Sylabusy: Studia I stopnia (licencjackie)

Transkrypt

1 Sylabusy: Studia I stopnia (licencjackie) A) Przedmioty podstawowe wg standardów nauczania na kierunku Pedagogika obowiązujące na specjalnościach w Instytucie Studiów Edukacyjnych: - Kształcenie wczesnoszkolne z wychowaniem przedszkolnym, - Pedagogika terapeutyczna z oligofrenopedagogiką, - Edukacja kreatywna z medialną, - Pedagogika wczesnoszkolna z przyrodą, -Pedagogika małego dziecka z wychowaniem przedszkolnym. Nazwa przedmiotu FILOZOFIA Prowadzący: dr hab. Tadeusz Olewicz, prof. UO, dr hab. Grzegorz Francuz Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 4 Wykład / ćwiczenia I sem / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z problematyką filozoficzną ujętą historycznie i problemowo. Celem kursu jest zapoznanie studentów z problemami podstawowych dyscyplin filozoficznych, najważniejszymi pojęciami filozoficznymi wraz z ich historycznymi przekształceniami; poznanie podstawowych koncepcji obecnych na przestrzeni wieków z drugiej zaś, przedstawia się zarys zasadniczych problemów filozoficznych. Filozofia przedmiot i metoda badań. Filozofia a inne dyscypliny naukowe i dziedziny kultury. Klasyczny podział dyscyplin filozoficznych. Wczesna filozofia jońska: Tales, Anaksymander, Anaksymenes i Heraklit. Problemy ontologiczne i epistemologiczne w filozofii Eleatów. Materializm Demokryta z Abdery. Platońska teoria idei z perspektywy ontologicznej, epistemologicznej. Uzasadnienie idealizmu platońskiego. Polemika między Platonem i sofistami. Etyczny aspekt teorii idei. Podstawowe pojęcia logiki, ontologii, metafizyki i fizyki Arystotelesa. Sceptycyzm na przestrzeni dziejów filozofii. Tropy sceptyczne. Rola sceptycyzmu. Główne nurty badań filozoficznych w okresie średniowiecznym. Spór o uniwersalia w filozofii średniowiecznej. Różnice między kontynentalną i brytyjską

2 filozofią nowożytną wprowadzenie. Zwrot nowożytny w nauce i w filozofii. Kartezjusz metoda naukowa, argumenty sceptyczne. Problem dualizmu substancji materialnej i duchowej. Główne zagadnienia brytyjskiej filozofii nowożytnej. Filozofia Johna Locke'a, Georga Berkeleya i Davida Hume'a. Kantowska filozofia transcendentalna. Podstawowe idee romantyzmu i idealizmu niemieckiego przełomu XVIII i XIX wieku. Filozofia naukowa przełomu XIX i XX wieku. Próby naturalizacji filozofii. Podstawowe założenia programowe fenomenologii Husserla. XX-wieczna filozofia nauki Popper, Kuhn, Feyerabend. Główne nurty współczesnej filozofii języka. Zwrot lingwistyczny. 1. Russell, Bertrand, Problemy filozofii, Warszawa Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii (teoria poznania -metafizyka), (różne wydania) 3. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t.1-3 (różne wydania) 4. Markiewicz B., Filozofia (wybór tekstów), t.1-3, (różne wydania) 1. Bocheński J. M., Ku filozoficznemu myśleniu. Wprowadzenie do podstawowych pojąć filozoficznych, Warszawa Galarowicz J., Na ścieżkach prawdy, Kraków Grzegorczyk A., Mała propedeutyka filozofii naukowej. Warszawa Copleston, Frederick, Historia filozofii, T. I, T. II, T. IV, T. V, T.VI, T. VII, T. VIII., (wydania różne). Nazwa przedmiotu SOCJOLOGIA Prowadzący: Prof. dr hab. Ludwik Kozołub, dr Irena Czajkowska, dr Jolanta Borusowska Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 4 Wykład / ćwiczenia I sem / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z głównymi pojęciami i problemami socjologii ogólnej jako jednej z gałęzi nauk społecznych niezbędnymi do opisu rzeczywistości społecznej. Dostarczenie wiedzy dotyczącej różnych struktur społecznych i różnych zjawisk i procesów społecznych. Umożliwienie konfrontacji założeń teoretycznych z praktyką życia społecznego, wiązanie abstrakcyjnych idei z konkretnymi doświadczeniami. Perspektywa socjologiczna ma ukazać ludzi we wzajemnych związkach. Poznanie struktur i procesów, które kształtują życie społeczne pomoże studentom lepiej zrozumieć życie społeczne oraz siły społeczne oddziałujące na ich życie. Studenci uczą się analizować rzeczywistość społeczną i zachodzące w niej zmiany oraz przygotowują do samodzielnej lektury i myślenia kategoriami socjologicznymi.

3 Na zajęciach scharakteryzowana zostanie socjologia jako nauka, jej przedmiot, początki i rozwój. Omówione też zostaną podstawowe pojęcia socjologiczne, tj. społeczeństwo, zbiory społeczne, zbiorowości społeczne oraz grupa społeczna. Następnie dokonana zostanie analiza różnych struktur społecznych, poczynając od małych grup społecznych, tj. rodzina oraz krąg sąsiedzki, poprzez społeczność lokalną jako przykład grupy średniej, aż do dużych grup społecznych, tj. naród i mniejszości narodowe, państwo, klasy i warstwy społeczne, inteligencję i elity władzy. 1.Goodman N., Wstęp do socjologii, Poznań Januszek H., Sikora J., Podstawy socjologii, Poznań Polkowska Kujawa J., (red.) Socjologia ogólna. Wybrane problemy, Warszawa Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa Sztompka P., Socjologia: analiza społeczeństwa, Kraków Giddens A., Socjologia, Warszawa Gołdyka, Markowska D., Stankiewicz J., Socjologia. Pojęcia, teorie, problemy, Zielona Góra Marshall G., Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa Mendras H., Elementy socjologii, Wrocław Olechnicki K. Załęcki P., Słownik socjologiczny, Toruń Podgórski R., Socjologia. Mikrostruktury, Szacka B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa Nazwa przedmiotu SOCJOLOGIA EDUKACJI Prowadzący: dr Jolanta Borusowska, dr Irena Czajkowska Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 2 Wykład / ćwiczenia I sem / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Przedmiot powinien przygotować studentów do pracy w różnych obszarach działań edukacyjnych i społecznych. Student powinien umieć dostrzegać oraz samodzielnie rozwiązywać problemy teoretyczne i praktyczne z zakresu socjologii wychowania oraz nabyć umiejętność zastosowania wiedzy z tej dziedziny do analizy współczesnych społeczeństw, wiązania poznanych teorii z samodzielnym opisem i interpretacją różnych zjawisk społecznych. Powinien być też nastawiony na działalność prospołeczną i samokształcenie oraz przygotowany do wykorzystania literatury socjologicznej do analizy zjawisk wychowawczych.

