prof. UAM, dr hab. Jędrzej Wierzbicki

Transkrypt

1 Instytut Geologii, Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu GRUNTOZNAWSTWO prof. UAM, dr hab. Jędrzej Wierzbicki Pracownia Geologii Inżynierskiej i Geotechniki jwi@amu.edu.pl

2 GRUNT.: CEL Wprowadzenie pojęcia gruntu i jego parametrów. Zaznajomienie z inżynierskim sposobem opisu litosfery. Umiejętność określenia rodzaju gruntu i jego podstawowych parametrów.

3 GRUNT.: CEL Zapoznanie się z typowymi problemami geotechnicznymi inżynierii wodnej. Zapoznanie się z technikami badań podłoża gruntowego w zakresie badań laboratoryjnych oraz in-situ.

4 GRUNT.: ORGANIZACJA ZAJĘĆ h WYKŁADÓW + 15 h ĆWICZEŃ 2. PRACA WŁASNA 50 h 3. KONSULTACJE 4. SPRAWDZENIE WIEDZY: KOLOKWIA EGZAMIN

5 GRUNT.: LITERATURA Pisarczyk S. (2005): Mechanika gruntów. OWPW, Warszawa. Schnaid F. (2009): In situ testing in geomechanics. Taylor & Francis, London and New York. Wiłun Z. (2000): Zarys geotechniki. Wyd. Komunikacji i Łączności, Warszawa. Das B.M. (1984): Principles of geotechnical engineering. PWS-Kent Publishing Company, Boston Mass. Lambe T. W., Whitman R.V. (1969): Soil mechanics. MIT wyd. J. Wiley and Sons, Inc. Lunne T., Robertson P. K., Powell J. (1997): Cone penetration testing In geotechnical practice. E&FN Spon, London. Marchetti S., Monaco P., Totani G. & Calabrese M. (2001): The Flat Dilatometer Test (DMT) in soil investigations. A Report by the ISSMGE Committee TC-16.

6 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU Gruntoznawstwo: dział geologii inżynierskiej zajmujący się badaniem i klasyfikacją gruntów ze względu na ich właściwości budowlane, oceną mechanicznej wytrzymałości gruntu jako podłoża budowli, metodami polepszenia właściwości gruntów oraz badaniem zmian tych właściwości pod wpływem wznoszonych budowli.

7 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU Grunt: dowolny, trójfazowy i rozdrobniony utwór geologiczny lub antropogeniczny, współdziałający z obiektem inżynierskim

8 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU Geologia inżynierska: nauka badająca środowisko inżynierskogeologiczne. Środowisko geologiczno-inżynierskie element środowiska przyrodniczego, ograniczony przez: antropopresję wpływ środowiska na działalność człowieka.

9 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU BUDOWNICTWO, GÓRNICTWO, INŻYNIERIA ŚRODOWISKA GEOLOGIA REGIONALNA GEOFIZYKA GRUNTOZNAWSTWO GEOLOGIA INŻYNIERSKA STATYSTYKA MECHANIKA GRUNTÓW

10 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU Mechanika Gruntów: nauka o fizycznych i mechanicznych właściwościach gruntów oraz stanach naprężenia i odkształcenia występujących w podłożu. Mechanika Gruntów jest projekcją klasycznej mechaniki newtonowskiej na trójfazowy ośrodek rozdrobniony. Mechanika Skał bada ośrodek zlityfikowany

11 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU Geotechnika: dziedzina wiedzy wykorzystująca mechanikę gruntów oraz elementy innych nauk do analizy interakcji konstrukcji inżynierskich z podłożem. MECHANIKA GRUNTÓW FIZYKOCHEMIA GEOLOGIA GEOTECHNIKA MECHANIKA BUDOWLI STATYSTYKA

12 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU (za Mayne 2006)

13 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU EN 1990 (EC 0) EN 1991 (EC 1) EN 1992 (EC 2) EN 1993 (EC 3) EN 1994 (EC 4) EN 1995 (EC 5) EN 1996 (EC 6) EN 1997 (EC 7) EN 1998 (EC 8) EN 1999 (EC 9) Podstawy projektowania konstrukcji (wspólne dla wszystkich Eurokodów) Oddziaływania na konstrukcję ( obciążenia ) Projektowanie konstrukcji z betonu Projektowanie konstrukcji stalowych Projektowanie konstrukcji zespolonych stalowo-betonowych Projektowanie konstrukcji drewnianych Projektowanie konstrukcji murowych Projektowanie geotechniczne Projektowanie konstrukcji poddanych oddziaływaniom sejsmicznym Projektowanie konstrukcji aluminiowych

