Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska za rok 2013

Transkrypt

1 Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska za rok 2013 Raport Roczny z realizacji Programu zgodnie z art. 67 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 CCI n. 2007CB163PO025 Zatwierdzony przez Komitet Monitorujący w dniu 23 czerwca 2014 roku

2 SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW... 2 WSTĘP IDENTYFIKACJA PROGRAMU REALIZACJA PROGRAMU Postępy w realizacji i ich analiza A Informacja o postępach w rzeczowej realizacji Programu B Informacje o postępach finansowych w realizacji Programu C Informacje dotyczące planu wykorzystania funduszu D Informacja o pomocy w odniesieniu do grup docelowych Programu E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy F Analiza jakościowa G. Główne rezultaty realizacji Programu Informacje na temat zgodności z przepisami prawa wspólnotowego Istotne problemy oraz podjęte działania naprawcze Ewentualne zmiany związane z realizacją Programu Ewentualna zmiana istotna Komplementarność z innymi instrumentami Działania związane z monitorowaniem oraz bieżącą ewaluacją Ewentualna krajowa rezerwa wykonania REALIZACJA PROGRAMU W POSZCZEGÓLNYCH OSIACH PRIORYTETOWYCH POMOC TECHNICZNA DZIAŁANIA INFORMACYJNE ORAZ PROMOCJA Wydarzenie Roczne Udzielanie informacji opinii publicznej Pogłębianie wiedzy grup docelowych Pozostałe działania informacyjne i promocyjne Podsumowanie działań informacyjnych i promocyjnych GLOBALNE GRANTY W RAMACH PROGRAMU

3 Wykaz skrótów CRR RCz Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej EKS Euroregionalny Komitet Sterujący EFRR (ERDF) Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Development Fund) FM Fundusz Mikroprojektów FS (SF) Fundusze Strukturalne IA - CJH Instytucja Audytowa - Centralna Jednostka Harmonizacyjna w Departamencie Instytucji Audytowej IPC Instytucja Płatnicza i Certyfikująca IPoś Instytucja Pośrednicząca (Intermediate Body) IR Instytucja Regionalna IW Inicjatywa Wspólnotowa IZ Instytucja Zarządzająca KE Komisja Europejska KK Koordynator Krajowy KM Komitet Monitorujący MRR RCz Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej MRR RP Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Rzeczpospolitej Polskiej ND Nie dotyczy NSRO Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia NSS Narodowa Strategia Spójności NUTS Terytorialne Jednostki Statystyczne OP Oś Priorytetowa PDK Plan Działań Komunikacyjnych PO Procedura Obiegowa POWT RCz-RP / Program Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska PR Podmioty regionalne PT Pomoc Techniczna RCz Republika Czeska RP Rzeczpospolita Polska RPK Regionalny Punkt Kontaktowy SK Strategia Komunikacji dla Programu Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska SMFS System Monitorujący Funduszy Strukturalnych UK Urząd krajski UM Urząd marszałkowski UP Uszczegółowienie Programu WE Wspólnota Europejska WST Wspólny Sekretariat Techniczny 2

4 Wstęp Niniejszy Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska (POWT RCz-RP lub Program) za rok 2013 został opracowany przez Instytucję Zarządzającą (IZ), zgodnie z art. 67 Rozporządzenia (WE) 1083/2006, we współpracy ze Wspólnym Sekretariatem Technicznym (WST) oraz zatwierdzony przez Komitet Monitorujący (KM) dnia 23 czerwca 2014 r. Raport prezentuje przebieg realizacji Programu w okresie od 1 stycznia 2013 do 31 grudnia 2013 r. (dalej także jako okres sprawozdawczy ), odnosząc się przede wszystkim do stanu zaawansowania realizacji poszczególnych osi priorytetowych i dziedzin wsparcia zarówno pod względem rzeczowym, i finansowym, a także informuje o działaniach podjętych w celu zapewnienia właściwego poziomu realizacji oraz efektywności wdrażania Programu. W raporcie omówione zostały także działania promocyjne. W 2013 roku doszło do realizacji szeregu działań, które przyczyniły się do osiągnięcia postępu w realizacji celów wyznaczonych w Programie. Najważniejsze z nich zostały omówione poniżej. Najważniejszym wydarzeniem pierwszego kwartału roku 2013 było rozpatrzenie podczas 10. posiedzenia Komitetu Monitorującego w Libercu ( r.) 60 zarejestrowanych wniosków o dofinansowanie, jak również podjęcie przez KM decyzji ws. wykorzystania pozostałych w Programie środków finansowych. KM zdecydował o przesunięciu jednej trzeciej środków przeznaczonych na Pomoc Techniczną do osi priorytetowej 2 w celu przybliżenia Program do realizacji zaplanowanych celów i wskaźników. Na KM ustalono terminy naboru wniosków w tych dziedzinach wsparcia, w których nie osiągnięto zakładanych celów i poziomu wskaźników, a w których pozostały wolne środki (2.1, 2.2 i 3.2). W związku z ww. decyzją KM, odbywały się konsultacje przygotowywanych projektów, dotyczących poprawy warunków dla rozwoju turystyki, rozwoju przedsiębiorczości oraz przedsięwzięć rekreacyjnoedukacyjnych. Kontynuowano przygotowanie nowego okresu programowania - grupa robocza spotkała się 26 marca w Kudowie-Zdroju. Najważniejszym działaniem drugiego kwartału był nabór, kontrola i ocena wniosków dotyczących wspierania rozwoju turystyki. Z 28 przyjętych wniosków po kontroli kwalifikowalności 20 zostało zarejestrowanych i ocenionych w maju na Wspólnym Panelu Ekspertów. Część rozpatrzonych wniosków została rekomendowana do finansowania na 11. posiedzeniu KM w Raciborzu dnia 11 czerwca. Przez cały kwartał odbywały się konsultacje i nabór wniosków dotyczących wspierania przedsiębiorczości i przedsięwzięć rekreacyjno-edukacyjnych. Kolejnym istotnym działaniem zrealizowanym w drugim kwartale było Wydarzenie Roczne 2013 roku, które miało miejsce w Kudowie-Zdroju w dniach maja. Brało w nim udział ponad 100 osób zainteresowanych wynikami Programu. Dnia 16 maja odbyło się kolejne posiedzenie grupy roboczej ds. przygotowania nowego okresu programowania. W maju, w drodze procedury obiegowej, uchwalono zmiany w dokumentacji programowej Ogólnych Warunkach umowy/decyzji w sprawie udzielenia dofinansowania w związku z nowelizacją ustawy o regułach budżetowych i zamówieniach publicznych oraz innych zmianach prawnych w Republice Czeskiej. W trzecim kwartale działania Programu skupiały się na kontroli 38 wniosków złożonych w czerwcu w dziedzinach wsparcia 2.1 (rozwój przedsiębiorczości) i 3.2 (przedsięwzięcia kulturalne i rekreacyjnoedukacyjne), ocenie 23 zarejestrowanych wniosków na Wspólnym Panelu Ekspertów i przygotowaniu ich dokumentacji na kolejne posiedzenie KM. W tym kwartale spotkały się IZ, KK i CRR RCz/WST w celu omówieniaa nowego okresu programowania. W dniach i odbyły się dwa kolejne posiedzenia grupy roboczej ds. przygotowania nowego programu. W oparciu o pozytywne stanowisko KE, w lipcu w drodze procedury obiegowej KM zadecydował o zmianie Uszczegółowienia Programu i przesunięciu środków EFRR z osi priorytetowej 4 (Pomoc Techniczna) do osi priorytetowej 2 (Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki). 3