4 Przedstawienie rysu historycznego i kierunków socjologii wychowania, jej przedmiotu i zakresu, a także problematyki. Omówienie podstawowych pojęć i problemów socjologii, niezbędnych dla rozumienia mechanizmów procesu wychowania. Dostarczenie studentom wiedzy o społecznych uwarunkowaniach procesu wychowania w skali mikro i makro. Analiza porównawcza wychowania a socjalizacji. Studenci zapoznają się z procesem socjalizacji osób i grup społecznych tj. rodzina i grupa rówieśnicza oraz klasa szkolna. Uwaga będzie też skierowana na patologie procesu socjalizacji, analizę ruchów młodzieżowych i subkultur młodzieżowych oraz zagadnienie tzw. płci kulturowej w kontekście socjalizacji. 1. Karkowska M., Socjologia wychowania: wybrane elementy: mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna, Łódź Kowalski S., Socjologia wychowania w zarysie, Warszawa Skarbek Władysław W., Wybrane zagadnienia socjologii ogólnej i socjologii edukacji, Piotrków Trybunalski Tillmann K.J, Teorie socjalizacji. Społeczność. Instytucja. Uprzedmiotowienie, Warszawa Woźniak R.B.,Zarys socjologii edukacji i zachowań społecznych: ku społeczeństwu otwartej edukacji, Szczecin Znaniecki F., Socjologia wychowania, Warszawa Chomczyńska-Rubacha M. (red), Role płciowe. Socjalizacja i rozwój, Łódź Griese Hartmut M., Szkice z socjologii wychowania i andragogiki, Łódź Klimczuk Z., Socjologia rodziny:zagadnienia wybrane, Olsztyn Kruszewski Z., Mały słownik subkultur młodzieżowych: na czatach i w oazie, Warszawa Kwieciński Z., Między patosem a dekadencją : studia i szkice socjopedagogiczne, Wrocław Nalaskowski F., Ubóstwo a wykluczenie z kultury jako problem dla edukacji, Olsztyn Nyczaj-Drąg M. Głażewski M.,(red.) Współprzestrzenie edukacji: szkoła, rodzina, społeczeństwo, kultura, Kraków 2006.

5 Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr Przepióra-Kapusta Małgorzata PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia II 3 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Przyswojenie wiedzy o podstawowych zasadach, kierunkach i osiągnięciach w psychicznym rozwoju człowieka w poszczególnych okresach życia, a także wiedzy o podstawach diagnozy i metodach badań nad rozwojem psychicznym. Psychologia rozwoju człowieka zagadnienia wprowadzające. (2 h). Na jakie pytania odpowiada psychologia rozwojowa? Podstawowe problemy i zadania psychologii rozwojowej; Podstawowe metody badań). Rozwój człowieka-zasady i prawidłowości psychicznego rozwoju człowieka. (2 h). Czynniki rozwoju psychicznego; Mechanizmy zmian rozwojowych; Nabywanie wczesnych doświadczeń, klasyfikacja zdarzeń życiowych, pojęcie kryzysu w rozwoju człowieka). Okres prenatalny (2 h) (Charakterystyka poszczególnych faz rozwoju fizycznego, zmysłów; Nabywanie indywidualnych cech). Okres niemowlęcy (2 h) (Charakterystyka poszczególnych faz rozwoju i czynniki wpływające na ich przebieg). Okres poniemowlęcy (2 h) (Rozwój somatyczny noworodka; Poszczególne rodzaje odruchów). Okres przedszkolny (4 h) (Rozwój percepcji; Stałość przedmiotów; Opanowanie języka; Małe dziecko i jego otoczenie). Młodszy wiek szkolny (2 h) (Rozwój: moralny, poznawczy, społeczny; Problemy pojawiające się w wieku szkolnym np.: dysleksja, leworęczność). Okres dorastania (2 h) (Dojrzewanie biologiczne; Rozwój psychoseksualny; Rozwój tożsamości). Okres młodzieńczy (2 h) (Rozwój: motoryczny, umysłowy, emocjonalny i społeczny). Rola rodziny w rozwoju jednostki (2 h) (Interakcje, stosunki i rozwój życia rodzinnego; Rola rodziny a okres młodzieńczy). Okres życia dorosłego (4 h) (Rozwój intelektualny; Praca zawodowa; Zakładanie rodziny i życie rodzinne). Ostatni okres życia człowieka: starzenie i umieranie (2 h) (Biopsychologiczny obraz starości; Bilans życia; Śmierć i żałoba). Płeć a zachowanie człowieka (2 h). 1. Przetacznik-Gierowska M. Tyszkowa M. (2007), Psychologia rozwoju człowieka. T. I. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 2. Harwas-Napierała B. Trempała J. (red.) 2007, Psychologia

6 rozwoju człowieka. T 2. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 3. Harwas-Napierała B. Trempała J. (red.) 2007, Psychologia rozwoju człowieka. T 3. Warszawa Wydawnictwo Naukowe PWN. 1. H. Bee (2004, Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wyd. Zysk i S-ka. 2. Strelau J. Doliński D. (red.) 2008, Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 2, rozdz. 12. Gdańsk, GWP. B) Przedmioty kierunkowe obowiązujące na wszystkich specjalnościach: Nazwa przedmiotu WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI Prowadzący: dr hab. Marek Wasielewski, prof. UO, mgr Grzegorz Kozdraś, dr Daniel Wiśniewski Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia I sem / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Zapoznanie z pojęciami, koncepcjami i kierunkami oraz dziedzinami w pedagogice. Ukazanie zmian w naukach pedagogicznych XXI wieku. * Pedagogika jako nauka społeczna * Dziedziny i obszary w pedagogice * Integracja pedagogiki z innymi dziedzinami nauk społecznych * Aparatura pojęciowa pedagogiki * Koncepcje i kierunki w pedagogice 1. Śliwerski B., Pedagogika t. 1, 2, 3. Gdańsk Hejnicka-Bezwińska T., W poszukiwaniu tożsamości pedagogiki. Bydgoszcz Pachociński R., Współczesne systemy edukacyjne. Warszawa Śliwerski B. (red.), Kontestacje pedagogiczne. Kraków Borowicz R., Współobecne dyskursy. Toruń 2009

7 Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr Bronowicka Anna WPROWADZENIE DO PSYCHOLOGII Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 4 Wykład / ćwiczenia I sem / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną Przekazanie wiedzy umożliwiającej zrozumienie przebiegu procesów instrumentalnych i kierunkowych u innych ludzi i samego siebie. Zapoznanie z koncepcjami wyjaśniającymi uwarunkowania zachowania się człowieka. Zrozumienie różnic indywidualnych w uczeniu się i zachowaniu człowieka. Rozwijanie empatii, asertywności i doskonalenie inteligencji emocjonalne. * Przedmiot i zadania psychologii. Podstawowe działy psychologii teoretycznej i stosowanej. * Metody badań stosowane w psychologii * Psychologiczne koncepcje człowieka podejście behawiorystyczne, psychodynamiczne, poznawcze, humanistyczne. * Procesy spostrzegania. * Wyobraźnia. * Pamięć i uczenie się. * Procesy myślenia, myślenie twórcze. * Procesy emocjonalne. Wpływ procesów emocjonalnych na przebieg procesów poznawczych i działanie. * Proces motywacyjny. Wpływ motywacji na przebieg procesów poznawczych i działanie. * Wybrane teorie osobowości koncepcja cech i typów, Model Wielkiej Piątki, koncepcja psychoanalityczna Freuda, regulacyjna teoria osobowości Reykowskiego. * Różnice indywidualne: zdolności i inteligencja, temperament, styl poznawczy. * Sytuacje trudne, stres, frustracja. 1. Zimbardo P.G.,Ruch L.F., Psychologia i życie, Warszawa Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna. T.2.,Gdańsk Mitzel G., Wprowadzenie do psychologii, Warszawa Pilecka W., Rutkowska G., Wrona L., Podstawy psychologii. Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich,kraków Kozielecki J., Koncepcje psychologiczne człowieka, Warszawa 1995.

