Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska za rok 2010

Transkrypt

1 Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska za rok 2010 Raport Roczny z realizacji Programu Zgodnie z artykułem 67 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 CCI n. 2007CB163PO025 Zatwierdzony przez Komitet w dniu 21. czerwca 2011 roku

2 SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW... 3 WSTĘP IDENTYFIKACJA PROGRAMU REALIZACJA PROGRAMU Postępy w realizacji i ich analiza A Informacja o postępach w rzeczowej realizacji Programu B Informacje o finansowych postępach w realizacji Programu C Informacje dotyczące planu wykorzystania funduszu D Informacja o pomocy w odniesieniu do grup docelowych Programu E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy F Analiza jakościowa Informacje na temat zgodności z przepisami prawa wspólnotowego Istotne problemy oraz podjęte działania naprawcze Ewentualne zmiany związane z realizacją Programu Ewentualna zmiana istotna Komplementarność z innymi instrumentami Działania związane z monitorowaniem oraz bieżącą ewaluacją Ewentualna krajowa rezerwa wykonania REALIZACJA PROGRAMU W POSZCZEGÓLNYCH OSIACH PRIORYTETOWYCH Oś priorytetowa I - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń Postępy w realizacji osi priorytetowej I i ich analiza Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej I i podjęte działania naprawcze Oś priorytetowa II Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki Postępy w realizacji II osi priorytetowej i ich analiza Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej II i podjęte działania naprawcze Oś priorytetowa III Wspieranie współpracy społeczności lokalnych Postępy w realizacji osi priorytetowej III i ich analiza Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej I i podjęte działania naprawcze Oś priorytetowa IV Pomoc Techniczna Postępy w realizacji osi priorytetowej IV i ich analiza Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej IV i podjęte działania naprawcze POMOC TECHNICZNA DZIAŁANIA INFORMACYJNE ORAZ PROMOCJA

3 5.1 Konferencja Roczna Udzielanie informacji opinii publicznej Pogłębianie wiedzy grup docelowych Pozostałe działania informacyjne i promocyjne OCENA DZIAŁAŃ INFORMACYJNYCH I PROMOCYJNYCH Wykaz działań informacyjnych skierowanych do poszczególnych grup docelowych Grupy docelowe zdefiniowane w SK Zestawienie narzędzi informacji i promocji oraz sposobu ich wykorzystania Badanie wpływu działań informacyjnych i promocyjnych na poszczególne grupy docelowe Ocena skuteczności, efektywności i gospodarności podjętych działań Ocena realizacji celu szczegółowego 1 promocja Programu oraz informowanie opinii publicznej Ocena realizacji celu szczegółowego 2 informowanie osób zainteresowanych oraz uczestników Programu Porównanie wartości zaplanowanych i osiągniętych wskaźników Analiza efektywności i gospodarności działań skierowanych do poszczególnych grup docelowych Ocena znaczenia, przydatności, efektu i sposobu wdrażania SK Ocena znaczenia i przydatności Ocena funkcjonalności i sposobu działania SK Podsumowanie i propozycje kierunku działań informacyjnych i promocyjnych w kolejnym okresie GLOBALNE GRANTY W RAMACH PROGRAMU

4 Wykaz skrótów CRR RCz Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej EKS Euroregionalny Komitet Sterujący EFRR (ERDF) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Development Fund) FM Fundusz Mikroprojektów FS (SF) Fundusze Strukturalne IA - CJH Instytucja Audytowa - Centralna Jednostka Harmonizacyjna w Departamencie Instytucji Audytowej IPC Instytucja Płatnicza i Certyfikująca IPoś Instytucja Pośrednicząca (Intermediate Body) IR Instytucja Regionalna IW Inicjatywa Wspólnotowa IZ Instytucja Zarządzająca KE Komisja Europejska KK Koordynator Krajowy KM Komitet MRR RCz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej MRR RP Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Rzeczpospolitej Polskiej ND Nie dotyczy NSRO Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia NSS Narodowa Strategia Spójności NUTS Terytorialne Jednostki Statystyczne OP Oś priorytetowa PDK Plan Działań Komunikacyjnych PO Procedura obiegowa POWT RCz-RP / Program Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska PR Podmioty regionalne PT Pomoc Techniczna RCz Republika Czeska RP Rzeczpospolita Polska RPK Regionalny Punkt Kontaktowy SK Strategia Komunikacji dla Programu Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska SMFS Funduszy Strukturalnych UK Urząd krajski UM Urząd Marszałkowski UP Uszczegółowienie Programu WE Wspólnota Europejska WST Wspólny Sekretariat Techniczny 3

5 Wstęp Niniejszy Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska (POWT RCz-RP lub Program) w 2010 roku został opracowany przez Instytucję Zarządzającą (IZ), zgodnie z art. 67 Rozporządzenia (WE) 1083/2006, we współpracy ze Wspólnym Sekretariatem Technicznym (WST) oraz zatwierdzony przez Komitet (KM) dnia 21 czerwca 2011 r. Raport prezentuje przebieg realizacji Programu w okresie od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r. (dalej także okres sprawozdawczy ), odnosząc się przede wszystkim do stanu zaawansowania realizacji poszczególnych osi priorytetowych i dziedzin wsparcia, zarówno pod względem rzeczowym, jak i finansowym, a także informuje o działaniach podjętych w celu zapewnienia właściwego poziomu realizacji oraz efektywności wdrażania Programu. W raporcie omówione zostały także działania promocyjne. Zgodnie z art. 4 Rozporządzenia Komisji (WE) 1828/2006 Raport za 2010 rok zawiera również ocenę wyników działań informacyjnych i promocyjnych realizowanych w ramach Programu. W 2010 roku doszło do realizacji szeregu działań, które przyczyniły się do osiągnięcia postępów w realizacji wyznaczonych w Programie celów. Najważniejsze z nich zostały omówione poniżej. W pierwszym kwartale 2010 roku zakończono kontrolę kwalifikowalności oraz ocenę wniosków złożonych w ramach trzeciego etapu ciągłego naboru wniosków. Na podstawie decyzji Komisji Europejskiej (dalej KE) z dnia r. zostały zatwierdzone zmiany w Uszczegółowieniu Programu, zgodnie z którymi doszło do przesunięcia części środków z osi priorytetowych II i III do osi priorytetowej I. Doszło także do zmiany wskaźników programowych oraz kodów tematów priorytetowych. Na początku drugiego kwartału, po polskiej stronie w Opolu, odbyło się piąte posiedzenie Komitetu Monitorującego, podczas którego zostały rekomendowane do dofinansowania kolejne projekty. Wysokość środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (dalej EFRR) przyznanych poszczególnym projektom osiągnęła poziom 94% całkowitej alokacji Programu. Po posiedzeniu KM rozpoczęto proces przygotowania Decyzji i Umów o przyznaniu dofinansowania dla rekomendowanych projektów. Zakończyła się realizacja pierwszych projektów. W trzecim kwartale kontynuowane były prace związane z przygotowaniem Decyzji i Umów. Po zakończeniu finansowej realizacji pierwszej grupy projektów rozpoczęto rutynową analizę oszczędności. Różnice pomiędzy maksymalną wysokością środków zakontraktowanych na podstawie Umów/ Decyzji a w rzeczywistości wypłaconymi środkami z EFRR przeznaczono na relizację pierwszych projektów rezerwowych rekomendowanych przez KM. W czwartym kwartale, w dniach listopada 2010, w Ołomuńcu odbyła się Konferencja Roczna oraz szóste posiedzenie KM, podczas którego zostały rozpatrzone 3 projekty Pomocy Technicznej, a także omówiono stan realizacji wskaźników. Zaprezentowano również system obliczania oszczędności i aktywowania projektów rezerwowych. Za wyjątkiem dwóch projektów do końca roku zakończono proces wydawania Decyzji i podpisywania Umów, dotyczących projektów rekomendowanych przez KM podczas posiedzeń w Opolu i Ołomuńcu. W 2010 roku realizacja Programu miała bezproblemowy i rutynowy przebieg we wszystkich elementach jego wdrażania od działań informacyjnych i promocyjnych, poprzez przygotowanie, ocenę i rozpatrywanie wniosków, wydawanie Decyzji i podpisywanie Umów, realizację projektów, składanie bieżących i końcowych raportów, aż po kontrolę i certyfikację wydatków, wypłacenie środków i ich refundację ze strony KE. Jednocześnie w roku 2010 nie doszło do poważnych problemów ani niezgodności, w związku z czym rok 2010 można z punktu widzenia Programu uznać za bardzo udany. 4

6 1 Identyfikacja Programu PROGRAM OPERACYJNY Cel: Europejska Współpraca Terytorialna Obszar wsparcia: w RCz - NUTS III (kraje): CZ051-Liberecký, CZ052- Královéhradecký, CZ053-Pardubický, CZ071-Olomoucký oraz CZ080-Moravskoslezský w PL - podregiony na poziomie NUTS III: PL515-jelenigórski, PL517-wałbrzyski, PL521-nyski, PL522-opolski, PL227-rybnicki, PL225-bielski oraz powiaty: Pszczyna (część podregionu tyskiego) i Strzelin (część podregionu wrocławskiego) Okres programowania: Numer Programu (CCI): 2007CB163PO025 RAPORT ROCZNY Z REALIZACJI Nazwa Programu: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska Rok, za który raport jest składany: 2010 Data zatwierdzenia Raportu rocznego przez Komitet : 21 czerwca 2011 roku POWT RCz-RP nawiązuje do Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA realizowanego na pograniczu czesko-polskim w latach Budżet Programu na lata wynosi euro ze środków EFRR. Za pośrednictwem tego budżetu wspierane są wspólne transgraniczne projekty realizowane na pograniczu polsko - czeskim. Głównym celem Programu jest: Wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru pograniczapolsko czeskiego poprzez wzmacnianie jego konkurencyjności i spójności oraz promowanie partnerskiej współpracy jego mieszkańców. W porównaniu z programami Celu 1 oraz Celu 2 Program jest ukierunkowany przede wszystkim na regionalne i lokalne projekty o mniejszym zakresie oraz znaczeniu transgranicznym. Podczas wyboru projektów duży nacisk kładzie się na ich rzeczywiste transgraniczne oddziaływanie oraz na elementy współpracy społeczności lokalnych i instytucji, tak na etapie przygotowania, jak w czasie realizacji projektów. Wspierane są wyłącznie takie projekty, które mogą wykazać się oddziaływaniem transgranicznym po obu stronach granicy. Ogólne cele Programu oparte są na specyficznym zapotrzebowaniu obszaru i są ukierunkowane na: zwiększanie integracji gospodarczej czesko-polskiej na obszarze pogranicza; poprawę warunków w zakresie wzrostu gospodarczego na obszarze przygranicznym; poprawę warunków w zakresie zrównoważonego rozwoju środowiska naturalnego i/lub regeneracji obszaru przygranicznego; inną społeczną integrację na obszarze czesko-polskiego pogranicza. Struktura wspieranych priorytetów, obowiązująca od początku Programu do końca 2010 roku, jest przedstawiona w poniższych osiach priorytetowych oraz dziedzinach wsparcia wraz z kwotą alokowanych środków z EFRR. W strukturze osi priorytetowych i dziedzin wsparcia, która nie była zmieniana od początku realizacji Programu, wprowadzono zmiany wysokości alokacji wynikające z decyzji KE o przesunięciu środków EFRR pomiędzy poszczególnymi osiami priorytetowymi oraz decyzji KM o przesunięciu środków wewnątrz tych osi. 5

7 Oś priorytetowa 1. Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń euro Dziedziny wsparcia: 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej euro 1.2 Ochrona środowiska euro 1.3 Profilaktyka zagrożeń euro Oś priorytetowa 2. Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki euro Dziedziny wsparcia: 2.1 Rozwój przedsiębiorczości euro 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki euro 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji euro Oś priorytetowa 3. Wspieranie współpracy społeczności lokalnych euro Dziedziny wsparcia: 3.1 Współpraca terytorialna instytucji świadczących usługi publiczne euro 3.2 Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno-edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych euro 3.3 Fundusz Mikroprojektów euro Oś priorytetowa 4. - Pomoc techniczna EUR Pomoc Techniczna (dalej PT) przeznaczona jest wyłącznie dla podmiotów zaangażowanych we wdrażanie Programu, tzn. służy technicznemu zabezpieczeniu jego realizacji. Instytucje zapewniające realizację Programu: Zgodnie z art. 14 Rozporządzenia w sprawie EFRR, w celu zarządzania i realizacji Programu ustanowiono wspólną strukturę organizacyjną. Składają się na nią: wspólna Instytucja Zarządzająca, wspólna Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (IPC) oraz wspólna Instytucja Audytowa (IA). Kolejnymi podmiotami zaangażowanymi w struktury wdrażające Program są: Wspólny Sekretariat Techniczny (WST), który ma siedzibę po stronie czeskiej, Podmioty regionalne (PR) oraz organy kontrolne na podstawie art. 16 ust.1 Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (dalej Rozporządzenia w sprawie EFRR). Instytucja Zarządzająca (IZ) oraz Koordynator Krajowy (KK) Programu - w nawiązaniu do porozumienia obu państw członkowskich w sprawie umiejscowienia IZ w RCz, na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 175 z dnia 22 lutego 2006 r. funkcję IZ powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego RCz (dalej MRR RCz). W ramach MRR RCz funkcję IZ Programu powierzono Departamentowi Regionalnej Współpracy Transgranicznej (zgodnie z decyzją Ministra Rozwoju Regionalnego nr 80/2008 z dnia 26 maja 2008 departament został przemianowany na Departament Europejskiej Współpracy Terytorialnej). Partnerem MRR RCz po stronie polskiej zostało tak samo, jak w wypadku Inicjatywy INTERREG IIIA, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego RP (dalej MRR RP) pełniące funkcję KK. IZ jest odpowiedzialna za ogólną realizację Programu. Współdziałanie przy zapewnieniu realizacji Programu po stronie polskiej zapewnia KK. Komitet (KM) w skład KM wchodzą dwie delegacje narodowe, których członkami są m.in. IZ, KK, IPC, kraje, województwa i euroregiony. Komitet jest odpowiedzialny przede wszystkim za wybór odpowiednich projektów i zajmuje się ogólnym monitorowaniem Programu, sprawdza jakość i efektywność jego wdrażania oraz zgłasza ewentualne zmiany w celu usunięcia stwierdzonych niedostatków. Zadania Komitetu są opisane w Regulaminie KM. W roku 2010 odbyły się dwa posiedzenia KM (w kwietniu w Opolu i w listopadzie w Ołomuńcu) oraz jedna procedura pisemna w drodze obiegowej (w czerwcu 2010 roku). Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (IPC) - wspólna IPC ma siedzibę na terenie Republiki Czeskiej. Na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 198 z dnia 22 lutego 2006 roku funkcję IPC Programu powierzono Ministerstwu Finansów RCz (Departament Funduszu Narodowego). Instytucja Audytowa (IA) - wspólną IA Programu jest MF RCz Departament Instytucja Audytowa CJH. Na podstawie Uchwał Rady Ministrów RCz nr 760/2007 i 884/2007 funkcję Odpowiedzialnego podmiotu audytowego POWT RCz-RP powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego. 6

8 Wspólny Sekretariat Techniczny (WST) WST powołany już w 2004 roku dla programu INTERREG IIIA w ramach Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej (dalej CRR RCz) kontynuuje pełnienie tej funkcji w POWT RCz-RP WST umiejscowiony jest w czeskim Ołomuńcu. WST oprócz początkowego udziału w przygotowaniu i aktualizacji dokumentacji programowej POWT RCz- RP, polegającego na wspieraniu IZ i KK, organizowaniu posiedzeń grup roboczych oraz spotkań roboczych IZ i KK, na bieżąco prowadzi współpracę z PR oraz pozostałymi instytucjami zaangażowanymi w proces przygotowania i realizacji Programu, a także informuje opinię publiczną o jego uwarunkowaniach. W 2010 roku WST wspomagał instytucje programowe poprzez podejmowanie pozostałych kluczowych działań - organizował szkolenia i seminaria, przeprowadzał kontrolę i ocenę wniosków, przygotowywał materiały na posiedzenie KM, organizował je oraz informował wnioskodawców i opinię publiczną o wynikach posiedzeń. Ponadto WST uczestniczył w monitorowaniu Programu, przygotowywaniu raportów z jego realizacji oraz promocji (np. poprzez organizację Konferencji Rocznej). Podmioty Regionalne (PR) - PR w RCz to poszczególne urzędy krajskie krajów objętych obszarem wsparcia, a w RP to urzędy marszałkowskie przygranicznych województw (funkcję PR w ramach urzędów marszałkowskich pełnią Regionalne Punkty Kontaktowe (RPK) Europejskiej Współpracy Terytorialnej w Wałbrzychu, Opolu, Bielsku-Białej). Podmioty te nawiązują do struktury utworzonej już dla Programu INTERREG IIIA i wykorzystują nabyte doświadczenia. Oprócz włączenia się do przygotowań Programu poprzez udział w obradach grup roboczych i zgłaszania uwag do dokumentów, głównym zadaniem PR jest doradztwo, informowanie wnioskodawców, współpraca z IZ, KK, WST i z innymi instytucjami partnerskimi oraz udział w ocenie projektów. Kontrolerzy - podmioty powołane zgodnie z art. 16 Rozporządzenia w sprawie EFRR w celu sprawdzania kwalifikowalności oraz efektywności wydatków wykazywanych przez każdego z partnerów uczestniczących w realizacji projektu. Funkcję Kontrolera na terenie RCz pełni CRR RCz, a na terenie RP urzędy wojewódzkie z następujących województw: dolnośląskiego, śląskiego oraz opolskiego. Powiązanie Programu z podstawowymi dokumentami strategicznymi na poziomie narodowym i europejskim Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia POWT RCz-RP stanowi część składową NSRO, zarówno w RCz, jak i RP. Jako taki bezpośrednio przyczynia się do realizacji celów NSRO obu państw (więcej odnośnie realizacji celów NSRO zob. rozdz. 2.1.F). Strategia Lizbońska POWT RCz-RP, będąc Programem o wymiarze regionalnym, zajmuje się tematami Strategii Lizbońskiej jako własną integralną częścią, zwłaszcza za pośrednictwem osi priorytetowej 2. Więcej szczegółów znajduje się w rozdz. 2.1.F. 7