5 W czwartym kwartale, w dniu 5 listopada, odbyło się w Rychnowie nad Knieżną 12. posiedzenie KM, na którym rekomendowano do finansowania kolejne projekty oraz podjęto decyzje dotyczące wykorzystania pozostałych środków i oczekiwanych oszczędności z realizacji projektów. KM zdecydował o otwarciu ostatniego etapu naboru wniosków w dziedzinach wsparcia Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej i Wspieranie rozwoju turystyki, w taki sposób, żeby oszczędności wytworzone w ramach zakończonych w 2014 roku projektów zostały wykorzystane do maksymalizacji wyników Programu. W tym kwartale odbyły się dwa posiedzenia grupy roboczej ds. przygotowania nowego okresu programowania ( i ), jak również spotkania podgrupy ds. Funduszu Mikroprojektów w nowym okresie programowania ( ). Na bieżąco prowadzona była bieżąca administracja zmian umów i decyzji, śledzono również poziom oszczędności w już zrealizowanych projektach oraz przygotowywano umowy/decyzję o dofinansowaniu dla projektów rezerwowych. 4

6 1 Identyfikacja Programu PROGRAM OPERACYJNY Cel: Europejska Współpraca Terytorialna Obszar wsparcia: w RCz - NUTS III (kraje): CZ051-Liberecký, CZ052- Královéhradecký, CZ053-Pardubický, CZ071-Olomoucký oraz CZ080-Moravskoslezský w PL - NUTS III: PL515-jelenigórski, PL517-wałbrzyski, PL521- nyski, PL522-opolski, PL227-rybnicki, PL225-bielski oraz powiaty: pszczyński (część podregionu tyskiego) i strzeliński (część podregionu wrocławskiego) Okres programowania: Numer Programu (CCI): 2007CB163PO025 RAPORT ROCZNY Z REALIZACJI Nazwa Programu: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska Rok, za który raport jest składany: 2013 Data zatwierdzenia Raportu rocznego przez Komitet Monitorujący: 23 czerwca 2014 POWT RCz-RP nawiązuje do Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA realizowanego na pograniczu czesko-polskim w latach Budżet Programu na lata wynosi euro ze środków EFRR. W ramach tego budżetu wspierane są wspólne transgraniczne projekty realizowane na pograniczu polsko-czeskim. Głównym celem Programu jest: wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru pogranicza-polsko czeskiego poprzez wzmacnianie jego konkurencyjności i spójności oraz promowanie partnerskiej współpracy jego mieszkańców. W porównaniu z programami Celu 1 oraz Celu 2 Program jest ukierunkowany przede wszystkim na regionalne i lokalne projekty o mniejszym zakresie oraz znaczeniu transgranicznym. Podczas wyboru projektów duży nacisk kładzie się na ich transgraniczne oddziaływanie oraz na elementy współpracy społeczności lokalnych i instytucji, tak na etapie przygotowania, jak i w czasie realizacji projektów. Wspierane są wyłącznie takie projekty, które mogą wykazać się oddziaływaniem transgranicznym po obu stronach granicy. Ogólne cele Programu wynikają ze specyficznych potrzeb obszaru i są ukierunkowane na: zwiększanie integracji gospodarczej czesko-polskiej na obszarze pogranicza; poprawę warunków w zakresie wzrostu gospodarczego na obszarze przygranicznym; poprawę warunków w zakresie zrównoważonego rozwoju środowiska naturalnego i/lub regeneracji obszaru przygranicznego; inną społeczną integrację na obszarze czesko-polskiego pogranicza. Struktura wspieranych priorytetów, obowiązująca w okresie sprawozdawczym, jest przedstawiona w poniższych osiach priorytetowych oraz dziedzinach wsparcia wraz z kwotą alokowanych środków z EFRR. W strukturze osi priorytetowych i dziedzin wsparcia, która nie była zmieniana od początku realizacji Programu, wprowadzono zmiany wysokości alokacji wynikające z decyzji KM i jej zatwierdzenia przez KE o przesunięciu środków EFRR pomiędzy poszczególnymi osiami priorytetowymi oraz decyzji KM o przesunięciu środków wewnątrz tych osi. 5