8 Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE KIERUNKI PEDAGOGICZNE Prowadzący: dr Daniel Wiśniewski, dr Tomasz Michalewski, mgr Grzegorz Kozdraś Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 2 Wykład / ćwiczenia I sem / 15 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną : poznanie współczesnych prądów i kierunków w pedagogice, ukazanie kontekstów społecznych ważnych dla współczesnej pedagogiki. Zapoznanie studentów ze współczesnym dorobkiem pedagogiki jej rozmaitymi stanowiskami i założeniami. Współczesne kierunki i ideologie pedagogiczne. Syntetyczny zarys zróżnicowanych stanowisk teoretycznych, systemów wychowawczych. Filozofia wychowania. Aksjologia wychowania. Metodologiczne przesłanki pedagogiki. Ontologiczne podstawy wychowania i jego funkcje społeczne. Język naukowy pedagogiki i ustalenia terminologiczne. Tożsamość pedagogiki i jej metateoria /metapedagogika/. Miejsce edukacji w kontekście przemian cywilizacyjnych. 1. Brzeziński J., Witkowski L.(red.) Edukacja wobec zmiany społecznej, Poznań-Toruń 1994; 2. B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 1998; 3. Hejnicka-Bezwińska T., (red.) Pedagogika ogólna tradycjateraźniejszość-nowe wyzwania, Bydgoszcz 1995; 4. Kwieciński Z., Śliwerski B., (red.) Pedagogika. Podręcznik akademicki tom I, Warszawa 2003; 5. Kwieciński Z., (red.) Alternatywy myślenia o/dla edukacji, Warszawa 2000; 6. Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2001; 7. Witkowski L. Edukacja i humanistyka. Nowe konteksty humanistyczne dla nauczycieli, Warszawa Fromm E., Mieć czy być, Poznań 1997; 2. Kwieciński Z., Tropy ślady-próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza, Poznań-Olsztyn 2000; 3. Wołoszyn S., Nauki o wychowaniu w Polsce. Próba syntetycznego zarysu na tle porównawczym, Kielce 1998

9 Nazwa przedmiotu HISTORIA MYŚLI PEDAGOGICZNEJ Prowadzący: dr hab. Bogusław Cimała, prof. UO, prof. Jolanta Kwiatek Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 2 Wykład / ćwiczenia I sem / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Zapoznanie studentów z metodami kształcenia, wychowania i opieki w różnych okresach historycznych, łącznie z ukazaniem uwarunkowań zachowań w poszczególnych epokach Ukazanie różnych koncepcji wychowania i kształcenia prezentowanych przez pedagogów nie tylko w poszczególnych epokach historycznych, ale także w tych samych epokach i wyjaśnienie przyczyn rozbieżnych interpretacji faktów w różnych epokach odmiennych wizji kształcenia i wychowania i wyjaśnienie ich przyczyn różnych form instytucjonalnych kształcenia ze wskazaniem przyczyn, dlaczego w różnych epokach były one zróżnicowane Przedmiot poświęcony jest kształtowaniu wiedzy o procesach kształcenia, wychowania i opieki w poszczególnych epokach historycznych od starożytności po czasy najnowsze. Pozwala przyswoić wiedzę, w jaki sposób uczono i przygotowywano młodzież do dorosłego życia w różnych czasach. Jakie kierunki wiedzy i umiejętności preferowano w poszczególnych epokach historycznych i dlaczego właśnie takie. Pozwala poznać poglądy na proces kształcenia i wychowania pedagogów od czasów najdawniejszych po współczesne. Przedstawia instytucjonalne formy kształcenia i wychowania podejmowane przez Kościoły, państwo, instytucje gospodarcze (cechy), rodzinę w różnych epokach. S. Kot, Historia wychowania, T. I-II, wyd. III, Warszawa S. Wołoszyn, Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie, Warszawa Historia wychowania, pod red. Ł. Kurdybachy, Warszawa R. Wroczyński, Dzieje oświaty polskiej , Warszawa Historia wychowania. Wiek XX, pod red. J. Miąso, T. I-II, Warszawa 1980 J. Krasuski, Historia wychowania, wyd. II, Warszawa S. J. Możdzeń, Historia wychowania , Kielce K. Bartnicka, I. Szybiak, Zarys historii wychowania, Warszawa 2001 S. Litak, Historia wychowania T. 1. Do wielkiej rewolucji francuskiej, Krajków 2005 J. Draus, S. Terlecki, Historia wychowania, T. 2, wiek XIX i XX, Kraków Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, wyboru dokonał i oprac. S. Wołoszyn, T. I-III, Warszawa H. I. Marrou, Historia wychowania w starożytności, przeł. S. Łoś, Warszawa 1969.W. Jaeger, Paideia, Formowanie człowieka greckiego, przeł. M. Plezia i H. Bednarek, Warszawa T. Zieliński, Ideał wychowawczy w starożytności, Warszawa M. Kosznicki, Kształcenie i wychowanie w literaturze zachodniego chrześcijaństwa od I do IV wieku, Gdańsk P. Aries, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, przeł. M. Ochab, Gdańsk 1995.

10 Nazwa przedmiotu METODY BADAŃ PEDAGOGICZNYCH Prowadzący: dr Andrzej Mamroł, dr Katarzyna Wereszczyńska, dr Daniel Wiśniewski Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 4 Wykład / ćwiczenia stacjonarne I sem / 15 Forma zaliczenia: Egzamin Elementarne przygotowanie studentów do wykorzystania wiedzy metodologicznej w teorii i praktyce pedagogicznej, a w szczególności: - zapoznanie studentów z metodologicznymi aspektami uprawiania pedagogiki, - kształtowanie umiejętności właściwego doboru metod, technik i narzędzi badawczych w pracy dydaktyczno- wychowawczej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, - zapoznanie studentów z umiejętnością korzystania z literatury i dorobku naukowego w zakresie problemu podjętego do rozważań w pracy licencjackiej i przyszłej pracy zawodowej, - wskazanie źródeł wiedzy teoretycznej na temat metod zdobywania informacji o uczniu, - ukazanie znaczenia badań pedagogicznych w monitorowaniu osiągnięć uczniów. Metody badań pedagogicznych obejmują fazy przygotowania badań służących rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych z dziedziny wychowania, kształcenia i samokształcenia jednostki, prowadzenia badań, analizowania i interpretowania wyników. Treści przedmiotowe obejmują podstawowe sposoby wykorzystywane do badania zjawisk w naukach pedagogicznych. W szczególności służące do ustalania związków przyczynowo- skutkowych, badania zachowań jednostek, diagnozowania ich osiągnięć szkolnych, a także powstałych trudności, poznania opinii i poglądów wybranych zbiorowości, ustalania pozycji uczniów w strukturze socjometrycznej grupy. Dotyczą również zagadnień związanych z planowaniem i prowadzeniem procesu badawczego- jak formułowanie celów, problemów i hipotez badawczych, określania listy zmiennych i wskaźników, dobór próby do badań, opracowanie ich wyników. 1. Łobocki M., Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2006, Impuls; Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków 2005, wyd. II, Impuls, tenże, 2. Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, Warszawa 2008, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, 3. S. Palka, Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2010, GWP. 4. Pilch T., Bauman T., Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2000, wyd. II Żak, 5. Gnitecki J., Wstęp do metod i przetwarzania wyników badań w naukach pedagogicznych, Poznań 2004, wyd. Naukowe PTP, Oddział w Poznaniu 1. Brzeziński J., Kruger H. H., Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu, Gdańsk 2005, GWP, 2. Silverman D., Interpretacja danych jakościowych, Warszawa 2009, PWN.

