BEZPIECZEŃSTWO SANITARNE POWIATU BĘDZIŃSKIEGO W 2011 ROKU

Transkrypt

1 W 2011 ROKU

2 SPIS TREŚCI I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAśNYCH 3 A EPIDEMIOLOGIA CHORÓB ZAKAŹNYCH 3 B CHOROBY ZAKAŹNE O NAJWIĘKSZYM ZNACZENIU EPIDEMIOLO- GICZNYM 3 C OCENA WYKONAWSTWA SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH 7 II OBIEKTY SŁUZBY ZDROWIA 10 III BEZPIECZEŃSTWO ZYWNOŚCI 11 A INFORMACJE OGÓLNE 11 B OCENA SPOSOBU śywienia 12 C JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŚRODKÓW SPOśYWCZYCH 12 D ŚRODKI SPOśYWCZE I WYROBY PRZEZNACZONE DO KONTAKTU 14 Z śywnością Z IMPORTU E INTERWENCJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA śywności 14 F INNE PODEJMOWANE DZIAŁANIA 15 IV STAN SANITARNY URZĄDZEŃ I OBIEKTÓW UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 16 A JAKOŚĆ ZDROWOTNA WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOśYCIA 16 B JAKOŚĆ WODY WYKORZYSTYWANEJ DO KĄPIELI I REKREACJI 18 C OBIEKTY UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 19 D INTERWENCJE 20 V OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA 21 VI WARUNKI PRACY W ZAKŁADACH PRACY 24 VII ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY 28 VIII DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO - ZDROWOTNA 30 Strona 2 z 33

3 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH A. Epidemiologia wybranych chorób zakaźnych W 2011 r. sytuacja epidemiologiczna terenu objętego nadzorem PSSE była stabilna. Ogólna liczba zachorowań na choroby zakaźne w porównaniu do 2010 roku nieznacznie wzrosła. Przyczyny wzrostu to odnotowane przypadki grypy i infekcji grypopochodnych. Łącznie w 2011 r. zarejestrowano 4660 przypadków zachorowań ( analogicznie 2010r w 2009r. 6674; 2008r ; 2007r ; 2006 r. 2492, a w 2005 r zachorowań). Z powodu chorób zakaźnych hospitalizowano 329 osób, czyli 7,06% wszystkich zarejestrowanych przypadków chorób w 2011 roku. Najczęstszymi chorobami zakaźnymi były: grypa i infekcje grypopodobne (3005 zachorowań, co stanowiło 64,48 %), choroby wieku dziecięcego (1180 przypadków, co stanowiło 25,32% zarejestrowanych zachorowań) i zatrucia oraz zakaŝenia pokarmowe, w tym salmonellozy i biegunki dzieci do lat 2 (294, co stanowiło 6,31%). Ilościowy i procentowy udział chorób zakaźnych w 2011roku. B. Choroby zakaźne o największym znaczeniu epidemiologicznym 1. Zatrucia i zakaŝenia pokarmowe W 2011 roku zarejestrowano łącznie 294 przypadki zatruć i zakaŝeń pokarmowych, jednakŝe w porównaniu do roku 2010 gdzie zanotowano 625, zauwaŝa się tendencję malejącą. Wskaźnik zapadalności wyniósł 193,533/ i był niŝszy niŝ w roku 2010 (odpowiednio 413,892/100000). Odnotowano więcej zakaŝeń wirusowych niŝ bakteryjnych (odpowiednio 87 przypadków wirusowych i 32 bakteryjne nieŝyty jelitowe). ZakaŜeń wywołanych przez rotawirusy było w sumie 84 przypadków - tylko w 3 przypadkach nie podjęto hospitalizacji. Wśród zakaŝeń bakteryjnych większość spowodowana była odzwierzęcymi pałeczkami Salmonella (14 przypadków). W analizowanym okresie stwierdzono, Ŝe chorowało sporo małych dzieci - w wieku do 2 lat (59 osób). Wskaźniki zapadalności w grupie najmłodszych dzieci wynosiły odpowiednio: 40,75/ dla biegunek bakteryjnych, 158,92/ Strona 3 z 33

4 dla biegunek wirusowych i 65,20/ dla zakaŝeń o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Wskaźnik zapadalności na salmonellozowe zatrucia pokarmowe zmniejszył się z poziomu 12,58 przypadków na kaŝde mieszkańców w 2010 r. do 9,21/ w 2011 r. Większość salmonelloz stanowiły zakaŝenia wywołane pałeczką Salmonella enteritidis. Najczęściej podejrzanym źródłem zakaŝenia był drób, jaja oraz mięso wieprzowe i wołowe. Łącznie zidentyfikowano 3 typy serologiczne. W tabeli poniŝej zestawiono dane dotyczące etiologii zakaŝeń pokarmowych za 2011 rok w porównaniu do 2010 i 2009r. JEDNOSTKA CHOROBOWA Bakteryjne zatrucia i zakaŝenia pokar- Liczba 2009 r r r. Liczba Liczba zachorowań Zapadalność zachorowań Zapadalność zachorowań Zapadalność Salmonellozy 13 8, , ,21 Jadem kiełbasianym 0-1 0, Gronkowcowe Czerwonka bakteryjna ,32 Inne określone Inne nieokreślone 2 1,3 4 2,65 9 5,92 W 2011 r. zarejestrowano 2 ogniska zbiorowych zatruć pokarmowych. W roku 2011 nie wystąpiły zachorowania na dur brzuszny, dury rzekome A, B, C, nie odnotowano nosicielstwa duru brzusznego. Zarejestrowano dwa przypadki zakaŝenia pałeczkami Shigella. 2. Wirusowe zapalenia wątroby W 2011 r. zapalenia wątroby na nadzorowanym terenie były róŝnicowane zarówno pod względem dróg szerzenia się zakaŝenia, przebiegu klinicznego, powikłań, jak i częstości występowania. W grupie tych zachorowań wyróŝniono WZW typu A (HAV), WZW typu B (HBV) ostre i przewlekłe oraz WZW typu C (HCV), do którego w 2009 roku została stworzona nowa definicja przypadku dla potrzeb nadzoru epidemiologicznego. Dla zachowania ciągłości nadzoru przypadki WZW typu C rejestrowane były wg dotychczasowej definicji przypadku (z 2005 roku). Niektóre zachorowania na WZW typu C kwalifikują się do tylko jednej z definicji, natomiast inne są zgodne z obydwoma. W 2011 rok zarejestrowano jeden przypadek zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Z kolei zakaŝenia wirusem HBV były przyczyną 1 przypadku ostrej i 1 przypadku przewlekłej postaci WZW typu B (zapadalność 0,66/ Strona 4 z 33

