Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska za rok 2014

Transkrypt

1 Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska za rok 2014 Raport Roczny z realizacji Programu zgodnie z art. 67 Rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 CCI n. 2007CB163PO025 Zatwierdzony przez Komitet Monitorujący w dniu 24 czerwca 2015 roku

2 SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW... 2 WSTĘP IDENTYFIKACJA PROGRAMU REALIZACJA PROGRAMU Postępy w realizacji i ich analiza A Informacja o postępach w rzeczowej realizacji Programu B Informacje o postępach finansowych w realizacji Programu C Informacje dotyczące planu wykorzystania funduszu D Informacja o pomocy w odniesieniu do grup docelowych Programu E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy F Analiza jakościowa G. Główne rezultaty realizacji Programu Informacje na temat zgodności z przepisami prawa wspólnotowego Istotne problemy oraz podjęte działania naprawcze Ewentualne zmiany związane z realizacją Programu Ewentualna zmiana istotna Komplementarność z innymi instrumentami Działania związane z monitorowaniem oraz bieżącą ewaluacją Ewentualna krajowa rezerwa wykonania REALIZACJA PROGRAMU W POSZCZEGÓLNYCH OSIACH PRIORYTETOWYCH POMOC TECHNICZNA DZIAŁANIA INFORMACYJNE ORAZ PROMOCJA Wydarzenie Roczne Udzielanie informacji opinii publicznej Pogłębianie wiedzy grup docelowych Pozostałe działania informacyjne i promocyjne Podsumowanie działań informacyjnych i promocyjnych GLOBALNE GRANTY W RAMACH PROGRAMU

3 Wykaz skrótów CRR RCz EKS EFRR (ERDF) FM FS (SF) IA - CJH IPC IPoś IR IW IZ KE KK KM MSC2007 MRR RCz MIiR RP ND NSRO NSS NUTS OP PDK Phare CBC PO POWT RCz-RP / Program PR PT RCz RP RPK SK SMFS UK UM UP WE WST Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej Euroregionalny Komitet Sterujący Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Development Fund) Fundusz Mikroprojektów Fundusze Strukturalne Instytucja Audytowa - Centralna Jednostka Harmonizacyjna w Departamencie Instytucji Audytowej Instytucja Płatnicza i Certyfikująca Instytucja Pośrednicząca (Intermediate Body) Instytucja Regionalna Inicjatywa Wspólnotowa Instytucja Zarządzająca Komisja Europejska Koordynator Krajowy Komitet Monitorujący System Monitorowania Central Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Rzeczpospolitej Polskiej Nie dotyczy Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Narodowa Strategia Spójności Terytorialne Jednostki Statystyczne Oś Priorytetowa Plan Działań Komunikacyjnych Program Współpracy Przygranicznej Phare Procedura Obiegowa Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska Podmioty regionalne Pomoc Techniczna Republika Czeska Rzeczpospolita Polska Regionalny Punkt Kontaktowy Strategia Komunikacji dla Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska- Rzeczpospolita Polska System Monitorujący Funduszy Strukturalnych Urząd krajski Urząd marszałkowski Uszczegółowienie Programu Wspólnota Europejska Wspólny Sekretariat Techniczny 2

4 Wstęp Niniejszy Raport Roczny z realizacji Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska (POWT RCz-RP lub Program) za rok 2014 został opracowany przez Instytucję Zarządzającą (IZ), zgodnie z art. 67 Rozporządzenia (WE) 1083/2006, we współpracy ze Wspólnym Sekretariatem Technicznym (WST) oraz zatwierdzony przez Komitet Monitorujący (KM) dnia r. Raport prezentuje przebieg realizacji Programu w okresie od 1 stycznia 2014 do 31 grudnia 2014 r. (dalej także jako okres sprawozdawczy ), odnosząc się przede wszystkim do stanu zaawansowania realizacji poszczególnych osi priorytetowych i dziedzin wsparcia zarówno pod względem rzeczowym, jak i finansowym, a także informuje o działaniach podjętych w celu zapewnienia właściwego poziomu realizacji oraz efektywności wdrażania Programu. W raporcie omówione zostały także działania promocyjne. W okresie sprawozdawczym doszło do realizacji szeregu działań, które przyczyniły się do osiągnięcia postępu w realizacji celów wyznaczonych w Programie. Najważniejsze z nich zostały omówione poniżej. W pierwszym kwartale 2014 roku priorytetem była kontrola procesu zakończania realizacji projektów oraz związanej z tym realizacji planowanych wartości wskaźników, a także kontrola wysokości oszczędności generowanych w projektach, których realizacja dobiegała końca. W wyniku tych działań zgromadzono wstępne informacje niezbędne do określenia warunków ostatniego etapu naboru wniosków. Po przeprowadzeniu działań konsultacyjnych w terminie do 31 stycznia 2014 r. zostało do WST złożonych 8 wniosków projektowych w dziedzinie wsparcia 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej oraz 11 wniosków w dziedzinie wsparcia 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki. W pierwszym kwartale odbyły się również trzy posiedzenia grupy roboczej ds. przygotowania nowego okresu programowania pierwsze w dniu 15 stycznia w Wałbrzychu, na Zamku Książ, drugie w dniach stycznia w Rychnovie nad Kněžną, trzecie w dniach lutego w Libercu. Najważniejszym działaniem drugiego kwartału byłodoprowadzenie do wyboru ostatnich projektów do dofinansowania.. Zarejestrowanych zostało 5 projektów dotyczących wzmacniania dostępności komunikacyjnej oraz wszystkie 11 projektów dotyczących wspierania rozwoju turystyki. W dniach kwietnia odbyło się posiedzenie Wspólnego Panelu Ekspertów, podczas którego dokonano oceny zarejestrowanych projektów. Następnie, podczas posiedzenia Komitetu Monitorującego, które odbyło się 23 czerwca w Wałbrzychu, na Zamku Książ, rekomendowano do dofinansowania wszystkie 5 projektów dotyczących wzmacniania dostępności komunikacyjnej (z tego trzy jako projekty rezerwowe) oraz 8 projektów dotyczących wspierania rozwoju turystyki (z tego jeden jako rezerwowy). KM podjął również decyzję o zgodnym z zasadą elastyczności przesunięciu środków EFRR z osi priorytetowej 4 Pomoc Techniczna, do osi priorytetowej 1 (dziedzina wsparcia 1.1.) oraz osi priorytetowej 3 (dziedzina wsparcia 3.2). KM zdecydował także o wykorzystaniu oszczędności generowanych w przyszłości w osi priorytetowej 2. W drugim kwartale odbyły się dwa posiedzenia grupy roboczej ds. przygotowania nowego okresu programowania w dniach 1 3 kwietnia w Jarnołtówku (wraz z posiedzeniem podgrupy ds. Funduszu Mikroprojektów) oraz czerwca w Nachodzie. Tematem spotkań było omówienie aktualnego stanu przygotowań Programu, informacje o ocenie SEA oraz ocenie ex-ante, omówienie podziału alokacji pomiędzy poszczególne kody interwencji, a także omówienie problematyki projektów drogowych oraz projektów flagowych itp. W trzecim kwartale przebiegał proces przygotowania i podpisywania Decyzji i Umów o dofinansowaniu rekomendowanych projektów. Doszło do wyraźnego postępu w prezentowaniu na stronie internetowej Programu przykładów najlepszych zrealizowanych projektów. Instytucje biorące udział we wrażaniu Programu były w tym okresie w znacznej mierze zaangażowane w przygotowanie nowego okresu programowania. Oprócz spotkań przedstawicieli IZ, KK i WST, w dniu 19 września odbyło się kolejne posiedzenie grupy roboczej. Omówiono na nim ostatnie zmiany w dokumentacji Programu, dzięki czemu w dniu 21 września września został do Komisji Europejskiej złożony wniosek o zatwierdzenie dokumentacji Programu. Najbardziej istotnym działaniem zrealizowanym w czwartym kwartale było Wydarzenie Roczne, które odbyło się w dniu 16 października na Zamku w Śląskiej Ostrawie. Podczas części konferencyjnej poinformowano o udanym przebiegu wdrażania Programu oraz ogłoszono wyniki konkursu 3

5 na najbardziej inspirujący projekt. Uczestnicy zostali także poinformowani o treści nowego Programu oraz postępach w przygotowaniu i zatwierdzaniu dokumentacji Programu. W czwartym kwartale odbyły się również dwa posiedzenia grupy roboczej ds. przygotowania nowego okresu programowania w dniach października w Ostrawie oraz grudnia w Opolu. Na bieżąco była prowadzona administracja zmian umów i decyzji, śledzono również poziom oszczędności w już zrealizowanych projektach oraz przygotowywano umowy/decyzje o dofinansowaniu dla projektów rezerwowych. Do końca 2014 roku rozpoczęto, dzięki wygenerowanym oszczędnościom, realizację wszystkich projektów rezerwowych. Została podpisana większość Umów i Decyzji o dofinansowaniu projektu. Ze strony IZ i KK zostały przyjęte rozwiązania na rzecz pełnego wykorzystania środków programowych będących w danej chwili do dyspozycji. Ostatni rok wdrażania Programu będzie w związku z tym poświęcony realizacji i zakończeniu rekomendowanych projektów. 4

6 1 Identyfikacja Programu PROGRAM OPERACYJNY Cel: Europejska Współpraca Terytorialna Obszar wsparcia: w RCz - NUTS III (kraje): CZ051-Liberecký, CZ052- Královéhradecký, CZ053-Pardubický, CZ071-Olomoucký oraz CZ080-Moravskoslezský w PL - NUTS III: PL515-jelenigórski, PL517-wałbrzyski, PL521- nyski, PL522-opolski, PL227-rybnicki, PL225-bielski oraz powiaty: pszczyński (część podregionu tyskiego) i strzeliński (część podregionu wrocławskiego) Okres programowania: Numer Programu (CCI): 2007CB163PO025 RAPORT ROCZNY Z REALIZACJI Nazwa Programu: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska - Rzeczpospolita Polska Rok, za który raport jest składany: 2014 Data zatwierdzenia Raportu rocznego przez Komitet Monitorujący: POWT RCz-RP nawiązuje do Programu Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG IIIA realizowanego na pograniczu czesko-polskim w latach Budżet Programu na lata wynosi euro ze środków EFRR. W ramach tego budżetu wspierane są wspólne transgraniczne projekty realizowane na pograniczu polsko-czeskim. Głównym celem Programu jest: wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru pogranicza polsko-czeskiego poprzez wzmacnianie jego konkurencyjności i spójności oraz promowanie partnerskiej współpracy jego mieszkańców. W porównaniu z programami Celu 1 oraz Celu 2 Program jest ukierunkowany przede wszystkim na regionalne i lokalne projekty o mniejszym zakresie oraz znaczeniu transgranicznym. Podczas wyboru projektów duży nacisk kładzie się na ich transgraniczne oddziaływanie oraz na elementy współpracy społeczności lokalnych i instytucji, tak na etapie przygotowania, jak i w czasie realizacji projektów. Wspierane są wyłącznie takie projekty, które mogą wykazać się oddziaływaniem transgranicznym po obu stronach granicy. Ogólne cele Programu wynikają ze specyficznych potrzeb obszaru i są ukierunkowane na: zwiększanie integracji gospodarczej czesko-polskiej na obszarze pogranicza; poprawę warunków w zakresie wzrostu gospodarczego na obszarze przygranicznym; poprawę warunków w zakresie zrównoważonego rozwoju środowiska naturalnego i/lub regeneracji obszaru przygranicznego; inną społeczną integrację na obszarze czesko-polskiego pogranicza. Struktura wspieranych priorytetów, obowiązująca w okresie sprawozdawczym, jest przedstawiona w poniższych osiach priorytetowych oraz dziedzinach wsparcia wraz z kwotą alokowanych środków z EFRR. W strukturze osi priorytetowych i dziedzin wsparcia, która nie była zmieniana od początku realizacji Programu, wprowadzono zmiany wysokości alokacji wynikające z decyzji KM i jej zatwierdzenia przez KE o przesunięciu środków EFRR pomiędzy poszczególnymi osiami priorytetowymi oraz decyzji KM o przesunięciu środków wewnątrz tych osi. 5

7 Oś priorytetowa 1. Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń euro Dziedziny wsparcia: 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej euro 1.2 Ochrona środowiska euro 1.3 Profilaktyka zagrożeń euro Oś priorytetowa 2. Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki euro Dziedziny wsparcia: 2.1 Rozwój przedsiębiorczości euro 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki euro 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji euro Oś priorytetowa 3. Wspieranie współpracy społeczności lokalnych euro Dziedziny wsparcia: 3.1 Współpraca terytorialna instytucji świadczących usługi publiczne euro 3.2 Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno-edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych euro 3.3 Fundusz Mikroprojektów euro Oś priorytetowa 4. Pomoc techniczna euro Pomoc Techniczna (dalej PT) przeznaczona jest wyłącznie dla podmiotów zaangażowanych we wdrażanie Programu, tzn. służy technicznemu zabezpieczeniu jego realizacji. Instytucje zapewniające realizację Programu: Zgodnie z art. 14 Rozporządzenia w sprawie EFRR, w celu zarządzania i realizacji Programu ustanowiono wspólną strukturę organizacyjną. Składają się na nią: wspólna Instytucja Zarządzająca, wspólna Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (IPC) oraz wspólna Instytucja Audytowa (IA). Kolejnymi podmiotami zaangażowanymi w struktury wdrażające Program są: Wspólny Sekretariat Techniczny (WST), który ma siedzibę po stronie czeskiej, Podmioty Regionalne (PR) oraz Kontrolerzy zgodnie z art. 16 ust.1 Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 (dalej Rozporządzenia w sprawie EFRR). Instytucja Zarządzająca (IZ) oraz Koordynator Krajowy (KK) Programu - w nawiązaniu do porozumienia obu państw członkowskich w sprawie umiejscowienia IZ w RCz, na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 175 z dnia 22 lutego 2006 r. funkcję IZ powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego RCz (dalej MRR RCz). W ramach MRR RCz funkcję IZ Programu powierzono Departamentowi Regionalnej Współpracy Transgranicznej (zgodnie z decyzją Ministra Rozwoju Regionalnego nr 80/2008 z dnia 26 maja 2008 r. ww. departament zmienił nazwę na Departament Europejskiej Współpracy Terytorialnej). Partnerem MRR RCz po stronie polskiej zostało tak samo, jak w wypadku Inicjatywy INTERREG IIIA, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego RP (dalej MRR RP) pełniące funkcję KK. W dniu 28 listopada 2013 r., w wyniku połączenia MRR RP i Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, miała miejsce zmiana nazwy ministerstwa pełniącego funkcję KK na Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju RP (dalej jako MIR RP). W ramach MIR RP funkcję KK Programu powierzono Departamentowi Współpracy Terytorialnej. IZ jest odpowiedzialna za ogólną realizację Programu. Współdziałanie przy zapewnieniu realizacji Programu po stronie polskiej zapewnia KK. Komitet Monitorujący (KM) w skład KM wchodzą dwie delegacje narodowe, których członkami są IZ, KK, IPC, kraje, województwa i euroregiony. Komitet jest odpowiedzialny przede wszystkim za wybór odpowiednich projektów i zajmuje się ogólnym monitorowaniem Programu, sprawdza jakość i efektywność jego wdrażania oraz zgłasza ewentualne zmiany w celu usunięcia stwierdzonych braków i nieprawidłowości. Zadania Komitetu są opisane w Regulaminie KM. 6

