Rynek walutowy - Forex

Transkrypt

1 Rynek walutowy - Forex 1

2 Rynek FOREX Największy rynek świata Rynek wymiany walut Wielkość dziennych obrotów wynosi ok. 4 bln USD Rynek OTC Globalny charakter rynku Funkcjonuje 24 godziny na dobę przez 5 dni w tygodniu 2

3 Instrumenty pochodne Instrumenty pochodne = derywaty Instrumenty pochodne są to papiery wartościowe, których konstrukcja opiera się na cenie innych papierów wartościowych, indeksów lub towarów. Ich cena jest pochodną ceny aktywów bazowych stąd ich nazwa. 3

4 Instrumenty pochodne Zasady obrotu instrumentami pochodnymi są maksymalnie uproszczone: Zrezygnowano z dostaw aktywu bazowego wszelkie transakcje rozliczane są, jako różnica między ceną kupna i sprzedaży Wprowadzono element dźwigni finansowej od stron kontraktu pobierane są tylko częściowe depozyty zabezpieczające wartość transakcji, a nie cała suma potrzebna do realizacji kontraktu 4

5 Dźwignia finansowa Dźwignia finansowa potocznie zwana jest lewarem. Efekt dźwigni finansowej polega na tym, że inwestor angażuje mniejszą kwotę w zakup kontraktu niż musiałby wyłożyć na aktywa bazowe kontraktu, a przy tym osiąga ten sam zysk, jak w przypadku zakupu kontraktu na rzeczywiste aktywa bazowe. Korzystanie z dźwigni finansowej to inwestowanie bez płacenia pełnej wartości za nabywane papiery. W przypadku kontraktów terminowych dźwignię finansową daje samo wniesienie depozytu zabezpieczającego, zamiast opłacenia pełnego kontraktu. W przypadku akcji, dźwignią finansową będzie zakup akcji częściowo na kredyt. 5

6 Instrumenty pochodne Kontrakty terminowe (forward, futures) Opcje Swapy Warranty 6

7 Kontrakt terminowy Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do sprzedaży w ściśle określonym, przyszłym terminie po ściśle określonej w momencie zawarcia transakcji cenie, określonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia finansowego. 7

8 Pozycje na rynku terminowym Nabywca kontraktu otwierając pozycję długą (kupując kontrakt), zobowiązuje się i jednocześnie nabywa prawo do odebrania, kupienia, w przyszłości określonej ilości instrumentu bazowego po określonej cenie. Nabycie kontraktu stanowi więc zobowiązanie się do określonego działania w przyszłości. Sprzedawca kontraktu zajmując pozycję krótką (sprzedając kontrakt), zobowiązuje się a zarazem nabywa prawo do dostarczenia, sprzedania, określonej ilości instrumentu na który opiewa kontrakt po określonej cenie w określonym momencie w przyszłości. Sprzedawca kontraktu podobnie jak nabywca zobowiązuje się do podjęcia ściśle określonego działania w przyszłym terminie. 8

9 Forward a futures Futures jest przedmiotem obrotu na giełdzie Futures jest standaryzowany Futures ma zagwarantowane rozliczenie (depozyt zabezpieczający) Forward to umowa z bankiem 9

10 Rynki OTC 10

11 Rynek OTC (Over the Counter) Nieregulowany rynek pozagiełdowych instrumentów finansowych, transakcje realizowane są przez dwie strony za pośrednictwem telefonu lub elektronicznych systemów. Nie ma jednego centralnego miejsca obrotu. 11

12 Rynek OTC Rynek kierowany cenami (ofertami) o ciągłym i negocjacyjnym charakterze Płynność obrotu stymulowana przez konkurencję market-makerów Zdecentralizowany charakter obrotu, realizowanego w rozproszonym systemie informatycznym Możliwość uczestniczenia indywidualnego inwestora w obrocie na światowych rynkach 12

13 Obrót na rynku OTC W dniach od poniedziałku do piątku jest nieprzerwany i nie jest oparty wyłącznie na notowaniach jak w przypadku giełdy Oferty zgłaszane przez uczestników obrotu mogą być modyfikowane w dowolnym czasie Możliwość wielokrotnego w ciągu dnia obrotu kupna/sprzedaży tego samego instrumentu 13

