Warszawa, 30 czerwca 2011 r.

Transkrypt

1 Raport Roczny 2010 CCI 2007CB163PO011 PROGRAM OPERACYJNY WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA (WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE) BRANDENBURGIA W RAMACH EUROPEJSKIEJ WSPÓŁPRACY TERYTORIALNEJ Unia Europejska Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Warszawa, 30 czerwca 2011 r.

2 1. Informacje wstępne 4 2. Przegląd realizacji PO EWT PL-BB Realizacja i analiza postępów Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego Informacje finansowe PO EWT PL - BB Informacja na temat podziału wykorzystania funduszy wg kategorii interwencji (bez Pomocy Technicznej) Pomoc w podziale na grupy docelowe (bez Pomocy Technicznej) Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystana Analiza jakościowa (bez Pomocy Technicznej) System realizacji PO EWT PL-BB Postęp finansowy i rzeczowy PO EWT PL-BB Rekomendacje KE Instrumenty inżynierii finansowej Realizacja założeń Strategii Lizbońskiej / EU Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi Zasada równości szans Zasada partnerstwa Opis napotkanych problemów w trakcie realizacji PO EWT PL-BB oraz podjętych w związku z tym działań zaradczych Zmiany w kontekście realizacji PO EWT PL-BB (w stosownych wypadkach) Zasadnicze modyfikacje w rozumieniu art. 57 rozporządzenia nr 1083/2006 (w stosownych wypadkach) Komplementarność pomocy z innymi instrumentami wsparcia Monitorowanie i ocena Krajowa rezerwa wykonania pomocy Realizacja w podziale na Priorytety. Postęp wdrażania PO EWT PL BB wg Priorytetów (bez Pomocy Technicznej) Priorytet Osiągniecie celów i analiza postępów Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Priorytet Postęp w realizacji celów Priorytetu wraz z analizą postępów Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Priorytet Postęp w realizacji celów Priorytetu wraz z analizą postępów Opis istotnych problemów we wdrażaniu wraz z podjętymi środkami zaradczymi 42 2

3 3.3.3 Przykłady projektów wybranych do dofinansowania Pomoc Techniczna Informacja i promocja Imprezy informacyjno-promocyjne Imprezy dla beneficjentów i potencjalnych beneficjentów Imprezy zewnętrzne Informowanie o wdrażaniu PO EWT PL-BB w gremiach regionalnych Współpraca z mediami Materiały informacyjno-promocyjne Bezpośrednie konsultacje Strona internetowa PO EWT PL-BB 47 Załącznik 1. Przykłady projektów wybranych do dofinansowania 48 Priorytet 1 48 Priorytet 2 50 Priorytet 3 52 Wykaz skrótów 53 Wykaz tabel 53 Wykaz rysunków 53 Wykaz wykresów 54 Załączniki i mapy 54 3

4 1. Informacje wstępne Cel: Europejska Współpraca Terytorialna PROGRAM OPERACYJNY WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POLSKA (WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE) BRANDENBURGIA w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej Kwalifikowany obszar: po polskiej stronie: Podregion Gorzowski (PL 431 w skład którego wchodzą powiaty: gorzowski, międzyrzecki, słubicki, strzelecko drezdenecki, sulęciński i miasto na prawach powiatu Gorzów Wielkopolski), Podregion Zielonogórski (PL w skład którego wchodzą powiaty: krośnieński, nowosolski, świebodziński, zielonogórski, żagański, żarski, wschowski i miasto na prawach powiatu Zielona Góra), po niemieckiej stronie: Powiat Märkisch-Oderland (DE 413), Powiat Oder-Spree (DE 415), Miasto na prawach powiatu Frankfurt nad Odrą (DE 411), Powiat Spree-Neiße (DE 429), Miasto na prawach powiatu Cottbus (DE 422). Okres programowania: 1 stycznia grudnia 2013 Numer programu (nr CCI): CCI 2007CB163PO011 Nazwa programu: Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej ROCZNE SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI Rok sprawozdawczy: 1 stycznia grudnia 2010 Data zatwierdzenia rocznego sprawozdania przez Komitet Monitorujący: w procedurze obiegowej w dniach 6 15 czerwca 2011 r. oraz w dniach 30 listopada 6 grudnia 2011 r. i w dniach stycznia 2012 r. 4

5 2. Przegląd realizacji PO EWT PL-BB Realizacja i analiza postępów Informacje na temat postępów rzeczowych programu operacyjnego Tabela 1. Postęp fizyczny PO EWT PL-BB w 2010 r. 1 Wskaźniki produktu Ogółem Cel ogólny programu: Pokonywać granice: redukcja niedogodności spowodowanych położeniem przygranicznym i wspólny rozwój regionu Wskaźnik 1: Liczba projektów, które spełniają dwa spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 2: Liczba projektów, które spełniają trzy spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 3: Liczba projektów, które spełniają cztery spośród następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie Wskaźnik 4: Liczba projektów dotyczących rozbudowy poprawy infrastruktury Wskaźnik 5: Liczba projektów służących wspólnemu wykorzystaniu infrastruktury Brandenburgia Polska (Województwo Lubuskie) Szacowana realizacja Realizacja Szacowana realizacja Szacowana realizacja Realizacja Szacowana realizacja Realizacja Szacowana realizacja Wskaźnik 6: Liczba projektów wspierających i poprawiających wspólną ochronę środowiska oraz zarządzanie środowiskiem naturalnym Szacowana realizacja Wskaźnik 7: Liczba projektów, które dotyczą regionalnego rozwoju i planowania Wskaźnik 8: Liczba projektów, które wspierają rozwój międzygminny Wskaźnik 9: Liczba projektów wspierających gospodarkę Realizacja Szacowana realizacja Realizacja Szacowana realizacja Szacowana realizacja Jako wskaźnik Realizacji przyjęto projekty zakończone, dla których zatwierdzono Raport końcowy z postępu realizacji projektu. 5