7 Oś priorytetowa 1. Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń euro Dziedziny wsparcia: 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej euro 1.2 Ochrona środowiska euro 1.3 Profilaktyka zagrożeń euro Oś priorytetowa 2. Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki euro Dziedziny wsparcia: 2.1 Rozwój przedsiębiorczości euro 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki euro 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji euro Oś priorytetowa 3. Wspieranie współpracy społeczności lokalnych euro Dziedziny wsparcia: 3.1 Współpraca terytorialna instytucji świadczących usługi publiczne euro 3.2 Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno-edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych euro 3.3 Fundusz Mikroprojektów euro Oś priorytetowa 4. Pomoc techniczna euro Pomoc Techniczna (dalej PT) przeznaczona jest wyłącznie dla podmiotów zaangażowanych we wdrażanie Programu, tzn. służy technicznemu zabezpieczeniu jego realizacji. Instytucje zapewniające realizację Programu: Zgodnie z art. 14 Rozporządzenia w sprawie EFRR, w celu zarządzania i realizacji Programu ustanowiono wspólną strukturę organizacyjną. Składają się na nią: wspólna Instytucja Zarządzająca, wspólna Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (IPC) oraz wspólna Instytucja Audytowa (IA). Kolejnymi podmiotami zaangażowanymi w struktury wdrażające Program są: Wspólny Sekretariat Techniczny (WST), który ma siedzibę po stronie czeskiej, Podmioty Regionalne (PR) oraz Kontrolerzy zgodnie z art. 16 ust.1 Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (dalej Rozporządzenia w sprawie EFRR). Instytucja Zarządzająca (IZ) oraz Koordynator Krajowy (KK) Programu - w nawiązaniu do porozumienia obu państw członkowskich w sprawie umiejscowienia IZ w RCz, na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 175 z dnia 22 lutego 2006 r. funkcję IZ powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego RCz (dalej MRR RCz). W ramach MRR RCz funkcję IZ Programu powierzono Departamentowi Regionalnej Współpracy Transgranicznej (zgodnie z decyzją Ministra Rozwoju Regionalnego nr 80/2008 z dnia 26 maja 2008 r. ww. departament zmienił nazwę na Departament Europejskiej Współpracy Terytorialnej). Partnerem MRR RCz po stronie polskiej zostało tak samo, jak w wypadku Inicjatywy INTERREG IIIA, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego RP (dalej MRR RP) pełniące funkcję KK. W dniu 28 listopada 2013 r., w wyniku połączenia MRR RP i Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, miała miejsce zmiana nazwy ministerstwa pełniącego funkcję KK na Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju RP (dalej jako MIR RP). W ramach MIR RP funkcję KK Programu powierzono Departamentowi Współpracy Terytorialnej. IZ jest odpowiedzialna za ogólną realizację Programu. Współdziałanie przy zapewnieniu realizacji Programu po stronie polskiej zapewnia KK. Komitet Monitorujący (KM) w skład KM wchodzą dwie delegacje narodowe, których członkami są IZ, KK, IPC, kraje, województwa i euroregiony. Komitet jest odpowiedzialny przede wszystkim za wybór odpowiednich projektów i zajmuje się ogólnym monitorowaniem Programu, sprawdza jakość i efektywność jego wdrażania oraz zgłasza ewentualne zmiany w celu usunięcia stwierdzonych braków i nieprawidłowości. Zadania Komitetu są opisane w Regulaminie KM. 6

8 Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (IPC) - wspólna IPC ma siedzibę na terenie Republiki Czeskiej. Na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 198 z dnia 22 lutego 2006 roku funkcję IPC Programu powierzono Ministerstwu Finansów RCz (Departament Funduszu Narodowego). Instytucja Audytowa (IA) - wspólną IA Programu jest MF RCz Departament Instytucja Audytowa CJH. Na podstawie Uchwał Rady Ministrów RCz nr 760/2007 i 884/2007 funkcję Odpowiedzialnego podmiotu audytowego POWT RCz-RP powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego. Dnia decyzją Rządu RCz zatwierdzono Uchwałę nr 108/2012, na podstawie, której od dnia doszło do optymalizacji działalności audytowej w RCz. Krok ten spowodował przekazanie kompetencji OPA na MF. Obecnie działalność Instytucji Audytowej jest w pełni w kompetencjach MF. Wspólny Sekretariat Techniczny (WST) WST powołany już w 2004 roku dla programu INTERREG IIIA w ramach Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej (dalej CRR RCz) kontynuuje pełnienie tej funkcji w POWT RCz-RP WST umiejscowiony jest w czeskim Ołomuńcu. WST oprócz początkowego udziału w przygotowaniu i aktualizacji dokumentacji programowej POWT RCz-RP, polegającego na wspieraniu IZ i KK, organizowaniu posiedzeń grup roboczych oraz spotkań roboczych IZ i KK, na bieżąco prowadzi współpracę z PR oraz pozostałymi instytucjami zaangażowanymi w proces przygotowania i realizacji Programu, a także informuje opinię publiczną o Programie. W okresie sprawozdawczym WST organizował szkolenia i seminaria, przeprowadzał kontrolę i ocenę wniosków oraz organizował Wspólny Panel Ekspertów, przygotowywał materiały na posiedzenie KM, organizował je oraz informował wnioskodawców i opinię publiczną o wynikach posiedzeń. Ponadto WST uczestniczył w monitorowaniu Programu, przygotowywaniu raportów z jego realizacji oraz promocji (np. poprzez organizację Konferencji Rocznej). Do działań WST włączono wsparcie dla Grupy Roboczej (Task Force), która pracuje nad przygotowaniem przyszłego okresu programowania. Podmioty Regionalne (PR) - PR w RCz to poszczególne urzędy krajskie krajów objętych obszarem wsparcia, a w RP to urzędy marszałkowskie przygranicznych województw (funkcję PR w ramach urzędów marszałkowskich pełnią Regionalne Punkty Kontaktowe (RPK) w Wałbrzychu, Opolu, Bielsku-Białej). Podmioty te nawiązują do struktury utworzonej już dla Programu INTERREG IIIA i wykorzystują nabyte doświadczenia. Oprócz włączenia się do przygotowań Programu poprzez udział w obradach grup roboczych i zgłaszania uwag do dokumentów, głównym zadaniem PR jest doradztwo, informowanie wnioskodawców, współpraca z IZ, KK, WST i z innymi instytucjami partnerskimi oraz udział w ocenie projektów. Kontrolerzy - podmioty powołane zgodnie z art. 16 Rozporządzenia w sprawie EFRR w celu sprawdzania kwalifikowalności oraz efektywności wydatków wykazywanych przez każdego z partnerów uczestniczących w realizacji projektu. Funkcję Kontrolera na terenie RCz pełni CRR RCz, a na terenie RP urzędy wojewódzkie z następujących województw: dolnośląskiego, śląskiego oraz opolskiego. Powiązanie Programu z podstawowymi dokumentami strategicznymi na poziomie narodowym i europejskim Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia POWT RCz-RP stanowi część składową NSRO, zarówno w RCz, jak i RP. Jako taki bezpośrednio przyczynia się do realizacji celów NSRO obu państw (więcej odnośnie realizacji celów NSRO zob. rozdz. 2.1.F). Wkład w osiągnięcie celów Strategii UE 2020 W 2010 roku, a więc mniej więcej w połowie okresu programowania, Komisja Europejska opublikowała Strategię EUROPA 2020 dla inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu. Chociaż Program nie był, ani nie mógł być przygotowywany w oparciu o tą strategię, zasady i priorytety rozwojowe Programu w znacznej mierze bezpośrednio przyczyniają się do realizacji UE W okresie sprawozdawczym Program wykazał bezpośredni wpływ na osiągnięcie (skwantyfikowanych wskaźników) celów Strategii UE 2020, a także realizację poszczególnych Inicjatyw Przewodnich (Flagship Iniciatives). 7