11 Nazwa przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA Prowadzący: dr Zofia Remiszewska, dr Małgorzata Drost- Rudnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia stacjonarne I sem / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami teorii wychowania jako nauki, jej miejscem w systemie nauk pedagogicznych oraz związków z innymi naukami. Przekazanie wiedzy o strukturze i organizacji procesu wychowania oraz jego uwarunkowaniach. Wzbudzanie refleksyjności w podejściu do problematyki wychowania oraz wdrażanie do kreatywnego projektowania działań wychowawczych. Geneza i ewolucja teorii wychowania. Związki teorii wychowania z innymi naukami. Wychowanie-zakresy znaczeniowe i definicyjne. Wybrane teorie i koncepcje wychowania. Aksjologiczne i teologiczne podstawy wychowania. Istota i struktura procesu wychowania. Właściwości procesu wychowania. Technologie i strategie wychowania. Zasady wychowania. Metody wychowania: pojęcie, typologia, skuteczność. Formy i techniki wychowania. Wychowanie a samowychowanie. Podstawowe dziedziny wychowania. Granice oraz pomiar oddziaływań wychowawczych. Współczesne konteksty i problemy wychowania. 1. Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, Wasrzawa Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Kraków Łobocki M., W trosce o wychowanie w szkole, Kraków Kubiak-Szymborska E., Zając D., Podstawowe problemy teorii wychowania. Kontekst współczesnych przemian, Bydgoszcz Dudzikowa M., Czepaniak- Walczak M., (red.) Wychowanie. Pojęcia Procesy Kontekst współczesnych przemian, Bydgoszcz Górniewicz J., Teoria wychowania (wybrane zagadnienia), Olsztyn Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków Brezinka W., Wychowywać dzisiaj. Zarys problematyki, Kraków Borowska T., Węzłowe problemy teorii wychowania, Opole Gurycka A., Błąd w wychowaniu, Warszawa Łukaszewicz, R., Wrocławska Szkoła Przyszłości dla duchowości, dla wyobraźni, dla praktyki, Wrocław Remiszewska Z., Kryzysy egzystencjalne młodzieży a edukacja szkolna, Opole 2007.

12 Nazwa przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY KSZTAŁCENIA Prowadzący: dr hab. Ryszard Gmoch, prof. UO, dr hab. Marek Wasielewski, prof. UO Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia stacjonarne I sem / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Uzyskanie przez studenta podstawowych wiadomości i umiejętności dydaktycznych umożliwiających organizację i kierowanie procesem kształcenia, a także znajomość przebiegów i różnorodnych cech procesów kształcenia, jego modelach, strategiach i formach, jak również kontekstach ich funkcjonowania. Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiki. Główne nurty myślenia o edukacji i szkole. Teologiczny aspekt uczenia się. Proces kształcenia i jego rezultaty. Ocena szkolna. Metody i zasady nauczania uczenia się. Osiągnięcia i niepowodzenia uczniów. 1. Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli. Toruń 1997 i nast. 2. Niemierko B., Kształcenie szkolne. Warszawa Kruszewski K., Konarzewski K.(red.), Sztuka nauczania cz. II. Warszawa Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa 1989 i nast. 2. Okoń W., Dziesięć szkół alternatywnych. Warszawa Figiel M., Szkoły autorskie w Polsce. Realizacje edukacyjnych utopii. Kraków Arensd R., Uczymy się nauczać. Warszawa 1995

13 Nazwa przedmiotu PEDAGOGIKA SPOŁECZNA Prowadzący: dr hab. Weisbrot-Koziarska Anna, dr Eryk Holona Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 2 Wykład / ćwiczenia II 3 15/30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Umożliwienie studentom nabycie niezbędnej wiedzy istotnej do zrozumienia współczesnych problemów społecznych, uświadomienie złożoności struktury procesów wychowawczych ze wskazaniem na różnorodność wpływów i ich wzajemne przenikanie, także postrzegania ich jako źródła podniet rozwojowych. Zaznajomienie ze środowiskiem wychowawczym, jego klasyfikacjami i typami, w tym kręgami i czynnikami empirycznymi oraz ich determinującą rolą w zaspakajaniu potrzeb różnorodnych grup, w rozwoju i wychowaniu jednostek lub grup społecznych. Ukazanie możliwości uczestnictwa w podstawowych dziedzinach aktywności społecznej w czasie wolnym i jego wykorzystaniu, działalności organizacji i stowarzyszeń. Zapoznanie z teoretycznymi założeniami oraz praktycznymi rozwiązaniami samoorganizacji budowy środowiska lokalnego w celu optymalizacji oddziaływań opiekuńczo- wychowawczych oraz kulturalnych w oparciu o zastosowanie procedur metody środowiskowej. Kształtowanie się pedagogiki społecznej, podstawowe środowiska wychowawcze, profilaktyka społeczna, strategie i formy, kompensacja, ratownictwo, pomoc; zasady organizacji i aktywizacji środowiska wychowawczego; metody pracy socjalnej w środowisku; starość i starzenie się jako problem indywidualny i społeczny; czas wolny, jego kontekst wychowawczy i moralny; poradnictwo w teorii i praktyce; niepełnosprawność. 1. Pilch T., i Nepalczyk I. (red.) Pedagogika społeczna, Warszawa 1995, 2. Kawula S., (red.) Pedagogika społeczna, dokonania- aktualnośćperspektywy, Toruń 2001, 3. Marynowicz- Hetka E., Pedagogika społeczna, t. 1, Warszawa 2006, 4. Radziewicz- Winniczki A., Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności, Warszawa Kawula S., Dziecko w rodzinie ryzyka- zagrożenia socjalne, (w:) Pedagogika społeczna, Wydanie II, (red.) 2. Kawula S., A. Janke, J. Brągiel, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2004, 3. Sobczyńska K., Pedofilia Problemy Opiekuńczo- Wychowawcze, nr 2, 2009, 4. Zawisza Mastyk E., Wokół pojęcia eurosieroctwo, 5. Sołtysiak T., Picie alkoholu przez rodziców zagrożeniem dla rozwoju dziecka, Wychowanie na co dzień nr 10-11, s