9 2 Realizacja Programu 2.1 Postępy w realizacji i ich analiza 2.1.A Informacja o postępach w rzeczowej realizacji Programu W ramach obowiązującego w Programie ciągłego naboru wniosków na stronie internetowej programu ogłaszane są terminy, do końca których należy złożyć wniosek, aby mógł zostać rozpatrzony na kolejnym posiedzeniu Komitetu Monitorującego. Końcowy termin 3. etapu naboru wniosków został wyznaczony na dzień 20 listopada 2009 r. Do tego dnia zaewidencjonowano 137 wniosków. Tabela nr 1 prezentuje podsumowanie procesu składania i zatwierdzania wniosków od ogłoszenia Programu do końca 2010 roku wraz z wykazem terminów składania wniosków. W odniesieniu do 2010 roku zawiera ona 147 wniosków, które są sumą 137 wniosków złożonych pod koniec 2009 r. oraz wniosków PT złożonych w 2010 r. (na początku roku zostało złożonych 7 projektów PT, pod koniec kolejne 3). Na początku 2010 roku zakończono proces kontroli wniosków i rozpoczęła się ich ocena, która została zakończona w kwietniu Wyniki oceny zostały przedstawione na posiedzeniu KM, które odbyło się w dniach kwietnia 2010 r. w Opolu. Mimo tego, że był to już trzeci etap naboru wniosków i potencjalni wnioskodawcy byli wielokrotnie informowani o dotychczasowych doświadczeniach z wdrażania Programu, nie doszło do obniżenia liczby błędów. Średnia liczba błędów we wniosku wyniosła 9, jej połowę stanowiły błędne lub brakujące załączniki do wniosku. Większość błędnych wniosków udało się uzupełnić, także zarejstrowano 76% złożonych wniosków (dla porównania we wcześniejszym etapie procent zarejstrowanych wniosków wyniósł 71%). Na posiedzeniu KM w Opolu rozpatrzono 110 zarejestrowanych wniosków. 58 z nich rekomendowano do dofinansowania, 12 kolejnych zatwierdzono jako projekty rezerwowe. 16 listopada 2010 r. w Ołomuńcu odbyło się kolejne posiedzenie KM, na którym rozpatrzono i rekomendowano 3 projekty PT, dla których do końca roku wydano Decyzje o dofinansowaniu. projektów, w przypadku których w roku 2010 została podpisana Umowa lub wydana Decyzja, wynosi z nich zostały rekomendowane podczas posiedzenia KM, które odbyło się w Pardubicach w 2009 roku. Całkowita liczba projektów z wydaną do końca 2010 r. Decyzją lub podpisaną Umową wynosi 205. Do wydania pozostały jeszcze 2 decyzje, a to dla projektów zarekomendowanych w Opolu (jeden z beneficjentów wnioskował o przedłużenie terminu, a w przypadku drugiego projektu, na podstawie decyzji KM, weryfikowano budżet). Szereg projektów rezerwowych czeka jeszcze na zakontraktowanie środków. Zaprezentowane w tabeli nr 1 dane dotyczące kwot EFFR w euro we wnioskach o dofinansowanie należy uznać za orientacyjne. Niektóre projekty zostały rekomendowane z warunkiem (np.: ze zmianą budżetu), ponadto podczas podpisywania Umów lub wydawania Decyzji dochodzi również do niewielkich zmian w budżetach. W porównaniu z Raportem za rok ubiegły zmianie uległy nie tylko dane dotyczące 3 etapu, ale również 2 etapu. Wynika to z wydania pozostałych Decyzji dla projektów rekomendowanych podczas posiedzenia KM w Pardubicach. Podczas posiedzenia KM w 2009 roku w dziedzinie wsparcia 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej rekomendowano 2 projekty z warunkiem udzielenia dofinansowania w momencie, kiedy dostępna będzie dostateczna ilość środków. Rekomendowano również 8 projektów rezerwowych. Po uchwaleniu przez KE realokacji środków pomiędzy osiami priorytetowymi, doszło w 2010 roku do przesunięcia środków do osi priorytetowej 1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska i profilaktyka zagrożeń, a następnie do wydania Decyzji o dofinansowaniu wymienionych 2 projektów. Z uwagi na to, iż w roku 2010 doszło do ukończenia finansowej realizacji części projektów, w połowie 2010 r. rozpoczęto szacowanie oszczędności. Pod koniec 2010 roku pierwsze środki pochodzące z oszczędności zostały wykorzystane na dofinansowanie pierwszego projektu rezerwowego. W związku z tym liczba projektów z 2 etapu, dla których wydano Decyzję/podpisano Umowę, wzrosła do 64. Zwiększyła się również ilość zakontraktowanych środków. 8

10 Tabela nr 1: Podsumowanie procesu składania i zatwierdzania wniosków w ramach Programu - rok 2010 Etap Termin składania wniosków Złożone wnioski Projekty z wydaną Decyzją/ podpisaną Umową EURO EURO 1. Do 18 marca 2008 r Do 31 października 2008 r. ( na posiedzenie KM w Pardubicach w 2009 r.) Do 20 listopada 2009 r. (rozpatrzone podczas posiedzenia KM w Opolu, 3 projekty PT w Ołomuńcu) Łącznie Do końca 2010 roku Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. bez alokacji Funduszu Mikroprojektów (FM) Z powyższego wynika, iż w roku 2010 doszło do wyraźnego postępu w rzeczowej realizacji Programu. KM rekomendował w 2010 r. 61 projektów. Całkowita wysokość przyznanego dofinansowania osiągnęła 94% łącznej alokacji. Z uwagi na postępy w realizacji Programu członkowie KM zdecydowali o ustanowieniu dłuższego okresu na przygotowanie wniosków w czwartym etapie. Termin składania wniosków został wyznaczony na czerwiec 2011 r. Wnioskodawcy uzyskali w ten sposób dostateczną ilość czasu na przygotowanie wniosków w ramach wszystkich dziedzin wsparcia, w których dostępne są jeszcze środki. W 2010 roku kontynuowana była realizacja wcześniej rekomendowanych projektów. Rozpoczęto również realizację prawie wszystkich nowych projektów. W porównaniu do Raportu za rok 2009, w którym wartości wskaźników programowych były ewidencjonowane po pierwszym raporcie z realizacji, Raport za 2010 r. uwzględnia jedynie wartości wskaźników w projektach ukończonych, ze względu na zmianę metodologii rekomendowaną przez Instytucję Koordynacyjną Programów w Republice Czeskiej.. Dane te prezentuje tabela nr 2. Nie uwzględnia ona projektów PT, w przypadku których tego typu wskaźniki nie są mierzone. Tabela nr 2: Ilości wskaźników monitorujących i oceniających na poziomie Programu - rok 2010 Kod KNW, UE, typ wskaźnika Produkt Produkt Wskaźnik 1. projektów o znaczeniu transgraniczny m, spełniająca dwa z czterech kryteriów współpracy wg. art. 19 Rozporządzeni a w sprawie EFRR 2. projektów o znaczeniu transgraniczny m, spełniająca trzy z czterech kryteriów współpracy wg. art. 19 Rozporządzeni a w sprawie EFRR Jednostka miary Źródło Wartość Łącznie Osiągnięta * ND 0 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND Osiągnięta * ND 1 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND

11 Produkt 3. projektów o znaczeniu transgraniczny m, spełniająca wszystkie cztery kryteria współpracy wg. art. 19 Rozporządzeni a w sprawie EFRR Osiągnięta * ND 157 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND Źródło: MONIT 7+C3PL i MSC 2007, dane na dzień roku * Kryteria współpracy uważane są za osiągnięte w momencie podpisania Umowy lub Decyzji dla danego projektu ** Planowane wartości wskaźników zostały dotyczą całego okresu programowania Przebieg realizacji Programu oraz znaczące zmiany społeczno ekonomiczne, do których doszło w latach , wykazały, iż konieczna jest ponowna analiza wskaźników i ich przystosowanie do zaistniałych okoliczności. W ramach przeprowadzanych zmian w Programie, IZ przygotowała propozycję zmian wartości wskaźników wraz z ich uzasadnieniem. W 2010 r. zmiany zostały przyjęte przez KE w formie decyzji o zmianach w Programie. 2.1.B Informacje o finansowych postępach w realizacji Programu W 2010 roku doszło do wyraźnego postępu w finansowej realizacji Programu. Tabela nr 3 prezentuje informacje o postępach w finansowej realizacji Programu, wysokości certyfikowanych wydatków oraz całkowitej dotacji ze środków publicznych. Tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 3: Informacja o postępach w finansowej realizacji Programu, w EUR Oś priorytetowa I - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń Oś priorytetowa II - Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki Oś priorytetowa III - Wspieranie współpracy społeczności lokalnych Oś priorytetowa IV Pomoc Techniczna Środki finansowe Programu Operacyjnego (unijne i krajowe) Podstawa do obliczenia wkładu unijnego Całkowita kwota kwalifikowlanych wydatków poniesionych przez beneficjenta Odpowiadający wkład publiczny Wskaźnik wykonania w % Publiczne , ,82 25, Publiczne , ,70 19, Publiczne , ,65 12, Publiczne , ,32 10,47 Łącznie Publiczne , ,49 19,35 Suma wydatków w regionach bez ujęcia wsparcia przejściowego - łącznie Wydatki typu EFS w sumie ogólnej, o ile Program jest finansowany z EFRR(1) ND ND ND ND ND ND ND ND 10

12 Źródło: MSC, IS MONIT potwierdzone przez IZ (dane na dzień r.) W opinii IZ, ale także właściwych organów KE, finansowa realizacja Programu przebiega prawidłowo, jej stan odpowiada pierwotnym prognozom i etapowi wdrażania Programu. Ewentualne problemy, wynikające z zasadniczych różnic realizacyjnych, są rozwiązywane na bieżąco we współpracy z pozostałymi instytucjami zaangażowanymi we wdrażanie Programu. IZ nie zidentyfikowała na tym etapie wdrażania Programu żadnych problemów, które mogłyby przeszkodzić w osiągnięciu planowanych efektów i wykorzystaniu powierzonych środków. Oprócz składania Raportu Rocznego IZ we wcześniej ustalonych terminach informuje właściwe organy o przebiegu wdrażania Programu. Częściowe różnice w porównaniu z zakładanym przebiegiem realizacji finansowej Programu, zostały zniwelowane w 2010 r. Nawet gdyby nie doszło do modyfikacji zasady N+3 w przypadku alokacji na 2007 rok, Program nie miałby problemów ze spełnieniem tej zasady, również bez wykorzystania płatności zaliczkowych. Płatności ze strony KE Oprócz płatności bieżącej w wysokości ,85 euro, którą IPC otrzymała na końcu 2009 r., na konto IPC zostały przekazane od KE środki w wysokości euro, wypłacone na podstawie 3 wniosków o płatności bieżące (szczegóły w tabeli nr 4). Wysokość przekazanych środków niemal w pełni odpowiada prognozie złożonej do KE do r. Przychody z tytułu odsetek W 2010 roku do rachunku IPC doliczano systematycznie kwartalne odsetki obliczane z płatności zaliczkowych. Na rachunku podstawowym IPC (środki SF/CF/EFF Instytucja Płatnicza i Certyfikująca) w roku 2010 wygenerowano ich ,77 euro. Na kolejnym rachunku wykorzystywanym w ramach Programu, tj. rachunku Środki FS Jednostka ds. finansów MRR" wygenerowano kwotę 4 751,83 euro. Łączna wartość odsetek wygenerowanych w 2010 r. w ramach Programu wynosi ,60 euro. Planowanie zasady N+3 IZ już na etapie zeszłorocznego Raportu nie przewidywała problemu ze spełnieniem zasady N+3 w roku 2010, tzn. w pierwszym roku obowiązywania zasady dla alokacji na rok Miało to miejsce jeszcze przed opublikowaniem Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (EU) nr 539/2010 z r. znoszącego obowiązywanie zasady N+3 w roku 2007 i rozdzieleniem zobowiązań budżetowych na pozostałe lata okresu programowania. Program w dalszym ciągu realizuje i przekracza pierwotnie ustanowione prognozy wydatków. IZ potwierdza swoje optymistyczne założenia, które wydają się być jak najbardziej realne i nie przewiduje problemów w przyszłości, jeżeli w realizacji Programu nie zaistnieją jakieś nieoczekiwane okoliczności. Tabela nr 4: Stan realizacji zasady N+3, w EURO Plan finansowy - rok Całkowita roczna alokacja środków z UE N+3 / N+2 limity - łącznie * Zaliczki od KE - na rok Wnioski o płatność bieżącą/ końcową złożone do KE - na rok Zaliczki z KE + wnioski o płatność z RCz na rok Łącznie zaliczki od KE + wnioski o płatność Różnica między limitami a płatnościami łącznie a B c d=b+c e f=e-a Total Źródło: Dane z MSC i VIOLA stan na dzień r. potwierdzone przez IZ 11

13 Program nie wykorzystuje i nie umożliwia wykorzystania zasady cross-financing u w projektach. 2.1.C Informacje dotyczące planu wykorzystania funduszu Kumulatywny podział alokowanego wkładu wspólnotowego według kategorii: Numer referencyjny KE: CCI 2007CB163PO025 Nazwa PO: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska Data ostatniej decyzji KE dotyczącej danego PO: 11/12/2007 Tabela nr 5: Zestawienie kodów tematycznych 1-5 Kod Kod Kod Kod Kod Kwota w euro Temat 1 Temat 2 Temat 3 Temat 4 Temat 5 Temat Forma Typ Działalność Alokacja dla priorytetowy finansowania obszaru gospodarcza Lokalizacja Wykorzystano tematu w PO transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , ,00 12

14 transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , , transgraniczny , , Transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , , transgraniczny , transgraniczny , , transgraniczny , ,00 Łącznie , Źródło: MONIT 7+ C3PL a MSC 2007, dane na dzień r. Tabela prezentuje wysokość alokacji w podziale na kody klasyfikacji, które stanowią załącznik nr 2 do Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz FS oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie EFRR (dalej Rozporządzenie Wykonawcze). Wykorzystane kwoty zostały w niektórych przypadkach obniżone w porównaniu z rokiem 2009 z powodu zmiany tematów priorytetowych w niektórych projektach. 2.1.D Informacja o pomocy w odniesieniu do grup docelowych Programu Program jest ukierunkowany na wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru pogranicza polskoczeskiego poprzez wzmacnianie jego konkurencyjności i spójności oraz poprzez promowanie partnerskiej współpracy jego mieszkańców. Z uwagi na to, iż grupami docelowymi w Programie są potencjalni partnerzy wiodący i projektowi, beneficjenci, opinia publiczna oraz instytucje zaangażowane w przygotowanie Programu oraz jego wdrażanie, nie określono żadnej szczególnej grupy docelowej, której miałaby być poświęcona zwiększona uwaga. Nie prowadzi się w związku z tym analizy ani opisu tego typu grup. 13

