowoMarkery biochemiczne w diagnostyce prenatalnej
Diagnostyka prenatalna Spała 09.11.2012 Markery biochemiczne w diagnostyce prenatalnej - test podwójny - nowe markery biochemiczne dr hab. n. med. Dariusz Borowski Warszawski Uniwersytet Medyczny rekomendacja
Bardziej szczegółowoCharakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie.
Anastasiya Zasimovich Charakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie. Ciąża jest to specyficzny, fizjologiczny stan organizmu kobiety. O
Bardziej szczegółowo8. STRESZCZENIE Celem niniejszej pracy jest:
8. STRESZCZENIE Zadaniem lekarza pracującego w oddziale neonatologicznym jest dbanie, aby przebieg adaptacji noworodka do życia zewnątrzmacicznego był prawidłowy, została nawiązana więź między matką a
Bardziej szczegółowoJedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce
Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce Od 6 września 2018 test NIFTY TM nie jest już dostępny w Polsce. Genomed zastępuje go Testem Prenatalnym SANCO. Genomed S.A. od maja 2015 roku, jako
Bardziej szczegółowoJedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce
Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce Od 6 września 2018 test NIFTY TM nie jest już dostępny w Polsce. Genomed zastępuje go Testem Prenatalnym SANCO. Genomed S.A. od maja 2015 roku, jako
Bardziej szczegółowoEBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna
Bardziej szczegółowolek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej
lek. Olga Możeńska Ocena wybranych parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w populacji chorych z istotną niedomykalnością zastawki mitralnej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr
Bardziej szczegółowoEDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ
Bardziej szczegółowoLek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
Bardziej szczegółowoMgr inż. Aneta Binkowska
Mgr inż. Aneta Binkowska Znaczenie wybranych wskaźników immunologicznych w ocenie ryzyka ciężkich powikłań septycznych u chorych po rozległych urazach. Streszczenie Wprowadzenie Według Światowej Organizacji
Bardziej szczegółowoJak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży
GRZEGORZ JAKIEL Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży I Klinika Położnictwa i Ginekologii Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie Peri- viable birth Poród na granicy przeżywalności AGENDA
Bardziej szczegółowoRodzaj przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 2, zeszyt 1, 12-16, 2009 przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt SŁAWOMIR SZYMAŃSKI 1, WITOLD MALINOWSKI 1, ELŻBIETA RONIN-WALKNOWSKA 2 Streszczenie
Bardziej szczegółowoInformacje na temat badań prenatalnych
Informacje na temat badań prenatalnych PODSTAWOWE INFORMACJE Z ZAKRESU BIOLOGII BIOLOGIA Nasz organizm zbudowany jest z miliardów komórek. W każdej z nich zawarty jest materiał genetyczny, czyli DNA (ang.
Bardziej szczegółowoStandardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań
praca POGLĄDOWA Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2016 tom 1, nr 1, strony 1 9 Copyright 2016 Via Medica ISSN 2451 0122 Standardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań
Bardziej szczegółowoNIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau
NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau Nieinwazyjne badania prenatalne, polegające na ocenia parametrów biochemicznych, takie jak
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 3, 137-142, 2011 Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży MARTA KOSTRZEWA 1, WALDEMAR KRZESZOWSKI
Bardziej szczegółowoUniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej Klinika Onkologii Ginekologicznej Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Ewa Nowak-Markwitz
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 271 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 271 SECTIO D 2003 Oddział Położniczy i Trakt Porodowy, Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Jana Bożego w
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 6
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoIbukun A. Abidoye 1, Oluwagbemiga O. Ayoola 1, Bukunmi M. Idowu 1, Adeniyi S. Aderibigbe 1, Olabisi M. Loto 2. Praca oryginalna.
