Warszawa, 21 czerwca 2012 r.

Transkrypt

1 Raport Roczny 2011 CCI 2007CB163PO011 PROGRAM OPERACYJNY WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA (WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE) BRANDENBURGIA W RAMACH EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ Unia Europejska Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Warszawa, 21 czerwca 2012 r.

2 1. Informacje wstępne 4 2. Przegląd realizacji PO EWT PL-BB Realizacja i analiza postępów Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego Informacje finansowe PO EWT PL - BB Informacja na temat podziału wykorzystania funduszy wg kategorii interwencji (bez Pomocy Technicznej) Pomoc w podziale na grupy docelowe (bez Pomocy Technicznej) Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystana Analiza jakościowa (bez Pomocy Technicznej) System realizacji PO EWT PL-BB Postęp finansowy i rzeczowy PO EWT PL-BB (Priorytety 1-3) Rekomendacje KE Instrumenty inżynierii finansowej Realizacja założeń Strategii Lizbońskiej / EU Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi Zasada równości szans Zasada partnerstwa Opis napotkanych problemów w trakcie realizacji PO EWT PL-BB oraz podjętych w związku z tym działań zaradczych Zmiany w kontekście realizacji PO EWT PL-BB (w stosownych wypadkach) Zasadnicze modyfikacje w rozumieniu art. 57 rozporządzenia nr 1083/2006 (w stosownych wypadkach) Komplementarność pomocy z innymi instrumentami wsparcia Kontrole krzyżowe w zakresie odpowiedzialności IZ Monitorowanie i ocena Krajowa rezerwa wykonania pomocy Realizacja w podziale na Priorytety. Postęp wdrażania PO EWT PL BB wg Priorytetów (bez Pomocy Technicznej) Priorytet Osiągniecie celów i analiza postępów Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Priorytet Postęp w realizacji celów Priorytetu wraz z analizą postępów Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Priorytet

3 3.3.1 Postęp w realizacji celów Priorytetu wraz z analizą postępów Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Pomoc Techniczna Informacja i promocja Imprezy informacyjno-promocyjne Szkolenia dla beneficjentów Konferencja poświęcona PO EWT PL-BB Spotkania instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO EWT PL-BB Imprezy zewnętrzne Informowanie o wdrażaniu PO EWT PL-BB w gremiach regionalnych Współpraca z mediami Materiały informacyjno-promocyjne Bezpośrednie konsultacje Strona internetowa PO EWT PL-BB 53 Załącznik 1. Przykłady projektów wybranych do dofinansowania 56 Priorytet 1 56 Priorytet 2 57 Priorytet 3 58 Wykaz skrótów 59 Wykaz tabel 59 Wykaz wykresów 60 Załączniki i mapy 61 3

4 1. Informacje wstępne Cel: Europejska Współpraca Terytorialna PROGRAM OPERACYJNY WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA (WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE) BRANDENBURGIA w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej Kwalifikowany obszar: po polskiej stronie: Podregion Gorzowski (PL 431 w skład którego wchodzą powiaty: gorzowski, międzyrzecki, słubicki, strzelecko drezdenecki, sulęciński i miasto na prawach powiatu Gorzów Wielkopolski), Podregion Zielonogórski (PL w skład którego wchodzą powiaty: krośnieński, nowosolski, świebodziński, zielonogórski, żagański, żarski, wschowski i miasto na prawach powiatu Zielona Góra), po niemieckiej stronie: Powiat Märkisch-Oderland (DE 413), Powiat Oder-Spree (DE 415), Miasto na prawach powiatu Frankfurt nad Odrą (DE 411), Powiat Spree-Neiße (DE 429), Miasto na prawach powiatu Cottbus (DE 422). Okres programowania: 1 stycznia grudnia 2013 Numer programu (nr CCI): CCI 2007CB163PO011 Nazwa programu: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej ROCZNE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Rok sprawozdawczy: 1 stycznia grudnia 2011 Data zatwierdzenia rocznego sprawozdania przez Komitet Monitorujący: w procedurze obiegowej w dniach czerwca 2012 r. 4

5 2. Przegląd realizacji PO EWT PL-BB Realizacja i analiza postępów Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego Tabela 1. Postęp fizyczny PO EWT PL-BB w 2010 r. 1 Wskaźniki produktu Ogółem Cel ogólny programu: Pokonywać granice: redukcja niedogodności spowodowanych położeniem przygranicznym i wspólny rozwój regionu Brandenburgia Polska (Województwo Lubuskie) Realizacja Wskaźnik 1: Liczba projektów, które spełniają dwa spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Realizacja Wskaźnik 2: Liczba projektów, które spełniają trzy spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Realizacja Wskaźnik 3: Liczba projektów, które spełniają cztery spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Realizacja Wskaźnik 4: Liczba projektów dotyczących rozbudowy poprawy infrastruktury Realizacja Wskaźnik 5: Liczba projektów służących wspólnemu wykorzystaniu infrastruktury Realizacja Wskaźnik 6: Liczba projektów wspierających i poprawiających Realizacja Wskaźnik 7: Liczba projektów, które dotyczą regionalnego rozwoju i planowania Wskaźnik 8: Realizacja wspólną ochronę środowiska oraz zarządzanie środowiskiem naturalnym 1 Jako wskaźnik Realizacji przyjęto projekty zakończone, dla których zatwierdzono Raport końcowy z postępu realizacji projektu. 5

6 Liczba projektów, które wspierają rozwój międzygminny Wskaźnik 9: Liczba projektów wspierających gospodarkę Wskaźnik 10: Liczba przedsiębiorstw objętych wsparciem przy wprowadzaniu produktów Wskaźnik 11: Liczba projektów z zakresu marketingu lokalnego i regionalnego Wskaźnik 12: Liczba instytucji, które uczestniczą w działaniach marketingowych Wskaźnik 13: Liczba projektów wspierających transgranicznej sieci i kooperację w sektorze B+R Wskaźnik 14: Liczba projektów dotyczących podnoszenia kwalifikacji oraz zatrudnienia Wskaźnik 15**: Liczba osób, które wzięły udział we wspólnych przedsięwzięciach z zakresu kształcenia, w tym: mężczyźni/kobiety, uczniowie/młodociani Wskaźnik 16: Liczba przedsiębiorstw, instytucji, urzędów oraz innych podmiotów, którzy wzięli udział w projektach kooperacyjnych Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja 6

7 Realizacja Wskaźnik 17: Liczba osób, które wzięły udział we wspólnych inicjatywach na rzecz zatrudnienia Realizacja Wskaźnik 18: Liczba projektów wspierających kooperację i spotkania (w ramach Funduszu Małych Projektów oraz projektów sieciowych) Realizacja Wskaźnik 19**: Liczba osób zaangażowanych w projekty, w tym: kobiety/mężczyźni/dzieci i młodzież/osoby niepełnosprawne Realizacja Wskaźnik 20: Liczba projektów na rzecz przezwyciężania barier językowych Realizacja Wskaźnik 21: Liczba (inwestycyjnych) projektów z zakresu kultury, spraw społecznych, rekreacji i sportu (bez FMP) * w zatwierdzonym dokumencie programowym nie określono jednostek ani wartości docelowej wskaźników. **w okresie sprawozdawczym nie zakończyła się żadnego z projektów z Priorytetu 3, stąd też, ze względu na brak danych, nie możliwe jest wykazanie podziału na płeć. W okresie sprawozdawczym poprzez ostateczne rozliczenie finansowe zakończono realizację dwóch projektów w ramach Priorytetu 1. Oba projekty miały na celu realizację działań skierowanych na rzecz szeroko rozumianej poprawy infrastruktury społecznej pierwszy z nich dotyczył zagospodarowania krajobrazu nabrzeża rzeki Nysy w Euromieście Gubin/Guben w części dotyczącej turystycznego zagospodarowana Wyspy Teatralnej, natomiast drugi budowy transgranicznej ścieżki rowerowej. Tak jak i w roku poprzednim, połowę to jest 15 spośród zatwierdzonych projektów stanowiły te, które spełniły wszystkie cztery kryteria partnerstwa: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel i wspólne finansowanie. W Priorytecie 1 nadal najwięcej projektów służyło rozbudowie i poprawie infrastruktury turystycznej i drogowej (wskaźnik nr 4). Pomiar wskaźnika produktu nr 5 w trakcie realizacji projektów inwestycyjnych nie odzwierciedla rzeczywistej sytuacji i dotyczy raczej wskaźnika rezultatu ww. projektów, ponieważ wszystkie projekty dotyczące rozbudowy i poprawy infrastruktury służyć będą z założenia jej wspólnemu wykorzystaniu. Natomiast zasadniczo projekty te dotyczą sensu stricte rozbudowy i poprawy infrastruktury. Reprezentacyjne dla wskaźnika nr 8 są projekty, które zainicjowały gminy bliźniacze. Gubin-Guben i Słubice-Frankfurt nad Odrą. W ramach Priorytetu nr 2 złożono kolejne projekty z zakresu marketingu lokalnego i regionalnego - dotyczyły one wsparcia transgranicznego marketingu w obszarze rozwoju gospodarczego i promocji regionu jak również utworzenia niemiecko-polskich ośrodków informacyjno-turystycznych oraz projekty wspierające transgraniczne sieci i kooperację w sektorze B+ R. a konkretnie współpracę polsko-niemieckich placówek naukowych w dziedzinie odnawialnych energii. Należy przy tym zaznaczyć, iż projekty te w większości były 7

8 kontynuacją złożonych przez izby i instytucje otoczenia biznesu wniosków w poprzednich okresach sprawozdawczych.. Ze względu na brak środków w priorytecie nr 3 w 2011 r. KM nie zatwierdził do dofinansowania z EFRR żadnego wniosku, który został złożony w bieżącym okresie sprawozdawczym do WST w ramach Priorytetu 3. W stosunku do lat poprzednich zadowalająca wydaje się liczba osób, które wzięły udział we wspólnych przedsięwzięciach z zakresu kształcenia w stosunku np. do roku poprzedniego ich liczba wzrosła niemal sześciokrotnie. Wskaźnik nr 17 dotyczący liczby osób, które wzięły udział we wspólnych inicjatywach na rzecz zatrudnienia - wzrósł w stosunku do roku poprzedniego dwukrotnie. Natomiast znacznie obniżyła się wartość wskaźnika 21 dotycząca liczby projektów inwestycyjnych z zakresu kultury, spraw społecznych, rekreacji i sportu (FMP i PS) np. w stosunku do roku 2009 aż pięciokrotnie. Inicjuje się natomiast coraz więcej projektów na rzecz przezwyciężania barier językowych Informacje finansowe PO EWT PL - BB PO EWT PL-BB współfinansowany jest ze środków EFRR oraz ze środków krajowych. Łączny budżet PO EWT PL-BB w latach wynosi EUR, w tym EUR stanowią środki z EFRR. W okresie sprawozdawczym do WST wpłynęło w sumie 121 Raportów z postępu realizacji projektów będących zarazem wnioskami o płatności pośrednie (35 projektów) i końcowe (3 projekty) na rzecz projektów o łącznej wartości kosztów kwalifikowalnych w wysokości prawie 17 mln EUR. Całkowita kwota płatności zrealizowana przez IZ na rzecz beneficjentów wiodących w ramach PO EWT PL- BB na podstawie zatwierdzonych raportów/wniosków o płatność od początku wdrażania do dnia 31 grudnia 2011 r. wyniosła ,12 EUR, co stanowiło 15,68 % realizacji zobowiązań na lata Kumulatywnie do dnia 31 grudnia 2011 r. kwota wydatków poniesionych przez beneficjentów wykazanych we wnioskach do IZ (EFRR) wyniosła ,12 EUR, co stanowiło 15,68 % dofinansowania na lata Kwota refundacji przekazana przez KE do końca okresu sprawozdawczego wyniosła ,23 EUR, natomiast kumulatywna suma refundacji wypłaconych przez KE do końca 2011 r. stanowiła kwotę w wysokości ,67 EUR. Kwota odsetek narosłych na rachunku programowym w 2011 r. wyniosła ,96 EUR. Tabela 2. Osie priorytetowe w podziale na źródło finansowania (w EUR) narastająco Priorytet Całkowite finansowanie PO EWT PL-BB (UE i krajowe) Podstawa obliczenia wkładu Unii (koszty publiczne lub całkowite) Całkowita kwota poświadczonych wydatków kwalifikowalnych poniesionych przez beneficjentów 2 Odpowiadający wkład publiczny 2 Wskaźnik wykonania w % a b c d e=c/a jeżeli t lub e=d/a jeżeli p Priorytet ,00 T , ,89 15,41 % w tym wydatki związane z zakresem nd nd nd nd interwencji EFS 3 w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR , , ,89 15,41 % 2 3 Dane liczbowe w ujęciu kumulatywnym. Pole to jest wypełniane jedynie w przypadku sprawozdania końcowego z realizacji, jeżeli program operacyjny jest współfinansowany z EFRR lub z EFS, w przypadku, gdy skorzystano z możliwości określonej w art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1083/

9 wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia nd nd nd nd przejściowego 4 wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe 4 nd nd nd nd Priorytet 2 w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFS w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia przejściowego wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe Priorytet 3 w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFS w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia przejściowego wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe Priorytet 4 w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFS w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia przejściowego wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe ,00 T , ,34 12,44 % nd nd nd nd , , ,34 12,44 % nd nd nd nd nd nd nd nd ,00 T , ,00 15,56 % nd nd nd , , ,00 15,56 % nd nd nd nd nd nd nd nd ,00 T , ,89 27,65 % nd nd nd nd , , ,89 27,65 % nd nd nd nd nd nd nd nd SUMA , , ,12 15,68 % 4 Pole to jest wypełniane jedynie w przypadku sprawozdania końcowego z realizacji, jeżeli program operacyjny obejmuje wsparcie dla regionów objętych i nieobjętych wsparciem przejściowym. Dla programów operacyjnych otrzymujących wkład z EFRR w ramach szczególnej alokacji dla regionów najbardziej oddalonych: podział wydatków pomiędzy koszty operacyjne a inwestycje w infrastrukturę. 9

10 2.1.3 Informacja na temat podziału wykorzystania funduszy wg kategorii interwencji (bez Pomocy Technicznej) Tabela 3. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii w ramach Priorytetów 1-3 w roku Kod Klasyfikacja 1 Priorytetowy obszar tematyczny Kod Klasyfikacja 2 Forma finansowania Możliwe kombinacje kodów z klasyfikacji od 1 do 5 Kod Klasyfikacja 3 Obszar realizacji Kod Klasyfikacja 4 Rodzaj działalności gospodarczej (EUR) * , , , , , , , , , , , , ,73 Ogółem ,34 *podane kwoty uwzględniają dwa rodzaje danych dla zatwierdzonych wniosków: wnioskowane wartości zatwierdzonych wniosków, dla których nie podpisano jeszcze umów o dofinansowanie (po podpisaniu umowy o dofinansowania kwota ta może ulec zmianie, ze względu na spełnienie finansowych warunków nałożonych przez KM lub/i wynik badania fachowo-budowlanego w przypadku brandenburskich partnerów projektów) lub kwoty z umów/aneksów zatwierdzonych wniosków, dla których umowy o dofinansowanie zostały już podpisane. W okresie sprawozdawczym w ramach rozdysponowanych ponad 48 mln EUR KM przyznał prawie trzy czwarte środków (31,79 mln EUR) na projekty realizowane w ramach Priorytetu 1. Podobnie, jak w roku poprzednim zdecydowanie przeważały działania skierowane na rozwój infrastruktury drogowej (m.in. nowe połączenie mostowe na Nysie) oraz projekty mające na celu wzmocnienie usług turystycznych w obszarze transgranicznym od tworzenia spójnych systemów oznakowania turystycznego poprzez unowocześnianie dotychczasowych atrakcji turystycznych do przywracania blasku zabytkom poprzez ich renowację. W okresie sprawozdawczym ponad 12 mln EUR zostało przeznaczonych przez KM na projekty realizowane w ramach Priorytetu 3 i dotyczących systemów kształcenia i szkolenia, w tym dostosowania ich do potrzeb rynku pracy. Projekty dotyczące wpierania powiązań gospodarczych Priorytet 2 zostały natomiast wsparte przez KM kwotą na prawie 4 mln EUR, w tym prawie 3 mln EUR dotyczyło działań mających na celu wsparcie rozwoju B+R współpracę ośrodków naukowych z małymi i średnimi przedsiębiorcami. Tabela 4. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii w ramach Priorytetów 1-3 narastająco od początku wdrażania PO EWT PL-BB. Kod Klasyfikacja 1 Priorytetowy obszar tematyczny Kod Klasyfikacja 2 Forma finansowania Możliwe kombinacje kodów z klasyfikacji od 1 do 5 Kod Klasyfikacja 3 Obszar realizacji Kod Klasyfikacja 4 Rodzaj działalności gospodarczej (EUR)* , , , , , ,16 10

11 , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,00 80** , ,77 Ogółem ,79 * podane kwoty uwzględniają dwa rodzaje danych dla zatwierdzonych wniosków: wnioskowane wartości zatwierdzonych wniosków, dla których nie podpisano jeszcze umów o dofinansowanie (po podpisaniu umowy o dofinansowania kwota ta może ulec zmianie, ze względu na spełnienie finansowych warunków nałożonych przez KM lub/i wynik badania fachowo-budowlanego w przypadku brandenburskich partnerów projektów) lub kwoty z umów zatwierdzonych wniosków, dla których umowy o dofinansowanie zostały już podpisane. ** pod tą kategorią znajdują się wartości projektów systemowych, jakimi są Projekty Parasolowe. Od początku wdrażania PO EWT PL-BB najwięcej środków, bo aż 67% przyznanego dofinansowania z EFRR zostało skierowane na wdrażanie projektów w ramach Priorytetu 1. Najwięcej środków 26,56 mln EUR przeznaczonych zostało na wsparcie turystyki oraz ochronę dziedzictwa kulturowego. Drugą w kolejności kategorią, na którą przeznaczono proporcjonalnie najwięcej środków - 23,45 mln EUR, stanowią projekty związane z rozbudową infrastruktury drogowej, natomiast szeroko pojmowaną infrastrukturę społeczną wspierano w ramach PO EWT PL-BB kwotą w wysokości prawie 16 mln EUR. W ramach Priorytetu 2 najmocniej wsparto sieci współpracy między małymi i średnimi przedsiębiorstwami a uczelniami prawie 9 mln EUR, w tym na rzecz rozwoju B+R przeznaczono prawie 3 mln EUR. projektów związanych z edukacją i kształceniem stanowiła natomiast prawie 13% wszystkich rozdysponowanych środków 14,27 mln EUR. Najwięcej środków przeznaczono na działania związane z systemami kształcenia i szkolenia, w tym dostosowania ich do potrzeb rynku pracy 13,64 mln EUR. Analizując powyższe dane można zauważyć, iż dla beneficjentów, jak również dla członków KM najistotniejszą kwestią było podniesienie atrakcyjności turystycznej regionu oraz poprawa jego dostępności. Kwestia podniesienia poziomu edukacji w regionie również, mając na względzie przekazaną na ten cel kwotę, jest jedynym z priorytetów w planowaniu rozwoju wspólnego lubusko brandenburskiego regionu. Pozostałe działania cieszyły się zdecydowanie mniejszym zainteresowaniem wśród beneficjentów i instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO EWT PL-BB Pomoc w podziale na grupy docelowe (bez Pomocy Technicznej) W okresie sprawozdawczym największy odsetek 76% wśród kategorii beneficjentów, których projekty uzyskały dofinansowanie z EFRR, stanowiły jednostki samorządu terytorialnego (jst). Drugą grupę stanowiły organizacje pozarządowe i szkoły wyższe - 9,5%. Trzecią co do wielkości grupą były jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego 4,8%. Należy stwierdzić, iż dominacja jst w stosunku do lat ubiegłych wiąże się to z faktem, iż inne podmioty takie jak izby, instytucje szkoleniowe czy też instytucje otoczenia biznesu realizują projekty zatwierdzone w ramach PO EWT PL-BB w latach 2009 i 2010 i ze względu na ograniczony potencjał ludzki i finansowy nie są w stanie aplikować o kolejne środki. Kolejnym czynnikiem wpływającym na 11

12 powyższą sytuację jest relatywnie niewielki obszar wsparcia po stronie brandenburskiej, co ogranicza możliwości dla polskich partnerów w nawiązywaniu współpracy i realizacji projektów. Podkreślić należy, że w wielu przypadkach partnerzy uczestniczą równolegle w kilku projektach finansowanych ze środków PO EWT PL-BB. Wykres 1. Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji (bez Pomocy Technicznej) w roku Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji 16 je dnostki samorządu terytorialnego jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego organizacje pozarządowe szkoły wyższe 0 Porównując ubiegłe lata sprawozdawcze z rokiem bieżącym należy stwierdzić, iż nie zaszła żadna znacząca zmiana dotycząca kategorii instytucji, które skorzystały z dofinansowania. Nadal najwyższy udział procentowy wśród jednostek, którym na mocy decyzji KM przyznano dofinansowanie ze środków w ramach PO EWT PL- BB mają jednostki samorządu terytorialnego (w 2009 roku stanowiły one około 60%, w roku %, a w roku bieżącym 76% beneficjentów PO EWT PL-BB). Drugą grupę stanowią nadal organizacje pozarządowe (w 2009 roku stanowiły one 10%, w 2010 roku 25%, a w roku bieżącym 9,5% podmiotów, które uzyskały dofinansowanie). Trzecią, co do wielkości grupą były i są nadal instytucje szkoleniowe (w 2009 roku stanowiły one 7%, w 2010 roku 17%, w roku 2011 nie aplikowały o wsparcie). Należy przy tym zaznaczyć, iż w 2011 roku dofinansowanie otrzymały dwie wyższe uczelnie (w roku 2010 dotyczyło to tylko jednej uczelni wyższej). Lokalizację siedzib BW oraz powiązań partnerskich pomiędzy BW a partnerami projektów prezentuje załącznik numer 3 Mapa partnerstw. Wykres 2. Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji (bez Pomocy Technicznej) od początku wdrażania PO EWT PL-BB Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji (bez Pomocy Technicznej) od początku wdrażania PO EWT PL-BB 38 jednostki samorządu terytorialnego jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego organizacje pozarządowe szkoły wyższe instytucje szkoleniowe instytucje otoczenia biznesu izby Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystana W okresie sprawozdawczym nastąpił zwrot przyznanej pomocy w przypadku 6 beneficjentów PO EWT PL- BB. Zwroty dotyczyły kosztów niekwalifikowanych, które za takie zostały uznane przez kontrolerów 1-go stopnia. Z tego tytułu w roku 2011 zwrócono do PO EWT PL-BB kwotę w wysokości ,19 EUR. 12

