Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia licencjackie (poziom I) KOD MODUŁU 02-FP-S1-HLPP

Transkrypt

1 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia licencjackie (poziom I) Sylabus modułu: LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU KOD MODUŁU 02-FP-S1-HLPP 1. Informacje ogólne koordynator modułu semestr forma studiów sposób ustalania oceny końcowej modułu Prof. dr hab. Krzysztof Kłosiński pierwszy (zimowy) stacjonarne Na ocenę końcową składają się: ocena z ćwiczeń i ocena z testu (po 50%) Opis dydaktycznych i pracy LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU - Wykład prowadzący grupa(-y) treści Krzysztof Kłosiński Cały III rok Doświadczenie pokoleniowe pozytywistów w odniesieniu do tradycji mesjanizmu romantycznego, wątki biograficzne (udział w powstaniu styczniowym i jego następstwa). Powstanie styczniowe w relacjach jego uczestników, zapisach urzędników i historyków rosyjskich i polskich. Powstanie styczniowe w literaturze: teksty pozytywistów, teksty następnych pokoleń (ze szczególnym uwzględnieniem tekstów okolicznościowych w 50-tą rocznicę powstania, tu wykłady Piłsudzkiego). Polityczna sytuacja po powstaniu: programy liberalne i konserwatywne. Szkoły historyczne: krakowska i warszawska. Filozofia pozytywistyczna (Mill, Spencer). Dyskusje wokół pojęcia pozytywizmu i kwestie periodyzacyjne. Kluczowe kategorie światopoglądu pozytywistycznego: scjentyzm, biologizm, nowoczesność, ewolucjonizm, praca u podstaw, praca organiczna. Estetyka pozytywizmu: realizm, naturalizm. Mimetyczność a interseksualność w powieści realistycznej. Przełom antypozytywistyczny. Historyczne tło okresu, oraz jego geografia literacka. Rola prasy i teatru jako przestrzeni słowa polskiego. Dyskusje literackie okresu pozytywizmu, w tym przede wszystkim dyskusje wokół realizmu, powieści historycznej i kwestii

2 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 2 kobiecej. Wgląd w dyskursy około-pozytywistyczne. Pozytywiści wobec sprawy polskiej. Interpretacja tekstów Bolesława Prusa, Elizy Orzeszkowej, Henryka Sienkiewicza, Marii Konopnickiej, Aleksandra Świętochowskiego, Adama Asnyka, Adolfa Dygasińskiego, Antoniego Sygietyńskiego, Stanisława Witkiewicza. Wgląd w literaturę popularną okresu oraz w ówczesną dramaturgię. Dorobek i stanowiska badawcze najwybitniejszych znawców okresu pozytywizmu. Pozytywistyczne idee i stanowiska w kulturze i literaturze czasów późniejszych. metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa 1/ wykład (30 godz.) Uczestnictwo w wykładach, systematyczna lektura tekstów obowiązkowych oraz wybranych tekstów nadobowiązkowych (z uwzględnieniem pozycji do wyboru w zaleconej ilości). Wykład cotygodniowy. Literatura polska 1. A. Asnyk, Poezje. Wstęp S. Lichański. Warszawa Biblioteka Poezji i Prozy. (Album pieśni, W Tatrach, Nad głębiami) 2. A. Dygasiński, Zając. (Wyd. dowolne) 3. M. Konopnicka, Utwory poetyckie. Warszawa (Pisma wybrane, t.1: Obrazki, Na fujarce, Italia, Imagina). 4. M. Konopnicka, Nowele. Warszawa (Pisma wybrane, t. 2: Banasiowa, Mendel Gdański, Nasza szkapa, Krysta, Dym). 5. E. Orzeszkowa, Nad Niemnem. Oprac. J. Bachórz. Wrocław BN I, E. Orzeszkowa, Cham. Wstęp G. Borkowska. Kraków Biblioteka Polska. 7. B. Prus, Lalka. Oprac. J. Bachórz. Wrocław BN I, 262 (lub kolejne wydanie w tej serii). 8. H. Sienkiewicz, Trylogia. (Zalecamy wydanie w serii Nasza Biblioteka. Ossolineum ). 9. H. Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań. Oprac. T. Bujnicki. Wrocław BN I, 231. (Szkice węglem, Jamioł, Janko Muzykant, Niewola tatarska, Latarnik, Sachem, Organista z Ponikły) 10. A. Sygietyński, Na skałach Calvados, Skałotocz - palczak. (Polecamy wyd. Warszawa Kanon ). 11. A. Świętochowski, Nowele i opowiadania. Oprac. S. Sandler. Wrocław BN I, 185 (Chawa Rubin, Bartłomiejka, Złodzieje) 12. S. Witkiewicz, Na przełęczy. Oprac. R. Hennel. Kraków Seria Tatrzańska. 13. G. Zapolska, Moralność pani Dulskiej. Oprac. T. Weiss. Wyd. IV. Wrocław BN I, Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu. Oprac. J. Kulczycka-Saloni. Wrocław BN I, 249 (Młodość pozytywizmu; Powieść dojrzałego realizmu; Sprawa naturalizmu; Problem powieści historycznej).