6 Wskaźnik 10: Liczba przedsiębiorstw objętych wsparciem przy wprowadzaniu produktów Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Szacowana realizacja Wskaźnik 11: Liczba projektów z zakresu marketingu lokalnego i regionalnego Szacowana realizacja Wskaźnik 12: Liczba instytucji, które uczestniczą w działaniach marketingowych Szacowana realizacja Wskaźnik 13: Liczba projektów wspierających transgranicznej sieci i kooperację w sektorze B+R Szacowana realizacja Wskaźnik 14: Liczba projektów dotyczących podnoszenia kwalifikacji oraz zatrudnienia Szacowana realizacja Wskaźnik 15: Liczba osób, które wzięły udział we wspólnych przedsięwzięciach z zakresu kształcenia, w tym: mężczyźni/kobiety, uczniowie/młodociani** Wskaźnik 16: Liczba przedsiębiorstw, instytucji, urzędów oraz innych podmiotów, którzy wzięli udział w projektach Szacowana realizacja kooperacyjnych Szacowana realizacja Wskaźnik 17: Liczba osób, które wzięły udział we wspólnych inicjatywach na rzecz zatrudnienia Szacowana realizacja Wskaźnik 18: Liczba projektów wspierających kooperację i spotkania (w ramach Funduszu Małych Projektów oraz projektów sieciowych) Szacowana realizacja Wskaźnik 19: Liczba osób zaangażowanych w projekty, w tym: kobiety/mężczyźni/dzieci i młodzież/osoby niepełnosprawne** Szacowana realizacja Wskaźnik 20: Liczba projektów na rzecz przezwyciężania barier językowych Szacowana realizacja Wskaźnik 21: Liczba (inwestycyjnych) projektów z zakresu kultury, spraw społecznych, rekreacji i sportu (bez FMP) Szacowana realizacja * W zatwierdzonym dokumencie programowym nie określono jednostek ani wartości docelowej wskaźników. ** W okresie sprawozdawczym nie zakończyła się realizacja żadnego z projektów z Priorytetu 3, stąd też, ze względu na brak danych, nie możliwe jest wykazanie podziału na płeć. W okresie sprawozdawczym poprzez ostateczne rozliczenie finansowe zakończono realizację dwóch projektów w ramach Priorytetu 1. Oba projekty miały na celu realizację działań skierowanych na rzecz 6

7 poprawy infrastruktury społecznej pierwszy z nich dotyczył modernizacji obiektu rekreacyjno treningowoszkoleniowego, natomiast drugi wyposażania Centrum Spotkań Polsko Niemieckich. W wyniku zakończenia powstały oszczędności w wysokości 37,6 tys. EUR, które z powrotem zasiliły budżet PO EWT PL-BB w Priorytecie Informacje finansowe PO EWT PL - BB PO EWT PL-BB współfinansowany jest ze środków EFRR oraz ze środków krajowych. Łączny budżet PO EWT PL-BB w latach wynosi EUR, w tym EUR stanowią środki z EFRR. W okresie sprawozdawczym do WST wpłynęło w sumie 76 Raportów z postępu realizacji projektów będących zarazem wnioskami o płatności pośrednie (74 projekty) i końcowe (2 projekty) na rzecz projektów o łącznej wartości kosztów kwalifikowalnych w wysokości 5,8 mln EUR. Całkowita kwota płatności zrealizowana przez IZ na rzecz beneficjentów wiodących w ramach PO EWT PL- BB na podstawie zatwierdzonych raportów/wniosków o płatność od początku wdrażania do dnia 31 grudnia 2010 r. wyniosła ,02 EUR, co stanowiło 4,78% realizacji zobowiązań na lata Kumulatywnie do dnia 31 grudnia 2010 r. kwota wydatków poniesionych przez beneficjentów wykazanych we wnioskach do IZ (EFRR) wyniosła ,02 EUR, co stanowiło 4,78% dofinansowania na lata Tabela 2. Osie priorytetowe w podziale na źródło finansowania (w EUR) narastająco Priorytet 1 Priorytet Całkowite finansowanie PO EWT PL- BB (UE i krajowe) Podstawa obliczenia wkładu Unii (koszty publiczne lub całkowite) Całkowita kwota poświadczonych wydatków kwalifikowalnych poniesionych przez beneficjentów 2 Odpowiadający wkład publiczny 2 a b c d Wskaźnik wykonania w % e=c/a jeżeli t lub e=d/a jeżeli p ,00 T , ,36 4,00% w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFS 3 w tym wydatki związane z zakresem , , ,36 4,00% interwencji EFRR 3 wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia przejściowego 4 wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe 4 Priorytet Dane liczbowe w ujęciu kumulatywnym. Pole to jest wypełniane jedynie w przypadku sprawozdania końcowego z realizacji, jeżeli program operacyjny jest współfinansowany z EFRR lub z EFS, w przypadku gdy skorzystano z możliwości określonej w art. 34 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006. Pole to jest wypełniane jedynie w przypadku sprawozdania końcowego z realizacji, jeżeli program operacyjny obejmuje wsparcie dla regionów objętych i nieobjętych wsparciem przejściowym. Dla programów operacyjnych otrzymujących wkład z EFRR w ramach szczególnej alokacji dla regionów najbardziej oddalonych: podział wydatków pomiędzy koszty operacyjne a inwestycje w infrastrukturę. 7

8 w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFS w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia przejściowego wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe Priorytet 3 w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFS w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia przejściowego wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe Priorytet 4 w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFS w tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR wydatki dla regionów nieotrzymujących wsparcia przejściowego wydatki dla regionów otrzymujących wsparcie przejściowe ,00 T , ,52 5,00% , , ,52 5,00% ,00 T , ,36 5,00% , , ,36 5,00% ,00 T , ,84 22,00% , , ,84 22,00% SUMA , , ,08 5,00% Informacja na temat podziału wykorzystania funduszy wg kategorii interwencji (bez Pomocy Technicznej) Tabela 3. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii w ramach Priorytetów 1-3 w roku Możliwe kombinacje kodów z klasyfikacji od 1 do 5 8

9 Kod Klasyfikacja 1 Priorytetowy obszar tematyczny Kod Klasyfikacja 2 Forma finansowania Kod Klasyfikacja 3 Obszar realizacji Kod Klasyfikacja 4 Rodzaj działalności gospodarczej Wartość (EUR) * , , , , , , , , , , ,08 Ogółem ,27 *podane kwoty uwzględniają dwa rodzaje danych dla zatwierdzonych wniosków: wnioskowane wartości zatwierdzonych wniosków, dla których nie podpisano jeszcze umów o dofinansowanie lub kwoty z umów zatwierdzonych wniosków, dla których umowy o dofinansowanie zostały już podpisane. W okresie sprawozdawczym, wśród projektów zatwierdzonych do dofinansowania, zdecydowanie najwięcej środków zostało skierowanych na działania związane z rozwojem i wzmocnieniem usług turystycznych. Drugą grupą pod względem wykorzystania środków są działania mające na celu polepszenie połączeń komunikacyjnych drogowych w obszarze wsparcia PO EWT PL-BB. Trzecią natomiast grupę tworzą działania związane z szeroko pojmowanym rozwojem społecznym ekonomicznym regionu wsparcia tj. wsparcie dla przedsiębiorstw, jak również ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego czy też tworzenie i wzmacnianie infrastruktury zdrowotnej. Tabela 4. Podział kumulatywny przyznanego wkładu wspólnotowego wg kategorii w ramach Priorytetów 1-3 narastająco od początku wdrażania PO EWT PL-BB. Możliwe kombinacje kodów z klasyfikacji od 1 do 5 Kod Klasyfikacja 1 Priorytetowy obszar tematyczny Kod Klasyfikacja 2 Forma finansowania Kod Klasyfikacja 3 Obszar realizacji Kod Klasyfikacja 4 Rodzaj działalności gospodarczej Wartość (EUR) * , , , ,89 9