5 mieszkańców). Osoby były hospitalizowane. Niekwestionowany wpływ na sytuację epidemiologiczną WZW B mają obowiązkowe szczepienia ochronne noworodków i gimnazjalistów oraz osób zawodowo naraŝonych na zakaŝenie. Liczba zachorowań na WZW typu C utrzymała się na takim samym poziomie jak w roku 2010 r. (4 przypadki ( def. 2005) 2 przypadki ( def.2009). Współczynnik zapadalności wyniósł 3,95/ mieszkańców. 3. Gruźlica W 2011 roku zarejestrowano łącznie 56 przypadków gruźlicy (46 chorych było hospitalizowanych). Liczba zachorowań na gruźlicę wzrosła w porównaniu do lat poprzednich (2010r - 39 przypadków,2009 r - 50 przypadków, 2008 r - 49 przypadków, 2007 r- 41 przypadków, 2006 r - 49 przypadków, 2005 r- 42 przypadki) Zdecydowaną większość chorych stanowili męŝczyźni (41 osób 73,2%). Pod nadzorem w 2011 r. pozostawało 85 osób z kontaktu. Odnotowano 2 zachorowania wśród osób ze styczności oraz 1 zgon z powodu gruźlicy. 4. Grypa i infekcje grypopochodne. W 2011 roku zgłoszono 3005 przypadków grypy i infekcji grypopodobnych (w 2010 roku było 2716, 2009 roku przypadków, w 2008 roku 1500 zachorowań, w 2007 roku przypadki, a w 2006 zarejestrowano 336 zachorowań). Najczęściej chorowały osoby w przedziale wiekowym (1975 przypadków). 5.Borelioza W 2011 zanotowano 36 przypadków boreliozy podczas, gdy w 2010 roku - 41, 2009 roku -57 przypadków, w Wśród zakaŝonych nie odnotowano ani jednego zachorowania u osób wykonujących pracę zawodową w lesie. Najliczniejszą grupę stanowili emeryci i renciści- 55,5% (20 osób). Do ekspozycji na kleszcze dochodziło głównie w miesiącach czerwiec sierpień, jednak 22,2% pacjentów w wywiadach nie potrafiło podać miejsca i czasu ekspozycji. Hospitalizacji wymagało 15 osób (co stanowiło 41,7 % wszystkich zachorowań). Odnotowane zachorowania na boreliozę w jednej trzeciej przypadków, związane były z pokąsaniami podczas wypoczynku. 6.Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu Zarejestrowano łącznie 14 przypadków zapaleń centralnego układu nerwowego (współczynnik zapadalności 9,21/ mieszkańców) spośród których odnotowano 2 schorzenia wywołane przez bakterie, oraz 1 zachoro- Strona 5 z 33

6 wanie wywołane było przez wirusy. W pozostałych przypadkach nie ustalono czynnika etiologicznego. 7.Choroby, przeciw którym prowadzone są obowiązkowe szczepienia ochronne i inne choroby dziecięce W 2011 r nie odnotowano zachorowań na tęŝec, błonicę, odrę i na chorobę Heinego-Medina (poliomyelitis). W przypadku krztuśca zarejestrowano 6 przypadków (współczynnik zapadalności 3,95/ mieszkańców) i było to więcej niŝ w roku poprzednim, w którym odnotowano 1 przypadek zachorowania. Zarejestrowane przypadki dotyczyły dzieci w wieku 5 miesięcy i 2 lat oraz osób w wieku 14,15,16 i 19 lat, zaszczepionych we wczesnym dzieciństwie. Odnotowano 25 przypadków róŝyczki (współczynnik zapadalności 16,46/ mieszkańców). Ani jeden z tych przypadków nie wymagał hospitalizacji. Ponadto wystąpiło 19 przypadków nagminnego zapalenia przyusznic (świnki) Współczynnik zapadalności wyniósł 12,51/ mieszkańców). Wśród innych chorób wieku dziecięcego stwierdzono 993 przypadki ospy wietrznej (zapadalność 653,67 / mieszkańców), w tym 3 osoby były hospitalizowane oraz 137 przypadków szkarlatyny (współczynnik zapadalności 90,18/ mieszkańców). 8. Inwazyjna Choroba Meningokokowa W 2011 na terenie powiatu będzińskiego wystąpił jeden przypadek Inwazyjnej Choroby Meningokowej. Zachorowanie to wystąpiło z objawami posocznicy, a dotyczyło dziewiętnastoletniej osoby, pacjent został wyleczony. U rodziny chorego została zastosowana chemioprofilaktyka Cipronexem. 9. Zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS i zakaŝenia wirusem HIV W omawianym roku sprawozdawczym zanotowano cztery przypadki zachorowania na AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome). Natomiast bezobjawowy stan zakaŝenia wirusem HIV wystąpił u trzech osób. 10. Wybrane zoonozy i pozostałe choroby zakaźne powstałe wskutek uszkodzenia skóry Nie zarejestrowano wścieklizny, chociaŝ odnotowano przypadki styczności ze zwierzętami z rozpoznaną wścieklizną. Strona 6 z 33

7 Ilość pokąsanych osób, u których rozpoczęto szczepienia poekspozycyjne wynosiła 32 (w roku poprzednim 30). Ilość pokąsanych i zaszczepionych przeciwko wściekliźnie w latach Rok Ilość osób pokąsanych Ilość osób zaszczepionych Procent osób zaszczepionych 100% 100% 100% 100% C. Ocena wykonawstwa szczepień ochronnych Program Szczepień Ochronnych realizowany był w oparciu o ustawę z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakaŝeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. Nr 234, poz.1570 z późn. zm.) oraz Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 28 października 2010 w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2011 rok (DZ. Urz. MZ Nr 12 poz.70 z dnia ). Liczba dzieci i młodzieŝy w populacji objętej obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi systematycznie maleje, co związane jest z ogólnym tendencjami demograficznymi. 1. Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B prowadzone były w rocznikach podlegających obowiązkowi szczepień tj. dzieci w 1 roku Ŝycia, które pierwszą dawkę szczepionki otrzymują po urodzeniu, razem ze szczepionką BCG, oraz młodzieŝy gimnazjalnej w 14 lub 15 roku Ŝycia. W 14 roku Ŝycia szczepieniami skumulowanymi objęto 100% dzieci, natomiast w 1 roku Ŝycia - 92,13 % dzieci tj. o 5,27% więcej w porównaniu do 2010 roku. Stan zaszczepienia dzieci w drugim roku Ŝycia dawką uzupełniającą kształtował się na poziomie 98,82 % (wartość nieznacznie mniejsza w porównaniu z rokiem poprzednim). W 15 roku Ŝycia 100,00 % populacji zaszczepiono trzema dawkami. 2. Szczepienia przeciwko błonicy, tęŝcowi, krztuścowi Szczepieniami pierwotnymi przeciwko błonicy, tęŝcowi i krztuścowi w pierwszym i drugim roku Ŝycia objęto łącznie 1264 dzieci. W porównaniu do poprzedniego roku ilość wykonanych szczepień pierwotnych wzrosła o 3,48 % natomiast uzupełniających wzrosła o 8,82%. Szczepienia wykonywane były zarówno szczepionkami z puli ministerialnej jak i zakupionymi przez rodziców z tzw. alternatywnego kalendarza szczepień. Strona 7 z 33