15 Z uwagi na to, iż Program ma charakter transgraniczny i koncentruje się przede wszystkim na przygranicznej problematyce dwóch państw, jego celem nie jest rozwiązywanie problemów regionów niedostatecznie rozwiniętych pod względem strukturalnym, regionów słabych gospodarczo, czy regionów o wyjątkowo wysokiej stopie bezrobocia w skali danego kraju. Priorytetowa jest realizacja wspólnego celu Programu wpływu transgranicznego rekomendowanych działań. Wykaz beneficjentów Wykaz beneficjentów znajduje sie na stronie internetowej Programu, w zakładce: Ke stažení/ Do pobrania : - Wersja czeska: - Wersja polska: Oprócz tego po każdym posiedzeniu KM na stronie internetowej Programu, w sekcji Zasedání MV/ Posiedzenia KM, publikowana jest lista rekomendowanych projektów, w podziale na poszczególne dziedziny wsparcia i partnerów wiodących. Wykazy projektów rekomendowanych w ramach FM publikowane są na stronach poszczególnych euroregionów: E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy Nie był stwierdzony żaden przypadek, który spowodowałby zwrot środków wypłaconych beneficjentom do budżetu Programu. 2.1.F Analiza jakościowa Rok 2010 był pierwszym rokiem, w którym miały miejsce wszystkie fazy realizacji projektów i wdrażania Programu. Większość środków została rozdysponowana pomiędzy beneficjentów i rozpoczęto praktycznie wszystke projekty. W przypadku większości projektów zakończone zostały ich pierwsze etapy, doszło do stopniowego rozliczania wydatków. W pełni działają mechanizmy kontrolne, płatnicze i certyfikujące. W okresie sprawozdawczym doszło również do ukończenia znaczącej ilości projektów. Tabela nr 6 zawiera dane o wysokości środków EFRR przyznanych beneficjentom, w podziale na poszczególne osie priorytetowe oraz łącznie. Tabela uwzględnia kwoty zakontraktowane w Decyzjach / Umowach i prezentuje je za pomocą wartości procentowej (w stosunku do alokacji) oraz wartości kwotowej w euro. W tabeli zawarte są również informacje o wysokości środków wypłaconych beneficjentom oraz wykaz projektów, których finansowa realizacja została ukończona do końca 2010 roku. Dane dotyczące projektów z zakończonych pod względem finansowym uwzględniają realnie wypłaconą wysokość dotacji. Poszczególne osie priorytetowe zostały opisane bardziej szczegółowo w rozdziale 3. Największe postępy odnotowano w ramachi osi priorytetowej I Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka, w której do dyspozycji wnioskodawców pozostaje niewielka ilość środków, pozwalająca na realizację kilku projektów w dziedzinie wsparcia Ochrona środowiska. Właściwie wszystkie projekty w tej osi priorytetowej są realizowane, wypłacono ponad jedną trzecią alokowanych środków, a prawie jedna piąta projektów została zakończona. W pozostałych osiach priorytetowych nie osiągnięto tak dobrych wyników, ale proces kontraktowania środków, wdrażanie projektów oraz refundacja wydatków osiągnęły większy postęp, niż zakładano podczas rozpoczęcia Programu. Duża różnica pomiędzy danymi o środkach wypłaconych beneficjentom, a projektach, finansowo zakończonych w osi priorytetowej III - Wspieranie współpracy społeczności lokalnych, wynika z tego, iż wśród projektów ukończonych nie uwzględniono mikroprojektów. W odróżnieniu od trzech pierwszych osi priorytetowych realizacja osi IV Pomoc Techniczna charakteryzuje się bardziej równomiernym przebiegiem. Składanie oraz zatwierdzanie wniosków nawiązuje do okresu wdrażania Programu. Na bieżąco zapewniane są wszystkie działania związane z realizacją Programu, ale procentowe wykorzystanie środków w odniesieniu do okresu wdrażania Programu jest nieznacznie niższe od oczekiwanego. Na podstawie tych danych można oczekiwać, iż nie wszystkie środki alokowane w ramach PT zostaną wykorzystane. Niższy jest również poziom bieżącej refundacji wydatków. 14

16 Tabela nr 6: Zestawienie realizowanych projektów w poszczególnych osiach priorytetowych Oś priorytetowa Alokacja Projekty, w przypadku których podpisano Umowę / wydano Decyzję Środki wypłacone beneficjentom Projekty, których finansowa realizacja została ukończona do końca 2010 r. Łącznie na dzień r EURO % EUR % EURO % , , Oś I , , ,6 Oś II , , ,2 Oś III * 96, , ,7 Oś IV , , ,3 Łącznie na dzień r , , ,9 Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. * Znaczący udział przyznanego dofinansowania jest wynikiem zatwierdzenia sześciu projektów FM, w którym środki są stopniowo przyznawane mniejszym projektom. Przedstawiony w tabeli nr 6 postęp finansowy w realizacji poszczególnych osi priorytetowych został zilustrowany na wykresie nr 1, zawierającym dane dotyczące wysokości alokacji, ilości przyznanych i wypłaconych środków oraz wartości projektów, w przypadku których ukończono finansową realizację. Największy postęp jest widoczny po porównaniu wykresów nr 1 i nr 2, które prezentują te same zakresy danych w odniesieniu do roku 2009 i 2010 (dane na temat projektów, w przypadku których ukończono finansową realizację są w odniesieniu do roku 2009 zerowe). Wykres nr 1 Wyniki finansowe na końcu roku 2010 Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. 15

17 Wykres nr 2 Wyniki finansowe na końcu roku 2009 Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. Realizacja celów NSRO POWT RCz - RP został zaplanowany w taki sposób, aby dążąc do osiągnięcia celu Programu przyczyniać się do realizacji priorytetów określonych w podstawowych dokumentach strategicznych obu państw Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia w RCz i w Rzeczpospolitej Polskiej. Realizacja Programu w 2010 r. przyczyniła się do realizacji celów NSRO w obu krajach w następujący sposób: 1. NSRO RCz Realizacja programu przyczyniała się do osiągnięcia celu strategicznego Zrównoważonego rozwoju terytorium, w którym chodzi o uzyskanie zrównoważonego i harmonijnego rozwoju całego terytorium RCz, z jednoczesnym uwzględnieniem przyrodniczego, gospodarczego oraz społeczno-kulturalnego zróżnicowania regionów RCz. Wymieniony cel NSRO jest realizowany za pośrednictwem osi priorytetowej NSRO Europejska Współpraca Terytorialna. Realizacja Osi priorytetowej I przyczyniła się bezpośrednio do realizacji celu strategicznego Atrakcyjne środowisko przede wszystkim poprzez realizację projektów w zakresie ochrony środowiska i dostępności komunikacyjnej. Praktycznie wszystkie projekty dofinansowane w ramach osi priorytetowej I przyczyniły się do osiągnięcia tego celu. Realizacja Osi priorytetowej II przyczyniła się bezpośrednio do realizacji celu strategicznego Konkurencyjność czeskiej gospodarki. Tradycyjnie, w ramach tej osi priorytetowej, największą popularnością i największymi możliwościami absorpcji cieszyła się dziedzina wsparcia Wspieranie rozwoju turystyki. Realizowane były jednak również projekty tworzące przyjazne otoczenie biznesu oraz możliwości współpracy i wzrostu zatrudnienia, przede wszystkim w sektorze MŚP. Część działań i projektów rekomendowanych w ramach Osi priorytetowej II przyczyniała się także do realizacji celu Otwarte, elastyczne i spójne społeczeństwo przede wszystkim projekty w dziedzinie wsparcia 2.3. Współpraca w zakresie edukacji. Realizacja Osi priorytetowej III przyczyniła się do realizacji celu strategicznego NSRO Otwarte, elastyczne i spójne społeczeństwo, którego celem jest wspieranie otwartego społeczeństwa obywatelskiego. Realizowano projekty społeczności lokalnych, wspierające ich współpracę oraz wzmacniające spójność. Były 16

18 zawierane i rozwijane strategiczne partnerstwa gmin, także w ramach realizacji mikroprojektów, których znaczenie, mimo mniejszej wielkości, przyczynia się bezpośrednio do realizacji właśnie tego celu NSRO RCz. 2. Narodowa Strategia Spójności RP (NSS) /Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) RP W Polsce kluczowym dokumentem strategicznym jest NSS (NSRO), której celem jest Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Projekty zrealizowane w ramach Osi priorytetowej I POWT RCz-RP przyczyniają się do realizacji Celu 3 - Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski oraz Celu 5 - Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Istotne znaczenie miały pod tym względem projekty dotyczące ochrony środowiska oraz dostępności komunikacyjnej, jednak praktycznie wszystkie projekty dofinansowane w ramach osi priorytetowej I przyczyniły się do osiągnięcia tego celu. Realizacja Osi priorytetowej II POWT RCz-RP dotyczyła przede wszystkim Celu 4 NSS RP - Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług, a także przyczyniła się do realizacji Celu 5. Największy wpływ na realizację wymienionych celów miały projekty wspierające otoczenie biznesu oraz tworzące warunki do współpracy przedsiębiorców. Realizacja Osi priorytetowej III POWT RCz-RP była spójna przede wszystkim z założeniami Celu 1 - Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa, ale miała również wpływ na realizację Celu 5. Największe znaczenie miały pod tym względem projekty wspierające partnerstwo podmiotów administracji publicznej i społeczności lokalnych. Bardziej szczegółowe informacje na temat poszczególnych typów projektów, realizowanych w ramach poszczególnych osi i przyczyniających się do realizacji NSRO w RCz i NSS RP, znajdują się w podrozdziałach 2.1. A i 2.1.B. Komplementarność z pozostałymi programami wsparcia Przez cały czas realizacji Programu w 2010 roku analizowano jego komplementarność z pozostałymi programami operacyjnymi, przede wszystkim: Programami operacyjnymi współpracy transgranicznej z udziałem RCz: a. Republika Słowacka Republika Czeska , pokrywający się terytorialnie z z POWT RCz- RP w Kraju Morawsko-Śląskim, b. Program Cíl 3/Ziel 3 wspierający współpracę transgraniczną między Republiką Czeską a Wolnym Państwem Saksonia na lata , pokrywającym się z POWT RCz-RP w Kraju Libereckim. Programami operacyjnymi współpracy transgranicznej z udziałem Polski: a. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Słowacka , pokrywający z POWT RCz-RP się w subregionie bielsko-bialskim oraz powiecie pszczyńskim. b. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Wolne Państwo Saksonia pokrywający się z POWT RCz-RP w subregionie jeleniogórskim i wałbrzyskim. Ponadto po stronie polskiej Program jest komplementarny z Programem Morza Bałtyckiego, z pozostałymi programami Europejskiej Współpracy Terytorialnej, obejmującymi terytorium obu państw - PO Współpraca Międzyregionalna INTERREG IV C, PO Współpraca Ponadnarodowa (Program dla Europy Środkowej). W obu państwach jest również komplementarny z sektorowymi programami operacyjnymi: - w RCz są to przede wszystkim: PO Środowisko, PO Transport, PO Zasoby ludzkie i zatrudnienie, - w RP są to przede wszystkim: PO Infrastruktura i Środowisko, PO Innowacyjna Gospodarka i PO Kapitał Ludzki Analizowana i zapewniania jest również komplementarność w stosunku do regionalnych programów operacyjnych po obu stronach granicy (między innymi dzięki aktywnemu udziałowi przedstawicieli regionów w KM). 17

19 Komplementarność oraz zapobieganie ewentualnemu nakładaniu się zakresów interwencji dotyczy również programów rozwoju obszarów wiejskich (Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - European Agricultural Fund for Rural Development) w obydwu krajach członkowskich uczestniczących w Programie. Nakładaniu się zakresów interwencji częściowo zapobiega się poprzez określenie różnych kwalifikowalnych wnioskodawców. W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich znaczna część działań realizowana jest przez podmioty, które nie kwalifikują się do udziału w POWT RCz-RP (np. podmioty prowadzące działalność gospodarczą w sektorze leśnym i rolnym). W zakresach tematycznych, w których istnieje możliwość nakładania się zakresów interwencji, komplementarność została zapewniona poprzez dokładną analizę współpracy transgranicznej i efektu transgranicznego projektów współfinansowanych w ramach POWT RCz-RP Są to zagadnienia, których programy rozwoju obszarów wiejskich nie poruszają, a projekty realizowane w ramach tych programów nie zwierają tego typu elementów. W projektach współfinansowanych w ramach POWT RCz-RP jest to natomiast wartość główna i podstawa każdego z projektów. Zapobiega to nakładaniu się zakresów interwencji i zapewnia uzupełnianie się wsparcia udzielanego w ramach tych programów. Analiza realizacji polityk horyzontalnych W przypadku każdego działania realizowanego w ramach Programu analizowany jest jego wpływ na politykę równych szans oraz politykę zrównoważonego rozwoju. Weryfikacja tego zagadnienia odbywa się podczas procesu oceny projektu, który nie dopuszcza do realizacji inicjatyw mających negatywny wpływ na którąkolwiek z polityk horyzontalnych. Tego typu działania są wyłączone z kolejnych etapów oceny i nie mogą otrzymać wsparcia z Programu. Realizacja Strategii Lizbońskiej Wprawdzie wkład Programu w bezpośrednią realizację celów Strategii Lizbońskiej (zwłaszcza ze względu na specyficzny charakter celu 3 Polityki spójności Europejska Współpraca Terytorialna w ramach którego jest realizowany oraz jego wielkość) jest raczej peryferyjny. Priorytety lizbońskie są jednak obecne w Programie, przede wszystkim za pośrednictwem realizacji projektów w dziedzinie wsparcia z zakresu rozwoju przedsiębiorczości (dziedzina wsparcia 2.1) i wspieranie współpracy z zakresu edukacji (2.3). Projekty składane w ramach dziedziny wsparcia dotyczącej przedsiębiorczości (2.1) przyczyniają się do realizacji polityki zwiększania konkurencyjności i wzrostu dynamiki europejskich gospodarek poprzez wsparcie otoczenia biznesu, a także wsparcie współpracy w dziedzinie badania i rozwoju (BiR). Dziedzina wsparcia dotycząca edukacji (2.3) dotyczy głównie tematyki rozwoju zasobów ludzkich. Biorąc pod uwagę aktualne warunki społeczno-ekonomiczne i trwający kryzys gospodarczy, tempo realizacji wymienionych dziedzin wsparcia, nieznacznie spadło. Na skutek obniżenia wpływów z podatków oraz ilości środków pozostających do dyspozycji potencjalnych wnioskodawców, dochodzi do przesunięcia ich zainteresowania i możliwości absorpcyjnych na dziedziny Programu umożliwiające osiągnięcie szybkich efektów, a tym samym mające bezpośredni wpływ na rozwiązywanie w poszczególnych regionach problemów związanych z kryzysem. Podnoszenie potencjału absorpcyjnego projektów realizujących zagadnienia Strategii Lizbońskiej jest jednak w dalszym ciągu wspierane ze strony struktur implementacyjnych Programu, zwłaszcza podczas prowadzonych działań informacyjnych i promocyjnych. Tabela nr 7 zawiera więcej tematów priorytetowych i inne alokacje, niż tabela prezentowana w Raporcie za rok Wynika to ze zmiany tematów priorytetowych w niektórych projektach. 18

20 Tabela nr 7: Wykaz udziału tematów priorytetowych Strategii Lizbońskiej w priorytetach Programu (tzw. earmarking). Temat priorytetowy Alokacja środków EFRR w EURO % wykorzystania w 2010 roku w odniesieniu do alokacji na lata % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % 19

21 % % % % % % % % Łącznie % Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. 2.2 Informacje na temat zgodności z przepisami prawa wspólnotowego Wszystkie podmioty zaangażowane we wdrażanie Programu po stronie czeskiej i polskiej są zobowiązane do przestrzegania przepisów prawa wspólnotowego oraz odpowiednich przepisów krajowych RCz i RP. Przepisy te należy stosować zawsze w ich obowiązującym brzemieniu. Zgodnie z artykułem nr 9 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r.ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, projekty finansowane z funduszy UE, Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub innych instrumentów finansowych, muszą być zgodne z postanowieniami Traktatu o ustanowieniu WE, z instrumentami, które zostały przyjęte w jego ramach, a także z działaniami i z prawem wspólnotowym WE (Acquis communautaire). Spośród dziedzin, w przypadku których dokonywana jest ocena wymaganej zgodności, należy przede wszystkim wymienić: zasady konkurencji; udzielanie zamówień publicznych; ochrona i poprawa jakości środowiska naturalnego; przestrzeganie zasady równości szans. Na poziomie projektu zgodność sprawdzana jest na każdym etapie jego wdrażania przed zatwierdzeniem projektu poprzez kontrolę wniosku projektowego, podczas realizacji projektu poprzez kontrolę wydatków i dostarczanych produktów i usług oraz raportów z postępów realizacji. W okresie sprawozdawczym nie odnotowano żadnego złamania przepisów wspólnotowych. 2.3 Istotne problemy oraz podjęte działania naprawcze W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 2.4 Ewentualne zmiany związane z realizacją Programu W październiku 2009 r. IZ złożyła propozycję przesunięcia środków z dziedzin wsparcia charakteryzujących się mniejszym zainteresowaniem wnioskodawców, do dziedzin, które z jednej strony przyczynią się do ograniczenia lub zatrzymania negatywnych skutków kryzysu gospodarczego na pograniczu, z drugiej strony będą miały wpływ na wzrost stopy zatrudnienia podczas realizacji poszczególnych działań. KE DG Regio rozpatrzyła wniosek na początku 2010 r. i dnia 15 marca 2010 r. wydała zgodę na przesunięcie środków. Nowe wartości alokacji w podziale na poszczególne dziedziny wsparcia zostały zaprezentowane w rozdziale 1. 20