13 W okresie sprawozdawczym nie nastąpił zwrot pomocy zgodnie z art. 57 oraz art. 98 ust. 2 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. Tabela 5. Lista projektów, których BW zostali wezwani do zwrotu pieniędzy w ramach PO EWT PL-BB, w podziale na poszczególne kwoty Lp. Nr umowy/decyzji o dofinansowanie 1. WTBR / WTBR /08 3 WTBR /08-00 Nazwa beneficjenta bbw Bildungszentrum Frankfurt (Oder) GmbH Regionalny Punkt Kontaktowy w Guben Verbraucherzentrale Brandenburg Data wydania wezwania do zapłaty Data odebrania pisma przez adresata Data zwrotu środków WTBR /09-00 Gmina Witnica WTBR /09-00 Arbeitsinitiative Letschin e.v WTBR /08-00 Mittlere Oder e.v UWAGI odzyskane: kwalifikowalne: 197 EUR, EFRR: 167,45 EUR, odsetki umowne: 8,34 EUR, odsetki karne: 1,40 EUR odzyskane: kwalifikowalne: 42, 56 EUR, EFRR: 36,18 EUR, odsetki umowne: 2,82 EUR, odsetki karne: - EUR odzyskane: kwalifikowalne: 4 604,95 EUR, EFRR: 3 914,21 EUR, odsetki umowne: 174,30 EUR, odsetki karne: 14,75 EUR odzyskane: kwalifikowalne: 6 891,12 EUR, EFRR: 5 857,45 EUR, odsetki umowne: 252,43 EUR, odsetki karne: - EUR odzyskane: kwalifikowalne: 10,56 EUR, EFRR: 8,47 EUR, odsetki umowne: 0,64 EUR, odsetki karne: - EUR odzyskane: kwalifikowalne: 176 EUR, EFRR: 137,84 EUR, odsetki umowne: 8,25 EUR, odsetki karne: - EUR 13

14 2.1.6 Analiza jakościowa (bez Pomocy Technicznej) System realizacji PO EWT PL-BB Rok 2010 był pierwszym pełnym rokiem praktycznego zastosowania systemu wdrażania opracowanego przez instytucje PO EWT PL-BB. Doświadczenia zdobyte w tym okresie posłużyły w roku 2011 za podstawę do dokonania odpowiednich aktualizacji i adaptacji w niektórych dokumentach i procedurach funkcjonujących w PO EWT PL-BB. Wprowadzone modyfikacje mały na celu przede wszystkim zapewnienie spójności między ich zapisami, wprowadzenie uproszczeń oraz rozwiązań dla sytuacji nieprzewidzianych w fazie koncypowania systemu wdrażania. Poniższa tabela prezentuje zestawienie zmian mających wpływ na system wdrażania PO EWT PL-BB: Tabela 6. Zestawienie zmian mających wpływ na system wdrażania PO EWT PL-BB Zmieniany dokument Zmiany w Karcie oceny formalnej dotyczące odniesienia do ustawy o finansach publicznych, kursu przeliczeniowego zastosowanego we wniosku, modułu oceny transgraniczności i jakości partnerstwa Uzupełnienie zmian w PO EWT PL-BB, dotyczące m.in. obszaru wsparcia, planu finansowego, wskaźników, nazw instytucji programowych i systemu informatycznego do obsługi PO EWT PL-BB Wprowadzenie procedury dotyczącej kosztów dzielonych (wspólnych) w projektach Podręcznik beneficjenta wiodącego Zmiany w Regulaminie KM Instrukcja wypełniania raportu z postępu realizacji projektu Cel modyfikacji Zalecenia pokontrolne Instytucji Audytowej, systematyka, uproszczenie Reakcja na aktualne potrzeby, aktualizacja Usystematyzowanie zasad ponoszenia i rozliczania tego rodzaju kosztów Konieczność wprowadzenia spójności między zapisami Podręcznika i innymi dokumentami funkcjonującymi w PO EWT PL-BB (instrukcje, procedury) Uszczegółowienie zapisów dotyczących postępowania w przypadku równej liczby głosów za i przeciw Konkretyzacja zapisów dotyczących kursu przeliczeniowego, stosowanego przez niemieckich beneficjentów Data podjęcia uchwały KM r r r r. Procedura obiegowa dotycząca tego dokumentu rozpoczęła się w 2011 r r. (informacyjnie) Wszystkie zmiany dotyczące realizacji projektów były od razu przekazywane przez WST potencjalnym wnioskodawcom i beneficjentom realizującym projekty w formie stosownych informacji na stronie internetowej PO EWT PL-BB, informacji przekazywanych beneficjentom drogą elektroniczną, indywidualnego doradztwa, czy szkoleń, które tematyzowały wpływ zmian w dokumentach i procedurach na kwestie najistotniejsze z punktu widzenia beneficjentów realizację i rozliczenie projektów. Pod względem instytucjonalnym system realizacji PO EWT PL-BB w roku 2011 nie doświadczył żadnych zmian Postęp finansowy i rzeczowy PO EWT PL-BB (Priorytety 1-3) Informacje ogólne Przygotowując finansową cześć niniejszego raportu przyjęto, iż w statystykach: - w przypadku projektów zatwierdzonych, dla których nie ma jeszcze podpisanych umów ujmuje się kwotę wnioskowaną przez BW (nie uwzględniając finansowych warunków nałożonych na projekt przez KM oraz wyników badania fachowo budowlanego); 14

15 - w przypadku projektów, dla których została już podpisana umowa o dofinansowanie ujmuje się kwotę dofinansowania z EFRR wynikającą z tego dokumentu. Konieczność stosowania takiej a nie innej metodologii wynikała z braku możliwości weryfikacji w większości przypadków poprawności spełniania finansowych warunków nałożonych przez KM na wnioski, braku odpowiedzi BW na decyzję KM, jak również z powodu braku wyników badania fachowo budowlanego, które dość często zmieniały wartość dofinansowania z EFRR dla projektu realizowanego przez brandenburskich BW i PP. Przyjęcie powyższych zasad pozwoliło usystematyzować dane finansowe, a także uniknąć konieczności ich wielokrotnego aktualizowania. W ramach każdego raportu dane z poprzednich lat są aktualizowane zgodnie z danymi z podpisanych umów i aneksów. Komitet Monitorujący, obradujący w 2011 roku trzykrotnie 18 stycznia w Witnicy, 21 czerwca w Burg i października w Gubinie wybrał do dofinansowania w sumie 28 projektów. Po uwzględnieniu 1 wniosku zatwierdzonego w procedurze obiegowej liczba wybranych projektów wyniosła 29 i opiewa na łączną kwotę dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w wysokości ,34 EUR. Tym samym tempo zatwierdzania środków programowych na rzecz projektów zarówno pod względem liczby projektów wybranych do dofinansowania, jak również ich wartości było ponad 2,5-krotnie większe niż w 2010 roku (w tym roku dla porównania odbyło się jedynie jedno posiedzenie KM, na którym zatwierdzono do dofinansowania 11 projektów o łącznej wnioskowanej wartości dofinansowania z EFRR w 17,24 mln EUR. To przyspieszenie w kwestii zatwierdzania wniosków do dofinansowania było niezbędne w PO EWT PL-BB, gdyż pozwoliło skompensować wolniejszy poziom wdrażania PO EWT PL-BB, jaki miał miejsce w 2010 r., przede wszystkim w odniesieniu do kwestii zasady n+3/n+2. Tym bardziej, że osiągnięta poprawa tempa realizacji PO EWT PL-BB odbyła się w dość specyficznych warunkach a mianowicie w obliczu wstrzymanego w październiku 2010 (wartość złożonych wniosków znacznie przekroczyła dostępną alokację) roku naboru projektów w najbardziej interesującym wnioskodawców i najlepiej wyposażonym finansowo Priorytecie 1. Jednak okazało się, iż zarówno liczba, jak i jakość wniosków złożonych w trakcie roku 2010 była wystarczająca, by na koniec roku sprawozdawczego osiągnąć poziom alokowania środków na projekty w ramach Priorytetu 1 na poziomie prawie 100 %. Podobna sytuacja miała miejsce w pozostałych Priorytetach PO EWT PL-BB: liczba i wartość wniosków złożonych w WST w roku 2010 pozwoliły Komitetowi Monitorującemu już w dniu 18 stycznia 2011 r. podjąć decyzję o wstrzymaniu naboru projektów w ramach Priorytetu 3 PO EWT PL-BB. W tym miejscu należy jednak zaznaczyć, iż przyczyniły się do tego również ustalenia wewnątrzprogramowe, zgodnie z którymi określona pula środków w tym Priorytecie ma zostać przeznaczona na drugie edycje realizowanych projektów parasolowych przez polskie i niemieckie biura Euroregionów Pro Europa Viadrina i Sprewa-Nysa- Bóbr, w ramach których wdrażane są projekty małe i sieciowe. To tłumaczy fakt, dlaczego na koniec roku sprawozdawczego poziom wydatkowania i kontraktowania alokacji Priorytetu 3 wynosi 78%. Po podpisaniu umów o dofinansowanie dla projektów parasolowych na okres poziom wykorzystania środków w Priorytecie 3 będzie wynosił 100%. Najpóźniej wstrzymano nabór wniosków w Priorytecie nr 2 nastąpiło to decyzją KM w czasie jego posiedzenia w dniu 18 października 2011 r. W ramach ww. Priorytetu w trakcie omawianego posiedzenia KM PO EWT PL-BB zatwierdził 3 projekty na wnioskowaną kwotę dofinansowania w wysokości ,90 EUR. Jeden projekt na wnioskowaną kwotę dofinansowania w wysokości ,00 EUR został przez KM odrzucony z powodu bardzo niskiej oceny ekspertów. Ich zdaniem wiele zaproponowanych w projekcie działań nie zostało odpowiednio opracowanych i opisanych, ponadto terminowość realizacji projektu wydała się problematyczna ze względu na braku zaawansowanych prac przygotowawczych, co mogło spowodować znaczne opóźnienia w realizacji projektu. Z przedstawionej sytuacji wynika, iż środki w ramach wszystkich Priorytetów EWT PL-BB zostaną wkrótce wykorzystane. Opracowany w ramach PO EWT PL-BB system monitorowania wydatków pozwoli na bieżące uzyskiwanie informacji na temat potencjalnych oszczędności, powstających w realizowanych projektach. W związku z powyższym na ostatnim posiedzeniu KM w 2011 roku, utworzono Listę projektów rezerwowych w ramach Priorytetu 1 i 3. Na podstawie pierwszych danych dotyczących stopnia wykorzystania zakontraktowanych środków w 16 projektach których zakończyła się do dnia 31 grudnia 2011 roku można stwierdzić, iż aktualna średnia kwota zaoszczędzonych środków w projekcie wynosi ok. 15%. Wspomniane 29 projektów wybranych w roku 2011 do dofinansowania na łączną kwotę 43,9 mln EUR (środki EFRR) stanowi bardzo istotny wkład w rzeczowo-finansową realizację PO EWT PL-BB i jest dobrym nawiązaniem do osiągnięć z roku 2009, w którym wybrano do dofinansowania 37 projektów na łączną kwotę 15

16 47,6 mln EUR (środki EFRR). Dzięki temu w samym tylko roku 2011 poziom wykorzystania środków w PO EWT PL-BB wzrósł o 18 punktów procentowych do poziomu 87%. Informacje szczegółowe Zainteresowanie PO EWT PL-BB W konsekwencji ogłoszenia w październiku 2010 r. i styczniu roku 2011 zawieszenia naborów w ramach Priorytetu 1 i 3, potencjalni wnioskodawcy mieli możliwość składania wniosków jedynie w ramach Priorytetu 2. Wyjątek stanowiły projekty dotyczące drugiej edycji projektów parasolowych wdrażanych przez biura euroregionów, których wnioski wpływały do WST w ciągu roku. Nie umniejsza to jednak ogólnego zainteresowania PO EWT PL-BB w latach ubiegłych, którego echo było widoczne na wszystkich trzech posiedzeniach KM w postaci dyskusji nad 57 wnioskami złożonymi w ramach wszystkich Priorytetów (1-3), o łącznej wartości 88,8 mln EUR (środki EFRR). W roku sprawozdawczym złożono zatem w WST w sumie 13 wniosków na łączną kwotę ,88 EUR (środki EFRR). 9 z nich, na kwotę ,81 EUR, zostało złożonych w ramach Priorytetu 2, a pozostałe 4, na kwotę ,07 EUR, w ramach Priorytetu 3 (wspomniane wyżej projekty parasolowe). Tym samym pula środków przewidziana do rozdysponowania w Priorytecie 2 została przekroczona na dzień r. prawie dwukrotnie, a w Priorytecie 3 prawie dokładnie odpowiada dostępnej jeszcze alokacji. Tytułem uzupełnienia powyższych informacji i wyjaśnień przedstawionych na poniższych wykresach należy dodać, iż w roku 2011 wnioskodawcy z własnej woli wycofali 4 wnioski, a 2 zostały odrzucone formalnie przez WST. Wykres 3 i 4. Liczba i wartość wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w roku 2011 w ramach Priorytetów Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w roku 2011 w ramach Priorytetów ,00 20,00 wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formlanie w roku 2011 w ramach Priorytetów 1-3 (w mln EUR, EFRR) 19, , ,00 5,00 3,65 1,77 0 Złożone Wycofane Odrzucone 0,00 Złożone Wycofane Odrzucone W ujęciu kumulatywnym lata powyższe dane przedstawiają się następująco: Wykres 5 i 6. Liczba i wartość wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w latach w ramach Priorytetów Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w latach w ramach Priorytetów ,00 250,00 wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w latach w ramach Priorytetów 1-3 (w mln EUR, EFRR) 247, , , ,00 50,00 49,32 21,29 0 Złożone Wycofane Odrzucone 0,00 Złożone Wycofane Odrzucone Ponieważ od dnia 18 października 2011 podmioty zainteresowane realizacją projektu w ramach PO EWT PL- BB nie mają już możliwości składania wniosków, powyższe wykresy, w szczególności przedstawiające 16

17 informację odnośnie do wartości złożonych wniosków, można z dużym prawdopodobieństwem traktować jako ilustrację ogólnego zainteresowania PO EWT PL-BB, wyrażonego jako wymierna finansowa wielkość potrzeb pogranicza lubusko-brandenburskiego. Dwukrotne przewyższenie dostępnej alokacji wydaje się także być świadectwem dobrej rozpoznawalności PO EWT PL-BB w regionie i potwierdzeniem słuszności decyzji instytucji wspólnotowych o kontynuowaniu programów współpracy transgranicznej w latach Powyższa informacja może jednak ulec zmianie w następnych latach w przypadku, gdyby w celu wykorzystania ewentualnych oszczędności w projektach, zasilających ponownie budżet PO EWT PL-BB, okazało się, iż lista projektów rezerwowych jest niewystarczająca i niezbędne jest podjęcie przez instytucje programowe decyzji o wznowieniu naboru projektów w ramach jednego lub więcej Priorytetów. Decyzje KM odnośnie do złożonych wniosków o dofinansowanie Jak wspomniano, w roku sprawozdawczym KM zbierał się na swoich posiedzeniach trzykrotnie. W ramach wszystkich posiedzeń oraz w ramach procedur obiegowych KM podejmował uchwały odnośnie do złożonych w WST wniosków o dofinansowanie: w dniu 18 stycznia w Witnicy zatwierdzono łącznie 11 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę w wysokości 22,03 mln EUR (EFRR), w dniu 21 czerwca w Burg zatwierdzono łącznie 4 wnioski o dofinansowanie na łączną kwotę w wysokości 9,44 mln EUR (EFRR), w dniach października w Gubinie 13 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę w wysokości 16, 365 mln EUR (EFRR), procedura obiegowa 1 wniosek o dofinansowanie wartości 0,337 mln EUR (EFRR). Łącznie w 2011 r. do dofinansowania z EFRR zostało zatwierdzonych przez KM 29 projektów. Zdecydowana większość zatwierdzonych projektów stanowiły działania wpisujące się w Priorytet 1 63%, natomiast projekty zatwierdzone w Priorytetach 2 i 3 stanowiły odpowiednio: 20% i 17% wszystkich projektów zatwierdzonych. Interesujący jest fakt, iż pomimo znacznej różnicy w liczbie zatwierdzonych projektów pomiędzy rokiem poprzednim (11 projektów) a bieżącym (29 projektów), to proporcje odnośnie do Priorytetów są niemal identyczne: ok. 63% dla Priorytetu 1 oraz ok. 37% dla pozostałych Priorytetów dla każdego z okresów sprawozdawczych. Potwierdza to wcześniejsze spostrzeżenia, iż zarówno wnioskodawcy, jak i członkowie KM widzą konieczność skierowania dużych nakładów finansowych na infrastrukturę. Działania związane natomiast z szeroko pojmowanym rozwojem zasobów ludzkich są odsuwane na dalsze miejsce. Szczegółowe informacje dotyczące decyzji KM odnośnie do złożonych wniosków o dofinansowanie prezentują wykresy numer 7 i 8. Wykres 7 i 8. Liczba i wartość projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w roku 2011 w ramach Priorytetów Liczba projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w roku 2011 w ramach Priorytetów Zatwierdzone Odrzucone Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 0 projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w roku 2011 w ramach Priorytetów 1-3 (w mln EUR, środki EFRR) ,17 37,16 31,79 34,33 3,88 12,49 Zatwierdzone Odrzucone 2,82 0,00 Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 W 2011 r. KM zatwierdził projekty na kwotę dofinansowania w wysokości 40,38% dostępnej alokacji na Priorytety 1-3 w PO EWT PL-BB na lata i w porównaniu do roku 2010 r. (14,46%) jest to prawie trzykrotnie więcej środków. W ujęciu kumulatywnym lata sytuacja w zakresie wniosków wybieranych przez KM do dofinansowania prezentuje się w następujący sposób: 17

18 Wykres 9 i 10. Liczba i wartość projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w latach w ramach Priorytetów 1-3 Liczba projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w latach w ramach priorytetów Zatwierdzone Odrzucone 16 Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 2 projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w latach w ramach Priorytetów 1-3 (w mln EUR, środki EFRR) ,77 46,67 73,51 39,30 8,38 3,58 28,87 Zatwierdzone Odrzucone 3,79 Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Wykres numer 10 ilustruje z pewnym przybliżeniem stan realizacji PO EWT PL-BB na dzień roku. Z przybliżeniem, ponieważ nie uwzględnia potencjalnych oszczędności w realizowanych aktualnie projektach, jak również w przypadku projektów, dla których nie została jeszcze podpisana umowa o dofinansowanie, uwzględnione zostały kwoty wnioskowane, czyli nieuwzględniające warunków finansowych KM. Mając jednak na względzie możliwość powrotu pewnej puli środków do PO EWT PL-BB wskutek oszczędności powstałych w realizowanych projektach, KM pozostawił niektóre wnioski bez rozstrzygnięcia, wpisując je na tak zwaną listę projektów rezerwowych, na której na dzień r. znajduje się 5 wniosków z Priorytetu 1 na łączną kwotę 7,355 mln EUR i 1 wniosek z Priorytetu 3 na kwotę 0,358 mln EUR (EFRR). Szczegółowe informacje na temat prac KM zostały przedstawione w rozdziale 2.8 niniejszego Raportu. Tabela 7. Zestawienie złożonych i zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR Priorytet/Działanie Liczba projektów złożonych w okresie sprawozdawczym EFRR dla projektów złożonych w okresie sprawozdawczym Liczba projektów, które uzyskały dofinansowanie w okresie sprawozdawczym EFRR dla projektów, które uzyskały dofinansowanie w okresie sprawozdawczym Priorytet I ,78 Działanie ,54 Działanie ,24 Działanie Priorytet , ,06 Działanie , ,00 Działanie , ,16 Działanie , ,90 Priorytet , ,50 Działanie ,50 Działanie , SUMA , ,34 18

19 Kontraktowanie środków W roku 2011 zostało podpisanych 16 umów o dofinansowanie na łączną kwotę środków z EFRR w wysokości ,98 EUR. Największą grupą beneficjentów tych umów, zarówno w ujęciu ilościowymi (50%) i wartościowym (72%), były podmioty wnioskujące o dofinansowanie przedsięwzięć infrastrukturalnych w ramach Priorytetu 1 podpisano w sumie 8 umów na łączną kwotę ,45 EUR. Kolejna grupa umów dotyczyła szeroko rozumianego obszaru doskonalenia zasobów ludzkich w Priorytecie 3 zawarto 6 umów o łącznej wartości ,37 EUR. Natomiast w zakresie transgranicznego wspierania powiązań gospodarczych (Priorytet 2) podpisano 2 umowy na kwotę ,16 EUR (środki EFRR). Zakontraktowana w roku sprawozdawczym kwota w wysokości 19,23 mln EUR stanowi 16% alokacji dostępnej w Priorytetach 1-3. Rozwój sytuacji w tym zakresie w roku 2011 ilustrują dwa poniższe wykresy: Wykres 11 i 12. Liczba i wartość umów o dofinansowanie podpisanych w roku 2011 dla projektów z Priorytetów Liczba umów o dofinansowanie podpisanych w roku 2011 dla projektów z Priorytetów Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet ,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 umów o dofinansowanie podpisanych w roku 2011 dla projektów z Priorytetów 1-3 (w mln EUR, EFRR) 19,23 13,92 0,72 4,59 Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Stan procesu kontraktowania środków w ramach PO EWT PL-BB na dzień roku przedstawia się następująco: Wykres 13 i 14. Liczba i wartość umów o dofinansowanie podpisanych w latach dla projektów z Priorytetów Liczba umów o dofinansowanie podpisanych w latach dla projektów z priorytetów ,00 60,00 umów o dofinansowanie podpisanych w latach dla projektów z priorytetów 1-3 (w mln EUR, EFRR) 60, ,00 40,00 30,00 20,00 10,00 38,16 5,22 16,71 0 Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 0,00 Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Od początku wdrażania PO EWT PL-BB do dnia roku Instytucja Zarządzająca zawarła z beneficjentami 51 umów o dofinansowanie na łączną kwotę dofinansowania ze środków EFRR w wysokości ,52 EUR (środki EFRR). Tym samym postęp we wdrażaniu finansowym PO EWT PL-BB w odniesieniu do zakontraktowanych środków wynosi nieco ponad 50% i jest obecnie o prawie 42 punktów procentowych niższy niż postęp mierzony w odniesieniu do zatwierdzonych wniosków o dofinansowanie. W rozbiciu na poszczególne Priorytety największą kwotę zakontraktowano do tej pory na realizację projektów w Priorytecie 1 53%. W pozostałych Priorytetach postęp realizacji mierzony wartością podpisanych umów wynosił odpowiednio: Priorytet 2 43%, Priorytet 3 47%. 19