8 Przeciwko błonicy i tęŝcowi dawkami przypominającymi zaszczepiono w 6, 14 i 19 roku Ŝycia odpowiednio: 92,21 %, 94,80 %, 80,04 % populacji dzieci. Porównując stan wyszczepienia w ww. rocznikach w stosunku do 2010 roku stwierdzono wzrost wyszczepialności : w 6 roku Ŝycia o 0,14 %, w 14 roku Ŝycia o 0,47 %, w 19 roku Ŝycia równieŝ wzrost o 13,84 %. Kontynuowano profilaktykę przeciwtęŝcową (lub/i błonicy) dla dorosłych, którą objęto 1264 osoby zranione ( w roku ubiegłym 2663). Działania te powinny sprzyjać dalszemu zmniejszaniu się liczby zachorowań na tęŝec i błonicę. Obowiązkiem szczepienia przeciwko krztuścowi objęto w 2 roku Ŝycia populację 1264 dzieci, co stanowi 99,37 % rocznika podlegającego (więcej o 0,66 % w porównaniu z rokiem 2010). Kontynuowane są szczepienia przeciwko krztuścowi dzieci w szóstym roku Ŝycia szczepionką z acelularną komponentą krztuśca. Zaszczepiono 1019 dzieci, co stanowi 92,21 % całej populacji podlegającej z rocznika 2005 (w porównaniu do 2010 roku wzrost o 0,14 %) 3. Szczepienia przeciwko poliomyelitis W 2011 r. szczepieniami przeciwko poliomyelitis (szczepienie pierwotne) objęto 64,55 % dzieci w 1 roku Ŝycia, w 2010 r. 61,37 % dzieci (wzrost o 3,18 %). Od roku 2001 w Polsce podawana jest dawka uzupełniająca szczepionki IPV w 2 roku Ŝycia. Poziom dzieci zaszczepionych w 2 roku Ŝycia utrzymuje się na podobnym poziomie od 2007 roku, tj. między 97,4 % a 99,4 % Jedyne szczepienie przeciwko poliomyelitis, które nadal wykonywane jest Ŝywą szczepionką, (OPV), pozostało w 6 roku Ŝycia jako szczepienie przypominające. Szczepieniem tym objęto 92,21 % dzieci w 6 roku Ŝycia, ( wzrost o 0,14 % w porównaniu do 2010 r.) 4. Szczepienia przeciwko odrze, śwince i róŝyczce Od roku 2004 kontynuowane jest w 13 i 14 miesiącu Ŝycia szczepienie szczepionką potrójną przeciwko odrze, śwince i róŝyczce. Szczepionkę poliwalentną podano 93,78 % dzieci w 2 roku Ŝycia spadek w porównaniu do roku 2010 o 1,72 %. Zestawienie szczepień przeciwko róŝyczce dziewczynek za 2011 r. kształtuje się następująco: w 13, 14 i 15 roku Ŝycia uodpornionych jest 100% dziewczynek. Dla porównania z rokiem ubiegłym zaszczepionych przeciw róŝyczce było 99,81 % dziewczynek w 13 roku Ŝycia, 100,00 % dziewcząt w 14 roku Ŝycia i 99,84 % 15-latek. 5. Szczepienia przeciwko gruźlicy W 2011 roku w ciągu 24 godzin po urodzeniu zaszczepiono przeciwko gruźlicy 81,13 % noworodków, rok wcześniej 79,93 %. W sumie populacja Strona 8 z 33

9 dzieci urodzonych w 2011 roku zaszczepiona została, w 99,49 %, poniewaŝ zgodnie z moŝliwością, jaką daje kalendarz szczepień uzupełniono szczepienia do 14 dnia po urodzeniu i potem do ukończenia 1 roku Ŝycia. Ponadto jest moŝliwe szczepienie uzupełniające powyŝej 12 miesiąca Ŝycia do ukończenia 15 roku Ŝycia. Dzieci z rocznika 2010 zostały zaszczepione w 100 %. 6. Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b W 2011 r szczepienia rozpoczęto u 761 dzieci w 1 roku Ŝycia tj. 64,38 % populacji (wzrost o 3,48 % w porównaniu do 2010 roku) a cykl szczepień zakończono u 1264 dzieci w 2 roku Ŝycia, co stanowi 99,37 % populacji (wzrost o 0,66% w stosunku do 2010 roku). UCHYLAJĄCY SIĘ OD OBOWIĄZKOWYCH SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH Zmiany zapisów ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaźnych i zakaŝeń u ludzi dotyczące braku moŝliwości nałoŝenia grzywny na osoby uchylające się od obowiązku szczepień ochronnych, ograniczyły moŝliwości prawne wyegzekwowania tego obowiązku przyniosło jednak niewielki wzrost ilości ww. osób. Nadal prowadzone będą działania edukacyjne mające na celu przekonanie rodziców o celowości i wymiernych pozytywnych skutkach zdrowotnych szczepień. W ostatnich latach obserwuje się systematyczny wzrost procentu wyszczepialności dzieci podlegających obowiązkowym szczepień ochronnym. Zalecane szczepienia ochronne - najwaŝniejsze problemy Poza obowiązkowym kalendarzem szczepień ochronnych istotną rolę odgrywają tzw. szczepienia zalecane. 1) Szczepienia przeciwko grypie. Analizując trzy kolejne lata moŝna zaobserwować wyraźny spadek ilości osób zaszczepionych przeciwko grypie. 2) Szczepienia przeciwko WZW A Z analizy danych wynika, Ŝe w przedziale wiekowym 0 9 lat, w roku 2010 zaszczepiono 8 dzieci, a w dzieci. Największą grupę wśród zaszczepionych stanowiły osoby powyŝej 20 roku Ŝycia. 3) Szczepienia przeciwko Neiseria meningitidis typu C. W roku 2011 nastąpił wzrost zaszczepienia z powodu otrzymanej bezpłatnej szczepionki z puli rezerwy przeciwepidemicznej, którą rozdysponowano wśród dzieci i młodzieŝy korzystającej z opieki MOPS. Strona 9 z 33

10 4) Szczepienia przeciwko zakaŝeniom wirusem brodawczaka ludzkiego. W roku 2011 przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego zaszczepiło się 17 osób, natomiast w roku osób. 5) Szczepienia przeciwko biegunce rota wirusowej W roku 2011 roku zaszczepiono 198 niemowląt, natomiast w roku II. OBIEKTY SŁUśBY ZDROWIA ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA Wg stanu na dzień 31 grudnia 2011 r. w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Dąbrowie Górniczej zarejestrowanych było 122 obiekty związane z ochroną zdrowia tj.: - szpital, - zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, - 94 przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria, - 4 pogotowia ratunkowe/stacje wyjazdowe medyczne laboratorium diagnostyczne, pracownia protetyki, stomatologii i ortodoncji, - 12 innych zakładów opieki zdrowotnej ( typu: punkty pobrań materiału do badań, zakład medycyny sądowej, długoterminowa opieka pielęgniarska w domu pacjenta), - 8 innych obiektów świadczących usługi medyczne niebędących zakładami opieki zdrowotnej (pracownie protetyczne, gabinety leczniczorehabilitacyjne, gabinet lekarski Agencji Detektywistycznej, gabinety masaŝu) Do końca czerwca 2011 r. podobnie jak w latach ubiegłych wydawano postanowienia o spełnieniu wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej / Dz.U. Nr 31 poz.158) wśród których: - 16 dotyczyło spełnienia wymagań ww. rozporządzenia, Strona 10 z 33