22 Do innych zmian związanych z realizacją Programu w roku 2010 nie doszło. 2.5 Ewentualna zmiana istotna Przedmiotem niniejszego rozdziału są ewentualne zmiany istotne w rozumieniu art. 57 Rozporządzenia Ogólnego, czyli dotyczące trwałości operacji. W 2010 roku rozpoczął się etap Programu związany z wdrażaniem większości projektów. Do końca 2010 r. zakończono realizację 40 projektów. W okresie sprawozdawczym nie odnotowano przypadków zagrożenia trwałości operacji, nie pojawiły się również sygnały, aby do tego typu istotnych zmian mogło dojść w najbliższym czasie. 2.6 Komplementarność z innymi instrumentami Monitorowanie komplementarności na poziomie Programu powinno przede wszystkim dotyczyć regionalnych programów operacyjnych, realizowanych na tym samym terytorium, na którym realizowany jest POWT RCz- RP. Chodzi o wdrażane po czeskiej stronie: - Regionalny Program Operacyjny Północny Wschód (Severovýchod), - Regionalny Program Operacyjny NUTS II Morawsko Śląski (Moravskoslezsko), - Regionalny Program Operacyjny NUTS II Morawy Środkowe (Střední Morava), oraz wdrażane po polskiej stronie: - Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego na lata , - Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata , - Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Dla zapewnienia zgodności Programu z celami właściwych regionalnych programów operacyjnych, podczas prac nad tworzeniem POWT RCz-RP współpracowano z wymienionymi powyżej regionami. Operacje realizowane w okresie sprawozdawczym w ramach regionalnych programów operacyjnych i POWT RCz-RP były wobec siebie komplementarne. Dotyczyły wprawdzie podobnych zagadnień (rozwój infrastruktury transportowej, społecznej i ochrony zdrowia o znaczeniu regionalnym i lokalnym, rozwój turystyki, odnowa dziedzictwa kulturalnego, rozwój obszarów wiejskich i miejskich itp.) ale POWT RCz-RP nadawał tym zagadnieniom wymiar transgraniczny projekty są realizowane przez co najmniej dwóch partnerów z obu krajów, w oparciu o zasadę partnera wiodącego (spełnienie jednocześnie 2 z 4 zasad: wspólne przygotowanie, finansowanie, prowadzenie projektu lub wspólny personel) i mają oddziaływanie na obszar pogranicza. Wymiar transgraniczny realizowanych projektów jest równie ważny, jak rzeczowe rozwiązanie problemu, stanowiącego przedmiot projektu i odróżnia on w sposób istotny POWT RCz-RP od innych, krajowych i regionalnych programów operacyjnych. 2.7 Działania związane z monitorowaniem oraz bieżącą ewaluacją Z uwagi na wyznaczone cele monitorowanie postępów w realizacji Programu opiera się na wartościach wskaźników (określonych w Dokumencie Programowym). Analiza danych odbywa się na poziomie projektów, wartości gromadzone są za pomocą systemu monitorującego Monit 7. Źródłem są zarówno wnioski projektowe składane przez partnerów wiodących, jak i raporty monitorujące, które w trakcie realizacji projektu składają wszyscy partnerzy projektowi. Oprócz wskaźników rzeczowych IZ analizuje także wskaźniki finansowe, które wyrażają stan wykorzystania środków, dokonując w ten sposób oceny prognoz spełnienia zasady N+3. Narzędziem służącym do monitorowania Programu jest system monitorujący Monit 7, który jest na bieżąco rozwijany i aktualizowany, w zależności od stanu wdrażania Programu i metodologii monitorowania. Biorąc pod uwagę sprawny przebieg realizacji Programu, KM, IZ oraz KK nie widziały w 2010 r. konieczności opracowania jakiejkolwiek ewaluacji, której wyniki należałoby ująć w strategii jego wdrażania. 21

23 2.8 Ewentualna krajowa rezerwa wykonania Ten rozdział nie dotyczy trwającego etapu wdrażania Programu. 22

24 3 REALIZACJA PROGRAMU W POSZCZEGÓLNYCH OSIACH PRIORYTETOWYCH Podrozdziały mają taką samą strukturę i opisują realizację Programu w poszczególnych osiach priorytetowych przy pomocy tabel oraz komentarzy. W przypadku wszystkich osi priorytetowych do końca 2010 roku zostały podpisane wszystkie Decyzje o przyznaniu dotacji/ Umowy o dofinansowanie projektu (z wyjątkiem dwóch Decyzji w osi priorytetowej II opisanych w części 2.1 A) i rozpoczęto realizację tych projektów. Doszło do wyraźnych postępów w przebiegu projektów. Potwierdzają to dane o wysokości wypłaconych środków oraz certyfikowanych wydatków. W porównaniu z Raportem za 2009 rok w tabelach opisujących realizację wskaźników doszło do zmiany w dotychczas stosowanej metodologii opracowania oceny ilościowej wskaźników monitorujących i oceniających 1. Wskaźniki produktów, prezentowane w górnej części tabel, dotyczą projektów zakończonych (w poprzednim Raporcie prezentowano dane dotyczące rozpoczętych projektów). Wskaźniki rezultatów, prezentowane w dolnych częściach tabel, dotyczą rozpoczętych projektów. Zachowano odwołanie do wartości uzyskanych w 2009 roku i wartości początkowych w roku Jeżeli w związku ze zmianą metodologii pojawiły się różnice, to doszło do zmiany wartości początkowej w roku 2010 (w przypadku wskaźników produktu) lub wartości osiągniętej (w przypadku wskaźników rezultatu). Z uwagi na to, iż projekty są w zaawansowanej fazie realizacji, w każdej osi priorytetowej podjęto się oceny stopniowego wykonania wskaźników. Mimo wyraźnych postępów w realizacji Programu, nie są osiągane zaplanowane wartości niektórych wskaźników. Zostało to uzasadnione w opisie poszczególnych osi priorytetowych. Opis każdej osi priorytetowej zawiera akapit, poświęcony ewentualnym problemom i podjętym działaniom naprawczym. Z uwagi na to, iż żadne istotne problemy się nie pojawiły, akapity te zawierają jedynie deklarację, iż nie stwierdzono istotnych problemów. Do końca roku 2010 sfinalizowano kilka projektów w każdej osi priorytetowej. Niniejszy rozdział, ani żadna inna część Raportu Rocznego, nie zawiera konkretnych przykładów ukończonych projektów. Zostały one umieszczone w specjalnej zakładce strony internetowej Programu, i są dostępne dla opinii publicznej. Przykłady zrealizowanych projektów można znaleźć pod adresem: Istnieje możliwość wydrukowania i wykorzystania materiałów zawierających przykłady projektów. 3.1 Oś priorytetowa I - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń Postępy w realizacji osi priorytetowej I i ich analiza Analizowana oś priorytetowa ukierunkowana jest na działania związane z rozwojem infrastruktury komunikacyjnej (1.1), działania związane z ochroną środowiska (1.2) oraz profilaktykę zagrożeń (1.3). Z punktu widzenia polityk horyzontalnych w ramach tej osi priorytetowej realizowane są projekty mające wpływ na zrównoważony rozwój, charakteryzujące się przede wszystkim pozytywnym wpływem na środowisko naturalne. W tabeli nr 8 zaprezentowano ilości projektów zatwierdzonych do dofinansowania do dnia r. 1 Z uwagi na zmianę metodologii NOK. 23

25 Tabela nr 8: Zestawienie projektów realizowanych w ramach Osi priorytetowej I pod względem ich wpływu na polityki horyzontalne Dziedzina Wsparcia Oddziaływanie projektu na równe szanse Bezpośrednio ukierunkowany Pozytywny Neutralny Środowisko naturalne Bezpośrednio ukierunkowany Pozytywny Neutralny Łącznie Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. W tabeli nr 9 zaprezentowano finansowe postępy w realizacji analizowanej osi priorytetowej. Dane dotyczą także poszczególnych dziedzin wsparcia. Wielkości procentowe dotyczą wysokości właściwej alokacji. Tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 9: Analiza postępów w realizacji Osi priorytetowej I Dziedzi na Wsparci a Alokacja (unijne i krajowe) Środki zakontraktowane Decyzją / Umową (EFRR) Środki wypłacone beneficjentom (EFRR) Certyfikowane wydatki złożone do KE (unijne i krajowe) EURO EURO % EURO % EURO % , , , , , , , , ,49 Oś I , , ,67 Źródło: MSC188, dane na dzień r. Dane w tabeli nr 9 wskazują na wyraźny postęp w realizacji projektów w ramach osi priorytetowej I. Potwierdza to wykres nr 2. Mimo zwiększenia alokacji do końca roku 2010 w praktyce wyczerpano środki w dziedzinach wsparcia 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej oraz 1.3 Profilaktyka zagrożeń. W dziedzinie wsparcia 1.2 Ochrona środowiska zatwierdzono w 2010 r. trzy projekty. Środki pozostające do dyspozycji wnioskodawców umożliwią w czwartym etapie naboru wniosków zatwierdzić podobną liczbę projektów. Postęp w stosunku do poprzedniego roku zanotowany w osi priorytetowej I prezentują wykresy nr 3 oraz nr 4 (postęp w osi priorytetowej I na koniec 2009 r.) Wyraźne postępy zanotowano przede wszystkim w refundacji wydatków poniesionych w ramach projektów oraz w ilości certyfikowanych wydatków. Z danych zawartych w tabeli nr 9 oraz przede wszystkim z postępu wobec poprzedniego roku wynika, iż przebieg realizacji projektów w ramach osi priorytetowej I był na bardzo dobrym poziomie. Wykres nr 3 Postępy w realizacji osi priorytetowej I - rok 2010 Wykres nr 4 Postępy w realizacji osi priorytetowej I - rok

26 Źródło: MSC188, dane na dzień r. Tabela nr 10 prezentuje rzeczowe postępy w realizacji analizowanej osi priorytetowej przy pomocy realizacji poszczególnych wskaźników. Doszło do zmiany sposobu prezentowania realizacji wskaźników szczegóły zmiany zostały opisane we wstępie do rozdziału 3. W przypadku wskaźników dotyczących produktów nie osiągnięto poziomu proporcjonalnego do ilości wykorzystanych środków. Należy stwierdzić, że planowane wartości wskaźników dotyczyły innej wielkości projektów, niż projekty w rzeczywistości przygotowane przez wnioskodawców. Należy zaznaczyć, iż mimo osiągnięcia niższej niż zakładana wartości wskaźników, co spowodowane jest ich przeszacowaniem przez instytucje wdrażające Program na etapie planowania, osiągnięty zostanie cel poszczególnych działań. Na przykład w dziedzinie wsparcia 1.1. zamiast wielu krótkich odcinków infrastruktury transportowej zrealizowano mniejszą liczbę dłuższych odcinków. Wskaźniki dotyczące rezultatów są realizowane we właściwy sposób pierwszy i czwarty wskaźnik zostały już zrealizowane. W przypadku drugiego i trzeciego wskaźnika planowanych wartości nie udało się jeszcze osiągnąć. Mniejsza liczba miejscowości będących pod bezpośrednim oddziaływaniem zmodernizowanej infrastruktury komunikacyjnej koresponduje z ilością projektów i ich wielkością, co zostało opisane w akapicie dotyczącym wskaźników produktów. Po zakończeniu realizacji projektów zweryfikowana zostanie rzeczywista liczba osób, które wzięły udział w szkoleniach o tematyce ekologicznej i profilaktyki zagrożeń oraz rzeczywista liczba siedzib pod bezpośrednim oddziaływaniem produktów. Tabela nr 10 2 : Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi I (rok 2010): Kod KNW, UE, typ wskaźnika Wskaźnik Jednostka miary Źródło Wartość Łącznie Produkt * Produkt * Produkt 1. projektów związanych z budową lub modernizacją infrastruktury komunikacyjnej, pozostałej infrastruktury o znaczeniu transgranicznym i dostępności komunikacyjnej. 2. projektów dotyczących infrastruktury, promowania i wspólnej ochrony oraz zarządzania środowiskiem. 3. projektów związanych z profilaktyką zagrożeń Osiągnięta ND 8 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 1 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 4 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Rezultat 1. osób na obszarze wsparcia będących pod bezpośrednim oddziaływaniem przedsięwzięć w zakresie infrastruktury i ochrony środowiska mężczyzn kobiet Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND W poprzednich Raportach za lata we wskaźnikach produktów prezentowano dane dotyczące realizowanych projektów, w wyniku zmiany w metodologii wskaźniki produktów za rok 2010 dotyczą tylko ukończonych projektów. Wskaźniki rezultatów nadal dotyczą wszystkich rozpoczętych projektów. 25

27 Rezultat Rezultat Rezultat 2. osób uczestniczących w szkoleniach / warsztatach / targach proekologicznych /związanych z profilaktyką zagrożeń 3. miejscowości będąca pod bezpośrednim oddziaływaniem zmodernizowanej infrastruktury komunikacyjnej 4. osób będących pod oddziaływaniem projektów związanych z profilaktyką zagrożeń mężczyzn kobiet mężczyzn kobiet Osiągnięta ND 488 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 344 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 36 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Źródło: MONIT7+ C3PL oraz MSC 2007, dane na dzień r. ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej I i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 3.2 Oś priorytetowa II Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki Postępy w realizacji II osi priorytetowej i ich analiza Analizowana oś priorytetowa ukierunkowana jest na działania związane z rozwojem przedsiębiorczości (2.1), ruchu turystycznego (2.2) oraz współpracą w dziedzinie edukacji (2.3). Powiązanie zatwierdzonych projektów z politykami horyzontalnymi prezentuje tabela nr 11, która zawiera dane wszystkich projektów zatwierdzonych do r. Z punktu widzenia polityk horyzontalnych analizowana oś priorytetowa, z uwagi na swoje ukierunkowanie, wspiera przede wszystkim równe szanse. Projekty realizowane w ramach tej osi nie dotyczą ochrony środowiska bezpośrednio, ale mają znaczenie społeczno-ekonomiczne. Tabela nr 11 - zestawienie projektów realizowanych w ramach Osi priorytetowej II pod względem ich wpływu na polityki horyzontalne Dziedzina wsparcia Oddziaływanie projektu na równe szanse Bezpośrednio ukierunkowany Pozytywny Neutralny Środowisko naturalne Bezpośrednio ukierunkowany Pozytywny Neutralny Łącznie Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. 26

28 Tabela nr 12 prezentuje finansowe postępy w realizacji osi priorytetowej II. Wartości procentowe odnoszą się do alokacji w danej osi priorytetowej i poszczególnych dziedzinach wsparcia. Tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 12: Analiza postępów w realizacji Osi priorytetowej II Dziedzina wsparcia Alokacja (unijne i krajowe) Środki zakontraktowane Decyzją / Umową (EFRR) Środki wypłacone beneficjentom (EFRR) Certyfikowane wydatki złożone do KE (unijne i krajowe) EURO EURO % EURO % EURO % , , , , , , , , ,37 Osa , , ,35 Źródło: MSC188, dane na dzień r. Dane prezentowane w tabeli nr 12 potwierdzają dobry poziom postępu w realizacji osi priorytetowej II. Obrazuje to wykres nr 5. Jednoznacznie najlepszy przebieg zanotowano w dziedzinie wsparcia 2.2. Wspieranie rozwoju turystyki, gdzie rozdysponowano wszystkie dostępne środki, a realizacja projektów i refundacja środków postępują na dobrym poziomie. Po obniżeniu alokacji w dziedzinie wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości, dofinansowane zostały 2 projekty, a w roku 2010 rozdysponowano 2/5 zaplanowanych środków. Podobnie wygląda sytuacja w dziedzinie wsparcia 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji, w ramach której w 2010 r. zatwierdzono 4 projekty i praktycznie podwoiła się ilość rozdysponowanych w niej środków. Wykres nr 5 Postępy w realizacji osi priorytetowej II - rok 2010 Wykres nr 6 Postępy w realizacji osi priorytetowej II rok 2009 Zdroj: MSC188, údaje k W jeszcze większym stopniu, niż w roku poprzednim, WST i PR koncentrowały się na końcu 2010 r. oraz na początku 2011 r. na działaniach przyczyniających się do przygotowania wniosków i postępu w realizacji dziedzin wsparcia 2.1 i 2.3. Od końca roku 2010 trwa proces przygotowania nowych projektów. WST i PR biorą w tym procesie udział poprzez publikację broszur, organizację seminariów, udzielanie konsultacji, a także po raz pierwszy organizację warsztatów. Na podstawie przeprowadzonych działań oraz kontaktu z potencjalnymi wnioskodawcami można przypuszczać, iż w czwartym etapie naboru wniosków złożona zostanie dostateczna ilość wniosków charakteryzujących się wysoką jakością przygotowania. Postęp w stosunku do poprzedniego roku zanotowany w osi priorytetowej II, prezentują wykresy nr 5 i nr 6 (postępy w osi priorytetowej II na koniecu roku 2010). Wyraźny postęp odnotowano 27