8 Instytucja Płatnicza i Certyfikująca (IPC) - wspólna IPC ma siedzibę na terenie Republiki Czeskiej. Na podstawie Uchwały Rady Ministrów RCz nr 198 z dnia 22 lutego 2006 roku funkcję IPC Programu powierzono Ministerstwu Finansów RCz (Departament Funduszu Narodowego). Instytucja Audytowa (IA) - wspólną IA Programu jest MF RCz Departament Instytucja Audytowa CJH. Na podstawie Uchwał Rady Ministrów RCz nr 760/2007 i 884/2007 funkcję Odpowiedzialnego podmiotu audytowego POWT RCz-RP powierzono Ministerstwu Rozwoju Regionalnego. Dnia 22 lutego 2012 decyzją Rządu RCz zatwierdzono Uchwałę nr 108/2012, na podstawie której od dnia 01kwietnia 2012 doszło do optymalizacji działalności audytowej w RCz. Krok ten spowodował przekazanie kompetencji OPA na MF.Obecnie działalność Instytucji Audytowej jest w pełni w kompetencjach MF. Wspólny Sekretariat Techniczny (WST) WST powołany już w 2004 roku dla programu INTERREG IIIA w ramach Centrum Rozwoju Regionalnego Republiki Czeskiej (dalej CRR RCz) kontynuuje pełnienie tej funkcji w POWT RCz-RP WST umiejscowiony jest w czeskim Ołomuńcu. WST oprócz początkowego udziału w przygotowaniu i aktualizacji dokumentacji programowej POWT RCz-RP, polegającego na wspieraniu IZ i KK, organizowaniu posiedzeń grup roboczych oraz spotkań roboczych IZ i KK, na bieżąco prowadzi współpracę z PR oraz pozostałymi instytucjami zaangażowanymi w proces przygotowania i realizacji Programu, a także informuje opinię publiczną o Programie. W okresie sprawozdawczym WST organizował szkolenia i seminaria, przeprowadzał kontrolę i ocenę wniosków oraz organizował Wspólny Panel Ekspertów, przygotowywał materiały na posiedzenie KM, organizował je oraz informował wnioskodawców i opinię publiczną o wynikach posiedzeń. Ponadto WST uczestniczył w monitorowaniu Programu, przygotowywaniu raportów z jego realizacji oraz promocji (np. poprzez organizację Konferencji Rocznej). Do działań WST włączono wsparcie dla Grupy Roboczej (Task Force), która pracuje nad przygotowaniem przyszłego okresu programowania. Podmioty Regionalne (PR) - PR w RCz to poszczególne urzędy krajskie krajów objętych obszarem wsparcia, a w RP to urzędy marszałkowskie przygranicznych województw (funkcję PR w ramach urzędów marszałkowskich pełnią Regionalne Punkty Kontaktowe (RPK) w Wałbrzychu, Opolu, Bielsku-Białej). Podmioty te nawiązują do struktury utworzonej już dla Programu INTERREG IIIA i wykorzystują nabyte doświadczenia. Oprócz włączenia się do przygotowań Programu poprzez udział w obradach grup roboczych i zgłaszania uwag do dokumentów, głównym zadaniem PR jest doradztwo, informowanie wnioskodawców, współpraca z IZ, KK, WST i z innymi instytucjami partnerskimi oraz udział w konsultowaniu projektów. Kontrolerzy - podmioty powołane zgodnie z art. 16 Rozporządzenia w sprawie EFRR w celu sprawdzania kwalifikowalności oraz efektywności wydatków wykazywanych przez każdego z partnerów uczestniczących w realizacji projektu. Funkcję Kontrolera na terenie RCz pełni CRR RCz, a na terenie RP urzędy wojewódzkie z następujących województw: dolnośląskiego, śląskiego oraz opolskiego. Powiązanie Programu z podstawowymi dokumentami strategicznymi na poziomie narodowym i europejskim Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia POWT RCz-RP stanowi część składową NSRO, zarówno w RCz, jak i RP. Jako taki bezpośrednio przyczynia się do realizacji celów NSRO obu państw (więcej odnośnie realizacji celów NSRO zob. rozdz. 2.1.F). Wkład w osiągnięcie celów Strategii UE 2020 W 2010 roku, a więc mniej więcej w połowie okresu programowania, Komisja Europejska opublikowała Strategię EUROPA 2020 dla inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającemu włączeniu społecznemu. Chociaż Program nie był ani nie mógł być przygotowywany w oparciu o tą strategię, zasady i priorytety rozwojowe Programu w znacznej mierze bezpośrednio przyczyniają się do realizacji UE W okresie sprawozdawczym Program wykazał 7

9 bezpośredni wpływ na osiągnięcie (skwantyfikowanych wskaźników) celów Strategii UE 2020, a także realizację poszczególnych Inicjatyw Przewodnich (Flagship Iniciatives). SMART GROWTH Innovation Union wkład w realizację tej inicjatywy stanowiły przede wszystkim projekty złożone w ramach dziedziny wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości. Przedmiotem tych projektów były innowacje, przepływ know-how oraz współpraca placówek badania i rozwoju po obu stronach granicy. Youth on the Move celami zgodnymi z celami tej inicjatywy charakteryzowały się przede wszystkim projekty realizowane w ramach dziedziny wsparcia 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji. Również w 2014 roku zrealizowane zostały projekty, które miały bezpośredni wpływ na poprawę jakości i wydajności systemów edukacyjnych. Najważniejsze cele zostały osiągnięte za pośrednictwem projektów dotyczących współpracy szkół wyższych, szkół niższego stopnia oraz wymiany doświadczeń w dziedzinie edukacji. A Digital Agenda for Europe mimo tego, iż Program przewiduje, w ramach dziedziny wsparcia 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, realizację projektów przyczyniających się do rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych (np. zwiększenia parametrów technicznych połączeń internetowych), pojemność absorpcyjna tej dziedziny wsparcia jest stosunkowo niższa. Jest to przede wszystkim spowodowane ograniczoną liczbą potencjalnych wnioskodawców oraz charakterem działań, które obecnie są w znacznej mierze realizowane przez podmioty rynkowe. Dynamiczny rozwój sytuacji spowodował, iż zapotrzebowanie na tego typu działania jest w 2014 roku znacząco niższe, niż miało to miejsce w okresie przygotowywania Programu. SUSTAINABLE GROWTH Resource efficient Europe znaczna część Programu jest bezpośrednio związana z celami tej inicjatywy., Chodzi przede wszystkim o rozwój zrównoważonego transportu (1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej), jak również o ochronę środowiska (1.2 Ochrona środowiska). Do projektów, które były najczęściej realizowane w ramach tej inicjatywy, należały projekty dotyczące poprawy jakości transportu, włącznie z infrastrukturą transportową oraz projekty dotyczące poszczególnych dziedzin ochrony środowiska naturalnego (gospodarka odpadami, oszczędność energii, poprawa czystości rzek, poprawa jakości powietrza i wód). An Industrial Policy for the Globalisation Era w ramach dziedziny wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości został zrealizowany szereg czynności, a także konkretnych projektów służących wspieraniu rozwoju przedsiębiorczości. Działania te dotyczyły sektora małych i średnich przedsiębiorstw, który stanowi główny sektor gospodarki po obu stronach granicy. Realizowane były projekty instytucji wspierających rozwój przedsiębiorczości i współpracę w dziedzinie badań i rozwoju. INCLUSIVE GROWTH An Agenda for New Skills and Jobs - Program umożliwia realizację działań przyczyniających się do rozwoju rynku pracy, a także zrównoważenia popytu i podaży na rynku pracy, przede wszystkim dzięki współpracy właściwych instytucji po obu stronach granicy. W ramach dziedziny wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości składane są szczególnie projekty dotyczące współpracy instytucji rynku pracy. Projekty realizowane w ramach dziedziny wsparcia 2.3 Wspieranie współpracy w zakresie edukacji dotyczą natomiast kształcenia ustawicznego, a także przygotowaniu do wykonywania zawodu, które jest niezbędnym czynnikiem osiągania celów inicjatywy. European Platform against Poverty przeciwdziałanie ubóstwu nie jest bezpośrednim celem Programu. Działania podejmowane w ramach Programu miały raczej pośredni wpływ na przeciwdziałanie ubóstwu (dążenie do osiągnięcia spójności terytorialnej, projekty zmierzające do wzrostu zatrudnienia itp.). W ramach 2.1 Rozwój przedsiębiorczości można realizować projekty ukierunkowane na przeciwdziałanie i eliminację wykluczenia społecznego oraz wspierające równość szans na rynku pracy. Cele Inicjatywy były osiągane za pomocą realizacji projektów, które przyczyniły się do utworzenia lub utrzymania miejsc pracy i zapobiegania w ten sposób wykluczeniu społecznemu, a także za pomocą projektów które zawierały w sobie elementy wzmacniające zasadę równości szans. 8

10 Podsumowanie: Do Strategii Europa 2020, w szczególności do poszczególnych Inicjatyw Przewodnich, odnoszą się właściwie w całości osie priorytetowe 1 i 2. Oś priorytetowa 3 Wspieranie współpracy społeczności lokalnych odnosi się natomiast przede wszystkim do zagadnień specyficznych dla współpracy terytorialnej, przekraczających jednak ramy UE Działania, które były podejmowane w ramach 3. osi priorytetowej przyczyniały się do realizacji UE 2020 w sposób horyzontalny szczególnie dzięki współpracy instytucji w różnych dziedzinach związanych z poszczególnymi inicjatywami. Program jako całość, szczególnie poprzez realizację projektów w ramach osi priorytetowej 1 i 2, bezpośrednio przyczynia się do realizacji celów wszystkich siedmiu Inicjatyw Przewodnich, czyli Strategii EU 2020, a także stwarza warunki pozwalające na podejmowanie działań, które te cele realizują. 9

11 2 Realizacja Programu 2.1 Postępy w realizacji i ich analiza 2.1.A Informacja o postępach w rzeczowej realizacji Programu Z uwagi na to, iż Program wkroczył w końcową fazę realizacji, istotnym działaniem było bieżące monitorowanie danych o realizacji zaplanowanych wartości wskaźników, wykorzystaniu alokowanych środków w poszczególnych dziedzinach wsparcia, wysokości oszczędności generowanych w projektach ukończonych pod względem finansowym i rozpoczęciu realizacji projektów rezerwowych. W oparciu o bieżące informacje podczas posiedzenia KM podejmowane są decyzje mające na celu osiągnięcie celów Programu i maksymalizację wykorzystania środków programowych. W 2014 roku odbyło się tylko jedno posiedzenie KM - w dniach maja 2014 w Wałbrzychu. Głównym tematem posiedzenia był stan wykorzystania środków EFRR oraz możliwości wykorzystania pozostających do dyspozycji środków w ostatnim etapie okresu programowania. Członkowie KM podjęli decyzje w sprawie zmian istotnych w projektach rezerwowych, ustalili skorzystanie z zasady 10% elastyczności i przesunięcie dostępnych środków z osi proiorytetowej 4 do osi priorytetowej 1 (dziedzina wsparcia 1.1.) oraz osi priorytetowej 3 (dziedzina wsparcia 3.2), omówili i rekomendowali do dofinansowania projekty złożone w ramach dziedzin wsparcia 1.1, 2.2 i 4.1, a także przedstawili informacje dotyczące przygotowania przyszłego okresu programowania oraz procesu uchwalania związanej z nim dokumentacji. W okresie sprawozdawczym KM podejmował również decyzje w drodze procedur obiegowych. Pierwsza z nich odbyła się w marcu, dotyczyła zamiany załącznika nr 12 Uszczegółowienia Programu Umowa o dofinansowanie projektu, do której doszło w wyniku nowelizacji Kodeksu Cywilnego w Republice Czeskiej. W ramach procedury obiegowej omówiono i rekomendowano także projekty Pomocy Technicznej. W kolejnej procedurze obiegowej, która została przeprowadzona na końcu marca, przyjęto uchwałę, zgodnie z którą doszło do zmiany zapisów rozdziału Uszczegółowienia Programu. Ta decyzja dała, w końcowym etapie wdrażania Programu, wnioskodawcom możliwość poprawienia błędów stwierdzonych podczas kontroli kwalifikowalności. W ramach procedury obiegowej, która została przeprowadzona w czerwcu, przyjęto uchwałę zatwierdzającą Raport Roczny za rok 2013 oraz dokonano zmiany terminu Wydarzenia Rocznego. W ramach ostatniej procedury obiegowej 2014 roku, do której doszło w lipcu, zostały zatwierdzone zmiany istotne w projektach nr oraz Dążąc do osiągnięcia zakładanych celów Programu, WST i podmioty regionalne prowadziły w okresie sprawozdawczym konsultacje wniosków projektowych, przygotowywanych w ramach ostatniego etapu naboru wniosków, prowadzonego dla dziedzin wsparcia 1.1 Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej oraz 2.2 Wspieranie rozwoju turystyki. W 2014 do WST zostało złożonych 19 nowych wniosków projektowych w ramach dziedzin wsparcia 1.1 i 2.2, a także 6 wniosków projektowych dotyczących Pomocy Technicznej. Po przeprowadzeniu kontroli wymogów formalnych oraz wymogów kwalifikowalności zarejestrowanych zostało 5 projektów dotyczących wzmacniania dostępności komunikacyjnej oraz wszystkie 11 projektów dotyczących wspierania rozwoju turystyki. Projekty zostały ocenione przez Wspólny Panel Ekspertów, którego posiedzenie odbyło się w dniach kwietnia, a następnie omówione przez KM na posiedzeniu, które przebiegło w Wałbrzychu w terminie 23 maja. KM rekomendował do dofinansowania 5 projektów drogowych (3 jako rezerwowe), 8 projektów turystycznych (1 jako rezerwowy) oraz 6 projektów PT. W okresie sprawozdawczym WST oraz PR prowadziły działania informacyjne i promocyjne, koncentrujące się m.in. na aktywizowaniu partnerów projektowych oraz informowaniu opinii publicznej o wynikach Programu. Pod koniec stycznia w Pardubicach odbyło się spotkanie IZ, KK i WST poświęcone promocji Programu. W lutym doszło w Ołomuńcu do spotkania przedstawicieli IZ, KK, podmiotów regionalnych i WST. Jego celem była koordynacja działań komunikacyjnych i promocyjnych w ramach POWT RCz-RP Podczas spotkania omówiono konkurs na najbardziej inspirujący projekt 2013 roku, przykłady dobrych praktyk w realizowanych projektach, Wydarzenie Roczne, stronę internetową nowego Programu, logo nowego Programu, a także szkolenia i seminaria dla PR i wnioskodawców. Na stronie internetowej Programu zostały umieszczone informacje nt. najbardziej inspirujących projektów z lat 2011, 2012, 2013 i Strona internetowa została uzupełniona o przykłady dobrych praktyk w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska Opublikowane zostały opisy wybranych 10

12 projektów oraz zestawienia wszystkich projektów zrealizowanych w ramach poszczególnych dziedzin wsparcia. O wynikach Programu i znaczących wydarzeniach opinia publiczna była informowana nie tylko w formie dwóch numerów newsletterów, ale również w formie dwóch sponsorowanych artykułów po stronie czeskiej (w pięciu regionach) oraz dwóch po stronie polskiej (w trzech regionach), które zostały opublikowane w popularnych dziennikach. Artykuły zawierały informacje o nowym okresie programowania, wynikach konkursu na najbardziej inspirujący projekt 2013 roku, a także zaproszenie na Wydarzenie Roczne Programu, organizowane dla szerokiej opinii publicznej W okresie sprawozdawczym zostało zorganizowane jednodniowe Wydarzenie Roczne, które miało miejsce 16 października w Ostrawie. Sekcja poranna poświęcona była podsumowaniu wdrażania Programu na lata oraz Funduszu Mikroprojektów. Uroczyście ogłoszono wyniki Konkursu na Najbardziej Inspirujący Projekt 2013 roku, odbyła się prezentacja trzech zwycięskich projektów. Druga część konferencji poświęcona była prezentacji aktualnych informacji na temat przygotowania nowego okresu programowania oraz procesu zatwierdzania nowych programów przez Komisję Europejską. W okresie sprawozdawczym przebiegały intensywnie przygotowania do nowego okresu programowania, zarówno na szczeblu IZ, KK i WST, jak i na posiedzeniach grupy roboczej Task Force, złożonej z przedstawicieli IZ, KK, krajów, województw i euroregionów. Oprócz dwóch spotkań roboczych przedstawicieli IZ, KK i WST odbyła się wspólna dyskusja reprezentantów IZ, KK i WST oraz PR, której celem była koordynacja działań promocyjnych i komunikacyjnych. Odbyły się także kolejne posiedzenia podgrupy ds. Funduszów Mikroprojektów. Postępy w rzeczowej realizacji Programu wyrażone są poniżej w formie liczbowej. W tabeli nr 1 znajduje się podsumowanie złożonych i zatwierdzonych projektów od początku wdrażania Programu, do końca roku Dane w euro dotyczą wnioskowanych kwot z EFRR i mają charakter orientacyjny niektóre z projektów zostały zatwierdzone z warunkami (np. dotyczącymi zmian w budżecie) lub podczas podpisania umowy/wydania decyzji i w czasie realizacji dochodziło do innych drobnych zmian. W związku z faktem zakończenia realizacji części projektów pod względem finansowym, na bieżąco monitorowane są oszczędności z ukończonych projektów, a wolne środki są wykorzystywane do finansowania zarekomendowanych projektów rezerwowych. Dlatego liczba projektów z wydaną decyzją we wcześniejszych etapach w porównaniu z Raportem Rocznym z ubiegłego roku mogła się zwiększyć, zwiększeniu uległa także kwota udzielonych dotacji, która przekracza alokowane środki EFRR. Tabela nr 1: Podsumowanie procesu naboru i zatwierdzania wniosków w ramach Programu - rok 2014 Etap Termin składania wniosków Złożone wnioski Projekty z wydaną Decyzją/ podpisaną Umową W euro W euro Łącznie Do końca roku Do (rozpatrzone w 2008 roku na KM w Lądku Zdroju) Do (rozpatrzone w 2009 roku na KM w Pardubicach) Do (rozpatrzone w 2010 roku na KM v Opolu i Ołomuńcu) Do (rozpatrzone w 2011 roku na KM we Wrocławiu i Trzyńcu) Do (6 wniosków rozpatrzono w 2012 roku na KM w Prudniku) Do (rozpatrzono na KM w Raciborzu) Do (rozpatrzono na KM w Rychnowie nad Knieżną) Do (rozpatrzono na KM w Wałbrzychu Książ) Suma Do końca roku Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. 11