3 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 3 uzupełniająca Literatura powszechna 15. K. Dickens, Klub Pickwicka. Przeł. W. Górski, uzupełnili Z. i W. Popławscy. (Wyd. dowolne). 16. F. Dostojewski, Zbrodnia i kara. Przeł. Cz. Jastrzębiec-Kozłowski. Oprac. J. Smaga. Wyd. II. Wrocław BN II, G. Flaubert, Pani Bovary. Przeł. A. Micińska. (Wyd. dowolne). 18. G. de Maupassant, Baryłeczka. (Proponujemy przekład W. Berenta w zbiorze: Wieczory Medańskie. Opracował T. Kowzan. Wrocław BN II, 135). Opracowania Podręczniki akademickie 19. H. Markiewicz, Literatura pozytywizmu. Warszawa Literatura polska 1. A. Asnyk, Poezje. Wstęp S. Lichański. Warszawa Biblioteka Poezji i Prozy. (Album pieśni, W Tatrach, Nad głębiami) 2. A. Dygasiński, Zając. (Wyd. dowolne) 3. M. Konopnicka, Utwory poetyckie. Warszawa (Pisma wybrane, t.1: Obrazki, Na fujarce, Italia, Imagina). 4. M. Konopnicka, Nowele. Warszawa (Pisma wybrane, t. 2: Banasiowa, Mendel Gdański, Nasza szkapa, Krysta, Dym). 5. E. Orzeszkowa, Nad Niemnem. Oprac. J. Bachórz. Wrocław BN I, E. Orzeszkowa, Cham. Wstęp G. Borkowska. Kraków Biblioteka Polska. 7. B. Prus, Lalka. Oprac. J. Bachórz. Wrocław BN I, 262 (lub kolejne wydanie w tej serii). 8. H. Sienkiewicz, Trylogia. (Zalecamy wydanie w serii Nasza Biblioteka. Ossolineum ). 9. H. Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań. Oprac. T. Bujnicki. Wrocław BN I, 231. ( Szkice węglem, Jamioł, Janko Muzykant, Niewola tatarska, Latarnik, Sachem, Organista z Ponikły) 10. A. Sygietyński, Na skałach Calvados, Skałotocz - palczak. (Polecamy wyd. Warszawa Kanon ). 11. A. Świętochowski, Nowele i opowiadania. Oprac. S. Sandler. Wrocław BN I, 185 ( Chawa Rubin, Bartłomiejka, Złodzieje) 12. S. Witkiewicz, Na przełęczy. Oprac. R. Hennel. Kraków Seria Tatrzańska. 13. G. Zapolska, Moralność pani Dulskiej. Oprac. T. Weiss. Wyd. IV. Wrocław BN I, Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu. Oprac. J. Kulczycka-Saloni. Wrocław BN I, 249 (Młodość pozytywizmu; Powieść dojrzałego realizmu; Sprawa naturalizmu; Problem powieści historycznej). Literatura powszechna 15. K. Dickens, Klub Pickwicka. Przeł. W. Górski, uzupełnili Z. i W. Popławscy. (Wyd. dowolne). 16. F. Dostojewski, Zbrodnia i kara.przeł. Cz. Jastrzębiec-Kozłowski. Oprac. J. Smaga. Wyd. II. Wrocław BN II, G. Flaubert, Pani Bovary. Przeł. A. Micińska. (Wyd. dowolne). 18. G. de Maupassant, Baryłeczka. (Proponujemy przekład W. Berenta w zbiorze: Wieczory Medańskie. Opracował T. Kowzan. Wrocław BN II, 135). Opracowania