10 , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,69** ,08 Ogółem ,67 * podane kwoty uwzględniają dwa rodzaje danych dla zatwierdzonych wniosków: wnioskowane wartości zatwierdzonych wniosków, dla których nie podpisano jeszcze umów o dofinansowanie lub kwoty z umów zatwierdzonych wniosków, dla których umowy o dofinansowanie zostały już podpisane. ** pod tą kategorią znajdują się wartości projektów systemowych, jakimi są Projekty Parasolowe. Od początku realizacji PO EWT PL-BB najwięcej środków zostało przeznaczonych na działania związane ze wzmocnieniem usług turystycznych 9,1 mln EUR. Ponad 6 mln EUR przeznaczonych zostało na poprawę infrastruktury drogowej, a prawie 6 mln EUR skierowano na realizację działań związanych z tworzeniem szeroko pojmowanej infrastruktury społecznej, jak np. na modernizację obszarów aktywnego odpoczynku w miastach, czy też miejsc związanych z działalnością kulturalną i społeczną. Na działania związane z ochroną środowiska i zapobieganiem zagrożeniom przeznaczonych zostało 5,5 mln EUR. 10

11 2.1.4 Pomoc w podziale na grupy docelowe (bez Pomocy Technicznej) W okresie sprawozdawczym dofinansowanie z EFRR w ramach PO EWT PL-BB zostało przyznane pięciu typom BW. Największy odsetek 42% wśród kategori BW, których projekty uzyskały dofinansowanie z EFRR, stanowiły jednostki samorządu terytorialnego. Drugą grupę stanowiły organizacje pozarządowe - 25%. Trzecią co do wielkości grupą były instytucje szkoleniowe 17%. Natomiast jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego oraz szkoły wyższe były beneficjentami odpowiednio 8% projektów, którym KM przyznał dofinansowanie. Wykres 1. Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji (bez Pomocy Technicznej) w roku 2010 Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji jednostki samorządu terytorialnego jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego organizacje pozarządowe instytucje szkoleniowe szkoły wyższe 0 Jednostki samorządu terytorialnego: Gmina Nowa Sól o statusie miejskim Miasto Forst Miasto Gorzów Wielkopolski Miasto Gubin Miasto Frankfurt nad Odrą Jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego: Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji w Drzonkowie Organizacje pozarządowe: Aeroklub Ziemi Lubuskiej Zamek Trebnitz Centrum Edukacji i Spotkań e.v. Tumorzentrum Land Brandenburg e.v. Instytucje szkoleniowe: bbw Bildungszentrum Frankfurt (Oder) GmbH Internationaler Bund e.v. Brandenburgia Szkoły wyższe: Brandenburgische Technische Universität Cottbus Porównując ubiegły rok sprawozdawczy z rokiem bieżącym należy stwierdzić, iż nie zaszła żadna znacząca zmiana dotycząca kategorii instytucji, które skorzystały z dofinansowania. Nadal najwyższy udział procentowy wśród jednostek, którym na mocy decyzji KM przyznano dofinansowanie ze środków w ramach PO EWT PL- BB mają jednostki samorządu terytorialnego - w 2009 roku stanowiły one około 60%, w bieżącym roku 42% beneficjentów PO EWT PL-BB. Drugą grupą były organizacje pozarządowe w 2009 roku stanowiły one 10%, a w 2010 roku 25% podmiotów, które uzyskały dofinansowanie. Trzecią co do wielkości grupą były - tak jak i w roku poprzednim - instytucje szkoleniowe w 2009 roku stanowiły one 7%, a w 2010 roku 17% beneficjentów PO EWT PL-BB. Należy przy tym zaznaczyć, iż w 2009 roku znaczący udział procentowy 11

12 miały izby handlowe oraz instytucje otoczenia biznesu (odpowiednio po 10 %). W 2010 roku dofinansowanie otrzymała tylko jedna wyższa uczelnia. Wykres 2. Liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji (bez Pomocy Technicznej) od początku wdrażania PO EWT PL-BB Kumulatywna liczba Beneficjentów Wiodących projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR według kategorii instytucji w latach 2009 i jednostki samorządu terytorialnego jednostki organizacyjne samorzadu terytorialnego organizacje pozarzadowe instytucje szkoleniowe szkoły wyzsze instytucje otoczenia biznesu izby W przypadku projektów małych i projektów sieciowych, jakie realizowane są w ramach Projektów parasolowych wdrażanych przez polskie i niemieckie biura Euroregionów Pro Europa Viadrina i Sprewa Nysa Bóbr trudno jest jednoznacznie określić grupy docelowe. Możliwe jest jedynie określenie obszarów objętych dofinansowaniem w ramach projektów małych i projektów sieciowych, gdyż de facto każdy z projektów posiada własną indywidualną grupę docelową. Poniżej natomiast zaprezentowane zostały przykładowe obszary, których dotyczyły małe projekty złożone w ramach Projektu parasolowego realizowanego przez niemieckie biuro Euroregionu Sprewa Nysa Bóbr. Wykres 3. Obszary tematyczne małych projektów złożonych w ramach Projektu parasolowego realizowanego przez niemieckie biuro Euroregionu Sprewa Nysa Bóbr Pomoc ponownie wypłacona lub wykorzystana W okresie sprawozdawczym nie nastąpił zwrot przyznanej pomocy, jak również nie wypłacono ponownie środków beneficjentom PO EWT PL-BB. 12