Praca oryginalna Cytowanie: Abidoye IA, Ayoola OO, Idowu BM, Aderibigbe AS, Loto OM: Uterine artery Doppler velocimetry in hypertensive disorder of pregnancy in Nigeria.. Otrzymano: 08.07.2017 Zaakceptowano:
Bardziej szczegółowoPłód pacjentem diagnostyka laboratoryjna wrodzonych wad rozwojowych
Płód pacjentem diagnostyka laboratoryjna wrodzonych wad rozwojowych Ciąża to czas, kiedy kobieta ma szczególne potrzeby dotyczące opieki zdrowotnej i wysokie oczekiwania wobec personelu medycznego. W trakcie
Bardziej szczegółowoinformacje zawarte w tych podrozdziałach są szczególne cenne dla praktyki klinicznej z punktu widzenia diagnostyki różnicowej. Część wstępu dotycząca
Prof. zw. dr hab. n. med. Jacek Brązert Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu RECENZJA
Bardziej szczegółowoHemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010
HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating
Bardziej szczegółowoTOMASZ FUCHS, MICHAŁ POMORSKI, ARTUR WIATROWSKI, MARIUSZ ZIMMER
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 1, 22-26, 2011 Ocena stanu płodu w przypadkach wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrastania płodu (IUGR) oraz nadciśnienia indukowanego ciążą (PIH),
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Aneta Gawlik
Dr hab. n. med. Aneta Gawlik Katedra i Klinika Endokrynologii i Pediatrii SUM Dr hab. n. med. Iwona Maruniak- Chudek Klinika Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka SUM Konsultant wojewódzki ds. Neonatologii
Bardziej szczegółowoNajbardziej Wiarygodny, Nieinwazyjny Test Prenatalny wykonywany w Polsce Test NIFTY : tylko mała próbka krwi ciężarnej
Najbardziej Wiarygodny, Nieinwazyjny Test Prenatalny wykonywany w Polsce Test NIFTY : To nieinwazyjny, genetyczny test prenatalny nowej generacji, który określa ryzyko trisomii chromosomów 21, 18 i 13
Bardziej szczegółowoUSG Power Doppler jest użytecznym narzędziem pozwalającym na uwidocznienie wzmożonego przepływu naczyniowego w synovium będącego skutkiem zapalenia.
STRESZCZENIE Serologiczne markery angiogenezy u dzieci chorych na młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów - korelacja z obrazem klinicznym i ultrasonograficznym MIZS to najczęstsza przewlekła artropatia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 5 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program badań prenatalnych
Program badań prenatalnych 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU BADAŃ PRENATALNYCH, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego W ostatnich latach wzrasta systematycznie średni wiek
Bardziej szczegółowoOcena przydatności aktywiny A w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 4, 192-196, 11 Ocena przydatności aktywiny A w przewidywaniu wystąpienia preeklampsji u ciężarnych MICHAŁ KREKORA 1, KATARZYNA ZYCH 2, LIDIA BIESIADA
Bardziej szczegółowoUniversitäts-Frauenklinik Essen. Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia
Universitäts-Frauenklinik Essen Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia Szanowni Państwo, Drodzy Rodzice, Nasze Centrum medycyny prenatalnej oferuje Państwu pełne spektrum
Bardziej szczegółowoAmy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24
Amy Ferris, Annie Price i Keith Harding Pressure ulcers in patients receiving palliative care: A systematic review Palliative Medicine 2019 Apr 24 Cel - przegląd ma na celu określenie częstości występowania
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE W CIĄŻY EUROPEJSKIE REKOMENDACJE POSTĘPOWANIA GRUDZIĄDZ, WARSZTATY POSTĘPY W PERINATOLOGII I GINEKOLOGII
NADCIŚNIENIE W CIĄŻY EUROPEJSKIE REKOMENDACJE POSTĘPOWANIA GRUDZIĄDZ, 2010-09-13 WARSZTATY POSTĘPY W PERINATOLOGII I GINEKOLOGII WORLD ASSOCIATION OF PERINATAL MEDICINE & MATRES MUNDI INTERNATIONAL FLORENCJA,
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 98-102, 2008 Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu TOMASZ MACIEJEWSKI
Bardziej szczegółowoProfil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe
lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej
Bardziej szczegółowoNowa generacja nieinwazyjnych badań prenatalnych. www.synlab.pl
Nowa generacja nieinwazyjnych badań prenatalnych www.synlab.pl Daje pewność wysoce zaawansowanego badania, wraz z niezawodnością i doświadczeniem wiodącego europejskiego laboratorium. Aberracje chromosomowe
Bardziej szczegółowoPrzydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego
Przydatność oznaczania NGAL w surowicy i w moczu u niemowląt we wczesnym rozpoznawaniu zakażenia układu moczowego Grażyna Krzemień, Agnieszka Szmigielska, Małgorzata Pańczyk-Tomaszewska, Dominika Adamczuk
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy
STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i
Bardziej szczegółowoNIFTY PRO. Contact Us: Follow our latest news: 2018 BGI. All rights reserved. NIFTY is a registered trademark of BGI.