14 Rynek OTC w Polsce Handel rozpoczyna się w godzinach nocnych naszego czasu w ramach sesji azjatyckiej, nad ranem zaczyna się sesja europejska a dzień zamyka rozpoczęta w godzinach popołudniowych sesja amerykańska Najwyższą aktywnością inwestorów cechują się godziny rano oraz po południu 14

15 Różnice między OTC a GPW Notowania trwają 24 na dobę Rynek o najwyższej płynności Nasze zlecenie trafia na jeden globalny rynek o nieprzerwanym obrocie 15

16 Różnice między OTC a GPW Brak prowizji i opłat rozliczeniowych Brak ograniczeń (np. krótka sprzedaż) Jedna, stała wartość depozytu zabezpieczającego która pozwala inwestorom na maksymalnie wykorzystywać swój kapitał Równy dostęp do informacji, wiele źródeł dostarczających różnorodnych wiadomości, darmowe notowania Brak znaczącego wpływu dużych graczy 16

17 Instrumenty rynku OTC Kontrakty różnic kursowych (KRK) Opcje Swapy 17

18 Swap Transakcja swap jest to umowa, na podstawie której dwie strony kupują i sprzedają wzajemnie serię strumieni finansowych, które charakteryzują się sta łym lub zmiennym oprocentowaniem, w tej samej lub różnych walutach, których wartość jest dla stron transakcji ekwiwalentem w momencie zawarcia umowy. Swap walutowy (currency swap) polega na wymianie okresowych płatności w jednej walucie na okresowe płatności w drugiej walucie, aż do momentu wygaśnięcia kontraktu. Płatności, wynikające z kontraktu swap, mogą być oparte o stałe lub zmienne stopy procentowe. Tego typu swap umożliwia obu stronom ograniczenie skutków zmian kursu walut oraz pozwala na zmniejszenie kosztów finansowania. 18

19 Opcja Opcja to kontrakt finansowy, w którym kupujący ma prawo (ale nie obowiązek) nabyć/sprzedać aktywo bazowe po określonej wcześniej cenie i w ustalonym terminie, a sprzedający ma obowiązek spełnić żądanie kupującego. 19

20 Kupujący Strony kontraktu opcyjnego w zamian za prawo do zrealizowana swojej opcji płaci premię (cenę opcji) określając tym samym maksymalną stratę, jaką jest w stanie zaakceptować. Sprzedający (wystawca opcji) otrzymuje na swój rachunek premię opcyjną w zamian za obowiązek zrealizowania swojego zobowiązania wobec kupującego. Premia ta stanowi maksymalny zysk jaki może on osiągnąć na tej transakcji. 20

21 Zastosowanie opcji kupna Kupno opcji kupna (Long call) Przewidywany wzrost ceny instrumentu bazowego Sprzedaż opcji kupna (short call) Przewidywany spadek lub niewielki wzrost ceny instrumentu bazowego 21

22 Zastosowanie opcji sprzedaży Kupno opcji sprzedaży (Long put) Przewidywany spadek ceny instrumentu bazowego Sprzedaż opcji sprzedaży (Short put) Przewidywany wzrost lub niewielki spadek ceny instrumentu bazowego 22

23 Kontrakty różnic kursowych (CFD) CFD jest to umowa z drugą stroną kontraktu o wymianę różnicy, która wystąpiła miedzy ceną otwarcia pozycji, a jej zamknięciem Kontrakty różnic kursowych wykorzystują w dużym stopniu działanie dźwigni finansowej zawarcie transakcji oznacza zaangażowanie środków stanowiących jedynie cześć jej nominalnej wartości Otwarcie znacznych pozycji wymaga z reguły posiadania niewielkich środków, traktowanych jako depozyt zabezpieczający 23