4 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 4 Podręczniki akademickie 19. H. Markiewicz, Literatura pozytywizmu. Warszawa Lektury nadobowiązkowe Literatura polska (do wyboru co najmniej 3 pozycje) 20. M. Bałucki, Grube ryby. Oprac. T. Weiss. Wrocław BN I, I. Dąbrowski, Śmierć. Kraków A. Dygasiński, Gody życia (wyd. dowolne). 23. J. Lam, Pan komisarz wojenny. Koroniarz w Galicji. Oprac. S. Frybes. Wrocław BN I, E. Orzeszkowa, Gloria victis. (Wyd. dowolne). 25. B. Prus, Faraon (Wyd. dowolne). 26. M. Rodziewiczówna, Dewajtis. (Proponujemy wyd. Warszawa Świat Książki, ze wstępem Cz. Miłosza). 27. H. Sienkiewicz, Krzyżacy. Oprac. T. Bujnicki. Wrocław BN I, A. Szymański, Szkice. Oprac. B. Burdziej. Kraków Biblioteka Polska. 29. G. Zapolska, Żabusia. Ich czworo. Oprac. T. Weiss. Wrocław BN I, Arcydzieła nowelistyki pozytywizmu. Wybór i posłowie E. Pieścikowski. Szczecin F. Faleński, Wybór utworów. Oprac. M. Grzędzielska. Wrocław BN I, 202. (Kwiaty i kolce, Melodie z domu niewoli, Odgłosy z gór, Świstki Sylena, Pieśni spóźnione, Meandry). 32. W. Gomulicki, Wiersze wybrane. Oprac. P. Hertz. Warszawa A. Gruszecki, Krety. Kraków T. Jeske-Choiński, Ostatni Rzymianie. Powieść z czasów Teodozjusza Wielkiego. Katowice E. Orzeszkowa, Marta. Maria. Dylogia powieściowa. (Wyd. dowolne). 36. E. Orzeszkowa, Dziurdziowie. (Wyd. dowolne). 37. B. Prus, Emancypantki. (Wyd. dowolne). 38. B. Prus, Opowiadania i nowele. Oprac. T. Żabski. Wrocław BN I, B. Prus, Placówka. Oprac. T. Żabski. Wrocław BN I, H. Sienkiewicz, Bez dogmatu. (Wyd. dowolne). 41. H. Sienkiewicz, Quo vadis. (Wyd. dowolne). 42. A. Świętochowski, Dusze nieśmiertelne. Oprac. S. Sandler. Wrocław BN I, A. Świętochowski, Dumania pesymisty. (Wyd. dowolne). 44. Tatry i górale w literaturze polskiej. Antologia. Oprac. J. Kolbuszewski. Wrocław BN I, E. Orzeszkowa, Melancholicy. (Wyd. dowolne). 46. G. Zapolska, Kaśka Kariatyda. (Wyd. dowolne). Literatura powszechna (do wyboru co najmniej 3 pozycje) 47. L. Tołstoj, Wojna i pokój. Przeł. A. Stawar. (Wyd. dowolne). 48. E. Zola, W matni. Przeł. R. Kołoniecki. (Wyd. dowolne). 49. F. Dostojewski, Bracia Karamazow. Przeł. A. Wat. Oprac. J. Smaga. Wrocław BN II, F. Dostojewski, Biesy. Przeł. T. Zagórski i Z. Podgórzec. (Wyd. dowolne). 51. G. Eliot, Młyn nad Flossą. Przeł. A. Przedpełska-Trzeciakowa. Oprac. A. Szela. Kraków BN II, G. Flaubert, Szkoła uczuć. Dzieje pewnego młodzieńca. Przeł. A. Micińska. (Wyd.

5 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 5 dowolne). 53. G. Flaubert, Bouvard i Pecuchet. Przeł. W. Rogowicz. Warszawa G. Flaubert, Salambo. Przeł. W. Rogowicz. (Wyd. dowolne) 55. A. France, Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką. Przeł. J. Sten. Poglądy księdza Hieronima Coignard. Przeł F. Mirandola. (Wyd. dowolne). 56. E. i J. Goncourt, Dziennik. Pamiętniki z życia literackiego. Wybór i przekład J. Guze. Warszawa I. Gonczarow, Obłomow. Przeł. N. Drucka. Oprac. L. Suchanek. Kraków BN II, W. Hugo, Nędznicy. Przeł K. Byczewska. (Wyd. dowolne). 59. L. Tołstoj, Anna Karenina. Przeł. K. Iłłakowiczówna. (Wyd. dowolne). 60. L. Tołstoj, Opowiadania i nowele. Oprac. R. Łużny. Wrocław BN II, I. Turgieniew, Ojcowie i dzieci. Przeł. J. Guze. (Wyd. dowolne). 62. J. Verne, Tajemnicza wyspa. Przeł. J. Kaczmarewicz-Fedorowska. (Wyd. dowolne). 63. W. Whitman, Pieśń o sobie. Wybór, przekład i posłowie A. Szuba. Kraków E. Zola, Germinal. Przeł. K. Dolatowska. Wstęp i oprac. J. Nowakowski. Wrocław BN II, E. Zola, Nana. Przeł. Z. Karczewska-Markiewicz. (Wyd. dowolne). Opracowania nadobowiązkowe (do wyboru co najmniej 5 pozycji) 66. E. Auerbach, Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, t Przeł. Z. Żabicki. Warszawa G. Borkowska, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej. Warszawa (r. V i VI) 68. A. Brodzka, O nowelach Marii Konopnickiej. Warszawa T. Bujnicki, Sienkiewicza Powieści z lat dawnych. Studia. Kraków Chcemy całego życia! Antologia polskich tekstów feministycznych z lat Warszawa Dramat i teatr pozytywistyczny. Pod red. D. Ratajczak. Cz. I. Wrocław K. Kłosiński, Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej. Katowice Lalka i inne. Studia w stulecie polskiej powieści realistycznej. Pod red. J. Bachórza i M. Głowińskiego. Warszawa Latarnik Henryka Sienkiewicza. Interpretacje. Pod red. T. Bujnickiego. Katowice H. Markiewicz, Lalka Bolesława Prusa. Warszawa 1967 (lub inne wydanie). 76. H. Markiewicz, Pozytywizm. Warszawa A. Martuszewska, Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu. Wrocław Nowe stulecie trójcy powieściopisarzy. Praca zbiorowa pod red. A. Z. Makowieckiego. Warszawa Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje. Pod red. K. Bartoszyńskiego, M. Jasińskiej- Wojtkowskiej, S. Sawickiego. Warszawa (Interpretacje utworów pozytywistycznych). 80. M. Olszaniecka, Dziwny człowiek. (O Stanisławie Witkiewiczu). Kraków E. Paczoska, Lalka czyli Rozpad świata. Białystok E. Pieścikowski, Nad twórczością Bolesława Prusa. Poznań Recepcja i proces literacki. O polsko-niemieckich kontaktach literackich od modernizmu po okres międzywojenny. Pod red. G. Ritza i G. Matuszek. Kraków 1999.