2018 BGI. All rights reserved. NIFTY is a registered trademark of BGI. Niniejsze informacje są skierowane wyłącznie do wykwalifikowanych pracowników służby zdrowia. Niniejsze informacje nie powinny być
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoOcena zależności pomiędzy stężeniami wifatyny i chemeryny a nasileniem łuszczycy, ocenianym za pomocą wskaźników PASI, BSA, DLQI.
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Katarzyna Chyl-Surdacka Badania wisfatyny i chemeryny w surowicy krwi u chorych na łuszczycę Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych streszczenie Promotor Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoProjektowanie badań i interpretacja wyników okiem biostatystyka. Warszawa, 15 marca 2016, Anna Marcisz
Projektowanie badań i interpretacja wyników okiem biostatystyka Warszawa, 15 marca 2016, Anna Marcisz Agenda Część I Cel badań - hipotezy badawcze/statystyczne Wielkość próby potrzebna do badania Jak odczytywać
Bardziej szczegółowoUrinary excretion of brush-border enzymes of the proximal renal tubules in pregnant women with hypertensive disorders
Urinary excretion of brush-border enzymes of the proximal renal tubules in pregnant women with hypertensive disorders Ocena wydalania enzymów rąbka szczoteczkowego kanalików proksymalnych nerek w moczu
Bardziej szczegółowoMetody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM
Metody monitorowania stanu płodu I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM MONITOROWANIE DOBROSTANU PŁODU Rozpoznawanie stanów zagrożenia płodu, objawów ostrego lub przewlekłego niedotlenienia
Bardziej szczegółowoOcena przezierności karkowej (NT) oraz spektrum przepływu w przewodzie żylnym (DV) w wykrywaniu wad serca płodu
Ocena przezierności karkowej (NT) oraz spektrum przepływu w przewodzie żylnym (DV) w wykrywaniu wad serca płodu The role of fetal nuchal translucency (NT) and ductus venosus blood flow (DV) in the detection
Bardziej szczegółowoAUTOREFERAT. Dr n. med. Sebastian Karol Kwiatkowski. Klinika Położnictwa i Ginekologii. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
AUTOREFERAT Dr n. med. Sebastian Karol Kwiatkowski Klinika Położnictwa i Ginekologii Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie Szczecin 2017 1. Imię i nazwisko: Sebastian Karol Kwiatkowski 2. Posiadane
Bardziej szczegółowoAnalysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Bardziej szczegółowoŁożysko wrośnięte przypadki kliniczne w diagnostyce ultrasonograficznej
Łożysko wrośnięte przypadki kliniczne w diagnostyce ultrasonograficznej Prof. dr hab. med. Marek PIETRYGA Dr n. med. Rafał ICIEK z Kliniki Położnictwa i Chorób Kobiecych i Sekcji USG PTG Nieprawidłowa
Bardziej szczegółowoSpodziewasz się dziecka? Przeczytaj o zasadach prowadzenia ciąży i opiece medycznej przyszłej mamy w UK.