13 Z powyższego wynika, że w roku 2014 doszło do dalszego rzeczowego postępu Programu. Spośród 25 nowych wniosków złożonych w 2014 r., 22 zostało omówionych na posiedzeniu KM w Wałbrzychu Książu, 16 zostało rekomendowanych do dofinansowania, a kolejne 3 zostały rekomendowane jako projekty rezerwowe. Decyzje/Umowy zostały podpisane w przypadku wszystkich rekomendowanych projektów i większości projektów rezerwowych, także tych które uzyskały rekomendację wcześniej. Na podpis oczekuje kilka ostatnich Decyzji / Umów o dofinansowanie projektów. Łączna wartość rekomendowanych dotacji przewyższyła wyraźnie 100% alokowanych środków. Wynika to z oszczędności w poszczególnych projektach ukończonych pod względem finansowym oraz rekomendowania do realizacji szeregu projektów rezerwowych. W omawianym okresie kontynuowano realizację wcześniej rekomendowanych projektów. W poniższej tabeli nr 2 znajdują się wartości osiągniętych wskaźników na poziomie Programu za okres do końca roku 2014, dotyczące rozpoczętych projektów. Nie uwzględniono w niej 66 projektów PT oraz 6 Funduszy Mikroprojektów, dla których wskaźniki te są nieadekwatne. Większość zrealizowanych projektów spełnia wszystkie 4 kryteria współpracy. Nie zostały osiągnięte zaplanowane wartości pierwszego i drugiego wskaźnika, ale z punktu widzenia oceny poziomu współpracy lepsza jest sutuacja, w której udział projektów realizujących wszystkie kryteria współpracy jest większy. Łącznie liczba realizowanych projektów będzie niższa niż suma zaplanowanych wartości przeciętna wartość projektu jest wyższa niż zakładana. Tabela nr 2: Ilości wskaźników monitorujących i oceniających na poziomie Programu - rok 2014 Kod KNW, UE, typ wskaźnika Produkt Produkt Produkt Wskaźniki 1. projektów o znaczeniu transgranicznym, spełniająca dwa z czterech kryteriów współpracy wg art. 19 Rozporządzenia w sprawie EFRR 2. projektów o znaczeniu transgranicznym, spełniająca trzy z czterech kryteriów współpracy wg art. 19 Rozporządzenia w sprawie EFRR 3. projektów o znaczeniu transgranicznym, spełniająca wszystkie cztery kryteria współpracy wg art. 19 Rozporządzenia w sprawie EFRR Jednostka miary Źródło Wartość Łącznie System monitorujący System monitorujący System monitorujący Osiągnięta * ND 0 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND ND ND Osiągnięta * ND 2 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND ND ND Osiągnięta * ND 272 Wyjściowa ND 0 Planowana ** ND ND ND ND ND ND Źródło: System Monitorujący MONIT 7+ i MSC 2007, dane na dzień roku * Kryteria współpracy uważane są za osiągnięte w momencie podpisania Umowy lub Decyzji dla danego projektu ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania 12

14 2.1.B Informacje o postępach finansowych w realizacji Programu Tabela nr 3 prezentuje informacje o postępach w finansowej realizacji Programu, wysokości certyfikowanych wydatków oraz całkowitej wysokości dotacji ze środków publicznych. Tabela zawiera zbiorcze dane od początku okresu programowania z uwzględnieniem przypadków zwrotu środków. Tabela nr 3: Informacja o postępach w finansowej realizacji Programu, w euro Oś priorytetowa 1 - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń Oś priorytetowa 2 - Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki Oś priorytetowa 3 - Wspieranie współpracy społeczności lokalnych Oś priorytetowa 4 Pomoc Techniczna Środki finansowe Programu Operacyjnego (unijne i krajowe) Podstawa do obliczenia wkładu unijnego (ze środków publicznych lub łącznie) Całkowita kwota wydatków certyfikowanych poniesionych przez beneficjentów Odpowiadający wkład publiczny ze środków publicznych Udział wydatkowania w % Public , ,74 83, Public Public Public , ,45 75, , ,11 75, , ,60 52,4 Łącznie Public Suma wydatków w regionach bez ujęcia wsparcia przejściowego - łącznie Wydatki typu EFS w sumie ogólnej, o ile Program jest finansowany z EFRR(1) , ,90 77,5 ND ND ND ND ND ND ND ND Źródło: MSC, MONIT7+(dane na dzień r.) Na podstawie przedstawionych danych wdrażanie Programu można ocenić jako prawidłowe pod kątem wykorzystania środków EFRR. IZ nie zidentyfikował żadnych systemowych problemów, które mogłyby przeszkodzić w osiągnięciu planowanych efektów i wykorzystaniu powierzonych środków. Oprócz składania Raportu Rocznego, IZ, w ustalonych terminach, informuje właściwe organy o przebiegu wdrażania Programu. W 2014 roku w ramach Programu przebiegła kilkumiesięczna szczegółowa kontrolna przeprowadzona przez Najwyższy Urząd Kontroli (NUK) Republiki Czeskiej i obejmowała całą strukturę wdrażania Programu. W końcowym raporcie audytu stwierdzono jedynie częściowe niedociągnięcia, które nie miały znaczącego wpływu na przebieg Programu i były już w zasadzie skorygowane. W Programie podczas jego wdrażania nie pojawiły się żadne znaczące problemy ze spełnianiem zasady N+3/N+2. Program nie wykorzystuje i nie umożliwia wykorzystania zasady cross-financing u w projektach. Płatności ze strony KE Na podstawie 2 przeprowadzonych certyfikacji (w zaplanowanych terminach - 24 marca 2014 roku i 1 października 2014 roku) na konto IPC w ramach Programu zostały przekazane płatności bieżące od Komisji Europejskiej w całkowitej wysokości ,77 euro (szczegóły w tabeli nr 4). Ponadto 13

15 pod koniec 2014 roku beneficjentom po obu stronach granicy zrefundowano płatności w łącznej wysokości ,83 euro. Przychody z tytułu odsetek Oprocentowanie obu rachunków programowych IPC (Środki SF/CF/EDD IPC i Środki FS Jednostka ds. finansów MRR" zostało od drugiego kwartału 2013 r. zlikwidowane. Zaistniały stan nadal obowiązuje. Realizacja zasady N+3 IZ Programu regularnie w poprzednich Raportach Rocznych wspominała, że nie wystąpiły żadne zasadnicze problemy z realizacją zasady N+3. Wyżej wymieniona sytuacja dotyczyła całego okresu programowania, a przedstawia ją poniższe zestawienie w formie tabeli: Tabela nr 4: Stan realizacji zasady n+3 Plan finansowy - rok Całościowa roczna alokacja środków UE N+3 / N+2 limity - razem Zaliczki z KE - roczne Wnioski o płatność bieżącą/ końcową złożone do KE - roczne Zaliczki z KE + wnioski o płatności z RCz - roczne Zaliczki z KE + wnioski o płatność - razem Różnica pomiędzy limitami i płatnościami - razem a b C d=b+c e f=e-a , Razem Źródło: Dane z MSC 2007 i VIOLA stan na dzień r. potwierdzone przez IZ 2.1.C Informacje dotyczące planu wykorzystania funduszu Kumulatywny podział alokowanego wkładu wspólnotowego według kategorii: Numer referencyjny KE: CCI 2007CB163PO025 Nazwa PO: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Republika Czeska Rzeczpospolita Polska Data ostatniej decyzji KE dotyczącej danego PO: 02/04/2013 Tabela nr 5: Zestawienie kodów tematycznych 1-5 Kod Kod Kod Kod Kod Temat 1 Temat 2 Temat 3 Temat 4 Temat 5 Kwota w euro Temat priorytetow y Forma finansowania Typ obszaru Działalność gospodarcza Lokalizacja Wykorzystano Alokacja dla tematu w PO Wykorzystano alokacji % transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 48,8% transgraniczny , ,00 207,8% transgraniczny , ,00 14% transgraniczny , ,00 287% transgraniczny , ,00 19,8% transgraniczny , ,00 84,0% 14

16 transgraniczny , ,00 107,6% transgraniczny , ,00 71,1% transgraniczny , ,00 158,4% transgraniczny , ,00 92% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 140,7% transgraniczny , ,00 165,9% transgraniczny , ,00 359,5% transgraniczny , ,00 173,5% transgraniczny , ,00 15,5% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 129,6% transgraniczny , ,00 185,1% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 240,0% transgraniczny , ,00 11,2% transgraniczny , ,00 29,7% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 447,5% transgraniczny , ,00 57,0% transgraniczny , ,00 82,5% transgraniczny , ,00 90,0% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 22,0% transgraniczny , ,00 21,1% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 63,0% transgraniczny , ,00 206,1% transgraniczny , ,00 404,0% transgraniczny , ,00 35,4% transgraniczny 0, ,00 0,0% transgraniczny , ,00 39,3% transgraniczny , ,00 100,8% transgraniczny , ,00 70,9% transgraniczny , ,00 31,6% Razem ,8% Źródło: System Monitorujący MONIT 7+ i MSC 2007, dane na dzień r. Tabela prezentuje wysokość alokacji w podziale na kody klasyfikacji, które stanowią załącznik nr 2 do Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz FS oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie EFRR (dalej Rozporządzenie Wykonawcze). Jak wynika z powyższej tabeli, projekty nie są realizowane w około 1/3 kategorii wydatków. Powodem takiego stanu rzeczy jest większa niż pierwotnie zakładano koncentracja tematyczna projektów i 15

17 wspieranych działań w niektórych obszarach. Przykładem może być np. transport, gdzie większość środków zostało wykorzystane na regionalne/lokalne drogi, natomiast działania z zakresu transportu miejskiego, transportu multimodalnego czy inteligentnych systemów komunikacyjnych pozostały bez zainteresowania. Podobną sytuację możemy zaobserwować w obszarze środowiska naturalnego, gdzie wnioskodawcy nie byli zainteresowani np. realizacją działań z zakresu odnawialnych źródeł energii itp. W związku z faktem, że w tabeli nr 5 uwzględniono dane dotyczące wszystkich rekomendowanych projektów, mogą one międzyrocznie ulegać zmianom w obu kierunkach. Wzrost wartości danych dotyczących poszczególnych obszarów tematycznych wynika z doliczenia kolejnych rekomendowanych projektów. Obniżenie poprzedniej wartości oznacza, że w chwili, gdy projekt jest ukończony pod względem finansowym, kwota dotacji z EFRR podana w umowie zostaje zastąpiona kwotą rzeczywiście wypłaconą. W znacznej części projektów w roku 2014 osiągnięto wyraźne oszczędności. W przypadku sześciu Funduszy Mikroprojektów (obszar tematyczny 80) uwzględniono wartość zatwierdzoną z EFRR (a nie zatwierdzone wartości poszczególnych mikroprojektów). 2.1.D Informacja o pomocy w odniesieniu do grup docelowych Programu Program jest ukierunkowany na wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru pogranicza polsko-czeskiego poprzez wzmacnianie jego konkurencyjności i spójności oraz poprzez promowanie partnerskiej współpracy jego mieszkańców. Z uwagi na to, iż grupami docelowymi w Programie są potencjalni partnerzy wiodący i projektowi, beneficjenci, opinia publiczna oraz instytucje zaangażowane w przygotowanie Programu oraz jego wdrażanie, nie określono żadnej szczególnej grupy docelowej, której miałaby być poświęcona zwiększona uwaga. Nie prowadzi się w związku z tym analizy ani opisu tego typu grup. Z uwagi na to, iż Program ma charakter transgraniczny i koncentruje się przede wszystkim na przygranicznej problematyce dwóch państw, jego celem nie jest rozwiązywanie problemów regionów niedostatecznie rozwiniętych pod względem strukturalnym, regionów słabych gospodarczo, czy regionów o wyjątkowo wysokiej stopie bezrobocia w skali danego kraju. Priorytetowa jest realizacja wspólnego celu Programu wpływu transgranicznego rekomendowanych działań. Wykaz beneficjentów Wykaz beneficjentów znajduje się na stronie internetowej Programu, w zakładce: Ke stažení/ Do pobrania : - Wersja czeska: - Wersja polska: Oprócz tego po każdym posiedzeniu KM na stronie internetowej Programu, w sekcji Zasedání MV/ Posiedzenia KM, publikowana jest lista rekomendowanych projektów, w podziale na poszczególne dziedziny wsparcia i partnerów wiodących. W ramach FM, wykazy projektów rekomendowanych, łącznie z wykazem beneficjentów, publikowane na stronach poszczególnych euroregionów: E Zwrot lub ponowne wykorzystanie pomocy W roku 2014 miały miejsce 4 przypadki zwrotu środków EFRR do budżetu Programu, łącznie na kwotę ,41 euro. Zwroty dotyczyły następujących dotacji UE: - 90,28 euro w projekcie PL.3.22/3.2.00/ REKONSTRUKCJE HISTORYCZNE - Rekonstrukcje historyczne wspólnym produktem turystycznym polsko-czeskiego pogranicza, 16

18 ,14 euro w projekcie CZ.3.22/2.2.00/ Śląsk bez granic - wieże i punkty widokowe, ,46 euro w projekcie PL.3.22/2.2.00/ JA-PE. Partnerska współpraca gmin Jasienica i Petřvald/ JA-PE 2, - 591,57 euro w projekcie CZ.3.22/1.1.00/ Połączenie historycznej części miasta Bohumin z miejscowością Chałupki - zapewnienie dostępności komunikacyjnej przez budowę drogi i chodników. Wymienione zwroty zostały przekazane przez beneficjentów na konto IPC. Uwaga: Rozdział nie zawiera informacji o przeprowadzonych korektach finansowych. 2.1.F Analiza jakościowa Pod koniec okresu sprawozdawczego, dzięki powstałym oszczędnościom, zostało pomiędzy beneficjentów rozdysponowane znacznie więcej środków, niż wynosiła alokacja Programu. Spośród 345 rekomendowanych projektów oraz ponad 2800 mikroprojektów 87% zostało już zakończonych pod względem finansowym, pozostałe projekty są nadal realizowane. Mechanizmy kontroli, certyfikacji oraz płatności działają dobrze, co się przekłada na wyraźne zwiększenie wartości wypłaconych środków oraz finansowo zakończonych projektów na koniec roku 2014 w stosunku do roku projektów, które zostały zakończone pod względem finansowym, stanowi 60% liczby wszystkich rekomendowanych projektów. Ukończonych zostało także 2065 spośród 2821 rekomendowanych mikroprojektów, czyli 73%. Zapisana w tabeli nr 6 wartość 87% w stosunku do projektów, które zostały zakończone pod względem finansowym, oznacza wysokość dotacji zapisaną w Umowie / Decyzji. Z uwagi na oszczędności generowane w projektach, których finansowa realizacja została zakończona, wypłacone zostało znacznie mniej środków (ok 67%) z całkowitej alokacji EFRR. Tabela nr 6 prezentuje informacje dotyczące wysokości dofinansowania zapisanego w umowach i decyzjach. Uwzględniono wartość z EFRR w zawartych umowach/wydanych decyzjach w odniesieniu do poszczególnych osi priorytetowych oraz łącznie. Zestawienie prezentuje kwoty w euro oraz wartości procentowe (w stosunku do alokacji). W tabeli uwzględniono również wysokość środków wypłaconych beneficjentom oraz zestawienie projektów już zakończonych w okresie do końca roku Wszystkie prezentowane dane dotyczą poziomu EFRR wraz ze środkami krajowymi. W tabeli zestawiono także dane z końca roku 2013, dzięki czemu widoczny jest postęp we wdrażaniu Programu w opisywanym roku. Tabela nr 6: Zestawienie realizowanych projektów w poszczególnych osiach priorytetowych (EFRR łącznie ze środkami krajowymi) Oś priorytetowa Alokacja Projekty, w przypadku których podpisano Umowę / wydano Decyzję Środki wypłacone beneficjentom Projekty, których finansowa realizacja została ukończona do końca 2014 r. Ilość EUR % EUR % Ilość EUR % Razem stan na , , ,6 Oś , ,6 50 Oś , ,7 79 Oś , , , 4 77,7 79,6 Oś , , ,4 Łącznie stan na , , ,1 17