11 - 2 dotyczyły braku spełnienia wymagań ww. rozporządzenia. Od lipca 2011 r., w związku z wejściem w Ŝycie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej /Dz.U. Nr 112 poz.654/ wydano decyzje dotyczące spełnienia art.22 w/w ustawy, wśród których: - 10 dotyczyło spełnienia wymagań ww. ustawy, - 1 dotyczyła braku spełnienia wymagań ww. ustawy. Podczas przeprowadzonych w 2011 r. kontroli obiektów związanych z ochroną zdrowia nie stwierdzono w kontrolowanym obszarze nieprawidłowości. Sprawdzane kaŝdorazowo było postępowanie z odpadami medycznymi, komunalnymi, bielizną brudną i czystą, prawidłowość wykonywanej dezynfekcji powierzchni i narzędzi. Prywatne gabinety lekarskie Skontrolowano 89 gabinetów prywatnych, w których nie stwierdzono uchybień sanitarnych mających bezpośredni wpływ na zagroŝenie zdrowia i Ŝycia ludzkiego. III.BEZPIECZEŃSTWO śywności A. INFORMACJE OGÓLNE W roku 2011 zarejestrowanych było 1637 obiektów Ŝywnościowo Ŝywieniowych, obrotu kosmetykami oraz wytwórni materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością. Nadzorem objęto: zakładów produkcji Ŝywności, zakładów obrotu Ŝywnością, zakładów Ŝywienia zbiorowego otwartego, zakładów Ŝywienia zbiorowego zamkniętego wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością - 6 obiektów obrotu kosmetykami. W obiektach objętych nadzorem przeprowadzono 1025 kontroli sanitarnych oraz 694 kontrole importu. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości zobowiązywano przedsiębiorców do ich usunięcia w drodze decyzji administracyjnych. Ogółem w pionie Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŝytku wydano 535 decyzji w tym: - 29 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, - 5 decyzji wygaśnięcia postępowania, - 22 decyzji zmieniających termin wykonania decyzji, decyzji dot. likwidacji działalności, Strona 11 z 33

12 - 222 decyzji dot. zatwierdzenia zakładu i wpisu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS, - 63 decyzje w związku z rozszerzeniem działalności, - 8 decyzji umarzających postępowanie, - 7 postanowień administracyjnych. Wydawane decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości dotyczyły: brudnych ścian, ubytków w podłogach, braku odpowiedniego zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami, zniszczonego sprzętu produkcyjnego oraz braku prawidłowej dokumentacji GHP/GMP/systemu HACCP. Winnych zaniedbań sanitarno-higienicznych ukarano 35 mandatami karnymi na łączną kwotę 7300, 00 zł. B. OCENA SPOSOBU śywienia Oceną sposobu Ŝywienia objęto 4 obiekty Ŝywienia zbiorowego. Oceniono sposób Ŝywienia w 3 placówkach przedszkolnych oraz w 1 szkole prowadzącej Ŝywienie dzieci w systemie cateringowym. Ocena badanych posiłków 1) Ocena laboratoryjna: W 2 placówkach przedszkolnych pobrano do badań laboratoryjnych posiłki obiadowe. Stwierdzono niewłaściwą realizację receptur w 1 obiekcie. Wykazano nieprawidłową zawartość soli przekraczając tym samym zalecane jej spoŝycie w posiłku. Ponadto, stwierdzono nieprawidłowy rozkład procentowy podstawowych składników odŝywczych w stosunku do zalecanej normy Ŝywieniowej dla określonych grup konsumentów. 2) Ocena teoretyczna W analizowanych jadłospisach dekadowych stwierdzono: -nieprawidłową wartość kaloryczną w 3 placówkach; -nieprawidłową zawartość białka, tłuszczu, węglowodanów w 3 placówkach; -nadmiar zawartości sodu we wszystkich ocenianych próbkach; -niedobór Ŝelaza i wapnia w 3 placówkach ; -nieprawidłową zawartość witaminy C w 3 placówkach. W wyniku przeprowadzonych analiz jadłospisów dekadowych wydano zalecenia odnoszące się do kaŝdej z analizowanych placówek indywidualnie. W kaŝdej, ze względu na stwierdzone nieprawidłowości Ŝywieniowe zalecono szkolenie pracowników odpowiedzialnych za nadzór nad Ŝywieniem, produkcją i dystrybucją posiłków. C. JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŚRODKÓW SPOśYWCZYCH Strona 12 z 33

13 W ramach nadzoru oceniono 339 próbek środków spoŝywczych, w tym 35 próbek sanitarnych, 2 próbki wyrobów do kontaktu z Ŝywnością i 2 próbki kosmetyków. 1) Jakość zdrowotna środków spoŝywczych w produkcji Ŝywności Obiekty: Ilość próbek pobranych Ilość próbek kwestionowanych młyn 1 0 Piekarnie 40 ( w tym próbki sanitarne 35 ) 3 próbki sanitarne Wytwórnie lodów 10 0 ciastkarnie 13 0 Wytwórnie garmaŝeryjne 5 0 Z pobranych 69 próbek (w tym 35 próbek sanitarnych), zakwestionowano 3 próbki sanitarne ze względu na obecność szkodników zboŝowo - mącznych. Właściciela obiektu zobowiązano do przeprowadzenia dezynsekcji, analiza powtórnie pobranych próbek sanitarnych potwierdziła skuteczność przeprowadzonych zabiegów. Pozostałe oceniane próbki nie były kwestionowane 2) Jakość zdrowotna środków spoŝywczych w zakładach obrotu Ŝywnością Zakłady: Sklepy: w tym hipermarkety Ilość próbek pobranych Ilość próbek kwestionowanych Hurtownie 39 0 Kioski 3 0 inne 5 0 Składy celne Ogółem pobrano 242 próbki środków spoŝywczych( w tym2 próbki wyrobów do kontaktu z Ŝywnością i 2 próbki kosmetyków ) próbki nie były kwestionowane. 3) Jakość zdrowotna środków spoŝywczych w zakładach Ŝywienia zbiorowego Obiekty : Punkty małej gastronomii Ilość próbek pobranych Ilość próbek kwestionowanych 5 0 Zakład karny 4 0 przedszkole 3 0 restauracje 4 0 szpital 1 0 MOPS 1 0 Ogółem pobrano 28 próbek środków spoŝywczych - próbki nie były kwestionowane. Strona 13 z 33