13 2.1.6 Analiza jakościowa (bez Pomocy Technicznej) System realizacji PO EWT PL-BB W okresie sprawozdawczym nie dokonano zmiany systemu instytucjonalnego PO EWT PL-BB, ani nie dokonano zmian zapisów PO EWT PL-BB. W okresie sprawozdawczym, instytucje wdrażające PO EWT PL-BB koncentrowały swoje działania w głównej mierze na zapewnieniu sprawnej realizacji projektów. Zadania te realizowane były poprzez organizację szkoleń zarówno dla beneficjentów, jak i instytucji zaangażowanych we wdrażanie programu a także poprzez monitoring projektów oraz doradztwo. Ponadto na szeroką skalę prowadzone były działania informacyjno-promocyjne, mające na celu zwiększenie zainteresowania programem potencjalnych beneficjentów. W 2010 r. nie wprowadzano zmian do zatwierdzonego przez Komisję Europejską w dn. 1 grudnia 2009 r., Opisu systemu zarządzania i kontroli (OSZIK). Modyfikacjom nie uległy także, przyjęte w dn. 27 lipca 2009 r., Wytyczne w zakresie Kontroli pierwszego stopnia w ramach programu oraz Wspólne zasady w zakresie Kontroli pierwszego stopnia w ramach programu (Gemeinsame Leitlinien zur Art. 16-Prüfung im Rahmen des Programms), podpisane odpowiednio w dn. 21 sierpnia 2009 r. przez stronę polską oraz w dn. 27 sierpnia 2009 r. przez stronę niemiecką, także zapisy Instrukcji Wykonawczej IZ PO EWT PL-BB, jak również Instrukcji Wykonawczej dla WST PO EWT PL-BB pozostały bez zmian. Podczas obrad Komitetu Monitorującego, które odbyły się we Frankfurcie nad Odrą w dn. 9 marca 2010 r., do dofinansowania wybrano 11 projektów złożonych w ramach Priorytetów 1 oraz 3 programu na łączną kwotę ponad 17 mln EUR EFRR, co stanowi około 16 % środków dostępnych w tych Priorytetach na lata Łącznie od początku wdrażania do dn. 31 grudnia 2010 r. umowami objęto 41 projektów na łączną kwotę ponad 45 mln EUR EFRR, co stanowi ponad 36 % wykorzystania środków Programu na lata Największym zainteresowaniem wśród beneficjentów cieszyła się Oś Priorytetowa 1 Wspieranie infrastruktury oraz poprawa stanu środowiska, w ramach której realizowane są m.in. projekty z zakresu poprawy infrastruktury transgranicznej, ochrony środowiska, ochrony przeciwpożarowej, rozwoju regionalnego i współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego. Do końca 2010 r. Instytucja Zarządzająca wypłaciła na rzecz beneficjentów projektów środki finansowe o łącznej wartości około 5,9 mln EUR EFRR (od początku wdrażania PO EWT PL-BB). Powyższa kwota została poświadczona przez Instytucję Certyfikującą do Komisji Europejskiej Postęp finansowy i rzeczowy PO EWT PL-BB W 2010 r. w porównaniu do 2009 r. nastąpiło dynamiczne przyspieszenie realizacji PO EWT PL-BB związane z zakończeniem prac dotyczących systemu wdrażania programu oraz rozpoczęciem realizacji projektów wybranych do dofinansowania w ramach otwartego naboru wniosków w programie, który rozpoczął się w dniu 1 października 2008 r. W 2010 r. prowadzono na bieżąco proces oceny i wyboru projektów złożonych w ramach otwartego naboru wniosków oraz kontraktacji wybranych projektów. Okres sprawozdawczy od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia 2010 r. stanowił nadal nie tylko fazę naboru projektów do dofinansowania z EFRR, lecz był również okresem w trakcie, którego rozpoczęto zasadniczo rozliczanie finansowe projektów. Jednocześnie prowadzone były prace związane z kontraktowaniem projektów. W 2010 roku w ramach Priorytetów 1-3 PO EWT PL-BB do WST wpłynęły w sumie 63 wnioski o dofinansowanie o łącznej wartości wnioskowanego wsparcia z EFRR w wysokości 95,72 mln EUR. W IV kwartale 2010 r. w związku z bardzo dużym zainteresowaniem działaniami w ramach Priorytetu 1 - wartość złożonych wniosków ponad dwukrotnie przewyższała dostępną pozostałą alokację w Priorytecie 1 - od dnia 11 października 2010 r., decyzją IZ wstrzymano nabór wniosków w tym priorytecie. 13

14 Wykres 4 i 5. Liczba i wartość wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM w ramach PO EWT PL-BB w ramach Priorytetu Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM w ramach PO EWT PL-BB Wartość wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM w ramach PO EWT PL-BB (w mln EUR) 95, Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone ,78 7,55 17,25 Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone Wykres 6 i 7. Liczba i wartość wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM od początku realizacji PO EWT PL-BB, Priorytety Liczba wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM od początku realizacji PO EWT PL-BB, Priorytety Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone Wartość wniosków o dofinansowanie z EFRR złożonych, wycofanych, odrzuconych oraz zatwierdzonych przez KM od początku realizacji PO EWT PL-BB, Priorytety 1-3 (w mln EUR) 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 227,83 37,96 12,23 64,03 Złożone Wycofane Odrzucone Zatwierdzone Od początku realizacji PO EWT PL-BB KM zatwierdził do dofinansowania 33% złożonych do WST projektów, a ich wartość wynosiła prawie 30% wartości całkowitego wnioskowanego dofinansowania z EFRR. W dniu 9 marca 2010 r. we Frankfurcie nad Odrą odbyło się 7 posiedzenie KM, jedyne posiedzenie KM w 2010 roku. Członkowie KM zatwierdzili 11 projektów o łącznej wnioskowanej wartości dofinansowania z EFRR w wysokości ,27 EUR, co stanowiło ponad 14% łącznej alokacji EFFR w ramach Priorytetów 1-3 PO EWT PL-BB. Wśród wszystkich projektów zatwierdzonych do dofinansowania w 2010 r. w ramach PO EWT PL-BB 64% stanowiły projekty zatwierdzone w ramach Priorytetu 1 a 22% stanowiły projekty zatwierdzone w ramach Priorytetu 3. W ramach Priorytetu 2 nie zostały zatwierdzone w okresie sprawozdawczym żadne projekty. Wykres 8 i 9. Liczba i wartość projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR podczas 7 posiedzenia KM-Priorytety 1-3 PO EWT PL-BB Liczba projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR podczas 7 posiedzenia KM, Priorytety Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet Wartość projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR podczas 7 posiedzenia KM, Priorytety 1-3 (mln EUR) 13,28 0 3,97 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 5 Podane kwoty uwzględniają dwa rodzaje danych dla zatwierdzonych wniosków: wnioskowane wartości zatwierdzonych wniosków, dla których nie podpisano jeszcze umów o dofinansowanie lub kwoty z umów zatwierdzonych wniosków, dla których umowy o dofinansowanie zostały już podpisane. 14

15 Od początku realizacji PO EWT PL-BB członkowie KM zatwierdzili do dofinansowania razem 48 projektów o łącznej wartości wnioskowanego dofinansowania z EFRR w wysokości ,67 EUR. Od początku realizacji PO EWT PL-BB zdecydowanie najwięcej projektów zatwierdzono w ramach Priorytetu 1 60% wszystkich zatwierdzonych projektów. Prawie 23% stanowiły projekty zatwierdzone w ramach Priorytetu 3, a prawie 17% projekty zatwierdzone do realizacji w ramach Priorytetu 2. Wykres 10 i 11. Liczba i wartość projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR od początku realizacji PO EWT PL-BB, Priorytety Liczba projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR od początku realizacji PO EWT PL-BB, Priorytety Wartość projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR od początku realizacji PO EWT PL-BB, Priorytety 1-3 (w mln EUR) 42, Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet ,50 16,73 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Tabela 5. Zestawienie złożonych i zatwierdzonych projektów w podziale na działania w EUR Priorytet/Działanie Liczba projektów złożonych w okresie sprawozdawczym Wartość EFRR dla projektów złożonych w okresie sprawozdawczym Liczba projektów, które uzyskały dofinansowanie w okresie sprawozdawczym Wartość EFRR dla projektów, które uzyskały dofinansowanie w okresie sprawozdawczym Priorytet I , ,60 Działanie , ,52 Działanie ,94 0 0,00 Działanie , ,08 Priorytet ,31 0 0,00 Działanie ,00 0 0,00 Działanie ,41 0 0,00 Działanie ,90 0 0,00 Priorytet , ,69 6 Podane kwoty uwzględniają dwa rodzaje danych dla zatwierdzonych wniosków: wnioskowane wartości zatwierdzonych wniosków, dla których nie podpisano jeszcze umów o dofinansowanie lub kwoty z umów zatwierdzonych wniosków, dla których umowy o dofinansowanie zostały już podpisane. 15