19 Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. Z uwagi na oszczędności wygenerowane w projektach ukończonych pod względem finansowym, część środków została rozdysponowana ponownie na rzecz projektów rezerwowych, dlatego wartości projektów objętych Umową są wyższe niż alokacje. Kwoty wypłaconego dofinansowania zostały podane w realnej wysokości, stąd ich wartość może się jedynie zbliżać do wartości alokacji. W przypadku projektów ukończonych pod względem finansowym podana została wysokość dofinansowania zapisana w zawartych umowach, może więc być zbliżona do zakontraktowanych w umowach wysokości środków z EFRR (może więc przewyższać 100% alokacji). Dane dotyczące poszczególnych dziedzin wsparcia oraz osi priorytetowych zostały szczegółowo omówione w rozdziale nr 3 Realizacja Programu w poszczególnych osiach priorytetowych. Wypłacono łącznie 4/5 alokowanych środków, poziom realizacji działań i rzeczywisty postęp realizacji projektów są jeszcze wyższe. Środki zaoszczędzone w finansowo zakończonych projektach są przekazywane na realizację zatwierdzonych projektów rezerwowych, dlatego wartości wydanych Umów/Decyzji przekraczają 100% alokacji. Największy postęp ponownie odnotowano w osi priorytetowej 1 - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń, w której wykorzystano pozostające środki oraz wszystkie oszczędności wygenerowane w zrealizowanych projektach na realizację projektów rezerwowych. W dwóch kolejnych osiach priorytetowych osiągnięto nieco niższe wyniki, ale zarówno realizacja projektów, jak i wypłacanie środków, przebiegają zadowalająco. Dane dotyczące wysokości środków wypłaconych beneficjentom, jak również dane dotyczące zakończonych finansowo projektów, w przypadku osi priorytetowej IIIuwzględniają także dane na poziomie mikroprojektów. W odróżnieniu od pierwszych trzech osi priorytetowych, w osi 4 (Pomoc Techniczna) wnioski projektowe są składane i rekomendowane wg administracyjnych potrzeb Programu. Wszystkie działania, niezbędne do prawidłowego wdrażania Programu, są realizowane na bieżąco. KM podjął w związku z tym decyzję o przesunięciu kolejnej transzy środków przeznaczonych na PT do pozostałych osi priorytetowych, zgodnie z zasadą 10% elastyczności. Przedstawiony w tabeli nr 6 postęp finansowy w realizacji poszczególnych osi priorytetowych został zilustrowany na wykresie nr 1, zawierającym dane dotyczące wysokości alokacji, ilości przyznanych i wypłaconych środków oraz wartości projektów, w przypadku których ukończono finansową realizację. Postęp między latami jest widoczny po porównaniu wykresów nr 1 i nr 2, pokazującego odpowiednie dane za rok 2013 i Wykres nr 1 Wyniki finansowe na końcu roku 2014 Wykres nr 2 Wyniki finansowe na końcu roku 2013 Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. Rezultaty osiągane w trakcie realizacji Programu można ocenić dwoma sposobami: 1) Po pierwsze, dokonując analizy osiągniętych rezultatów na podstawie stopnia realizacji wskaźników, w odniesieniu do wartości początkowych i docelowych zapisanych w Programie. 18

20 Pod tym względem w Programie osiągane są wartości, które zdecydowanie pozwalają przyjąć założenie, iż zostaną osiągnięte planowane produkty mierzone za pomocą wskaźników. Poniższe zestawienie uwzględnia okres, którego dotyczy Raport i prezentuje stan realizacji wskaźników programowych na dzień 31 grudnia 2014 roku. To zestawienie oraz przede wszystkim komentarze wskazują na dalsze zbliżanie się osiągniętych wartości do wartości planowanych. W osi priorytetowej 1 realizowanych jest 73 na 63 zaplanowane projekty. W odniesieniu do całej osi priorytetowej planowane produkty zostaną osiągnięte, i to praktycznie w tej strukturze, w której zostały zaplanowane. Ponieważ do chwili obecnej zostało ukończonych już 2/3 projektów, nie ma obaw związanych z niedokończeniem realizacji projektów. W osi priorytetowej 2 realizowanych jest 130 na 119 zaplanowanych projektów. W odniesieniu do całej osi priorytetowej planowane produkty zostaną osiągnięte, chociaż w strukturze nieco różniącej się od zaplanowanej pojawiły się problemy z dostateczną liczbą dobrych projektów ukierunkowanych na wspieranie przedsiębiorczości, w szerszym znaczeniu tego słowa (w Programie nie ma możliwości bezpośredniego wsparcia podmiotów gospodarczych). Niższa będzie również liczba projektów w dziedzinie edukacji. Wprawdzie ukończona została ponad połowa projektów, nie ma jednak obaw związanych z niedokończeniem realizacji projektów. W osi priorytetowej 3 realizowanych jest 76 na 56 zaplanowanych projektów. W odniesieniu do całej osi priorytetowej planowane rezultaty zostaną osiągnięte, chociaż również w tej osi w strukturze nieco różniącej się od zaplanowanej. Szereg projektów wspierających współpracę podmiotów publicznych był skierowany głównie do opinii publicznej i ukierunkowany na wykorzystanie czasu wolnego. Wprawdzie ukończona została ponad połowa projektów, nie ma jednak obaw związanych z niedokończeniem realizacji projektów. Podobna sytuacja ma miejsce na poziomie mikroprojektów. Z powyższego zestawienia wynika, że ilość projektów jest na wystarczającym poziomie i należy zakładać, że planowane wartości wskaźników w większości przypadków zostaną osiągnięte. 2) Po drugie analizując rezultaty osiągane w Programie w oparciu o aktualne rozumienie pojęcia rezultatów/oddziaływań, zgodnie z którym pod uwagę brany jest rzeczywisty, możliwy do zmierzenia wpływ podejmowanych działań, a zatem i z całego Programu, na obszar objęty Programem. Chodzi o określenie i (jeśli to możliwe) zmierzenie rzeczywistej poprawy konkretnych warunków i parametrów społeczno-ekonomicznych na obszarze objętym Programem oraz korzyści, które przynosi Program mieszkańcom tego obszaru. Ten sposób oceny rezultatów nie polega jedynie na kontroli realizacji wskaźników, zaplanowanych na poziomie Programu. Wymaga przeprowadzenia szczegółowej analizy rzeczywistych rezultatów/oddziaływań poszczególnych projektów, a tym samym osi priorytetowych Programu jako całości. Realizacja celów NSRO POWT RCz-RP został zaplanowany w taki sposób, aby, dążąc do osiągnięcia celu Programu, przyczyniał się do realizacji priorytetów określonych w podstawowych dokumentach strategicznych obu państw Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia w RCz i w Rzeczpospolitej Polskiej. Realizacja Programu w 2014 r. przyczyniła się do realizacji celów NSRO w obu krajach, podobnie jak w ubiegłym okresie sprawozdawczym, w następujący sposób: 1. NSRO RCz Realizacja programu przyczyniała się do osiągnięcia celu strategicznego Zrównoważonego rozwoju terytorium, w którym chodzi o uzyskanie zrównoważonego i harmonijnego rozwoju całego terytorium RCz, z jednoczesnym uwzględnieniem przyrodniczego, gospodarczego oraz społeczno-kulturalnego zróżnicowania regionów RCz. Wymieniony cel NSRO jest realizowany za pośrednictwem osi priorytetowej NSRO Europejska Współpraca Terytorialna. Realizacja Osi priorytetowej 1przyczyniła się bezpośrednio do realizacji celu strategicznego Atrakcyjne środowisko przede wszystkim poprzez realizację projektów w zakresie ochrony środowiska 19

21 i dostępności komunikacyjnej. Praktycznie wszystkie projekty dofinansowane w ramach osi priorytetowej 1 przyczyniły się do osiągnięcia tego celu. Realizacja Osi priorytetowej 2 przyczyniła się bezpośrednio do realizacji celu strategicznego Konkurencyjność czeskiej gospodarki. Tradycyjnie, w ramach tej osi priorytetowej, największą popularnością i największymi możliwościami absorpcji cieszyła się dziedzina wsparcia Wspieranie rozwoju turystyki. Realizowane były jednak również projekty tworzące przyjazne otoczenie biznesu oraz możliwości współpracy i wzrostu zatrudnienia, przede wszystkim w sektorze MŚP. Część działań i projektów rekomendowanych w ramach Osi priorytetowej 2 przyczyniała się także do realizacji celu Otwarte, elastyczne i spójne społeczeństwo przede wszystkim projekty w dziedzinie wsparcia 2.3. Współpraca w zakresie edukacji. Realizacja Osi priorytetowej 3 przyczyniła się do realizacji celu strategicznego NSRO Otwarte, elastyczne i spójne społeczeństwo, którego celem jest wspieranie otwartego społeczeństwa obywatelskiego. Realizowano projekty społeczności lokalnych, wspierające ich współpracę oraz wzmacniające spójność. Były zawierane i rozwijane strategiczne partnerstwa gmin, także w ramach realizacji mikroprojektów, których znaczenie, mimo mniejszej wielkości, przyczynia się bezpośrednio do realizacji właśnie tego celu NSRO RCz. 2. Narodowa Strategia Spójności RP (NSS)/ Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) RP W Polsce kluczowym dokumentem strategicznym jest NSS (NSRO), której celem jest Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Projekty zrealizowane w ramach Osi priorytetowej 1 POWT RCz-RP przyczyniają się do realizacji Celu 3 - Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski oraz Celu 5 - Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. Istotne znaczenie miały pod tym względem projekty dotyczące ochrony środowiska oraz dostępności komunikacyjnej, jednak praktycznie wszystkie projekty dofinansowane w ramach osi priorytetowej 1 przyczyniły się do osiągnięcia tego celu. Realizacja Osi priorytetowej 2 POWT RCz-RP dotyczyła przede wszystkim Celu 4 NSS RP - Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług, a także przyczyniła się do realizacji Celu 5. Największy wpływ na realizację wymienionych celów miały projekty wspierające otoczenie biznesu oraz tworzące warunki do współpracy przedsiębiorców. Realizacja Osi priorytetowej 3 POWT RCz-RP była spójna przede wszystkim z założeniami Celu 1 - Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa, ale miała również wpływ na realizację Celu 5. Największe znaczenie miały pod tym względem projekty wspierające partnerstwo podmiotów administracji publicznej i społeczności lokalnych. Bardziej szczegółowe informacje na temat poszczególnych typów projektów, realizowanych w ramach poszczególnych osi i przyczyniających się do realizacji NSRO w RCz i NSS RP, znajdują się w podrozdziałach 2.1. A i 2.1.B. Komplementarność z pozostałymi innymi programami wsparcia Przez cały czas realizacji Programu w 2014 roku analizowano jego komplementarność z pozostałymi programami operacyjnymi, przede wszystkim: Programami operacyjnymi współpracy transgranicznej z udziałem RCz: a. Republika Słowacka Republika Czeska , pokrywający się terytorialnie z POWT RCz-RP w Kraju Morawsko-Śląskim, b. Program Cíl 3/Ziel 3 wspierający współpracę transgraniczną między Republiką Czeską a Wolnym Państwem Saksonia na lata , pokrywającym się z POWT RCz-RP w Kraju Libereckim. Programami operacyjnymi współpracy transgranicznej z udziałem Polski: 20

22 a. Program Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska - Republika Słowacka , pokrywający z POWT RCz-RP się w subregionie bielskim oraz powiecie pszczyńskim. b. Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska - Saksonia pokrywający się z POWT RCz-RP w podregionach jeleniogórskim i wałbrzyskim. Ponadto po stronie polskiej Program jest komplementarny z Programem Region Morza Bałtyckiego, z pozostałymi programami Europejskiej Współpracy Terytorialnej, obejmującymi terytorium obu państw - PO Współpraca Międzyregionalna INTERREG IV C, PO Współpraca Ponadnarodowa (Program dla Europy Środkowej). W obu państwach jest również komplementarny z sektorowymi programami operacyjnymi: - w RCz są to przede wszystkim: PO Środowisko, PO Transport, PO Zasoby ludzkie i zatrudnienie, - w RP są to przede wszystkim: PO Infrastruktura i Środowisko, PO Innowacyjna Gospodarka i PO Kapitał Ludzki. Analizowana i zapewniania jest również komplementarność w stosunku do regionalnych programów operacyjnych po obu stronach granicy (między innymi dzięki aktywnemu udziałowi przedstawicieli regionów w KM). Komplementarność oraz zapobieganie ewentualnemu nakładaniu się zakresów interwencji dotyczy również programów rozwoju obszarów wiejskich (Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - European Agricultural Fund for Rural Development) w obydwu krajach członkowskich uczestniczących w Programie. Nakładaniu się zakresów interwencji częściowo zapobiega się poprzez określenie różnych kwalifikowalnych wnioskodawców. W Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich znaczna część działań realizowana jest przez podmioty, które nie kwalifikują się do udziału w POWT RCz-RP (np. podmioty prowadzące działalność gospodarczą w sektorze leśnym i rolnym). W zakresach tematycznych, w których istnieje możliwość nakładania się zakresów interwencji, komplementarność została zapewniona poprzez dokładną analizę współpracy transgranicznej i efektu transgranicznego projektów współfinansowanych w ramach POWT RCz-RP Są to zagadnienia, których programy rozwoju obszarów wiejskich nie poruszają, a projekty realizowane w ramach tych programów nie zwierają tego typu elementów. W projektach współfinansowanych w ramach POWT RCz-RP jest to natomiast wartość główna i podstawa każdego z projektów. Zapobiega to nakładaniu się zakresów interwencji i zapewnia uzupełnianie się wsparcia udzielanego w ramach tych programów. Podczas realizacji Programu znaleźlibyśmy cały szereg przykładów komplementarności na poziomie konkretnych działań, podczas realizacji których występuje nie tylko komplementarność między projektami realizowanymi w ramach Programu a innymi, realizowanymi przy pomocy pozostałych narzędzi UE, ale dochodzi również do pozytywnej synergii, kiedy to całkowita korzyść płynąca z realizacji powiązanych działań przewyższa sumę korzyści cząstkowych i wytwarza nową wartość dodaną. Najczęściej tego typu synergia i komplementarność występuje w odniesieniu do projektów realizowanych w ramach innych programów operacyjnych o charakterze regionalnym, przede wszystkim w ramach właściwych regionalnych programów operacyjnych po czeskiej stronie i po stronie polskiej (RPO). Analiza realizacji polityk horyzontalnych W przypadku każdego działania realizowanego w ramach Programu analizowany jest jego wpływ na politykę równych szans oraz politykę zrównoważonego rozwoju. Weryfikacja tego zagadnienia odbywa się podczas procesu oceny projektu, który nie dopuszcza do realizacji inicjatyw mających negatywny wpływ na którąkolwiek z polityk horyzontalnych. Tego typu działania są wyłączone z kolejnych etapów oceny i nie mogą otrzymać wsparcia z Programu. 2.1.G. Główne rezultaty realizacji Programu W ramach Programu realizowana była bardzo szeroka skala działań, przyczyniających się do osiągnięcia globalnego celu Programu, a także celów szczegółowych. Zawartość tematyczna Programu, w kształcie, w jakim został on przygotowany i zatwierdzony do realizacji, była relatywnie szeroka. Mimo tego, że w odniesieniu do części planowanych działań zabrakło zdolności 21