24 Zalety KRK elastyczność brak określonej daty rozliczenia; rozliczenie następuje w momencie zamknięcia pozycji. Pozycja w kontrakcie może być rolowana nawet przez okres roku kwotowania według cen natychmiastowych kurs, po którym dokonuje się kupna/sprzedaży kontraktu to aktualny kurs natychmiastowy z rynku międzybankowego wycena pozycji w czasie rzeczywistym wycena pozycji następuje w czasie rzeczywistym, zmiany wartości portfela następują wraz z uaktualnieniem kursu walutowego z uwzględnieniem naliczonych punktów swapowych 24

25 Zalety KRK brak fizycznej dostawy rozliczeniu podlega wyłącznie różnica pomiędzy kursami otwarcia i zamknięcia pozycji w kontrakcie ponieważ sam kontrakt jest rozliczany gotówkowo (wyjątek: transakcje z PLN) możliwość zawarcia transakcji z fizyczną dostawą waluty - operacja daje gwarancję zrealizowania kupna/ sprzedaży po cenie z dnia otwarcia pozycji możliwość korzystania z tzw. dźwigni finansowej depozyt potrzebny do kupna lub sprzedaży kontraktu wynosi z reguły od 1% dla kontraktów walutowych, 3% w przypadku instrumentów opartych o towary i poziomy indeksów i 10 % dla akcji 25

26 Zasady zarządzania ryzykiem kontraktów różnic kursowych ustalanie odpowiedniej wielkości zaangażowania na danym rynku i wysokość globalnej ekspozycji zamykanie stratnych pozycji korzystanie ze zleceń obronnych stop loss nieprzetrzymywanie dużych ekspozycji przez weekend zabezpieczanie pozycji innymi instrumentami np. opcjami 26

27 Rynek walutowy - Forex 27

28 Rynek walutowy Ogół transakcji kupna i sprzedaży walut różnych krajów w celu regulowania zobowiązań płatniczych w obcych walutach w tym spekulacja i interwencje. Rynek walutowy to system współzależnych transakcji kupna i sprzedaży waluty krajowej za waluty obce. 28

29 Rynek forex Forex potoczna nazwa największego rynku na świecie rynku walutowego (Foreign Exchange FX), jak sama nazwa wskazuje na tym rynku przedmiotem obrotu są waluty. 29

30 Rynek forex Jeszcze do niedawna rynek tylko dla rekinów biznesu ale wraz z rozwojem internetu stał się rynkiem dla znacznie szerszego grona Obecnie praktycznie każdy kto chce i ma komputer z internetem może zarabiać na tym rynku 30

31 Zalety forex Łatwy dostęp Handel 24 na dobę Zarabianie zarówno na trendzie wzrostowym jak i spadkowym Możliwość inwestycji przy zastosowaniu dźwigni finansowej (lewarowanie) Niesamowita płynność 31

32 Ruchy cen na rynku forex Waluty tworzą najpewniejsze trendy niezależnie od okresu i interwału Czynniki fundamentalne mające wpływ na ten rynek są znacznie mniej przypadkowe i bardziej przewidywalne Bardzo często większy wpływ na rynek mają oczekiwania niż samo zdarzenie gospodarcze 32

33 Uczestnicy rynku forex Animatorzy rynku (market makers) - to instytucje pośredniczące w obrocie walutowym, w transakcjach pomiędzy spekulantami i zabezpieczającymi - są to banki, brokerzy, dealerzy walutowi czy internetowe platformy obrotu 33

34 Uczestnicy rynku forex Market-makers Banki komercyjne około 75% transakcji dokonuje się bezpośrednio między bankami Brokerzy międzybankowi - instytucje finansowe, które umożliwiają dostęp do rynku mniejszym graczom np. firmom czy inwestorem indywidualnym Banki centralne zazwyczaj doraźne operacje mające wzmocnić lub osłabić walutę (operacje otwartego rynku, operacje sterylizujące) 34