16 Działanie , ,69 Działanie ,00 0 0,00 SUMA , ,29 W okresie sprawozdawczym podpisano w sumie 16 umów o dofinansowanie projektów, o łącznej wartości ,82 EUR EFRR. W okresie sprawozdawczym najwięcej umów o dofinansowanie zawarto w ramach Priorytetu 1 ich wartość wyniosła prawie 80% łącznej wartości zakontraktowanych w 2010 r. środków. Prawie 20% środków objęły umowy podpisane w okresie sprawozdawczym w ramach Priorytetu 2, a niecały 1% w ramach Priorytetu 3. Zakontraktowana wartość dofinansowania z EFRR w okresie sprawozdawczym stanowiła około 11% dostępnych wspólnotowych środków w ramach Priorytetów 1-3 PO EWT PL-BB. Wykres 12 i 13. Liczba i wartość umów o dofinansowanie z EFRR w ramach PO EWT PL-BB dla Priorytetów 1-3 w okresie sprawozdawczym Liczba podpisanych umów o dofinansowanie z EFRR w ramach PO EWT PL-BB Priorytety Wartość podpisanych umów o dofinansowanie z EFRR w ramach PO EWT PL-BB Priorytety 1-3 (mln EUR) 10, Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet ,63 0,1 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Od początku realizacji PO EWT PL-BB podpisanych zostało 35 umów na łączną wartość dofinansowania z EFRR w wysokości ,83 EUR. W ramach Priorytetu 1 podpisano umowy o dofinansowanie dla 72% zatwierdzonych projektów, natomiast dla Priorytetu 2 i 3 stosunek ten wyglądał następująco 100% i 55%. Wszystkie podpisane umowy od początku realizacji PO EWT PL-BB stanowiły natomiast 73% zatwierdzonych do dofinansowania przez KM projektów. Wykres 14 i 15. Liczba i wartość umów o dofinansowanie z EFRR od początku realizacji PO EWT PL-BB w ramach Priorytetów Liczba umów o dofinansowanie z EFRR od początku realizacji PO EWT PL-BB w ramach Priorytetów ,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 Wartość umów o dofinansowanie z EFRR od początku realizacji PO EWT PL-BB w ramach Priorytetów 1-3 (w mln EUR) 24,82 4,50 12,13 0 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 0,00 Priorytet 1 Priorytet 2 Priorytet 3 Analizując powyższe dane można zdecydowanie stwierdzić, iż w ramach PO EWT PL-BB największym powodzeniem cieszył się Priorytet 1.KM podejmując decyzje o dofinansowaniu projektów również wspierał przede wszystkim działania mające na celu poprawę szeroko pojmowanej infrastruktury. W przypadku Priorytetu 2 i 3, mających na celu przede wszystkim rozwój przedsiębiorczości i nauki, zainteresowanie potencjalnych beneficjentów było znacznie niższe niż w przypadku Priorytetu 1, w obu ww. Priorytetach 16

17 plasowało się na podobnym poziomie (w przypadku Priorytetu 3 należy pamiętać, iż w jego ramach zatwierdzone zostały 4 projekty systemowe tzw. projekty parasolowe). Taki rozkład zainteresowania potencjalnych beneficjentów, jak również decyzji podejmowanych przez KM, świadczy o nadal dużym zapotrzebowaniu w regionie na nowoczesną infrastrukturę drogową oraz społeczną. Wnioskować również można, iż regionalne programy, których celem jest przede wszystkim wspieranie modernizacji i budowy infrastruktury nie do końca spełniają swoje zadania, bądź ich środki są niewystarczające. Należy również pamiętać, iż z punktu widzenia obu państw uczestniczących w programie - region lubusko brandenburski należy do obszarów peryferyjnych, tak więc działania krajowe skierowane na rozwój tych obszarów zawsze będą miały mniejszy obszar niż w przypadku regionów położonych centralnie. Staje się zatem oczywiste, iż programy transgraniczne muszą wspierać również rozwój infrastruktury na tych obszarach. Mniejsze zainteresowanie działaniami związanymi z przedsiębiorczością ma na pewno związek z wykluczeniem przedsiębiorstw z grona potencjalnych beneficjentów PO EWT PL-BB, co znacznie ogranicza krąg instytucji mogących wnioskować o dofinansowanie. W przypadku Priorytetu 3 skierowanego na działania edukacyjne znaczący wpływ ma brak w regionie lubuskim dużego i silnego ośrodka naukowego, który byłby odpowiednim partnerem dla instytucji naukowych z Brandenburgii. Analizując natomiast przestrzenne rozłożenie dotychczas zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR projektów widoczne jest, iż około 57% projektów realizowanych jest na południowym terenie obszaru wsparcia, natomiast 43% projektów ma swoją lokalizację w północnej części obszaru wsparcia. W okresie sprawozdawczym ostatecznie zakończonych zostało jedynie 4% projektów zatwierdzonych do dofinansowania z EFRR (zatwierdzony został Końcowy Raport z postępu realizacji projektu) tj. dwa projekty w ramach Priorytetu 1. W obu przypadkach były to projekty mające na celu poprawę infrastruktury użyteczności publicznej. Pozostałe 46 projektów w okresie sprawozdawczym znajdowało się w początkowej fazie realizacji. Brak widocznego rzeczowego postępu realizacji PO EWT PL-BB (zgodnie z informacjami przedstawionymi powyżej) wynika przede wszystkim z oczekiwania przez zdecydowaną większość beneficjentów z rozpoczęciem realizacji projektu do momentu podpisania umów o dofinansowanie z EFRR. W zakresie finansowym natomiast postępy w roku 2010 były również trudne do odnotowania ze względu na fakt zakontraktowania większości dotychczas wybranych projektów w okresie sprawozdawczym. Od momentu podpisania umowy upływa 3 miesiące okresu sprawozdawczego,a następnie odpowiednie dokumenty podlegają weryfikacji (ok. 1,5 miesiąca). W większości przypadków partnerzy projektów mieli spore problemy związane z poprawnym przygotowaniem pierwszych raportów z postępu realizacji projektu. Okres weryfikacji się zatem znacznie wydłużał. Efekty finansowe realizowanych projektów będą zatem widoczne w sprawozdaniu za rok Konieczne jest też zaznaczenie, iż w większości przypadków partnerzy projektów rozliczali w roku 2010 wydatki poniesione w ramach kosztów przygotowawczych, które zgodnie z zapisami dokumentów programowych mogą stanowić jedynie do 5% wszystkich kosztów kwalifikowalnych projektu. W celu ograniczenia ilości występujących błędów w ww. dokumentach, jak również w celu przyspieszenia procesu certyfikacji, instytucje zaangażowane we wdrażanie PO EWT PL-BB zorganizowały w okresie sprawozdawczym szereg szkoleń dla partnerów projektów i dokonały modyfikacji/uproszczeń wzorów dokumentów dotyczących procesu raportowania (patrz rozdział 2.7 oraz podrozdział 5.1.1) Rekomendacje KE KE w piśmie z dnia 21 grudnia 2010 r. przedstawiła następujące spostrzeżenia i uwagi odnośnie do wdrażania PO EWT PL-BB: proces wyboru projektów do dofinansowania w roku 2010 w ramach PO EWT PL-BB uległ wyraźnemu spowolnieniu; w ramach PO EWT PL-BB wystąpiono o refundację środków na poziomie 12% alokacji, co plasuje PO EWT PL-BB poniżej średniej w ramach programów współpracy transgranicznej; istnieją niespójności w ocenie merytorycznej wniosków o dofinansowanie po polskiej i po niemieckiej stronie. Różnice te wpływają negatywnie na prace KM (w niektórych przypadkach eksperci jednej strony przyznają dwukrotnie mniej punktów niż eksperci drugiego państwa). Rekomendacje: 17