23 absorpcyjnych obszaru wsparcia lub były one niewielkie, zakres rezultatów osiągniętych dzięki realizacji Programu na wspólnym obszarze jest relatywnie szeroki. Analizując i wymieniając główne efekty realizacji Programu należy wziąć pod uwagę to, iż kształt logiki interwencji, a przede wszystkim planowanych celów i rezultatów (łącznie ze wskaźnikami rezultatu), w okresie programowania znacznie się różnił od tego, w jaki sposób postrzegane są rezultaty w okresie programowania Podstawę opracowania prezentowanych rezultatów Programu, w większym stopniu, niż wskaźniki rezultatu oraz monitoring Programu, stanowiły badania przeprowadzone w ramach analizy okresu (analiza), którą Instytucja Zarządzająca oraz Koordynator Krajowy opracowały w latach Jej istotną częścią było badanie oraz kwantyfikacja rezultatów realizacji Programu na obszarze wsparcia. Prezentowane wyniki pochodzą z ankiety przeprowadzonej wśród beneficjentów, zrealizowanej przy współpracy WST i kontrolerów. Mimo tego, iż ich podstawę stanowią w dużej mierze prognozy, wartość poznawcza tych wyników jest relatywnie wysoka. Poniżej przedstawione zostały najważniejsze pozytywne efekty Programu, dla osiągnięcia których zrealizowana była co najmniej masa krytyczna projektów, tzn. minimalna liczba projektów oraz działań realizowanych na danym obszarze, niezbędna do tego, aby łącznie być w stanie wygenerować znaczące efekty. - Rezultaty osiągnięte w dziedzinie infrastruktury drogowej, tzn. ogólnie ujęta przepustowość granicy, były mierzone za pomocą skrócenia czasu przejazdu pomiędzy miejscami połączonymi daną drogą. W przypadku projektów, w których w trakcie prowadzonej analizy możliwe było zidentyfikowanie tego typu rezultatu, przeciętna oszczędność czasu w przedmiotowej lokalizacji (tzn. na danym odcinku) wynosiła około 70%. - Dzięki projektom, których przedmiotem była budowa kanalizacji, udało się przyłączyć równoważnej liczby mieszkańców do kanalizacji publicznej prowadzącej do oczyszczalni ścieków. W sposób istotny przyczyniło się to do poprawy czystości wód w niektórych częściach wspólnego obszaru. - W dziedzinie ochrony środowiska naturalnego Program przyczynił się do obniżenia ilości produkowanych odpadów, w przypadku których nie dochodzi do wtórnego wykorzystywania (o około 3750 t/rok), a także do zwiększenia o około 4% poziomu segregacji odpadów na obszarach, na których były realizowane tego typy projekty. - Wsparcie ze strony Programu uzyskały projekty przyczyniające się do współpracy i rozwoju systemów ratownictwa i bezpieczeństwa. Ich prawidłowe funkcjonowanie i zdolność do rozwiązywania sytuacji kryzysowych, zarówno w reakcji na zjawiska wynikające ze zmian klimatycznych, jak też w reakcji na inne zagrożenia, ma dla polsko-czeskiego pogranicza wyjątkowo istotne znaczenie. W ramach pięciu wspólnych projektów poświęconych tej problematyce, w których sprawdzane było transgraniczne wykorzystanie jednostek systemów ratownictwa i bezpieczeństwa, poziom ich wykorzystania osiągnął średnio wartość około 10%. - Znaczna część budżetu Programu została przeznaczona na rozwój dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego regionu oraz jego wykorzystanie w gałęziach turystyki (wraz z wsparciem rozwoju infrastruktury turystycznej). Prognoza dotycząca wzrostu liczby osób odwiedzających atrakcje turystyczne wspólnego pogranicza, dzięki realizacji tego typu projektów, wynosi ponad ćwierć miliona rocznie. Przyczyni się to do wzrostu poziomu zatrudnienia w regionie. miejsc pracy powstałych bezpośrednio w ramach projektów rozwoju turystyki wynosi około 40. Realizowane działania pośrednio przyczynią się także do powstania kolejnych miejsc pracy. Zostaną one stworzone bezpośrednio w turystyce lub w obszarach z nią związanych, a także czerpiących korzyści ze zwiększonej ilości osób odwiedzających pogranicze. - Istotny wpływ na rozwój turystyki oraz poziomu zatrudnienia w turystyce miały działania promocyjne. Bardzo trudne jest określenie ilości adresatów tych działań. Wyraźnie jednak widać, iż promocja atrakcji pogranicza wsparta ze strony Programu, dotarła do milionów potencjalnych gości (bardzo szacunkowe prognozy beneficjentów mówią o ponad 5 milionach odbiorców). Wpływu tych działań na obszar wsparcia, polegającego na wzroście liczby odwiedzających, zdecydowanie nie można uznać za nieistotny. - Znaczące korzyści przyniosły na obszarze wsparcia również działania edukacyjne. Według wyników przeprowadzonej analizy liczba uczestników tego typu wspólnych działań 22

24 przekroczyła 3 tysiące słuchaczy i pracowników oświaty. Powstało także 25 wspólnych programów kształcenia. - Istotny typ działań, charakterystyczny dla EWT, stanowią projekty rozwijające współpracę instytucji i społeczności, na poziomie lokalnym i regionalnym. Wsparcie ze strony Programu uzyskał szereg tego typu inicjatyw od długoterminowej, instytucjonalnej współpracy podmiotów publicznych, po jednorazowe inicjatywy społeczności lokalnych wspólne koncerty, projekcje, spotkania itp. Materialne rezultaty i produkty tego typu projektów nie są wprawdzie zawsze widoczne, ale ich wkład w integrację pogranicza oraz usuwanie fizycznych i niematerialnych barier dzielących oba kraje jest olbrzymi. - Podobną rolę pełni Fundusz Mikroprojektów, przeznaczony do realizacji mniejszych, przeważnie nieinwestycyjnych inicjatyw. Jest on zarządzany przez euroregiony z obu stron granicy. Nie był wprawdzie przedmiotem analizy, ale potwierdziło się jego znaczenie dla podnoszenia poziomu zrozumienia, współpracy i poszukiwania wspólnych rozwiązań na pograniczu. Głównymi beneficjentami, czyli bezpośrednimi odbiorcami wsparcia udzielonego ze strony Programu, były przede wszystkim instytucje publiczne oraz organizacje non profit bardzo różnego charakteru samorządy działające na obszarze wsparcia, instytucje edukacyjne, a także organizacje i platformy non profit, prowadzące działalność specjalistyczną lub bardziej ogólną. Grupami docelowymi, tzn. bezpośrednimi beneficjentami rezultatów realizacji Programu, były przede wszystkim społeczności lokalne mieszkańcy obszaru wsparcia, osoby odwiedzające ten obszar oraz instytucje prowadzące na nim działalność. Program, mimo pewnych, wymienionych na wstępie ograniczeń, związanych przede wszystkim ze zmianą sposobu mierzenia, kwantyfikacji oraz raportowania rezultatów, jest w stanie zaprezentować i udokumentować rzeczywiste wyniki, które udało się osiągnąć, a także opisać, w jaki sposób przyczynił się do poprawy sytuacji społeczno-gospodarczej na wspólnym obszarze. Główne źródło informacji niezbędnych do przedstawienia najważniejszych osiągniętych rezultatów stanowiła ww. analiza, którą nadobowiązkowo opracowały wspólnie Instytucja Zarządzająca i Koordynator Krajowy. Jej celem było sporządzenie opisu przebiegu Programu oraz płynących z tej realizacji korzyści, a także zgromadzenie najważniejszych doświadczeń niezbędnych do efektywnego przygotowania okresu programowania Informacje na temat zgodności z przepisami prawa wspólnotowego Wszystkie podmioty zaangażowane we wdrażanie Programu po stronie czeskiej i polskiej są zobowiązane do przestrzegania przepisów prawa wspólnotowego oraz odpowiednich przepisów krajowych RCz i RP. Przepisy te należy stosować zawsze w ich obowiązującym brzmieniu. Zgodnie z artykułem nr 9 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, projekty finansowane z funduszy UE, Europejskiego Banku Inwestycyjnego lub innych instrumentów finansowych, muszą być zgodne z postanowieniami Traktatu o ustanowieniu WE, z instrumentami, które zostały przyjęte w jego ramach, a także z działaniami i z prawem wspólnotowym WE (Acquis communautaire). Spośród dziedzin, w przypadku których dokonywana jest ocena wymaganej zgodności, należy przede wszystkim wymienić: zasady konkurencji; udzielanie zamówień publicznych; ochrona i poprawa jakości środowiska naturalnego; przestrzeganie zasady równości szans. Na poziomie projektu zgodność sprawdzana jest na każdym etapie jego wdrażania przed zatwierdzeniem projektu poprzez kontrolę wniosku projektowego, podczas realizacji projektu poprzez kontrolę wydatków i dostarczanych produktów i usług oraz raportów z postępów realizacji. 23

25 2.3 Istotne problemy oraz podjęte działania naprawcze W 2014 roku nie wystąpiły istotne problemy związane z wdrażaniem Programu, które wymagałyby podjęcia nadzwyczajnych rozwiązań, innych niż opisane w obowiązującej dokumentacji programowej. 2.4 Ewentualne zmiany związane z realizacją Programu W 2014 roku w ramach wdrażania Programu dokonywano zmian w dokumentacji Programu. Zmiany wynikały z bieżącej oceny Programu oraz analizy rzeczowych i finansowych postępów w jego wdrażaniu. 2.5 Ewentualna zmiana istotna Przedmiotem niniejszego rozdziału są ewentualne zmiany istotne w rozumieniu art. 57 Rozporządzenia Ogólnego, czyli dotyczące trwałości operacji. W okresie sprawozdawczym nie odnotowano przypadków zagrożenia trwałości operacji, nie pojawiły się również sygnały, aby do tego typu istotnych zmian mogło dojść w najbliższym czasie. 2.6 Komplementarność z innymi instrumentami Monitorowanie komplementarności na poziomie Programu powinno przede wszystkim dotyczyć regionalnych programów operacyjnych, realizowanych na tym samym terytorium, na którym realizowany jest POWT RCz-RP. Chodzi o wdrażane po czeskiej stronie: - Regionalny Program Operacyjny Północny Wschód (Severovýchod), - Regionalny Program Operacyjny NUTS II Morawsko Śląski (Moravskoslezsko), - Regionalny Program Operacyjny NUTS II Morawy Środkowe (Střední Morava), oraz wdrażane po polskiej stronie: - Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego na lata , - Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata , - Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata Dla zapewnienia zgodności Programu z celami właściwych regionalnych programów operacyjnych, podczas prac nad tworzeniem POWT RCz-RP współpracowano z wymienionymi powyżej regionami. Operacje realizowane w okresie sprawozdawczym w ramach regionalnych programów operacyjnych i POWT RCz-RP były wobec siebie komplementarne. Dotyczyły wprawdzie podobnych zagadnień (rozwój infrastruktury transportowej, społecznej i ochrony zdrowia o znaczeniu regionalnym i lokalnym, rozwój turystyki, odnowa dziedzictwa kulturalnego, rozwój obszarów wiejskich i miejskich itp.) ale POWT RCz-RP nadawał tym zagadnieniom wymiar transgraniczny projekty są realizowane przez co najmniej dwóch partnerów z obu krajów, w oparciu o zasadę partnera wiodącego (spełnienie jednocześnie 2 z 4 zasad: wspólne przygotowanie, finansowanie, prowadzenie projektu lub wspólny personel) i mają oddziaływanie na obszar pogranicza. Wymiar transgraniczny realizowanych projektów jest równie ważny, jak rzeczowe rozwiązanie problemu, stanowiącego przedmiot projektu i odróżnia on w sposób istotny POWT RCz-RP od innych, krajowych i regionalnych programów operacyjnych. 2.7 Działania związane z monitorowaniem oraz bieżącą ewaluacją Z uwagi na wyznaczone cele monitorowanie postępów w realizacji Programu opiera się na wartościach wskaźników (określonych w Dokumencie Programowym). Analiza danych odbywa się na poziomie projektów, wartości gromadzone są za pomocą systemu monitorującego Monit 7. Źródłem są zarówno wnioski projektowe składane przez partnerów wiodących, jak i raporty monitorowania, które w trakcie realizacji projektu składają wszyscy partnerzy projektowi. Oprócz wskaźników rzeczowych IZ analizuje także wskaźniki finansowe, które wyrażają stan wykorzystania środków, dokonując w ten sposób oceny prognoz spełnienia zasady N+3. 24

26 Narzędziem służącym do monitorowania Programu jest system monitorujący Monit 7, który jest na bieżąco rozwijany i aktualizowany, w zależności od stanu wdrażania Programu i metodologii monitorowania. Na podstawie propozycji KE oraz nieobowiązkowej inicjatywy ze strony IZ przeprowadzono dogłębną analizę Programu, której celem była próba identyfikacji rzeczywistych efektów Programu. Drugorzędnym celem analizy była możliwość wykorzystania wyników analizy w trakcie przygotowań kolejnego okresu programowania Wyniki analizy zostały zaprezentowane członkom KM podczas posiedzenia w Libercu w styczniu Przygotowane zostało także całościowe opracowanie, które było do dyspozycji członków KM. Przedstawiciele IZ regularnie uczestniczą pracach grupy roboczej ds. ewaluacji, powołanej przez Krajową Instytucję ds. Koordynacji w Republice Czeskiej. W jej pracach biorą udział przedstawiciele wszystkich programów operacyjnych realizowanych w RCz. 2.8 Ewentualna krajowa rezerwa wykonania Ten rozdział nie dotyczy trwającego etapu wdrażania Programu. 25

27 3 REALIZACJA PROGRAMU W POSZCZEGÓLNYCH OSIACH PRIORYTETOWYCH Poszczególne podrozdziały opisujące osie priorytetowe Programu mają spójną strukturę i opisują realizację Programu również przy pomocy tabel opatrzonych komentarzem. W 2014 roku wydano szereg decyzji/umów o dofinansowanie projektów. Z tego powodu doszło do zwiększenia liczby realizowanych projektów opisanych w tabelach prezentujących polityki horyzontalne. Jest to również widoczne w tabelach prezentujących postęp finansowy poszczególnych dziedzin wsparcia. Ponownie odnotowano wyraźne postępy w realizacji rekomendowanych projektów, co znalazło odzwierciedlenie w wysokości środków wypłaconych beneficjentom oraz wysokości certyfikowanych wydatków. Opis każdej z osi priorytetowych zawiera również wyniki realizacji wskaźników produktu i rezultatu ich wartości prezentują poszczególne tabele, ilustrujące ich wartości w kolejnych latach w odniesieniu do wartości planowanych. Z uwagi na ograniczone rozmiary tabel zawierają one dane od roku Wartości osiągnięte w roku 2008 zostały zapisane jako wyjściowe wartości dla roku W roku 2007 nie doszło do realizacji wskaźników. Wartości prezentowane w górnej części tabel (wskaźniki produktu) dotyczą w zasadzie ukończonych projektów. Wskaźniki rezultatu prezentowane w dolnej części tabel dotyczą natomiast rozpoczętych projektów. W przypadku wskaźników, które nie były realizowane na początku okresu sprawozdawczego, zostały opisane dwie wartości wartości wskaźnika w zakończonych projektach (wiersz Osiągnięte ) oraz wartości wskaźnika zapisane w umowach/decyzjach, czyli wartości, którą beneficjenci zobowiązali się osiągnąć w ramach wszystkich realizowanych projektów (wiersz Zobowiązania ). Jeżeli w poszczególnych latach zmieniało się to, na jakim etapie wdrażania projektu wykazywano dany wskaźnik, w wartościach wskaźników w poszczególnych latach mogą występować pewne różnice (W Raportach Rocznych za lata we wskaźnikach produktów były prezentowane dane dotyczące projektów będących w realizacji, od 2010 roku wskaźniki produktów dotyczą projektów ukończonych. Wskaźniki rezultatów dotyczą wszystkich rozpoczętych projektów). Z uwagi na to, iż Program znajduje się w końcowej fazie wdrażania, w przypadku każdej z osi priorytetowych podjęto się oceny stopniowego osiągania zaplanowanych wartości wskaźników. Równolegle z postępami we wdrażaniu Programu, dobrze postępuje realizacja większości wskaźników. Jedynie w przypadku niektórych wskaźników planowane wartości nie zostały jeszcze osiągnięte. Instytucje Programu na bieżąco monitorują realizację wskaźników i reagują na rozwój sytuacji przede wszystkim za pomocą realokacji środków do dziedzin, w których dochodzi do osiągania niższych wartości wskaźników, a także za pomocą ogłaszania kolejnych etapów naboru wniosków, dzięki czemu omawiane mogą być kolejne projekty zawierające oczekiwane działania, produkty i rezultaty. Do końca 2014 zakończyła się realizacja szeregu projektów w każdej osi priorytetowej. W Raporcie Rocznym,nie zostały opisane przykłady udanych projektów. Są one opublikowane w specjalnej sekcji strony internetowej Programu, aby je udostępnić opinii publicznej. Osoby zainteresowane znajdą przykłady realizowanych projektów Znajduje się tam również zakładka prezentująca najbardziej inspirujące projekty z lat 2011, 2012, 2013 i Oś priorytetowa 1 - Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, ochrona środowiska, profilaktyka zagrożeń Postępy w realizacji osi priorytetowej I i ich analiza Analizowana oś priorytetowa ukierunkowana jest na działania związane z rozwojem infrastruktury komunikacyjnej (1.1), ochroną środowiska (1.2) oraz profilaktyką zagrożeń (1.3). Z punktu widzenia polityk horyzontalnych w ramach tej osi priorytetowej realizowane są projekty mające wpływ na zrównoważony rozwój, charakteryzujące się przede wszystkim pozytywnym wpływem na środowisko naturalne. W tabeli nr 7 zaprezentowano wartości wszystkich 73 projektów osi priorytetowej 1 rekomendowanych do realizacji do dnia 31 grudnia 2014 r. 4 nowe projekty w 26