14 C) Przedmioty specjalnościowe: Stacjonarne i niestacjonarne Specjalność: Kształcenie wczesnoszkolne z wychowaniem przedszkolnym, I stopnia. Nazwa przedmiotu TEORETYCZNE PODSTAWY PEDAGOGIKI WCZESNOSZKOLNEJ Prowadzący: dr hab. Gabriela Kapica, prof. UO, dr Małgorzata Drost-Rudnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 5 Wykład / ćwiczenia II sem Forma zaliczenia: egzamin Głównym zadaniem tego przedmiotu - jako kluczowego w procesie zdobywania przez studentów wybranej specjalności - jest dostarczenie im wiedzy na temat specyfiki pedagogiki wczesnoszkolnej i edukacji wczesnoszkolnej, dotyczącej jej roli i znaczenia w stymulowaniu wielostronnego i harmonijnego rozwoju osobowości młodszych uczniów, stanowiącej teoretyczną podstawę kształtowania kluczowych kompetencji determinujących twórcze wykonywanie zawodu tak, aby byli dobrymi znawcami psychiki dziecka, umiejącymi skutecznie i kreatywnie wspierać jego codzienne funkcjonowanie. Zadania szczegółowe * wyposażenie w wiedzę o charakterze normatywnym, stanowiącą podstawę do kierowania procesem edukacji dziecka, umożliwiającą wspieranie - w sposób zindywidualizowany-jego wielostronnego i harmonijnego rozwoju; * integrowanie wiedzy zdobytej przez studentów w ramach innych przedmiotów; udział w procesie kształtowania następujących kluczowych kompetencji zawodowych: dydaktycznych, wychowawczych, społecznych, kreatywnych, prakseologicznych, diagnostycznych oraz komunikacyjnych, decydujących o jakości i skuteczności kompleksowej realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych oraz opiekuńczych na szczeblu klas początkowych; * pogłębienie zainteresowań i zamiłowań pedagogicznych studentów, wyrobienie właściwych postaw etycznych i społeczno - zawodowych; * wdrażanie studentów do samokształcenia, do refleksyjnego i twórczego uczenia się, wyrabianie krytycznego stosunku do zdobywanej wiedzy. jako osoba znaczą dla dzieci - stara się być dla nich wzorem do

15 naśladowania; 1. Pedagogika wczesnoszkolna jako subdyscyplina pedagogiczna, przedmiot i metody badań. Edukacja wczesnoszkolna, jej swoistość, zintegrowany charakter, cele, zadania, funkcje, kierunki modernizacji w obliczu rewolucji informacyjnej, przemian społecznych i kulturowych ( m.in. globalizacji oraz integracji europejskiej). 2. Dziecko - uczeń podmiotem w procesie edukacji. Nowy dyskurs o dziecku i dzieciństwie w kontekście przemian cywilizacyjnych. 3. Specyfika komunikacji pedagogicznej na I. szczeblu kształcenia, jej wzorce; 4. Proces konstruowania wiedzy przez uczniów, organizowanie środowiska informacyjnego. Postawa badawcza, kreatywność nauczyciela i uczniów. 5. Uwarunkowania oraz prawidłowości pracy wychowawczej na szczeblu edukacji wczesnoszkolnej. 6. Propedeutyczna edukacja regionalna i międzykulturowa w klasach początkowych. Przygotowanie uczniów do partnerstwa kulturowego. 7. Nauczyciel osobą znaczącą w rozwoju osobowości dziecka. Pożądane cechy osobowości i kompetencje współczesnego nauczyciela klas I - III. Metody i techniki poznawania uczniów oraz ewaluacji procesu edukacji. 1. Kłus - Stańska D., Szczepska - Pustkowska M., Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa 2009, Wyd. Akademickie i Profesjonalne. 2. Podstawa programowa kształcenia zintegrowanego. Warszawa 2008, Ministerstwo Edukacji Narodowej. 3. Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa 1998, WSiP. 4. Kłus - Stańska D., Nowicka M., Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Warszawa 2005, WSiP. 5. Sowińska H., Michalak R. (red.), Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka. Kraków 2004, Impuls. 6. Szmidt K. J., Pedagogika twórczości. Gdańsk Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 7. Kapica G., (red.), Współczesne konteksty dzieciństwa, Racibórz 2007, Wyd. PWSZ. 8. Kapica G., (red.), Edukacja do współbycia i współdziałania. Racibórz 2010, Wyd. PWSZ. 9. Nikitorowicz J., Edukacja międzykulturowa. Kreowanie tożsamości dziecka. Gdańsk Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. 10. Smak E., Włoch S. ( red.), Pedagogika kreatywna wyzwaniem edukacji XXI wieku. Opole 2010, Wyd. UO 11.Łaciak B., ( red. ), Dziecko we współczesnej kulturze medialnej. Warszawa 2003, Instytut Spraw Publicznych.

16 1. Brzezińska A., Czuba T. i in. / red. /, Dziecko w świecie zabawy i w świecie języka. Poznań Brzezińska A., Lutomski G. / red. / Dziecko wśród rówieśników i dorosłych. Poznań Brzezińska A., Lutomski G. / red. / Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów. Poznań Kłus - Stańska D., Szatan E., Bronk D. / red. /, Wczesna edukacja. Gdańsk, 2007, Wyd. UG. 5. Lewowicki T., Puślecki W., Włoch S., / red. /, Transformacja w polskiej edukacji wczesnoszkolnej,. Kraków 2005, Wyd. Impuls. 6. Włoch S. / red. /, Wczesna edukacja dziecka - perspektywy i zagrożenia. Opole 2009, Wyd. UO 7. Smak E. / red./, Nauczyciel wczesnej edukacji. Opole 2009, Wyd. UO Cykl kilkunastu książek - pod red. B. Dymary z serii: Nauczyciele - nauczycielom; tytuły rozpoczynające się: Dziecko w świecie Wyd. Impuls Kraków. Czasopisma pedagogiczne: Problemy Wczesnej Edukacji", Życie Szkoły, Edukacja i Dialog. Nazwa przedmiotu Prowadzący: dr Stanisława Włoch, dr Jolanta Olkusz TEORETYCZNE PODSTAWY PEDAGOGIKI PRZEDSZKOLNEJ Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia II sem Forma zaliczenia: egzamin Zapoznanie studentów z podstawami teoretycznymi pedagogiki przedszkolnej. Poznanie teorii pedagogicznych, systemów, historii wychowania przedszkolnego Pedagogika przedszkolna jako subdyscyplina naukowa. Edukacja a naturalny rozwój dziecka. Teorie pedagogiczne wspierające i hamujące rozwój dziecka. Rodzaje uczenia się dzieci. Historia wychowania przedszkolnego w Polsce i za granicą. Innowacyjność w pracy przedszkola - aktywność i transgresja. Pedagogika przedszkolna w aktach normatywnych. Kreatywność i twórczość w procesie wychowania dzieci w wieku przedszkolnym. Znaczenie wspierania inteligencji w przedszkolu w ujęciu historycznym. Środowisko lokalne w pracy przedszkola. Środowisko wychowawcze a rozwój dziecka. Zaniedbania i deficyty w rozwoju. Pedagogia widzialna i niewidzialna w pracy przedszkola. Dojrzałość szkolna i jej aspekty.