18 Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej brakujące wartości docelowe wskaźników powinny zostać dostarczone tak szybko jak to możliwe; należy podjąć wszystkie niezbędne kroki w celu zminimalizowania ryzyka związanego z umorzeniem zobowiązań w przyszłości; PO EWT PL-BB powinien być wdrażany wspólnie przez polską i niemiecką stronę; KM powinien podejmować decyzję na podstawie wiarygodnego rankingu powstałego w wyniku wspólnie przeprowadzonej oceny przez ekspertów, którzy stosują kryteria przyjęte przez KM; KM powinien zatwierdzać prawdziwie wspólne projekty współpracy, aby osiągnąć wspólnie uzgodnione cele PO EWT PL-BB. Nieporozumienia pomiędzy polskimi a niemieckimi partnerami powinny być rozwiązywane tak szybko, jak to możliwe jak również powinien panować duch kooperacji i zaufania; zgodnie z art. 4, paragraf 2 Rozporządzenia Komisji 1828/2006 Raport roczny 2010 powinien zawierać rozdział poświęcony ocenie rezultatów działań informacyjnych i promocyjnych pod kątem efektywności ścieżek dotarcia i skuteczności w budowaniu świadomości społecznej o programach operacyjnych oraz o roli odgrywanej przez Wspólnotę, zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. e) Instrumenty inżynierii finansowej Udział partnerów w projektach jest współfinansowany ze środków EFRR w wysokości do 85% poniesionych kosztów kwalifikowalnych. Partnerzy muszą zapewnić minimum 15% środków udziału własnego w projekcie. Zgodnie z zasadami ustanowionymi przez KE oraz kraj członkowski, środki z EFRR przekazywane są na zasadzie refundacji poniesionych kosztów. Wszyscy partnerzy (beneficjenci) uczestniczący w projekcie wdrażają działania zaplanowane przez siebie zgodnie z opisem zawartym w zatwierdzonym przez KM projekcie, będącym załącznikiem do Umowy o dofinansowanie projektu. Wydatki poniesione przez partnerów w projekcie są weryfikowane pod względem legalności i prawidłowości oraz poświadczane przez właściwych kontrolerów Kontrolerów I stopnia, o których mowa w art. 16 ust. 1 rozporządzenia EFRR. Na podstawie poświadczonych wydatków w formie częściowych Raportów z postępu realizacji projektu (wniosków o płatność) wraz Certyfikatami od partnerów projektu, BW sporządza i składa do IZ całościowy Raport z postępu realizacji projektu (wniosków o płatność) wraz z Certyfikatami. Na podstawie zweryfikowanych w oparciu o określone procedury wniosków o płatność od BW i wyników kontroli wydatków poszczególnych partnerów projektu, IZ sporządza zestawienie wniosków o płatność złożonych przez BW i przekazuje je do IC w celu sporządzenia poświadczonej deklaracji wydatków i wniosku o płatność, o których mowa w art. 78 rozporządzenia ogólnego. IC otrzymuje płatności dokonane przez KE (płatności zaliczkowe, okresowe oraz płatności salda końcowego zgodnie z art. 76 ust. 2 rozporządzenia ogólnego). Płatności są przekazywane BW przez odpowiednią jednostkę finansową polskiego Ministerstwa Rozwoju Regionalnego Departament Ekonomiczno - Finansowy. Zgodnie z art. 20 rozporządzenia EFRR BW jest zobowiązany przekazać wkład EFRR partnerom uczestniczącym w projekcie. Zasady przekazania środków partnerom projektu są określane indywidualnie dla każdego projektu w Porozumieniu partnerskim, które jest podpisywane przez wszystkich partnerów projektu. Rysunek 1. Schemat przepływu środków finansowych 18

