PN-EN ISO :2006/Ap2

Transkrypt

1 POPRAWKA do POLSKIEJ NORMY ICS PN-EN ISO :2006/Ap2 listopad 2012 Dotyczy PN-EN ISO :2006 Badania geotechniczne Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów Część 2: Zasady klasyfikowania Copyright by PKN, Warszawa 2012 nr ref. PN-EN ISO :2006/Ap2:2012 Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Żadna część niniejszej publikacji nie może być zwielokrotniana jakąkolwiek techniką bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego

2 2 PN-EN ISO :2006/Ap2:2012 Przedmowa Niniejsza poprawka została opracowana przez KT nr 254 ds. Geotechniki i zatwierdzona przez Prezesa PKN dnia 14 listopada 2012 r. W sprawach merytorycznych dotyczących treści normy można zwracać się do właściwego Komitetu Technicznego lub właściwej Rady Sektorowej PKN, kontakt: Treść poprawki 1 W Przedmowie krajowej: w trzecim akapicie zamiast N4) wpisuje się N5) zmienia się treść czwartego akapitu na poniższą: Norma zawiera informacyjny Załącznik krajowy NA, w którym podano uzupełniające zasady klasyfikowania gruntów. 2 Zmienia się treść Załącznika krajowego NA na poniższą: Załącznik krajowy NA (informacyjny) Uzupełnienie zasad klasyfikowania gruntów NA.1 Przykładowy formularz do analizy makroskopowej Analiza makroskopowa: grunty gruboziarniste i bardzo gruboziarniste Oznaczenie Wynik oznaczenia Frakcje drugorzędne Nazwa gruntu Frakcja główna Przewarstwienia Barwa Ostrość krawędzi/stopień Kształt ziaren Forma Charakter powierzchni Struktura gruntu (nieciągłości i warstwowania) Geneza Skład mineralny Dodatkowe informacje Zawartość węglanów Zapach Inne kryteria i spostrzeżenia Nazwa lokalna

3 PN-EN ISO :2006/Ap2: Analiza makroskopowa: grunty drobnoziarniste i organiczne Oznaczenie Frakcje drugorzędne Nazwa gruntu Frakcja główna Przewarstwienia Zawartość substancji organicznej Barwa Plastyczność Konsystencja Struktura gruntu (nieciągłości i warstwowania) Geneza Wynik oznaczenia Skład mineralny Dodatkowe informacje Zawartość węglanów Zapach Inne kryteria i spostrzeżenia Nazwa lokalna NA.2 Definicje NA.2.1 ziarna frakcje powyżej 0,063 mm NA.2.2 cząstki frakcje poniżej lub równe 0,063 mm NA.3 Makroskopowa ocena wilgotności Ocenę wilgotności określa się na podstawie Tablicy NA.1. Tablica NA.1 Makroskopowa ocena wilgotności Wilgotność gruntu suchy (su) małowilgotny (mw) wilgotny (w) mokry (m) nawodniony (nw) Opis cech gruntu obserwowanych w terenie grunt wygląda i zachowuje się jak przesuszony grunt chłodny w dotyku, o ciemniejszej barwie grunt chłodny w dotyku, o ciemniejszej barwie, na powierzchni próbki widoczna wolna woda Grunty gruboziarniste grunt nie wykazuje śladu wilgoci, przy przesypywaniu kurzy się grunt nie zostawia wilgotnego śladu na papierze lub dłoni grunt zostawia wilgotny ślad na papierze lub dłoni woda odsącza się z gruntu grawitacyjnie Grunty drobnoziarniste grunt pęka przy zgniataniu, po rozdrobnieniu ma postać proszku grunt przy mocniejszym nacisku palców odkształca się plastycznie, przyłożony do papieru lub ręki nie pozostawia na nich wilgotnego śladu grunt przy zgniataniu odkształca się plastycznie, przyłożony do papieru lub ręki pozostawia na nich wilgotny ślad grunt przy ściskaniu przeciska się między palcami i maże się