20 Powyższe dane mogą posłużyć do odpowiedzi na często zadawane pytanie: jaka jest średnia wartość projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB? W Priorytecie 1 jest to 1,31 mln, w Priorytecie 2 0,52 mln, w Priorytecie 3 1,39 mln, a średnia wartość projektu w PO EWT PL-BB wynosi 1,17 mln (środki EFRR). Biorąc pod uwagę liczbę wniosków wybranych do dofinansowania w roku mogłoby się wydawać, iż tempo podpisywania umów ulegnie w roku 2011 znaczącemu spadkowi. Odniesienie do liczby zatwierdzonych projektów w roku ubiegłym jest o tyle istotne, że analiza przeprowadzona przez WST na potrzeby posiedzenia KM w październiku 2011 roku wykazała, iż średni czas, jaki mija od momentu wyboru wniosku do dofinansowania do momentu podpisania umowy o dofinansowanie, wynosi właśnie 12 miesięcy. Jednym z czynników determinujących taki stan rzeczy był okres oczekiwania niemieckich partnerów projektu na decyzję organu dokonującego oceny budowlanej projektów inwestycyjnych po stronie niemieckiej. Ocena ta jest bowiem warunkiem koniecznym rozpoczęcia realizacji projektu inwestycyjnego po niemieckiej stronie. Z uwagi na to, iż po polskiej stronie beneficjenci mogą praktycznie rozpoczynać realizację inwestycji co prawda na własne ryzyko do momentu podjęcia decyzji KM PO zaraz po złożeniu wniosku we Wspólnym Sekretariacie Technicznym, wspólnego projektu inwestycyjnego po obu stronach granicy zgodnie ze złożonym we wniosku harmonogramem rzeczowo finansowym jest prawie niemożliwa. Innym czynnikiem mającym wpływ na wydłużające się oczekiwanie przez BW na podpisanie umowy o dofinansowanie była liczba warunków formułowanych pod adresem projektów przez ekspertów i podtrzymywanych następnie przez KM. Jednak z przedstawionych powyżej informacji wynika, iż liczba podpisanych umów o dofinansowanie w roku 2011 nie odbiega od liczby umów zawartych w latach ubiegłych: tylko w roku 2009 podpisano więcej, bo 19 umów, natomiast w roku 2010 była to dokładnie sama liczba jak w obecnym roku sprawozdawczym 16 umów. Aktualnie różnica między liczbą wniosków wybranych do dofinansowania (77) a liczbą podpisanych umów (51) wynosi 16, co oznacza, iż przy założeniu, że dotychczasowe tempo zostanie utrzymane, oraz że działania ukierunkowane na usprawnienie procesu uzgadniania protokołów z posiedzeń KM i na formułowanie pod adresem projektów wyłącznie istotnych warunków przyniosą oczekiwane rezultaty, do końca roku 2012 umowami powinny zostać objęte wszystkie wnioski zatwierdzone do końca roku sprawozdawczego. Tym samym poziom kontraktacji środków w PO EWT PL-BB osiągnąłby na trzy lata przed zamknięciem obecnej perspektywy finansowej poziom 90%, co wydaje się być optymalnym rezultatem. Raportowanie W PO EWT PL-BB obowiązuje kwartalny cykl raportowania, co oznacza, że beneficjenci zobowiązani są do złożenia w ciągu roku czterech raportów będących jednocześnie wnioskami o płatność okresową lub końcową. By uniknąć kumulowania się rozliczeń na koniec każdego kwartału, w PO EWT PL-BB przyjęto zasadę, że okresy rozliczeniowe projektów odnoszą się do dnia zawarcia umowy o dofinansowanie. Dzięki temu liczba raportów składanych w danym roku w WST rozkłada się w miarę równomierne na poszczególne kwartały i miesiące. Zalety tego rozwiązania można było docenić właśnie w roku sprawozdawczym, w którym liczba raportów złożonych w WST osiągnęła prawdopodobnie swój średni poziom w perspektywie kilku kolejnych lat i wyniosła 121, stanowiąc tym samym dziesięciokrotność liczby złożonych raportów w roku 2009 i 160% liczby raportów złożonych w roku Taki przyrost liczby składanych rozliczeń przekłada się automatycznie na podobny w skali przyrost rozliczanych kwot: 121 raportów złożonych w roku 2011 miało łączną wartość ,67 EUR (środki EFRR). Jest to ponad 24 razy więcej niż w początkowym roku 2009 i prawie trzy razy więcej niż w roku Wykres 15 i 16. Liczba i wartość raportów z postępów realizacji projektów złożonych w WST w latach (Priorytety 1-3) Liczba raportów z postępów realizacji projektów złożonych w WST w latach (Priorytety 1-3) Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet raportów z postępów realizacji projektów złożonych w WST w latach (Priorytety 1-3 w mln EUR) ,69 0,34 5,80 2,92 2,02 0 0,35 0,86 16,95 Priorytety 1-3 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 11, ,73 1,04 20

21 Dane te świadczą o osiągnięciu przez PO EWT PL-BB tempa wdrażania adekwatnego do stworzonych warunków wyjściowych, tzn. odpowiednio dużej liczby zatwierdzonych wniosków, która mogła przełożyć się na odpowiednią liczbę zawartych umów. Z zestawienia łącznej kwoty rozliczeń złożonych w latach w WST ,62 EUR (koszty całkowite) z łączną kwotą zawartych w tym okresie umów o dofinansowanie ,14 EUR (koszty całkowite) wynika, iż finansowa projektów na koniec roku sprawozdawczego wynosi 33%. Powyższy wykres stanowi w zasadzie potwierdzenie wszystkich informacji zaprezentowanych do tej pory w tym rozdziale oraz logiki procesów dokonujących się w PO EWT PL-BB: Priorytet o największej alokacji Priorytet 1 cieszy się największym zainteresowaniem wnioskodawców, w związku z to właśnie w tym Priorytecie zatwierdzono największą liczbę wniosków na największą wartość. W ramach Priorytetu 1 podpisano także największą liczbę umów, w związku z czym w jego ramach realizowana jest największa liczba projektów, a to z kolei jest związane z najwyższą łączną kwotą raportów z postępu realizacji projektów. Zgodnie z tą prawidłowością kolejnym Priorytetem o największym wpływie na realizację PO EWT PL-BB jest Priorytet 3, a następnie Priorytet 2 z jego najmniejszym budżetem. Odzwierciedla to również statystyka dotycząca udziału poszczególnych Priorytetów w wartości raportów/wniosków o płatność złożonych w latach w WST: Priorytet 1 62%, Priorytet 3 30%, Priorytet 2 8%. Gdyby podobne tempo rozliczania projektów (ok. 17 mln) zostało utrzymane w następnym roku, ryzyko związane z zasadą n+3/n+2 (27,97 mln w roku 2012) zostałoby całkowicie wyeliminowane. Biorąc jednak pod uwagę, iż w roku 2012 spodziewany jest poziom zakontraktowania środków w granicach 90%, to ze względu na realizowane aktualnie (w tym kończące się) i rozpoczynane nowe projekty, liczba i wartość raportów złożonych w 2012 roku w WST także powinna ulec dalszemu wzrostowi. Byłoby wskazane, by w kontekście nakładania się w roku 2013 zasady n+3 (rok 2010) i n+2 (rok 2011) wartość rozliczeń, przekładających się następnie na wnioski o płatność składane do KE do końca roku 2013, wzrastała w ujęciu rocznym o 25% wówczas osiągnęłaby zakładany poziom 69,4 mln EUR. Należy zaznaczyć, iż analizując powyższe dane należy wziąć pod uwagę dwa czynniki pierwszy są to dane na poziomie WST, a nie poziomie KE. Drugi czynnik to brak w powyższym ujęciu Priorytetu Pomoc Techniczna. Pierwszy czynnik sprawia, iż żeby osiągnąć cele związane z zasadą n+3/n+2, do WST muszą wpłynąć wnioski na wyższą kwotę, ponieważ (głównie pod koniec roku) należy uwzględnić czas potrzebny IC na złożenie wniosku o płatność do KE. Mimo tego, podane powyżej informacje są wystarczająco miarodajne, by służyć za zobrazowanie aktualnej sytuacji i tendencji w PO EWT PL-BB. Należy zaznaczyć, iż analizując powyższe dane należy wziąć pod uwagę dwa czynniki pierwszy są to dane na poziomie WST, a nie poziomie KE. Drugi czynnik to brak w powyższym ujęciu Priorytetu Pomoc Techniczna. Pierwszy czynnik sprawia, iż żeby osiągnąć cele związane z zasadą n+3/n+2, do WST muszą wpłynąć wnioski na wyższą kwotę, ponieważ (głównie pod koniec roku) należy uwzględnić czas potrzebny IC na złożenie wniosku o płatność do KE. Mimo tego, podane powyżej informacje są wystarczająco miarodajne, by służyć za zobrazowanie aktualnej sytuacji i tendencji w PO EWT PL-BB. Podsumowanie Należy stwierdzić, iż dokonujący się proces wdrażania PO EWT PL-BB doznał znacznego przyspieszenia w porównaniu z rokiem poprzednim i w obecnej chwili jest wdrażany bez większych zakłóceń, czy incydentów, które wymagałyby podejmowania nadzwyczajnych interwencji, czy działań zaradczych instytucji programowych i/lub Komitetu Monitorującego. 21

22 Wykres 17. Poziom realizacji finansowej PO EWT PL-BB na dzień roku w odniesieniu do projektów wybranych do dofinansowania, podpisanych umów o dofinansowanie i raportów/wniosków o płatność złożonych w WST (Priorytety 1-3 w mln EUR, środki EFRR dla wybranych projektów i podpisanych umów) 140,00 120,00 100,00 Poziom realizacji finansowej Programu na dzień r. 119,28 119,28 119,28 110,77 Alokacja ,00 60,00 60,09 40,00 20,00 23,44 0,00 Wybrane projekty Podpisane umowy Raporty złożone w WST Ponad 92%-owy poziom rozdysponowania środków przez KM stanowi optymalną sytuację wyjściową dla realizacji kolejnych projektów i finalizacji PO EWT PL-BB w latach wniosków wybranych do dofinansowania w roku 2011 przyczyni się do tego, iż na koniec przyszłego roku poziom zakontraktowanych środków (umowy o dofinansowanie) zbliży się swoją wartością do poziomu zatwierdzonych wniosków. Rok sprawozdawczy dał bowiem jasną odpowiedź na pytanie o klucz do osiągnięcia lepszych postępów finansowych. Tym kluczem są właśnie zawarte umowy o dofinansowanie, które pozwalają na oficjalną realizację projektów i związany z tym przepływ środków. Z perspektywy końca roku 2011 kwota 17 mln EUR (środki EFRR), jaką od stycznia do grudnia tego roku rozliczyli beneficjenci PO EWT PL-BB, jest w porównaniu z latami ubiegłymi dużym osiągnięciem, mającym swoje źródła również w tym, iż to właśnie na lata 2010 i 2011 przypada w większości przypadków najbardziej aktywny pod względem rzeczowym i finansowym okres realizacji projektów zatwierdzonych przez KM na początku bieżącego okresu wdrażania. Wiele wskazuje też na to, iż będzie ona nadal wzrastać w dwóch kolejnych latach: z jednej strony będą miały na to wpływ projekty kończące się (w tym 12 projektów zakończonych rzeczowo w roku 2011), a z drugiej strony przyczynią się do tego nowe projekty, które po podpisaniu umów o dofinansowanie wejdą w aktywną fazę realizacji Rekomendacje KE i IZ We wrześniu 2011 r. KE poinformowała IZ, iż Raport Roczny z wdrażania PO EWT PL-BB w 2010 r. (RR2010) nie może zostać uznany jako zadawalający i przedstawiała następujące zastrzeżenia odnośnie do niektórych zagadnień zawartych w treści ww. dokumentu, tj.: opis Priorytetów zbyt mała ilość informacji dotyczących oceny jakości realizacji działań w PO EWT PL- BB; wskaźniki zwrócono uwagę na niski poziom osiągnięcia wskaźników, jak również na brak wyczerpującego wyjaśnienia tej sytuacji. Wskazano na brak podziału wskaźników na płeć; komplementarność zwrócono uwagę na brak wskazania komplementarności PO EWT PL-BB z działaniami prowadzonymi w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego dla Rozwoju Obszarów Wiejskich; Strategia Europa zwrócono uwagę na brak pogłębionej analizy wkładu konkretnych działań do realizacji ww. Strategii; napotkane problemem brak wskazania na różnice pomiędzy partnerami programowymi odnośnie do systemu wdrażania PO EWT PL-BB; ocena działań informacyjno-promocyjnych zwrócono uwagę, iż dokument koncentruje się na danych statystycznych natomiast brak jest pogłębionej analizy danych. RR2010 został skorygowany pod kątem uwag KE i zatwierdzony przez członków KM w drodze postępowania obiegowego, które rozpoczęło się w 2011 r., ale zakończyło dopiero w 2012 r. W związku z tym informacje na ten temat zostaną przedstawione w kolejnym raporcie z wdrażania PO EWT PL-BB. 22

23 W wyniku przeprowadzonych kontroli IZ sformułowała zalecenia/rekomendacje w stosunku do niektórych z kontrolowanych instytucji. Zalecenia i rekomendacje są sukcesywnie wdrażane i są przedmiotem kontroli następczych. Sformułowane rekomendacje i zalecenia nie mają wpływu na ogólną ocenę realizacji PO EWT PL-BB Instrumenty inżynierii finansowej W okresie sprawozdawczym instrumenty inżynierii finansowej nie uległy zmianie i są szczegółowo opisane w dokumencie PO EWT PL-BB. Zgodnie z zasadami środki z EFRR przekazywane są na zasadzie refundacji poniesionych kosztów. W okresie sprawozdawczym ww. dokumenty były natomiast aktualizowane w celu dopasowania ich zapisów do treści innych dokumentów programowych oraz w celu wyeliminowania pojawiających się problemów (patrz również rozdział 2. 8). Odnośnie do zasad ponoszenia wydatków, zasad przygotowywania dokumentów dotyczących refundacji oraz certyfikacji wydatków zostały odpowiednio przygotowane następujące dwujęzyczne dokumenty: formularz Raportu z postępu realizacji projektu (wniosek o płatność), formularz Certyfikatu, Instrukcja do raportu, Wspólne zasady kontroli I stopnia, zatwierdzono również Procedurę ponoszenia kosztów dzielonych Realizacja założeń Strategii Lizbońskiej / EU 2020 Podstawą opracowania PO EWT PL-BB były dokumenty Wspólnoty Europejskiej, w tym Strategii Lizbońskiej. Analizując realizację Strategii Lizbońskiej w PO EWT PL-BB należy jednak wziąć pod uwagę specyfikę celów Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Z tego powodu Strategii Lizbońskiej w PO EWT PL-BB nie jest tak wyraźnie widoczna, jak w przypadku celów: konwergencja oraz regionalna konkurencyjność i zatrudnienie. Bezpośredni wpływ na treść PO EWT PL-BB mają cele zawarte w sekcji B Strategii Lizbońskiej Reformy mikroekonomiczne zmierzające do zwiększenia europejskiego potencjału wzrostu. Wytyczne te wypełniają przede wszystkim działania Priorytetu 2 PO EWT PL-BB, w głównej mierze działania 2.1 oraz 2.3. Należy jednak zwrócić uwagę, iż wymagane jest, by zachowane zostały aspekty transgraniczne podejmowanych przedsięwzięć. W takim też aspekcie została uwzględniona w Priorytecie 2 (działania 2.1 i 2.3) wytyczna nr 15 (Promocja kultury opartej na przedsiębiorczości i stworzenie otoczenia sprzyjającego MŚP). W 2011 r. żaden z projektów realizowanych w Priorytecie 2 PO EWT PL-BB nie został ukończony finansowo. Tym samym nadal brak jest możliwości dokonania analizy realizacji Strategii Lizbońskiej w niniejszym aspekcie. Priorytet 1 PO EWT PL-BB (działanie 1.1) uwzględnia zintegrowaną wytyczną nr 16 (Rozbudowa, ulepszenie i powiązanie infrastruktury w całej Europie oraz dokończenie realizacji priorytetowych projektów transgranicznych).wytyczna ta jest z punktu widzenia PO EWT PL-BB szczególnie ważna i znacząca i należy do głównych zadań PO EWT PL-BB. Należy podkreślić, iż mając na względzie środki dostępne w ramach PO EWT PL-BB nie można oczekiwać realizacji żadnego z priorytetowych z punktu widzenia całej Europy transgranicznych projektów infrastrukturalnych. Przygotowane i zrealizowane mogą być jednak przedsięwzięcia infrastrukturalne istotne dla wspólnego obszaru Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia. W 2011 r. zostały zakończone finansowo 2 projekty wpisujące się ww. założenia. Pierwszym z nich jest projekt Powiatu Gorzowskiego Budowa transgranicznej ścieżki rowerowej Kietz- Kostrzyn nad Odrą Barlinek polegający na wytyczeniu nowej ścieżki rowerowej, pozwalającej na odtworzenie dawnego transgranicznego połączenia komunikacyjnego dwóch regionów turystycznych: po stronie polskiej - Powiatu Gorzowskiego, a po stronie niemieckiej Powiatu Märkisch - Oderland. Konkretnie projekt dotyczył budowy odcinków ścieżki rowerowej w Bogdańcu, Baczynie Marwicach, Santocku, Kłodawie oraz Rybakowie. Szlak ten połączył się w Kostrzynie nad Odrą z dwoma ważnymi szlakami międzynarodowymi po niemieckiej stronie Euroregionu Pro Europa Viadrina z Europejskim Szlakiem Rowerowym R1 oraz ze Szlakiem Rowerowym Odra-Nysa. Projekt zakłada następujące wskaźniki rezultatu: Liczba osób korzystających z wybudowanej infrastruktury turystycznej osób na rok; liczba osób korzystających z informacji turystycznej (map, folderów, tablic informacyjnych) osób na rok oraz zmniejszenie liczby wypadków z udziałem rowerzystów na wybudowanych odcinkach ścieżek rowerowych 85%. Można jedynie przedstawić bardzo ogólne wnioski, iż niniejszego projektu przyczyniła się do poprawy 23

24 bezpieczeństwa rowerzystów oraz innych uczestników ruchu na drogach powiatowych, wzdłuż których biegnie ścieżka rowerowa oraz do lepszej promocji turystyki rowerowej Powiatu Gorzowskiego 5. Drugim zakończonym finansowo projektem w Priorytecie 1 PO EWT PL-BB w 2011 r. jest projekt Zagospodarowanie krajobrazu nabrzeża Nysy w Euromieście Gubin/Guben. Zakres częściowy Gubin: Turystyczne zagospodarowanie Wyspy Teatralnej Euromiasta Gubin Guben obejmujący rewitalizację terenu o pow m2, znajdującego się w bliźniaczym mieście Gubin, w sąsiedztwie starego miasta, u ujścia rzeki Lubszy do granicznej rzeki Nysa Łużycka. W okresie międzywojennym na wyspie stał okazały, nowoczesny teatr i dom strzelecki. Przed realizacją projektu teren był niezabudowany, z pozostałościami starych fundamentów oraz elementów po budowlach i obiektach historycznych. Zakładane przez BW wskaźniki rezultatu zostały zrealizowane i tym samym dzięki projektowi stworzone zostały warunki do uprawiania sportów wodnych i rowerowych, a także rozwoju turystyki w regionie 6. Mając na względzie efekty realizacji ww. projektów można stwierdzić, iż przyczyniły się do pozytywnych zmian dokonanych dzięki zaangażowaniu środków PO EWT PL-BB. Ponieważ są to póki co tylko dwa projekty, trudno jest dokonać oceny tych operacji na poziomie celów PO EWT PL-BB, tym bardziej ich wkładu w realizację Strategii Lizbońskiej. Jeżeli chodzi natomiast o wytyczne Strategii Lizbońskiej dotyczące polityki zatrudnienia (nr 17 do 24) to uwzględnia je Priorytet 3 PO EWT PL-BB. Należy jednak także podkreślić, iż także w tym zakresie istnieje ograniczenie podlegające na konieczności wykazania transgranicznego charakteru przedsięwzięcia. Niemniej jednak w 2011 r. żaden z projektów realizowanych w Priorytecie 3 PO EWT PL-BB nie został ukończony finansowo, co także oznacza, iż badanie realizacji Strategii Lizbońskiej na tym etapie realizacji PO EWT PL- BB w ww. zakresie jest niewykonalne. Analizując realizację Strategii Europa 2020 należy wskazać, iż niniejsza Strategia wyznacza 5 głównych obszarów/celów dla całej Unii Europejskiej, w których prowadzone mają być działania zmierzające do ich rozwoju i poprawy funkcjonowania, a są to: zatrudnienie, badania i rozwój oraz innowacje, klimat i efektywność energetyczna, edukacja, ubóstwo/włączenie społeczne oraz dwa dodatkowe obszary/cele społeczeństwo informacyjne i konkurencyjność, wynikające z inicjatyw flagowych. Dla pięciu głównych obszarów/celów określone zostały wartości wskaźników wyznaczone dla całej UE, które powinny zostać osiągnięte do 2020 roku. Komisja Europejska sukcesywnie prezentuje inicjatywy flagowe (7 projektów przewodnich), stanowiących uzupełnienie Strategii, zawierających katalogi i opisy działań, które mają umożliwić implementację ww. priorytetów tematycznych. Inicjatywy flagowe to: Unia innowacji, Młodzież w drodze, Europejska agenda cyfrowa, Europa efektywnie korzystająca z zasobów, Polityka przemysłowa w erze globalizacji, Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia, Europejski program walki z ubóstwem. Jeśli w przypadku realizacji celów Strategii Lizbońskiej można było dokonać już wstępnej analizy stopnia realizacji jej założeń w PO EWT PL-BB w związku z uwzględnieniem jej postulatów na etapie przygotowania PO EWT PL-BB, tak w przypadku Strategii Europa 2020 należy wziąć pod uwagę, iż dokument PO EWT PL- BB, podobnie jak pozostałe dokumenty programowe (m. in. kryteria wyboru projektów, formularz wniosku o dofinansowanie) zostały zatwierdzone w 2008 r., natomiast Strategia Europa 2020 powstała w 2010 r. Ani w 2010 r., ani też w 2011 r. KM nie prowadził prac nad włączeniem zapisów niniejszej Strategii do dokumentów programowych. 5 Ponieważ BW złożył pisemne oświadczenie kontrolerowi 1-go stopnia, w którym deklaruje się do monitorowania wskaźników rezultatu i zobowiązuje się do złożenia do kontrolera 1-go stopnia informacji o osiągnięciu wskaźników rezultatu w terminie do r., w raporcie za niniejszy okres sprawozdawczy nie można wykazać pełnej analizy wpływu niniejszego projektu na rozwój regionu Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia. Faktyczny rezultat realizacji niniejszego projektu będzie mógł być podany w raportach za rok 2012 lub Takie wnioski zostały wysnute na podstawie zdefiniowanych w projekcie wskaźników rezultatu: zbudowana/ zmodernizowana infrastruktura wyspy w celu rozwoju turystyki oraz liczba deklaracji politycznych i umów nt. długoterminowej współpracy podpisanych w ramach projektu 1. 24