19 Realizacja założeń Strategii Lizbońskiej / EU 2020 Dla PO EWT PL-BB szczególnie istotne są cele zawarte w sekcji B Reformy mikroekonomiczne zmierzające do zwiększenia europejskiego potencjału wzrostu, gdyż mają one bezpośredni wpływ na treść PO EWT PL-BB w przeciwieństwie do wytycznych o charakterze makroekonomicznym. Zwłaszcza działania Priorytetu 2 PO EWT PL-BB, a w szczególności działania 2.1 i 2.3 wypełniają wytyczne mikroekonomiczne w obszarach nauki i innowacji, o ile zostaną zachowane aspekty transgraniczne podejmowanych przedsięwzięć. Wytyczna nr 10 (Wzmocnienie konkurencyjnej przewagi europejskiej bazy przemysłowej) nie została ujęta w PO EWT PL-BB, albowiem został on opracowany na mniejszą skalę. Zintegrowana wytyczna nr 11 (Wspieranie zrównoważonego wykorzystania zasobów i wzmocnienie efektu synergii pomiędzy ochroną środowiska a wzrostem) została uwzględniona w priorytecie 1, działanie 1.1 i 1.2 (w ujęciu transgranicznym). Ponadto, w kolejnych działaniach istnieją również nawiązania do transgranicznych przedsięwzięć w obszarach gospodarki, badań i ochrony środowiska. Zintegrowane wytyczne nr 12, 13 i 14 nie mają odniesienia do PO EWT PL-BB. Wytyczna nr 15 (Promocja kultury opartej na przedsiębiorczości i stworzenie otoczenia sprzyjającego rozwojowi MŚP) jest ujęta, w transgranicznym aspekcie, w priorytecie 2 w działaniach 2.1 i 2.3. Szczególnie ważna i znacząca jest zintegrowana wytyczna nr 16 (Rozbudowa, ulepszenie i powiązanie infrastruktury w całej Europie oraz dokończenie realizacji priorytetowych projektów transgranicznych). Znajduje ona swoje wyraźne odzwierciedlenie w priorytecie 1, działanie 1.1, jako że należy do głównych zadań PO EWT PL-BB. W świetle wielkości środków, które są do dyspozycji w ramach PO EWT PL-BB, z pewnością nie można liczyć na realizację żadnego z priorytetowych z punktu widzenia całej Europy transgranicznych projektów infrastrukturalnych. Przygotowane i zrealizowane mogą być jednak przedsięwzięcia infrastrukturalne istotne dla regionu Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia. Zintegrowane wytyczne dotyczące polityki zatrudnienia (nr 17 do 24) zostaną wsparte w ramach realizacji Priorytetu 3, przy czym również w tym zakresie istnieje ograniczenie, polegające na konieczności wykazania transgranicznego charakteru przedsięwzięcia. Ponieważ rok 2010 był rokiem, w którym rozliczono realizację dopiero dwóch mniejszych projektów (boisko sportowe oraz wyposażenie polsko-niemieckiego centrum spotkań), bardzo trudno dokonać jest projekcji konkretnych celów osiągniętych w tych dwóch operacjach na poziom celów Programu, a tym bardziej przedstawić je w formie wkładu w realizację założeń Strategii Lizbońskiej. Na rok 2011 planowane jest zakończenie kilku projektów, realizowanych w miastach bliźniaczych na pograniczu lubusko-brandenburskim, co z pewnością będzie dobrym i szerszym materiałem do analizy (pozytywnych) zmian dokonujących się dzięki zaangażowaniu środków Programu. Taka analiza kilku zrealizowanych operacji skoncentrowanych na stosunkowo małym obszarze oraz ich wpływ na jego rozwój zostanie przedstawiona w raporcie za kolejny rok. Rok 2010 to także, zgodnie ze Strategią Europa 2020, potraktowanie w sposób priorytetowy jej przewodniego postulatu Unia Innowacji i przełożenie go na działania praktyczne. Analizując powiązanie PO EWT PL-BB ze Strategią Europa 2020 należy mieć na uwadze, iż dokument PO EWT PL-BB, jak również pozostałe dokumenty programowe (np. kryteria wyboru projektów, formularz wniosku, itd.) zostały zatwierdzone w 2008 r., natomiast wspomniana Strategia powstała w 2010 r. W 2010 r. Komitet Monitorujący nie prowadził prac nad włączeniem zapisów ww. Strategii do dokumentów programowych. W założeniach PO EWT PL-BB skupiono się jednakże na wspieraniu dążenia do wzajemnego uczenia się oraz współpracy naukowców i przedsiębiorstw, powiązań pomiędzy uniwersytetami i ośrodkami badawczymi, a pomoc na te cele skoncentrowano w Priorytecie 2 i 3, tak aby cały obszar wsparcia PO EWT PL-BB mógł w przyszłości absorbować i skutecznie wykorzystywać innowacje. Należy przy tym zaznaczyć, iż obszar wsparcia PO EWT PL-BB charakteryzuje się raczej mało stabilnym systemem nakładów na badania i rozwój (szczególnie polska część obszaru wsparcia), co w znacznym stopniu utrudnia zachowanie ciągłości i skuteczności działalności badawczej i naukowej. Część projektów w ramach PO EWT PL-BB wykazuje w swoich celach pośrednie nawiązania do Strategii Europa Przykładowo projektem ukierunkowanym na priorytet Rozwój Inteligentny, związanym z potencjałem obszaru wsparcia, jest złożony w ramach PO EWT PL-BB projekt Miasta Słubice pt.: Edukacja bez granic. Jego celem jest wypracowanie standardów edukacji już na etapie przedszkolnym, poprzez dwukulturowy i dwujęzyczny system kształcenia. Podobną tematykę podejmuje również projekt Deutsche Angestellten Akademie GmbH Frankfurt (Oder), pt.: Language Garden Opracowanie i próbna realizacja transgranicznego programu podniesienia kwalifikacji zawodowych u wychowawców przedszkolnych w celu 19

20 wdrożenia w przedszkolach regionu edukacji językowej. Jest to projekt, w ramach którego powstanie i zostanie sprawdzony program szkoleniowy w formie training on the job dla zatrudnionych w regionie wychowawców w przedszkolach oraz nauczycieli języków obcych. Program szkoleniowy składa się z programu ramowego, programu zajęć szkoleniowych oraz materiałów do nauczania wychowawców przedszkolnych. Program uzupełniają materiały do nauki języka polskiego i niemieckiego dla dzieci, podręcznik i monografia dla wychowawców oraz instruktaż metodyczno-dydaktyczny. Praktycznym efektem ukierunkowania PO EWT PL-BB na stymulowanie zrównoważonego rozwoju jest złożenie przez Uniwersytet Zielonogórski przy współpracy z Brandenburskim Uniwersytetem Technicznym w Cottbus projektu pt.: Współpraca pomiędzy Uniwersytetem Zielonogórskim a Brandenburskim Uniwersytetem Technicznym w zakresie zielonej energii. Celem projektu jest zaproponowanie rynkowi na całym obszarze wsparcia modelowych rozwiązań budynków, wykorzystujących odnawialne źródła energii do produkcji energii elektrycznej. Innym przedsięwzięciem obu ww. instytucji a wpisującym się w priorytet Rozwój zrównoważony ww. Strategii jest projekt Ciepło z biomasy rodzimej. Celem tego projektu jest przede wszystkim otwarcie nowych rynków dla miejscowego rolnictwa oraz dywersyfikacja dostaw nośników energii. Pośrednio rezultaty projektu wpłyną na zmniejszenie się emisji dwutlenku węgla i wzmocnienie współpracy między niemieckimi i polskimi partnerami w dziedzinie rolnictwa i leśnictwa oraz współpracy instytucji naukowych oraz ponadto współpracy powiązanych ze sobą lokalnych przedsiębiorstw i zakładów pracy chronionej w zakresie wdrażania i wprowadzania na rynek wyników badań. Wśród projektów realizowanych w ramach PO EWT PL-BB znajdują się również projekty wpisujące się w trzeci priorytet ww. Strategii Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu. Jednym z nich jest projekt IHK- Projektgesellschaft mbh Ostbrandenburg pt.: "EUROJOB-Viadrina - Poprawa perspektyw zawodowych i edukacyjnych oraz mobilności w Euroregionie Pro Europa Viadrina, w ramach którego stworzony zostanie Atlas Kształcenia Zawodowego (branże: opieka zdrowotna i socjalna, branża informatyczna i nowe media, turystyka, branża metalowa i elektrotechniczna oraz spedycja i logistyka) - instrument, za pomocą którego pracodawcy, pracobiorcy, osoby przyuczane do zawodu oraz agencje pośrednictwa zatrudnienia w urzędach pracy będą miały zwarty w formie i na bieżąco aktualizowany przegląd informacji na temat form kształcenia i kształcenia ustawicznego, warunków uznawania kwalifikacji zawodowych i możliwości zatrudnienia po drugiej stronie granicy. Innym projektem dotyczacym rynku pracy i walki z bezrobociem jest projekt Internationaler Bund e.v., Brandenburgia Polsko-niemieckie szkolenie dla barysty/ -ki i barmana/ -ki, który jest swoistą ofertą szkolenia dla młodych bezrobotnych Polaków i Niemców, posiadających ukończone wykształcenie gastronomiczne lub odpowiednią wiedzę w tym zakresie. Projekt ten służy rozbudowie i rozwojowi interkulturalnych kompetencji posiadających istotne znaczenie na rynku pracy. W projekt ten zaangażowani są zarówno poszukujący pracy z regionu przygranicznego, małe i średnie przedsiębiorstwa (miejsca praktyk/szkoleń), jak również Urzędy Pracy (partnerzy projektu) z obu stron granicy. W związku z powyższym można stwierdzić, iż PO EWT PL-BB w znacznym stopniu przyczynia się do realizacji Priorytetów Strategii Europa Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego W ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia (PO) nie podejmowano w roku 2010 wdrożenia żadnych bezpośrednich działań w kontekście Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego. Część z projektów złożonych do WST oraz zatwierdzonych do dofinansowania przez KM wpisuje się jednak pośrednio w Priorytety i Obszary Programu Operacyjnego Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia dla Regionu Morza Bałtyckiego (RMB). Z szacunków WST wynika, że w okresie sprawozdawczym złożone zostały 2 projekty, które wpisują się pośrednio w Priorytet I RMB - Region Morza Bałtyckiego jako obszar Zrównoważony w obszarze priorytetowym Redukcja użytkowania oraz wpływu substancji. Jeden projekt złożony w okresie sprawozdawczym, odzwierciedlał założenia Priorytetu II RMB - Region Morza Bałtyckiego jako Obszar Dobrobytu. Analiza przeprowadzona przez WST wskazuje, że do Priorytetu III RMB - Region Morza Bałtyckiego jako Obszar Dostępny i Atrakcyjny wpisują się 3 projekty PO EWT PL-BB,. Nie stwierdzono związków pomiędzy projektami PO EWT PL-BB a Priorytetem IV RMB - Region Morza Bałtyckiego jako Obszar Bezpieczny W ramach PO EWT PL-BB złożono zatem w 2010 roku 4 projekty wpisujące się w Strategię UE dla Regionu Morza Bałtyckiego (patrz załącznik nr 2). 20