6 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 6 adres strony www 84. Sienkiewicz i epoki. Powinowactwa. Pod red. E. Ihnatowicz. Warszawa Słownik literatury XIX wieku. Pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej. Warszawa Studia o twórczości Elizy Orzeszkowej. Pod red. J. Paszka. Katowice Z. Szweykowski, Twórczość Bolesława Prusa. Warszawa Trylogia Henryka Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki. Oprac. T. Jodełka-Burzecki. Warszawa Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce Wybór, przedmowa i komentarze E. Grabska, M. Poprzęcka. Warszawa (Realizm i tradycja). 90. Teoria badań literackich za granicą. Antologia. Oprac. S. Skwarczyńska, tom I, Romantyzm i Pozytywizm, Kraków (Taine; Brandes; Guyau; Brunetiere). 91. J. Tomkowski, Mój pozytywizm. Warszawa J. Tomkowski, Juliusz Verne - tajemnicza wyspa? Łódź Warszawa pozytywistów. Pod redakcją J. Kulczyckiej-Saloni i E. Ihnatowicz. Warszawa A. Wilkoń, O języku i stylu Ogniem i mieczem Henryka Sienkiewicza. Studia nad tekstem. Kraków FILOZOFIA (do wyboru co najmniej 1 pozycja) 95. Antologia filozofii francuskiej XIX wieku. Wybór, wstęp, komentarz B. Skargi. Warszawa (Przeczytać fragmenty Bernarda, Comte a, Renana, Taine a) 96. A. Comte, Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej. Rozprawa o całokształcie pozytywizmu. Przeł. J.K., B. Skarga, W. Wojciechowska. Warszawa K. Darwin, O powstawaniu gatunków drogą naturalnego doboru. Przeł. S. Dickstein i J. Nusbaum. Warszawa W. James, Pragmatyzm. Nowe imię paru starych stylów myślenia. Przeł. M. Szczubiałka. Warszawa K. Marks, Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne z 1844r. Przeł. K. Jażdziewski i T, Zabłudowski. Warszawa J. S. Mill, Utylitaryzm. O wolności. Przeł. M. Ossowska, A. Kurlandzka. Warszawa J. Ochorowicz, Pierwsze zasady psychologii i inne prace. Warszawa E. Renan, Żywot Jezusa. Przeł. A. Niemojewski. Łódź H. Spencer, Wybór pism. Przeł. H. Krahelska, [W:] L. Kasprzyk, Spencer, Warszawa Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU- WYKŁAD osoba Prof. Krzysztof Kłosiński przeprowadzająca weryfikację

7 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 7 grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji Cały rok III Znajomość głównych zagadnień przedstawionych na wykładzie wzbogacona własną lekturą tekstów ze spisu lektur. Umiejętność przyporządkowania konkretnych kontekstów historycznych do konkretnych tekstów literackich, rozpoznawalność konwencji i stylów literackich. Orientacja w światopoglądowych uwarunkowaniach sensów poszczególnych wydarzeń literackich. Test złożony z 40 pytań jednokrotnego wyboru. Ocena końcowa modułu uwzględniająca wynik testu i ocenę z ćwiczeń. 2. Opis dydaktycznych i pracy Literatura polska okresu pozytywizmu- ĆWICZENIA prowadzący grupa(-y) treści dr Katarzyna Szopa Grupa 1 specj. dziennikarska Tematyka poświęcona jest najważniejszym zagadnieniom historii literatury polskiej okresu pozytywizmu, ze szczególnym naciskiem na pisarstwo kobiet i sposoby reprezentowania płciowości w literaturze i kulturze XIX wieku. metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa 1/ wykład (30 godz.) 2/ ćwiczenia (30 godz.) Przygotowanie do, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału w obu składowych kursu. 1) Wprowadzenie J. Kulczycka-Saloni: Wstęp. W: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, opr. J. Kulczycka-Saloni, BN I 299, Wrocław ) Powieść naturalistyczna Zapolska i Sygietyński: Henryk Sienkiewicz: O naturalizmie w powieści. W: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, opr. J. Kulczycka-Saloni, BN I 299, Wrocław 1985.