25 Jednakże w założeniach PO EWT PL-BB skupiono się na wspieraniu dążenia do wzajemnego uczenia się oraz współpracy naukowców i przedsiębiorstw, powiązań pomiędzy uniwersytetami i ośrodkami badawczymi. Wsparcie tych celów skoncentrowano w Priorytecie 2 i 3 i tym samym założenia Strategii Europa 2020 są w PO EWT PL-BB realizowane. Do projektów, które wpisują się niewątpliwie w inicjatywę Europa efektywnie korzystająca z zasobów należą 3 projekty. Wszystkie 3 zostały zatwierdzone do dofinansowania przez KM w 2011 r. Pierwszym z nich jest projekt Ciepło z biomasy rodzimej. Celem tego projektu jest wsparcie wykorzystania energetycznego biomasy. Tematykę efektywnego korzystania z energii podejmują także 2 projekty największych ośrodków uniwersyteckich na obszarze wsparcia realizowane pod hasłem Współpraca pomiędzy Uniwersytetem Zielonogórskim a Brandenburskim Uniwersytetem Technicznym w zakresie zielonej energii. Te lustrzane projekty dotyczą z jednej strony opracowania i stworzenia zoptymalizowanego pod względem zasobów budynku energooszczędnego do przemysłowego trójwymiarowego wytwarzania produktów agrarnych, a także czynników determinujących efektywność wykorzystania energii cieplnej w budynkach mieszkalnych oraz propagowania intensyfikacji wykorzystywania odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej w instalacjach przydomowych oraz w ruchu kołowym. Projekty te niewątpliwie łącza się także z projektem przewodnim Strategii Europa 2020 Unia innowacji, który zakłada m in. utworzenie europejskiego partnerstwa innowacyjnego między podmiotami działającymi na poziomie UE i w państwach członkowskich w celu szybszego opracowywania i wykorzystywania technologii potrzebnych do rozwiązywania określonych problemów. Wiele projektów zatwierdzonych do dofinansowania w 2011 r., a także już realizowanych łączy się z inicjatywą Młodzież w drodze, która ma ułatwić młodzieży wchodzenie na rynek pracy poprzez zintegrowane działania obejmujące m. in. udzielanie informacji, doradztwo, staże, praktyki. Do takich projektów należy m. in. projekt TRANSgraniczny MechaTRONIK nauka bez granic w regionie przygranicznym polegający m in. na kształceniu językowym młodzieży (język polski i niemiecki), praktykach zagranicznych i spotkaniach międzykulturowych dla uczestników projektu, a także opracowaniu polskoniemieckich modułów nauki zawodu. Tematykę praktyk podejmuje także projekt Transgraniczne Niemiecko- Polskie Centra Kształcenia i Wymiany w Sprembergu i w Szprotawie (ZBA/CKiW), którego część składowa stanowi oferta rozmaitych kursów szkoleniowych i doszkalających. Oprócz nich w profesjonalny i długotrwały sposób wspierana jest praca wykwalifikowanej kadry w dziedzinie opieki społecznej. Ponadto oba ośrodki pośredniczą w pozyskiwaniu miejsc praktyk dla kształcącej się młodzieży i współpracują ze szkołami wyższymi. Projekty te także wpisują się w Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia ze względu na podejmowaną tematykę związaną z zapewnieniem zdobywania i umacniania kompetencji koniecznych do kontynuowania nauki i na rynku pracy w toku kształcenia zawodowego i wyższego. W ramach Europejskiej agendy cyfrowej wyróżnić można projekt "Utworzenie klinicznego rejestru raka w województwie lubuskim oraz wprowadzenie systemu benchmarkingu w opiece onkologicznej", który propaguje korzystnie z nowoczesnych usług on-line w dziedzinie opieki onkologicznej. Ponadto szereg projektów wpisuje się pośrednio w inicjatywę Polityka przemysłowa w erze globalizacji, która podejmuje m. in. tematykę zwiększenia konkurencyjności europejskiej turystyki. Do takich projektów niewątpliwie należy zatwierdzony w 2011 r. projekt Niemiecko-Polskie Centrum Informacyjno-Turystyczne Geopark Łuk Mużakowa polegający m. in. na promocji regionu turystycznego Geopark Łuk Mużakowa. W 2011 r. Łuk Mużakowa uzyskał certyfikat Geoparku Europejskiego, obejmujący zarówno polską, jak i niemiecką część geoparku. Ponadto Geopark Łuk Mużakowa dołączył w 2011 r. do listy dziedzictwa UNESCO. Mając na względzie przytoczone wyżej przykłady można stwierdzić, iż PO EWT PL-BB w znacznym stopniu przyczynia się do realizacji Strategii Europa Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego W 2011 r. w ramach POWT PL-BB nie podejmowano żadnych bezpośrednich działań w kontekście wdrożenia Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. Część z projektów złożonych do WST oraz zatwierdzonych do dofinansowania przez KM wpisuje się jednak pośrednio w Priorytety i Obszary Programu Operacyjnego Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia dla Regionu Morza Bałtyckiego (RMB). Z szacunków WST wynika, że w okresie sprawozdawczym złożone zostały 2 projekty, które wpisują się pośrednio w Priorytet I RMB - Region Morza Bałtyckiego jako obszar Zrównoważony w obszarze priorytetowym Redukcja użytkowania oraz wpływu substancji niebezpiecznych. Jeden projekt złożony w okresie sprawozdawczym, odzwierciedlał założenia Priorytetu II RMB - Region Morza Bałtyckiego jako Obszar Dobrobytu. 25

26 Analiza przeprowadzona przez WST wskazuje, że do Priorytetu III RMB - Region Morza Bałtyckiego jako Obszar Dostępny i Atrakcyjny wpisuje się 7 projektów PO EWT PL-BB. Jeden z projektów jest związany z Priorytetem IV RMB - Region Morza Bałtyckiego jako Obszar Bezpieczny W 2011 r. w ramach PO EWT PL-BB złożono tym samym 11 projektów wpisujących się w Strategię UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. Jako przykłady można wskazać następujące projekty (wszystkie przykłady zostały zestawione w tabeli, która stanowi załącznik do niniejszego raportu): Współpraca UZ i BTU w zakresie zielonej energii, BW: Uniwersytet Zielonogórski, PO EWT PL-BB, wpisuje sie również w Priorytecie: I. Region Morza Bałtyckiego jako obszar Zrównoważony w obszarze priorytetowym: Redukcja użytkowania oraz wpływu substancji. Stworzenie połączeń komunikacyjnych pomiędzy drogami federalnymi i krajowymi na podstawie uzgodnionego planu rozwoju infrastruktury drogowej powiatów Märkisch-Oderland, myśliborskiego i gorzowskiego. Przedmiot projektu: Rozbudowa dróg powiatowych K6411 oraz K6408, BW Powiat Märkisch-Oderland, PO EWT PL-BB, wpisuje się również w Priorytecie: III. Region Morza Bałtyckiego jako obszar Dostępny i Atrakcyjny Obszar Priorytetowy: Wzmocnienie wewnętrznych i zewnętrznych połączeń transportowych Odra dla turystów 2014 " rozwój turystyki wodnej na transgranicznym obszarze Doliny Środkowej Odry II etap zaawansowania we Frankfurcie nad Odrą, BW Miasto Frankfurt nad Odra, wpisuje się również w Priorytecie: III. Region Morza Bałtyckiego jako obszar Dostępny i Atrakcyjny Obszar Priorytetowy: Utrzymanie i wzmocnienie atrakcyjności Regionu Morza Bałtyckiego w szczególności poprzez edukację, turystykę i poziom zdrowotności Poprawa jakości ksztalcenia zawodowego po obu stronach granicy - modernizacja Zespolu Szkól, BW: Powiat Sulęcin, wpisuje się również w Priorytecie: III. Region Morza Bałtyckiego jako obszar Dostępny i Atrakcyjny Obszar Priorytetowy: Utrzymanie i wzmocnienie atrakcyjności Regionu Morza Bałtyckiego w szczególności poprzez edukację, turystykę i poziom zdrowotności. 2.2 Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi Zasada równości szans System stosowania i monitorowania zasady równości szans funkcjonuje w PO PL-BB w odpowiedni i zamierzony sposób. W celu udokumentowania uwzględnienia w realizacji wsparcia przekrojowego wątku równości szans BW i PP aplikując o wsparcie rozpatrują wpływ projektu na tą politykę horyzontalną UE według następujących kierunków: - równość szans jest głównym tematem projektu, - projekt ma pozytywny wpływ na równość szans, - projekt ma neutralny wpływ na równość szans (wówczas nie ma potrzeby uzasadniania). Wnioskodawcy PO PL-BB wskazują zatem w realizowanych projektach m.in. jaki wpływ wywiera projekt na kwestie związane z polityką równych szans. Problematyka ta dotyczy zarówno równouprawnienia mężczyzn i kobiet w zakresie ich dostępu do rynku pracy i traktowania w pracy, ale również obejmuje również dostępności rynku pracy osobom niepełnosprawnym, także w aspekcie korzystania przez te osoby z infrastruktury publicznej. Oddziaływanie to odnosi w głównej mierze do grup docelowych i uczestników wskazanych w projekcie. Dotychczas wybrane przez KM projekty 7 wykazują pod względem równości szans/integracji społecznej następujące parametry: Tabela 8. Parametry równości szans w projektach realizowanych w ramach PO PL-BB. Priorytet I. Wspieranie infrastruktury oraz poprawa stanu środowiska Liczba projektów Liczba ogółem projektów - 47 Równość szans jest głównym tematem projektu Projekt ma pozytywny wpływ na równość szans Projekt ma neutralny wpływ na równość szans 7 Stan na dzień r. 26

27 Priorytet II. Wspieranie powiązań gospodarczych oraz współpracy sektorów gospodarki i nauki Liczba ogółem projektów - 14 Liczba projektów Równość szans jest głównym tematem projektu Projekt ma pozytywny wpływ na równość szans Projekt ma neutralny wpływ na równość szans Priorytet III. Wspieranie dalszego rozwoju zasobów ludzkich i transgranicznej kooperacji Liczba ogółem projektów - 16 Liczba projektów Źródło: opracowanie własne. Równość szans jest głównym tematem projektu Projekt ma pozytywny wpływ na równość szans Projekt ma neutralny wpływ na równość szans Jak wskazuje tabela 8 większości projektów realizowanych w ramach poszczególnych Priorytetów PO PL-BB, wskazuje na ich pozytywne oddziaływanie na politykę horyzontalną UE, obejmującą przestrzeganie zasady równości szans. Partnerzy projektów wybranych do wsparcia w ramach EFRR inicjują działania w swoich projektach, tak aby zapobiec dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, czy pochodzenie etniczne, religię, niepełnosprawność, wiek, itd. na poszczególnych etapach realizacji projektów. Największe oddziaływanie na tę politykę mają projekty infrastrukturalne, realizowane w ramach Priorytetu 1 - blisko 79% projektów ma pozytywny wpływ na politykę horyzontalną UE równości szans (w odniesieniu do liczby projektów ogółem wybranych do wsparcia przez KM w ramach tego Priorytetu). W Priorytecie 2, związanym ze wspieraniem powiązań gospodarczych również stosunek projektów oddziałujących pozytywnie na politykę równych szans do projektów wybranych do wsparcia przez KM jest zadowalający - 64%. Wysoki odsetek realizowanych działań w ramach 3 Priorytetu, związanego z rozwojem zasobów ludzkich i transgraniczną kooperacją również wskazuje na podejmowanie odpowiednich kroków przez partnerów projektów, by zapobiec wszelkiej dyskryminacji 75%. Także system raportowania zajmuje się tą tematyką, jak też instytucje zajmujące się weryfikacją raportów z postępu realizacji projektów również sprawdzają na bieżąco stosowanie się beneficjentów do założeń ich projektów w tym zakresie. Ponadto w raportach z postępów realizacji projektów miękkich, tj. szkoleniowo doradczych, ale również z zakresu wsparcia gospodarczego, omawianej kwestii poświęca się więcej miejsca. Zrównoważone uczestnictwo kobiet i mężczyzn jest na bieżąco monitorowane przez BW i PP. Niektórzy beneficjenci definiują odpowiednie wskaźniki dotyczące ich odbiorców/uczestników (czasami w podziale na płeć) Zasada partnerstwa Zgodność PO PL-BB z prawem wspólnotowym w zakresie realizacji celów horyzontalnych UE przedstawiono szczegółowo w dokumencie programowym (rozdział 6 Strategia Programu ). Jak wskakują założenia Priorytetu 3 odnosi się on w głównej mierze do rozbudowania mechanizmów partnerstwa. Poprzez realizowane projekty PO EWT PL-BB oddziałuje na tworzenie trwałych struktur i nawyków współpracy, poprzez zachęcanie do partnerstwa instytucji i organizacji zaangażowanych w wdrażanie programu i realizację wspólnych projektów, oraz partnerstwa grup docelowych w realizowanych projektach. W 2011 roku nie wystąpiły żadne zmiany czy problemy związane ze zgodnością Programu z prawem wspólnotowym w zakresie przestrzegania zasady partnerstwa. Partnerstwo instytucjonalne PO EWT PL-BB wdrażany jest z poszanowaniem zasady partnerstwa, która respektowana jest od momentu konsultacji społecznych dokumentów programowych, wytycznych do momentu wdrażania PO. Realizacja zasady partnerstwa na etapie wdrażania i monitorowania PO EWT PL-BB zapewniona jest m.in. przez członkowstwo w KM, w polsko-niemieckich grupach roboczych - przedstawicieli szczebla rządowego, regionalnego i lokalnego oraz reprezentantów partnerów społeczno-gospodarczych (reprezentantami interesów partnerów społeczno-gospodarczych zgodnie z art. 11 Rozporządzenia (WE) 1083/2006, jak również innych organizacji pozarządowych są w PO EWT PL-BB polskie i niemieckie biura euroregionów). Zasada partnerstwa umożliwia udział przedstawicielom instytucji wdrażających PO EWT PL-BB w bieżących 27

28 dyskusjach dotyczących wdrażania, jak również bezpośredni wpływ na wszelkie strategiczne decyzje podejmowane przez KM, w szczególności te dotyczące propozycji zmian dokumentów programowych, wprowadzenia nowych procedur obowiązujących w PO, zmian dokumentów aplikacyjnych. Partnerstwo w projektach Projekty realizowane w ramach PO PL-BB powinny zakładać wspólną realizację działań przez partnerów projektów, zgodnie z kryteriami wsparcia wymienionymi w art. 19 ust. 1 rozporządzenia EFRR. Partnerstwo w projektach wdrażanych w ramach PO PL-BB jest zainicjowane jest przed rozpoczęciem realizacji projektów. Beneficjenci składają do WST wniosek o dofinansowanie już przygotowany w partnerstwie, a następnie wspólnie biorą udział w realizacji swojego projektu. Poza tym zasady partnerstwa realizowana jest nie tylko na etapie wdrażania działań projektowych, ale również na etapie rozliczania projektów i monitorowania trwałości ich efektów. W dążeniu do osiągnięcia strategicznych celów programu należy wyraźnie podkreślić, iż PO PL-BB ma charakter transgraniczny, co oznacza że nie jest on alternatywnym źródłem finansowania dla projektów infrastrukturalnych realizowanych na dużą skalę, których znaczenie jest wyraźnie krajowe (a nie transgraniczne). Ponadto dla działań infrastrukturalnych wybieranych przez KM zwraca się uwagę, by miały one wyraźne oddziaływanie po obydwu stronach granicy lubusko - brandenburskiej. Projekty partnerskie realizowane w ramach PO PL-BB zapewniają kompleksowe i innowacyjne podejście do realizowanych zadań, dzięki dopełniającym się obszarom działalności partnerów. Współpraca oparta na doświadczeniu i zaangażowaniu członków partnerstwa stanowi o sukcesie projektu oraz przynosi wymierne korzyści w postaci oczekiwanych rezultatów przedsięwzięcia, określonych w projektach. Wśród sposobów budowania nowych partnerstw projektodawcy najczęściej szukają partnera zajmującego się określonymi działaniami związanymi z typem realizowanego projektu lub korzystają z pośrednictwa Euroregionów, ponieważ one dysponują szybką i bezpośrednią ścieżką kojarzenia partnerstw. Bardzo skutecznym instrumentem oddziaływującym na partnerstwo instytucjonalne są projekty realizowane w ramach FMP i PS, w których uczestniczą także beneficjenci z organizacji sektora pozarządowego i inni. Partnerstwo w projektach realizowanych obecnie w ramach PO PL-BB zapewnia kompleksowe i innowacyjne podejście do realizowanych zadań, dzięki dopełniającym się obszarom działalności partnerów. Współpraca oparta na doświadczeniu i zaangażowaniu członków partnerstwa stanowi o sukcesie projektów realizowanych w ramach PO PL-BB oraz przynosi wymierne korzyści w postaci oczekiwanych rezultatów przedsięwzięcia, określonych w projektach, zatem celowym byłoby utrzymanie przynajmniej takiego poziomu partnerstwa w projektach w przyszłym okresie programowania Biorąc to pod uwagę, rekomenduje się by w nowej perspektywie finansowania UE kryteria wyboru projektów w ramach EWT zostały określone w sposób gwarantujący przeznaczanie środków EFRR na rzeczywiście wspólne działania partnerów biorących udział w projektach. 2.3 Opis napotkanych problemów w trakcie realizacji PO EWT PL-BB oraz podjętych w związku z tym działań zaradczych W okresie sprawozdawczym podczas realizacji PO EWT PL-BB nie napotkano znaczących problemów związanych z wdrażaniem PO EWT PL-BB, wymagających interwencji, czy przeprowadzenia znaczących działań zaradczych. W I kwartale 2011 r. ze względu na wątpliwości dotyczące możliwości oddania głosu przez polskie i niemieckie biura Euroregionów w trakcie głosowania nad projektami sieciowymi o wartości od EUR do EUR, zlokalizowanymi na ich obszarze wsparcia, konieczne było uregulowanie ww. kwestii. W sprawie tej została przeprowadzona procedura obiegowa, która potwierdziła, iż ww. biura mogą brać udział w tego typu głosowaniach (patrz rozdział 2.8). Ponadto w związku z zaleceniami pokontrolnymi Instytucji Audytowej, dotyczącymi punktu nr 6 Karty oceny formalnej wniosków o dofinansowanie, obowiązującego w ramach PO EWT PL-BB, a także stanowiskiem Instytucji Zarządzającej, iż art. 207 i 210 polskiej Ustawy o Finansach Publicznych nie mają zastosowania do beneficjentów programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej, koniecznym było dokonanie zmian ww. Karcie. W związku z powyższym z arkusza oceny formalnej usunięto całkowicie pytanie nr 6. Ponadto ze względu na fakt, iż WST przeprowadza także ocenę charakteru transgranicznego i jakości partnerstwa w projektach PO EWT PL-BB, formularz oceny formalnej został uzupełniony o punkty obejmujące ocenę charakteru transgranicznego i jakości partnerstwa. Przyczyni się to do uproszczenia systemu archiwizacji dokumentów w WST, poprzez brak konieczności sporządzenia dodatkowego formularza. Dodano także 28

29 pytanie dotyczące prawidłowego przeliczania kursu PLN na EUR, które odnosi się tylko do polskich partnerów projektów. W 10 marca 2011 r. została przez KM zatwierdzona zmiana dokumentu PO EWT PL-BB. Zmiana ta obejmowała zmianę brzmienia przypisu nr 4 w rozdziale 3 Obszar wsparcia, zmiany w planie finansowym PO EWT PL-BB, zmiany we wskaźnikach PO EWT PL-BB, zmiany nazw instytucji oraz zmiany w punktach (Kontrolerzy, o których mowa w art. 16 ust. 1 rozporządzenia EFRR) oraz (Systemy monitoringu i oceny programu). Jednocześnie instytucje zaangażowane w realizację PO EWT PL-BB, w tym KE, w trybie roboczym uzgodniły możliwość realizacji projektów przy współudziale partnerów z siedzibą poza obowiązującym obszarem wsparcia. Powyższa możliwość dotyczy wyłącznie projektów w ramach Funduszu Małych Projektów i Projektów Sieciowych, przy czym wydatki kwalifikowalne ponoszone mogą być jedynie przez partnerów mających siedzibę na obszarze wsparcia PO EWT PL-BB. Zgodnie z informacjami KE przyjęcie ww. rozwiązania nie wymaga modyfikacji obecnie obowiązujących zapisów PO EWT PL-BB. IZ wskazała, iż powyższe rozwiązanie powinno być stosowane wyjątkowo i dotyczyć wyłącznie projektów, w których udział partnera spoza obszaru kwalifikowanego jest niezbędny do osiągnięcia celów projektu w głównym obszarze wsparcia PO EWT PL-BB. W III kwartale 2011 r. została zaktualizowana Instrukcja do wypełnienia Raportu z Postępu Realizacji Projektu w ramach PO EWT PL-BB dodano zapisy dotyczące kursu walutowego, które mają zastosowanie tylko dla niemieckich beneficjentów i partnerów projektów, którzy ponoszą wydatki w złotówkach. Ponadto również w tym kwartale 2011 r. w celu usystematyzowania dokumentów programowych zostały wspólnie wypracowane przez IZ i IK, przy współpracy WST oraz Kontrolerów I stopnia po polskiej i niemieckiej stronie zasady ponoszenia i rozliczania kosztów dzielonych w projektach w ramach PO EWT PL- BB. Procedura dotycząca ponoszenia kosztów dzielonych w projektach w ramach PO EWT PL-BB została zatwierdzona przez KM w drodze procedury obiegowej (patrz rozdział 2.8). W IV kwartale 2011 r. w związku ze wcześniejszymi zmianami poszczególnych dokumentów programowych (np. Karty oceny formalnej, Formularz wniosku o dofinansowanie wraz z Instrukcją, itd.) oraz w związku z weryfikacją niektórych zapisów/zasad poprzez faktyczną realizację PO EWT PL-BB konieczna stała się aktualizacja Podręcznika beneficjenta wiodącego dla PO EWT PL-BB. Dokument ten został zatwierdzony przez KM w drodze procedury obiegowej (patrz rozdział 2.8). Po stronie niemieckiej w związku z wpłynięciem w drugiej połowie 2010 r. do WST dużej ilości nowych wniosków o dofinansowanie, których łączna wartość przewyższała znacząco dostępne do rozdysponowania środki PO EWT PL-BB pojawił się szereg problemów zwianych z przeprowadzaniem oceny merytorycznej oraz certyfikacji wydatków. ILB - niemiecki Kontroler I stopnia jest odpowiedzialne zarówno za dokonywanie oceny merytorycznej wydatków (kwalifikowalność, konieczności i zasadność), jak również za certyfikowanie wydatków przedłożonych przez niemieckich partnerów projektów w ramach Raportów z postępu realizacji projektu. W związku z tym na początku 2011 r. powstało znaczne nałożenie się działań prowadzonych przez ILB, co spowodowało, iż w przypadkach niektórych raportów nie możliwe było zachowanie okresów zapisanych w procedurach oraz opóźnienia w certyfikacji. W ciągu okresu sprawozdawczego ocena merytoryczna złożonych wniosków została prawie całkowicie zakończona, tak więc niemiecki Kontroler I stopnia mógł się skoncentrować na certyfikowaniu wydatków. W celu przyspieszenia procesu certyfikacji IK zorganizowała w dniu 13 maja 2011 r. spotkanie robocze z ILB. W jego trakcie wypracowano następujące działania mające na celu optymalizacje procesu certyfikacji wydatków: zatrudnienie 3 dodatkowych pracowników w ILB do przeprowadzania certyfikacji wydatków; wyłączanie z raportów wszystkich tzw. problematycznych wydatków i szybkie certyfikowanie wydatków nie budzących wątpliwości; przeprowadzanie indywidualnych i grupowych doradztw dla partnerów projektów odnośnie do systemu raportowania. W związku z powyższymi działaniami niemiecki Kontroler I stopnia nadrobił powstałe na początku 2011 r. opóźnienie już w III kwartale 2011 r., o czym IK poinformowała podczas posiedzenia KM w dniach października 2011 r. Dodatkowo wskazano, iż średnia wartość Raportów z postępu realizacji projektu po stronie niemieckiej wynosi około 50 tysięcy EUR (po polskiej stronie około 100 tysięcy EUR), co w porównaniu ze stroną polską pociąga za sobą większy czasowo nakład pracy oceniających. Na koniec 2011 r. średni okres oceny raportów oraz certyfikacji w ILB po przedłożeniu pełnej i poprawnej dokumentacji trwał 14 dni roboczych. 29