35 Motywy inwestowania na rynku forex Transakcje handlu zagranicznego Hedging Arbitraż Spekulacja 35

36 Uczestnicy rynku forex Stosujący instrumenty pochodne zabezpieczający (hedgers) w większości są to przedsiębiorstwa zajmujące się działalnością exportowoimportową lub finansujące się w walutach obcych, których zamiarem jest ograniczanie ryzyka. W ostatnim okresie w związku ze wzrostem zadłużenia zagranicznego osób fizycznych można do tej grupy zaliczyć także prywatnych inwestorów. spekulanci (speculators) są to zarówno firmy jak i osoby fizyczne, które inwestują środki w celu zarabiania na różnicach cen kontraktów terminowych. arbitrażyści (arbitragers) do tej grupy zaliczają się inwestorzy o dużym kapitale, którzy zawierają transakcje jednocześnie na minimum dwóch rynkach w celu wykorzystania różnic kursowych. 36

37 Rynek walutowy W przeciągu 3 lat ( ) średni dzienny obrót wzrósł o 20% do poziomu 3,981 bilionów dolarów. Na tle stosunkowo niskich płynności oraz niechęci do ryzyka uczestników rynku finansowego rynek walutowy rozwija się bardzo dynamicznie włączając w to fundusze hedgingowe. Rynek walutowy jest zdecydowanie największym rynkiem na świecie jego obroty są ponad 12 razy większe od średniego dziennego obrotu na globalnych rynkach kapitałowych. 37

38 Rynek walutowy W latach nie zaszły znaczące zmiany w udziale poszczególnych walut w obrocie, zdecydowanym liderem pozostał dolar amerykański. Dolar zaangażowany jest w ponad 80% wszystkich transakcji walutowych! Odpowiada to ponad 3 bilionom dolarów amerykańskich dziennie. A następnie są euro, jen japoński, funt brytyjski, dolar australijski, frank szwajcarski i dolar kanadyjski Złoty to największy rynek w regionie (obecnie 0,8%) 38

39 Rynek walutowy Jako główny cross umocnił swoja pozycję EUR/USD (28% obrotów) Udział w handlu walut z emerging markets wzrósł z 12,3% do 14% (najmocniejszy wzrost zanotowały lira turecka, won koreański, real brazylijski i dolar singapurski) Stolicą handlu walutami jest nadal Londyn (36,7% obrotu), USA (17,9%) Najbardziej aktywne na rynku są duże instytucje które skupiają około 50% obrotów. Najwięksi to Citigroup, Deutsche Bank, UBS, Barclays Capital, RBS 39

40 Rynek walutowy w Polsce Średnie dzienne obroty na krajowym rynku walutowym w 2010 roku wynosiły 7,848 mln USD, spadły tym samym o 15% w stosunku do roku Rynek jest płytki i są na nim spekulacyjne zmiany (wysoka zmienność kursu) Niestabilne dane makroekonomiczne Polska (zaliczana do emerging markets) jest ważną częścią regionu Europy Środkowo-Wschodniej Wzrost udziału w handlu EUR/PLN, co upodabnia nasz rynek do rynku czeskiego i węgierskiego Wartość złotego najlepiej odzwierciedla kurs EUR/PLN, gorzej koszyk 40

41 Rynek walutowy w Polsce Wzrost udziału w handlu EUR/PLN co upodabnia nasz rynek to rynku czeskiego i węgierskiego Większa płynność EUR/PLN Wartość złotego najlepiej odzwierciedla kurs EUR/PLN, gorzej koszyk Perspektywa wejścia Polski do ERM II 41

42 Prognozy Wzrost znaczenia obrotów generowanych z zagranicy Rozwój rynku detalicznego Dalszy wzrost znaczenia pary EUR/PLN i jej stabilizacja Prawdopodobne wstąpienie Polski do strefy euro 42

43 Nierzeczywista transakcja walutowa (NTW) Jest transakcją dającą możliwość zarobienia na zmianach kursów walutowych. Transakcja ta daje możliwość kupna lub sprzedaży określonej ilości jednej waluty za drugą nie wykładając na zakup żadnych pieniędzy tylko składając zabezpieczenie gwarantujące rozliczenie transakcji w przypadku niekorzystnego dla inwestora ruchu kursów walutowych. 43