14 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych PN-EN ISO :2006 Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 1: Oznaczanie i opis PN-EN ISO :2006 Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów. Część 2: Zasady klasyfikowania PN-EN ISO :2006 Badania geotechniczne. Oznaczanie i klasyfikowanie skał. Część 1: Oznaczanie i opis

15 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU PN-86/B Grunty budowlane. Określenia, symbole, podział i opis gruntów PN-88/B Grunty budowlane. Badania próbek gruntu PN-81/B Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli

16 GRUNT.: ZARYS PRZEDMIOTU Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r Prawo górnicze i geologiczne. (Dz.U ) Zasady sporządzania dokumentacji geologiczno-inżynierskiej. Bażyński J., Drągowski A., Frankowski Z., Kaczyński R., Rybicki S., Wysokiński L., 1999, W-wa Instrukcja sporządzania mapy warunków geologicznoinżynierskich w skali 1:10000 i większej dla potrzeb planowania przestrzennego w gminach. Red. Majewska A., Słowańska B., 1999, Min. Środowiska oraz Państwowy Instytut Geologiczny

17 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY OPIS OŚRODKA GRUNTOWEGO MODEL ROZWIĄZANIE PARAMETRY

18 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - model MODEL PROSTE ZŁOŻONE ROZWIĄZANIE PRZYBLIŻONE ROZWIĄZANIE DOKŁADNE KONIECZNE STOSOWANIE WSPÓŁCZYNNIKÓW BEZPIECZEŃSTWA

19 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - model MODEL ROZWIĄZANIE PRZYBLIŻONE Izotropowe, liniowe, jednorodne (2 parametrowe) Anizotropowe (3 parametrowe) Nieliniowe Ortotropowe (5 parametrowe) Niejednorodne Pełnie anizotropowe (21 parametrowe) ROZWIĄZANIE DOKŁADNE

20 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - model MODEL ROZWIĄZANIE PRZYBLIŻONE anizotropowa natura gruntu relatywnie mała liczba badań proste metody badawcze i interpretacyjne standaryzacja rozwiązań ANALIZY STANU GRANICZNEGO ANALIZY DEFORMACJI

21 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry OPIS OŚRODKA GRUNTOWEGO MODEL ROZWIĄZANIE PARAMETRY

22 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry PARAMETRY stałe materiałowe ciało sprężyste - G ciało plastyczne - f m zmienne stanu e, M, OCR, s u, s, f

23 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry PARAMETRY analizy stanu granicznego s U c, f g, g analizy deformacji E, n, G, D, C c, c v

24 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry PARAMETRY mechaniczne fizyczne s U c, f g, g, e, S r

25 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry - ciężar objętościowy g [kn/m 3 ] - ciężar objętościowy szkieletu ziarnowego g d [kn/m 3 ] g d = 100g / (100+w) - ciężar objętościowy z uwzględnieniem... g, g sr [kn/m 3 ] g sr = (1-n)g s + ng w g = g sr - g w - wilgotność w [%] - porowatość n [-] - wskaźnik porowatości e [-]

26 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry r d - wilgotność optymalna w opt [%] r ds - maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego r ds [g/cm 3 ] w opt w

27 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry - skład granulometryczny... 0 Iłowa 1,868Pyłowa 1,889 1,891 FRAKCJE Piaskowa Żwirowa Kamienista 100 Zawartość frakcji o średnicy większej niż "d" [%] Zawartość frakcji o średnicy mniejszej niż "d" [%] Średnica miarodajna [mm]

28 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry - granica plastyczności w p [-] - granica płynności w l [-] - wskaźnik plastyczności I P [-] I P = w l - w p - stopień plastyczności I L [-] I L = w n -w p I P - wskaźnik konsystencji I C [-] I C = 1 - I L

29 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry - stopień zagęszczenia I D [-] I D = e max -e n e max -e min - wskaźnik aktywności koloidalnej Skemptona A [-] A = I p / f i - wskaźnik wilgotności S r [-] S r = wr s / 100e 0,0 < S r 0,4 suchy 0,4 < S r 0,8 wilgotny 0,8 < S r 1,0 mokry

30 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry - stan naprężenia s [kpa] - kąt tarcia wewnętrznego f [ ] - spójność c [kpa] - wytrzymałość na ścinanie bez odpływu s u [kpa]

31 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry - moduły odkształcenia... [MPa] - współczynnik Poissona n [-] - wskaźnik przekonsolidowania (prekonsolidacji) OCR [-] OCR = s p(y) s v0 - współczynnik parcia spoczynkowego K 0 [-] K 0 = s h0 s v0 - parametr stanu y [-]