30 Po stronie polskiej problemem, który w sposób szczególny wpływał na obciążenie pracą Kontrolera I stopnia - LUW była ilość prowadzonych weryfikacji Raportów z postępu realizacji projektów w stosunku do ilości etatów oraz problematyka związana z kwalifikowalnością wydatków. Zastosowanym środkiem zaradczym w przedmiotowej sprawie było zwrócenie się do IZ o wyrażenie zgody na przesunięcie jednego etatu z Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji LUW do Kontrolera I stopnia oraz możliwość wsparcia merytorycznego i eksperckiego w ramach umów zlecenia. 2.4 Zmiany w kontekście realizacji PO EWT PL-BB (w stosownych wypadkach) W stosunku do poprzedniego roku nie zaobserwowano istotnych zmian w zakresie uwarunkowań zewnętrznych, mających wpływ na realizację PO EWT PL-BB lub powodujących zmniejszenie zainteresowania PO wśród potencjalnych beneficjentów. W roku 2011 w stosunku do roku 2010 (stan na r.) nie nastąpiły też znaczące zmiany wskaźników społeczno ekonomicznych, charakteryzujących obszar Programu. Dynamika wzrostu gospodarczego w obszarze wsparcia utrzymała się na poziomie osiągniętym w Województwo lubuskie należy w dalszym ciągu do trzech województw o najniższej kontrybucji PKB poniżej 3 %. Biorąc pod uwagę średnie tempo wzrostu PKB per capita w województwach z lat oraz relację PKB per capita do średniej krajowej, Lubuskie należy do województw o niskiej dynamice wzrostu. 8 Podobne tendencje można zauważyć w niemieckiej części obszaru wsparcia. Wzrost PKB należy do najniższych w porównaniu do innych Landów i utrzymuje się na poziomie 2,2.% (średnia krajowa to 3,6 %). Na podstawie danych z pierwszych miesięcy 2011 roku (stan na r.) wynika, iż nie należy spodziewać się w województwie lubuskim istotnego, trwałego spadku stopy bezrobocia poniżej 15% na koniec roku (średnia krajowa wynosi 12%). Inne zagrożenia należy wiązać z ostrożnością pracodawców w kreowaniu nowych miejsc pracy oraz pogorszeniem ocen co do dalszych perspektyw rozwojowych gospodarki. Wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w II połowie 2010 roku i w pierwszych miesiącach 2011 roku, w tym również wzrost kosztów pracy są czynnikami ograniczającymi tworzenie nowych miejsc pracy. Pracodawcy pod wpływem presji płacowej wynikającej ze wzrostu cen dóbr konsumpcyjnych w większym stopniu decydują się na podniesienie wynagrodzeń, w mniejszym zaś na zwiększanie zatrudnienia. Po stronie brandenburskiej, podobnie jak po polskiej stronie obszaru wsparcia średnia stopa bezrobocia wynosząca 10,6 % jest dużo wyższa niż średnia krajowa, wynosząca 7,1 %, przy czym najwyższą stopę bezrobocia zanotowano w powiecie Spree-Niesse - 11,8%, a najniższą w powiecie Oder-Spree 7,6 % (stan na r.). Kryzys finansowy Podobnie jak w roku poprzednim ogólnoświatowy kryzys finansowy nie wpłynął w 2011r. ani na tempo ani na efektywność wdrażania PO. W roku 2011 decyzją Komitetu Monitorującego PO zatwierdzono 29 wniosków na sumę dofinansowania z EFRR w wysokości ,87 EUR, co stanowi około 41% wszystkich środków programowych, przeznaczonych na realizację PO w latach Wśród czynników, które mogą mieć w najbliższej przyszłości (tj. kilku, kilkunastu miesięcy) wpływ na wdrażanie PO EWT PL-BB, realizację poszczególnych projektów oraz osiąganie założonych wskaźników rezultatów należy wymienić kwestię zabezpieczenia środków własnych. Dotyczy to zarówno organizacji pozarządowych, które generalnie cechuje ograniczona płynność finansowa, ale także jednostek samorządowych po obu stronach Odry. W związku z tym, iż w roku 2010 odbyło się tylko jedno posiedzenie Komitetu Monitorującego, wnioski o dofinansowanie złożone w roku 2010 czekały średnio rok kalendarzowy na decyzję kolejnego Komitetu Monitorującego, który odbył się dopiero w styczniu 2011 r. W takiej sytuacji większość beneficjentów, w szczególności w przypadku projektów inwestycyjnych, przeznaczone pierwotnie środki na realizację projektu w ramach PO, przesunęło na realizacje innych przedsięwzięć. Tym samym w momencie otrzymania pozytywnej decyzji KM, beneficjenci nie posiadali już w swoich budżetach środków własnych, pozwalających na rozpoczęcie realizacji projektu zgodnie z pierwotnym harmonogramem. Konieczność zabezpieczenia środków własnych w kolejnych budżetach spowodowała przesunięcia w harmonogramach rzeczowo-finansowych średnio o jeden rok. W powiązaniu z innymi ograniczeniami finansowymi samorządów (po stronie polskiej polityka rządowa związana z ograniczeniem deficytu 8 Analiza Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC) 30

31 budżetowego, skutkuje m.in. ograniczonymi możliwościami zaciągania zobowiązań), prefinansowanie realizacji projektów w ramach PO staje się problematyczne. Ponadto od połowy 2010 r. zarejestrowano w WST liczbę składanych wniosków, przekraczających limity dofinansowania w poszczególnych Priorytetach. Doprowadziło to do wstrzymania naborów kolejno w październiku 2010 r. dla Priorytetu nr 1, w styczniu 2011 r. w Priorytecie nr 3 i w październiku 2011 r. w Priorytecie 2. Z powodu tego, iż Bank Inwestycyjny Kraju Związkowego Brandenburgia (ILB) zajmuje się w ramach oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie oceną kwalifikowalności kosztów i jednocześnie pełni funkcję kontrolera 1-go stopnia po stronie niemieckiej, w roku 2011 nastąpiły poważne opóźnienia w certyfikacji wydatków, co w znaczny sposób spowolniło kontynuację realizacji projektów przez beneficjentów, spowodowaną w głównej mierze brakiem płynności finansowej niemieckich partnerów projektu. W skali PO oznaczało to zamrożenie zakontraktowanych środków na koncie programowym i zagrożenie w realizacji zasady n+3/n+2. W wyniku interwencji Instytucji Zarządzającej, Instytucja Koordynująca podjęła w połowie 2011 r. środki zaradcze w celu usprawnienia procesu certyfikacji wydatków po stronie brandenburskiej. W kontekście kryzysu gospodarczego problemem może stać się też ograniczenie liczby oferentów biorących udział w przetargach. Kryzys gospodarczy wpłynął co prawda na zmniejszenie popytu na usługi budowlane, jednak doprowadził także do upadłości podmiotów gospodarczych, a tym samym do braku konkurencji pomiędzy nimi w rywalizacji o zlecenia. Do przetargów realizowanych wg procedury zamówień publicznych staje mniejsza liczba potencjalnych wykonawców, co w konsekwencji może się przyczynić do niekorzystnych dla jednostek samorządowych rozstrzygnięć przetargowych. Ponadto należy wziąć pod uwagę, iż wysoko wyspecjalizowane podmioty gospodarcze, które zdołały się utrzymać na rynku, nie są z reguły w stanie prefinansować przyjętego zamówienia, co ogranicza ich możliwości brania udziału w przetargach publicznych. Podsumowując, trudności i opóźnienia w realizacji projektów w ramach PO EWT PL-BB to nawet jeśli występują, nie mają wpływu na wykluczenia beneficjentów i decyzje o rezygnacji z aplikowania lub rezygnacji z realizacji projektów. 2.5 Zasadnicze modyfikacje w rozumieniu art. 57 rozporządzenia nr 1083/2006 (w stosownych wypadkach) W ramach PO EWT PL-BB nie odnotowano modyfikacji kwestii trwałości operacji w rozumieniu art. 57 rozporządzenia (WE) nr 1083/ Komplementarność pomocy z innymi instrumentami wsparcia PO EWT PL BB wykazuje komplementarność z następującymi programami, wdrażanymi po stronie polskiej i niemieckiej w ramach celu 3 Europejska Współpraca Terytorialna: - Programem Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia obszarem pokrywającym się jest podregion zielonogórski; - Programem Morza Bałtyckiego , który obejmuje całe terytorium Polski oraz Kraju Związkowego Brandenburgia; - Programem Operacyjnego Europy Środkowej obejmującego całe terytorium Polski oraz Kraju Związkowego Brandenburgia; - Programem Współpracy Międzyregionalnej INTERREG IVC, obejmującego całe terytorium Polski i Kraju Związkowego Brandenburgia. PO EWT PL BB jest komplementarny także w stosunku do innych programów operacyjnych wdrażanych w ramach Celu Konwergencja w Polsce: - Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko; - Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka; - Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki; - Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata oraz w Niemczech: - Programu Operacyjnego Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Kraju Związkowego Brandenburgia ; - Programu Operacyjnego Europejski Fundusz Społeczny Kraju Związkowego Brandenburgia Porównywalne w tym zakresie są przede wszystkim identyczne warunki, tzn. te same ramy strategiczne (Strategia Lizbońska i Goteborska), wszystkie obowiązujące podstawy prawne (rozporządzenia związane 31

32 z funduszami strukturalnymi), a także źródło finansowania (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego). Podstawą do dysponowania środkami są poszczególne programy operacyjne, które definiują obszar wsparcia, ramy finansowe, priorytety oraz system zarządzania programem. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego jako IZ PO EWT PL-BB oraz Ministerstwo Gospodarki i Spraw Europejskich Kraju Związkowego Brandenburgia, działające jako IK PO EWT PL BB zapewniają, iż nie będzie dochodzić do potencjalnego nakładania się wsparcia projektów w ramach poszczególnych programów operacyjnych po stronie polskiej i brandenburskiej. Każda operacja wybrana dla PO EWT PL BB musi wykazywać oddziaływanie transgraniczne, co stanowi linię demarkacyjną pomiędzy ETW, a pozostałymi mechanizmami wsparcia w ramach funduszy strukturalnych. Jednocześnie uczestnictwo regionalnych przedstawicieli w ramach KM podczas procesu podejmowania decyzji jest gwarancją, że projekty będą komplementarne do projektów realizowanych w ramach innych programów, przez co zostanie osiągnięty efekt synergii. Ocena projektów przez polskich i niemieckich ekspertów, jak również decyzja podjęta przez KM gwarantują, iż uniknie się ryzyka podwójnego finansowania. Podczas spotkań i szkoleń organizowanych przez WST dla potencjalnych beneficjentów (projektodawców) ubiegających się o dofinansowanie projektów w ramach PO EWT PL BB informowano o korzyściach płynących z komplementarności realizowanych projektów, w szczególności przez tzw. miasta bliźniacze: Gubin Guben, Słubice Frankfurt nad Odrą. Przedstawione poniżej projekty są przykładami komplementarności międzyokresowej, międzyprogramowej, programowej i problemowej, połączonej w praktyce komplementarnością przestrzenną projektów. Przykłady projektów komplementarnych w ramach Priorytetów 1 3 PO EWT PL BB: a) Odra dla turystów 2014 " rozwój turystyki wodnej na transgranicznym obszarze Doliny Środkowej Odry II etap zaawansowania we Frankfurcie nad Odrą (PO EWT PL-BB), Odra dla turystów 2014 rozwój turystyki wodnej na transgranicznym obszarze Doliny Środkowej Odry etap II (PO EWT PL-BB); b) Biuro Koordynacji Gospodarczej Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr (PO EWT PL-BB), Biuro Koordynacyjne Niemiecko-Polskiej Sieci Wspierającej Gospodarkę (PO EWT PL-BB), Regionalne Biuro Kooperacji Zielona Góra-Cottbus wniosek główny (INTERREG III A ); c) Transgraniczny marketing lokalizacyjny i-turystyczny Europejskiego Związku Parków Łużyckich w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr (PO EWT PL-BB), Park Zewnętrzny w Branitz / Lasek i Park Piastowski (PO EWT PL-BB), Wschodnioniemiecki Ogród Różany Infrastruktura turystyczna, wielofunkcyjne centrum imprezowe (INTERREG III A ); d) Intensyfikacja transgranicznych powiązań gospodarczych rzemiosła przez działania zmierzające do zapewnienia fachowej sily roboczej (PO EWT PL-BB), Intensyfikacja transgranicznych powiązań gospodarczych rzemiosła przez specyficzną dla firm obsługę ekspertami i uruchomienie sieci wzajemnych kontaktów uczestników (PO EWT PL-BB), kompleksowy projekt doradztwa, giełd i konferencji na rzecz wspierania niemiecko-polskiej współpracy przedsiębiorstw rzemieślniczych (INTERREG III A ), Połączenie i współpraca 28 izb przygranicznych - Rosnąć razem z Europą wsparcie dla MŚP w regionach przygranicznych (Rosnąć razem z Europą -ARGE 28); e) viadukt innovativ II Współpraca transgraniczna oraz stworzenie sieci MŚP i nauki (PO EWT PL-BB), Viadukt innovativ (PO EWT PL-BB), viadukt 2002 (INTERREG III A ), viadukt 2005 (INTERREG III A ). Powyższe przykłady pokazują, że projekty mogą się wzajemnie uzupełniać, przynosząc efekt multiplikacji i synergii, jednocześnie wpisując się w Strategię Europa 2020, stawiającą na inteligentny, zrównoważony oraz sprzyjający włączeniu społecznemu rozwój regionu. Komplementarność wewnątrzprogramowa była uzupełnieniem i kontynuacją innych projektów, zrealizowanych w okresie przedakcesyjnym i w okresie programowania (komplementarność międzyokresowa). W tym przypadku (przykłady: projekty edukacyjne) działania uzupełniały się wzajemnie i były skierowane na osiągnięcie wspólnego celu, jakim było przygotowanie wykwalifikowanej kadry na potrzeby regionu transgranicznego, ze szczególnym uwzględnieniem ofert pracy na otwierającym się dla polskich pracowników niemieckim rynku pracy. W przypadku tychże projektów edukacyjnych (przykład d i e) była to jednocześnie komplementarność międzyfunduszowa (EFRR i ESF) w ramach Polityki Spójności. Odra dla turystów 2014 rozwój turystyki wodnej na transgranicznym obszarze Doliny Środkowej Odry etap II to przykład najbardziej kompleksowej komplementarności przestrzennej i tematycznej. Podstawowym celem projektu było regionalne i ponadregionalne wypromowanie obszaru wsparcia jako obszaru atrakcyjnego 32

33 turystycznie poprzez rekultywację, odbudowę i adaptację historycznych tras wodno-spacerowych na bazie czystego ekologicznie środowiska. 2.7 Kontrole krzyżowe w zakresie odpowiedzialności IZ Obowiązek prowadzenia kontroli krzyżowych programu wynika z Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie procesu kontroli w ramach obowiązków Instytucji Zarządzającej Programem Operacyjnym. Kontrole krzyżowe PO EWT PL-BB prowadzone są w odniesieniu do beneficjentów realizujących więcej niż jeden projekt lub są parterem w więcej niż jednym projekcie realizowanym w ramach programów EWT. Kontrole krzyżowe programów EWT prowadzą pracownicy WF DWT. Wykonując kontrole krzyżowe, IZ ściśle współpracuje z poszczególnymi Kontrolerami pierwszego stopnia oraz Wspólnymi Sekretariatami Technicznymi w celu wyjaśnienia wszelkich zaistniałych podejrzeń w zakresie występowania podwójnego finansowania wydatków. W pierwszym tygodniu każdego miesiąca pracownik WF DWT, wyznaczony przez naczelnika WF DWT, dokonuje losowania próby do kontroli łącznie z wszystkich programów EWT. Weryfikacje krzyżowe wydatków poniesionych w ramach programu przeprowadzone są z wykorzystaniem danych zarejestrowanych w Krajowym Systemie Informatycznym SIMIK W sytuacji wystąpienia uzasadnionego podejrzenia, iż mogło dojść do podwójnego finansowania wydatków, w toku kontroli krzyżowej, badając poświadczone kopie dokumentów finansowo-księgowych przez beneficjenta do rozliczenia wyjaśnia się, czy miało miejsce podwójne finansowanie. W przypadku wykrycia kilkukrotnego finansowania tego samego wydatku, IZ ma obowiązek zawiadamiać niezwłocznie o tym fakcie IC. IZ stosuje procedury postępowania przewidziane w sytuacji wykrycia nieprawidłowości w realizacji projektu Dokumentacja z prowadzonych kontroli krzyżowych, niezbędna do zapewnienia właściwej ścieżki audytu podlega archiwizacji. Ponadto informacje o przeprowadzonych kontrolach krzyżowych rejestrowane są w KSI SIMIK Dokumentacja związana z kontrolą krzyżową programów EWT przechowywana jest w IZ. W roku 2011 r. IZ w ramach PO EWT PL-BB przeprowadziła 1 kontrolę krzyżową. Podczas niniejszej kontroli przeprowadzono weryfikację 5 wniosków o płatność złożonych w ramach 2 projektów. W wyniku kontroli nie wskazano nieprawidłowości związanych z podwójnym finansowaniem wydatków. W 2011 r. zrealizowane były 3 kontrole krzyżowe horyzontalne z projektami PROW lub PO RYBY Zidentyfikowani zostali beneficjenci/partnerzy realizujący równolegle projekty w EWT i w PROW lub PO RYBY W wyniku kontroli nie wskazano nieprawidłowości związanych z podwójnym finansowaniem wydatków. Celem powyższych kontroli było wyeliminowanie ryzyka podwójnego finansowania tych samych wydatków wykazywanych przez beneficjentów na podstawie składanych wniosków o płatność. Wyniki kontroli nie wskazały na wystąpienie nieprawidłowości związanych z podwójnym finansowaniem wydatków. 2.8 Monitorowanie i ocena Zgodnie z art. 63 ust. 1 rozporządzenia ogólnego, PO EWT PL-BB monitorowany jest przez wspólny polsko niemiecki KM. W okresie sprawozdawczym odbyło się trzy posiedzenia KM PO EWT PL-BB. 1. VIII posiedzenie Witnica w dniu 18 stycznia 2011 r. Podczas posiedzenia zostały podjęte następujące uchwały/ustalenia dotyczące wdrażania PO EWT PL - BB: wstrzymano od dnia 19 stycznia 2011 r. nabór wniosków w Priorytecie 3; ustalono, iż głosowanie w sprawie udziału Euroregionów w głosowaniu KM nad projektami sieciowymi o wartości dofinansowania od do EUR, realizowanymi na ich obszarze wsparcia odbędzie się w ramach procedury obiegowej; w sprawie 29 projektów omawianych podczas posiedzenia: - 1 projekt został odroczony z decyzją, iż głosowanie nad projektem powinno mieć miejsce w ramach postępowania obiegowego; 33

34 - 11 projektów zostało zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR; - 17 projektów zostało przesuniętych na kolejne posiedzenie KM. 2. IX posiedzenie Burg (Spreewald) w dniu 21 czerwca 2011 r. Podczas posiedzenia zostały podjęte następujące uchwały/ustalenia dotyczące wdrażania PO EWT PL - BB: pod warunkiem wprowadzenia omówionych w trakcie posiedzenia uzupełnień został ostatecznie zatwierdzony Raport Rocznych za 2010; ustalono, iż ewentualna decyzja o wstrzymaniu naboru w ramach Priorytetu 2 zapadnie na kolejnym posiedzeniu KM; w sprawie 35 projektów omawianych podczas posiedzenia: - 2 projekty zostały odrzucone; - 4 projekty zostały zatwierdzone do dofinansowania z EFRR; - 29 projektów zostało przesuniętych na kolejne posiedzenie KM. 3. X posiedzenie Gubin w dniach października 2011 r. Podczas posiedzenia zostały podjęte następujące uchwały/ustalenia dotyczące wdrażania PO EWT PL - BB: wstrzymano od dnia 18 października 2011 r. nabór wniosków w Priorytecie 2; WST został zobowiązany do przeanalizowania powodów składania raportów o niskiej wartości wydatków przez niemieckich beneficjentów/ partnerów projektów; utworzona została Lista rezerwowa projektów PO EWT PL-BB; uzgodniono, iż w sprawie działań informacyjno promocyjnych dotyczących lat (w tym podjęcia prac nad Planem Informacji i Promocji oraz kompleksowego Planu Działań RPK) zostanie zorganizowane na początku 2012 roku spotkanie robocze IZ, IK, WST i RPK; uzgodniono, iż ww. instytucje powinny opracować proste wskazówki dla beneficjentów dotyczące realizacji działań informacyjno-promocyjnych (np. rekomendacja umieszczania na stronach internetowych beneficjenta informacji o otrzymanym wsparciu dla projektu ze środków PO); w sprawie 39 projektów omawianych podczas posiedzenia: - 20 projektów zostało odrzuconych; - 6 projektów zostało wpisanych na Listę rezerwową projektów PO EWT PL-BB; - 13 projektów zostało zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR. W okresie sprawozdawczym członkowie KM podjęli także 21 uchwał w drodze następujących procedur postępowania obiegowego, w dniach: stycznia 04. lutego 2011 r. zatwierdzono możliwość oddania głosu przez polskie i niemieckie biura Euroregionów w trakcie głosowania nad projektami sieciowymi o wartości od EUR do EUR, zlokalizowanymi na ich obszarze wsparcia; stycznia 10. lutego 2011 r. zatwierdzono wprowadzenie zmian w projekcie TRANSgraniczny MechaTRONIK nauka bez granic w regionie przygranicznym nr WTBR /08 (BW: bbw Bildungszentrum Frankfurt [Oder] GmbH); lutego 09. marca 2011 r. zatwierdzono zmianę Karty oceny formalnej dla wniosków o dofinansowanie w ramach PO EWT PL-BB; lutego 10. marca 2011 r. zatwierdzono zmiany w dokumencie PO EWT PL-BB; marca 2011 r. zatwierdzono drugi wniosek Pomocy Technicznej IZ; marca 2011 r. zatwierdzono wykorzystanie oszczędności poprzetargowych w wysokości ,00 EUR w projekcie Kultura bez granic budowa amfiteatru w Kostrzynie nad Odrą, nr WTBR /08 (BW: Miasto Kostrzyn nad Odrą); marca 01. kwietnia 2011 r. zatwierdzono projekt Młodzież polska i niemiecka tworzy nowoczesne oferty turystyczne dla wzmacniania gospodarki regionalnej w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr, 34