29 Kod KNW, UE, typ wskaźnika w refundowaniu poniesionych wydatków oraz ilości certyfikowanych wydatków w dziedzinie wsparcia 2.2. Kolejna tabela prezentuje rzeczowy postęp w realizacji analizowanej osi priorytetowej wyrażony przy pomocy realizacji wskaźników. Podobnie, jak w przypadku osi priorytetowej I, tabela prezentująca wartości wskaźników na koniec 2010 roku zawiera wskaźniki produktu w odniesieniu do zakończonych projektów oraz wskaźniki rezultatów w odniesieniu do projektów rozpoczętych. Tabela nr 13 3 : Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi II (rok 2010): Wskaźnik Jednostka miary Źródło Wartość Łącznie * Produkt 1. projektów współpracy (inicjatyw), w tym międzyinstytucjonalnej, w zakresie przedsiębiorczości, rynku pracy, badań i rozwoju technologicznego Osiągnięta ND 0 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Produkt 2. projektów na rzecz wspierania rozwoju turystyki i zachowania dziedzictwa kulturowego w obszarze pogranicza oraz rozbudowy infrastruktury turystycznej Osiągnięta ND 13 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Produkt 3. projektów ukierunkowanych na podnoszenie umiejętności i kwalifikacji Osiągnięta ND 0 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Produkt 4. projektów ukierunkowanych na rozwój systemu kształcenia Osiągnięta ND 0 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Rezultat 1. przedsięwzięć ukierunkowanych na współpracę w zakresie B+R, innowacji lub przedsiębiorczości lub rynku pracy Osiągnięta ND 6 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Rezultat 2. produktów i usług turystycznych Osiągnięta ND 41 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Rezultat 3. nowych i modernizowanych obiektów turystycznych Osiągnięta ND 23 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Rezultat 4. osób objętych działaniami ukierunkowanymi na podniesienie mężczyzn Osiągnięta ND 409 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND W poprzednich Raportach za lata we wskaźnikach produktów prezentowano dane dotyczące realizowanych projektów, w wyniku zmiany w metodologii wskaźniki produktów za rok 2010 dotyczą tylko ukończonych projektów. Wskaźniki rezultatów nadal dotyczą wszystkich rozpoczętych projektów. 28

30 Rezultat umiejętności i kwalifikacji 5. współpracujących instytucji świadczących usługi edukacyjne kobiet Osiągnięta ND 844 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 16 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Źródło: MONIT7+ C3PL oraz MSC 2007, dane na dzień r. * Ze względu na specyficzny charakter Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej wskaźnik nie otrzymał kodu w KNW ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Z punktu widzenia realizacji wskaźników produktu nie są realizowane właściwe wartości ani w odniesieniu do okresu realizacji, ani do ilości rozdysponowanych środków. Z aktualną definicją projektu partnerskiego wiąże się szerszy zakres planowanych działań i większa ilość partnerów, związane są z tym większe nakłady finansowe projektów, a tym samym niższa liczba, niż była planowana. Z punktu widzenia oczekiwanych rezultatów dane są podobne. W odróżnieniu od wskaźników produktu zawarte są tu jednak dane dotyczące wszystkich zatwierdzonych projektów. Nie można więc oczekiwać wyraźnej poprawy realizacji wskaźników planowanych w odniesieniu do całego okresu wdrażania Programu Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej II i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 3.3 Oś priorytetowa III Wspieranie współpracy społeczności lokalnych Postępy w realizacji osi priorytetowej III i ich analiza Analizowana oś priorytetowa ukierunkowana jest na współpracę instytucji publicznych (3.1), wspieranie inicjatyw społecznych oraz przedsięwzięć kulturalnych i rekreacyjno edukacyjnych (3.2), a także wspieranie mniejszych form współpracy transgranicznej, zabezpieczone przez Fundusz Mikroprojektów (3.3). Z uwagi na swój charakter oś priorytetowa III realizuje politykę równych szans, a także, w szerszym rozumieniu, problematykę zrównoważonego rozwoju. Tabela nr 14 prezentuje dane dotyczące wszystkich projektów zatwierdzonych do r. Tabela nr 14: Zestawienie projektów realizowanych w ramach Osi priorytetowej III pod względem ich wpływu na polityki horyzontalne Dziedzina wsparcia Oddziaływanie projektu na równe szanse Bezpośrednio ukierunkowany Pozytywny Neutralny Środowisko naturalne Bezpośrednio ukierunkowany Pozytywny Neutralny CELKEM Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. Tabela nr 15 prezentuje finansowe postępy w realizacji osi priorytetowej III. Wartości procentowe odnoszą się do alokacji w danej osi priorytetowej i poszczególnych dziedzinach wsparcia. Tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. 29

31 Tabela nr 15: Analiza postępów w realizacji osi priorytetowej III Dziedzina wsparcia Alokacja (unijne i krajowe) Środki zakontraktowane Decyzją / Umową (EFRR) Środki wypłacone beneficjentom Umową (EFRR) Certyfikowane wydatki złożone do KE Umową (unijne i krajowe) EURO EURO % EURO % EURO % , , , , , , , ,43 Osa , , ,09 Zdroj: MSC188, údaje k Wyniki prezentowane w tabeli nr 15 oraz na wykresie nr 7 dotyczą zatwierdzonych projektów i osiągają we wszystkich dziedzinach wsparcia bardzo dobry poziom. Analizując wizualizację danych dotyczących stopnia rozdysponowania środków na wykresie nr 7 i 8 należy stwierdzić, iż najszybszy postęp odnotowano w dziedzinie Fundusz Mikroprojektów. Fakt, iż zostały wydane Decyzje o dofinansowaniu dla wszystkich 6 złożonych projektów na Fundusz Mikroprojektów oznacza iż rozdysponowano 100% środków Funduszu. Poziom zatwierdzania poszczególnych mikroprojektów osiągnął ok 60%. Komentarz do tego dobrego wyniku znajduje się w dalszej części rozdziału. Dane dotyczące zrefundowanych środków zawierają w przypadku Funduszu Mikroprojektów również dane o projektach jego administratorów. O najlepszym przebiegu wydatkowania możemy mówić w przypadku dziedziny wsparcia 3.2 Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych. Jest to bardo popularna dziedzina i pomimo podniesienia alokacji, pozostała w niej jedynie niewielka ilość środków, pozwalająca na realizację jedynie kilku projektów. Działania podjęte w celu zwiększenia zainteresowania potencjalnych wnioskodawców mniej popularnymi rodzajami projektów doprowadziły do poprawy sytuacji w dziedzinie wsparcia 3.1 Współpraca terytorialna instytucji świadczących usługi publiczne, w której w 2010 r. zatwierdzono 9 nowych projektów. Wynik ten należy uznać za satysfakcjonujący, jednakże przyczyniła się do tego decyzja o obniżeniu alokacji w tej dziedzinie wsparcia. Podobnie, jak w przypadku osi priorytetowej II, po działaniach ze strony WST i PR wzrosło zainteresowanie wnioskodawców i złożona została duża liczba nowych wniosków. Z uwagi na stosunkowo duże zainteresowanie realizacją projektów również w tej dziedzinie wsparcia, należy oczekiwać, iż po kolejnym posiedzeniu KM, do dyspozycji wnioskodawców pozostaną jedynie środki w Funduszu Mikroprojektów. Postęp w stosunku do poprzedniego roku zanotowany w osi priorytetowej III, prezentują wykresy nr 7 i 8 (postępy w realizacji osi priorytetowej III na końcu roku 2010). Postępy w refundowaniu poniesionych wydatków oraz ilości certyfikowanych wydatków nie jest tak znaczny, jak w dziedzinie wsparcia 2.2, jest mimo to wyraźny. Wykres nr 7 Postępy w realizacji osi priorytetowej III - rok Wykres nr 8 Postępy w realizacji osi priorytetowej III - rok 30

32 Kod KNW, UE, typ wskaźnika * Produkt Produkt * Produkt Rezultat * Kolejna tabela prezentuje rzeczowy postęp w realizacji analizowanej osi priorytetowej wyrażony przy pomocy wskaźników. Podobnie, jak w przypadku poprzednich osi priorytetowej, tabela prezentująca wartości wskaźników na koniec 2010 roku zawiera wskaźniki produktów w odniesieniu do zakończonych projektów oraz wskaźniki rezultatów w odniesieniu do projektów rozpoczętych. Z punktu widzenia realizacji wskaźników produktu za wyjątkiem Funduszu Mikroprojektów nie są realizowane właściwe wartości ani w odniesieniu do okresu realizacji, ani ilości rozdysponowanych środków. Podobnie jak w przypadku innych osi priorytetowych, planowane wartości wychodziły z finansowych wymagań poprzedniego Programu i nie odpowiadają aktualnej definicji projektu partnerskiego. Również w tej osi priorytetowej zatwierdzone projekty charakteryzują się większymi nakładami finansowymi. Z tego wynika niższa, niż pierwotnie planowano, liczba zatwierdzonych projektów. Wyjątkiem jest Fundusz Mikroprojektów, w którym realizacja wskaźników produktu osiągnęła bardzo dobry poziom. Wynika to z charakteru FM, w ramach którego wielkość mikroprojektów jest finansowo ograniczona, łatwiej w związku z tym ją przewidzieć. Z punktu widzenia oczekiwanych rezultatów dane są lepsze. Prezentowane dane dotyczą zatwierdzonych projektów. Wartości wskaźników mogą jeszcze ulec niewielkim zmianom po zakończeniu realizacji projektów. Ewidentnie nie jest realizowany wskaźnik liczby współpracujących jednostek samorządu terytorialnego, który z pewnością wynika z nieosiągnięcia planowanej liczby projektów tego typu. Przy planowaniu liczby projektów konieczne jest większe uwzględnienie wpływu zasady partnerstwa i innych aspektów na wielkość projektu. Tabela nr 16 4 : Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi III (rok 2010): Wskaźnik 1. projektów ukierunkowanych na współpracę instytucji publicznych i innych podmiotów uprawnionych po obu stronach granicy 2. projektów w dziedzinie kultury i przedsięwzięć rekreacyjnoedukacyjnych wspierających współpracę społeczności przygranicznych 3. projektów w ramach FM 1. współpracujących jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów świadczących usługi publiczne 2. osób uczestniczących Jednostka miary Źródło Wartość Łącznie mężczyzn Osiągnięta ND 11 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 22 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 1788 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta v 10 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 4 W poprzednich Raportach za lata we wskaźnikach produktów prezentowano dane dotyczące realizowanych projektów, w wyniku zmiany w metodologii wskaźniki produktów za rok 2010 dotyczą tylko ukończonych projektów. Wskaźniki rezultatów nadal dotyczą wszystkich rozpoczętych projektów 31

33 Rezultat w imprezach o charakterze kulturalnym i rekreacyjno edukacyjnym kobiet Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Rezultat 3. osób uczestniczących w przedsięwzięćciach edukacyjnych mężczyzn kobiet Osiągnięta ND 940 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 1042 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Źródło: MONIT7+ C3PL oraz MSC 2007, dane na dzień r. * Ze względu na specyficzny charakter Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej wskaźnik nie otrzymał kodu w KNW ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Dziedzina wsparcia 3.3. Fundusz Mikroprojektów Dziedzina wsparcia 3.3. ma specyficzną formę. Dotyczy 6 projektów Funduszu Mikroprojektów, w ramach których finansowane są projekty o mniejszym zakresie. Za administrację FM odpowiadają właściwe euroregiony, które zapewniają ocenę mikroprojektów i organizują posiedzenia Euroregionalnych Komitetów Sterujących, które zatwierdzają mikroprojekty. Decyzja o dofinansowaniu FM nie oznacza rzeczywistego wykorzystania środków. Alokacja jest wykorzystywana w formie stopniowego zatwierdzania poszczególnych mikroprojektów. Tabela nr 17 przedstawia analizę wykorzystywania środków w FM w poszczególnych euroregionach wraz z ilością zatwierdzonych projektów oraz wysokością przyznanych środków, a także dane dotyczące wysokości zrefundowanych środków w związku z realizacją poszczególnych projektów. Tabela zawiera jedynie dane dotyczące mikroprojektów, bez projektów administratorów FM. Tabela nr 17: Analiza postępów w realizacji dziedziny wsparcia 3.3. Fundusz Mikroprojektów Alokacja * EURO Środki zakontraktowane Decyzją / Umową liczba mikrojektów EURO % liczba mikrojektów Środki wypłacone beneficjentom EURO % Nysa , ,3 Glacensis , ,9 Silesia , ,6 Śląsk Cieszyński , ,3 Beskidy , ,5 Pradziad , ,6 Dziedzina , ,5 Źródło: MONIT7+ C3PL, dane na dzień r. * Alokacja dotycząca całego FM, łącznie ze środkami na zarządzanie Funduszem. Do końca 2010 roku EKS zatwierdziły po raz kolejny dużą liczbę projektów w sumie 441. Tabela zawiera wydatki kwalifikowalne projektów, refundowane z EFRR. Wartości procentowe odnoszą się do alokacji. Na ich podstawie można stwierdzić, że różnice pomiędzy poszczególnymi euroregionami są niewielkie, a realizacja FM przebiega we wszystkich euroregionach właściwie. Rozpoczęto realizację znaczącej części projektów zatwierdzonych w ramach FM. Mimo skomplikowanego systemu kontroli wydatków partnerów (najpierw na każdej stronie osobno, następnie kontrola wniosku o płatność Partnera Wiodącego) w porównaniu z 2009 r. kilkukrotnie wzrosła ilość refundowanych wydatków, a ich wysokość jest porównywalna z innymi dziedzinami wsparcia. Postępy w realizacji dziedziny wsparcia 3.3 można uznać za bardzo zadawalające. 32

34 3.3.2 Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej I i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 3.4 Oś priorytetowa IV Pomoc Techniczna Oś priorytetowa 4 ma specyficzny charakter dotyczy Pomocy Technicznej (PT), która została szczegółowo opisana w rozdziale Postępy w realizacji osi priorytetowej IV i ich analiza Z uwagi na charakter Pomocy Technicznej, która stanowi instrument finansowy służący wspieraniu zarządzania Programem, nie jest analizowany wpływ PT na polityki horyzontalne. Poniższa tabela prezentuje postępy w finansowej realizacji osi priorytetowej IV. Poniższa tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 18: Analiza postępów w realizacji osi priorytetowej IV Oś priorytetowa Alokacja (EFRR) Środki zakontraktowane Decyzją / Umową (EFRR) Środki wypłacone beneficjentom (EFRR) Certyfikowane wydatki złożone do KE (EFRR) EURO % EURO % EURO % Oś IV , , ,47 Z tabeli wynika, iż ilość środków rozdysponowanych w ramach analizowanej osi priorytetowej jest niższa, niż wskazywałyby na to postępy w realizacji Programu. Wynika to z tego, iż w przypadku 3 projektów PT, zatwierdzonych na posiedzeniu KM w Ołomuńcu, do końca roku nie zostały jeszcze wydane Decyzje o dofinansowaniu. Jednocześnie doszło do zrefundowania niewielkiej części zrealizowanych wydatków, mimo, iż zadania, na które przeznaczone są środki PT, są na bieżąco realizowane. Wnioski o płatność są jednak składane w okresie przekraczającym sześć miesięcy od poniesienia wydatków. Rzeczowy postęp w realizacji osi priorytetowej IV prezentuje poniższa tabela. 33

35 Tabela nr 19 5 : Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi IV (rok 2010): Kod KNW, UE, typ wskaźnika * Produkt Wskaźnik 1. projektów związanych z funkcjonowaniem instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu Jednostka miary Źródło Wartość Łącznie Osiągnięta ND 41 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND * Produkt * Rezultat Rezultat 2. projektów związanych z informacją i promocją Programu 1. funkcjonujących instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu 2. zorganizowanych przedsięwzięć informacyjnopromocyjnych Osiągnięta ND 17 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 30 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Osiągnięta ND 5 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND Źródło: MONIT7+ C3PL oraz MSC 2007, dane na dzień r. * Ze względu na specyficzny charakter Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej wskaźnik nie otrzymał kodu w KNW ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Tabela nr 19 prezentuje postęp w realizacji osi priorytetowej Pomoc Techniczna za pomocą analizy osiągniętych wskaźników. Podobnie, jak w przypadku poprzednich osi priorytetowych, tabela prezentująca wartości wskaźników na końcu 2010 roku zawiera wskaźniki produktów w odniesieniu do zakończonych projektów oraz wskaźniki rezultatów w odniesieniu do projektów realizowanych. Zmiana stanu, od którego są wskaźniki liczone, spowodowała różnice formalne (poprawiono wartości dotyczące roku 2009). Wprawdzie nie jest realizowany wskaźnik dotyczący ilości projektów związanych z funkcjonowaniem instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu, jest to jednak tylko różnica formalna. Podczas planowania zakładano, iż długość realizacji projektów wyniesie od 1 do 2 lat. W rzeczywistości niektóre projekty są wieloletnie, stąd ilość projektów jest niższa. Zabezpieczone są jednak wszystkie czynności niezbędne do prawidłowego wdrażania Programu. Podobna jest przyczyna mniejszej liczby projektów związanych z informacją i promocją Programu Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej IV i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 5 W poprzednich Raportach za lata we wskaźnikach produktów prezentowano dane dotyczące realizowanych projektów, w wyniku zmiany w metodologii wskaźniki produktów za rok 2010 dotyczą tylko ukończonych projektów. Wskaźniki rezultatów nadal dotyczą wszystkich rozpoczętych projektów 34