Spodziewasz się dziecka? Przeczytaj o zasadach prowadzenia ciąży i opiece medycznej przyszłej mamy w UK. Kiedy podejrzewasz, że jesteś w ciąży, zgłoś się do swojego lekarza pierwszego kontaktu - GP. Tam,
Bardziej szczegółowoPRISCA 5.0 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna
OCENA RYZYKA GENETYCZNYCH WAD PŁODU PRISCA 5.0 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna SPECJALISTYCZNY PROGRAM KOMPUTEROWY DO OCENY RYZYKA WAD CHROMOSOMOWYCH PŁODU I WAD ROZWOJOWYCHUKŁADU NERWOWEGO NA PODSTAWIE
Bardziej szczegółowoNieinwazyjna diagnostyka prenatalna najczęstszych aneuploidii na podstawie płodowego DNA we krwi matki doniesienie wstępne
P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2014, 85, 208-213 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna najczęstszych aneuploidii na podstawie płodowego DNA we krwi matki doniesienie wstępne Non-invasive prenatal
Bardziej szczegółowoGminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014
wersja robocza Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014 Pomysłodawcy: Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Profilaktyki Rady Gminy Izabelin Autor: Anita Mamczur 1 I. Opis problemu zdrowotnego
Bardziej szczegółowoOcena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Bardziej szczegółowoPROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Bardziej szczegółowoMandryka-Stankewycz Sofija, Perenc Małgorzata, Dec Grażyna, Sieroszewski Piotr
Nieinwazyjny test prenatalny w I trymestrze ciąży (pomiar NT oraz oznaczenia β-hcg i PAPP-A) w diagnostyce wad płodu w populacji polskiej porównanie biochemicznych norm własnych i danych światowych Noninvasive
Bardziej szczegółowoWyniki badań cytogenetycznych u płodów z poszerzeniem przezierności karkowej
Ginekol Pol. 202, 83, 89-93 Wyniki badań cytogenetycznych u płodów z poszerzeniem przezierności karkowej Results of cytogenetic examinations in fetuses with increased nuchal translucency Kornacki Jakub,
Bardziej szczegółowoTesty dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.
Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie
Bardziej szczegółowoJednoznaczne ODPOWIEDZI na ważne pytania
Jednoznaczne ODPOWIEDZI na ważne pytania TEST PRENATALNY HARMONY to nowy test DNA z krwi matki określający ryzyko zespołu Downa. Test Harmony jest bardziej dokładny niż tradycyjne testy i można go wykonywać
Bardziej szczegółowoNa świecie wykonano już ponad 300 000 testów NIFTY TM BEZPIECZNY. PROSTY. WIARYGODNY. www.nifty.pl
Nieinwazyjny Genetyczny Test Prenatalny w Kierunku Trisomii Płodu BEZPIECZNY. PROSTY. WIARYGODNY Na świecie wykonano już ponad 300 000 testów NIFTY TM www.facebook.com Test NIFTY SPIS TREŚCI 01 Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoBadania CHIPS (Control of Hypertension In Pregnancy Study/ Kontrola nadciśnienia w ciąży) Informacja dla Pacjenta i formularz zgody
Badania CHIPS (Control of Hypertension In Pregnancy Study/ Kontrola nadciśnienia w ciąży) Informacja dla Pacjenta i formularz zgody Kierownik badań: {wpisać nazwisko i dane kontaktowe} Koordynator badań:
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoKluczowe znaczenie ma rozumienie procesu klinicznego jako kontinuum zdarzeń
Lek Anna Teresa Filipek-Gliszczyńska Ocena znaczenia biomarkerów w płynie mózgowo-rdzeniowym w prognozowaniu konwersji subiektywnych i łagodnych zaburzeń poznawczych do pełnoobjawowej choroby Alzheimera
Bardziej szczegółowoPrzydatność ultrasonograficznego monitorowania płodu u ciężarnej z chorobą Gravesa i Basedowa. Opis przypadku
OPIS PRZYPADKów Borgis Postępy Nauk Medycznych, t. XXVI, nr 11, 2013 CASE REPORTs *Małgorzata Gietka-Czernel 1, Marzena Dębska 1, Ewa Szczepańska 2, Grażyna Waśniewska 3 Przydatność ultrasonograficznego
Bardziej szczegółowoPrzyrost masy ciała w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka
Wdowiak Probl Hig A Epidemiol i wsp. Przyrost 2011, 92(2): masy ciała 281-285 w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka 281 Przyrost masy ciała w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka Women
Bardziej szczegółowoZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI
ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI Rafał Kurzawa rafal.kurzawa@gmail.com Pomorski Uniwersytet Medyczny Sekcja Płodności i Niepłodności PTG Ośrodek Studiów nad Płodnością Człowieka IVF ma 35 lat
Bardziej szczegółowo