28 dziedzinie wsparcia 1.1, a nawet 4 projekty rezerwowe w dziedzinie wsparcia 1.3, nie zmieniły dotychczasowych proporcji w politykach horyzontalnych.. Tabela nr 7: Zestawienie projektów realizowanych w ramach Osi priorytetowej 1 pod względem ich wpływu na polityki horyzontalne Dziedzina wsparcia Oddziaływanie projektu na równe szanse Bezpośrednio ukierunkowany Przyjazny Neutralny Bezpośrednio ukierunkowany Środowisko naturalne Przyjazny Neutralny Łącznie Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. projektów, w których ochrona środowiska jest głównym tematem, odpowiada liczbie projektów realizowanych w tej dziedzinie wsparcia. Kolejnych 10 projektów to projekty przyjazne dla środowiska. Pozytywny wpływ na środowisko naturalne ma więc prawie połowa projektów realizowanych w tej osi priorytetowej. Wpływ projektów na wyrównywanie szans jest mniejszy jedna trzecia projektów ma pozytywny wpływ na wspieranie równości szans, projekty bezpośrednio ukierunkowane na wyrównywanie szans stanowią mniej niż jedną dziesiątą projektów tej osi priorytetowej. W tabeli nr 8 przedstawiono finansowe postępy w realizacji osi priorytetowej 1. Dane dotyczą poszczególnych dziedzin wsparcia i są prezentowane na poziomie dofinansowania z EFRR z uwzględnieniem źródeł krajowych. Wielkości procentowe odnoszą się do wysokości właściwej alokacji. Tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 8: Analiza postępów w realizacji Osi priorytetowej 1 (EFRR włącznie ze środkami krajowymi) Dziedzina Wsparcia Alokacja Środki zakontraktowane w Decyzjach / Umowach Środki wypłacone beneficjentom Certyfikowane wydatki złożone do KE euro % euro % euro % , , , , , , , , ,9 Oś , , ,4 Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. Dane w tabeli nr 8 ponownie wykazują wyraźne postępy osiągnięte w okresie sprawozdawczym na poziomie wszystkich monitorowanych parametrów podczas realizacji projektów osi priorytetowej 1. Z uwagi na to, iż większość projektów tej osi priorytetowej była już realizowana w latach ubiegłych, wartości wypłaconych i certyfikowanych środków zwiększyły się w okresie sprawozdawczym nieznacznie. Dzięki oszczędnościom wygenerowanym w projektach zakończonych pod względem finansowym doszło do realizacji kolejnych projektów rezerwowych w dziedzinach wsparcia 1.2. Ochrona środowiska naturalnego i 1.3. Profilaktyka zagrożeń. Ponieważ dane w decyzjach/umowach nie ulegają zmianie na skutek oszczędności generowanych na etapie realizacji projektów, podczas przyznawania nowych lub zaoszczędzonych środków dochodzi do pozornego przekroczenia alokacji, które jest w ramach osi priorytetowej 1 wyraźne. Wyraźne oszczędności (28%) wynikały przede wszystkim z dobrze funkcjonującego systemu przetargów oraz przeprowadzanych kontroli pierwszego stopnia. Na wysokość oszczędności miała również wpływ trudna sytuacja ekonomiczna regionu w latach Dzięki wykorzystaniu oszczędności i rekomendowaniu do dofinansowania czterech nowych projektów w dziedzinie wsparcia Wzmacnianie dostępności komunikacyjnej, wzrósł poziom realizacji planowanych działań. Progres w osiągniętych wynikach finansowych w stosunku do poprzedniego roku w osi priorytetowej I umożliwia porównanie danych z wykresu nr 3 oraz z wykresu nr 4 (postępy w osi priorytetowej 1 na koniec 2014 i 2013 roku). 27

29 Wykres nr 3 Postępy w realizacji osi priorytetowej 1- rok 2014 Wykres nr 4 Postępy w realizacji osi priorytetowej 1 - rok 2013 Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. oraz na dzień r Tabela nr 9 prezentuje rzeczowe postępy w realizacji analizowanej osi priorytetowej przy pomocy realizacji poszczególnych wskaźników. Z uwagi na to, iż realizacja projektów zostanie zakończona za niecały rok, liczba ukończonych projektów nie osiągnęła na razie zaplanowanych wartości wskaźników produktu. Kolumna Zobowiązania prezentuje wartości dotyczące projektów z podpisanymi decyzjami/umowami. Wynika z nich, że zrealizowanych projektów będzie więcej, niż planowano. Kod KNW, UE, typ wskaźnika Produkt * Produkt * Produkt Tabela nr 9 1 : Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi I Wskaźnik 1. projektów związanych z budową lub modernizacją infrastruktury komunikacyjnej, pozostałej infrastruktury o znaczeniu transgranicznym i dostępności komunikacyjnej. 2. projektów dotyczących infrastruktury, promowania i wspólnej ochrony oraz zarządzania środowiskiem. 3. projektów związanych z profilaktyką zagrożeń 1. osób na obszarze wsparcia będących pod bezpośrednim Jednostka miary Źródł o SM SM Wartość Łącznie Zobowiąza nia x x x x ND 32 Osiągnięta ND 25 Wyjściowa ND 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND Zobowiąza nia x x x x ND 21 Osiągnięta ND 12 Wyjściowa ND 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND Zobowiąza nia x x x x ND 20 SM Osiągnięta ND 13 Wyjściowa ND 0 Planowana* ND ND ND ND N/A ND Osiągnięta N/A SM Wyjściowa N/A 0 mężczyzn Planowana* ND ND ND ND ND ND Osiągnięta N

30 Rezultat Rezultat Rezultat * Rezultat * Rezultat oddziaływaniem przedsięwzięć w zakresie infrastruktury i ochrony środowiska. 2. osób uczestniczących w szkoleniach / warsztatach / targach proekologicznych /związanych z profilaktyką zagrożeń 3. miejscowości będąca pod bezpośrednim oddziaływaniem zmodernizowanej infrastruktury Komunikacyjnej 4. krótkoterminowych (o długości 4-7- miesięcy), nowo stworzonych miejsc pracy w połączeniu z realizacją projektów infrastrukturalnych 5. Długość nowych/wyremontowa nych dróg (km) kobiet SM Wyjściowa ND 0 mężczyzn kobiet km SM SM SM SM SM Planowana* ND ND ND ND ND ND Osiągnięta N/A Wyjściowa N/A 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND Osiągnięta N/A 843 Wyjściowa N/A 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND Zobowiąza nia x x x x N/A 128 Osiągnięta N/A 97 Wyjściowa N/A 0 Planowana* Osiągnięta ND ND ND ND ND Wyjściowa Planowana* Osiągnięta Wyjściowa Planowana* ND ND ND ND ND ND ND N/A 35 N/A N/A N/A 0 ND ND ND ND ND ND * Rezultat 6. nowo wytworzonych transgranicznych połączeń komunikacyjnych SM Osiągnięta N/A 1 Wyjściowa N/A 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND 1 1 * Rezultat 7. osób będących pod oddziaływaniem projektów związanych z profilaktyką zagrożeń mężczyzn kobiet SM SM Osiągnięta N/A Wyjściowa N/A 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND Osiągnięta N/A Wyjściowa N/A 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND Źródło: System Monitorujący MONIT7+ oraz MSC 2007, dane na dzień r. * Brak kodu wskaźnika ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Realizacja wskaźników rezultatu przebiega bardzo dobrze planowane wartości większości wskaźników zostały już osiągnięte. Wyjątek stanowi niższy wynik w liczbie miejscowości będących pod bezpośrednim oddziaływaniem zmodernizowanej infrastruktury komunikacyjnej. Wynika to z przeszacowania pierwotnych założeń Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej 1 i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych.. 29

31 3.2 Oś priorytetowa 2 Poprawa warunków rozwoju przedsiębiorczości i turystyki Postępy w realizacji osi priorytetowej 2 i ich analiza Analizowana oś priorytetowa ukierunkowana jest na działania związane z rozwojem przedsiębiorczości (2.1), ruchu turystycznego (2.2) oraz współpracą w dziedzinie edukacji (2.3). Relacje pomiędzy rekomendowanymi projektami a politykami horyzontalnymi prezentuje tabela nr 10. W tabeli są podane wartości wszystkich 130 projektów osi priorytetowej 2 rekomendowanych do realizacji do 31 grudnia2014 r. Z uwagi na ukierunkowanie analizowanej osi priorytetowej, jej wpływ na realizację polityk horyzontalnych dotyczy głównie wspierania rozwoju równych szans. Projekty realizowane w ramach tej osi nie dotyczą wprawdzie bezpośrednio ochrony środowiska, ale odnoszą się do niego w ogólnym kontekście przestrzeni społeczno-ekonomicznej. Jedna czwarta projektów charakteryzuje się pozytywnym wpływem na środowisko naturalne. Pozytywnym wpływem na równość szans charakteryzuje się prawie połowa rekomendowanych projektów. 3 nowie rekomendowane projekty w dziedzinie wsparcia 2.1 rozwój przedsiębiorczości, a także 11 nowych projektów w dziedzinie wsparcia 2.2 rozwój turystyki nie poprawiły realizacji polityk horyzontalnych. Tabela nr 10 - zestawienie projektów realizowanych w ramach Osi priorytetowej 2 pod względem ich wpływu na polityki horyzontalne Dziedzina wsparcia Oddziaływanie projektu na równe szanse Bezpośrednio ukierunkowany Przyjazny Neutralny Środowisko naturalne Bezpośrednio ukierunkowany Przyjazny Neutralny Razem Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. Następna tabela nr 11 prezentuje finansowe postępy w realizacji osi priorytetowej 2. Wartości procentowe odnoszą się do alokacji w danej osi priorytetowej i poszczególnych dziedzinach wsparcia. Dane zostały przedstawione na poziomie wysokości dofinansowania z EFRR wraz ze źródłami krajowymi. Tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 11: Analiza postępów w realizacji Osi priorytetowej 2 (EFRR łącznie ze źródłami krajowymi) Dziedzina wsparcia Alokacja Środki zakontraktowane w Decyzjach / Umowach Środki wypłacone beneficjentom Certyfikowane wydatki złożone do KE euro % euro euro % , , , , , , , , ,7 Oś , , ,2 Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. Dane prezentowane w tabeli nr 11 potwierdzają postęp w realizacji osi priorytetowej 2. Obrazuje to wykres nr 5. Ponownie wzrosła wartość środków EFRR zakontraktowanych w podpisanych decyzjach/umowach. Postęp w wysokości wypłaconych i certyfikowanych środków EFRR obrazuje postęp w realizacji projektów. Pod względem finansowym jednoznacznie najlepszy przebieg ma realizacja projektów w dziedzinie wsparcia 2.2. Wspieranie rozwoju turystyki. Wartość wydanych decyzji i podpisanych umów przekracza w niej kwotę alokacji. Również refundacja i certyfikacja wydatków osiągnęły 30

32 ponadprzeciętny poziom. Znaczna liczba projektów zakończonych pod względem finansowym oraz generowane w nich oszczędności (15%) umożliwiły podpisanie umów / decyzji w sprawie udzielenia dofinansowania dla kolejnych 9 projektów. W obu kolejnych dziedzinach wsparcia: 2.1 Rozwój przedsiębiorczości oraz Wspieranie współpracy w zakresie edukacji, postęp nie jest tak wyraźny. Dotyczy to przede wszystkim refundacji i certyfikacji wydatków. W okresie sprawozdawczym zawarto umowy 3 projektów w osi 2.1. Z wyjątkiem dziedziny wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczość, planowane działania osi priorytetowej zostaną zrealizowane, a praktycznie cała zaplanowana alokacja zostanie wykorzystana. Progres w stosunku do poprzedniego roku w osi priorytetowej 2 umożliwia porównanie danych z wykresu nr 5 oraz z wykresu nr 6 (postępy w osi priorytetowej 2 na koniec 2014 i 2013 roku). Wykres nr 5 Postępy w realizacji osi priorytetowej 2 - rok 2014 Wykres nr 6 Postępy w realizacji osi priorytetowej 2 rok 2013 Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. oraz na r. W dziedzina wsparcia 2.1 Rozwój przedsiębiorczości, której głównym celem jest podnoszenie konkurencyjności przedsiębiorstw na obszarze czesko-polskiego pogranicza, zostaną osiągnięte niższe, niż pierwotnie planowane wartości wskaźników. Z uwagi na to, że Program nie może bezpośrednio wspierać podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, a także dlatego, iż szeregu działań dotyczy kwestia pomocy publicznej, osiągnięcie zaplanowanych w ramach tej dziedziny wsparcia celów nie było możliwe. Największą grupę wnioskodawców tworzą organizacje wspierające prowadzenie działalności gospodarczej, np. izby gospodarcze i organizacje pozarządowe. Ich działalność statutowa jest jednak ograniczona. Działania podejmowane w ramach tej dziedziny wsparcia przynoszą pośrednio korzyści przede wszystkim przedsiębiorcom oraz podmiotom zainteresowanym rozpoczęciem lub rozszerzeniem działalności gospodarczej pomiędzy RCz a RP. Niewielka część środków alokowanych w ramach dziedziny wsparcia 2.1. zostanie niewykorzystana. Kolejny sposób przedstawienia przebiegu wdrażania osi priorytetowej 2 umożliwia analiza realizacji zaplanowanych wskaźników. Tabela nr 12 prezentuje rzeczowe postępy w realizacji wskaźników tej osi priorytetowej. W niektórych przypadkach dane w tabeli dotyczące poprzedniego roku nie są zgodne z wartością początkową następnego roku. Wynika to ze zmiany metodologii obliczania wartości wskaźnika. Z uwagi na to, iż do końca okresu realizacji projektów pozostał niemal rok, w chwili obecnej liczba ukończonych projektów nie osiąga zaplanowanych wartości wskaźników produktów. Kolumna Zobowiązania prezentuje jednak wartości dotyczące projektów z podpisanymi decyzjami lub umowami. Wynika z nich, że zrealizowanych projektów będzie więcej, a ich liczba zbliży się do planowanej wartości wskaźnika. Planowana łączna ilość wniosków w tej osi priorytetowej zostanie osiągnięta, jednak w trochę innej strukturze, niż pierwotnie zakładano. Wartości większości wskaźników rezultatu zostaną osiągnięte lub wyraźnie przekroczone. Tylko jeden wskaźnik prawdopodobnie nie osiągnie zaplanowanej wartości (liczba nowych i modernizowanych obiektów turystycznych). Powodem tego stanu rzeczy jest fakt, że partnerzy projektowi skoncentrowali 31

33 Kod KNW, UE, typ wskaźnika * Produkt się w większym stopniu na produktach i usługach turystycznych (wartość tych wskaźników zostanie wyraźnie przekroczona), niż na obiektach turystycznych. Tabela č.12 2 : Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi II Wskaźnik 1. projektów współpracy (inicjatyw), w tym międzyinstytucjonalnej, w zakresie przedsiębiorczości, rynku pracy, badań i rozwoju technologicznego Jednostka Źródło Wartość Łącznie miary SM Zobowiązania x x x x ND 17 Osiągnięta ND 6 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Produkt 2. projektów na rzecz wspierania rozwoju turystyki i zachowania dziedzictwa kulturowego w obszarze pogranicza oraz rozbudowy infrastruktury turystycznej SM Zobowiązania x x x x ND 93 Osiągnięta ND 66 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Produkt Produkt Rezultat Rezultat Rezultat Rezultat Rezultat. projektów ukierunkowanych na podnoszenie umiejętności i kwalifikacji. projektów ukierunkowanych na rozwój systemu kształcenia 1. przedsięwzięć ukierunkowanych na współpracę w zakresie B+R, innowacji lub przedsiębiorczości lub rynku pracy. produktów i usług turystycznych. nowych i modernizowanych obiektów turystycznych 4. osób objętych działaniami ukierunkowanymi na podniesienie umiejętności i kwalifikacji 5. współpracujących instytucji świadczących usługi edukacyjne mężczyzn kobiet SM SM SM SM SM SM SM SM Zobowiązania x x x x 8 8 ND 8 Osiągnięta ND 3 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Zobowiązania x x x x ND 12 Osiągnięta ND 4 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Osiągnięta ND 231 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Osiągnięta ND 239 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Zobowiązania x x x x ND 208 Osiągnięta ND 155 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Zobowiązania x x x x ND 80 Osiągnięta ND 40 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND W poprzednich Raportach za lata we wskaźnikach produktów prezentowano dane dotyczące realizowanych projektów, w wyniku zmiany w metodologii wskaźniki produktów od roku 2010 dotyczą tylko ukończonych projektów. Wskaźniki rezultatów nadal dotyczą wszystkich rozpoczętych projektów. 32