17 Brzezińska A., Burtowy M., Psychopedagogiczne problemy edukacji przedszkolnej, Poznań Waloszek D., Pedagogika przedszkolna w teorii i praktyce, red. S. Włoch, UO Opole Start szkolny dziecka, red. S. Guz wyd. TWP Warszawa Guz S. (red.), Edukacja przedszkolna na przełomie tysiącleci, Warszawa Guz S. (red.) Rozwój i edukacja dziecka, UMCS Lublin Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, GWP Gdańsk Nazwa przedmiotu EDUKACJA POLONISTYCZNA W KSZTAŁCENIU ZINTEGROWANYM Prowadzący: dr Tatiana Kłosińska Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia III sem / 30 Forma zaliczenia: Egzamin Przygotowanie do umiejętnego zastosowania wiedzy teoretycznej z zakresu kształcenia wczesnoszkolnego oraz wypracowanie umiejętności efektywnego zastosowania teorii w praktyce. Przyswajanie wiedzy dotyczącej różnych koncepcji edukacji polonistycznej w zakresie nauki czytania, pisania, opracowywania tekstów, gramatyki, ortografii, ćwiczeń syntaktycznych, słownikowo-frazeologicznych. Podejmowanie i rozwiązywanie problemów metodyczno- organizacyjnych. Rozwinięcie twórczych nastawień i dążeń w polonistycznej działalności w ramach wczesnej edukacji. Charakterystyka aktów normatywnych w edukacji wczesnoszkolnej. Metody nauczania języka polskiego. Podstawowa nauka czytania i pisania. Efektywność wypowiadania się w mowie i piśmie. Organizacja procesu opracowania czytanek i poznawania lektury szkolnej. Nauczanie ortografii i gramatyki. Ćwiczenia słownikowo- frazeologiczne w nauczaniu języka polskiego. Doskonalenie nauki czytania i pisania. Nauka i doskonalenie sprawności językowej. Formy inscenizacyjne w edukacji polonistycznej. Kontrola i ocena czytania i pisania. Projektowanie pracy z edukacji polonistycznej. Baczyńska H., Metodyka języka polskiego w klasach I-III Warszawa 1985; Metodyka nauczania gramatyki w klasach I-III, Warszawa 1981; Bałachowicz J., Kształtowanie umiejętności czytania ze zrozumieniem, Warszawa 1985; Bąk P., Czytanie i recytacja w klasach początkowych W-wa1983; Jakubowicz A., Lenartowska K., Metody nauki pisania i czytania we współczesnych elementarzach polskich, Bydgoszcz 1997; Jakubowicz- Bryx A., Kompetencje leksykalne uczniów w edukacji wczesnoszkolnej, UKW Bydgoszcz 2006; Jedut A., A. Pleskot, Nauczanie gramatyki w kl. I-III, W-wa 1991; Kulpa J., Więckowski R., Metodyka nauczania języka polskiego w klasach początkowyc, W-wa 1983;

18 Lenartowska K., Świętek K., Inspirowanie wypowiedzi pisemnych w klasach I-III (1989), Lektura w klasach I-III (1983); Praca z tekstem w klasach I-III (1982), Wiersz w zintegrowanej edukacji elementarnej, AKAPIT Toruń 2006; Letkiewicz M., Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej, Bydgoszcz 2003; Więckowski R., Ćwiczenia słownikowo-frazeologiczne i syntaktyczne w klasach początkowych, Warszawa 1989; W. Skrzypiec, Ćwiczenia gramatyczno- ortograficzne i stylistyczne, Warszawa 1992; W. Żuchowska, Oswajanie ze sztuką słowa, Warszawa 1992; M. Żytko, Pisanie- żywy język dziecka, WUW, Warszawa Brzezińska A., Czytanie i pisanie-nowy język dziecka, W-wa 2001; Adamek I., Metody i formy wspierania uczniów w uczeniu się, Kraków 2007 W. Puślecki (red.) Kształcenie wczesnoszkolne na przełomie tysiącleci, Warszawa 200; T. Kłosińska, Droga do twórczości, Impuls. Kraków 2000; T. Lewowicki, W. Puślecki, S.Włoch )red.) Transformacja w polskiej edukacji wczesnoszkolnej, Warszawa 2004; I. Konopnicka, Czasopisma dziecięce w kształceniu wczesnoszkolnym, Opole 2006; S. Włoch (red.) Wczesna edukacja dziecka-perspektywy i zagrożenia, UO Opole 2009; D. Klustańska, M. Szczepska- Pustkowska (red.) Pedagogika wczesnoszkolna. Dyskursy, problemy, rozwiązania, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009; I. Adamek, B. Muchacka (red.) Dziecko-Uczeń w systemie edukacyjnym, Teraźniejszość i przyszłość, Wyd. Nauk. UP, Kraków 2010; E. Smak. S. Włoch (red.) Pedagogika kreatywna wyzwaniem XXI wieku,, UO Opole 2010; W kręgu edukacji wczesnoszkolnej, red. J. Nowik, Opole Artykuły tematyczne, samodzielnie dobrane przez studentów studentów lat z czasopism Problemy wczesnej edukacji, Życie szkoły.

19 Nazwa przedmiotu PODSTAWY KSZTAŁCENIA MATEMATYKI Prowadzący: dr Renata Reclik Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 2 Wykład / ćwiczenia II sem / 15 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Kształtowanie u studentów poprawnego i wieloaspektowego rozumienia podstawowych pojęć matematycznych w trakcie ich własnej aktywności. Kształtowanie języka matematycznego. Zachęcanie studentów do dokładnego i precyzyjnego myślenia podczas rozwiązywania problemów. Posiadanie pozytywnego nastawienia i aktywnej postawy w uczeniu się matematyki. Zakres materiału obejmuje: - Pojęcie zbioru. Klasyfikacja zbiorów. Działania na zbiorach. - Pojęcie relacji i odwzorowania zbiorów. - Podstawy arytmetyki - Typologia zadań tekstowych. - Równania i nierówności - Podstawowe pojęcia geometryczne. 1. Nowik J. Kształcenie matematyczne w edukacji wczesnoszkolnej, Wydawnictwo NOWIK 2011, 2. Sawicki T., Reclik R., Nowik J., Matematyka. To nauczyciel klas początkowych wiedzieć powinien, Wydawnictwo NOWIK Semadeni Z., Matematyka współczesna w nauczaniu dzieci, PWN, Kucharczyk S. (red.), Podstawy nauczania początkowego matematyki, WSP Opole, Siwek H., Kształcenie zintegrowane na etapie wczesnoszkolnym. Rola edukacji matematycznej, Kraków Semadeni Z. (red.) Nauczanie początkowe matematyki. Tom 1-4, WSiP, Warszawa Nazwa przedmiotu EMISJA GŁOSU I PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ Prowadzący: dr Elżbieta Trylnik, dr Andrzej Kącki Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 1 Warsztaty I sem Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Doskonalenie sprawności aparatu mowy, uwrażliwienie na dźwiękową estetykę wypowiedzi.