9 SMART GROWTH Innovation Union wkład w realizację tej inicjatywy stanowiły przede wszystkim projekty złożone w ramach dziedziny wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości. Przedmiotem tych projektów były innowacje, przepływ know-how oraz współpraca placówek badania i rozwoju po obu stronach granicy. Youth on the Move celami zgodnymi z celami tej inicjatywy charakteryzowały się przede wszystkim projekty realizowane w ramach dziedziny wsparcia 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji. Również w 2013 roku zrealizowane zostały projekty, które miały bezpośredni wpływ na poprawę jakości i wydajności systemów edukacyjnych. Najważniejsze cele zostały osiągnięte za pośrednictwem projektów dotyczących współpracy szkół wyższych, szkół niższego stopnia oraz wymiany doświadczeń w dziedzinie edukacji. A Digital Agenda for Europe mimo tego, iż Program przewiduje, w ramach dziedziny wsparcia 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, realizację projektów przyczyniających się do rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych (np. zwiększenia parametrów technicznych połączeń internetowych), pojemność absorpcyjna tej dziedziny wsparcia jest stosunkowo niższa. Jest to przede wszystkim spowodowane ograniczoną liczbą potencjalnych wnioskodawców oraz charakterem działań, które obecnie są w znacznej mierze realizowane przez podmioty rynkowe. Dynamiczny rozwój sytuacji spowodował, iż zapotrzebowanie na tego typu działania jest w 2013 roku znacząco niższe, niż miało to miejsce w okresie przygotowywania Programu. SUSTAINABLE GROWTH Resource efficient Europe znaczna część Programu jest bezpośrednio związana z celami tej inicjatywy., Chodzi przede wszystkim o rozwój zrównoważonego transportu (1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej), jak również o ochronę środowiska (1.2 Ochrona środowiska). Do projektów, które były najczęściej realizowane w ramach tej inicjatywy, należały projekty dotyczące poprawy jakości transportu, włącznie z infrastrukturą transportową oraz projekty dotyczące poszczególnych dziedzin ochrony środowiska naturalnego (gospodarka odpadami, oszczędność energii, poprawa czystości rzek, poprawa jakości powietrza i wód). An Industrial Policy for the Globalisation Era w ramach dziedziny wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości został zrealizowany szereg czynności, a także konkretnych projektów służących wspieraniu rozwój przedsiębiorczości. Działania te dotyczyły sektora małych i średnich przedsiębiorstw, który stanowi główny sektor gospodarki po obu stronach granicy. Realizowane były projekty instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości i współpracę w dziedzinie badań i rozwoju. INCLUSIVE GROWTH An Agenda for New Skills and Jobs - Program umożliwia realizację działań przyczyniających się do rozwoju rynku pracy, a także zrównoważenia popytu i podaży na rynku pracy, przede wszystkim dzięki współpracy właściwych instytucji po obu stronach granicy. W ramach dziedziny wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości składane są szczególnie projekty dotyczące współpracy instytucji rynku pracy. Projekty realizowane w ramach dziedziny wsparcia 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji dotyczą natomiast kształcenia ustawicznego, a także przygotowaniu do wykonywania zawodu, które jest niezbędnym czynnikiem osiągania celów inicjatywy. European Platform against Poverty przeciwdziałanie ubóstwu nie jest bezpośrednim celem Programu. Działania podejmowane w ramach Programu miały raczej pośredni wpływ na przeciwdziałanie ubóstwu (dążenie do osiągnięcia spójności terytorialnej, projekty zmierzające do wzrostu zatrudnienia itp.). W ramach 2.1 Rozwój przedsiębiorczości można realizować projekty ukierunkowane na przeciwdziałanie i eliminację wykluczenia społecznego oraz wspierające równość szans na rynku pracy. Cele Inicjatywy były osiągane za pomocą realizacji projektów, które przyczyniły się do utworzenia lub utrzymania miejsc pracy i zapobiegania w ten sposób wykluczeniu społecznemu, a także za pomocą projektów które zawierały w sobie elementy wzmacniające zasadę równości szans. 8

10 Podsumowanie: Do Strategii Europa 2020, w szczególności do poszczególnych Inicjatyw Przewodnich, odnoszą się właściwie w całości osie priorytetowe 1 i 2. Oś priorytetowa 3 Wspieranie współpracy społeczności lokalnych odnosi się natomiast przede wszystkim do zagadnień specyficznych dla współpracy terytorialnej, przekraczających jednak ramy UE Działania, które były podejmowane w ramach 3. osi priorytetowej przyczyniały się do realizacji UE 2020 w sposób horyzontalny szczególnie dzięki współpracy instytucji w różnych dziedzinach związanych z poszczególnymi inicjatywami. Program jako całość, szczególnie poprzez realizację projektów w ramach osi priorytetowej 1 i 2, bezpośrednio przyczynia się do realizacji celów wszystkich siedmiu Inicjatyw Przewodnich, czyli Strategii EU 2020, a także stwarza warunki pozwalające na podejmowanie działań, które te cele realizują. 9