14 D.ŚRODKI SPOśYWCZE I WYROBY PRZEZNACZONE DO KONTAKTU Z śywnością Z IMPORTU W związku z prowadzeniem nadzoru nad jakością zdrowotną Ŝywności/materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością przeprowadzono 694 kontrole, skontrolowano 28 partii środków spoŝywczych oraz 672 partie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością. Wydano 700 świadectw spełnienia wymagań zdrowotnych przez środek spoŝywczy/materiał lub wyrób przekraczający granicę. Kontrolowane środki spoŝywcze to głównie banany, rodzynki oraz morele suszone. Prowadzono takŝe graniczne kontrole sanitarne oleju słonecznikowego pochodzącego z Ukrainy. Przeprowadzono 9 kontroli granicznych w tym 1 z poborem próbek. Dodatkowo sześć partii oleju oceniono na podstawie kontroli przeprowadzonych w przejściu granicznym Korczowa w związku z poborem próbek, oraz na postawie wyników badań laboratoryjnych wykonanych przez WSSE w Lublinie. W związku z powyŝszym wydano 6 świadectw spełnienia wymagań zdrowotnych przez środek spoŝywczy przekraczający granicę. Zgłaszane do granicznej kontroli sanitarnej materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z Ŝywnością to przede wszystkim artykuły gospodarstwa domowego typu roboty kuchenne, blendery, sokowirówki, czajniki elektryczne, parowary, frytkownice, ekspresy do kawy, itp. W 2011r. dokonano równieŝ 1 kontroli granicznej dodatku funkcjonalnego do peklowania mięs. Łączna kwota odprowadzona do budŝetu państwa z tytułu nadzoru nad importem to ,00 PLN. Wszystkie kontrole przeprowadzono przy Euroterminalu w Sławkowie przy ulicy Groniec 1. E.INTERWENCJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA śywności Przyjęto 26 interwencji. Analizowano wszystkie, przesyłane drogą elektroniczną, telefoniczną czy anonimowe. Przeprowadzono 26 kontroli w obiektach, oraz skontrolowano przedłoŝoną dokumentację zakładu. W 8 przypadkach zasadność zarzutów potwierdziła się, w tym w 4 przypadkach dotyczyła stanu sanitarno technicznego a w 4 przypadkach niewłaściwej jakości zdrowotnej środków spoŝywczych. NałoŜono 7 mandatów karnych na kwotę 1200,00 zł. Zabezpieczone środki spoŝywcze z powodu upływu terminu przydatności do spoŝycia i daty minimalnej trwałości zostały wycofane z obrotu. Natomiast w przypadku nieprawidłowości typu technicznego zostały wydane decyzje administracyjne. Strona 14 z 33

15 We wszystkich obiektach, w których potwierdzona została zasadność interwencji, zaplanowano wzmoŝenie nadzoru w 2012r. F. INNE PODEJMOWANE DZIAŁANIA 1) System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach śywnościowych i Środkach śywienia Zwierząt RASFF I RAPEX. W roku 2011 wpłynęło 100 zgłoszeń w tym: - 62 powiadomienia alarmowe - 38 powiadomień informacyjnych. W wyniku przeprowadzanych kontroli nie stwierdzono w obrocie produktów ujętych w powiadomieniach, w związku z powyŝszym decyzji wycofania nie wydawano. 2)Prowadzono czynności kontrolne podczas odbywających się Dni Będzina. Przeprowadzono 4 kontrole punktów małej gastronomii (punkty sprzedaŝy lodów, punkt sprzedaŝy piwa, punkt sprzedaŝy z grilla). Stan higieniczno sanitarny w/w stoisk nie budził zastrzeŝeń. Wydano 5 opinii dla przedsiębiorców biorących udział w imprezach i wprowadzających do obrotu Ŝywność. 3) Akcję,,wózki i koszyki,, prowadzono w ramach bieŝącego nadzoru sanitarnego w samoobsługowych obiektach obrotu Ŝywnością. Podczas kontroli sprawdzano czystość, warunki mycia i dezynfekcji oraz przechowywania i zabezpieczenia wózków/koszyków przed zanieczyszczeniem czynnikami zewnętrznymi. NałoŜono mandat karny w wysokości 200,00 zł za niewłaściwą czystość koszyków. 4) Akcja prowadzona w związku z EURO Skontrolowano 18 zakładów zlokalizowanych przy trasie A-1, przeprowadzając 20 kontroli. Za stwierdzone w 1 obiekcie nieprawidłowości nałoŝono mandat w wysokości 150,00PLN. 5)Akcja dot. gospodarowania produktami ubocznymi przeznaczonymi do Ŝywienia zwierząt zgodnie z wymogami rozporządzenie (WE) Nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 stycznia 2005r. ustanawiającego wymagania dotyczące higieny pasz. Skontrolowano: 17 piekarni, 1 ciastkarnię, 1 młyn oraz 1kaszarnię. W w/w zakładach nie stwierdzono naruszenia przepisów dotyczących gospodarowania produktami ubocznymi przeznaczonymi do Ŝywienia zwierząt. 6) Sprawdzano warunki sanitarno-higieniczne występujące podczas sprzedaŝy Ŝywności na Jarmarkach organizowanych w centrach handlowych. Przeprowadzono ogółem 10 kontroli. Strona 15 z 33

16 Stan sanitarno-higieniczny stoisk nie budził zastrzeŝeń. Zapewnione były prawidłowe warunki przechowywania Ŝywności. Ponadto zatrudniony personel posiadał prawidłową odzieŝ ochronną, oraz orzeczenia do celów sanitarno epidemiologicznych. 7)W związku z powiadomieniem alarmowym RASFF dotyczącym dodatków do Ŝywności skontrolowano 5 placówek handlowych zlokalizowanych na terenie szkół. Kontrolowane produkty oceniono pozytywnie, zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1333/2008. We wszystkich placówkach skontrolowanych, nie zgłaszano Ŝadnych sygnałów dyrektorom szkół o nietypowym zachowaniu uczniów, jak równieŝ dzieci nie zgłaszały dolegliwości po spoŝyciu środków spoŝywczych znajdujących się w kioskach szkolnych. 8) Akcja Ŝywność bezglutenowa specjalnego przeznaczenia Ŝywieniowego Dokonano oceny etykiet 9 wybranych środków spoŝywczych(produktów specjalnego Ŝywieniowego przeznaczenia oraz produktów ogólnego spoŝycia) w aspekcie prawidłowości podawania informacji o zawartości w nich glutenu (etykietowania produktów), w tym 7 produktów bezglutenowych, zaliczanych do środków spoŝywczych specjalnego Ŝywieniowego przeznaczenia oraz 2 produkty ogólnego spoŝycia. Wybrane środki spoŝywcze pochodziły od róŝnych producentów. Informacje na produktach podane zostały w sposób czytelny i zrozumiały dla konsumenta. 8) W związku z epidemią E.coli w Niemczech przeprowadzono 40 kontroli w zakładach zbiorowego Ŝywienia (20),na targowiska i placach targowych (11) oraz w sklepach wielkopowierzchniowych (9). Ponadto w związku z pojawiającymi się informacjami nt. niewystarczających działań edukacyjnych prowadzanych w ramach profilaktyki zakaŝeń wywołanych przez bakterię Escherichia coli. rozdawano w zakładach ulotki: Pięć kroków do bezpiecznej Ŝywności oraz Zasady bezpiecznego spoŝywania warzyw i owoców: Zamieszczono równieŝ w/w materiały informacyjno-edukacyjne na stronie internetowej PSSE. IV. STAN SANITARNY URZĄDZEŃ I OBIEKTÓW UśYTECZ- NOŚCI PUBLICZNEJ. A. JAKOŚĆ ZDROWOTNA WODY PRZEZNCZONEJ DO SPOśYCIA Zestawienia monitoringu jakości wody w 2011 roku Podane pojedyncze przypadki złej jakości wody nie potwierdzone zostały w ponownych badaniach Strona 16 z 33