8 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 8 Gabriela Zapolska: Kaśka Kariatyda. Kraków Antoni Sygietyński: Na skałach Calvados. Kraków ) Nowele: Henryk Sienkiewicz: Jamioł. (wyd. dowolne). 4) Kwestia kobieca: Eliza Orzeszkowa: Kilka słów o kobietach. W: Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat Red. A. Górnicka- Boratyńska. Warszawa ) Kwestia chłopska: Eliza Orzeszkowa: Cham. (wyd. dowolne) 6) H. Balzac: Eugenia Grandet. Warszawa uzupełniająca adres strony www Grażyna Borkowska: Cham Orzeszkowej: dwa porządki rzeczywistości. W: Lektury polonistyczne. Od realizmu do ekspresjonizmu. Red. G. Matuszek. Kraków Grażyna Borkowska: Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej. Warszawa (Rozdziały V i VI) Grażyna Borkowska: Pozytywiści i inni. Warszawa 1996 (2 rozdziały: Pozytywiści celne trafienie; Balsam i trucizna. Jak się bada pozytywizm). Krystyna Kłosińska: Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kraków (rozdziały: Zapolska-autorka; Ciało). Krystyna Kłosińska: Figura XIX-wiecznej histeryczki. W: Tejże: Miniatury. Czytanie i pisanie kobiece. Katowice Krzysztof Kłosiński: Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej. Katowice Luce Irigaray: Rynek kobiet. Przeł. A. Araszkiewicz. Przegląd Filozoficzno- Literacki 2003, nr 1(3), s Naomi Schor: Eugenia Grandet. Lustra i melancholia, przeł. A. Zawiszewska, Pamiętnik Literacki 2009, z. 4. Zenon Uryga: Na skałach Calvados powieść krytyczna. Pamiętnik Literacki 1969, z. 2, s Zygmunt Freud: Tabu dziewictwa. W: Tegoż: Życie seksualne. Przeł. R. Reszke. Warszawa Zygmund Freud: Żałoba i melancholia. W: Psychologia nieświadomości. Przeł. R. Reszke. Warszawa 2007 Judith Butler: Freud i melancholia płci. W: Tejże: Uwikłani w płeć. Przeł. K. Krasuska. Warszawa Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Literatura polska okresu pozytywizmu ĆWICZENIA osoba Zawsze wykładowca

9 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 9 przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji Grupa 1 specj. dziennikarska Podstawą zaliczenia jest aktywny udział w zajęciach oraz przygotowanie prezentacji na wybrany przez siebie temat związany z zagadnieniami omawianymi w trakcie. Obecność i aktywność na zajęciach, przygotowanie referatu. Średnia ocen. Na pierwszych zajęciach studenci zostaną zapoznani z sylabusem i z warunkami zaliczenia. 2. Opis dydaktycznych i pracy Historia literatury pozytywizmu ĆWICZENIA prowadzący Wacław Forajter grupa(-y) 2 treści Zajęcia konwersatoryjne z Historii literatury pozytywizmu mają przygotować do egzaminu z w/w przedmiotu po semestrze zimowym III roku studiów licencjackich. Ich celem jest zatem wyposażenie go w kompetencje z zakresu historii literatury i krytyki literackiej oraz ogólną wiedzę kulturową na temat drugiej połowy XIX wieku. Student pozna w ich trakcie takie pojęcia, jak realizm, naturalizm, impresjonizm, nowoczesność i modernizacja; zyska umiejętność krytycznej lektury tekstów w ich macierzystych kontekstach kulturowych; zrozumie mechanizmy historyczne, które ukształtowały formację pozytywistyczną (gł. Powstanie Styczniowe i jego konsekwencje), i podstawowe chwyty decydujące o literackości ówczesnych reprezentacji. metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja 1/ wykład (30 godz.) 2/ ćwiczenia (30 godz.) Przygotowanie do, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału w obu składowych kursu.

10 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 10 obowiązkowa uzupełniająca Baudelaire Ch.: Padlina, Malarz życia nowoczesnego, Paryski splin Dygasiński A.: Zając Flaubert G. Pani Bovary Konopnicka M.: Nasza szkapa Orzeszkowa E. : Marta Orzeszkowa E.: Cham Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu Prus B.: Lalka Prus B.: Pleśń świata Sienkiewicz H.: Janko Muzykant, Jamioł Sienkiewicz H.: Ogniem i mieczem Sygietyński A.: Na skałach Calvados, Skałotocz-palczak Hamon P.: Ograniczenia dyskursu realistycznego. Pamiętnik Literacki 1983, nr 1 Markiewicz H.: Pozytywizm (wydanie dowolne). Płachecki M: Wojny domowe. Szkice z antropologii słowa publicznego w dobie zaborów ( ). Warszawa Weintraub W.: Wyznaczniki stylu realistycznego. Pamiętnik Literacki 1962, nr 2 adres strony www 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Historia literatury pozytywizmu ĆWICZENIA osoba Dr hab. Wacław Forajter przeprowadzająca weryfikację grupa 2 wymagania znajomość lektur merytoryczne kompetencje w zakresie terminologii historycznoliterackiej, historii politycznospołecznej, historii idei i historii sztuki kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji obecność na zajęciach, aktywność W trakcie sesji egzaminacyjnej 2. Opis dydaktycznych i pracy