35 nr WTBR /10 o wnioskowanej wartości dofinansowania z EFRR w wysokości ,75 EUR (BW: Tourismusverband Spreewald e. V.); kwietnia 2011 r. zatwierdzono wykorzystanie oszczędności poprzetargowych w wysokości ,44 EUR w projekcie Transgraniczne Niemiecko-Polskie Centra Kształcenia i Wymiany w Sprembergu i w Szprotawie nr WTBR /09 (BW: Albert-Schweitzer- Familienwerk Brandenburg e.v.); kwietnia 2011 r. zatwierdzono poprawność spełnienia przez BW warunków sformułowanych przez KM dla projektu Wzmocnienie międzygminnej współpracy w Europejskim Dwumieście Słubice - Frankfurt nad Odrą oraz stworzenie polsko-niemieckiego Centrum Kompetencji i Kooperacji (K&K), jako wzoru nowej generacji współpracy transgranicznej", nr wniosku: WTBR /09 (BW: Miasto Frankfurt nad Odrą); kwietnia 2011 r. w trakcie głosowania nad wprowadzeniem zmiany do projektu Biuro Koordynacyjne Niemiecko-Polskiej Sieci Wspierającej Gospodarkę, nr WTBR /08 (BW: Izba Przemysłowo-Handlowa w Cottbus) oddana została przez członków KM równa liczba głosów za i przeciw wprowadzeniu wnioskowanej zmiany, co uniemożliwiło podjęcie uchwały. Zgodnie z art. 7 pkt. 1.7 Regulaminu KM, po analizie uwag i warunków przesłanych przez członków KM w ramach pierwszej, nierozstrzygającej procedury obiegowej, wniosek BW o wprowadzenie zmiany w projekcie został poddany ponownemu głosowaniu w trybie procedury obiegowej kwietnia 2011 r. zatwierdzono 3 wniosek Pomocy Technicznej Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego (Kontroler I stopnia); maja 2011 r. zatwierdzono Plan działań informacyjno-promocyjnych na 2011 r. wraz z listą materiałów informacyjno-promocyjnych w ramach PO EWT PL-BB; maja 2011 r. w trakcie głosowania nad wprowadzeniem zmiany do projektu Biuro Koordynacyjne Niemiecko-Polskiej Sieci Wspierającej Gospodarkę, nr WTBR /08 (BW: Izba Przemysłowo-Handlowa w Cottbus) oddana została przez członków KM równa liczba głosów za i przeciw wprowadzeniu wnioskowanej zmiany, co uniemożliwiło podjęcie uchwały. Zgodnie z art. 7 pkt. 1.9 Regulaminu KM, jeżeli przebieg drugiej, skróconej procedury obiegowej uniemożliwi podjęcie uchwały, sprawa będąca przedmiotem procedury omawiana jest na kolejnym posiedzeniu KM; czerwca 2011 r. zatwierdzono Raport Roczny z wdrażania PO EWT PL-BB w 2010 r.; czerwca 2011 r. zatwierdzono projekt sieciowy Młodzież kształtuje turystykę naturalną i edukację ekologiczną, nr NWP-007/10 o wartości powyżej ,00 EUR (BW: Stowarzyszenie Naturschutzpark Märkische Schweiz e.v.); lipca 11. sierpnia 2011 r. zatwierdzono projekt sieciowy WITNICA, LEBUS, MÜNCHEBERG NA TRAKCIE DZIEJÓW. Edukacja, historia, partnerstwo, nr 237/1110 o wartości powyżej ,00 EUR (BW: Miejski Dom Kultury w Witnicy); sierpnia 01. września 2011 r. zatwierdzono Procedurę dotycząca ponoszenia kosztów dzielonych w projektach w ramach PO EWT PL-BB; września 2011 r. zatwierdzono wykorzystanie oszczędności poprzetargowych w wysokości ,14 EUR w projekcie Bezpieczne pogranicze budowa Regionalnego Centrum Ratownictwa w Witnicy, nr WTBR /09 (BW: Miasto i Gmina Witnica); października 2011 r. zatwierdzono zaktualizowany Podręcznik beneficjenta wiodącego dla PO EWT PL-BB; października 14. listopada 2011 r. w trakcie głosowania nad wprowadzeniem zmiany do projektu Biuro Koordynacyjne Niemiecko-Polskiej Sieci Wspierającej Gospodarkę, nr WTBR /08 (BW: Izba Przemysłowo-Handlowa w Cottbus) oddana została przez członków KM równa liczba głosów za i przeciw wprowadzeniu wnioskowanej zmiany, co uniemożliwiło podjęcie uchwały. W związku z tym, iż ww. projekt w trakcie 3 głosowań KM nie otrzymał wymaganej większości w głosowaniu, decyzją IZ ww. zmiana został odrzucona; listopada 2011 r. zatwierdzono projekt sieciowy W tandemie przeciw przestępczości transgranicznej, nr NWP-003/11 o wartości powyżej ,00 EUR (BW: Prezydium Policji Kraju Związkowego Brandenburgii). 35

36 Ponadto w 2011 r. decyzją IZ anulowane zostały dwie procedury obiegowej dotyczące: Podręcznika wdrażania projektów w ramach Funduszu Małych Projektów oraz Projektów Sieciowych dla PO EWT PL-BB; projektu Wzmocnienie międzygminnej współpracy w Europejskim Dwumieście Słubice - Frankfurt nad Odrą oraz stworzenie polsko-niemieckiego Centrum Kompetencji i Kooperacji (K&K) jako wzoru nowej generacji współpracy transgranicznej", nr WTBR /09 (BW: Miasto Frankfurt nad Odrą). W okresie sprawozdawczym Kontrolerzy I stopnia przeprowadzili weryfikację 199 Raportów z postępu realizacji projektu/projektu parasolowego, z czego dla 196 zostały wystawione Certyfikaty Kontroli I stopnia. Ponadto Kontrolerzy I stopnia przeprowadzili łącznie 26 kontroli (w tym kontrole na miejscu realizacji projektów, wizyty monitorujące, kontrole systemów zarządzania i kontroli w biurach Euroregionów). W III kwartale 2011 r. Instrukcja do wypełnienia Raportu z Postępu Realizacji Projektu w ramach PO EWT PL-BB została zaktualizowana o zapisy dotyczące kursu walutowego niemieckich beneficjentów i niemieckich partnerów projektów, którzy ponoszą wydatki w złotówkach. Ujednolicono również zasady ponoszenia kosztów wspólnych poprzez wprowadzenie Procedury ponoszenia kosztów dzielonych w projektach w ramach PO EWT PL-BB. W IV kwartale 2011 r. zaktualizowany został również Podręcznik beneficjenta wiodącego dla PO EWT PL-BB. W 2011 r. odbyły się trzy spotkania robocze dotyczące prac KM PO EWT PL-BB, tj.: 5 stycznia 2011 r. we Frankfurcie nad Odrą; 18 maja 2011 r. w Guben; 11 października 2011 r. we Frankfurcie nad Odrą. W ww. spotkaniach uczestniczyli przedstawiciele IZ, IK, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, polskiego i niemieckiego biura Euroregionu Pro Europa Viadrina, polskiego i niemieckiego biura Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr oraz WST. Celem ww. spotkań było ustalenie sterowania wdrażaniem PO EWT PL-BB przez polskie i niemieckie instytucje zaangażowane w jego realizację. W trakcie spotkań odbywała się dyskusja nad projektami, dla których zakończona została ocena merytoryczna i które w związku z tym planowano poddać pod głosowanie w trakcie najbliższych posiedzeń KM. W okresie sprawozdawczym nie była przeprowadzana ewaluacja PO EWT PL-BB. W okresie sprawozdawczym w terminie od października 2010 do lipca 2011 r. przeprowadzony został audyt systemu zarządzania i kontroli, który był realizowany w oparciu o program audytu opracowany między innymi na podstawie wytycznych Komisji Europejskiej. Po stronie polskiej został on przeprowadzony przez IA i obejmował następujące instytucje: IZ, LUW, IC, WST oraz polskie biuro Euroregionu Pro Europa Viadrina. Po stronie niemieckiej, Audytor Krajowy w Brandenburgii przeprowadził audyt systemu, który objął ILB oraz niemieckie biuro Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr. Ww. audyt zakończył się wynikiem 2, tj. system funkcjonuje, ale konieczne są usprawnienia. Usprawnienia są sukcesywnie wdrażane zgodnie z rekomendacjami IA. Nie dotychczas napotkano znaczących problemów w tym zakresie. 2.9 Krajowa rezerwa wykonania pomocy Nie dotyczy programów operacyjnych realizowanych w ramach celu 3. 36

37 3. Realizacja w podziale na Priorytety. Postęp wdrażania PO EWT PL BB wg Priorytetów (bez Pomocy Technicznej) 3.1 Priorytet Osiągniecie celów i analiza postępów Informacja na temat rzeczowych i finansowych postępów realizacji Priorytetu 1 Tabela 9. Postęp fizyczny Priorytetu 1 Wskaźniki Ogółem Cel ogólny programu: Pokonywać granice: redukcja niedogodności spowodowanych położeniem przygranicznym i wspólny rozwój regionu Brandenburgia Polska (Województwo Lubuskie) Wskaźnik 1: Liczba projektów, które spełniają dwa spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 2: Liczba projektów, które spełniają trzy spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny Realizacja Realizacja personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 3: Realizacja Liczba projektów, które spełniają cztery spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Realizacja Wskaźnik 4: Liczba projektów dotyczących rozbudowy poprawy infrastruktury Wskaźnik 5: Liczba projektów służących wspólnemu wykorzystaniu infrastruktury Wskaźnik 6: Liczba projektów wspierających i poprawiających wspólną ochronę środowiska oraz zarządzanie środowiskiem naturalnym Wskaźnik 7: Liczba projektów, które dotyczą regionalnego rozwoju i planowania Wskaźnik 8: Liczba projektów, które wspierają rozwój międzygminny Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja * W zatwierdzonym dokumencie programowym nie określono jednostek ani wartości docelowej wskaźników. Określenie docelowych wartości wskaźników jest przedmiotem wniosku o zmianę PO. Analiza jakościowa Z powodu wstrzymania naboru wniosków w Priorytecie 1 w październiku 2010 roku, w roku sprawozdawczym nie został złożony w WST ani jeden nowy wniosek. Mimo to Komitet Monitorujący wybrał na swoich trzech posiedzeniach 18 wniosków do dofinansowania na łączną kwotę ,91 EUR (środki EFRR), które zostały złożone w WST w latach ubiegłych i oczekiwały na rozpatrzenie. Tym samym rok sprawozdawczy oznacza w porównaniu z rokiem 2010 duży postęp w zakresie realizacji finansowej Priorytetu: podczas, gdy w roku ubiegłym decyzje KM o wyborze wniosków o wartości 12,71 mln EUR pozwoliły na rozdysponowanie 37

38 17,7% alokacji, to kwota 31,79 mln zatwierdzona na rzecz projektów w roku 2011 przyczynia się wykorzystania aż 44,31% alokacji Priorytetu 1. Wśród obszarów, które otrzymały dofinansowanie na mocy decyzji KM podjętych w roku 2011 na pierwszy plan wysunęła się infrastruktura turystyczna z 8 projektami na łączną kwotę 12,45 mln EUR. Drugim obszarem priorytetowym była infrastruktura drogowa z 4 projektami o łącznej wartości 9,48 mln EUR. W dalszej kolejności zajęły miejsce infrastruktura naukowo-edukacyjna (2 projekty o wartości 2,62 mln EUR) i wyposażenie służb ratowniczych (również 2 projekty o wartości 1,05 mln EUR). Po jednym projekcie wybrano z obszarów infrastruktury kulturalno-rekreacyjnej (3,62 mln EUR) oraz infrastruktury ochrony zdrowia (2,55 mln EUR, środki EFRR). Powyższe przedstawienie typów projektów zdradza już największego beneficjenta Priorytetu 1 w roku 2011 jednostki samorządu terytorialnego. Gminy, miasta lub powiaty realizują bądź będą realizować 17 z 18 projektów zatwierdzonych do dofinansowania w roku 2011, natomiast jeden projekt będzie realizowany przez instytucję podległą samorządowi województwa. Jedynie w dwóch projektach w roli partnera projektu w udziałem finansowym występują stowarzyszenia, jednak ich łączny wkład stanowi niespełna 10% wartości tych inwestycji. KM na swoim ostatnim posiedzeniu w roku odrzucił 19 wniosków złożonych w ramach Priorytetu 1 na łączną wartość ,32 EUR (środki EFRR), argumentując tę decyzję udzieleniem określonym rodzajom projektów wystarczającego wsparcia w ramach zarówno PO EWT PL-BB, jak i poprzednich edycji Inicjatywy Wspólnotowej Interreg. Odrzucone projekty dotyczyły przedsięwzięć z zakresów: ochrony przeciwpożarowej (6), infrastruktury turystycznej (3), miejsc spotkań (2), infrastruktury sportowej (2), kościołów (2), infrastruktury społecznej (2), infrastruktury edukacyjnej (1) i rozwoju miejskiego (1). W roku sprawozdawczym podpisano w ramach Priorytetu 1 kolejne 8 umów o dofinansowanie, które dotyczyły głównie projektów wybranych do dofinansowania w poprzednim roku. Niemniej jednak umowy o łącznej wartości ,45 EUR (środki EFRR) pozwoliły w roku 2011 zakontraktować kolejne 19% dostępnej alokacji. Oznacza to, iż w roku 2011 faktycznie realizowanych w ramach Priorytetu 1 było 25 projektów, które generowały raporty z postępów realizacji projektów (zawierające wnioski o płatności okresowe). W roku 2011 do WST zostało złożonych w ramach Priorytetu 1 71 raportów na łączną kwotę ,38 EUR, co stanowi ponad 13% procent alokacji Priorytetu 1. Wykres 18 i 19. Liczba i wartość projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach w ramach Priorytetu Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych przez KM w ramach Priorytetu 1 PO EWT PL-BB Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone 45,00 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych przez KM w ramach Priorytetu 1 PO EWT PL-BB (mln EUR) 0,00 3,65 38,93 31,79 Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone W roku 2011 zakończyła się 14 projektów w ramach Priorytetu z tych projektów zostało zakończonych jedynie rzeczowo, tzn. że do WST nie wpłynął jeszcze raport końcowy i w związku z tym nie nastąpiło jeszcze ostateczne rozliczenie finansowe tych przedsięwzięć. Natomiast 2 projekty zostały zakończone i rozliczone na łączną kwotę ,53 EUR (środki EFRR). Oba są projektami infrastrukturalnymi i dotyczą budowy ścieżki rowerowej i rewitalizacji terenów parkowo-rekreacyjnych. W wyniku realizacji tych przedsięwzięć oddano do użytkowania mieszkańcom obszaru wsparcia prawie 5 kilometrów ścieżki rowerowej w powiecie gorzowskim oraz odrestaurowaną wyspę teatralną w Gubinie. Liczba bezpośrednio korzystających z powstałej infrastruktury szacowana jest w pierwszym przypadku na 10 tys., a w drugim na 36 tys. osób. W ujęciu kumulacyjnym lata wdrażanie Priorytetu 1, w podziale na 3 dostępne w jego ramach działania, prezentuje się następująco: 38

39 Tabela 10. Zestawienie zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR Liczba dofinansowanych projektów* raportów złożonych w WST Działanie dofinansowanych Wykorzystanie Wykorzystanie projektów EUR (EFRR) alokacji EUR alokacji Priorytetu w % Priorytetu w % , , , , , ,03 - Razem ,79 102,46% ,20 17% * wartości z umów, a w przypadku braku umowy wartości wnioskowanego dofinansowania z wniosków. Z powyższego zestawienia wynika, iż najwięcej środków w Priorytecie 1 przydzielono w ramach działania nr 1 Budowa i poprawa infrastruktury. Na drugim miejscu w Priorytecie 1 znajduje się Rozwój regionalny i planowanie regionalne oraz rozwój między jednostkami samorządu terytorialnego (działanie 3), a na ostatnim Ochrona i gospodarowanie zasobami naturalnymi i kulturowymi oraz ochrona przeciwpożarowa i usuwanie skutków katastrof oraz zapobieganie im (działanie 2). Pierwsze doświadczenia zarówno z realizowanymi, jak i zakończonymi już projektami wskazują, iż beneficjenci nie wykorzystują wszystkich środków i część z nich ponownie zasila budżet PO EWT PL-BB. Należy oczekiwać, iż Priorytetem, który wygeneruje największą wartość oszczędności będzie, ze względu na swoją specyfikę (postępowania przetargowe na inwestycje), właśnie Priorytet 1. Dlatego też stworzono, głównie na jego potrzeby, listę projektów rezerwowych, na której na dzień r. znajduje się 5 wniosków na łączną kwotę ,65 EUR (środki EFRR). W odniesieniu do dostępnej alokacji poziom wdrażania Priorytetu 1 w odniesieniu do wartości zatwierdzonych wniosków wynosi na dzień r. 96% - w tym przypadku prawdopodobieństwo obniżenia się tego poziomu w wyniku pojawiających się oszczędności jest jednak jeszcze stosunkowo wysokie. W odniesieniu do podpisanych umów, tzn. z uwzględnieniem projektów zakończonych oraz aneksów do umów, uwzględniających oszczędności, poziom ustalony na ten sam dzień wynosi niemal 53%. Na podstawie obrazu rysującego się z zaprezentowanych powyżej danych można wyciągnąć wnioski podobne do tych, dotyczących całego PO EWT PL-BB i przedstawionych w punkcie Ich liczba w roku 2011 była dużo wyższa w porównaniu z rokiem W roku 2011 podpisano kolejnych 8 umów, co powodowało, iż w Priorytecie aktywnie realizowanych było 25 projektów w porównaniu z rokiem 2010 oznacza to przyrost o 50%. Największym optymizmem napawa jednak wartość raportów składanych w WST, która w porównaniu z rokiem 2010 wzrosła o 260%. W związku z takim rozwojem sytuacji w roku sprawozdawczym, należy wyjść z założenia, iż przyszły rok będzie kolejnym rokiem, w którym wszystkie wyżej zaprezentowane liczby i indeksy będą wzrastać tak, by wyeliminować ryzyko związane z zasadą automatycznego anulowania zobowiązań Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Podczas wdrażania Priorytetu 1 nie napotkano znaczących problemów lub sytuacji zakłócających realizację działań. Jedynym czynnikiem, który opóźniał zawieranie umów o dofinansowanie projektów infrastrukturalnych niemieckich partnerów wiodących był konieczny po stronie niemieckiej proces weryfikacji kosztorysów inwestycji, dokonywanej przez Landesbetrieb für Liegenschaft und Bauen des Landes Brandenburg, ze względu na częstą niekompletność dokumentów przedkładanych przez beneficjentów do weryfikacji Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Załącznik numer Priorytet Postęp w realizacji celów Priorytetu wraz z analizą postępów Informacja na temat rzeczowych i finansowych postępów realizacji Priorytetu 2 Tabela 11. Postęp fizyczny Priorytetu 2 Wskaźniki produktu Ogółem Cel ogólny programu: Pokonywać granice: redukcja niedogodności spowodowanych położeniem przygranicznym i wspólny rozwój regionu Brandenburgia Polska (Województwo Lubuskie) Wskaźnik 1: Realizacja 39

40 Liczba projektów, które spełniają dwa spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Realizacja Wskaźnik 2: Liczba projektów, które spełniają trzy spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Realizacja Wskaźnik 3: Liczba projektów, które spełniają cztery spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Realizacja Wskaźnik 4: Liczba projektów wspierających gospodarkę Realizacja Wskaźnik 5: Realizacja Wskaźnik 6: Realizacja Wskaźnik 7: Realizacja Wskaźnik 8: *W zatwierdzonym dokumencie programowym nie określono jednostek ani wartości docelowej wskaźników. Określenie docelowych wartości wskaźników jest przedmiotem wniosku o zmianę PO. Liczba przedsiębiorstw objętych wsparciem przy Liczba projektów z zakresu marketingu lokalnego i Liczba instytucji, które uczestniczą w Liczba projektów wspierających transgranicznej wprowadzaniu produktów regionalnego działaniach marketingowych sieci i kooperację w sektorze B+R Analiza jakościowa W 2011 r. w ramach Priorytetu 2 złożono 8 wniosków o dofinansowanie, co stanowiło ok. 66,66 % wszystkich złożonych w WST w okresie sprawozdawczym wniosków w ramach Priorytetów 1-3 PO EWT. PL-BB. Wynika to z faktu, iż nabór w Priorytecie 1 został wstrzymany już w 2010 r., natomiast nabór w Priorytecie 3 40

41 PO od dnia 19 stycznia 2011 r. Najwięcej, bo aż pięć wniosków złożonych w Priorytecie 2 zostało przyporządkowanych do działań wspierających gospodarkę, dwa zakwalifikowano jako wnioski związane z lokalnym i regionalnym marketingiem, natomiast 1 wniosek jako projekt z zakresu wspierania sieci i kooperacji w zakresie B+ R. Żaden wniosek złożony w okresie sprawozdawczym w ramach Priorytetu 2 nie został wycofany przez beneficjenta. W 2011 r. KM PO EWT PL BB zatwierdził łącznie 6 wniosków w ramach Priorytetu 2 do dofinansowania z EFRR: - 1 w ramach działań wspierających gospodarkę (działanie 2.1) posiedzenie KM w Witnicy w dniu 18 stycznia 2011 r., - 2 w ramach regionalnego i lokalnego marketingu (działanie 2.2) posiedzenie KM w Witnicy w dniu 18 styczna 2011 r., posiedzenie KM w Gubinie w dniach października br., - 3 w ramach wpierania sieci i kooperacja w zakresie B+R (działanie 2.3) - posiedzenie KM w Witnicy w dniu 18 stycznia 2011 r., posiedzenie KM w Gubinie w dniach października br. Tym samym wśród obszarów, jakie otrzymały dofinansowanie na mocy decyzji KM z 2011 r. wyróżnić należy wspieranie sieci i kooperacja w zakresie B+R. Na uwagę zasługuje także fakt, iż obszar ten realizowany jest przez dwie działające na obszarze wsparcia uczelnie Uniwersytet Zielonogórski oraz Brandenburski Uniwersytet Techniczny. Wsparcie w tym zakresie otrzymały projekty związane z pozyskiwaniem alternatywnych źródeł energii. Drugim obszarem priorytetowym był regionalny i lokalny marketing, a następnie działania wspierające gospodarkę. Trzy wnioski złożone w ramach Priorytetu 2 zostały odrzucone do dofinansowania decyzją KM PO EWT PL BB (,jeden wniosek złożony w 2009 r., jeden w 2010 r. oraz jeden w okresie sprawozdawczym). Odrzucone wniosku dotyczyły regionalnego i lokalnego marketingu oraz działań wspierających gospodarkę. Jeden z wniosków został odrzucony ze względu na niespełnienie w ramach oceny merytorycznej kryterium S1 Zgodność projektu z właściwymi przepisami prawa krajowego. Dwa pozostałe wnioski otrzymały bardzo niskie oceny merytoryczne ekspertów. Wykres 20 i 21. Liczba i wartość projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM w ramach PO EWT PL-BB, Priorytet Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone 3 6 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM w ramach PO EWT PL-BB (w mln EUR), Priorytet 2 8,19 0 2,83 3,88 Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone W niniejszym okresie sprawozdawczym w ramach Priorytetu 2 podpisano 2 umowy o dofinansowanie (1 w ramach działania 2.1, jedną w ramach działania 2.2) o łącznej wartości ,16 EUR, co stanowiło jedynie 3,78 % ogółu wartości podpisanych w okresie sprawozdawczym umów o dofinansowanie. Umowy te dotyczą projektów zatwierdzonych do dofinansowania w 2011 r. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż większość umów o dofinansowanie w ramach niniejszego Priorytetu została podpisana w poprzednich okresach sprawozdawczych. W 2011 r. do dofinansowania zatwierdzono 6 projektów, a dla dwóch z nich już w tym samym roku (w drugim półroczu) zostały podpisane umowy o dofinansowanie. W okresie sprawozdawczym została zakończona rzeczowa 2 projektów w ramach Priorytetu 2. Rozliczenie końcowe tych projektów nastąpi w 2012 r. Pierwszy z ww. projektów to projekt Gminy o statusie miejskim w Żarach Gospodarcza współpraca na Łużycach polegający na wspieraniu polsko- niemieckich kooperacji MŚP, poprzez organizowanie spotkań kooperacyjnych przedsiębiorców, szkoleń w zakresie działalności gospodarczej. Drugi z projektów zakończonych rzeczowo w 2011 r. to projekt Izby Przemysłowo-Handlowej w Cottbus Biuro Koordynacyjne Niemiecko - Polskiej Sieci Wspierającej Gospodarkę dotyczący także wsparcia dla przedsiębiorców na 41