4 4 PN-EN ISO :2006/Ap2:2012 NA.4 Zasady tworzenia polskich nazw gruntów W celu utworzenia polskich nazw gruntów, w pierwszej kolejności oznacza się symbol gruntu według zasad podanych w normie. Następnie, na podstawie symbolu gruntu, tworzy się jego polską nazwę zgodnie z Tablicy NA.2. Frakcja główna Tablica NA.2 Tworzenie polskich nazw gruntów Frakcje drugorzędne Przewarstwienia Dwie frakcje występują w równych proporcjach X x x X/Y Duże głazy LBo Głazy Bo Kamienie Co Żwir Gr Żwir gruby CGr Żwir średni MGr Żwir drobny FGr Piasek Sa Piasek gruby CSa Piasek średni MSa Piasek drobny FSa Pył Si Pył gruby CSi Pył średni MSi Pył drobny FSi Ił Cl z dużymi głazami lbo z głazami bo z kamieniami co ze żwirem gr ze żwirem grubym cgr ze żwirem średnim mgr ze żwirem drobnym fgr z piaskiem sa z piaskiem grubym csa z piaskiem średnim msa z piaskiem drobnym fsa z pyłem si z pyłem grubym csi z pyłem średnim msi z pyłem drobnym fsi z iłem cl przewarstwiony dużymi głazami lbo przewarstwiony głazami bo przewarstwiony kamieniami co przewarstwiony żwirem gr przewarstwiony żwirem grubym cgr przewarstwiony żwirem średnim mgr przewarstwiony żwirem drobnym fgr przewarstwiony piaskiem sa przewarstwiony piaskiem grubym csa przewarstwiony piaskiem średnim msa przewarstwiony piaskiem drobnym fsa przewarstwiony pyłem si przewarstwiony pyłem grubym csi przewarstwiony pyłem średnim msi przewarstwiony pyłem drobnym fsi przewarstwiony iłem cl /Duże głazy /LBo /Głazy /Bo /Kamienie /Co /Żwir /Gr /Żwir gruby /CGr /Żwir średni /MGr /Żwir drobny /FGr /Piasek /Sa /Piasek gruby /CSa /Piasek średni /MSa /Piasek drobny /FSa /Pył /Si /Pył gruby /CSi /Pył średni /MSi /Pył drobny /FSi Jeżeli grube frakcje drugorzędne występują w wyjątkowo małej lub wyjątkowo dużej ilości, stosuje się terminy: z małą ilością lub z dużą ilością. W przypadku tłumaczenia nazw gruntów na język angielski do określania frakcji drugorzędnych używa się przymiotników: gravelly, sandy, silty, clayey; do określenia małej lub dużej ilości frakcji grubych używa się wyrazów: slightly i very a do określenia przewarstwień: interbedding with. /Ił /Cl NA.5 Geneza gruntu Grunty powstały w rożnych miejscach i okresach geologicznych, w wyniku działania rożnych procesów geologicznych lub antropogenicznych. Warunki tworzenia się gruntów ukształtowały ich właściwości fizyczne i mechaniczne, które mają podstawowe znaczenie w ocenie podłoża gruntowego. Znajomość genezy gruntów (warunków, w jakich się tworzyły) ułatwia prawidłową ocenę geotechniczną terenu budowlanego i jego podłoża. Zaleca się zakończyć opis gruntu określeniem genezy. Poniżej podano zalecane symbole genezy. W przypadku braku możliwości jednoznacznego określenia genezy gruntu można podać kombinację symboli, np.: C+D koluwia i deluwia nierozdzielone; R+G LF grunty rzeczne i wodnolodowcowe nierozdzielone.