17 PSSE w: Dąbrowie Górniczej Powiat ziemski będziński Będzin Czeladź woda podawana do sieci Poszczególne gminy: Sławków Wojkowice Bobrowniki Mierzęcice Psary Siewierz Tak Tak Tak Nie Tak Tak Tak Tak woda z sieci wodociągowej Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak planowe (ilość) nieplanowe Rodzaj urządzenia wodociągowego Kontrole Interwencje i wnioski (ilość) zasadne niezasadne Awarie - urządzeń wodociągowych, sieci itp. (ilość), w części opisowej podać, czego dotyczyła, krótki opis działania Decyzje - (ilość), w części opisowej podać numer i czego dotyczy wydana decyzja Wystąpienia (ilość), w części opisowej podać, czego dotyczyły i do kogo skierowane Monitoring kontrolny Monitoring przeglądowy Badania Fizykochemiczne Badania Bakteriologiczne Ilość pobranych próbek -ogółem ilość skontrolowanych punktów Woda dobra Woda zła - podać ilość próbek Woda zła - podać Ŝelazo, twardość, mętność, parametry twardość, mętność - mętność mętność jon amonowy, mętność mętność mangan - Ilość pobranych próbek -ogółem Woda dobra Woda zła - podać ilość próbek Woda zła - podać parametry ilość skontrolowanych punktów Badania Fizykochemiczne Badania bakteriologiczne liczba bakterii gr.coli, Clostr. perf. liczba bakterii gr.coli liczba bakterii gr.coli Ilość pobranych próbek -ogółem Woda dobra Woda zła - podać ilość próbek Woda zła - podać parametry Ŝelazo - - Ŝelazo, mangan, mętność - - Ŝelazo mangan Ilość pobranych próbek -ogółem Woda dobra Woda zła - podać ilość próbek woda zła - podać parametry liczba kolonii na agarze odŝywczym - - liczba kolonii na agarze od- Ŝywczym Strona 17 z 33

18 Woda na terenie powiatu będzińskiego nadaje się do spoŝycia przez ludzi. Przekroczenia mikrobiologiczne stwierdzone w próbkach wody pobranych w ramach monitoringu z terenu gminy Bobrowniki, Mierzęcice, Psary, Wojkowic i Czeladź dotyczyły pojedynczych próbek i nie potwierdziły się w kolejnych badaniach. Do najczęściej kwestionowanych parametrów naleŝały: twardość (38 próbek) i mętność (10 próbek). Próbki wody o ponadnormatywnej twardości zostały pobrane na terenie miasta Będzin zasilanego z ujęć głębinowych Górki Małobądzkie B-1 i B-2. Właściciel ujęcia, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Będzinie realizuje przedsięwzięcie mające na celu obniŝenie ponadnormatywne twardości ( planowane zakończenie inwestycji I półrocze 2012). Inwestycja obejmuje budowę Stacji Mieszania Wody, dzięki której będzie istniała moŝliwość mieszania wody twardej z wodą miękką pochodzącą z ujęcia powierzchniowego w Goczałkowicach B.JAKOŚĆ WODY WYKORZYSTYWANEJ DO KĄPIELI I REKREACJI 1. Baseny kąpielowe W powiecie zlokalizowane są 3 baseny kąpielowe kryte, 1 basen sezonowy oraz kompleks term. Baseny te objęte były monitoringiem jakości sanitarnej wody przeznaczonej do kąpieli. Wśród nich znajdują się: - 2 baseny szkolne na terenie Szkoły Podstawowej nr 10 w Będzinie przy ulicy Sportowej 2 (w 2011 r. nieczynny) oraz Gimnazjum nr 3 w Czeladzi przy ulicy Lwowskiej 2, - 1 basen ogólnodostępny Ośrodka Sportu i Rekreacji w Będzinie przy ulicy Siemońskiej 1-1 basen sezonowy ogólnodostępny, złoŝony z 2 niecek zlokalizowany w Czeladzi przy ulicy Legionów 119, - kompleks Termy Rzymskie Sp. z o.o. w Czeladzi przy ulicy Dehnelów 2 w skład których wchodzą następujące niecki: duŝa, mała, jacuzzi oraz zewnętrzna (czynna cały rok). W 2011 r. pobierano wodę z niecek basenowych raz w miesiącu. W związku z ponownym problemem, dotyczącym uruchamiania basenów kąpielowych bez wykonania badań wody pochodzącej z niecek basenowych, przypomniano administratorom/zarządcom obiektów o sposobie włączania tego typu obiektów do eksploatacji. Przypomniano równieŝ o odpowiedzialności cywilno prawnej, za jakość wody w nieckach basenowych, ponoszonej przez właściciela/administratora obiektu. Jakość wody w basenach kąpielowych. Strona 18 z 33