42 polsko-niemieckim pograniczu. W ramach ich realizacji współpraca transgraniczna partnerów była prowadzona na poziomie wspólnej realizacji, wspólnego przygotowania i finansowania projektu oraz przy pomocy wspólnego personelu. W roku 2011 w ramach Priorytetu 2 do WST zostało złożonych 25 raportów na łączną kwotę kosztów kwalifikowalnych ,95 EUR, co stanowi ponad 8,53% procent alokacji Priorytetu 2. W ujęciu kumulatywnym lata wdrażanie Priorytetu 2, w podziale na 3 dostępne w jego ramach działania, prezentuje się następująco: Tabela 12. Zestawienie zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR dofinansowanych Liczba projektów* raportów złożonych w WST Działanie dofinansowanych Realizacja Realizacja projektów EUR (EFRR) alokacji Priorytetu w % EUR alokacji Priorytetu w % , , , , , ,53 - Razem ,79 69,02% ,34 15,61% * wartości z umów, a w przypadku braku umowy wartości zatwierdzonych wniosków Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Podczas wdrażania Priorytetu 2 PO EWT PL-BB nie napotkano problemów lub sytuacji zakłócających bądź opóźniających realizację działań w ramach ww. Priorytetu. W okresie sprawozdawczym Priorytet 2 cieszył się stosunkowo dużym zainteresowaniem beneficjentów, na co mogły mieć wpływ przeprowadzone w 2010 r. przez WST działania informacyjno-promocyjne, w tym szkolenia na temat procedury aplikowania w ramach Priorytetu 2. Podczas posiedzenia KM PO EWT PL-BB w dniach 18/19 października 2011 r. w Gubinie wykazano, iż w Priorytecie 2 PO EWT PL-BB pozostało do rozdysponowania ,32 EUR oraz wskazano, iż wartość wniosków znajdujących się obecnie w procesie oceny wynosi ,65 EUR (EFRR). W związku z powyższym KM PO EWT PL-BB podjął decyzję o wstrzymaniu naboru dla Priorytetu 2 od dnia 19 października 2011 r Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Załącznik numer Priorytet Postęp w realizacji celów Priorytetu wraz z analizą postępów Informacja na temat rzeczowych i finansowych postępów realizacji Priorytetu 3 Tabela 13. Postęp fizyczny Priorytetu 3. Wskaźniki produktu Ogółem Cel ogólny programu: Pokonywać granice: redukcja niedogodności spowodowanych położeniem przygranicznym i wspólny rozwój regionu Brandenburgia Polska (Województwo Lubuskie) Wskaźnik 1: Liczba projektów, które spełniają dwa spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 2: Liczba projektów, które spełniają trzy spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny Realizacja Realizacja

43 personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 3: Liczba projektów, które spełniają cztery spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna, wspólny personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 4: Liczba projektów dotyczących podnoszenia kwalifikacji oraz zatrudnienia Wskaźnik 5: Liczba osób, które wzięły udział we wspólnych przedsięwzięciach z zakresu kształcenia, w tym: mężczyźni / kobiety, uczniowie / młodociani Wskaźnik 6: Liczba przedsiębiorstw, instytucji, urzędów oraz innych podmiotów, którzy wzięli udział w projektach kooperacyjnych Wskaźnik 7: Liczba osób, które wzięły udział we wspólnych inicjatywach na rzecz zatrudnienia Wskaźnik 8: Liczba projektów wspierających kooperację i spotkania (w ramach Funduszu Małych Projektów oraz projektów sieciowych) Wskaźnik 9: Liczba osób zaangażowanych w projekty, w tym: kobiety / mężczyźni / dzieci i młodzież /osoby niepełnosprawne Wskaźnik 10: Liczba projektów na rzecz przezwyciężania barier językowych Wskaźnik 11: Liczba (inwestycyjnych) projektów z zakresu kultury, spraw Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja Realizacja 43

44 społecznych, rekreacji i sportu (bez FMP) * W zatwierdzonym dokumencie programowym nie określono jednostek ani wartości docelowej wskaźników. Określenie docelowych wartości wskaźników jest przedmiotem wniosku o zmianę PO. Analiza jakościowa Decyzją KM od dnia 19 stycznia 2011 r. nabór w ramach Priorytetu 3 został wstrzymany. Nie dotyczyło to jednak projektów systemowych projektów parasolowych Euroregionów Pro Europa Viadrina i Sprewa Nysa Bóbr. W związku z tym w okresie sprawozdawczym w ramach Priorytetu 3 zostały złożone jedynie 4 projekty parasolowe ww. biur na łączną wartość dofinansowania z EFRR niewiele ponad 8 mln EUR. Projekty te stanowiły 33 % wszystkich złożonych w okresie sprawozdawczym projektów. W 2011 r. KM nie zatwierdził do dofinansowania z EFRR żadnego wniosku, który został złożony w bieżącym okresie sprawozdawczym do WST w ramach Priorytetu 3. W okresie sprawozdawczym KM zatwierdził łącznie do dofinansowania 5 wniosków o dofinansowanie, w tym: podczas dwóch posiedzeń (VIII i IX) 4 wnioski złożone w poprzednim okresie sprawozdawczym; w ramach procedury obiegowej jeden wniosek, który wcześniej był przedmiotem dyskusji podczas VIII posiedzenia KM, co stanowi 17 % wszystkich zatwierdzonych wniosków przez KM w tym okresie sprawozdawczym. projektów zatwierdzonych stanowiła natomiast prawie 26% wartości wszystkich projektów zatwierdzonych do dofinansowania w okresie sprawozdawczym. Wykres 22 i 23. Liczba i wartość projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych przez KM w ramach Priorytetu 3 PO EWT PL-BB ,00 12,00 10,00 8,00 wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych przez KM w ramach Priorytetu 3 PO EWT PL-BB (mln EUR) 8,01 12,50 3 6,00 2 4, Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone 2,00 0,00 0,00 0,00 Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone W 2011 r. w ramach Priorytetu 3 zostało podpisanych 6 umów o dofinansowanie o wartości 4,6 mln EUR, co stanowiło niecałe 24% wartości wszystkich podpisanych umów o dofinansowanie w okresie sprawozdawczym. Od początku wdrażania PO EWT PL-BB dla 16 projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu 3 podpisano 12 umów o dofinansowanie o łącznej wartości dofinansowania z EFRR w wysokości 16,71 mln EUR, co stanowi prawie 27,81 % wartości wszystkich umów podpisanych w ramach PO EWT PL-BB dla Priorytetów 1-3 i prawie 47% realizacji zobowiązań na lata w ramach tego Priorytetu. W roku 2011 do WST zostało złożonych w ramach Priorytetu 3 25 raportów na łączną kwotę kosztów kwalifikowalnych ,34 EUR, co stanowi ponad 13,37 % procent alokacji Priorytetu 3. W ujęciu kumulatywnym lata wdrażanie Priorytetu 3, w podziale na 2 dostępne w jego ramach działania, prezentuje się następująco: Tabela 14. Zestawienie zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR Działanie Liczba dofinansowanych raportów złożonych w WST dofinansowanych projektów* projektów EUR (EFRR) Realizacja EUR Realizacja 44

45 alokacji Priorytetu w % alokacji Priorytetu w % , , , ,23 - Razem ,21 81, ,08 20,07% * wartości z umów, a w przypadku braku umowy wartości zatwierdzonych wniosków. Podobnie jak w roku 2010, również w okresie sprawozdawczym w ramach Priorytetu 3 nie została ostatecznie zakończona żadnego z projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR (zakończono rzeczowo 3 projekty, nie zostały one finansowo rozliczone). Dane dotyczące realizacji wskaźników w podziale na płeć, pozycję społeczną są stąd niemożliwe do wykazania dla okresu sprawozdawczego. Dane te będą systematycznie przekazywane Komisji Europejskiej wraz z zakończeniem realizacji w danym okresie sprawozdawczym odpowiednich projektów związanych m.in. z kształceniem i spotkaniami. Analizując czas zakończenia realizacji projektów do tej pory zatwierdzonych w ramach Priorytetu 3 najwięcej z nich zakończy się w 2012 r. 44%, w 2013 r. 31% a jeden w 2014 r. Biorąc pod uwagę tematykę projektów (z wyłączeniem projektów parasolowych), które są realizowane w ramach Priorytetu 3, najwięcej jest związanych z poprawą infrastrukturalnych warunków kształcenia 42%. 25% stanowią projekty związane z podnoszeniem kwalifikacji i dostosowaniem wykształcenia do potrzeb rynku pracy, jak również projekty związane z tworzeniem transgranicznych systemów edukacyjnych. Jedynie 8% stanowią projekty związane z rozwojem ośrodków badawczych (patrz również rozdział 2.1.3). Beneficjentami większości projektów zatwierdzonych w ramach Priorytetu 3 były instytucje i organizacje wspierające rozwój edukacji 42 %. Projekty złożone przez stowarzyszenia i jednostki samorządu terytorialnego stanowiły natomiast odpowiednio 25 % i 33% projektów zatwierdzonych. W ramach tego Priorytetu inicjatorami większości projektów były instytucje z niemieckiej części obszaru wsparcia 81% projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR zostało złożonych przez niemieckich beneficjentów wiodących, natomiast jedynie 13 projektów jest realizowanych na południu obszaru wsparcia, a aż 87% projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR zlokalizowanych jest w północnej części obszaru wsparcia Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Podczas wdrażania Priorytetu 3 podobnie, jak w przypadku Priorytetu 1, duże znaczenie dla realizacji części projektów dotyczących modernizacji bądź budowy infrastruktury edukacyjnej miało uzyskanie dla niemieckich partnerów projektów wyników oceny fachowo budowlanej. Ponieważ dokumenty, które muszą być złożone przez beneficjentów na potrzeby ww. oceny są często niekompletne, czas trwania ww. oceny wahał się od 3 miesięcy do roku, tak więc w znaczący sposób opóźniało się w czasie podpisanie umowy o dofinansowanie, jak również samą realizację projektu. Taka sytuacja będzie mieć w przyszłości również duże znaczenie dla wydatkowania środków oraz dla realizacji zasady n+2/n+3 w ramach PO EWT PL-BB. Euroregiony Pro Europa Viadrina oraz Sprewa Nysa Bóbr, które wdrażają w ramach Priorytetu 3 Działania 3.2 Fundusz Małych Projektów i Projektów Sieciowych (FMP i PS) podobnie jak w roku poprzednim, również w okresie sprawozdawczym wskazały, iż największe problemy związane były ze znacznym skomplikowaniem procedur programowych. Zwrócono uwagę, iż w niektórych przypadkach certyfikacja wydatków poniesionych w ramach projektu parasolowego trwa zbyt długo, co powoduje, iż wielu beneficjentów projektów małych znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. W dużej mierze są to stowarzyszenia, fundacje, klubu sportowe, itp., które by móc realizować projekt zaciągnęły kredyt, a opóźniająca się certyfikacja powoduje, iż muszą spłacać dłużej i z większymi odsetkami zaciągnięty kredyt. Wskazano jednakże, iż dużym odciążeniem dla ww. biur było między innymi postulowane uproszczenie zapisów w Systemie Informowania o Nieprawidłowościach Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Załącznik nr Pomoc Techniczna Na Priorytet Pomoc Techniczna na cały okres programowania przeznaczona została kwota wkładu z EFRR w wysokości EUR, co stanowi 4,19% wkładu z EFRR przydzielonego PO EWT PL-BB. W okresie sprawozdawczym KM zatwierdził w drodze procedury obiegowej przeprowadzonej w dniach marca 2011 r. wniosek Pomocy Technicznej Instytucji Zarządzającej oraz w dniach 45

46 kwietnia 2011 r. wniosek Pomocy Technicznej polskiej Instytucji Kontroli I stopnia Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego. Tabela 15. Wnioski Pomocy Technicznej zatwierdzone w 2011 r. w EUR Lp Wnioskodawca Nr wniosku Kwota EFRR (EUR) Współfinansowanie krajowe Łącznie (EUR) 1 2 Instytucja Zarządzająca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Rzeczpospolitej Polskiej Instytucja Kontroli I stopnia Lubuski Urząd Wojewódzki WTBR / , , ,49 WTBR / , , ,00 Po stronie niemieckiej w 2011 r. ze środków unijnych będących do dyspozycji Kraju Związkowego Brandenburgia w ramach Priorytetu 4 Pomoc Techniczna w wysokości ,00 EUR została wydatkowana przez IK kwota w wysokości ,66 EUR. Ww. kwota dotyczyła następujących wydatków: koszty osobowe pracowników IK; koszty osobowe niemieckich pracowników pracujących w WST; koszty osobowe i rzeczowe dotyczące prowadzenia RPK przy niemieckich biurach Euroregionów Sprewa-Nysa-Bóbr i Pro Europa Viadrina; wydatki biura ILB na zapewnienie oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie w ramach panelów ekspertów. W roku sprawozdawczym zostały dostarczone przez IK do IZ trzy Raporty z postępu realizacji projektu z wnioskami o płatność na łączną kwotę ,41 EUR, natomiast do dnia 31 grudnia 2011 r. zostały IK przez IC wypłacone środki w wysokości ,64 EUR. 5. Informacja i promocja W omawianym okresie sprawozdawczym działania informacyjno-promocyjne na płaszczyźnie PO EWT PL- BB były realizowane zgodnie z Planem Informacji i Promocji na 2011 rok, zatwierdzonym przez KM. Ze względu na ograniczoną ilość środków w PO EWT PL-BB członkowie Komitetu Monitorującego podjęli decyzję o wstrzymaniu naboru wniosków w Priorytecie 3 i 2 PO EWT PL-BB w 2011 r. Tym samym nabór we wszystkich 3 Priorytetach PO EWT PL-BB został wstrzymany. W związku z powyższym działania informacyjno-promocyjne w 2011 r. koncentrowały się przede wszystkim na przekazywaniu informacji związanych z realizacją projektów w ramach PO EWT PL-BB oraz promowaniu efektów wdrażania PO EWT PL-BB. W tym celu przeprowadzono m. in. liczne szkolenia związane z realizacją projektów w ramach PO EWT PL-BB oraz zorganizowano konferencję podsumowująca dotychczasowe wdrażanie PO EWT PL-BB. 5.1 Imprezy informacyjno-promocyjne Szkolenia dla beneficjentów W trakcie szkoleń przeprowadzonych w 2010 r. oraz podczas indywidualnych konsultacji odbywających się w siedzibie WST, beneficjenci PO EWT PL-BB wskazali na dalszą konieczność przeprowadzania szkoleń związanych z wdrażaniem programu, a dokładnie z zasadami informacji i promocji, możliwościami wprowadzania zmian w projektach oraz szczególnie rozliczania projektów w ramach PO EWT PL-BB. Wychodząc tym potrzebom naprzeciw, zorganizowano 2 cykle następujących szkoleń dla beneficjentów: I. Z zakresu realizacji projektów w ramach PO EWT PL-BB Celem szkoleń było przekazanie informacji beneficjentom wiodącym oraz partnerom projektów na temat zasad informacji i promocji w PO EWT PL-BB, a także możliwości wprowadzania zmian oraz wykorzystywania oszczędności poprzetargowych w projektach realizowanych w ramach PO EWT PL-BB, po podpisaniu umowy o dofinansowanie. Szkolenia odbyły się: po polskiej stronie obszaru wsparcia: 46

47 - w Zielonej Górze, w dniu 17 marca 2011 r. (43 uczestników); oraz po niemieckiej stronie obszaru wsparcia: - w Forst (Lausitz), w dniu 15 marca 2011 r. (51 uczestników). Szkolenie w Zielonej Górze, r. Szkolenie w Forst (Lausitz), r. II. Z zakresu sprawozdawczości oraz Procedury wprowadzania zmian w projekcie w ramach PO EWT PL- BB Celem szkolenia było przekazanie informacji beneficjentom oraz partnerom projektów na temat sprawozdawczości oraz możliwości wprowadzania zmian, a także wykorzystywania oszczędności poprzetargowych w projektach realizowanych w ramach PO EWT PL-BB. Szkolenie obyło się w dniu 18 sierpnia 2011 r. w Beeskow i zostało przeprowadzone dla niemieckich beneficjentów wiodących oraz partnerów projektów. W szkoleniu wzięło udział 35 osób. Ponadto w ramach współpracy z Lokalnymi Punktami Informacyjnymi o Funduszach Europejskich działającymi z ramienia Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego zostały przeprowadzone przez WST szkolenia z zakresu sprawozdawczości oraz Procedury wprowadzania zmian w projekcie w ramach PO EWT PL-BB. Niniejsze szkolenia odbyły się w następujących miejscach: w dniu 23 lutego 2011 r., w Gorzowie Wlkp. 26 uczestników; w dniu 23 marca 2011 r., w Żaganiu 20 uczestników; w dniu 16 czerwca 2011 r., w Słubicach 25 uczestników; w dniu 28 czerwca 2011 r., w Zielonej Górze 18 uczestników. Łącznie WST przeprowadził 7 szkoleń, w których zostało przeszkolonych 218 beneficjentów i partnerów projektów. Tabela 16. Zestawienie szkoleń przeprowadzonych w 2011 r. przez WST Temat szkolenia Data szkolenia Miejsce szkolenia Liczba uczestników szkolenia Realizacja projektów w ramach PO EWT PL-BB r. Forst (Lausitz) 51 Realizacja projektów w ramach PO EWT PL-BB r. Zielona Góra 43 Sprawozdawczość oraz Procedura wprowadzania zmian w projekcie w ramach PO EWT PL-BB r. Beeskow 35 Sprawozdawczość oraz Procedura wprowadzania zmian w projekcie w ramach PO EWT PL-BB r. Gorzów Wlkp. 26 Sprawozdawczość oraz Procedura wprowadzania zmian w projekcie w r. Żagań 20 ramach PO EWT PL Sprawozdawczość oraz Procedura wprowadzania zmian w projekcie w r. Słubice 25 47

48 ramach PO EWT PL Sprawozdawczość oraz Procedura wprowadzania zmian w projekcie w ramach PO EWT PL Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej r. Zielona Góra 18 Wszystkie ww. szkolenia cieszyły się dużym zainteresowaniem oraz aktywnym udziałem beneficjentów. Beneficjenci wskazali taki rodzaj kontaktu z przedstawicielami WST za najbardziej przydatny i pomocny, nie licząc indywidualnych konsultacji przeprowadzanych w siedzibie WST. Szkolenia/warsztaty z zakresu sprawozdawczości w ramach PO EWT PL-BB przeprowadzali w 2011 r. także kontrolerzy 1-go stopnia. I tak Lubuski Urząd Wojewódzki przeprowadził w dniu r. w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece w Gorzowie Wlkp. konsultacje indywidualne nt. raportowania dla beneficjentów PO EWT PL-BB. Także po stronie niemieckiej, Bank Inwestycyjny Kraju Związkowego Brandenburgia zorganizował w dniu r. warsztaty dla beneficjentów wiodących i partnerów projektów dotyczące wybranych zagadnień i problemów związanych z rozliczaniem projektów w ramach PO EWT PL-BB. W warsztatach aktywny udział wzięli także przedstawiciele Instytucji Koordynującej oraz Wspólnego Sekretariatu Technicznego. Szkolenia, warsztaty oraz spotkania informacyjne dla beneficjentów Funduszu Małych Projektów i Projektów Sieciowych przeprowadzały wszystkie biura Euroregionów zaangażowanych w realizację PO EWT PL-BB. Szkolenia te dotyczyły głównie realizacji i rozliczania projektów FMP i PS Konferencja poświęcona PO EWT PL-BB W dniu 17 listopada 2011 r. w Sali Kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego w Zielonej Górze odbyła się konferencja poświęcona PO EWT PL-BB. Było to ważne wydarzenie programowe, podczas którego była okazja do spotkania się przedstawicieli instytucji zaangażowanych w realizację PO EWT PL-BB oraz beneficjentów i partnerów projektów. Konferencji przyświecał cel zaprezentowania założeń PO EWT PL-BB, a także roli, jaką odgrywa w rozwoju województwa lubuskiego i Kraju Związkowego Brandenburgia. Ponadto była to sposobność, by z końcem roku 2011 przedstawić aktualny stan jego wdrażania. Patronat nad konferencją objęła Marszałek Województwa Lubuskiego. Pierwsza część konferencji była poświęcona ogólnej prezentacji PO EWT PL-BB oraz dotychczasowej współpracy w lubusko-brandenburskim regionie przygranicznym. W drugiej części konferencji zostały zaprezentowane praktyczne informacje dotyczące wdrażania PO EWT PL-BB oraz realizowanych w ramach PO EWT PL-BB projektów. W konferencji wzięli udział przedstawiciele instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO EWT PL-BB oraz beneficjenci i partnerzy projektów z Polski i Niemiec. Na konferencję przybyło łącznie ponad 160 osób z Polski i z Niemiec. Konferencja cieszyła się dużym zainteresowaniem, o czym świadczą opinie wielu uczestników konferencji, które dotarły do WST po jej zakończeniu. Konferencja programowa, 17 listopada 2011 r Spotkania instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO EWT PL-BB W celu uzyskania płynnego przepływu informacji oraz zagwarantowania sprawnego wdrażania PO EWT PL- BB zorganizowane zostały następujące spotkania z przedstawicielami instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO EWT PL-BB: 48

49 Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej spotkanie przedstawicieli IZ, IK, Euroregionu Pro Europa Viadrina oraz Sprewa-Nysa-Bóbr oraz WST r., Frankfurt nad Odrą; spotkanie przedstawicieli IZ, IK oraz WST r., Zielona Góra; spotkanie przedstawicieli IZ, IK, Euroregionu Pro Europa Viadrina oraz Sprewa-Nysa-Bóbr oraz WST r., Frankfurt nad Odrą; Ww. spotkania dotyczyły przede wszystkim uzgodnień, co do wdrażania PO EWT PL-BB, a także w przypadku spotkania w kwietniu 2011 r. realizacji Planu Informacji i Promocji na 2011 rok Imprezy zewnętrzne Wszystkie instytucje zaangażowane w realizację PO EWT PL-BB (m.in. IZ, WST, LUW, RPK) uczestniczyły regularnie w spotkaniach/konferencjach/warsztatach organizowanych przez inne podmioty, podczas których promowały PO EWT PL-BB oraz Unię Europejską. W 2011 r. były to m. in. następujące przedsięwzięcia: Regionalne spotkanie w ramach konsultacji projektu Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 na temat funkcji i znaczenia obszarów przygranicznych oraz współpracy transgranicznej , Zielona Góra; Warsztaty dot. wymiany doświadczeń między WST w Polsce , Otwock; Konferencja VASAB Annual Conference Integrated Approach to Spatial Development of Europe Meaning of Territorial Cohesion , Warszawa; Spotkanie: Meeting of Future Working group on Programme Management r., Bruksela; Posiedzenie Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej r., Zielona Góra; Święto Mostu z okazji 1 maja, r., Most miejski Frankfurt (Oder) Słubice; IV Forum Funduszy Europejskich r., Warszawa; Posiedzenie Polsko-Niemieckiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Regionalnej i Przygranicznej r., Gorzów Wlkp.; Spotkanie Inteligentna specjalizacja: Konkurencyjność dla regionu i przedsiębiorstw r., Berlin; Konferencja Polsko-Niemiecki obszar Graniczny w dolinie Odry , Pasewalk; Konferencja "Polsko-niemieckie otwarcie rynku pracy - szanse i zagrożenia r., Żary; Konferencja otwierająca konkurs MORO na modelowe projekty współpracy polsko-niemieckiej r., Berlin; Polsko-Niemieckie Dni Mediów r., Zielona Góra; Dni Województwa Lubuskiego r., Łagów Lubuski; Konferencja Lubusko-brandenburska debata europejska r., Gorzów Wlkp.; Udział w posiedzeniu regionalnej wspólnoty planistycznej ds. osadnictwa, środowiska, gospodarki r., Frankfurt (Oder); Dni Zielonej Góry (Winobranie) r., Zielona Góra; Wizyta studyjna w WST PO WT Saksonia-Polska wymiana doświadczeń , Drezno; Seminarium Europa dla obywatelek i obywateli r., Berlin; Seminarium Instrumenty wspomagające formułowanie dokumentów planistycznych i programowych dla perspektywy finansowej Unii Europejskiej w latach r., Zielona Góra; Posiedzenie Stowarzyszenia Europejskich Regionów Granicznych r., Berlin; 49