34 Źródło: System Monitorujący MONIT7+ oraz MSC 2007, dane na dzień r. * Ze względu na specyficzny charakter Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej wskaźnik nie otrzymał kodu w KNW ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej 2 i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 3.3 Oś priorytetowa 3 Wspieranie współpracy społeczności lokalnych Postępy w realizacji osi priorytetowej 3 i ich analiza Oś priorytetowa 3 ukierunkowana jest na współpracę instytucji publicznych (3.1), wspieranie inicjatyw społecznych oraz przedsięwzięć kulturalnych i rekreacyjno-edukacyjnych (3.2), a także wspieranie mniejszych form współpracy transgranicznej za pośrednictwem Funduszu Mikroprojektów (3.3). Z uwagi na swój charakter oś priorytetowa 3 realizuje politykę wyrównywania szans (pozytywnym wpływem na wyrównywanie szans charakteryzuje się co drugi rekomendowany projekt), w szerszym rozumieniu projekty realizują również politykę zrównoważonego rozwoju (jedna siódma projektów charakteryzuje się pozytywnym wpływem na środowisko naturalne). Tabela nr 13 prezentuje wartości dotyczące 70 projektów rekomendowanych w ramach osi priorytetowej 3 do dnia r. Wyjątek stanowi sześć projektów parasolowych Funduszu Mikroprojektów, w których przypadku nie jest prowadzone monitorowanie wpływu na polityki horyzontalne. W okresie sprawozdawczym liczba rekomendowanych projektów w ramach tej osi priorytetowej wzrosła o projekt został rekomendowany w dziedzinie wsparcia 3.1 Współpraca terytorialna instytucji świadczących usługi publiczne, a 14 nowych projektów w dziedzinie wsparcia 3.2 Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych. Tabela nr 13: Zestawienie projektów realizowanych w ramach Osi priorytetowej 3 pod względem ich wpływu na polityki horyzontalne Oddziaływanie projektu na równe szanse Środowisko naturalne Dziedzina wsparcia Bezpośrednio ukierunkowany Przyjazny Neutralny Bezpośrednio ukierunkowany Przyjazny Neutralny Razem Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. Tabela nr 14 prezentuje finansowe postępy w realizacji osi priorytetowej 3. Wartości procentowe odnoszą się do alokacji w danej osi priorytetowej i poszczególnych dziedzinach wsparcia. Dane zostały przedstawione na poziomie wysokości dofinansowania z EFRR wraz ze źródłami krajowymi. Tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 14: Analiza postępów w realizacji osi priorytetowej 3 (EFRR łącznie ze źródłami krajowymi) Dziedzina wsparcia Alokacja Środki zakontraktowane w Decyzjach / Umowach Środki wypłacone beneficjentom Certyfikowane wydatki złożone do KE euro % euro % euro % , , , , , , , , ,9 Oś , , ,4 33

35 Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. Dane przedstawione w tabeli nr 14 oraz zaprezentowane w formie graficznej na wykresie nr 7 dotyczą projektów rekomendowanych do dofinansowania. We wszystkich dziedzinach wsparcia tej osi priorytetowej osiągane są dobre wartości. W 2013 roku ponownie wzrosła ilość podpisanych decyzji/umów - przede wszystkim dzięki oszczędnościom wygenerowanych w ukończonych projektach przybyło 15 nowych projektów, a wysokość przyznanego dofinansowania znacznie przekroczyła wysokość alokacji we wszystkich dziedzinach wsparcia (szczegóły dotyczące dziedziny wsparcia 3.3 znajdują się w kolejnych częściach Raportu). W dziedzinie wsparcia Fundusz Mikroprojektów rozdysponowanie 100% środków odpowiada wydaniu decyzji o dofinansowaniu 6 projektów Funduszu Mikroprojektów, wartość 120,2% dotyczy natomiast rekomendowanych mikroprojektów, w przypadku których, podobnie jak w projektach realizowanych w pozostałych dziedzinach wsparcia, dochodzi do ponownego rozdysponowania środków zaoszczędzonych w zakończonych (mikro)projektach. Wykres nr 7 Postępy w realizacji osi priorytetowej 3, rok 2014 Wykres nr 8 Postępy w realizacji osi priorytetowej 3, rok 2013 Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. Ponownie doszło do poprawy wyników finansowych osiąganych podczas realizacji tej osi priorytetowej. Najbardziej zaawansowany poziom realizacji został osiągnięty w dziedzinie wsparcia Wspieranie przedsięwzięć kulturalnych, rekreacyjno edukacyjnych oraz inicjatyw społecznych. Progres w osiągniętych wynikach finansowych w stosunku do poprzedniego roku w osi priorytetowej 3 umożliwia porównanie danych z wykresu nr 7 oraz z wykresu nr 8 (postępy w osi priorytetowej 3 na koniec 2013 roku). Warty odnotowania jest również wzrost wartości zrefundowanych środków oraz certyfikowanych wydatków. Tabela nr 15 prezentuje rzeczowe postępy w realizacji analizowanej osi priorytetowej przy pomocy realizacji poszczególnych wskaźników. Kod KNW, UE, typ wskaźnika * Produkt Produkt Tabela nr 15: Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi 3 Wskaźniki Jednostka miary Źródło Wartość Razem 1. projektów MS ukierunkowanych Zobowiązania x x x x ND 19 na współpracę instytucji Osiągnięta ND 10 publicznych i innych podmiotów Wyjściowa ND 0 uprawnionych po obu stronach granicy Planowana * ND ND ND ND ND ND projektów w dziedzinie Zobowiązania x x x x ND 51 kultury i przedsięwzięć Osiągnięta ND 24 rekreacyjnoedukacyjnych Wyjściowa ND 0 MS wspierających współpracę społeczności Planowana * ND ND ND ND ND ND przygranicznych 3. projektów MS Zobowiązania x x x x ND

36 Produkt Rezultat * Rezultat Rezultat w ramach FM Osiągnięta ND 3535 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND współpracujących jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów świadczących 2. osób uczestniczących w imprezach o charakterze kulturalnym i rekreacyjno edukacyjnym 3. osób uczestniczących w przedsięwzięćciach edukacyjnych MS Osiągnięta ND 134 mężczyzn kobiet mężczyzn kobiet Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND MS Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND MS Osiągnięta ND Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND MS Osiągnięta ND 4485 Wyjściowa ND 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND MS Osiągnięta ND 5311 Wyjściowa ND 0 Planowana* ND ND ND ND ND ND Źródło: System Monitorujący MONIT7+ oraz MSC 2007, dane na dzień r. * Ze względu na specyficzny charakter Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej wskaźnik nie otrzymał kodu w KNW ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Z uwagi na obecną fazę realizacji Programu wartości wskaźników produktu nie osiągnęły jeszcze wartości zaplanowanych. Do końca okresu wdrażania Programu wyraźnie się jednak do nich zbliżą. Na prognozowany wzrost wskazują przede wszystkim dane zapisane w rubryce Zobowiązania, które dotyczą wartości zapisanych w umowach i decyzjach w sprawie dofinansowania projektów. Istnieje więc znaczne prawdopodobieństwo, że suma planowanych wartości wskaźników zostanie osiągnięta. Nawet jeżeli wynik nie będzie całkowicie zgodny z pierwotnie planowaną strukturą, to wartość całkowita zostanie z pewnością osiągnięta. Z zestawienia danych dotyczących wszystkich rekomendowanych projektów wynika, iż już chwili obecnej zaplanowane wartości wszystkich wskaźników rezultatu zostały osiągnięte, część z nich została nawet przekroczona. Dziedzina wsparcia 3.3. Fundusz Mikroprojektów Dziedzina wsparcia 3.3. ma specyficzną formę. Dotyczy 6 projektów Funduszu Mikroprojektów, w ramach których finansowane są projekty o mniejszym zakresie. Za administrację FM odpowiadają Administratorzy Funduszy - właściwe euroregiony, które zapewniają nabór, ocenę mikroprojektów i organizują posiedzenia Euroregionalnych Komitetów Sterujących (EKS), które rekomendują mikroprojekty do dofinansowania. Decyzja o dofinansowaniu FM nie oznacza rzeczywistego wykorzystania środków. Alokacja jest wykorzystywana w formie stopniowego zatwierdzania poszczególnych mikroprojektów. Tabela nr 16 przedstawia analizę wykorzystywania środków w FM w poszczególnych euroregionach. Zawiera liczbę mikroprojektów wraz z wysokością przyznanych środków, a także dane dotyczące wysokości zrefundowanych środków w związku z realizacją poszczególnych mikroprojektów. Uwzględniono dane na temat środków EFRR wraz ze źródłami krajowymi. Tabela nr 16: Analiza postępów w realizacji dziedziny wsparcia 3.3 (EFRR łącznie ze źródłami krajowymi) 35

37 Fundusz Mikroprojektów Alokacja* euro Środki zakontraktowane Decyzją / Umową mikroprojektó w Środki wypłacone beneficjentom euro % euro % Nysa ,0% ,3% Glacensis ,5% ,1% Pradziad ,0% ,8% Silesia ,0% ,4% Śląsk Cieszyński ,6% ,8% Beskidy ,2% ,5% Dziedzina ,2% ,8% Źródło: System Monitorujący MONIT7+, dane na dzień r. * Alokacja dotycząca całego FM, łącznie ze środkami na zarządzanie Funduszem. Procenty dotyczą środków przeznaczonych na realizację mikroprojektów. W roku 2014 EKS rekomendowały do dofinansowania znaczną liczbę mikroprojektów. W przypadku 390 mikroprojektów podpisano umowy/decyzje o dofinansowaniu. W tabeli przedstawiono dane dotyczące środków EFRR wraz ze źródłami krajowymi. Wartości procentowe odnoszą się do właściwej wysokości alokacji. Wynika z nich, iż również na poziomie mikroprojektów dochodzi do generowania oszczędności i ponownego wykorzystania zaoszczędzonych środków. 80% poniesionych wydatków zostałojuż zrefundowanych. Istnieją różnice w wartościach osiąganych w poszczególnych euroregionach. Nie są jednak duże i świadczą o tym, że realizacja wszystkich Funduszy Mikroprojektów przebiega bardzo dobrze Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej 3 i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 3.4 Oś priorytetowa 4 Pomoc Techniczna Oś priorytetowa 4 ma specyficzny charakter dotyczy Pomocy Technicznej (PT), która została szczegółowo opisana w rozdziale Postępy w realizacji osi priorytetowej 4 i ich analiza Z uwagi na charakter Pomocy Technicznej, która stanowi instrument finansowy służący wspieraniu zarządzania Programem, nie jest analizowany wpływ PT na polityki horyzontalne. Poniższa tabela prezentuje postępy w finansowej realizacji osi priorytetowej 4, zawarte są dane w wysokości dofinansowania EFRR łącznie ze źródłami krajowymi. Poniższa tabela obejmuje dane od początku okresu programowania. Tabela nr 17: Analiza postępów w realizacji osi priorytetowej 4 (EFRR łącznie ze źródłami krajowymi) Dziedzina wsparcia Alokacja Środki zakontraktowane w Decyzjach / Umowach Środki wypłacone beneficjentom Certyfikowane wydatki złożone do KE EUR % EUR % EUR % Oś , , ,4 Źródło: MSC 2007, dane na dzień r. W okresie sprawozdawczym ponownie została przeprowadzona analiza wysokości wykorzystanych środków dostępnych w tej osi priorytetowej. Z uwagi na dobrą zdolność absorpcyjną, dostateczną liczbę dobrych wniosków i wynikające z tego znaczne postępy we wdrażaniu Programu, nie ma 36

38 potrzeby wykorzystania wszystkich środków przeznaczonych na Pomoc Techniczną. KM uwzględnił zasadę elastyczności, która będzie stosowana w końcowej fazie implementacji Programu oraz przesunięcie części alokacji PT do tych osi priorytetowych, w których na projekty rekomendowane do dofinansowania brakowało środków umożliwiających podpisanie umów i decyzji w sprawie ich dofinansowania. W dalszym ciągu wykorzystywane jest mniej środków PT, niż planowano. Wszystkie zadania związane z administracją Programu są jednak realizowane. Wynika to z dobrego przebiegu wdrażania Programu. Tabela nr 18: Ocena ilościowa wskaźników monitorujących i oceniających osi IV Kod KNW, UE, typ wskaźnika * Produkt * Produkt Wskaźniki 1. projektów związanych z funkcjonowaniem instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu 2. projektów związanych z informacją i promocją Programu Jednostka miary Źródło Wartość Razem Zobowiązania x x x x ND 56 MS Osiągnięta ND 35 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Zobowiązania x x x x 8 10 ND 10 MS Osiągnięta ND 8 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND * Rezultat 1. funkcjonujących instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu MS Osiągnięta ND 30 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Rezultat 2. zorganizowanych przedsięwzięć informacyjnopromocyjnych MS Osiągnięta ND 373 Wyjściowa ND 0 Planowana * ND ND ND ND ND ND Źródło: System Monitorujący MONIT7+ oraz MSC 2007, dane na dzień r. * Ze względu na specyficzny charakter Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej wskaźnik nie otrzymał kodu w KNW ** Planowane wartości wskaźników dotyczą całego okresu programowania Tabela nr 18 ilustruje postępy w realizacji osi priorytetowej Pomoc Techniczna wyrażony przy pomocy realizacji wskaźników monitorowania. Nie jest zrealizowany wskaźnik dotyczący ilości projektów związanych z funkcjonowaniem instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu. Podczas planowania zakładano, iż długość realizacji projektów wyniesie od 1 do 2 lat. W rzeczywistości niektóre projekty są wieloletnie, stąd ilość projektów jest niższa od planowanej. Oprócz tego zakładano podział projektów PT na projekty ukierunkowane na administrację i projekty ukierunkowane na promocję. Ten podział nie został utrzymany - większość projektów PT łączy różne działania, zapewniając zarówno działania PR, jak i działania promocyjne w danym regionie. Zabezpieczone są jednak wszystkie czynności niezbędne do prawidłowego wdrażania Programu. Podobna jest przyczyna mniejszej liczby projektów związanych z informacją i promocją Programu. Wartość pierwszego wskaźnika rezultatu zakładała 30 instytucji zaangażowanych we wdrażanie Programu. Realnie we wdrażanie Programu zaangażowanych jest 30 podmiotów, jeżeli WST oraz trzy oddziały CRR pełniące funkcję kontrolerów pierwszego stopnia, ale działające w strukturze CRR, potraktujemy jako oddzielne instytucje (tak było to postrzegane podczas planowania). Wartość drugiego wskaźnika rezultatu: zorganizowanych przedsięwzięć informacyjno-promocyjnych po uwzględnieniu działań podejmowanych przez euroregiony wobec wnioskodawców mikroprojektów, planowana wartość wskaźnika jest realizowana z rezerwą i jest adekwatna do liczby kilku tysięcy realizowanych projektów / mikroprojektów. Na bieżąco realizowane są także wartości wskaźników opisanych w Planie Działań komunikacyjnych (zob. rozdział 5). 37

39 3.4.2 Istotne problemy w realizacji osi priorytetowej 4 i podjęte działania naprawcze. W okresie sprawozdawczym nie doszło do żadnych istotnych problemów i nie było konieczne podejmowanie żadnych działań naprawczych. 38

40 4 Pomoc Techniczna Na realizację projektów w ramach osi priorytetowej 4 zabezpieczono kwotę euro (EFRR łącznie ze środkami krajowymi). Środki te są przeznaczone na realizację projektów Pomocy Technicznej, zgodnie z wyznaczonymi celami szczegółowymi. Projekty dotyczą przede wszystkim działalności WST, podmiotów regionalnych, zabezpieczenia zmian i aktualizacji systemu Monit 7+ oraz Benefit7+, działalności kontrolerów, a także promocji Programu itp. Procentowy udział PT w łącznej alokacji Programu na cały okres programowania wynosił pierwotnie 6% łącznej alokacji Programu. Po przesunięciu części środków do osi priorytetowej 2 wynosi on tylko 3,9% wszystkich środków Programu. Powodem niższego wykorzystania środków pomocy technicznej było zarówno dobre przygotowanie regionu na realizację projektów, jak również bardzo dobra organizacja wdrażania Programu oraz efektywność wydatków ponoszonych przez podmioty zarządzające Programem. W ramach PT rekomendowano w 2014 roku 7 projektów PT, z tego 3 projekty dotyczyły funkcjonowania WST, 3 działalności podmiotów regionalnych i 1 projekt dotyczący promocji. Łącznie rekomendowanych zostało 66 projektów PT. Przyznane w ramach tych projektów dofinansowanie z EFRR wraz ze środkami krajowymi wynosi 104,5% środków alokowanych na tę oś priorytetową. Biorąc pod uwagę aktualny stan oszczędności realizowanych projektów, nie będą wyczerpane ani obniżone środki finansowe tej osi priorytetowej. Tabela nr 19 prezentuje typy projektów Pomocy Technicznej rekomendowanych do dofinansowania przez KM do końca 2014 roku. Przedstawione kwoty wyrażają podział przyznanych środków z EFRR wraz ze źródłami krajowymi na poszczególne działania, finansowane ze środków PT. Łączne wydatki będą o ok. jedną trzecią mniejsze - dochodzi do znacznych oszczędności w planowanych wydatkach. pracowników włączonych w realizację projektów PT w roku 2014 wynosiła ok. 28 etatów. Tabela nr 19: Zestawienie typów projektów Pomocy Technicznej Lp. Rodzaj działań Zarekomendowane projekty Dotacja z EFRR wraz ze środkami krajowymi w euro pracowników w roku Działalność IZ i KK Działalność grupy audytorów WST Podmioty regionalne ,65 5 Utrzymanie systemu informatycznego Kontrola wydatków kwalifikowalnych ,7 * 7 Promocja Łącznie projektów Pomocy Technicznej ,35 * Dotyczy liczby pracowników po stronie czeskiej. W przypadku kontrolerów po stronie polskiej zaplanowano jedynie refundację kosztów podróży służbowych. 3 jeden projekt został ukończony z decyzji IZ 39