11 2 Realizacja Programu 2.1 Postępy w realizacji i ich analiza 2.1.A Informacja o postępach w rzeczowej realizacji Programu Z uwagi na to, iż Program wkroczył w końcową fazę realizacji, istotnym działaniem jest bieżące monitorowanie danych o realizacji zaplanowanych wartości wskaźników, wykorzystaniu alokowanych środków w poszczególnych dziedzinach wsparcia, wysokości oszczędności generowanych w projektach ukończonych pod względem finansowym i rozpoczęciu realizacji projektów rezerwowych. W oparciu o bieżące informacje podczas posiedzeń KM podejmowane są decyzje mające na celu maksymalizację wykorzystania środków programowych. Na trzech posiedzeniach, które odbyły się w okresie sprawozdawczym, tzn. w dniach w Libercu, w Raciborzu oraz w Rychnowie nad Knieżną, KM omawiał poziom realizacji wskaźników, ilość środków pozostających do dyspozycji w poszczególnych dziedzinach wsparcia, stan aktualnych oszczędności oraz prognozowane oszczędności w realizowanych projektach. Na podstawie tych informacji, KM zadecydował o przeniesieniu ok. jednej trzeciej środków alokowanych w Pomocy Technicznej do osi priorytetowej II, w celu realizacji kolejnych projektów rozwijających turystykę na pograniczu polsko-czeskim. Ponadto KM zdecydował o przesunięciu środków wewnątrz osi priorytetowych tak, żeby mogły być zrealizowane projekty rezerwowe. Kolejną zasadniczą decyzją KM na tych posiedzeniach było ogłoszenie dwóch terminów naboru wniosków w dziedzinach wsparcia, w których pozostały środki i nie zostały osiągnięte zaplanowane wartości wskaźników. Na listopadowym posiedzeniu KM zdecydował o kolejnym terminie naboru wniosków (31 stycznia 2014) w dziedzinach wsparcia 1.1 i 2.2, dzięki czemu będą mogły być wykorzystane oszczędności wygenerowane w projektach, których finansowa realizacja zakończy się w roku W okresie sprawozdawczym, oprócz trzech posiedzeń, KM podejmował decyzję w drodze procedur obiegowych. Pierwsza z nich odbyła się w maju i dotyczyła zamiany Ogólnych Warunków umowy/ decyzji w sprawie udzielenia dofinansowania. Zmiany były spowodowane nowelizacją ustawy o regułach budżetowych i zamówieniach publicznych oraz o innymi zmiany legislacyjnymi po stronie czeskiej. W kolejnej procedurze obiegowej, która została przeprowadzona w lipcu, zmieniono zapisy Uszczegółowienia Programu. Było to związane ze zgodą KE na przesunięcie środków EFRR alokowanych w osi priorytetowej IV do osi priorytetowej II, do dziedziny wsparcia 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki. Dążąc do osiągnięcia zakładanych celów Programu, w okresie sprawozdawczym WST i PR, poprzez konsultacje, wspomagały wnioskodawców w przygotowaniu kolejnych projektów. Wnioski o dofinansowanie były składane w następujących terminach i dziedzinach wsparcia: do 2 kwietnia w dziedzinie wsparcia Wspieranie rozwoju turystyki, do 17 czerwca w dziedzinach wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości oraz 3.2 Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjnoedukacyjnych oraz inicjatyw społecznych. Kolejny termin naboru wniosków został zaplanowany na koniec stycznia 2014 roku. W 2013 roku WST przyjęło 64 nowe wnioski, które zostały skontrolowane pod względem wymogów formalnych oraz wymogów kwalifikowalności. 45 wniosków zostało zarejestrowanych, przeprowadzono ich ocenę na Wspólnym Panelu Ekspertów, a następnie rozpatrzono na posiedzeniach KM, które odbyły się 11 czerwca w Raciborzu oraz 5 listopada w Rychnowie nad Knieżną. Łącznie z wnioskami przygotowanymi pod koniec 2012 roku na posiedzenie KM w Libercu, KM rozpatrzył w okresie sprawozdawczym 105 wniosków i 72 z nich rekomendował do dofinansowania, z czego 21 projektów jako rezerwowe. Zarówno WST, jak i PR prowadziły działania informacyjne i promocyjne, skoncentrowane m.in. na aktywizowaniu partnerów projektowych do informowania opinii publicznej o wynikach Programu. Na stronie internetowej Programu zostały umieszczone informacje nt. najbardziej inspirujących projektów z lat 2011, 2012 i O wynikach Programu i znaczących wydarzeniach opinia publiczna jest informowana nie tylko w formie newsletterów, ale również w formie sponsorowanych artykułów w gazetach codziennych. Wydarzenie Roczne Programu jest tradycyjnie skierowane zarówno do osób profesjonalnie związanych z Programem, jak również do szerokiej opinii publicznej. W okresie sprawozdawczym Wydarzenie Roczne zostało zorganizowane w dniach w Kudowie-Zdroju w Polsce. W pierwszym dniu odbyła się część konferencyjna i zostały uroczyście 10

12 ogłoszone wyniki Konkursu na Najbardziej Inspirujący Projekt, wraz z przekazaniem nagród zwycięzcom. Dla uczestników spotkania przygotowano podczas Wydarzenia grę miejską Śladami projektów transgranicznych, w trakcie której przedstawiono projekty zrealizowane ze środków Programu na terenie miasta Kudowa-Zdrój. W czasie programu wieczornego wystąpił zespół ludowy Barunka. W dniu następnym, w ramach dwóch wariantów programu, przedstawiono produkty projektów zrealizowanych w okolicy Kudowy Zdroju. W Wydarzeniu wzięło łącznie udział 107 osób, reprezentujących IZ, KK, PR, euroregiony oraz opinię publiczną. W okresie sprawozdawczym przebiegały intensywnie przygotowania do nowego okresu programowania, zarówno na szczeblu IZ, KK i WST, jak i na posiedzeniach grupy roboczej Task Force, złożonej z przedstawicieli IZ, KK, krajów, województw i euroregionów. Oprócz dwóch spotkań IZ-KK odbyło się siedem posiedzeń grupy roboczej, a także spotkania podgrupy ds. Funduszów Mikroprojektów. Postępy w rzeczowej realizacji Programu wyrażone są poniżej w formie liczbowej. W tabeli nr 1 znajduje się podsumowanie złożonych i zatwierdzonych projektów od początku wdrażania Programu, do końca roku Dane w euro dotyczą wnioskowanych kwot z EFRR i mają charakter orientacyjny niektóre z projektów zostały zatwierdzone z warunkami (np. dotyczącymi zmian w budżecie) lub podczas podpisania umowy/wydania decyzji i w czasie realizacji dochodzi do innych drobnych zmian. W związku z faktem zakończenia realizacji części projektów pod względem finansowym, na bieżąco monitorowane są oszczędności z ukończonych projektów, a wolne środki są wykorzystywane do finansowania zarekomendowanych projektów rezerwowych. Dlatego liczba projektów z wydaną decyzją we wcześniejszych etapach w porównaniu z Raportem Rocznym z ubiegłego roku mogła się zwiększyć, zwiększeniu uległa także kwota udzielonych dotacji. Tabela nr 1: Podsumowanie procesu naboru i zatwierdzania wniosków w ramach Programu - rok 2013 Etap Termin składania wniosków Do (rozpatrzone w 2008 roku na KM w Lądku Zdroju) Do (rozpatrzone w 2009 roku na KM w Pardubicach) Do (rozpatrzone w 2010 roku na KM v Opolu i Ołomuńcu) Do (rozpatrzone w 2011 roku na KM we Wrocławiu i Trzyńcu) Do (6 wniosków rozpatrzono w 2012 roku na KM w Prudniku) Do (rozpatrzono na KM w Raciborzu) Do (rozpatrzono na KM w Rychnowie nad Knieżną) Złożone wnioski Projekty z wydaną Decyzją/ podpisaną Umową W euro W euro Suma Do końca roku Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. bez alokacji Funduszu Mikroprojektów (FM) W roku 2013 doszło do dalszego rzeczowego postępu Programu. W dwóch terminach naboru przyjęto kolejne 64 nowe wnioski. Wraz z wnioskami z 2012 roku, które zostały rozpatrzone dopiero na początku 2013 roku w Libercu, w okresie sprawozdawczym podczas kolejnych trzech posiedzeń KM rozpatrzono 105 wniosków. Z tych wniosków 51 zarekomendowano do realizacji, a kolejnych 21 zostało zarekomendowanych jako projekty rezerwowe. Decyzje/umowy zostały przygotowane do 51 zarekomendowanych projektów, włącznie z rezerwowymi. Część wnioskodawców zrezygnowała z realizacji projektów, do części projektów, włącznie z rezerwowymi, nadal przygotowywane są decyzje/umowy. Łączna wartość zarekomendowanych dotacji osiągnęła 100% alokowanych środków. 11