32 GRUNT.: INŻYNIERSKI OPIS LITOSFERY - parametry I S =? q c = f(m) M = f(e) E = f(i S )

33 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY

34 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY

35 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY US stand. mm No No No No No No No

36 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY

37 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY FRAKCJE 0 Iłowa 1,868 Pyłowa 1,889 1,891 Piaskowa Żwirowa Kamienista 100 Zawartość frakcji o średnicy większej niż "d" [%] d Zawartość frakcji o średnicy mniejszej niż "d" [%] Średnica miarodajna [mm]

38 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY KLASYFIKACJE GRUNTU: PN-86/B-2480 U.S. Dep. of Agriculture PN-EN ISO EUROCODE 7 British Standard U.S. Unified Clas. System AASHTO Clas. System

39 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 mineralne naturalne antropogeniczne organiczne

40 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 mineralne Nazwa gruntu Symbol Uziarnienie Kamienisty K d 50 >40 mm Gruboziarnisty Ż, Żg, Po, Pog d mm d 90 >2 mm Drobnoziarnisty niespoisty d 90 2 mm spoisty

41 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 mineralne Nazwa gruntu Symbol Uziarnienie Żwir Ż ƒ i 2% ƒ k + ƒ ż > 50 % Żwir gliniasty Żg ƒ i > 2% Pospółka Po ƒ i 2% 50 % ƒ k + ƒ ż > 10 % Pospółka gliniasta Pog ƒ i > 2%

42 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 mineralne Nazwa gruntu Symbol Zawartość frakcji [%] Wskazówki >2mm >0,5mm >0,25mm dodatkowe Piasek gruby Pr <10 >50 d>0,5 mm jest >50% Piasek średni Ps <10 <50 >50 d>0,5 mm jest <50% d>0,25 mm jest >50% Piasek drobny Pd <10 <50 <50 d<0,25 mm jest >50% Piasek pylasty Pπ <10 <50 <50 ƒ p = 68 90% ƒ π = 10 30% ƒ i = 0 2%

43 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 mineralne Nazwa gruntu, Symbol Zredukowane zawartości frakcji [%] f. piaskowa f. pyłowa f. iłowa Piasek gliniasty - Pg Pył piaszczysty - Πp Pył - Π Glina piaszczysta - Gp Glina - G Glina pylasta - Gπ Glina piaszczysta zwięzła - Gpz Glina zwięzła - Gz Glina pylasta zwięzła - Gπz Ił piaszczysty - Ip Ił - I Ił pylasty - Iπ

44 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 mineralne trójkąt Fereta

45 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 organiczne Nazwa gruntu Symbol Zawartość części organicznych [%] Grunty próchniczne H 2<I om 5 Namuły: Nm piaszczyste gliniaste Nmp Nmg 5<I om 30 Gytie Gy 5<I om 30, CaCo 3 >5% Torfy T I om >30

46 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-86/B-2480 organiczne Gytie

47 GRUNT.: FAZA STAŁA SKŁAD GRANULOMETRYCZNY PN-EN ISO 14688

48 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO CZY GRUNT ZOSTAŁ OSADZONY W SPOSÓB NATURALNY? NATURALNY ANTROPOGENICZNY CZY GRUNT ZAWIERA SUBSTANCJE ORGANICZNE? ORGANICZNY

49 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO CZY GRUNT MAŁĄ GĘSTOŚĆ? WULKANICZNY USUNĄĆ FRAKCJĘ > 63 mm CZY JEST JEJ WIĘCEJ NIŻ POZOSTAŁOŚCI BARDZO GRUBOZIARNISTY

50 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO CZY GRUNT SIĘ ZLEPIA? DROBNOZIARNISTY GRUBOZIARNISTY

51 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO DROBNOZIARNISTY CZY GRUNT WYKAZUJE DYLATANCJĘ? GRUBOZIARNISTY CZY WIĘKSZOŚĆ OKRUCHÓW > 2mm? PYŁ IŁ ŻWIR PIASEK

52 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO ŻWIR PIASEK PYŁ IŁ -opisać frakcję drugorzedną -opisać wymiary ziaren -opisać kształt ziaren -opisać strukturę -opisać barwę -opisać genezę -opisać frakcję drugorzedną -opisać plastyczność -opisać zawartość org. -opisać strukturę -opisać konsystencję -opisać genezę