36 4 Pomoc Techniczna Na realizację projektów w ramach osi priorytetowej IV zabezpieczono kwotę euro. Środki przeznaczone są na realizację projektów Pomocy Technicznej, zgodnie z wyznaczonymi celami szczegółowymi. Projekty dotyczą przede wszystkim działalności WST, podmiotów regionalnych, zabezpieczenia zmian i aktualizacji systemu Monit 7+ oraz Benefit7+, działalności kontrolerów, a także promocji Programu itp. Procentowy udział PT w alokacji Programu na cały okres programowania wynosi 6%. W ramach PT zatwierdzono w 2010 roku 10 projektów. Poszczególne projekty dotyczyły: kontroli wynikającej z art. 16 Rozporządzenia nr 1080/ projekt, promocji Programu - 1 projekt, zapewnienia działalności WST oraz podmiotów regionalnych - 8 projektów. Łącznie do chwili obecnej zatwierdzonych zostało 41 projektów PT. Przyznana kwota dofinansowania z EFRR wynosi 54% z całkowitej kwoty alokacji na tę oś. W odniesieniu do stanu zaawansowania realizacji Programu (liczby zatwierdzonych projektów) oraz okresu jego wdrażania, udział ten jest proporcjonalnie niski. Na rok 2010 zaplanowane zostało finansowanie w ramach PT 31 etatów pracowników biorących udział we wdrażaniu Programu. Tabela nr 20 zawiera zestawienie typów projektów PT, które od roku 2007 do końca roku 2010 zostały zatwiedzone przez KM. pracowników zaangażowanych w realizację projetów dotyczy roku Tabela nr 20: Zestawienie typów projektów Pomocy Technicznej Lp. Rodzaj działań zatwierdzonych projektów Wysokość dotacji z EFRR w EURO pracowników w roku Działalność IZ i KK Działalność grupy audytorów WST , Podmioty regionalne , Utrzymanie systemu informatycznego Kontrola wydatków kwalifikowalnych ,7 * 7 Promocja ,93 0 Łącznie projektów Pomocy Technicznej ,7 * Dotyczy liczby pracowników po stronie czeskiej. W przypadku kontrolerów po stronie polskiej zaplanowano jedynie refundację kosztów podróży służbowych. Z przebiegu wykorzystania środków PT oraz stanu zaawansowania realizacji Programu wynika, iż na zarządzanie Programem nie zostanie wykorzystana cała kwota 6% alokacji Programu. 35

37 5 Działania informacyjne oraz promocja Zgodnie z zatwierdzoną Strategią Komunikacji dla POWT RCz-RP (dalej SK), w 2010 roku realizowano działania skierowane do opinii publicznej, beneficjentów oraz podmiotów uczestniczących we wdrażaniu Programu. Ich celem było m.in.: przekazanie informacji o możliwościach stwarzanych przez Program, obowiązujacych w nim zasadach oraz postępach w jego realizacji, a także promocja Programu. Za koordynację działań wynikających ze SK odpowiedzialny jest w imieniu IZ WST. Obok WST założenia SK realizowały również inne podmioty zaangażowane we wdrażanie Programu: PR, KK, IZ. W ramach SK prowadzono w 2010 r. niżej opisane działania. Ze względu na obecny etap zaawansowania Programu, głównym zadaniem było propagowanie wiedzy o Programie pośród potencjalnych wnioskodawców. W szczególności zainteresowanie ich tymi dziedzinami wsparcia Programu, które dotychczas cieszyły się niewystarczającym zainteresowaniem. Działalność ta obejmowała przede wszystkim organizację szkoleń i seminariów dla przyszłych wnioskodawców, umożliwienie konsultacji pomysłów projektów z pracownikami WST oraz PR oraz rozpowszechnianie treści o Programie poprzez stronę internetową, dystrybucję ulotek, prezentację banerów i publikację ogłoszeń. W 2010 r. informacje o Programie, były kierowane do szerokiego grona odbiorców, tzw. opinii publicznej za pośrednictwem strony internetowej. Kolejnym ważnym działaniem realizowanym w ramach SK było szkolenie podmiotów uczestniczących w realizacji Programu - przede wszystkim osób oceniających wnioski projektowe, jak również pracowników PR, WST, IZ i KK. W niniejszym rozdziale opisane zostały działania informacyjne i promocyjne zrealizowane w 2010 r. na podstawie rocznego planu działań informacyjno-promocyjnych. W rodziale 6 Raportu Rocznego za 2010 rok dokonano ewaluacji skuteczności wszystkich przeprowadzonych do tej pory działań promocyjnych i informacyjnych wraz z propozycją dokonania ewentualnych zmian. 5.1 Konferencja Roczna Działając zgodnie z art. 7 ust. 2 litera b) Rozporządzenia wykonawczego (WE) nr 1083/2006 zorganizowano, podobnie jak i w roku poprzednim, Konferencję Roczną Programu. Konferencja, która odbyła się w Ołomuńcu w dniu 15 listopada 2010 r. i skierowana była do wnioskodawców, beneficjentów, instytucji zaangażowancyh we wdrażanie Programu oraz do opinii publicznej. Informacje na temat Konferencji znalazły się na stronach internetowych Programu oraz podmiotów regionalnych. W celu zaangażowania jak największej ilości potencjalnych zainteresowanych, w dziennikach po polskiej i czeskiej stronie, ukazały się ogłoszenia informujące o tym wydarzeniu. Efektem wspomnianych wyżej działań był udział w Konferencji około 200 osób. Celem Konferencji było przekazanie informacji na temat stanu realizacji Programu oraz przyszłości Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Uczestników zapoznano z następującymi kwestiami: współpraca transgraniczna instytucji wdrażających Program, przedsiębiorczość w kontekście współpracy transgranicznej, przyszłość polityki spójności oraz współpracy terytorialnej. Przekazane zostały również dane dotyczące Funduszu Mikroprojektów oraz doświadczenia z realizacji projektu pt. Kino na granicy. W Konferencji, w roli prelegentów wystąpiło 9 osób, m.in. przedstawiciele: Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej, MRR RCz, MRR RP, czeskich krajów, polskich województw, euroregionów, a także beneficjenci Programu. 36

38 Ilustracja nr 9 Konferencja Roczna Programu, Ołomuniec, 15 listopada 2010 r. 5.2 Udzielanie informacji opinii publicznej Logo POWT RCz-RP Głównym elementem promocji programu jest logo POWT RCz-RP Instytucje wdrażające, WST i beneficjenci wykorzystują logo i umieszczają je na materiałach promocyjnych, publikacjach, tablicach wystawowych, przedmiotach reklamowych, wizytówkach, stronach internetowcyh Programu oraz podczas innych działań promujących Program. Ilustracja nr 10 Strona internetowa Programu Strona internetowa POWT RCz-RP stanowi bogate źródło informacji o Programie. Wnioskodawcy, beneficjenci oraz wszyscy zainteresowani Programem mogą na niej znaleźć między innymi informacje o celach Programu, sposobie złożenia wniosku, warunkach realizacji projektu, aktualnych wydarzeniach związanych z Programem, a także listy zatwierdzonych projektów. Na stronie umieszczono również niezbędną dokumentację i wzorcowe formularze. Strona jest dwujęzyczna (prowadzona w języku polskim i czeskim). Adres: 37

39 Opracowanie graficzne oraz ofertę strony prezentuje ilustracja nr 11. Ilustracja nr 11 - strona internetowa Programu. 38

40 Ilustracja nr 12 - wejść na stronę internetową Programu Powyższy wykres przedstawia liczbę wejść na stronę internetową w 2010 roku oraz ilość danych pobranych w poszczególnych jego miesiącach. Z wykresu wynika, iż największe zainteresowanie stroną internetową miało miejsce w okresie, kiedy WST oceniało wnioski projektowe oraz w okresie, kiedy odbywały się posiedzenia Komitetu Monitorującego, a na stronie publikowano ich wyniki. W 2010 r. najwięcej wejść na stronę zanotowano w styczniu (ponad 5 tysięcy), a największą ilość danych pobrano ze strony w kwietniu i listopadzie (5,9 i 6,82 GB). Oprócz strony internetowej Programu istnieją również strony internetowe instytucji uczestniczących w jego wdrażaniu, które także zawierają informacje o przebiegu Programu. Przykłady tego typu stron prezentują ilustracje nr 13 i

41 Ilustracja nr 13 - informacje o Programie na stronie Kraju Morawskośląskiego. Ilustracja nr 14 - informacje o Programie na stronie województwa dolnośląskiego 40

42 Media - prasa, radio, telewizja W 2010 roku podmioty regionalne i WST informowały opinię publiczną na łamach prasy lokalnej na temat aktualnego stanu Programu, terminu naborów wniosków, współpracy czesko-polskiej, projektach realizowanych w danym regionie. Tabela nr 21 zawiera informację na temat promocji programu poprzez media. Ponadto za pomocą ww. mediów informowano o planowanych szkoleniach, seminariach i konferencjach. Ilustracja nr 15 - Mlada Fronta Dnes i Gazeta Wyborcza z dnia 4 listopada 2010 r. Tabela nr 21 Wykaz informacji dla opinii publicznej w mediach porządkowa Podmiot Nazwa Nakład 1. WST Publikacje w prasie Kraje, UM, Telewizja, publikacje w RPK prasie Euroregiony Telewizja, publikacje w prasie 8 Nakład nieznany Razem 27 Ponad Publikacje Ponadto wydano szereg publikacji, ulotek i broszur, w których znalazły się m.in. ogólne informacje na temat Programu, jego efektów finansowych, dobrych praktyk w zakresie współpracy partnerskiej, a także dane dotyczące realizowanych projektów mających na celu promocję rezultatów Programu. W wydanej broszurze WST informował o zasadach Programu, typach projektów, formach współpracy, wpływie transgranicznym oraz elementach wzmacniających projekt. We wspomnianym materiale umieszczono również informacje o projektach realizowanych w ramach Programu z takich dziedzin wsparcia jak: wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno-edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych. WST opracował mapy polsko-czeskiego pogranicza (składane i ścienne), na których wskazane zostały miejsca realizacji przykładowych projektów, dodatkowo opatrzone informacjami na ich temat oraz zdjęciami. Wykaz publikacji wydanych przez poszczególne podmioty zawarty jest w tabeli nr

43 Tabela nr 22 Publikacje dla opinii publicznej Podmiot Rodzaj publikacji Ilość sztuk porządkowa 1. IZ, KK, WST Broszury, mapy, banery UK, UM, RPK Ulotki, broszury, teczki, mapy Euroregiony Ulotki, broszury, teczki, mapy Razem Ilustracja nr 16 Broszury i mapa polsko-czeskiego pogranicza. 5.3 Pogłębianie wiedzy grup docelowych Wsparcie właściwego przygotowania projektów za pośrednictwem działań, które pomagają poszczególnym grupom docelowym w przygotowaniu i złożeniu wniosku, kierowanie Programem oraz ocena złożonych wniosków są przedmiotem drugiego celu szczegółowego SK. Działaniom informacyjnym skierowanym do osób zainteresowanych Programem oraz uczestniczących w Programie poświęcono poniższą część tego rozdziału. Seminaria i szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców i beneficjentów W celu informowania o Programie WST wspólnie z PR organizuje seminaria i szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców i beneficjentów. W roku 2010 pracownicy WST brali udział w seminariach i szkoleniach jako prelegenci. Podczas tych wydarzeń zapoznano potencjalnych wnioskodawców m.in.: z aplikacją internetową Benefit 7+. Ponadto przedstawiono aktualne dane na temat stanu zaawansowania Programu, jak również zasady promocji. Informowano o tym, jak przygotować dobry projekt, przybliżono dziedziny wsparcia, a partnerzy realizujący projekty przekazali uczestnikom swoje doświadczenia. Ponadto w roku 2010 r. odbyły się szkolenia dla beneficjentów, którzy uzyskali dofinansowanie, podczas których przekazano wytyczne na temat rozliczania projektów, wypełniania dokumentów, wydatków wspólnych, postępowań przetargowych, a także najczęściej popełnianych błędach i zasadach promocji. 42

44 Zarówno seminaria jak i szkolenia cieszyły się dużym zainteresowaniem wśród uczestników i były przez nich ocenione bardzo pozytywnie, szczególnie ze względu na praktyczny aspekt przekazywanych informacji. Tabela nr 23 zawiera zestawienie zorganizowanych seminariów wraz z liczbą uczestników. Ilustracja nr 17 Szkolenie dla wnioskodawców, Wałbrzych, 30 czerwca 2010 r. Tabelka nr 23 Seminaria dla potencjalnych wnioskodawców oraz beneficjentów porządkowa Podmiot Ilość seminariów/szkoleń/warsztatów uczestników 1. IZ, KK, WST UK, MU, RPK 16 ok Euroregiony 31 ok. 835 Razem 47 ok Konsultacje i dni doradztwa Jednym z obowiązków PR oraz WST jest informowanie potencjalnych wnioskodawców o zasadach Programu i możliwościach uzyskania wparcia. Prowadzone konsultacje mają miejsce zarówno w siedzibie PR, jak i w Ołomuńcu, w siedzibie WST. Propozycje projektowe są opiniowane również mailowo bądź telefonicznie oraz podczas specjalnie w tym celu organizowanych spotkań, (dni konsultacyjnych) a także po szkoleniach i seminariach. WST prowadzi konsultacje w swojej siedzibie, we wcześniej ustalonym terminie. Ponadto uczestniczy w działaniach organizowanych w tym zakresie przez PR. Na poziomie regionalnym doradzwto obejmuje tylko krajową część projektu, natomiast WST konsultuje projekt jako całość ze szczególnym uwzględnieniem współpracy i wpływu transgranicznego danego projektu na obszar wsparcia. Poniższa tabela zawiera informacje na temat zorganizowanych konsultacji. Tabelka nr 24 Konsultacje dla potencjalnych wnioskodawców porządkowa Podmiot udzielający Konsultacje 1. WST ok UK, UM, RPK ok Euroregiony ok. 890 Razem

45 Ilustracja nr 18 Dni konsultacyjne w RPK w Bielsku Białej, 20 czerwca 2010 r. Szkolenia i spotkania instytucji uczestniczących w realizacji Programu W ciągu 2010 roku odbyły się także szkolenia oraz spotkania instytucji biorących udział we wdrażaniu Programu, których szczegółowe zestawienie zawiera tabela nr 25. Dotyczyły one przede wszystkim omówienia postępowania podczas oceny jakości projektów przez czeskich i polskich ekspertów. Ponadto spotkania poświęcone były zmianom w dokumentacji programowej oraz wymianie doświadczeń w dziedzinie kontroli projektów i administracji zmian we wnioskach projektowych. Tabela 25 Szkolenia i spotkania pracowników instytucji zaangażowanych w realizację Programu Lp. Podmiot 1. IZ, KK, WST, PR 2. IZ, KK, WST 3. IZ, KK, WST, Kontrolerzy Temat Szkolenia/ spotkania Szkolenie dla ekspertów regionalnych z oceny jakości i wpływu transgranicznego Spotkanie dot. aktualizacji dokumentacji programowej Wspólne spotkanie Kontrolerów Termin i miejsce uczestników r., Ołomuniec r., Ołomuniec r., Ołomuniec 34 Razem Pozostałe działania informacyjne i promocyjne Pomoc w nawiązywaniu partnerstwa WST pomaga w znajdowaniu i nawiązywaniu partnerstwa dla potencjalnych wnioskodawców po obu stronach granicy. Na stronie internetowej Programu znajduje się specjalny formularz propozycji projektowej w obu wersjach językowych, który potencjalni wnioskodawcy mogą wypełnić i przesłać pocztą elektroniczną w celu umieszczenia na stronie internetowej Programu. W 2010 roku w zakładce poświęconej Poszukiwaniu partnera zamieszczono 12 formularzy służących znalezieniu partnera. Tym razem zainteresowanie tą formą nawiązania partnerstwa było bardzo wyważone (7 formularzy czeskich i 5 formularzy polskich). 44

46 Wystawa przenośna Jednym ze sposobów promowania POWT RCz-RP jest wystawa, która składa się z dwujęzycznych, wysuwanych banerów, na których znajdują się praktyczne informacje dotyczące m.in: dziedzin wsparcia, możliwości pozyskania dotacji, trybu składania wniosków oraz stanu wdrażania Programu. Mając na uwadze daleko zaawansowaną realizację projektów w ramach Programu, WST wykonał w 2010 roku dodatkowe banery promujące dobre projekty z różnych dziedzin wsparcia. Zamieszczono następujące informacje: dziedzina wsparcia, tytuł projektu, partnerzy, opis działań, kwota dotacji z EFRR oraz zdjęcia z realizacji projektu. Wspomniana wystawa była prezentowana podczas posiedzeń Komitetów ch, Konferencji Rocznej, spotkań roboczych, ponadto towarzyszyła uczestnikom szkoleń i seminariów. Na poniższym zdjęciu zobrazowane są przykładowe banery wspomnianej wystawy. Ilustracja nr 19 Przykłady banerów składających się na wystawę przenośną Materiały promocyjne Materiały promocyjne służą wsparciu promocji Programu i są przekazywane potencjalnym wnioskodawcom podczas organizowanych imprez np: konfernecji, szkoleń, seminariów czy warsztatów. Dodatkowo bywają wręczane przedstawicielom instytucji biorących udział w realizacji Programu podczas spotkań roboczych i posiedzeń Komitetów ch. Wspólnym znakiem umieszczanym na materiałach promocyjnych jest logo Programu oraz flaga UE. W roku 2010 wykonane zostały następujące materiały promocyjne: długopisy, notesy, teczki, kalkulatory, podkładki, kubki oraz inne, drobne materiały biurowe. Poniżej znajdują się przykłady materiałów promocyjnych, które wykonał Wspólny Sekretariat Techniczny w Ołomuńcu. 45