19 Badania próbek wody pochodzących z niecek basenowych obejmowały wyłącznie badania mikrobiologiczne (Escherichia coli, gronkowce koagulazo dodatnie, ogólną liczbę mikroorganizmów w 36±2 C po 48 h). Kwestionowane 4 wyniki badań związane były z obecnością w wodzie gronkowców koagulazo - dodatnich oraz ogólną liczbą mikroorganizmów 36±2 C po 48 h przekraczającą 100 jtk/1 ml. W przypadku stwierdzenia obecności w/w bakterii w wodzie natychmiast wydawano zalecenie przeprowadzenia działań naprawczych. 2. Miejsca wykorzystywane do kąpieli W związku ze zmianą przepisów prawnych (tj. wejściem w Ŝycie ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o zmianie ustawy Prawo wodne Dz.U nr 44 poz. 253) nakładających na organizatorów w/w miejsc pewne obowiązku organy PIS nie prowadzą juŝ (od sezonu 2011) bieŝącego nadzoru nad jakością wody poprzez badania fizykochemiczne i mikrobiologiczne co 14 dni. Zgodnie z w/w przepisem w 2011 r. zostały zgłoszone: 1. ROGOŹNIK I miejsce wykorzystywane do kąpieli (organizator Urząd Gminy Bobrowniki) 2. ROGOŹNIK II miejsce wykorzystywane do kąpieli (organizator Urząd Gminy Bobrowniki) Jakość wody, na podstawie przedkładanych wyników badań spełniała wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. Nr 86 poz.478). Zbiornik Przeczyce nie został objęty Ŝadną uchwałą Rady Gminy o wykazie kąpielisk, brak jest równieŝ informacji aby zbiornik ten funkcjonował w tym sezonie jako miejsce wykorzystywane do kąpieli. Na stronie internetowej przez okres trwania sezonu dostępne były aktualne dane dotyczące miejsc wykorzystywanych do kąpieli wraz z podaniem obowiązków organizatorów oraz informacją, iŝ organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie biorą odpowiedzialności za wszystkie potencjalne miejsca, które w świadomości społeczeństwa mogą funkcjonować jako kąpielisko czy miejsce wykorzystywane do kąpieli. C.OBIEKTY UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 1. Ogólna charakterystyka obiektów Obiekty uŝyteczności publicznej są to: ustępy, baseny kąpielowe kryte, basen kąpielowy odkryty, domy pomocy społecznej, noclegownia hotele pensjonaty, eurokemping, pola biwakowe inne obiekty świadczące usługi hotelarskie (zajazdy, hoteliki, oberŝe, ośrodki wczasowe, agroturystyka), zakłady fryzjerskie, zakłady kosmetyczne, zakłady tatuaŝu, zakłady odnowy biologicznej, dworzec autobusowy, dworce/stacje kolejowe, tereny rekreacyj- Strona 19 z 33

20 ne, w tym miejsca wykorzystywane do kąpieli, cmentarze, zakłady pogrzebowe Pozostała grupa obiektów uŝyteczności publicznej tj.: apteki, obiekty sportowe, obiekty kulturalno, widowiskowo-rozrywkowe, zakład karny, stacje paliw, pozostałe obiekty (pralnie, sklepy z odzieŝą uŝywaną, parkingi, targowiska, sklepy zaopatrzenia medycznego, sklepy zielarsko-medyczne, lokale komisji poborowej, domy przedpogrzebowe). Wśród skontrolowanych obiektów uŝyteczności publicznej 56,86 % obiektów zostało ocenione jako dobre, 42,65 % zostało ocenione jako dostateczne ze względu na niski standard świadczonych usług w tym niewielką powierzchnię obiektów. Pozostałe 0,49% zostało ocenione jako złe ze względu na zastrzeŝenia do bieŝącego stanu sanitarno-higienicznego oraz technicznego. D.INTERWENCJE W 2011 r. wpłynęło 40 interwencji, z których 6 było częściowo lub całkowicie zasadnych. W sumie rozpatrzono 15 interwencji w ramach kompetencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Dąbrowie Górniczej. Przeka- Strona 20 z 33

21 zano bez wstępnego rozpoznania i podejmowania czynności kontrolnych 13 spraw. Wniesione interwencje dotyczyły: 1) uciąŝliwości związanych z obecnością zwierząt (kotów, gołębi), 2) awarii instalacji kanalizacyjnych, 3) zapachu wody ciepłej, 4) uciąŝliwości powodowanych przez hałas uliczny, 5) złego stanu budynków mieszkalnych (zabrudzonych klatek schodowych i pomieszczeń piwnicznych, dewastacji mieszkań), 6) uciąŝliwych zapachów, 7) złej jakość wody do spoŝycia, 8) nieprawidłowo gromadzonych odpadów komunalnych, powstawanie dzikich wysypisk, 9) zanieczyszczania posesji ściekami i niewłaściwym odprowadzaniem ścieków pochodzących z działalności gospodarczej, 10) niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów uŝyteczności publicznej, 11) zagrzybienia i zawilgocenia pomieszczeń, 12) odpadów pochodzących z działalności zakładu fotograficznego, 13) spalania płyt wiórowych w domowym piecu. Po zakończeniu postępowania dowodowego osoby wnoszące interwencje zostały poinformowane o sposobie załatwienia sprawy i podjętych działaniach nie dotyczyło to interwencji anonimowych. V.OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA Liczba placówek nadzorowanych Działalność kontrolno represyjna Przeprowadzone kontrole związane były z bieŝącym nadzorem nad placówkami szkolno wychowawczymi, z organizacją wypoczynku zimowego i letniego, przygotowaniem szkół do nowego roku szkolnego, oceną dostosowania mebli szkolnych / przedszkolnych do wzrostu uczniów /dzieci, higieniczną oceną procesu nauczania uczenia się w szkołach podstawowych, kontrole sprawdzające i interwencyjne oraz kontrole w nowopowstałych placówkach. Przeprowadzono równieŝ kontrole w zakresie zapewnienia ciepłej i zimnej wody oraz środków higieny osobistej w pomieszczeniach sanitarnych na terenie publicznych i niepublicznych szkół i placówek. Wydane decyzje administracyjne (21) dotyczyły najczęściej: doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno-technicznego podłogi parkietowej i ścian w sali gimnastycznej, zabezpieczenia punktów świetlnych osłonami w pomieszczeniach przeznaczonych dla uczniów, Strona 21 z 33

22 zabezpieczenia elementów grzewczych, usunięcia w trwały sposób zawilgoceń i odnowienia pomieszczeń przeznaczonych na pobyt uczniów i dzieci, doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno-technicznego sanitariatów, dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wymagań ergonomii zapewnienia ciepłej i zimnej wody w pomieszczeniach sanitarnych na terenie publicznych i niepublicznych szkół i placówek. 2. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć w - f Zdecydowana większość placówek oświatowych dysponuje własną infrastrukturą do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. Niejednokrotnie placówki posiadają zarówno salę gimnastyczną pełnowymiarową lub zastępczą, jak i boiska, halę sportową. Jedynie 1 ze skontrolowanych placówek nie dysponuje własną salą gimnastyczną, 1 szkoła ze względu na zły stan techniczny wyłączyła z uŝytkowania boisko sportowe, natomiast 2 szkoły nie dysponują boiskiem sportowym. PowaŜnym problemem pozostaje utrzymanie higieny po zajęciach z wychowania fizycznego. W omawiany okresie zmodernizowano 3 kompleksy boisk sportowych. 3. Badania problemowe. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii oraz stan umeblowania szkół/przedszkoli Nazwa zakładu Liczba szkół/przedszkoli w których dokonano pomiaru Liczba uczniów dzieci zmierzonych Liczba uczniów/ dzieci siedzących nieprawidłowo Przedszkola w 1 placówce Szkoły Podstawo w 2 placówkach Ogólna liczba w ewidencji Oddziały przedne, w 1 placówce Szkoły Podsta- w Zespołach Szkół Razem w 4 placówkach Badania przeprowadzone w 10 szkołach podstawowych ( co stanowi 42 % nadzorowanych obiektów) wykazały w 2 placówkach nieprawidłowości. Problem prawidłowego rozsadzania uczniów nie został nadal jeszcze całkowicie rozwiązany we wszystkich szkołach, mimo widocznej juŝ poprawy. Jedną placówkę zobowiązano decyzją administracyjną do dostosowania mebli szkolnych do wymagań ergonomii. W przedszkolach prawidłowe dostosowanie mebli przedszkolnych do wzrostu dzieci stanowi nieznaczny problem, który nie został jeszcze rozwiązany w 100%. Badania, które przeprowadzono w 27 przedszkolach, (co stanowi 69% nadzorowanych placówek) wykazały, Ŝe 1,3% zbadanych dzieci siedziało nieprawidłowo. Strona 22 z 33