53 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO badania makroskopowe Rodzaj testu Pył (Si) Pył/Ił (Si/Cl) Ił (Cl) Wytrzymałość w stanie suchym Mała: wysuszony grunt pod lekkim lub średnim naciskiem palca rozpada się na pojedyncze ziarna Średnia: wysuszony grunt pod wyraźnym naciskiem palców rozpada się na mniejsze bryłki Duża: grudka gruntu wysuszonego nie daje się rozdrobnić pod naciskiem palców, może być jedynie rozłamana Dylatancja: reakcja przy wstrząsaniu próbki wilgotnego gruntu o wymiarach mm podczas przerzucania go między dłońmi lub przy naciskaniu palcami Na powierzchni gruntu woda pojawia się i znika szybko Wstrząsanie i nacisk nie dają efektu, woda się nie pojawia

54 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO badania makroskopowe Rodzaj testu Pył (Si) Pył/Ił (Si/Cl) Ił (Cl) Plastyczność (Spoistość, zwięzłość) Mała: nie można wykonać wałeczka o średnicy 3mm Duża: próbka gruntu daje się wałeczkować do uzyskania cienkich wałeczków Zawartość piasku pyłu, iłu Rozcieranie gruntu palcami, ewentualnie w wodzie Rozcinanie wilgotnego gruntu nożem lub zarysowanie paznokciem Przy rozcieraniu grunt gładki lub szorstki, grunt łatwo zmyć lub zdmuchnąć z palców Powierzchnia matowa W dotyku przypomina mydło, przykleja się do palców, grunt trudno zmyć lub zdmuchnąć z palców Powierzchnia próbki błyszcząca

55 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO badania makroskopowe Rodzaj testu Badanie zawartości węglanów Klasa zawartości węglanów grunt bezwapnisty (0) Reakcja roztworu HCl nie reaguje z kwasem solnym grunt wapnisty (+) lekko pieni się pod wpływem kropli kwasu grunt silnie wapnisty (++) intensywnie pieni się pod wpływem kwasu solnego

56 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO badania makroskopowe Rodzaj testu Pył (Si) Pył/Ił (Si/Cl) Ił (Cl) Plastyczność (Spoistość, zwięzłość) Mała: nie można wykonać wałeczka o średnicy 3mm Duża: próbka gruntu daje się wałeczkować do uzyskania cienkich wałeczków Zawartość piasku pyłu, iłu Rozcieranie gruntu palcami, ewentualnie w wodzie Rozcinanie wilgotnego gruntu nożem lub zarysowanie paznokciem Przy rozcieraniu grunt gładki lub szorstki, grunt łatwo zmyć lub zdmuchnąć z palców Powierzchnia matowa W dotyku przypomina mydło, przykleja się do palców, grunt trudno zmyć lub zdmuchnąć z palców Powierzchnia próbki błyszcząca

57 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW Kryterium Grupa gruntów Kryteria kwalifikacji Podział na grupy o podobnych właściwościach Grunty niewykazujące spójności w stanie mokrym Bardzo gruboziarniste Większość cząstek >200 mm Większość cząstek >63 mm Bo xbo boco cobo Co saco sagrco grco Gruboziarniste Większość cząstek Gr cogr cosagr >2 mm sagr sasigr, grsisa grsa Większość cząstek >0,063 mm Sa sigr clgr orsa sisa, clsa, saclgr Grunty wykazujące spójność w stanie mokrym Drobnoziarniste O małej plastyczności wykazujące dylatancję Plastyczne niewykazujące dylatancji Si sasi sagrsi, saclsi clsi sicl Cl sagrcl orsi orcl Barwa ciemna, mała gęstość Organiczne Or saor clor sior Nienaturalne Antropogeniczne Przemieszczone Mg xmg Materiał wytworzony przez człowieka Przemieszczony materiał naturalny

58 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO organiczne Grunt Zawartość części organicznych ( 2mm) [%] suchej masy Niskoorganiczny 2-6 Organiczny 6-20 Wysokoorganiczny >20

59 GRUNT.: KLASYFIKACJA GRUNTÓW PN-EN ISO Termin Torf włóknisty Torf pseudowłóknisty Torf amorficzny Gytia Humus organiczne Opis Struktura włóknista, łatwo rozpoznawalne tkanki roślinne, zachowuje pewną wytrzymałość Rozpoznawalne tkanki roślinne, brak wytrzymałości rozpoznawalnego materiału roślinnego Brak widocznych struktur roślinnych, konsystencja papkowata Rozłożone szczątki roślinne i zwierzęce, może zawierać składniki nieorganiczne Pozostałość roślin, żywe organizmy i ich odchody razem ze składnikami nieorganicznymi, tworzy grunt na powierzchni terenu (warstwę przypowierzchniową)