11 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 11 LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU ĆWICZENIA prowadzący Dr hab. Magdalena Piekara grupa(-y) GRUPA 3 treści Rozczytywanie pozytywizmu. Polska proza realistyczna. Wokół powieści Elizy Orzeszkowej. metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www 2/ ćwiczenia (30 godz.) czytanie tekstów, zarówno literackich jak i historyczno oraz teoretycznoliterakich, a także aktywność na zajęciach Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału w obu składowych kursu. Nowele: Jamioł Henryk Sienkiewicz, Cienie Bolesław Prus, Z legend dawnego Egiptu, Bolesław Prus, M. Konopnicka, Nasza szkapa. E. Orzeszkowa: Nad Niemnem, Cham Elaine Freedgood, Czytając rzeczy, Pamiętnik Literacki 4/2009; Krzysztof Kłosiński, Caca. Inny w Nad Niemnem; Krzysztof Kłosiński, Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej; Grażyna Borkowska, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej; Michał Głowiński, Cham, czyli Pani Bovary nad brzegami Niemna. Marian Płachecki, Wojny domowe. Studia z antropologii słowa publicznego w dobie niewoli ; Ewa Paczoska, Dojrzewanie. Dojrzałość. niedojrzałość. Od Bolesława Prusa do Olgi Tokarczuk; Ewa Paczoska, Prawdziwy koniec XIX w. Śladami nowoczesności; M. Konopnicka, Mendel Gdański; J.I. Kraszewski, Wielki nieznajomy; E. Orzeszkowa, Marta; B. Prus, Lalka Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU ĆWICZENIA osoba Dr hab. Magdalena Piekara

12 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 12 przeprowadzająca weryfikację grupa GRUPA 3 wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji znajomość lektur kompetencje w zakresie terminologii historycznoliterackiej, historii politycznospołecznej obecność na zajęciach, aktywność W trakcie sesji egzaminacyjnej 2. Opis dydaktycznych i pracy LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU ĆWICZENIA prowadzący Prof. dr hab. Krystyna Kłosińska grupa(-y) GRUPA 4 treści metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa Zajęcia będą koncentrować się wokół podstawowych zagadnień literatury i kultury pozytywizmu. Wybrane do lektury teksty literackie będą czytane z perspektywy gatunku, filozofii, ekonomii, etyki i estetyki pozytywistycznej. Akcent będzie padał na relektury pojedynczych tekstów i nowe interpretacje pozytywistycznej epoki. 2/ ćwiczenia (30 godz.). Rozmowa na temat zadanych tekstów literackich i wybranych do ich interpretacji szkiców Przygotowanie do, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału w obu składowych kursu. E. Orzeszkowa, Marta S. Barczyński, Narracja i tendencja. O powieściach tendencyjnych Elizy Orzeszkowej S. Suleiman, Authoritarian. Fictions. The ideological Novel as a Literary Genre ;rec. W. Tomasik, Ruch Literacki 1987,nr 1. G. Simmel, Filozofia pieniądza, Warszawa 2012 E. Orzeszkowa, Kilka słów o kobietach [w:] E. Orzeszkowa, Publicystyka społeczna, t.i, wybór i wstęp G. Borkowska M. Płachecki, Trzecia legenda [w:] Wojny domowe. Szkice z antropologii słowa publicznego w dobie zaborów ( ),Warszawa 2009

13 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 13 W. Berent, Fachowiec H. Sienkiewicz, Bez dogmatu A. Stawar, Pisarstwo Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1960 K. Kłosińska, Teorie Neurozy [w:]powieści o wieku nerwowym, Katowice 1989 M. Głowiński, Powieść młodopolska (rozdział o powieści dzienniku, pamiętniku i w pierwszej osobie), Warszawa uzupełniająca adres strony www G. Borkowska, Pozytywiści i inni, Warszawa 1996 G. Borkowska, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU ĆWICZENIA osoba Prof. dr hab. Krystyna Kłosińska przeprowadzająca weryfikację grupa GRUPA 4 wymagania znajomość lektur merytoryczne kompetencje w zakresie terminologii historycznoliterackiej, historii politycznospołecznej kryteria oceny obecność na zajęciach, aktywność przebieg procesu W trakcie sesji egzaminacyjnej weryfikacji 2. Opis dydaktycznych i pracy LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU ĆWICZENIA prowadzący grupa(-y) treści Prof. dr hab. Ryszard Koziołek ryszard.koziolek@us.edu.pl Zagadnienia i lektura: 1. Wprowadzenie: Henri Stendhal, Czerwone i czarne, przeł. Tadeusz Żeleński (Boy) [Rozdział XLIX Opera komiczna ]