13 Wynika to z oszczędności w poszczególnych projektach ukończonych pod względem finansowym oraz rekomendowania do realizacji szeregu projektów rezerwowych. W omawianym okresie kontynuowano realizację wcześniej rekomendowanych projektów. W poniższej tabeli nr 2 znajdują się wartości osiągniętych wskaźników na poziomie Programu za okres do końca roku 2013, dotyczące rozpoczętych projektów. Nie uwzględniono w niej 59-ciu projektów PT oraz 6-ciu Funduszy Mikroprojektów, dla których wskaźniki te są nieadekwatne. Większość zrealizowanych projektów spełnia wszystkie 4 kryteria współpracy. Nie zostały osiągnięte zaplanowane wartości pierwszego i drugiego wskaźnika. Łącznie liczba realizowanych projektów będzie niższa niż suma zaplanowanych wartości przeciętna wartość projektu jest wyższa niż zakładana. Tabela nr 2: Ilości wskaźników monitorujących i oceniających na poziomie Programu - rok 2013 Kod KNW, UE, typ wskaźnika Produkt Produkt Produkt Wskaźniki 1. projektów o znaczeniu transgranicznym, spełniająca dwa z czterech kryteriów współpracy wg art. 19 Rozporządzenia w sprawie EFRR 2. projektów o znaczeniu transgranicznym, spełniająca trzy z czterech kryteriów współpracy wg art. 19 Rozporządzenia w sprawie EFRR 3. projektów o znaczeniu transgranicznym, spełniająca wszystkie cztery kryteria współpracy wg art. 19 Rozporządzenia w sprawie EFRR Jednostka miary Źródło Wartość Łącznie System monitorujący System monitorujący System monitorujący Osiągnięta * ND 0 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND ND Osiągnięta * ND 2 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND ND Osiągnięta * ND 233 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND ND Źródło: System Monitorujący MONIT 7+ i MSC 2007, dane na dzień roku * Kryteria współpracy uważane są za osiągnięte w momencie podpisania Umowy lub Decyzji dla danego projektu ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania 2.1.B Informacje o postępach finansowych w realizacji Programu Tabela nr 3 prezentuje informacje o postępach w finansowej realizacji Programu, wysokości certyfikowanych wydatków oraz całkowitej wysokości dotacji ze środków publicznych. Tabela zawiera zbiorcze dane od początku okresu programowania z uwzględnieniem przypadków zwrotu środków. 12

14 Tabela nr 3: Informacja o postępach w finansowej realizacji Programu, w euro Oś priorytetowa I - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń Oś priorytetowa II - Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki Oś priorytetowa III - Wspieranie współpracy społeczności lokalnych Oś priorytetowa IV Pomoc Techniczna Środki finansowe Programu Operacyjnego (unijne i krajowe) Podstawa do obliczenia wkładu unijnego Całkowita kwota kwalifikowlanych wydatków poniesionych przez beneficjenta Odpowiadający wkład publiczny Udział certyfikowanych wydatków kwalifikowalnych w całkowitym finansowaniu programu w % Public , ,37 79, Public Public Public , ,54 68, , ,98 61, , ,00 42,6 Łącznie Public Suma wydatków w regionach bez ujęcia wsparcia przejściowego - łącznie Wydatki typu EFS w sumie ogólnej, o ile Program jest finansowany z EFRR(1) , ,92 69,8 ND ND ND ND ND ND ND ND Źródło: MSC 2007, MONIT7+ potwierdzone przez IZ (dane na dzień r.) Na podstawie przedstawionych danych wdrażanie Programu można ocenić jako prawidłowe pod kątem wykorzystania środków EFRR. IZ nie zidentyfikował żadnych systemowych problemów, które mogłyby przeszkodzić w osiągnięciu planowanych efektów i wykorzystaniu powierzonych środków. Oprócz składania Raportu Rocznego, IZ, we ustalonych terminach, informuje właściwe organy o przebiegu wdrażania Programu. W 2013 roku w ramach Programu przebiegła kilkumiesięczna szczegółowa kontrolna przeprowadzona przez Najwyższy Urząd Kontroli (NUK) Republiki Czeskiej i obejmowała całą strukturę wdrażania Programu, łącznie z kontrolą próbki 19 wybranych projektów. W Polsce, instytucje programu w Polsce KK i Kontrolerów, zostały poddane kontroli Najwyższej Izby Kontroli (NIK). NIK przeprowadziła również badania opinii publicznej, z których wynika, że dwie trzecie mieszkańców terenów przygranicznych pozytywnie ocenia inwestycje realizowane w ramach programu. Wspólny raport NUK i NIK, którego wyniki zostały ogłoszone na początku 2014 roku, potwierdza, że Program jest wdrażany prawidłowo i efektywnie. Program nadal nie wykazuje żadnych komplikacji, zagrażających spełnieniu zasady N+3/N+2. Program nie wykorzystuje i nie umożliwia wykorzystania zasady cross-financing u w projektach. Płatności ze strony KE Na podstawie 2 przeprowadzonych certyfikacji (w zaplanowanych terminach - 8 marca 2013 roku i 31 sierpnia 2013 roku) na konto IPC w ramach Programu zostały przekazane płatności bieżące od Komisji Europejskiej w całkowitej wysokości ,46 euro (szczegóły w tabeli nr 4). Ponadto pod koniec 2013 roku beneficjentom po obu stronach granicy zrefundowano płatności w łącznej wysokości euro. 13