5 PN-EN ISO :2006/Ap2: NA.6 Wybrane symbole genezy gruntów zalecane do stosowania Mg grunty antropogeniczne (made grounds) (grunty przemieszczone lub powstałe w wyniku działalności człowieka); M grunty morskie (marine soils) (grunty naniesione lub powstałe w zbiornikach morskich); R grunty rzeczne (river soils) (grunty powstałe w wyniku działalności rzeki oraz naniesione do rzeki przez wody opadowe i roztopowe), np.: R CH korytowe (river channel soils), R FP tarasów zalewowych (flood plain soils), R T tarasów nadzalewowych (terrace soils), R D deltowe (deltaic soils); L grunty jeziorne (lake soils) (grunty powstałe w śródlądowych zbiornikach wodnych, nieorganiczne); O grunty organiczne (organic soils), np.: O R organiczne rzeczne (river organic soils) np: namuł, O S organiczne bagienne (swamp organic soils), np. torf, węgiel kamienny, węgiel brunatny, O L organiczne jeziorne (lake organic soils), np.: kreda jeziorna, namuł, gytia, O H organiczne zastoiskowe (hollow organic soils), np.: kreda jeziorna, namuł, gytia; E grunty eoliczne (eolian soils) (grunty powstałe w wyniku działalności wiatru), np: E D grunty w wydmach (dune soils), E L lessy i utwory lessopodobne (loess); GL grunty lodowcowe (glacial soils) (grunty powstałe w wyniku działalności lodowca): GL M morenowe (moraine glacial soils) (grunty powstałe w czasie ruchu lodowca lub po jego stopnieniu), np: gliny zwałowe, piaski i żwiry lodowcowe, GL F fluwioglacjalne (fluvioglacial soils) (grunty powstałe na przedpolu lodowca; tworzą charakterystyczne formy akumulacyjno-erozyjne takie jak: sandry, ozy, kemy, pradoliny, równiny peryglacjalne), GL H zastoiskowe (hollow soils) (jeziorno-lodowcowe; powstały w zastoiskach wodnych tworzących się na przedpolu lodowca), np.: iły warwowe; W zwietrzeliny (weathered soils) (grunty powstałe w wyniku wietrzenia skał i gruntów; W X jeśli to możliwe literę X w indeksie dolnym należy zastąpić symbolem skały lub gruntu, z której powstała zwietrzelina, np.: W p zwietrzelina piaskowca), np.: W RU rumosze (rubbles) (przemieszczone zwietrzeliny skał, które nie podlegały procesom transportu i akumulacji wodnej; W RUX jeśli to możliwe literę X w indeksie dolnym należy zastąpić symbolem skały, z której powstał rumosz, np.: W RUp rumosz piaskowca); W RE rezidua (residual soils) (eluwia; grunty powstające po wyługowaniu lub wypłukaniu łatwo usuwalnych składników gruntu lub skały); D deluwia (deluvial soils) (grunt powstały w wyniku akumulacji cząstek lub ziaren wypłukanych ze zboczy lub skarp przez wody opadowe, roztopowe); C koluwia (colluvial soils) (grunt przemieszczony w dół zbocza lub skarpy podczas osuwania). NA.7 Przykładowe nazwy gruntów saorsi miękkoplastyczny, czarny pył z substancją organiczną i piaskiem (O L namuł) Cl twardoplastyczny czerwono-szary ił (L ił pstry) Cl twardoplastyczny, szary ił warstwowany (GL H ił warwowy) grsasicl plastyczny, brązowy ił z piaskiem, pyłem i małą ilością żwiru (GL M ) grsa ciemnożółty słabo obtoczony piasek z ostrokrawędzistym żwirem (GL F ) Mg szary grunt antropogeniczny (Mg popiół)

6 6 PN-EN ISO :2006/Ap2:2012 NA.8 Przykład możliwej klasyfikacji gruntów opartej tylko na uziarnieniu Objaśnienia: 1 zawartość żwiru (od 2 mm do 63 mm) 2 zawartość piasku (od 0,063 mm do 2 mm) 3 zawartość frakcji drobnoziarnistych (<0,063 mm) 4 stosunek masy iłu do masy frakcji gruboziarnistej i drobnoziarnistej (wymiar ziaren <63 mm) w % 5 grunty drobnoziarniste (pył i ił) 6 grunty o mieszanym uziarnieniu (pylaste lub ilaste żwiry i piaski) 7 grunty gruboziarniste (żwiry i piaski) S grunt Przykład: a Gr = 5% b Sa = 30% c Si + Cl = 65% d Cl = 15% Nazwa gruntu: sasicl Rysunek NA.1 Klasyfikacja gruntów oparta tylko na uziarnieniu NA.9 Wykres plastyczności Casagrande a Wykres plastyczności Casagrande a przedstawia podział gruntów drobnoziarnistych na podstawie plastyczności oznaczonej metodą Casagrande a. Pierwsza litera oznacza: pył (M), ił (C), grunt organiczny (O). Druga litera oznacza plastyczność gruntu na podstawie granicy płynności: grunty o niskiej plastyczności w L < 50 % (L), grunty o wysokiej plastyczności w L > 50 % (H).

7 PN-EN ISO :2006/Ap2: Objaśnienia: CL ił chudy, ML pył, OL ił lub pył organiczny, CH ił tłusty, MH pył sprężysty, OH ił lub pył organiczny Rysunek NA.2 Wykres plastyczności wg Casagrande a 3 W Rozdziale 1 zmienia się treść trzeciego akapitu następująco: Niniejsza część ISO ma zastosowanie do gruntów naturalnych oraz gruntów antropogenicznych zalegających in situ oraz do gruntów przemieszczonych. 4 W 3.3: termin wskaźnik różnoziarnistości zastępuje się terminem wskaźnik jednorodności treść Uwagi zmienia się następująco: UWAGA: d 10 i d 60 są wymiarami cząstek, których masa wraz z mniejszymi stanowi 10 % i 60 % masy próbki wysuszonej 5 W 3.9 i 3.10 na początku definicji dopisuje się liczbowa 6 W Podrozdziale 4.1: w trzeciej pozycji wyliczenia zamiast części organicznych wpisuje się substancji organicznych 7 W Tablicy 1: nagłówek drugiej kolumny zmienia się następująco Zawartość w %. 8 W Podrozdziale 4.3: w ostatnim akapicie zamiast różnoziarnistości (C U ) wpisuje się jednorodności (C U ) Tablicę 2 zmienia się następująco: Tablica 2 Charakterystyka uziarnienia Charakterystyka uziarnienia C U C C grunt wielofrakcyjny > 15 od 1 do 3 grunt średniouziarniony od 6 do15 < 1 grunt równomiernie uziarniony < 6 < 1 grunt o nieciągłym uziarnieniu Przeważnie wysoki Różny (przeważnie < 0,5)