14 Uniwersytet Śląski w Katowicach str Pycha realistycznego minimalizmu. Maria Konopnicka, Nasza szkapa N. Abercrombie, S. Lash i B. Longhurst, Przedstawienie popularne: przerabianie realizmu, w: Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Pod red. R. Nycza. Kraków Champfleury, Realizm. List do Pani Sand, w: Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce , wyb, przedm. koment. E. Grabska, M. Poprzędzka, Warszawa 1989, s Słownik literatury XIX wieku. Pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej. Warszawa 1991, hasło: realizm 2. Wszystko jest polityczne. Eliza Orzeszkowa, A...B...C... Słownik literatury XIX wieku. Pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej. Warszawa 1991, hasło: Praca organiczna i praca u podstaw. John Stuart Mill, O wolności, w tegoż: Utylitaryzm. O wolności, Warszawa Realizm to rewolucja! Bolesław Prus, Katarynka Martin Jay, Kryzys tradycyjnej władzy wzroku, w: Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Pod red. R. Nycza. Kraków Emil Zola, Powieść eksperymentalna, w: Modernizm: spotkania. Antologia, red. Ewa Paczoska, L. Magnone, Warszawa Utrata natury Bolesław Prus, Faraon (r. I) Jean Henri Fabre, Poświętnik czczony, w tegoż: Z życia owadów przeł. Z. Bohuszewiczówna i M. Górska, Warszawa 1994 Franz Kafka, Przemiana (dowolne wydanie) S. J. Gould, Niemoralna natura, w: Wielkie eseje w nauce, Warszawa Ryszard Koziołek, Kompleks Darwina, Teksty Drugie nr 3, Niesamowity Faleński E. T. A. Hofmann, Piaskun, przeł. F. Faleński (dowolne wydanie) Zygmunt Freud, Niesamowite, w: Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke, Warszawa 1997 Felicjan Faleński, Edgar Allan Poe i jego nowele (1861) 6. Jak kocha biznesmen? Bolesław Prus, Lalka Józef Bachórz, Wstęp do edycji Lalki w serii Biblioteka Narodowa. Georg Simmel, Filozofia pieniądza, w: Modernizm: spotkania. Antologia, red. Ewa Paczoska, L. Magnone, Warszawa Jan Tomkowski, Mój pozytywizm, Warszawa 1993 (rozdział: Neurotyczni bohaterowie Prusa ) 7. Kiedy oglądanie cierpienia dobrze robi człowiekowi? (Nietzsche). Jak metafora ideologizuje przedstawienie? Poetyka przemocy w Ogniem i mieczem (wybrane sceny). Susan Sontag, Widok cudzego cierpienia, przeł. S. Magala, Kraków Witold Gombrowicz, Sienkiewicz, w: Dziennik Dzieła, t. VII, Kraków 1986.Stanisław Brzozowski, Henryk Sienkiewicz i jego stanowisko w literaturze

15 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 15 współczesnej, w tegoż: Eseje i studia o literaturze, t. 1-2, oprac. H. Markiewicz, Wrocław 1990, BN I 258Ankieta: Nasza opinia o miejscu twórczości Sienkiewicza we współczesności, w: Po co Sienkiewicz? Sienkiewicz a tożsamość narodowa: Z kim i przeciw komu, pod red. J. Axera i T. Bujnickiego, Warszawa Erotyzm Trylogii sublimacje i substytucje 9. Od Heleny do Nel analiza postaci kobiet w twórczości Sienkiewicza Henryk Sienkiewicz, Ta trzecia (dowolne wydanie) Stanisław Mackiewicz, Henryk Sienkiewicz. Studium literackie, w: Odeszli w zmierzch. Wybór pism , Warszawa 1968 Zygmunt Freud, Dowcip i jego stosunek do nieświadomości, przeł. R. Reszke. Warszawa 1993, s Ryszard Koziołek, Płeć idei. W: Ciała Sienkiewicza. Studia o płci i przemocy, Katowice Literatura przeciw historii Analiza pierwszych sekwencji narracyjnych w kolejnych częściach Trylogii. Ponadto fragmenty do analizy: Skrzetuski u króla (Ogniem i mieczem); odczytanie listu królewskiego (Potop, t. 3, r.30 Referat: Historia w Ogniem i mieczem. Henryk Sienkiewicz, O powieści historycznej w (m.in.): Trylogia Henryka Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki, wyboru dokonał i opracował T. Jodełka, Warszawa Tadeusz Bujnicki, Źródło w narracji powieści historycznej, w: Sienkiewicz i historia. Studia, Warszawa 1981 Hayden White, Fikcjonalność przedstawień opartych na faktach, przeł. D. Kołodziejczyk. W: Proza historyczna, Kraków Stefan Szymutko, Trud pokrzepiania serc albo samotność pozytywisty, w: Przeciw marzeniu?. Jedenaście przykładów. ośmioro pisarzy. Katowice Męskość Stasia albo kolonializm W pustyni i w puszczy Michał Paweł Markowski, Postkolonializm, w: Anna Burzyńska, Michał Paweł Markowski, Teorie literatury, Kraków Sven Lindqvist, Wytępić całe to bydło, przeł. M. Haykowska, Warszawa 2009 (rozdz. bogowie oręża ) 12. Co robił Staś, kiedy dorósł? Joseph Conrad, Jądro ciemności (dowolne wydanie) Ian Watt, Conrad w wieku XIX (rozdział Jądro ciemności ). metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej W ramach ćwiczeń praktykujemy dialog poznawczy w oparciu o wiedzę, poświęcony problemowi postawionemu przez prowadzącego lub, pod kierunkiem i przy uzupełniającym wsparciu nauczyciela akademickiego Studia historycznoliterackie pozwalające dyskutować problemy stawiane na ćwiczeniach.