20 Pojęcia emisji głosu, narządy mowy i ich czynności; artykulacja a dykcja, najczęściej napotykane błędy artykulacji i dykcji; klasyfikacja samogłosek i spółgłosek w języku polskim oraz zasady ich prawidłowego artykułowania; rozluźnienie oraz uelastycznienie organu głosowego; scalanie rejestru głowowego, średniego i piersiowego w pojedynczy rejestr całościowy; akcent wyrazowy i zdaniowy; frazowanie, fraza a interpunkcja, wprowadzenie pauzy do frazy; środki wyrazy: iloczas, siła, melodia, barwa głosu, pauza; intonacja: funkcje intonacji, podział linii intonacyjnej; dźwięk jako zjawisko akustyczne, zjawiska dźwiękowe wywołane przez aparat głosowy; głos ludzki jako instrument muzyczny; patologia głosu; próba diagnozowania głosu, higiena głosu powszechnego; prezentacja wystąpienia publicznego. 1. Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa Morreale S.P., Spitzberg B., Barge J.K., Komunikacja między ludźmi, Warszawa Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie, Kraków Zielińska H., Kształcenie głosu, Lublin Klemensiewicz Z., Prawidła poprawnej wymowy polskiej, Wrocław 1993, 2. Kram J., Zarys kultury żywego słowa, Warszawa Sucharek A., Powszechne kształcenie głosu jako problem pedagogiczny, Katowice Nazwa przedmiotu PODSTAWY PRAWNE I ORGANIZACYJNE OŚWIATY Prowadzący: dr Edward Szkoda, dr Irena Koszyk Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 1 Wykład III sem Forma zaliczenia: Zaliczenie Wykształcenie u studentów możliwie wysokiej kultury prawnej i organizacyjnej niezbędnej w pracy zawodowej; dostarczenie odpowiedniej wiedzy o prawie w ogóle i prawie oświatowym oraz wiedzy na temat organizacji systemu oświaty w Polsce. Ponadto studenci powinni pozyskać kompetencje interpretacji i stosowania prawa oraz czynności organizacyjnych. Wykształcenie postawy gotowości przestrzegania prawa.

21 Przedmiot obejmuje podstawowe pojęcie prawne i organizacyjne aplikowane do kwestii edukacyjnych. Zawiera też opis struktury systemu oświaty w Polsce i najważniejszych oświatowych aktów normatywnych. Istotną częścią treści programowych jest charakterystyka organów działających w systemie oświaty i sytuacja prawna ucznia, jego rodziców i nauczyciela. 1.Bogdaniecko J., Organizacja i zarządzanie w zarysie, Warszawa Gawroński K., Zarządzanie placówką oświatową, Warszawa Grabarczyk I., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty: źródła i materiały, Cz. 1, Olsztyn Grabarczyk I., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty: źródła i materiały, Cz. 2, Olsztyn Pielachowski J., Stryjowski W., Stryjowska J., Kompetencje nauczyciela szkoły współczesnej, Poznań Walkiewicz E., Elementy prawa dla nauczycieli, Warszawa Ciborski P., Karta nauczyciela: zmiany od sierpnia 2004 roku, Gdańsk Kurzyna- Chmiel D., Podstawy prawne i organizacyjne oświaty: prawo oświatowe w zarysie, Warszawa Pielachowski J., Organizacja i zarządzanie oświatą i szkoła, Poznań Ustawa o systemie oświaty oraz wybrane akty wykonawcze, Kiele 2008 Nazwa przedmiotu DIAGNOSTYKA PEDAGOGICZNA Prowadzący: dr Stanisława Włoch, dr Agnieszka Włoch Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład/ ćwiczenia III sem. 5 15/30 Forma zaliczenia: Egzamin Zapoznanie studentów z wiedzą teoretyczną i praktyczną. Rozwijanie umiejętności praktycznych z diagnozowania dzieci. Pojęcie diagnozy; rys historyczny diagnozy pedagogicznej; rodzaje diagnoz i ich charakterystyka; metody diagnozowania ucznia-charakterystyka, zastosowanie; metody diagnozowania środowiska rodzinnego; kompetencje nauczyciela diagnosty; znaczenie diagnozy w edukacji; dokumentacja i przepisy prawne.

22 1.Diagnoza i terapia psychopedagogiczna w edukacji dziecka, red. E. Marek, J. Łuczak, Piotrków Trybunalski 2010, 2. Poznawanie ucznia, rozdział 18 [w:] Pedagogika wczesnoszkolna, red. D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, wyd. P.p. Warszawa E. Jarosz, E. Wysoka, Diagnoza psychopedagogiczna, podstawowe problemy i rozwiązania, wyd. Żak, Warszawa S. Włoch, A. Włoch, Diagnoza całościowa w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, wyd. Żak, Warszawa E. Jarosz, E. Wysoka, Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Katowice 2001, 2. S. Ziemski, O dobrej diagnozie, Warszawa Nazwa przedmiotu EKSPRESJA MUZYCZNA W PRACY NAUCZYCIELA Prowadzący: dr Marian Biliński Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 1 Warsztaty I 1 30 Forma zaliczenia: Zaliczenie z oceną Zapoznanie z praktycznymi i metodycznymi aspektami wybranych technik muzycznych oraz wyposażenie w kompetencje organizacyjne i metodyczne. Podstawowe wiadomości o muzyce-rytm, melodia, tempo, harmonia, pismo muzyczne; formy wychowania muzycznegoćwiczenia praktyczne; śpiew; ćwiczenia mowy; ruch przy muzyce; muzykowanie; słuchanie muzyki; kształtowanie pojęć muzycznych w poszczególnych grupach wiekowych; opanowanie na flecie i innych instrumentach repertuaru do piosenek i zajęć ruchowych; improwizowanie na instrumentach i układanie akompaniamentów instrumentalnych do piosenek i zajęć ruchowych; ćwiczenia emisyjne, regulacja oddechu i podparcie oddechowe: prawidłowa wymowa, prawidłowe umiejscowienie głosu, właściwa interpretacja muzyczna i wokalna piosenek; teoria muzyki z elementami kształcenia słuchu 1.Z. Kurkowski, Podstawy akompaniamentu fortepianowego WSiP, Warszawa 1991, 2. J. K. Lasocki, Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce PWM Kraków Edukacja muzyczna. Tożsamość i praktyka. Red. Białkowski A., Wydawnictwo UMCS Lublin Lipska E., Przychodzińska M.: Muzyka w nauczaniu początkowym, Warszawa WSiP Kamora A., Nowe piosenki dla dzieci dużych i małych, Kraków Impuls Nowe trendy w edukacji muzycznej, red. Białkowski A., Wydawnictwo UMCS Lublin Kisiel M., Media w edukacji muzycznej uczniów szkoły ogólnokształcącej, GWSP Mysłowice 2003.