8 8 PN-EN ISO :2006/Ap2: W Podrozdziale 4.5: tytuł podrozdziału i tytule Tablicy 3 zamiast części wpisuje się substancji (w odpowiednim przypadku) (także w Spisie treści). 10 Tablicę 6 zmienia się następująco: Tablica 6 Wskaźnik konsystencji I C pyłów i iłów Określenie konsystencji Wskaźnik konsystencji I C Bardzo miękkoplastyczna < 0,25 Miękkoplastyczna od 0,25 do 0,50 Plastyczna od 0,50 do 0,75 Twardoplastyczna od 0,75 do 1,00 Zwarta > 1,00 11 Tablicę A.1 zmienia się następująco: Tablica A.1 Zasady klasyfikowania gruntów Kryterium Grunt wilgotny nie zachowuje formy bryłkowej Grunt wilgotny zachowuje formę bryłkową Barwa ciemna, mała gęstość Grupa gruntów bardzo gruboziarniste gruboziarniste drobnoziarniste organiczne Kryteria kwalifikacji większość cząstek i ziaren > 200 mm większość cząstek i ziaren > 63 mm większość cząstek i ziaren > 2 mm większość cząstek i ziaren > 0,063 mm o małej plastyczności wykazujące dylatancję plastyczne niewykazujące dylatancji Bo Co Gr Sa Si Cl Or Podział na grupy o podobnych właściwościach xbo boco cobo saco, grco cogr sagr, grsa sigr, clgr orsa sasi clsi, sicl orsi, orcl saor, sior sagrco cosagr sasigr, grsisa sisa, clsa, saclgr sagrsi saclsi sagrcl Nienaturalne antropogeniczne przemieszczone Mg xmg materiał wytworzony przez człowieka przemieszczony materiał naturalny Objaśnienia symboli Grunt Składnik główny Składnik drugorzędny lub domieszka Głaziki Kamienie Żwir Piasek Pył Ił Organiczny Antropogeniczny Bo Co Gr Sa Si Cl Or Mg bo co gr sa si cl or x clor Gr(gr) i Sa(sa) można dzielić na drobne F(f), średnie M(m) lub grube C(c) każda kombinacja składników Dalsze podpodziały odpowiednio do Wymagają specjalnych oznaczeń Wymiarów cząstek (rozkładu uziarnienia) Kształtu krzywej uziarnienia Zagęszczenia Przepuszczalności (Składu mineralnego) (Kształtu cząstek) Plastyczności Wilgotności Wytrzymałości Wrażliwości. Ściśliwości Sztywności (Składu mineralnego iłu) Wymagają specjalnych oznaczeń Wymagające specjalnych badań Jak dla gruntów naturalnych Zaleca się, aby przypadki wymagające specjalnego rozważenia były klasyfikowane zgodnie z wymaganiami krajowymi lub projektowymi

9 PN-EN ISO :2006/Ap2: W Załączniku B: tytuł zmienia się na następujący Przykład możliwej klasyfikacji gruntów opartej tylko na uziarnieniu (także w Spisie treści); pierwsze zdanie zmienia się następująco Na Rysunku B.1 i w Tablicy B.1 przedstawiono przykład możliwej klasyfikacji gruntu opartej tylko na uziarnieniu. po tytule Rysunku B.1 dodaje się odsyłacz krajowy N5) w brzmieniu Błąd w oryginale normy EN ISO; poprawioną wersję trójkąta klasyfikacyjnego zamieszczono w Załączniku krajowym NA, Rysunek NA.1. Tablicę B.1 zmienia się następująco: Tablica B.1 Orientacyjna zawartość poszczególnych frakcji do podziału gruntów mineralnych Frakcja Zawartość frakcji w masie próbki [%] 63 mm Zawartość frakcji w masie próbki [%] 0,063 mm rozszerzona Nazwa gruntu podstawowa Żwir od 20 do 40 > 40 Piasek od 20 do 40 > 40 ze żwirem z piaskiem żwir piasek Pył + ił (grunty drobnoziarniste) od 5 do 15 od 15 do 40 < < 20 z małą ilością pyłu z małą ilością iłu z pyłem 20 z iłem > 40 < 10 pył od 10 do 20 z iłem pył od 20 do 40 z pyłem ił > 40 ił

10