47 Ilustracja nr 20 Materiały promocyjne przygotowane przez WST w Ołomuńcu Informowanie beneficjentów dofinansowania o ich obowiązkach wynikających z promocji Każdy beneficient dofinansowania podpisując Decyzję bądź Umowę o dofinansowanie odpowiada za to, iż promocja projektu realizowana będzie zgodnie z działaniami wymienionymi we Wniosku i zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006. Na stronach internetowych Programu znajdują się dokumenty: Zasady reprodukcji symboli graficznych z logo UE i Podręcznik prezentacji wizualnej z logo Programu oraz inne przydatne informacje. Dodatkowo podczas prowadzonych szkoleń, seminariów, warsztatów i konferencji, zarówno potencjalni wnioskodawcy, jak i beneficjenci dofinanowania, są informowani o zasadach promocji projektów, zaś ich przestrzeganie jest potwierdzane przez kontrolerów I stopnia. 46

48 6 Ocena działań informacyjnych i promocyjnych Głównym celem Strategii Komunikacji (SK) jest przejrzyste informowanie opinii publicznej i beneficjentów o roli Wspólnoty i możliwości uzyskania dofinansowania z EFRR oraz zasadach Programu. Celem niniejszego rozdziału jest przeprowadzenie analizy w połowie okresu wdrażania Programu czy w Programie właściwie realizowano główny cel SK, a także czy działania informacyjne i promocyjne przyczyniają się do realizacji celów Programu. Pierwszy podrozdział opisuje grupy docelowe oraz działania informacyjne i promocyjne SK. Drugi podrozdział odpowiada na pytania, w jakim stopniu realizowane są cele szczegółowe SK oraz w jakim stopniu osiągane są wskaźniki zaplanowane w SK. Dotyczy również jakości podejmowanych działań informacyjnych i promocyjnych, ich skuteczności, efektywności i gospodarności przy ich realizacji. W ostatnim podrozdziale podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jakie działania informacyjne i promocyjne będą najbardziej właściwe w drugiej połowie wdrażania Programu oraz czy aktualny podział odpowiedzialności za realizację SK jest odpowiedni. Ostatnia część zawiera podsumowanie wraz z propozycją ukierunkowania działań informacyjnych i promocyjnych w pozostałym okresie wdrażania Programu. WST przeprowadził ankietę wśród podstawowych grup docelowych - wnioskodawców, beneficjentów oraz instytucji zaangażowanych we wdrażanie działań informacyjnych. Ankieta została przeprowadzona mimo, iż tego typu metoda weryfikowania poziomu wiedzy na temat Programu nie została zapisana w SK. Odpowiedzi na zadane pytania zostały wykorzystane w drugiej i trzeciej części niniejszego rozdziału. Kolejnym źródłem oceny poziomu wiedzy grup docelowych są wyniki Programu, czyli ilość złożonych wniosków oraz liczba partnerów biorących udział w realizacji projektów itp. 6.1 Wykaz działań informacyjnych skierowanych do poszczególnych grup docelowych W niniejszym podrozdziale zostały omówione grupy docelowe, działania informacyjne zaplanowane w SK oraz sposób ich realizacji. Na zakończenie została opisana ankieta przeprowadzona wśród przedstawicieli większości grup docelowych, której celem było sprawdzenie, czy poszczególne narzędzia informacji i promocji przyniosły korzyści grupom docelowym, a także czy były skuteczne Grupy docelowe zdefiniowane w SK W SK Programu zdefiniowano następujące grupy docelowe: 1. Potencjalni partnerzy wiodący oraz projektowi 2. Beneficjenci - partnerzy projektu 3. Opinia publiczna 4. Instytucje zaangażowane we wdrażanie Programu Do wszystkich grup docelowych skierowano działania informacyjne i promocyjne opisane w SK. Były to m.in. następujące działania: Tabela nr 26 Wykaz działań informacyjnych i promocyjnych Grupa docelowa Działania informacyjne i szkolenia w okresie Organizatorzy Cel 1. Potencjalni partnerzy wiodący i projektowi - Media prasa, radio, telewizja - Seminaria dla wnioskodawców - Strony internetowe - Wystawa (banery) - Konferencje - Materiały promocyjne IZ, KK, WST, PR Informowanie o Funduszach Strukturalnych (FS), Programie i zasadach składania wniosków projektowych, szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców mające na celu poprawę jakości propozycji projektowych 47

49 2. Beneficjenci - partnerzy projektu - Publikacje oraz wpływu transgranicznego oraz zwiększenie liczby zarejestrowanych projektów, prezentowanie najlepszych projektów, wykorzystanie aplikacji Benefit w celu przygotowania wniosków projektowych. - Strony internetowe - Szkolenia dla beneficjentów - Konsultacje - Korespondencja - Konferencje - Materiały promocyjne 3. Opinia publiczna - Media prasa, radio, telewizja - Strony internetowe - Wystawa (banery) - Konferencje - Materiały promocyjne - Publikacje 4. Instytucje zaangażowane w implementację Programu, kontrolerzy - Strony internetowe - Szkolenia - Konsultacje - Korespondencja - Konferencje - Materiały promocyjne CRR RCz i urzędy wojewódzkie jako kontrolerzy I. stopnia, WST IZ, KK, WST, PR, beneficjenci IZ, KK, WST Informowanie o warunkach rozliczenia wydatków kwalifikowalnych, składanie raportów bieżących i końcowych, wykorzystanie aplikacji Benefit w fazie realizacyjnej projektów, wydatki wspólne w ramach projektu, udzielanie informacji dot. realizacji zamówień publicznych, i kontroli ex-ante, konsultacje indywidualne dotyczące problemów podczas realizacji projektu. Informowanie o FS, Programie i zasadach składania wniosków projektowych Informowanie o zasadach Programu, szkolenie dla ekspertów dotyczące proceu oceny, szkolenie dotyczące Wspólnej metodyki kontroli I stopnia, pozostałe szkolenia zewnętrzne (np. Interact) oraz działania edukacyjne dla osób włączonych we wdrażanie Programu Zestawienie narzędzi informacji i promocji oraz sposobu ich wykorzystania Wstępna kampania informacyjna W związku z zatwierdzeniem Programu przez KE w lutym 2008 roku zostały w Ołomuńcu zorganizowane 3 szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców, w których wzięło udział ok 500 osób. Wstępna kampania informacyjna wywołała duże zainteresowanie Programem. Potwierdziła je liczba 158 wniosków złożonych w pierwszym terminie. 48

50 Media prasa, radio, telewizja W dotychczasowej realizacji Programu spośród wszystkich mediów wykorzystywano przede wszystkim prasę codzienną. W celu poinformowania o rozpoczęciu Programu, jego zasadach, terminach istotnych seminariów, konferencjach rocznych oraz terminie składania wniosków wykorzystano najczęściej czytane polskie i czeskie dzienniki - ich wydania ukazujące się w regionach objętych Programem. PR kilkukrotnie skorzystały z telewizji w celu promocji Programu. Seminaria dla wnioskodawców Przekazywaniu informacji na temat Programu służyły przede wszystkim seminaria. Ich celem było zapoznanie potencjalnych wnioskodawców z głównymi zasadami Programu i możliwościami zdobycia informacji, służących przygotowaniu wniosku projektowego. Program seminariów był zawsze dostosowany do aktualnych potrzeb i zorientowany na poszczególne grupy docelowe. Strony internetowe Jak wspomniano wcześniej w internecie została utworzona oficjalna, dwujęzyczna strona internetowa POWT RCz-RP Administratorem strony jest WST. Znajdują się na niej praktyczne informacje dotyczące Programu, min. dokumentacja programowa, informacje dla wnioskodawców i beneficjentów, listy projektów zarekomendowanych do dofinansowania, zasady promocji itp. Wystawa (banery) W ramach dwujęzycznej, przenośnej wystawy zostały w roku 2008 wykonane banery dotyczące podstawowych zasad POWT RCz-RP Z kolei w roku 2009 na banerach zamieszczono informacje dotyczące stanu realizacji Programu oraz dziedzin wsparcia, cieszących się mniejszym zainteresowaniem wśród potencjalnych wnioskodawców. Natomiast w roku 2010 przygotowano banery z przykładami dobrych projektów z różnych dziedzin wsparcia. Konferencje Z uwagi na stan wdrażania Programu to działanie miało w kolejnych latach różny zakres i charakter. W 2008 r. zostało zorganizowane szkolenie dla ekspertów regionalnych z udziałem przedstawicieli IZ, KK i WST. W następnych latach, ze względu na znaczący postęp Programu, zorganizowane zostały Konferencje Roczne. We wrześniu 2009 roku konferencja odbyła się po stronie polskiej w Wiśle, a w listopadzie 2010 roku po stronie czeskiej w Ołomuńcu. Publikacje (biuletyny, broszury, ulotki) W ramach przygotowania materiałów promocyjnych PR, WST i euroregiony opracowały szereg publikacji, w których znalazły się przede wszystkim informacje dotyczące celów, zasad oraz specyfiki Programu. Materiały promocyjne Materiały promocyjne służą przede wszystkim wsparciu promocji Programu i zgodnie z art. 9 Rozporządzenia Wykonawczego muszą zostać oznaczone flagą UE. Wspomniane materiały reklamowe (artykuły biurowe, kalendarze, teczki, itp.) były przede wszystkim przekazywane uczestnikom konferencji, szkoleń, seminariów, konsultacji, spotkań roboczych i posiedzeń KM. 49

51 Szkolenia dla beneficjentów oraz instytucji biorących udział we wdrażaniu Programu Dla partnerów wiodących i projektowych, którzy otrzymali dofinansowanie w ramach Programu organizowane są szkolenia dla beneficjentów (w odróżnieniu od konsultacji dla potencjalnych wnioskodawców). Ich organizatorami są kontrolerzy (po czeskiej stronie są to oddziały zamiejscowe CRR RCz, a po polskiej stronie urzędy wojewódzkie przygranicznych województw). Z uwagi na to, iż pierwsze Decyzje i Umowy zostały podpisane na końcu 2008 r., pierwsze seminaria dla beneficjentów zostały zorganizowane dopiero w roku Oprócz tego dla podmiotów zaangażowanych we wdrażanie Programu zostały zorganizowane szkolenia i spotkania robocze, dotyczące jednolitego sposobu oceny wniosków i wymiany doświadczeń. Konsultacje Konsultacje odbywają się zarówno w siedzibach PR, jak i w siedzibie WST w Ołomuńcu. W celu dotarcia do jak największej grupy potencjalnych wnioskodawców organizowane były w regionach specjalne dni konsultacyjne, w których zazwyczaj brali udział pracownicy WST, którzy wraz z pracownikami PR przekazywali potencjalnym wnioskodawcom swoje doświadczenia z naboru i oceny wniosków projektowych. Korespondencja - wymiana informacji em oraz przez telefon Najczęstszą i najbardziej popularną formą udzielania informacji pomiędzy wnioskodawcami lub beneficjentami, a instytucjami uczestniczącymi we wdrażaniu Programu jest kontakt drogą telefoniczną i mailową. Większość instytucji udziela w ten sposób informacji na temat Programu, odpowiada na konkretne zapytania związane m.in. z naborem, oceną wniosków, czy też realizacją Programu Badanie wpływu działań informacyjnych i promocyjnych na poszczególne grupy docelowe W celu zgromadzenia informacji niezbędnych do oceny skuteczności i efektywności zrealizowanych działań informacyjnych i promocyjnych, WST opracował dwie ankiety elektroniczne. Wybór grup docelowych, dystrybucja ankiet, sposób oceny ankiet oraz odpowiedzi ankietowanych zostały omówione poniżej. Poszczególne pytania i wyniki ankiety prezentujemy w podrozdziale 6.2. Do przedstawicieli poszczególnych grup docelowych zwrócono się za pośrednictwem poczty elektronicznej z prośbą o wypełnienie ankiety umieszczonej na ogólnodostępnym serwerze. Umożliwiło to łatwe, szybkie i anonimowe wypełnienie ankiety, a tym samym pomogło ograniczyć niebezpieczeństwo uzyskania zniekształconych wyników. Pozwoliło jednocześnie na sprawne podsumowanie wyników. Opracowanie wyników dotyczyło zawsze konkretnej grupy docelowej, bez podziału na język, w którym przebiegła ankieta. Analiza ewentualnych różnic, wynikająca z narodowości ankietowanych, nie była przedmiotem opracowania. W celu poznania opinii respondentów stworzono pytania z możliwością wyboru kilku odpowiedzi i zaznaczenia wysokości przyznanej oceny. Zestawienie odpowiedzi nawiązywało do działań przewidzianych w SK. Każdorazowo istniała możliwość wyboru innej (niż oferowane) odpowiedzi. Najlepszej ocenie (np. skuteczności) odpowiadała liczba 5 punktów, najgorszej 1. W przypadku niezaznaczenia odpowiedzi, ocena była zerowa. Łączna ocena jest iloczynem ilości odpowiedzi i przyznanych w nich punktów. Poniższe wykresy prezentują także średnią ocenę poszczególnych działań obliczoną na podstawie ważnych odpowiedzi (innych niż zerowe). Pierwsza ankieta skierowana była do dwóch grup docelowych, których dotyczyły działania podejmowane w pierwszych latach wdrażania Programu. Byli to wnioskodawcy i beneficjenci. Ankieta zawierała pytania dotyczące sposobu zdobycia informacji, skuteczności i ogólnej oceny podejmowanych działań informacyjnych i promocyjnych. Z bazy danych znajdującej się w systemie informatycznym Monit wygenerowano adresy osób odpowiedzialnych za realizację części projektu właściwej dla każdego z partnerów. Dotyczyło to wszystkich wniosków projektowych złożonych do chwili obecnej. Do końca roku 2010 złożono łącznie 445 wniosków o dofinansowanie. W 50

52 roli parterów wiodących i projektowych wystąpiło 530 różnych podmiotów. Chodziło o poznanie opinii poszczególnych podmiotów, niezależnie od ilości projektów, w których uczestniczyły lub zamierzały uczestniczyć. W związku z tym doszło do tego, że ankieta została przesłana do danego podmiotu więcej niż raz. Wynikało to z faktu, że w bazie danych znajdowały się różne osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych projektów. Łącznie ankietę przesłano 1263 osobom, czyli ponad dwukrotnie większej liczbie respondentów, niż liczba podmiotów pełniących rolę partnerów projektu. 653 adresatów ankiety znajdowało się po czeskiej stronie, a po stronie polskiej 610. Na wypełnienie ankiety, która zawierała 7 pytań, respondenci mieli 10 dni roboczych. Po stronie czeskiej odpowiedzi udzieliło 186 respondentów (28%), po stronie polskiej 125 (20%). Łącznie uzyskano 311 odpowiedzi (25%). Z uwagi na to, iż pierwotnie ustanowiona granica reprezentatywności wynosiła co najmniej 20% odpowiedzi, ilość odpowiedzi uznano za dostateczną a wyniki ankiety za miarodajne. W ankiecie wzięło udział więcej przedstawicieli beneficjentów, niż przedstawicieli wnioskodawców, których wnioski nie zostały zatwierdzone do dofinansowania. Wpłynęły 284 odpowiedzi od beneficjentów i 27 odpowiedzi od wnioskodawców, którzy nie otrzymali dotacji. Druga ankieta skierowana była do grupy docelowej pracowników instytucji uczestniczących we wdrażaniu Programu. Celem badania było poznanie opinii na temat skuteczności i efektywności poszczególnych działań informacyjnych i promocyjnych od osób, które zawodowo zajmują się przekazywaniem informacji opinii publicznej, wnioskodawcom i beneficjentom. Ankietę przesłano konkretnym osobom, odpowiedzialnym w danej instytucji za wdrażanie Programu. Po stronie czeskiej ankietę wysłano do 21 osób, po stronie polskiej do 15. Pracownicy WST nie zostali objęci ankietą. Na wypełnienie ankiety, która składała się z 6 pytań, respondenci mieli 10 dni roboczych. Odpowiedzi udzieliło 17 respondentów po stronie czeskiej (81%) oraz 8 respondentów po stronie polskiej (53%). Łącznie uzyskano 25 odpowiedzi (69%). odpowiedzi jest bardzo wysoka, można uznać, iż wyniki ankiety są miarodajne. 6.2 Ocena skuteczności, efektywności i gospodarności podjętych działań Celem niniejszego podrozdziału jest ocena skuteczności działań podjętych w ramach Programu, które były skierowane do poszczególnych grup docelowych, a także osiągnięcia celów szczegółowych SK. Porównano również zaplanowane oraz przeprowadzone działania promocyjne i informacyjne (produkty i rezultaty SK). Określono najbardziej i najmniej skuteczne działania. W akapitach i oceniana jest skuteczność podjętych działań, czyli ich wpływ na osiągnięcie poszczególnych celów szczegółowych SK. W akapicie przeprowadzono ocenę efektywności, czyli stosunku pomiędzy kosztami poniesionymi w związku z poszczególnymi działaniami, a osiągnięciem danego celu. W przypadku, kiedy ocena tego stosunku mogłaby być wątpliwa lub myląca, doszło do oceny gospodarności, czyli sprawdzenia, czy poniesione koszty były najniższe z możliwych, lub czy możliwe było osiągnięcie tego samego celu przy wykorzystaniu bardziej racjonalnych wydatków. 51