60 GRUNT.: STAN / KONSYSTENCJA w n wilgotność naturalna gruntu, % granice Atterberga: w L granica płynności, % w p granica plastyczności, %

61 GRUNT.: STAN / KONSYSTENCJA

62 GRUNT.: STAN / KONSYSTENCJA

63 GRUNT.: STAN / KONSYSTENCJA

64 GRUNT.: STAN / KONSYSTENCJA

65 GRUNT.: STAN / KONSYSTENCJA

66 GRUNT.: STAN / KONSYSTENCJA Konsystencja (stan) Miękkoplastyczny Plastyczny Twardoplastyczny Zwarty Bardzo zwarty Opis makroskopowy Przy ściskaniu wydostaje się między palcami Można go formować przy lekkim nacisku palców Nie może być formowany palcami, lecz może być wałeczkowany w reku do wałeczka o średnicy 3 mm bez spękań i rozdrabniania się Rozpada się i pęka podczas wałeczkowania do wałeczka o średnicy 3 mm, lecz jest ciągle dostatecznie wilgotny, aby ponownie uformować z niego bryłkę Jeśli jest wysuszony, najczęściej ma jasną barwę. Nie można z niego uformować kulki; rozdrabia się pod naciskiem. Można go zarysować paznokciem

67 GRUNT.: STAN / PN EN ISO :2006 PN-86/B Grunty I D [%] Stany I D Bardzo luźne 0-15 Luźne Luźny 0<I D 0,33 Średnio zagęszczony Średnio zagęszczony 0,33<I D 0,67 Zagęszczone Zagęszczone 0,67<I D 0,80 Bardzo zagęszczone Bardzo zagęszczone I D >0,80

68 GRUNT.: UZIARNIENIE FRAKCJE 0 Iłowa 1,868 Pyłowa 1,889 1,891 Piaskowa Żwirowa Kamienista 100 Zawartość frakcji o średnicy większej niż "d" [%] Zawartość frakcji o średnicy mniejszej niż "d" [%] Średnica miarodajna [mm] wskaźnik jednorodności - C U wskaźnik krzywizny - C C

69 GRUNT.: UZIARNIENIE Charakterystyka krzywej uziarnienia według PN-EN ISO :2006 C U C C Wielofrakcyjne >15 od 1 do 3 Kilkufrakcyjne od 6 do 15 <1 Jednofrakcyjne <6 <1 Źle uziarnione Przeważnie wysoki Różny (przeważnie <0,5)

70 GRUNT.: UZIARNIENIE Charakterystyka krzywej uziarnienia według PN-EN ISO :2006 C U C C Charakterystyka krzywej uziarnienia według PN-EN ISO :2006/Ap2 Wielofrakcyjne >15 od 1 do 3 Grunt wielofrakcyjny Kilkufrakcyjne od 6 do 15 <1 Grunt średniouziarniony Jednofrakcyjne <6 <1 Grunt równomiernie uziarniony Źle uziarnione Przeważnie wysoki Różny (przeważnie <0,5) Grunt o nieciągłym uziarnieniu

71 GRUNT.: KSZTAŁT Parametr Ostrość krawędzi stopień obtoczenia Forma Charakter powierzchni Kształt cząstki Bardzo ostrokrawędzisty Ostrokrawędzisty Słabo ostrokrawędzisty Słabo obtoczony Obtoczony Dobrze obtoczony Sześcienna Płaska Wydłużona Szorstka Gładka

72 GRUNT.: KSZTAŁT - górny rząd: ziarna o kształcie kulistym - dolny rząd: ziarna o kształcie wydłużonym 1 bardzo ostrokrawędziste, 2 ostrokrawędziste, 3 słabo ostrokrawędziste, 4 słabo obtoczone, 5 obtoczone, 6 dobrze obtoczone

73 GRUNT.: GENEZA Mg grunty antropogeniczne M R L grunty morskie grunty rzeczne (R CH korytowe, R FP tarasów zalewowych, R T tarasów nadzalewowych, R D deltowe) grunty jeziorne O grunty organiczne (O R organiczne rzeczne, O S organiczne bagienne, O L organiczne jeziorne, O H organiczne zastoiskowe)

74 GRUNT.: GENEZA E grunty eoliczne (E D grunty w wydmach, E L lessy i utwory lessopodobne) GL grunty lodowcowe (GL M morenowe, GL F fluwioglacjalne, GL H zastoiskowe) W zwietrzeliny (W RU rumosze, W RUE rezidua) D deluwia C koluwia