41 5 Działania informacyjne oraz promocja Zgodnie ze Strategią Działań Promocyjnych i Informacyjnych dla POWT RCz-RP (dalej SK) skuteczne i spójne działania promocyjne oraz ich koordynacja stanowią ważny element wdrażania POWT RCz-RP i mają za zadanie w sposób przejrzysty i zrozumiały informować opinię publiczną, potencjalnych wnioskodawców oraz beneficjentów o zasadach Programu. Z uwagi na stan wdrażania Programu oraz ilość wykorzystanych już środków w roku 2014 działania informacyjnopromocyjne były skierowane nie tylko do potencjalnych beneficjentów, ale i szeroko rozumianej opinii publicznej, której zaprezentowano rezultaty czesko-polskich projektów, promując partnerską współpracę mieszkańców pogranicza, a to poprzez szereg działań opisanych poniżej. 5.1 Wydarzenie Roczne W roku 2014 Wydarzenie Roczne Programu zostało zorganizowane w Ostrawie po stronie czeskiej w dniu16 października. Wydarzenie cieszyło się dużym zainteresowaniem i było pomyślane jako akcja jednodniowa, podczas której zostały ogłoszone przez Wspólny Sekretariat Techniczny Programu wyniki Konkursu na najbardziej inspirujący projekt Zwycięzcy trzech pierwszych miejsc konkursu zaprezentowali publiczności swoje projekty. Przedstawiciele Komisji Europejskiej, Instytucji Zarządzającej oraz Koordynatora Krajowego uroczyście wręczyli nagrody i dyplomy Partnerom Wiodącym i Partnerom Projektów. W celu poinformowania jak największej liczby osób o przeprowadzanej akcji w gazetach po obu stronach granicy ukazały się ogłoszenia informujące o tym wydarzeniu oraz newsletter. Dodatkowo w ramach promocji Programu wykonano banery prezentujące projekty, które zwyciężyły w ubiegłych latach. Ilustracja nr 9 Wydarzenie Roczne Programu 5.2 Udzielanie informacji opinii publicznej Logo POWT RCz RP Głównym elementem promocji programu jest logo POWT RCz-RP , będące częścią jednolitej promocji Programu. Instytucje wdrażające, WST i beneficjenci wykorzystują logo i umieszczają je na materiałach promocyjnych, publikacjach, tablicach wystawowych, przedmiotach reklamowych, wizytówkach, stronach internetowych Programu oraz podczas innych działań promujących Program. W 2014 roku rozpoczęto prace nad logiem nowego Programu , które miałoby nawiązywać do loga z obecnego Programu. Ilustracja nr 10 - Logo Programu Strona internetowa Programu 40

42 Strona internetowa POWT RCz-RP stanowi główne źródło informacji o Programie. Wnioskodawcy, beneficjenci oraz wszyscy zainteresowani Programem mogą na niej znaleźć między innymi informacje o sposobie złożenia wniosku o dofinansowanie, zmianach w dokumentacji programowej, przykłady realizowanych projektów, informacje o aktualnych wydarzeniach Programu, listy zatwierdzanych projektów itp. Strona jest dwujęzyczna (prowadzona w języku polskim i czeskim). Na stronie została uruchomiona sekcja z informacjami o nowym Programie. W specjalnej zakładce były umieszczane podstawowe informacje na temat okresu programowania Także w tym roku dodano nową sekcję Przykłady realizowanych projektów gdzie zostały umieszczone przykłady projektów tzw. dobrych praktyk, które dodatkowo uzupełniają projekty z Konkursu na najbardziej inspirujący projekt za każdy rok. W tej sekcji internauci znajdą poszczególne dziedziny wsparcia, wraz z ich krótką charakterystyką oraz tabelą rekomendowanych projektów, a także opisy wybranych projektów wraz ze zdjęciami, które mogą zainspirować przyszłych beneficjentów do składania kolejnych projektów. Adres strony: Opracowanie graficzne oraz ofertę strony prezentuje ilustracja nr 11 Ilustracja nr 11 - strona internetowa Programu. 41

43 Ilustracja nr 12 - wejść na stronę internetową Programu Wykres na rysunku nr 12 przedstawia liczbę odwiedzin strony internetowej Programu w roku Z wykresu wynika, że największe zainteresowanie stroną internetową miało miejsce w styczniu (około wizyt), gdy również pobrano największą ilość danych ze stron internetowych (4,75 GB pobranych danych.). Wraz z końcem Programu, zainteresowanie stronami internetowymi Programu spadło o 6%, a objętość pobranych danych spadła o 11% w stosunku do lat poprzednich. Oprócz strony internetowej Programu istnieją również strony internetowe instytucji uczestniczących w jego wdrażaniu, które także zawierają informacje o przebiegu Programu. Przykłady tego typu stron prezentują ilustracje nr 13 i 14. Ilustracja nr 13 - Informacje o Programie na stronie województwa śląskiego 42

44 Ilustracja nr 14 - Informacje o Programie na stronie kraju ołomunieckiego Media prasa, radio, telewizja W roku 2014 WST, podmioty regionalne oraz euroregiony informowały zarówno na łamach prasy ogólnokrajowej, jak i regionalnej o aktualnym stanie wdrażania Programu, planowanych wydarzeniach, terminach naboru wniosków projektowych, konferencjach i szkoleniach dla wnioskodawców oraz o planach dotyczących nowego okresu programowania na lata Poniższe zdjęcia przedstawiają przykładowe ogłoszenia, a tabela nr 20 zawiera dane dotyczące zamieszczonych ogłoszeń w prasie po obu stronach granicy. Tabela nr 20 Wykaz informacji dla opinii publicznej w mediach porządkowa Podmiot Nazwa Nakład 1. WST Ogłoszenia w prasie Kraje, UM, RPK Ogłoszenia w prasie Euroregiony Ogłoszenia w prasie Łącznie

45 Ilustracja nr 15 Ogłoszenia Publikacje Podmioty uczestniczące we wdrażaniu Programu wydały publikacje, informatory, biuletyny oraz ulotki, w których zapoznano szeroką opinię publiczną z treściami, warunkami i procedurami Programu, a także ze stanem jego wdrażania oraz z przykładami dobrych czesko-polskich projektów realizowanych w regionach przygranicznych. Jednym z takich przykładów był kalendarz dobrych praktyk, w którym umieszczono około 50 projektów wraz ze zdjęciami i krótkimi opisami. Dodatkowo były wykonywane różnego rodzaju publikacje, między innymi: Kompendium projektów transgranicznych wykonane przez Euroregion Nysa, publikacja Opolskie 10 lat w Unii Europejskiej , czy informator turystyczny Weekend w Euroregionie Silesia. Dwa wydania Newslettera, zostały zamieszczone na stronach internetowych Programu oraz przesyłane na ok adresów. W ramach każdego Newslettera odbiorcy informowani są o aktualnościach związanych z Programem, zmianach w dokumentacji programowej, a także o zaproszeniach na warsztaty, seminaria i konferencje wszystkich podmiotów włączonych we wdrażanie Programu. Prezentowane są również ciekawe projekty transgraniczne realizowane wzdłuż całej granicy, które mogą stanowić inspirację dla kolejnych wnioskodawców. Tabela nr 21 Publikacje dla opinii publicznej porządkowa Podmiot Rodzaj publikacji sztuk 1. WST Kalendarz/ Newsletter 1/ Kraje, UM, RPK Ulotki, broszury Euroregiony Publikacje, biuletyny, informatory Łącznie 18/

46 Ilustracja nr 16 Publikacje 45

47 5.3 Pogłębianie wiedzy grup docelowych W celu zapewnienia odpowiedniego wdrażania Programu, zwiększenia udziału potencjalnych partnerów projektowych oraz wzmacniania wiedzy grup docelowych na temat kwestii związanych z Programem, składaniem wniosków oraz z realizacją projektów o charakterze transgranicznym przeprowadzono poniższe działania informacyjno-promocyjne oraz spotkania robocze. Seminaria i szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców i beneficjentów Pracownicy PR po obu stronach granicy przy udziale WST zorganizowali seminaria, szkolenia i warsztaty dla potencjalnych wnioskodawców, jak i beneficjentów Programu. Podczas przeprowadzonych akcji uczestnikom przekazano aktualne informacje na temat dostępności środków i terminów naborów. Podzielono się również między innymi uwagami na temat najczęściej popełnianych błędów, budżetu oraz kwalifikowalności wydatków, efektach projektu oraz poprawnego rozliczania projektów. Liczbę szkoleń oraz uczestników przedstawia poniższa tabela nr 22. Tabela nr 22 Seminaria dla potencjalnych wnioskodawców oraz beneficjentów porządkowa Podmiot seminariów/szkoleń/warsztatów uczestników 1. IZ, KK, WST osób 2. UK, UM, RPK osób 3. Euroregiony osób Łącznie za wszystkie podmioty osób Ilustracja nr 17 Szkolenia Konsultacje i dni doradztwa Do obowiązków Regionalnych Punktów Kontaktowych, urzędów krajskich oraz WST należą również zadania związane z doradztwem dla wnioskodawców. Podobnie jak i w latach ubiegłych również w roku 2014 PR oraz WST prowadziły konsultacje, a to zarówno w swoich siedzibach, jak i podczas szkoleń, seminariów, warsztatów i dni doradztwa organizowanych specjalnie w tym celu. W działaniach organizowanych przez PR zazwyczaj uczestniczyli pracownicy WST prowadząc konsultacje przede wszystkim w temacie efektu transgranicznego oraz praktycznych uwag, które potencjalnym wnioskodawcom miały ułatwić opracowanie wniosku projektowego czy już samą realizację projektu. Dodatkowo jeszcze zapytania dotyczące Programu i wniosków projektowych konsultowane są drogą telefoniczną oraz mailową. Ilość przeprowadzonych konsultacji przedstawia tabela nr

48 Tabela nr 23 Konsultacje dla potencjalnych wnioskodawców porządkowa Podmiot udzielający Konsultacje 1. WST UK, UM, RPK Euroregiony Łącznie za wszystkie podmioty Zdjęcie nr 18 - Konsultacje Szkolenia i spotkania instytucji uczestniczących w realizacji Programu W 2014 roku spotkania instytucji uczestniczących w realizacji Programu skupiały się przede wszystkim na kwestiach związanych z koordynacją działań promocyjnych, ze sprawami bieżącymi, a także z nowym okresem programowania. Również w 2014 roku, po raz kolejny, odbyły się liczne posiedzenia Grupy roboczej ds. przygotowania programu czesko-polskiej współpracy transgranicznej w okresie Podczas obrad ustalano zasady działania nowego Programu, roboczy harmonogram przygotowania programu, cele tematyczne i priorytety inwestycyjne, wskaźniki rezultatu, a także dokumentację programową. Projekt dokumentu programowego został odesłany przez IZ do Komisji Europejskiej we wrześniu 2014 r. Tabela nr 24 Szkolenia i spotkania pracowników instytucji zaangażowanych w realizację Programu Lp. Podmiot Temat Termin i miejsce Szkolenia/ spotkania uczestników Posiedzenie grupy roboczej ds. 1. IZ, KK, WST, przygotowania programu czesko-polskiej PR, współpracy transgranicznej w okresie Książ w Wałbrzychu Posiedzenie grupy roboczej ds. przygotowania programu czesko-polskiej IZ, KK, WST, współpracy transgranicznej w okresie Rychnov nad PR,, ER, oraz spotkanie podgrupy ds. Kněžnou 35 FM. 3. IZ, KK, WST, Spotkanie IZ, KK i WST poświęcone promocji programu. Pardubice 9 4 IZ, KK, WST, PR Spotkanie promocyjno informacyjne POWT RCz-RP Olomouc 16 Posiedzenie grupy roboczej ds. 5. IZ, KK, WST, PR przygotowania programu czesko-polskiej współpracy transgranicznej w okresie Liberec IZ, PR, WST, ER Posiedzenie grupy roboczej ds

49 7. 8. IZ, KK, WST, PR, ER IZ, KK, WST, PR, przygotowania programu czesko-polskiej współpracy transgranicznej w okresie oraz spotkanie podgrupy ds. FM. Komitet Monitorujący Posiedzenie grupy roboczej ds. przygotowania programu czesko-polskiej współpracy transgranicznej w okresie Jarnołtówek Wałbrzych Nachod 9. IZ, KK, WST Spotkanie robocze IZ, KK, WST Olomouc 10 Posiedzenie grupy roboczej ds. 10. IZ, KK, WST, PR przygotowania programu czesko-polskiej współpracy transgranicznej w okresie Ostrava Posiedzenie grupy roboczej ds. 11. IZ, KK, WST, PR przygotowania programu czesko-polskiej współpracy transgranicznej w okresie Opole 30 Łącznie Pozostałe działania informacyjne i promocyjne Pomoc w nawiązywaniu partnerstwa Jednym z zadań WST jest także pomoc w znajdowaniu i nawiązywaniu partnerstwa dla przyszłych potencjalnych wnioskodawców po obu stronach granicy. Na stronie internetowej Programu znajduje się specjalny formularz propozycji projektowej w obu wersjach językowych, który potencjalni wnioskodawcy mogą wypełnić i przesłać pocztą elektroniczną. Formularze, tak jak w ubiegłych latach, są publikowane na stronie internetowej Programu. Materiały promocyjne Odpowiednio oznaczone materiały promocyjne służą wsparciu promocji Programu, a następnie są przekazywane potencjalnym wnioskodawcom oraz reprezentantom instytucji włączonych w realizację Programu, a to podczas szkoleń, seminariów, warsztatów czy też konferencji. Jak co roku, instytucje włączone we wdrażanie Programu tj. PR, euroregiony oraz WST wykonały szereg materiałów mających pomóc w jego promocji. Materiały promocyjne wykonane przez instytuce to między innymi:: długopisy, kalendarze, pendrive, breloki, notesy, gry planszowe, pokrowce na telefon i klucze, kosmetyczki turystyczne i inne. 48

50 Ilustracja nr 19 Wykonane przedmioty promocyjne Informowanie beneficjentów dofinansowania o ich obowiązkach wynikających z promocji Każdy beneficjent dofinansowania podpisując Decyzję bądź Umowę o dofinansowanie odpowiada za to, iż promocja projektu realizowana będzie zgodnie z działaniami wymienionymi we Wniosku i zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006. Na stronach internetowych Programu znajdują się dokumenty: Zasady reprodukcji symboli graficznych z logo UE i Podręcznik prezentacji wizualnej z logo Programu oraz pozostałe, przydatne informacje. Dodatkowo podczas prowadzonych szkoleń, seminariów, warsztatów i konferencji, zarówno potencjalni wnioskodawcy, jak i beneficjenci dofinansowania, są informowani o zasadach promocji projektów, zaś ich przestrzeganie jest potwierdzane przez kontrolerów I stopnia. 5.5 Podsumowanie działań informacyjnych i promocyjnych Działania informacyjne i promocyjne Programu są przeprowadzane zgodnie ze Strategią Działań Promocyjnych i Informacyjnych (SK). Harmonogram działań rocznych jest opracowywany we współpracy z PR zgodnie z celami i wskaźnikami SK, które są kontrolowane na bieżąco. W poniższych tabelach przedstawiono wykaz wskaźników SK, a to zarówno wskaźników produktu, jak i rezultatu. Już na koniec 2012 roku wykazano osiągnięcie wartości tych wskaźników. Z obu tabel wynika, że większość wskaźników jest zrealizowana, a nawet wielokrotnie przekroczona, kilka wskaźników, do tej pory jeszcze nieosiągniętych jest realizowanych współmiernie. W związku z powyższym realizowanie celów i wskaźników SK koresponduje z bardzo dobrym realizowaniem celów samego Programu. 49