16 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 16 organizacja obowiązkowa uzupełniająca adres strony www Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału w obu składowych kursu. Podstawowe opracowania wykorzystywane podczas ćwiczeń: Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni, Warszawa 2007 (wyd. dowolne) Jan Tomkowski, Mój pozytywizm, Warszawa 1993 Leszek Kołakowski, Filozofia pozytywizmu (wyd. dowolne) Edycje tekstów obowiązkowych i uzupełniających oraz takich opracować znajdują się w spisie lektur z pozytywizmu i Młodej Polski zamieszczonym na stronie: Internetowe źródła niektórych tekstów: Ćwiczenia odbywają się w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego, Katowice, Pl. Sejmu Śl. 1, s Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu LITERATURA POLSKA OKRESU POZYTYWIZMU ĆWICZENIA osoba Zawsze wykładowca przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji 2. Opis dydaktycznych i pracy Literatura polska okresu pozytywizmu- ĆWICZENIA prowadzący grupa(-y) treści dr Katarzyna Szopa Grupa 6 specj. edytorska Tematyka poświęcona jest najważniejszym zagadnieniom historii literatury polskiej okresu pozytywizmu, ze szczególnym naciskiem na pisarstwo kobiet i sposoby reprezentowania płciowości w literaturze i kulturze XIX wieku.

17 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 17 metody prowadzenia dydaktycznych (kontaktowych) pracy własnej opis pracy własnej organizacja obowiązkowa uzupełniająca 1/ wykład (30 godz.) 2/ ćwiczenia (30 godz.) Przygotowanie do, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie; udział w przygotowaniu referatu Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału w obu składowych kursu. 1) Wprowadzenie J. Kulczycka-Saloni: Wstęp. W: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, opr. J. Kulczycka-Saloni, BN I 299, Wrocław ) Powieść naturalistyczna Zapolska i Sygietyński Henryk Sienkiewicz: O naturalizmie w powieści. W: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, opr. J. Kulczycka-Saloni, BN I 299, Wrocław Gabriela Zapolska: Kaśka Kariatyda. Kraków Antoni Sygietyński: Na skałach Calvados. Kraków ) Nowele: Henryk Sienkiewicz: Jamioł. (wyd. dowolne). 4) Kwestia kobieca: Eliza Orzeszkowa: Kilka słów o kobietach. W: Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat Red. A. Górnicka- Boratyńska. Warszawa ) Kwestia chłopska: Eliza Orzeszkowa: Cham. (wyd. dowolne) 6) H. Balzac: Eugenia Grandet. Warszawa Grażyna Borkowska: Cham Orzeszkowej: dwa porządki rzeczywistości. W: Lektury polonistyczne. Od realizmu do ekspresjonizmu. Red. G. Matuszek. Kraków Grażyna Borkowska: Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej. Warszawa (Rozdziały V i VI) Grażyna Borkowska: Pozytywiści i inni. Warszawa 1996 (2 rozdziały: Pozytywiści celne trafienie; Balsam i trucizna. Jak się bada pozytywizm). Krystyna Kłosińska: Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej. Kraków (rozdziały: Zapolska-autorka; Ciało). Krystyna Kłosińska: Figura XIX-wiecznej histeryczki. W: Tejże: Miniatury. Czytanie i pisanie kobiece. Katowice Krzysztof Kłosiński: Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej. Katowice Luce Irigaray: Rynek kobiet. Przeł. A. Araszkiewicz. Przegląd Filozoficzno-

18 Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 18 adres strony www Literacki 2003, nr 1(3), s Naomi Schor: Eugenia Grandet. Lustra i melancholia, przeł. A. Zawiszewska, Pamiętnik Literacki 2009, z. 4. Zenon Uryga: Na skałach Calvados powieść krytyczna. Pamiętnik Literacki 1969, z. 2, s Zygmunt Freud: Tabu dziewictwa. W: Tegoż: Życie seksualne. Przeł. R. Reszke. Warszawa Zygmund Freud: Żałoba i melancholia. W: Psychologia nieświadomości. Przeł. R. Reszke. Warszawa 2007 Judith Butler: Freud i melancholia płci. W: Tejże: Uwikłani w płeć. Przeł. K. Krasuska. Warszawa Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Literatura polska okresu pozytywizmu ĆWICZENIA osoba Zawsze wykładowca przeprowadzająca weryfikację grupa grupa 6 specj. edytorska wymagania Podstawą zaliczenia jest aktywny udział w zajęciach oraz przygotowanie prezentacji merytoryczne na wybrany przez siebie temat związany z zagadnieniami omawianymi w trakcie. kryteria oceny Obecność i aktywność na zajęciach, przygotowanie referatu. Średnia ocen. przebieg procesu Na pierwszych zajęciach studenci zostaną zapoznani z sylabusem i z weryfikacji warunkami zaliczenia.