15 Przychody z tytułu odsetek Do rachunku IPC doliczono w dniu 29 marca 2013 roku wcześniej systematycznie przypisywane odsetki, naliczane z pozostałości płatności zaliczkowych i bieżących (za pierwszy kwartał). Następnie oprocentowanie zlikwidowano. Na rachunku podstawowym IPC (Środki SF/CF/EDD IPC) w roku 2013 wygenerowano 5 864,77 euro. Na kolejnym rachunku wykorzystywanym w ramach Programu, tj. rachunku Środki FS Jednostka ds. finansów MRR" wygenerowano kolejne 75,3 euro. Wartość odsetek doliczonych w ramach Programu w 2013 roku wynosi zatem łącznie 5 940,07 euro. Realizacja zasady N+3 IZ Programu, podobnie jak w poprzednich Raportach Rocznych, nadal nie przewiduje żadnych zasadniczych problemów z realizacją zasady N+3. Program w dalszym ciągu realizował wszystkie wymagania finansowe, również w 2013 roku (kiedy to doszło do nałożenia się na siebie zasady N+3, dotyczącej alokacji roku 2010 oraz zasadny N+2, dotyczącej alokacji roku 2011 i zwiększenia o ponad 73 mln euro wymaganego poziomu wykorzystania środków) i przekracza pierwotne prognozy wydatków. Dlatego IZ nadal utrzymuje swoje optymistyczne założenia. Tabela nr 4: Stan realizacji zasady N+3, w euro Plan finansowy - rok Całościowa roczna alokacja środków UE N+3 / N+2 limity - razem* Zaliczki z KE - roczne Wnioski o płatność bieżącą/ końcową złożone do KE - roczne Zaliczki z KE + wnioski o płatności z RCz - roczne Zaliczki z KE + wnioski o płatność - razem Różnica pomiędzy limitami i płatnościami - razem a b C d=b+c e f=e-a , Razem Źródło: Dane z MSC 2007 i VIOLA stan na dzień r. potwierdzone przez IZ 2.1.C Informacje dotyczące planu wykorzystania funduszu Kumulatywny podział alokowanego wkładu wspólnotowego według kategorii: Numer referencyjny KE: CCI 2007CB163PO025 Nazwa PO: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska Data ostatniej decyzji KE dotyczącej danego PO: 02/04/

16 Tabela nr 5: Zestawienie kodów tematycznych 1-5 Kod Kod Kod Kod Kod Kwota w euro Temat 1 Temat 2 Temat 3 Temat 4 Temat 5 Wykorzysta Temat priorytetowy Forma finansowania Typ obszaru Działalność gospodarcza Lokalizacja Wykorzystano Alokacja dla tematu w PO -no alokacji % transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 49% transgraniczny ,00 243% transgraniczny ,00 14% transgraniczny ,00 272% transgraniczny ,00 12% transgraniczny ,00 90% transgraniczny ,00 93% transgraniczny ,00 71% transgraniczny ,00 143% transgraniczny ,00 80% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 141% transgraniczny ,00 166% transgraniczny ,00 360% transgraniczny ,00 173% transgraniczny ,00 15% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 168% transgraniczny ,00 191% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 223% transgraniczny ,00 11% transgraniczny ,00 34% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 457% transgraniczny ,00 28% transgraniczny ,00 79% transgraniczny ,00 79% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 22% transgraniczny ,00 21% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 63% transgraniczny ,00 206% transgraniczny ,00 412% transgraniczny ,00 16% transgraniczny ,00 0% transgraniczny ,00 43% transgraniczny ,00 98% transgraniczny ,00 69% transgraniczny ,00 28% 15

17 22 Celkem ,00 95% Źródło: System Monitorujący MONIT 7+ i MSC 2007, dane na dzień r. Tabela prezentuje wysokość alokacji w podziale na kody klasyfikacji, które stanowią załącznik nr 2 do Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz FS oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie EFRR (dalej Rozporządzenie Wykonawcze). Jak wynika z powyższej tabeli, projekty nie są realizowane w około 1/3 kategorii wydatków. Powodem takiego stanu rzeczy jest większa niż pierwotnie zakładano koncentracja tematyczna projektów i wspieranych działań w niektórych obszarach. Przykładem może być np. transport, gdzie większość środków zostało wykorzystane na regionalne/lokalne drogi, natomiast działania z zakresu transportu miejskiego, transportu multimodalnego czy inteligentnych systemów komunikacyjnych pozostały bez zainteresowania. Podobną sytuację możemy zaobserwować w obszarze środowiska naturalnego, gdzie wnioskodawcy nie byli zainteresowani np. realizacją działań z zakresu odnawialnych źródeł energii itp. W związku z faktem, że w tabeli nr 5 uwzględniono dane dotyczące wszystkich rekomendowanych projektów, mogą one międzyrocznie ulegać zmianom w obu kierunkach. Wzrost wartości danych dotyczących poszczególnych obszarów tematyczne wynika z doliczenia kolejnych rekomendowanych projektów. Obniżenie poprzedniej wartości oznacza, że w chwili, gdy projekt jest ukończony pod względem finansowym, kwota dotacji z EFRR podana w umowie zostaje zastąpiona kwotą rzeczywiście wypłaconą. W znacznej części projektów w roku 2013 osiągnięto wyraźne oszczędności. W przypadku sześciu Funduszy Mikroprojektów (obszar tematyczny 80) uwzględniono wartość zatwierdzoną z EFRR (a nie zatwierdzone wartości poszczególnych mikroprojektów). 2.1.D Informacja o pomocy w odniesieniu do grup docelowych Programu Program jest ukierunkowany na wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru pogranicza polsko-czeskiego poprzez wzmacnianie jego konkurencyjności i spójności oraz poprzez promowanie partnerskiej współpracy jego mieszkańców. Z uwagi na to, iż grupami docelowymi w Programie są potencjalni partnerzy wiodący i projektowi, beneficjenci, opinia publiczna oraz instytucje zaangażowane w przygotowanie Programu oraz jego wdrażanie, nie określono żadnej szczególnej grupy docelowej, której miałaby być poświęcona zwiększona uwaga. Nie prowadzi się w związku z tym analizy ani opisu tego typu grup. Z uwagi na to, iż Program ma charakter transgraniczny i koncentruje się przede wszystkim na przygranicznej problematyce dwóch państw, jego celem nie jest rozwiązywanie problemów regionów niedostatecznie rozwiniętych pod względem strukturalnym, regionów słabych gospodarczo, czy regionów o wyjątkowo wysokiej stopie bezrobocia w skali danego kraju. Priorytetowa jest realizacja wspólnego celu Programu wpływu transgranicznego rekomendowanych działań. Wykaz beneficjentów Wykaz beneficjentów znajduje się na stronie internetowej Programu, w zakładce: Ke stažení/ Do pobrania : - Wersja czeska: - Wersja polska: Oprócz tego po każdym posiedzeniu KM na stronie internetowej Programu, w sekcji Zasedání MV/ Posiedzenia KM, publikowana jest lista rekomendowanych projektów, w podziale na poszczególne dziedziny wsparcia i partnerów wiodących. W ramach FM, wykazy projektów rekomendowanych, łącznie z wykazem beneficjentów, publikowane na stronach poszczególnych euroregionów:

18 E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy W roku 2013 miały miejsce 3 przypadki zwrotu środków EFRR do budżetu Programu, łącznie na kwotę ,23 euro. Środki te zostaną odliczone od zestawienia certyfikowanych wydatków kwalifikowalnych podczas kolejnej certyfikacji wydatków w roku Zwroty dotyczyły następujących dotacji UE: ,89 euro w projekcie CZ.3.22/2.2.00/ Witajcie u nas w regionie nysko-jesenickim, - 514,55 euro w projekcie CZ.3.22/2.2.00/ REVITALPARK 2010, ,79 euro w projekcie PL.3.22/3.2.00/ REKONSTRUKCJE HISTORYCZNE Rekonstrukcje historyczne wspólnym produktem turystycznym polsko-czeskiego pogranicza Wymienione zwroty zostały przekazane przez beneficjentów na konto IPC. Uwaga: Rozdział nie zawiera informacji o przeprowadzonych korektach finansowych. 2.1.F Analiza jakościowa Pod koniec okresu sprawozdawczego większość alokowanych środków Programu została rozdysponowana pomiędzy beneficjentów. Spośród 300 rekomendowanych projektów oraz ponad 2500 mikroprojektów 60% zostało już zakończonych pod względem finansowym, pozostałe projekty są nadal realizowane. Mechanizmy kontroli, certyfikacji oraz płatności działają dobrze, co się przekłada na wyraźne zwiększenie wartości wypłaconych środków oraz finansowo zakończonych projektów na koniec roku 2013 w stosunku do roku Zakończono finansowanie 60% projektów, tak pod względem liczby projektów, jak i pod względem wartości zatwierdzonych dotacji. Tabela nr 6 prezentuje informacje dotyczące wysokości dofinansowania zapisanego w umowach i decyzjach. Uwzględniono wartość z EFRR w zawartych umowach/wydanych decyzjach w odniesieniu do poszczególnych osi priorytetowych oraz łącznie. Zestawienie prezentuje kwoty w euro oraz wartości procentowe (w stosunku do alokacji). W tabeli uwzględniono również wysokość środków wypłaconych beneficjentom oraz zestawienie projektów już zakończonych w okresie do końca roku Wszystkie prezentowane dane dotyczą poziomu EFRR wraz ze środkami krajowymi. W tabeli zestawiono także dane z końca roku 2012, dzięki czemu widoczny jest znaczny postęp we wdrażaniu Programu w opisywanym roku. Finansowa realizacja prawie trzech czwartych projektów została zakończona. Po uwzględnieniu oszczędności generowanych podczas realizacji poszczególnych projektów zostało jednak wypłaconych mniej (ok. 60%) alokowanych środków EFRR. Tabela nr 6: Zestawienie realizowanych projektów w poszczególnych osiach priorytetowych (EFRR łącznie ze środkami krajowymi) Oś priorytetowa Alokacja Projekty, w przypadku których podpisano Umowę / wydano Decyzję Środki wypłacone beneficjentom Projekty, których finansowa realizacja została ukończona do końca 2013 r. Ilość EUR % EUR % Ilość EUR % Razem stan na , , ,4 Oś , , ,5 Oś , , ,3 Oś , , ,5 Oś , , ,1 Łącznie stan na , , ,6 17

19 Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. * Znaczący udział przyznanego dofinansowania jest wynikiem zatwierdzenia sześciu projektów FM, w którym środki są stopniowo przyznawane mniejszym projektom. Z uwagi na oszczędności wygenerowane w projektach ukończonych pod względem finansowym, część środków została rozdysponowana ponownie na rzecz projektów rezerwowych, dlatego wartości projektów objętych Umową są wyższe niż alokacje. Kwoty wypłaconego dofinansowania zostały podane w realnej wysokości, stąd ich wartość może się jedynie zbliżać do wartości alokacji. W przypadku projektów ukończonych pod względem finansowym podana została wysokość dofinansowania zapisana w zawartych umowach, może więc być zbliżona do zakontraktowanych w umowach wysokości środków z EFRR (może więc przewyższać 100% alokacji). Dane dotyczące poszczególnych dziedzin wsparcia oraz osi priorytetowych zostały szczegółowo omówione w rozdziale nr 3 - REALIZACJA PROGRAMU W POSZCZEGÓLNYCH OSIACH PRIORYTETOWYCH. Największy postęp we wdrażaniu zanotowano ponownie w osi priorytetowej 1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska oraz profilaktyka zagrożeń. Wykorzystano wolne środki oraz wszelkie oszczędności z projektów ukończonych pod względem finansowym. Oszczędności przeznaczono na realizację projektów rezerwowych. W osi priorytetowej I wypłacono łącznie 4/5 alokowanych środków, poziom realizacji działań i rzeczywisty postęp realizacji projektów są jeszcze wyższe. Środki zaoszczędzone w finansowo zakończonych projektach są przekazywane na realizację zatwierdzonych projektów rezerwowych, dlatego wartości wydanych Umów/Decyzji przekraczają 100% alokacji. W dwóch kolejnych osiach priorytetowych osiągnięto nieco niższe wyniki, ale zarówno proces przyznawania dofinansowania, jak i sama realizacja i wypłacanie środków, przebiegają zadowalająco. Dane dotyczące wysokości środków wypłaconych beneficjentom, jak również dane dotyczące zakończonych finansowo projektów, w przypadku osi priorytetowej III uwzględniają także dane na poziomie mikroprojektów. W odróżnieniu od pierwszych trzech osi priorytetowych, w osi IV (Pomoc Techniczna) wnioski projektowe są składane i rekomendowane wg do administracyjnych potrzeb Programu. Pomimo tego, iż wszystkie działania, niezbędne do prawidłowego wdrażania Programu, są realizowane na bieżąco, wartość wykorzystywanych środków jest niższa, niż pierwotnie zakładano w odniesieniu do poszczególnych etapów wdrażania Programu. Dlatego KM podjął decyzję o przesunięciu ok. 4,5 mln euro z PT do osi priorytetowej II. Dzięki temu, że przesunięcie środków zostało zaakceptowane ze strony KE możliwe będzie pełniejsze wykorzystanie środków finansowych Programu do realizacji jego celów. Przedstawiony w tabeli nr 6 postęp finansowy w realizacji poszczególnych osi priorytetowych został zilustrowany na wykresie nr 1, zawierającym dane dotyczące wysokości alokacji, ilości przyznanych i wypłaconych środków oraz wartości projektów, w przypadku których ukończono finansową realizację. Największy postęp między latami jest widoczny po porównaniu wykresów nr 1 i nr 2, pokazującego odpowiednie dane za rok 2013 i Wykres nr 1 Wyniki finansowe na końcu roku 2013 Wykres nr 2 Wyniki finansowe na końcu roku 2012 Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. Rezultaty osiągane w trakcie realizacji Programu można ocenić dwoma sposobami: 18