53 6.2.1 Ocena realizacji celu szczegółowego 1 promocja Programu oraz informowanie opinii publicznej. Narzędzia informacyjne i promocyjne wykorzystywane są w celu informowania o Programie oraz dotarcia do licznej grupy potencjalnych partnerów projektowych. Cel szczegółowy 1 dotyczy grup docelowych 1 i 3, określonych w akapicie 6.1.1, czyli potencjalnych partnerów wiodących, partnerów projektowych oraz szeroko rozumianej opinii publicznej. W pierwszej połowie okresu wdrażania Programu, szczególnie na jego początku, cel szczegółowy 1 realizowany był przede wszystkim za pośrednictwem działań kierowanych do potencjalnych partnerów wiodących oraz projektowych. WST oraz PR koncentrowały się na udzielaniu podstawowych informacji o Programie podmiotom, które mogły stać się projektowymi partnerami oraz pomagały przygotować dobre propozycje projektowe. W celu zrealizowania powyższego celu podjęto działania opisane w tabeli nr 27. Tabela nr 27 Wykaz działań informacyjnych i promocyjnych ukierunkowanych na osiągnięcie celu szczegółowego 1 LP. Działanie Ilość działań na dzień r. 1. Media ogłoszenia w prasie Grupy docelowe Ilość uczestników działania na dzień r. Uwaga - opis ilości uczestników, jeśli niezbędny jest komentarz. 27 1, 3-71 ogłoszeń z łącznym nakładem widzów 9 programów telewizyjnych nie jest znana. Dane dotyczące WST, PR i euroregionów. 2. Seminaria dla wnioskodawców Dane dotyczące WST, PR i euroregionów. 3. Strona internetowa Programu. 1 1, Dane dotyczące liczby wejść na oficjalną stronę Programu: 4. Przenośna wystawa 18 3 ok szt. banerów (prezentowane podczas posiedzeń KM, konferencji i szkoleń) Dokładna liczba zwiedzających nie była przedmiotem badań. 5. Broszury i ulotki 10 1, wydarzeń = liczba różnych wydawnictw, liczba uczestników = całkowity nakład. 6. Wykorzystanie materiałów promocyjnych 20 3 ok Dane dotyczące WST, i PR. Materiały były wykorzystywane podczas seminariów, konferencji, posiedzeń KM, wystaw, konsultacji itd. Ze względu na to, że zadaniem celu szczegółowego 1 było zainteresowanie Programem jak największej liczby osób, pierwsza cześć kampanii skierowana była do podmiotów, które mogły wziąć udział w Programie (potencjalni partnerzy projektowi). W związku z tym pytania w ankiecie brzmiały następująco: Z jakiego źródła dowiedzieli się Państwo o Programie? 52

54 Z odpowiedzi wynika, iż wstępne informacje o Programie ponad połowa ankietowanych uzyskała ze strony internetowej, a mniej więcej jedna czwarta otrzymując informację od innej osoby. Najczęściej wykorzystywaną stroną była oficjalna strona Programu. Rzadziej wykorzystywane były strony MRR RCz, MRR RP oraz strony PR. Mało skuteczne były pod tym względem działania w mediach (prasa, radio, telewizja) oraz przygotowane materiały drukowane (broszury, ulotki). Które z poniższych działań najbardziej pomogło Państwu w podjęciu decyzji o złożeniu wniosku? Pytanie to miało rozstrzygnąć, które z działań było najskuteczniejsze przy podejmowaniu przez potencjalnych wnioskodawców decyzji o zainwestowaniu środków finansowych oraz poświęceniu czasu na przygotowanie wniosku. Uzyskane odpowiedzi zilustrowano na wykresie nr 21, na którym na osi Y widzimy wagi przypisane przez respondentów dla wpływu poszczególnych działań wymienionych w ankiecie na podjęcie decyzji o złożeniu wniosku. Z poniższego wykresu wynika, iż największy udział miały strony internetowe, szkolenia dla wnioskodawców, a także konsultacje dla potencjalnych wnioskodawców prowadzone przez PR i WST. Wysoka jest również łączna ocena wymienionych trzech działań, które zostały ocenione lepiej niż bardzo pomocne. Ilustracja nr 21 - Poziom wpływu poszczególnych działań informacyjnych na podjęcie decyzji o udziale w Programie (partnerzy projektowi) Źródło: ankieta przeprowadzona wśród wnioskodawców i beneficjentów marzec 2011 Wykres nr 22 przedstawia odpowiedzi udzielone przez podmioty uczestniczące we wdrażaniu Programu. Porównując oba wykresy nasuwa się wniosek, iż trzy najbardziej skuteczne działania zostały ocenione podobnie. Inna jest jednakże opinia na temat kampanii medialnej po stronie podmiotów odpowiedzialnych za udzielanie informacji, a inna po stronie przedstawicieli szeroko rozumianej opinii publicznej. Obie opinie dowodzą, iż w celu informowania opinii publicznej i potencjalnych partnerów projektowych w SK zawarto praktycznie wszystkie powszechne środki służące informowaniu o Programie i jego promocji. W rubryce inne zgłoszono jedynie kilka propozycji, które zostały przez WST, IZ i KK uznane za mniej istotne. 53

55 Ilustracja nr 22 Poziom wpływu poszczególnych działań informacyjnych na podjęcie decyzji o udziale w Programie (podmioty wdrażające) Źródło: ankieta przeprowadzona wśród podmiotów uczestniczących we wdrażaniu Programu - marzec 2011 Wcześniejsze pytania ankietowe służyły ocenie skuteczności faktycznie przeprowadzonych działań w informowaniu o Programie opinii publicznej i partnerów projektowych. Celem kolejnego pytania było określenie, które ze wskazanych działań mają według ankietowanych największą potencjalną skuteczność, abstrahując od tego, czy podmioty odpowiedzialne zdołały w pełni wykorzystać ten potencjał w Programie. Który działanie informacyjne uważają Paostwo za najbardziej skuteczne w informowaniu opinii publicznej o Programie? Odpowiedzi na powyższe pytanie (zilustrowane na wykresie nr 23) potwierdziły, iż najbardziej skuteczne zdaniem ankietowanych wnioskodawców i beneficjentów są strony internetowe, seminaria oraz konsultacje, mimo tego, że ostatnie z wymienionych działań nie zostało wymienione, jako służące realizacji celu szczegółowego 1. Biorąc pod uwagę fakt, iż osoby ankietowane (wprawdzie rzadziej, ale mimo to stosunkowo często) wskazały informacje w prasie, radiu i telewizji, jako działania skuteczne, można wnioskować, że tego typu działania są pomocne w przekazywaniu informacji opinii publicznej. Ocena ich mniejszej skuteczności w odpowiedziach na dwa pierwsze pytania wynika z tego, iż do tej pory korzystano z nich rzadziej lub jakość tych działań była niższa niż oczekiwana. 54

56 Ilustracja nr 23 Poziom skuteczności wykorzystywania poszczególnych działań w celu informowania o Programie (partnerzy projektowi) Źródło: ankieta przeprowadzona wśród wnioskodawców i beneficjentów marzec 2011 Podsumowanie Z analizy odpowiedzi udzielonych w ankietach przeprowadzonych wśród partnerów projektowych oraz przedstawicieli instytucji wdrażających Program wynika, iż za najbardziej skuteczne narzędzia, zapewniające udział wnioskodawców w Programie, uznano strony internetowe, seminaria dla wnioskodawców oraz konsultacje dla osób zainteresowanych udziałem w Programie. Jako najmniej skuteczną wskazano wystawę o Programie oraz materiały promocyjne, których celem nie jest informowanie, stanowią one jedynie narzędzia uzupełniające. Inne spojrzenie na realizację celu szczegółowego 1 (wynikające z udziału w Programie, a nie z wyników ankiety) daje analiza oczekiwanej liczby wniosków. Przed rozpoczęciem Programu obawiano się iż zainteresowanie potencjalnych wnioskodawców będzie niewystarczające. Obawy te nie potwierdziły się. Przeciwnie złożono nieoczekiwanie dużą ilość wniosków (średnio 135 wniosków w naborze na każde z posiedzeń KM). Do udziału w Programie włączyło się również więcej, niż oczekiwano, partnerów projektowych (ponad 500 podmiotów). Mogło być to spowodowane zarówno naturalnym wysokim zainteresowaniem realizacją projektów w regionach na polsko czeskim pograniczu, jak i dobrze przeprowadzonymi działaniami informacyjnymi i promocyjnymi. Biorąc pod uwagę wyniki ankiety oraz nieoczekiwanie wysokie zainteresowanie wnioskodawców udziałem w Programie, oczywiste jest, że bardzo dobrze wybrane i zrealizowane działania informacyjne w dużym stopniu przyczyniły się do zapewnienia dostatecznie wysokiej liczby wniosków. W związku z tym cel szczegółowy 1 był stopniowo realizowany w bardzo dobry sposób i jeżeli zostanie uzupełniony o działania ukierunkowane na informowanie opinii publicznej o wynikach Programu, zostanie do końca okresu programowania w pełni zrealizowany. 55

57 6.2.2 Ocena realizacji celu szczegółowego 2 informowanie osób zainteresowanych oraz uczestników Programu Kolejnym powodem stosowania narzędzi informacji oraz promocji jest wspieranie przygotowania i realizacji projektów za pomocą podnoszenia umiejętności partnerów projektowych, beneficjentów oraz podmiotów uczestniczących w realizacji Programu. Sposób zaplanowania realizacji niniejszego celu SK prezentujemy poniżej. Dla osiągnięcia niniejszego celu szczegółowego w pierwszej połowie Programu wykorzystano narzędzia informacji i promocji, które prezentuje tabela nr 28. Tabela nr 28 Wykaz działań informacyjnych i promocyjnych ukierunkowanych na osiągnięcie celu szczegółowego 2 Lp. Działanie Ilość działań Grupy docelowe Uczestnicy działania Uwagi 1. Strona internetowa Programu 1 2, Takie same dane jak w przypadku celu 1 2. Szkolenia dla beneficjentów osób Organizowane przez kontrolerów 3. Konsultacje udzielane partnerom ok W działaniach ujęta ilość konsultacji. Średnio w konsultacji biorą udział 2 osoby 4. Korespondencja elektroniczna i komunikacja telefoniczna 2 2 Na bieżąco realizowane przez wszystkie instytucje zaangażowane we wdrażanie Programu 6. Broszury i ulotki Takie same dane jak w przypadku celu 1 7. Konferencja Roczna 2 2, osób 2009 r. Wisła i 2010 r. Ołomuniec 8. Szkolenia podmiotów biorących udział we wdrażaniu Programu osób IZ, KK, WST, CRR RCz, urzędy marszałkowskie Źródło: Dane WST i PR Z uwagi na to, iż zadaniem celu szczegółowego 2 było uzyskanie jak największej ilości dobrych propozycji projektowych, ankietowanym zadano dwa pytania. Pierwsze z nich: Które działania najbardziej przyczyniły się do zyskania umiejętności niezbędnych do przygotowania Państwa projektu? dotyczyło doświadczeń osób reprezentujących poszczególnych wnioskodawców z początkowego etapu pozyskiwania umiejętności potrzebnych do przygotowania wniosku. Odpowiedź mogły stanowić reakcje wnioskodawców, których projekty zostały zatwierdzone, oraz tych, których projekty nie otrzymały dofinansowania. Z uwagi na niewielką liczbę odpowiedzi ze strony wnioskodawców, których projekty nie zostały zatwierdzone, należy uznać, iż miarodajna odpowiedź dotyczy jedynie wnioskodawców, których projekty zostały zatwierdzone. Wyniki prezentuje wykres nr

58 Ilustracja nr 24 Wpływ poszczególnych działań informacyjnych na zdobycie wiedzy niezbędnej do przygotowanie wniosku (partnerzy projektowi) Źródło: ankieta przeprowadzona wśród wnioskodawców i beneficjentów marzec 2011 Z odpowiedzi zilustrowanych na wykresie wynika, iż większość wybranych instrumentów służących podnoszeniu wiedzy niezbędnej do przygotowania wniosku projektowego została wybrana trafnie i wykorzystana bardzo dobrze. Większość instrumentów szczególnie konsultacje, strony internetowe wraz z dokumentacją programową oraz seminaria dla wnioskodawców zostały ocenione lepiej niż większość instrumentów służących udzielaniu szeroko rozumianej opinii publicznej oraz potencjalnym partnerom projektowym podstawowych informacji o Programie. Zdecydowanie najwyższą ocenę otrzymały od respondentów konsultacje, które zostały ocenione jako bardzo pomocne i maksymalnie pomocne. Wyraźnie niższą skuteczność w podnoszeniu umiejętności potrzebnych do przygotowania wniosku projektowego ankietowani wskazali w przypadku materiałów drukowanych oraz Konferencji Rocznej. Charakter tych narzędzi sprawia, że znajdują się na granicy udzielania ogólnych informacji o Programie a podnoszenia umiejętności partnerów. Podobne pytanie zostało zadane podmiotom odpowiedzialnym za wdrażanie Programu. Uzyskane odpowiedzi są podobne do odpowiedzi udzielonych przez partnerów projektowych. Ocena konsultacji, seminariów i wymiany informacji za pośrednictwem poczty elektronicznej jest właściwie taka sama. Partnerzy w większym stopniu niż podmioty odpowiedzialne za wdrażanie Programu docenili skuteczność stron internetowych. 57

59 Ilustracja nr 25 Wpływ poszczególnych działań informacyjnych na zdobycie wiedzy niezbędnej do przygotowanie wniosku (podmioty wdrażające) Źródło: ankieta przeprowadzona wśród podmiotów uczestniczących we wdrażaniu Programu - marzec 2011 Kolejne pytanie: Które działania informacyjne pomogły Państwu w podniesieniu poziomu wiedzy niezbędnej do realizacji projektu? skierowane było do osób realizujących projekty. Tego typu osoby stanowiły większość ankietowanych. Wynik jest właściwie taki sam, jak w przypadku wcześniejszego pytania do bardzo dobrze ocenianych instrumentów dodano szkolenia dla beneficjentów. Za najbardziej skuteczne w kategorii przygotowania partnerów do realizacji projektu beneficjenci uznali również konsultacje. W przypadku odpowiedzi na pytanie dotyczące podnoszenia umiejętności niezbędnych do przygotowania oraz realizacji projektów zarówno partnerzy, jak i podmioty wdrażające Program, nie wskazały w rubryce inne kolejnych sposobów. Można w związku z tym uznać, iż zostały zastosowane powszechne sposoby podnoszenia umiejętności partnerów. Kolejne wnioski na temat realizacji celu szczegółowego 2 można wyciągnąć porównując oczekiwaną liczbę złożonych i zatwierdzonych wniosków. Nie potwierdziły się obawy, iż liczba złożonych wniosków będzie niska. Nie potwierdziły się również obawy o niedostateczną ich jakość. Z ogólnej liczby 445 złożonych wniosków zarejestrowano 340 (76%), które spełniły podstawowe kryteria i wykazały się dostatecznym poziomem przygotowania. Z 340 wniosków omawianych na posiedzeniach Komitetu Monitorującego zatwierdzono 202 projekty, czyli 60% spośród zarejestrowanych i 45% spośród złożonych wniosków. Mimo to, że do chwili obecnej zakończono realizację jedynie niewielkiej liczby projektów, odnotowano znikomą liczbę niezgodności lub istotnych uchybień w projektach, których większość jest obecnie w trakcie realizacji. Z powyższych danych można wywnioskować, iż podjęte działania informacyjne służące podniesieniu wiedzy partnerów, a tym samym jakości wniosków i poziomu realizacji projektów, były efektywne. Zarówno z wyników ankiety, jak również z wyników wdrażania Programu wynika, iż cel szczegółowy 2 jest stopniowo realizowany w celu wsparcia przygotowania oraz realizacji projektów zostały wykorzystane wszystkie zaplanowane działania. Oceniono, że działania te były bardzo konstruktywne i przyczyniły się do przygotowania i realizacji dostatecznej liczby dobrych projektów. 58