21 2.2 Informacja na temat zgodności z przepisami wspólnotowymi Program PO EWT PL-BB wdrażany jest z zachowaniem przepisów wspólnotowych, tj. z poszanowaniem zasady partnerstwa, jak również zasady równości szans. Zgodność realizowanych w ramach PO EWT PL-BB projektów z przepisami wspólnotowymi jest sprawdzana na etapie oceny wniosków (formalnej i merytorycznej) oraz na etapie kontroli pierwszego stopnia. Zgodnie z art. 19 Rozporządzenia nr 1080/2006 w sprawie EFRR projekty wybrane do dofinansowania ze środków PO EWT PL-BB muszą wykazywać silne oddziaływanie transgraniczne, czyli przynosić korzyści wszystkim zaangażowanym w projekt państwom a ich wyniki muszą być widoczne na całym obszarze objętym projektem. Ponadto wspomniane projekty muszą aby wypełnić powyższe zalecenie KE - spełniać minimum 2 z 4 kryteriów współpracy transgranicznej: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie. W każdym projekcie złożonym w ramach PO EWT PL-BB partnerzy projektu muszą dokładnie określić, w jaki sposób działania przez nich realizowane są zgodne ze Strategią Lizbońską, jak również z krajowymi i regionalnymi strategiami rozwoju, ze wskazaniem dokumentów opisujących również polityki sektorowe. Inwestycje finansowane ze środków PO EWT PL-BB muszą respektować wspólnotowe i krajowe przepisy dotyczące ochrony środowiska. Muszą być również zgodne z postulatami nakreślonymi dyrektywą 90/313/EEC z dnia 7 czerwca 1990 r. w sprawie wolnego dostępu do informacji na temat środowiska. Spełnienie tych wymogów przez projekt weryfikowane jest w trakcie oceny formalnej dokonywanej przez WST, jak również w trakcie oceny merytorycznej dokonywanej przez niezależnych ekspertów Zasada równości szans W PO EWT PL-BB tylko jeden Priorytet ukierunkowany jest na wsparcie zasobów ludzkich (ok. 25% alokacji). System stosowania i monitorowania zasady równości szans funkcjonuje w odpowiedni i zamierzony sposób. Już na poziomie dokumentów aplikacyjnych potencjalni wnioskodawcy muszą ustosunkować się do tego zagadnienia, opisując grupy docelowe swoich projektów oraz klasyfikując projekty jako zorientowane w pierwszej kolejności na kwestię równości szans, mające na nią pozytywny wpływ lub pozostające wobec niej neutralnymi. Również system raportowania zajmuje się tą tematyką i weryfikuje bieżące stosowanie się beneficjentów do założeń ich projektów w tym zakresie. W raportach z postępów realizacji tzw. projektów miękkich, tj. szkoleniowo-edukacyjnych, ale również gospodarczych, w których kwestia zrównoważonego uczestnictwa kobiet i mężczyzn jest istotna, na bieżąco monitorowane są wskaźniki dotyczące ich odbiorców/uczestników także w podziale na płeć. Średni udział procentowy kobiet w działaniach realizowanych w ramach tych projektów jest dużym sukcesem w tym zakresie (wynosi ok. 49% ogółu uczestników) Zasada partnerstwa PO EWT PL-BB, jako program współpracy transgranicznnej oddziałuje na tworzenie trwałych struktur i nawyków współpracy poprzez zachęcanie do partnerstwa instytucji i organizacji zaangażowanych w programowanie, wdrażanie programu i realizację wspólnych projektów, oraz partnerstwa grup docelowych w realizowanych projektach. PO EWT PL-BB wdrażany jest z poszanowaniem zasady partnerstwa, która respektowana jest od momentu konsultacji społecznych założeń PO EWT PL-BB, dokumentów programowych, wytycznych do momentu wdrażania PO. Realizacja zasady partnerstwa na etapie wdrażania i monitorowania PO EWT PL-BB zapewniona jest m.in. przez członkowstwo w KM, w polsko-niemieckich grupach roboczych - przedstawicieli szczebla rządowego, regionalnego i lokalnego oraz reprezentantów partnerów społeczno-gospodarczych (reprezentantami interesów partnerów społeczno-gospodarczych zgodnie z art. 11 Rozporządzenia (WE) 1083/2006, jak również innych organizacji pozarządowych są w PO EWT PL-BB polskie i niemieckie biura euroregionów). Zasada partnerstwa umożliwia udział przedstawicielom instytucji wdrażających PO EWT PL-BB w bieżących dyskusjach dotyczących wdrażania, jak również bezpośredni wpływ na wszelkie strategiczne decyzje 21