23 1. Edukacja muzyczna. Tożsamość i praktyka, red. Białkowski A., Wydawnictwo UMCS Lublin Lipska E., Przychodzińska M., Muzyka w nauczaniu początkowym, Warszawa WSiP Sacher Macher., Wczesnoszkolna edukacja muzyczna, Kraków Impuls Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie, Kraków, Universitas 2003 Nazwa przedmiotu DYDAKTYKA GIER I ZABAW UMYSŁOWYCH Prowadzący: dr hab. Gabriela Kapica, prof. UO Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 2 Forma zajęć: Rok III Semestr: Liczba godzin wg planu studiów: warsztaty I sem. V 30 Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną OPIS PRZEDMIOTU Rok Akad. 2009/ / /2012 Zadaniem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w problematykę pedagogiki zabawy i ukazanie możliwości wykorzystania strategii ludycznej w realizacji celów edukacyjnych w przedszkolu oraz w klasach I - III Wyrobienie umiejętności konstruowania scenariuszy gier i zabaw nastawionych" na realizację określonych celów edukacyjnych; pogłębienie zainteresowań oraz zamiłowań pedagogicznych studentów, wyrobieni u nich właściwych postaw społeczno zawodowych, umiejętności twórczego, refleksyjnego oraz krytycznego oraz twórczego zdobywania wiedzy, a także jej integrowania. 1. Zabawa - podstawową formą aktywności dziecka, jej znaczenie w procesie harmonijnego i wielostronnego rozwoju jego osobowości. Zabawa a gra; fikcja i rzeczywistość w zabawach. Klasyfikacja gier i zabaw, ich funkcje rozwojowe i edukacyjne. 4. Wspomagająca, służebna rola zabawy w edukacji dziecka w okresie dzieciństwa. Zabawa jako sytuacja edukacyjna, składniki; kierowanie zabawą w różnych przestrzeniach edukacyjnych. Zabawa współczesnego dziecka ( na podstawie przeprowadzonej obserwacji dzieci); 3. Kierowanie zabawą w różnych przestrzeniach edukacyjnych. Stymulatory i inhibitory aktywności zabawowej dziecka.. Metodyka konstruowania i realizowania scenariuszy gier i zabaw. Podstawowe zasady obowiązujące w toku zabawy. Strategia ludyczna, metoda projektu oraz warsztatowa forma zajęć - odmianą treningu pedagogicznego w procesie profesjonalizacji studentów, a głównie doskonalenia pożądanych kompetencji pedagogicznych.

24 Okoń W., Zabawa a rzeczywistość, Warszawa 1987, WSiP, Kapica G., Alternatywne formy doskonalenia kompetencji pedagogicznych. W: Kształcenie i Kapica G., Zabawa jako forma wychowania. W: Encyklopedia psychologii, red. W. Szewczuk. Warszawa 1999, Wyd. Fundacja INNOWACJA. Brzezińska A., Lutomski G., / red./, Dziecko w zabawie i świecie języka. Poznań 1995, Wyd. ZYSK i S-ka, Kędzior - Niczyporuk E., (red.) Wprowadzenie do pedagogiki zabawy. Lublin 2001, Wydawnictwo KLANZA. Hemmerling W., (1985), Zabawy w nauczaniu początkowym. Warszawa, WSiP Flemming I., Po prostu zaczynamy. Praktyczne porady z zakresu pedagogiki zabawy. Kielce, Wydawnictwo Jedność, b.r.w. Waloszek D., Socjopedagogiczny wymiar zabawy w edukacji wczesnoszkolnej, W: Pedagogika wczesnoszkolna, red. D. Kłus - Stańska, M. Szczepska - Pustkowska. Warszawa 2009, Wyd. Akademickie i Profesjonalne. Kapica G., Alternatywne formy doskonalenia kompetencji pedagogicznych. W: Podyplomowe kształcenie nauczycieli, red. M. Mnich, A. Budniak, G. Paprotna. Mysłowice 2004, Wyd. Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna, s Kapica G., Zabawa. Jest w niej ukryty skarb. Aktualne konteksty edukacyjne. W: Edukacja przedszkolna w teorii i praktyce, red. S. Włoch. Opole 2006, Wyd. Uniwersytet Opolski, s Vopel K. W., Poradnik prowadzących grupy. Kielce 1999, Wydawnictwo Jedność. Vopel K. W., Warsztaty. Skuteczna forma nauki. Kielce 2004, Wydawnictwo Jedność, Wielka księga gier i zabaw. Kielce 2002, Wydawnictwo Jedność. Zbiory gier i zabaw dostępne na rynku księgarskim Nazwa przedmiotu EDUKACJA ŚRODOWISKOWA W KSZTAŁCENIU ZINTEGROWANYM Prowadzący: dr Iwona Konopnicka Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia III sem.5 15/30 Forma zaliczenia: egzamin Wyposażenie studentów w wiedzę i kompetencje z zakresu edukacji środowiskowej rozumianej jako holistyczny proces realizowany w środowisku, ze środowiskiem, przez środowisko i dla środowiska. Ukazanie studentom edukacji środowiskowej jako długotrwałego procesu zachodzącego w środowisku oraz związków człowieka z otaczającym go środowiskiem w kontekście jego elementów składowych, struktury, wzajemnych powiązań i re1acji oraz wartości.

25 1. Teoretyczne podstawy edukacji środowiskowej i jej miejsce w kształceniu elementarnym, ogólny zakres pojęcia środowiska,,pozytywny stosunek człowieka do przyrody, 2. Edukacja środowiskowa w literaturze przedmiotu, rys historyczny przedstawiciele tej dziedziny nauki 3.Teoretyczne podstawy kształtowania postawy prośrodowiskowej /proekologicznej/, struktura zdobywania wiedzy środowiskowej, metody pracy charakterystyczne dla edukacji środowiskowej, rola ścieżek dydaktyczno- przyrodniczych w budowaniu postawy proekologicznej. 4.Rola nauczyciela w edukacji środowiskowej dzieci w młodszym wieku szkolnym,refleksyjność nauczyciela, nauczyciel a pedagogika przeżywania. 5.Elementy edukacji regionalnej, patriotycznej, zdrowotnej i ekologicznej jako nierozerwalny element edukacji środowiskowej. ó.mitotwórczy charakter naturalnego kalendarza przyrody.przyroda czynnikiem regulującym naturalny rytm życia dziecka, formy ochrony przyrody, ruchy proekologiczne. Braun D., Badanie i odkrywanie świata z dziećmi, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2002 Budniak. A., Edukacja społeczno- przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym, Kraków Domka L., Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju, WNUAM Poznań Dymara B. /red../, Dziecko w świecie przyrody, Wydawnictwo Impuls, Kraków Gołębniak D. /red /, Uczenie metodą projektów, WSiP. Warszawa Parczewska T., Edukacja ekologiczna w wychowaniu przedszkolnym, Lublin Suchora-Olech A., Kształtowanie postawy ekologicznej w edukacji wczesnej, Słupsk Zioło I., Edukacja środowiskowa w nauczaniu zintegrowanym, Wydawnictwo Akademii Pedagogicznej, Kraków Kuźnierski E., Ochrona przyrody na Śląsku Opolskim, Instytut Śląski w Opolu, Paśko I. Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów klas I- III szkół podstawowych, WAP, Kraków Łukaszewicz R., Edukacja z wyobraźnią jako kreatywne przekraczanie: od końca wizji do końca wizji, Warszawa Nazwa przedmiotu METODYKA WYCHOWANIA W PRZEDSZKOLU Prowadzący: dr Ewa Jędrzejowska, mgr Emilia Mendyk Studia: stacjonarne i niestacjonarne ETCS: 6 Wykład / ćwiczenia II sem / 30 Forma zaliczenia: egzamin Zapoznanie studentów z podstawowymi założeniami rozwoju, wychowania i kształcenia dziecka przedszkolnego. Poznanie zasad, metod i form pracy z dzieckiem przedszkolnym. Rozwijanie kompetencji praktycznych studentów w zakresie planowania i organizowania procesu wychowawczo- dydaktycznego w przedszkolu z uwzględnieniem różnych rodzajów aktywności dziecka.