44 Nierzeczywista transakcja walutowa transakcje wysoce wystandaryzowane obrót nimi podlega szczegółowym uregulowaniom jednostką transakcyjną dla NTW jest jeden LOT, którego zakup lub sprzedaż oznacza zakup lub sprzedaż jednostek jednej waluty za drugą transakcje NTW dają możliwość korzystania z bardzo wysokiej dźwigni finansowej, umożliwiającej zawieranie transakcji 100-krotnie większych niż stan środków inwestora na rachunku. Zatem żeby kupić nasze przykładowe 150 tys. USD wystarczy posiadać na swoim rachunku inwestycyjnym zaledwie 6 tys. PLN. 44

45 Nierzeczywista transakcja walutowa Rozliczenie transakcji następuje tylko i wyłącznie poprzez porównanie kursu otwarcia i zamknięcia danej transakcji (spread). 45

46 Przykład Inwestor przewiduje wzmocnienie się polskiej waluty w stosunku do euro. Na rachunku inwestycyjnym posiada PLN, aktualny kurs EUR/PLN wynosi 4,4630. Inwestor stwierdza, że ten kurs EUR/PLN jest za wysoki i długo się nie utrzyma, dlatego też postanawia sprzedać 2,5 lota EUR/PLN. Zawarcie takiej transakcji oznacza, że inwestor posiada obecnie otwartą pozycję na spadek kursu EUR/PLN o nominale EUR, na zabezpieczenie której z jego rachunku inwestycyjnego zostanie pobrany depozyt początkowy wynoszący 2,5*4.000 PLN, czyli PLN. Inwestor zarobi na w/w transakcji, jeżeli kurs EUR/PLN będzie niższy niż 4,4630 a straci, jeżeli będzie wyższy niż 4,

47 Przykład (1) Dzień pierwszy - na zamknięciu dnia kurs EUR/PLN wynosił 4,48 Strata inwestora z wyceny wynosi: *(4,4630-4,48)= -4,250PLN. Inwestor decyduje przetrzymać pozycję i ją przerolować na następny dzień. Ze względu na fakt, że inwestor sprzedał EUR/PLN, jego konto inwestycyjne zostanie uznane dodatnimi punkami swapowymi z tytułu rolowania pozycji. Stan rachunku inwestora wzrośnie o 2,5*50 PLN = 125 PLN, jako że punkty swapowe za jeden dzień na krótkiej pozycji EUR/PLN za jeden lot wynoszą 50 PLN. 47

48 Przykład (1) Kurs EUR/PLN spada do poziomu 4,3910. Inwestor stwierdza, że taki poziom kursu jest dla niego satysfakcjonujący i postanawia zamknąć pozycję. Zysk inwestora wynosi: *(4,4630-4,3910) = PLN. Dodatkowo inwestor zarobił na dodatnich punktach swapowych 125 PLN, zatem zysk netto z zamkniętej transakcji wynosi: Zrealizowany zysk netto = PLN PLN = PLN 48

49 Przykład (2) Założenia: przewidujemy umocnienie się euro do dolara, bo dane makro w USA są słabe; Aktualny kurs EUR/USD 1,2010 Zakup EUR, czyli 2 loty Wartość depozytu 1% wartości kontraktu czyli 2000 EUR (7800PLN) Scenariusz się zrealizował i po 5 dniach kurs EURUSD wynosił 1,

50 Przykład (2) Założenia: umocnienie się euro do dolara; kurs kupna EUR/USD 1,2010; depozyt 7800PLN; kurs rozliczenia 1,2280. Wynik na transakcji: (1,2280-1,2010)* *3,10=16740PLN Stopa zwrotu (16740/7800)*100% = 215% Porównując inwestora, który kupiłby gotówkę to jego zarobek wyniósłby 2,15% 50

51 Dane z rynku Badania brokerów świadczących usługi dla klientów indywidualnych pokazują, że 90% graczy traci pieniądze, 5% wychodzi na zero a 5% zarabia na tym rynku. Transakcje na których inwestorzy zyskują (EURUSD, GBPUSD, USDJPY, USDCHF) Transakcje na których inwestorzy tracą (EURUSD GBPUSD, USDCHF, USDJPY) 51

52 Analizy rynku forex Analiza fundamentalna Analiza techniczna 52