50 Zebranie regionalne regionalnego regionu planistycznego Oderland-Spree r., Seelow; 1 Forum Funduszy Europejskich Polski Zachodniej r., Gorzów Wlkp.; Warsztaty MOL geht den Holweg r., Strausberg. Ponadto przedstawiciele wszystkich instytucji zaangażowane w realizację PO EWT PL-BB w miarę dostępnego czasu oraz możliwości uczestniczyli w imprezach organizowanych przez beneficjentów PO EWT PL-BB, związanych np. z rozpoczęciem lub zakończeniem realizacji ich projektów Informowanie o wdrażaniu PO EWT PL-BB w gremiach regionalnych Informacje na temat na temat wdrażania PO EWT PL-BB przekazywały na bieżąco gremiom regionalnym oraz na spotkaniach euroregionalnych grup roboczych, komitetach jednostek samorządowych i posiedzeniach rad miejskich polskie i niemieckie biura Euroregionów zaangażowanych w realizację PO EWT PL-BB. Zaliczyć należy tu także comiesięczne spotkania z przedstawicielami samorządów w ramach samorządowej grupy roboczej oraz doroczne zebranie członków stowarzyszenia euroregionów. Realizując sprawdzoną zasadę bottom-up, Regionalne Punkty Kontaktowe ulokowane w niemieckich biurach euroregionów - wspierając zadania realizowane przez WST - zapewniły sterowanie PO EWT PL-BB po niemieckiej stronie obszaru wsparcia konkretnie na obszarze euroregionów. Udział regionalnych partnerów społeczno-gospodarczych realizowany jest w euroregionalnych grupach roboczych. 5.2 Współpraca z mediami WST w 2011 r. regularnie sporządzał notatki prasowe, łącznie 11 polskich i 11 niemieckich notatek prasowych. Artykuły informowały opinię publiczną o najważniejszych wydarzeniach w ramach PO EWT PL- BB, takich jak np. posiedzenia KM, podpisywanie umów o dofinansowanie. Notatki prasowe WST zostały wykorzystane między innymi w następujących mediach: - Märkische Oderzeitung, w dniu r. (Informacja na temat podpisania umowy dla projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Wyborcza, Zielona Góra Gorzów Wlkp, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitzer Rundschau, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Wochenkurier Cottbus, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitz TV, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitzer Rundschau, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitz TV, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitzer Rundschau, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitzer Rundschau, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB). Wszystkie notatki prasowe WST dostępne są na stronie internetowej PO EWT PL-BB: w zakładce notatki prasowe. RPK przekazywały także informacje prasowe do lokalnych i regionalnych mediów zgodnie ze swoim rozdzielnikiem prasowym. Informacje prasowe zostały przekazanie m.in. do dziennika regionalnego Lausitzer Rudnschau, Märkische Oderzeitung oraz radia regionalnego Antenne Brandenburg. Informacje na temat PO EWT PL-BB oraz realizowanych w ramach PO EWT PL-BB projektów ukazały się także m. in. w następujących mediach działających na obszarze wsparcia PO EWT PL-BB: Prasa: 50

51 - Gazeta Wyborcza, Zielona Góra Gorzów Wlkp. w dniu 23 lutego 2011 r. (Informacja o projekcie w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Wyborcza, Zielona Góra Gorzów Wlkp, w dniu r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 24 marca 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 12 kwietnia 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Tydzień Lubuski, w dniu 12 kwietnia 2011 r. (Informacja na temat PO EWT PL-BB), - Lausitzer Rundschau, w dniu 11 maja 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitzer Rundschau, w dniu 12 maja 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 20 maja 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Strefa Biznesu, w dniu 25 maja 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 26 maja 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 27 maja 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Märkische Oderzeitung, w dniu 14.lipca 2011 r. (Informacja na temat podpisania umowy dla projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 6 września 2011 r. (Informacja na temat projektów realizowanych w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 13 września 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Lausitzer Rundschau, w dniu 05 października 2011 r.(informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Lubuska, w dniu 26 października 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Wyborcza, Zielona Góra Gorzów Wlkp. w dniu 22 listopada 2011 r. (Informacja o projekcie w ramach PO EWT PL-BB), - Gazeta Wyborcza, Zielona Góra Gorzów Wlkp. w dniu 1 grudnia 2011 r. (Informacja o projekcie w ramach PO EWT PL-BB). Radio: - Radio Zachód, w dniu 5 marca 2011 r., (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Radio Zachód, w dniu 7 kwietnia 2011 r., (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Radio Zachód, w dniu 24 maja 2011 r., (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Radio Cottbus, w dniu 05 października 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Deutschlandradio, w dniu 05 października 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), 51

52 - DRadio Wissen, w dniu 05 października 2011 (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Rundfunk Berlin-Brandenburg rbb, w dniu 06 października 2011 (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Radio Zachód, w dniu 9 listopada 2011 r., (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - Radio Zachód, w dniu 30 listopada 2011 r., (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB). Telewizja: - Rundfunk Berlin-Brandenburg rbb, audycja Kowalski & Schmidt w dniu 3 kwietnia 2011 r. hne.html (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB), - TVP Gorzowów Wlkp., w dniu 30 listopada 2011 r. (Informacja na temat projektu realizowanego w ramach PO EWT PL-BB). Ponadto informacje na temat PO EWT PL-BB oraz realizowanych w PO EWT PL-BB projektach ukazywał się na bieżąco na stronach instytucji zaangażowanych w realizację PO EWT PL-BB, przede wszystkim IZ, RPK, IK, Euroregionów oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego. 5.3 Materiały informacyjno-promocyjne W roku 2011 WST przygotował następujące materiały informacyjno-promocyjne: Tabela 17. Materiały informacyjno-promocyjne LP Nazwa Liczba Materiały promocyjne 1 Długopis Opaska odblaskowa Torba na zakupy (z nadrukiem, składana do etui) Kolorowy marker Cukierki Piłeczki antystresowe 200 Materiały informacyjne 1 Notes Mapa obszaru wsparcia 500 Materiały promocyjne przygotowane przez WST 52

53 Materiały promocyjne przygotowane przez WST Wszystkie materiały zostały przygotowane zgodnie z obowiązującymi w PO EWT PL-BB wytycznymi z zakresu informacji i promocji. Materiały informacyjne i promocyjne dotyczące PO EWT PL-BB były przekazywane potencjalnym beneficjentom, beneficjentom wiodącym, partnerom projektów, członkom KM, jednostkom administracyjnym oraz zainteresowanej opinii publicznej. Ponadto były one rozpowszechniane na spotkaniach, targach, forach, imprezach i konferencjach, w których brał udział WST oraz inne instytucje zaangażowane w realizację PO EWT PL-BB. Umacnianiu pozytywnego społecznego wizerunku PO EWT PL-BB i Unii Europejskiej na lubuskobrandenburskim pograniczu służyło także rozsyłanie kartek z życzeniami z okazji świąt Wielkiej Nocy oraz Bożego Narodzenia. Wysyłanie życzeń świątecznych jest ważnym elementem kulturowym w krajach biorących udział w PO EWT PL-BB, a także tradycyjną formą pamięci, okazania szacunku oraz podziękowania za współpracę. Kartki z życzeniami w 2011 r. zawierały logotyp PO EWT PL-BB oraz emblemat Unii Europejskiej. Materiały informacyjne i promocyjne przygotowywały i dystrybuowały także inne instytucje zaangażowane we wdrażanie PO EWT PL-BB., m in. IZ, RPK, Euroregiony. 5.4 Bezpośrednie konsultacje W związku z zaleceniami Komitetu Monitorującego z dnia 18 stycznia oraz 21 czerwca 2011 r. WST zorganizował następujące spotkania: W sprawie projektu Tourismusverband Spreewald e. V.: Młodzież polska i niemiecka tworzy nowoczesne oferty turystyczne dla wzmacniania gospodarki regionalnej w Euroregionie Sprewa- Nysa-Bóbr, nr WTBR /10 - w dniu 3 lutego 2011 r. w siedzibie niemieckiego biura Euroregionu Sprewa-Nysa-Bóbr w Guben. W sprawie projektu Uniwersytetu Zielonogórskiego Współpraca UZ i BTU w zakresie zielonej energii, nr WTBR /10 - w dniu 26 lipca 2011 r. w Zielonogórskim Ratuszu. W ww. spotkaniach, obok WST, wzięli udział także inni przedstawiciele instytucji zaangażowanych we wdrażanie PO EWT PL-BB po stronie polskiej i niemieckiej, m.in. przedstawiciele IZ, IK, polskich i niemieckich biur Euroregionów Pro Europa Viadrina oraz Sprewa-Nysa-Bóbr. Dodatkowo w siedzibie WST w każdym miesiącu miały miejsce średnio 3 indywidualne konsultacje z beneficjentami i partnerami projektu. Konsultacje w 2011 r. dotyczyły przede wszystkim raportowania oraz Procedury wprowadzania zmian w projekcie w ramach PO EWT PL-BB. Ponadto WST na bieżąco informował beneficjentów na temat stanu wdrażania PO EWT PL-BB, procedur obowiązujących PO EWT PL-BB, zasad informacji i promocji, itd. Takie konsultacje były prowadzone także telefoniczne oraz za pomocą poczty elektronicznej. Równolegle do WST bezpośrednie konsultacje dotyczące PO EWT PL-BB prowadziły także RPK. Doradztwo RPK dotyczyło najczęściej celów PO EWT PL-BB, możliwości wsparcia w ramach poszczególnych 53

54 Priorytetach PO EWT PL-BB, kwalifikowalności kosztów, przygotowania wniosku o dofinansowanie, a także objaśnień na temat procesu i przebiegu realizacji projektu oraz konkretnych informacji dotyczących wynikających z tego procedur administracyjnych i wymagań formalnych. Polskie i niemieckie biura Euroregionów prowadziły kompleksowe doradztwo w związku z wdrażaniem FMP i PS Strona internetowa PO EWT PL-BB Strona internetowa PO EWT PL-BB jest prowadzona jednocześnie w języku polskim i niemieckim oraz na bieżąco aktualizowana. W 2011 r. na stronie PO EWT PL-BB ukazały się m. in. wiadomości dotyczące planowanych posiedzeń KM oraz wyników poszczególnych KM. Na stronie były także umieszczane informacje na temat szkoleń przeprowadzanych przez instytucje zaangażowane we wdrażanie PO EWT PL-BB, aktualizacji dokumentów programowych oraz wszelkich wydarzeń związanych z realizacją PO EWT PL-BB. Dobrze funkcjonowała opcja strefa członkowska umożliwiająca logowanie się na stronie PO EWT PL-BB zarejestrowanych użytkowników. Zarejestrowani przez WST użytkownicy pobierali ze strony przede wszystkim materiały związane z posiedzeniami KM. Na stronie PO EWT PL-BB w 2011 r. zostało opublikowanych 5 numerów Newsletter PLBB. W każdym z numerów prezentowane były aktualne informacje związane z wdrażaniem PO EWT PL-BB, przykłady realizowanych w ramach PO EWT PL-BB projektów oraz ciekawostki z lubusko-brandenburskiego pogranicza. Ponadto w każdym numerze była przedstawiana jedna z instytucji zaangażowanych w realizację PO EWT PL-BB m. in. IZ, Euroregiony, Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, instytucje pełniące funkcję kontrolera 1-go stopnia w PO EWT PL-BB oraz IK. Dodatkowo w numerze 04/2011 pokazano praktyczne porady WST dotyczące sporządzania raportów całościowych z postępu realizacji projektu. Newsletter PLBB był rozsyłany przez WST za pomocą wprowadzonej w 2010 r. funkcji newsletter. W ciągu całego roku stronę internetową PO EWT PL-BB odwiedziło łącznie internautów. Oznacza to, iż w 2011 r. zanotowano o ponad 40% więcej wejść na stronę PO EWT PL-BB niż w roku Świadczyć to może o tym, iż strona internetowa stała się jednym z podstawowych narzędzi, po które sięgają zarówno potencjalni beneficjenci, a także beneficjenci potrzebując informacji na temat wdrażania projektów. Wykres 25 i 26. Statystyka odsłon strony w języku polskim oraz w języku niemieckim. Statystyka odsłon strony w języku polskim Statystyka odsłon strony w języku niemieckim Średnio w każdym miesiącu 2011 r. zarejestrowano ok odsłon strony PO EWT PL-BB w serwisie prowadzonym w języku polskim oraz ok odsłon strony PO EWT PL-BB w serwisie prowadzonym w języku niemieckim. Warto także odnotować, iż liczba wejść w serwisie w języku niemieckim zwiększyła się o prawie połowę w stosunku do lat ubiegłych. Ponadto najwięcej wejść na stronę internetową PO EWT PL-BB notuje się przy ważnych wydarzeniach programowych, np. posiedzeniach KM, szkoleniach i warsztatach. 54

55 Również strony internetowe RPK oraz polskich biur Euroregionów zawierają odpowiednie odnośniki dotyczące PO EWT PL-BB. Strony te były na bieżąco aktualizowane w 2011 roku. Informacje zawarte na stronach dotyczyły głównie posiedzeń KM wraz z zatwierdzonymi wnioskami oraz stanu wdrażania PO EWT PL-BB. 55

56 Załącznik 1. Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Priorytet 1 Budowa transgranicznej ścieżki rowerowej Kietz-Kostrzyn nad Odrą - Barlinek" Nazwa BW: Powiat Gorzowski (EFRR): ,19 EUR W ramach projektu pt. Budowa transgranicznej ścieżki rowerowej Kietz-Kostrzyn nad Odrą - Barlinek" wytyczono nową ścieżkę rowerową, która pomoże odtworzyć dawne transgraniczne połączenie komunikacyjne dwóch regionów turystycznych: po stronie polskiej - Powiatu Gorzowskiego, a po stronie niemieckiej Powiatu Märkisch - Oderland. Konkretnie projekt zakłada budowę odcinków ścieżki rowerowej w Bogdańcu, Baczynie Marwicach, Santocku, Kłodawie oraz Rybakowie. Ścieżka rowerowa zagwarantuje bezpieczeństwo ruchu rowerowego oraz pieszego i przyczyni się do uatrakcyjnienia infrastruktury turystycznej na obszarze transgranicznym. Ta nowo powstawała infrastruktura turystyczna pozwoli na wyznaczenie przyrodniczo-historycznego szlaku rowerowego Küstrin- Kietz Barlinek. Szlak ten połączy się w Kostrzynie nad Odrą z dwoma ważnymi szlakami międzynarodowymi po niemieckiej stronie Euroregionu Pro Europa Viadrina z Europejskim Szlakiem Rowerowym R1 oraz ze Szlakiem Rowerowym Odra-Nysa. Dofinansowanie dla projektu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi 510 tys. euro, a umowa dla trwającego 16 miesięcy projektu została podpisania w dniu 10 maja 2010 r. Ścieżki rowerowa Kietz-Kostrzyn nad Odrą Barlinek Źródło: archiwum beneficjenta Ścieżki rowerowa Kietz-Kostrzyn nad Odrą Barlinek Źródło: archiwum beneficjenta 56

57 Priorytet 2 Wspólna sieć współpracy wspierająca osiedlanie nowych przedsiębiorstw oraz inwestycji w polskoniemieckim regionie przygranicznym Nazwa BW: Investor Center Ostbrandenburg GmBH (EFRR): ,99 EUR Celem projektu jest wspieranie powiązań gospodarczych w polsko- niemieckim regionie przygranicznym, w szczególności poprzez nowe inwestycje i kooperacje pomiędzy lokalnymi polskimi i niemieckimi przedsiębiorstwami i nowymi firmami. Partnerzy projektu zakładają, iż dzięki projektowi nastąpi wzmocnienie i rozbudowa współpracy między nauką i gospodarką. Głównym elementem projektu jest stworzenie struktury współpracy kompetentnych partnerów w celu pozyskiwania inwestycji dla Słubic i Frankfurtu nad Odrą. W ramach projektu udało się już utworzyć sieć partnerów projektu po obu stronach Odry, obejmującą różne instytucje gospodarcze i naukowe oraz władze obu miast. Istotnym narzędziem strategicznym w przyciąganiu inwestorów jest marketing. Projekt koncentruje się na 4 branżach: logistyce (ze względu na położenie), papierze i opakowaniach, produkcji spożywczej oraz zaawansowanych usługach, takich jak: telemedycyna, call center, usługi w zakresie komunikacji i informacji. Branże te wybrane zostały po wcześniejszym zaznajomieniu się z możliwościami inwestycyjnymi regionu, tzn. położeniem, nieruchomościami oraz rodzajami firm już działających. Zarówno branżowe konferencje, jak międzynarodowa promocja regionu w trakcie targów mają pomóc w nawiązaniu nowych kontaktów z ekspertami branżowymi, a także decydentami oraz potencjalnymi inwestorami. Spotkanie partnerów sieci, Słubice Źródło: archiwum beneficjenta 57

58 Priorytet 3 Młodzież polska i niemiecka tworzy nowoczesne oferty turystyczne dla wzmocnienia gospodarki regionalnej w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr Nazwa BW: Tourismusverband Sprerewald e.v. (EFRR): ,75 EUR Idea projektu polega na tym, iż uczniowie 5 szkół Zespołu Szkół Ekologicznych w Zielonej Górze, Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Krośnie Odrzańskim i w Żarach oraz Theodor-Fontane-Gesamtschule Burg i Humboldt-Gymnasium Cottbus otrzymają do dyspozycji nawigację GPS. Za jej pomocą będą w grupach tworzyć nowe, ciekawe szlaki turystyczne w województwie lubuskim i w Kraju Związkowym Brandenburgia. Ponadto uczniowie będą uczestniczyć w licznych warsztatach i tym samym praktycznie poznawać turystykę, kulturę, środowisko własnego kraju oraz kraju sąsiada. Poprzez takie działania pomysłodawcy projektu chcą trwale włączyć polską i niemiecką młodzież do rozwoju turystyki w Euroregionie Sprewa - Nysa - Bóbr. Partnerzy projektu są przekonani, że młodzi ludzie dzięki niemu nawiążą wiele znajomości, co z pewnością przełoży się na ich wiedzę w stosunku do naszego najbliższego sąsiada. Ponadto oczekuje się, iż taki projekt rozbudzi wśród młodzieży zainteresowanie turystyką. Gotowe szlaki turystyczne oraz ich opisy zostaną udostępnione turystom na płytach DVD oraz w internecie. Ten trwający 28 miesięcy projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości ponad 300 tys. Euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Uczniowie w ramach realizacji projektu Młodzież polska i niemiecka tworzy nowoczesne oferty turystyczne dla wzmocnienia gospodarki regionalnej w Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr, Źródło: archiwum beneficjenta 58

59 Wykaz skrótów BW... EFRR... Beneficjent Wiodący Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego EWT Europejska Współpraca Terytorialna IA... ILB. IC... IK... IZ... KE... KM... Instytucja Audytowa Bank Inwestycyjny Kraju Związkowego Brandenburgia Instytucja Certyfikująca Instytucja Koordynująca Instytucja Zarządzająca Komisja Europejska Komitet Monitorujący KSI. Krajowy System Informatyczny SIMIK LUW.. MRR... PO EWT PL-BB... PP... Lubuski Urząd Wojewódzki Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Rzeczpospolitej Polskiej Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej Partner projektu PROW Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata PO RYBY RPK... UE... WE... WF DWT... WST... Program Operacyjny Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich Regionalny Punkt Kontaktowy Unia Europejska Wspólnota Europejska Wydziału Finansowego w Departamencie Współpracy Terytorialnej Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Wspólny Sekretariat Techniczny Wykaz tabel Tabela 1. Postęp fizyczny PO EWT PL-BB w 2010 r. Tabela 2. Osie priorytetowe w podziale na źródło finansowania (w EUR) narastająco. Tabela 3. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii w ramach Priorytetów 1-3 w roku

60 Tabela 4. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii w ramach Priorytetów 1-3 narastająco od początku wdrażania PO EWT PL-BB. Tabela 5. Lista projektów, których BW zostali wezwani do zwrotu pieniędzy w ramach PO EWT PL-BB, w podziale na poszczególne kwoty. Tabela 6. Zestawienie zmian mających wpływ na system wdrażania PO EWT PL-BB. Tabela 7. Zestawienie złożonych i zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR. Tabela 8. Parametry równości szans w projektach realizowanych w ramach PO PL-BB. Tabela 8. Parametry równości szans w projektach realizowanych w ramach PO PL-BB. Tabela 9. Postęp fizyczny Priorytetu 1. Tabela 10. Zestawienie zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR Tabela 11. Postęp fizyczny Priorytetu 2. Tabela 12. Zestawienie zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR Tabela 13. Postęp fizyczny Priorytetu 3. Tabela 14. Zestawienie zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR Tabela 15. Wnioski Pomocy Technicznej zatwierdzone w 2011 r. Tabela 16. Zestawienie szkoleń przeprowadzonych w 2011 r. przez WST Tabela 17. Materiały informacyjno-promocyjne. Wykaz wykresów Wykres 1. Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji (bez Pomocy Technicznej) w roku Wykres 2. Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji (bez Pomocy Technicznej) od początku wdrażania PO EWT PL-BB. Wykres 3. Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w roku 2011 w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 4. wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w roku 2011 w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 5. Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w latach w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 6. wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych i odrzuconych formalnie w latach w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 7. Liczba projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w roku 2011 w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 8. projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w roku 2011 w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 9. Liczba projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w latach w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 10. projektów zatwierdzonych do dofinansowania ze środków EFRR i odrzuconych przez KM w latach w ramach Priorytetów 1-3. Wykres 11. Liczba umów o dofinansowanie podpisanych w roku 2011 dla projektów z Priorytetów 1-3. Wykres 12. umów o dofinansowanie podpisanych w roku 2011 dla projektów z Priorytetów 1-3. Wykres 13. Liczba umów o dofinansowanie podpisanych w latach dla projektów z Priorytetów

61 Wykres 14. umów o dofinansowanie podpisanych w latach dla projektów z Priorytetów 1-3. Wykres 15. Liczba raportów z postępów realizacji projektów złożonych w WST w latach (Priorytety 1-3). Wykres 16. raportów z postępów realizacji projektów złożonych w WST w latach (Priorytety 1-3). Wykres 17. Poziom realizacji finansowej PO EWT PL-BB na dzień roku - w odniesieniu do projektów wybranych do dofinansowania, podpisanych umów o dofinansowanie i raportów/wniosków o płatność złożonych w WST (Priorytety 1-3 w mln EUR, środki EFRR dla wybranych projektów i podpisanych umów). Wykres 18. Liczba projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu 1. Wykres 19. projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu 1. Wykres 20. Liczba projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu 2. Wykres 21. projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu 2. Wykres 22. Liczba projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu 3. Wykres 23. projektów złożonych, wycofanych, odrzuconych i zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w ramach Priorytetu 3. Wykres 24. Liczba uczestników szkoleń przeprowadzonych przez WST. Wykres 25. Statystyka odsłon strony w języku polskim. Wykres 26. Statystyka odsłon strony w języku niemieckim. Załączniki i mapy Załącznik 1. Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Załącznik 2. Wpływ projektów realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na Strategię UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. Załącznik 3. Mapa partnerstw. Mapa 1. Lokalizacja projektów zatwierdzonych przez KM w 2011 r. do dofinansowania z EFRR, Priorytet

62 w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej RAPORT ROCZNY 2009 Mapa 1. Lokalizacja projektów zatwierdzonych przez KM w 2011 r. do dofinansowania z EFRR, Priorytet 1-3* *numer podany przy lokalizacji oznacza liczę projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR w danym Priorytecie.