23 Zobowiązano w/w placówki do dostosowania mebli przedszkolnych do wymagań ergonomii. Higieniczna ocena rozkładu zajęć lekcyjnych Analizując rozkład zajęć lekcyjnych oceniano czy : - zajęcia rozpoczynają się o stałej porze, - przestrzegany jest limit godzin lekcyjnych w danym dniu, - róŝnica liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie jest większa od 1 godziny. Wyniki oceny rozkładów zajęć lekcyjnych pokazują, Ŝe ułoŝenie planu zajęć, który byłby zgodny ze wszystkimi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy umysłowej i ułatwiałby przyswajanie wiedzy przez uczniów, a jednocześnie uwzględniał higienę pracy nauczycieli sprawia nieznaczny problem. Ocena doŝywiania dzieci i młodzieŝy Szkoły podstawowe w analizowanym okresie sprawozdawczym 2 spośród skontrolowanych (23) placówek nie prowadzi doŝywiania dzieci i młodzieŝy. 14 szkół prowadzi doŝywianie w formie obiadów dwudaniowych i korzysta z nich 1238 uczniów ( w tym 258 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u), natomiast 7 szkół prowadzi doŝywianie w formie obiadu jedno- daniowego i korzysta z nich 562 uczniów ( w tym 111 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u). Gimnazja 5 skontrolowanych szkół gimnazjalnych prowadzi doŝywianie w formie obiadów dwudaniowych i korzysta z nich 250 uczniów (w tym 58 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u), natomiast 2 szkoły prowadzą doŝywianie w formie obiadu jednodaniowego i korzysta z nich 87 uczniów (w tym 24 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u). 1 placówka prowadzi doŝywianie w formie II śniadań i z tej formy korzysta 10 uczniów. W 1 szkole brak doŝywiania. Szkoły podstawowe i gimnazja w zespołach szkół 8 z 10 skontrolowanych zespołów szkół prowadzi doŝywianie w formie obiadów dwudaniowych i korzysta z nich 941 uczniów ( w tym 175 otrzymuje dofinansowanie z MOPSu / OPS-u). Dwa zespoły szkół prowadzą doŝywianie w formie obiadu jednodaniowego i korzysta z nich 172 uczniów ( w tym 14 otrzymuje dofinansowanie z OPS). 4. Współpraca z samorządem terytorialnym 1. Wystosowano wystąpienia do wszystkich organów prowadzących placówki szkolno wychowawcze dotyczące zapewnienia w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych bieŝącej ciepłej i zimnej wody oraz środków higieny Strona 23 z 33

24 osobistej w związku ze zmianą rozporządzenia MENiS z dnia r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. 2. W związku z występującymi w Niemczech zakaŝeniami związanymi ze skaŝoną Ecoli 0104 STEC Ŝywnością przekazano do wszystkich organów prowadzących plakat 5 kroków do bezpieczniejszej Ŝywności celem rozpowszechnienia jego treści w profilaktyce zakaŝeń pokarmowych wśród dzieci i młodzieŝy. 3. Realizując polecenie Głównego Inspektora Sanitarnego, dotyczące wzrostu liczby zakaŝeń wirusem AH1N1, przesłano do wykorzystania propozycję zaleceń Krajowego Konsultanta ds. Epidemiologii dla szkół, osób zamieszkujących wspólnie w jednym mieszkaniu oraz wskazówki dla rodziców przygotowane przez Krajowy Punkt Centralny ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. 4. W Przedszkolach Miejskich nr 4 i nr 9 w Będzinie, realizujących program profilaktyczny Zdrowy, radosny przedszkolak, pracownicy Stacji prowadzili prozdrowotne zajęcia edukacyjne. Poprzez gry, konkursy, zagadki o zdrowiu i higienie dzieci miały moŝliwość pogłębienia swojej wiedzy z zakresu higieny osobistej oraz zdrowego stylu Ŝycia. VI.WARUNKI PRACY W ZAKŁADACH PRACY 1. Ocena stanu sanitarnego w zakładach pracy oraz nadzór nad czynnikami szkodliwymi. W roku 2011 pod nadzorem pozostawało 288 zakładów pracy, w których zatrudnionych było osoby. Liczba podmiotów gospodarczych będących w ewidencji w stosunku do roku poprzedniego zwiększyła się o 28 zakładów, zatrudnianie w stosunku do roku poprzedniego zwiększyła się o 26 osób. Znaczna ilość zakładów to zakłady zatrudniające do 100 pracowników. Kontrolowano przestrzeganie przez pracowników przepisów dotyczących bezpiecznych warunków pracy oraz właściwego stanu higieniczno - sanitarnego pomieszczeń pracy i pomieszczeń socjalnych. Nadzorowano równieŝ przestrzeganie przepisów prawnych dotyczących substancji i preparatów chemicznych, szkodliwych czynników biologicznych, czynników rakotwórczych i mutagennych. W roku 2011 skontrolowano 80 zakłady, przeprowadzono 115 kontroli w których stwierdzono niŝej wymienione uchybienia: Strona 24 z 33

25 1) przekroczenia najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia występowały w 15 zakładach, w tym: w 2 zakładach czynników chemicznych, w 4 zakładach hałasu, 2) brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych w 20 zakładach, 3) nieodpowiedni stan sanitarno higieniczny pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno socjalnych w 9 zakładach, 4) nieaktualne badania lekarskie pracowników w 1 zakładzie, 5) brak oceny ryzyka zawodowego w 8 zakładach, 6) brak aktualnych rejestrów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz aktualnych kart badań i pomiarów czynników szkodliwych w 15 zakładach, 7) nieprzestrzeganie przepisów prawnych dotyczących: - substancji i preparatów chemicznych, - produktów biobójczych, - szkodliwych czynników biologicznych, - czynników rakotwórczych lub mutagennych. W celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości wydano 19 decyzji administracyjnych, którymi zobowiązano strony do wykonania 81 nakazów. Poprawę warunków pracy uzyskano poprzez działania techniczne i organizacyjne między innymi przez: - obniŝenie stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych, wydzielenie stanowisk na których występują przekroczenia najwyŝszych dopuszczalnych wartości, program działań organizacyjno technicznych zmierzający do ograniczenia naraŝenia na hałas, instalowanie wentylacji mechanicznej ogólnej i miejscowej, rotacje pracowników, informowanie pracowników o wynikach pomiarów, wyposaŝenie pracowników w odzieŝ roboczą i ochronną oraz indywidualne środki ochrony osobistej, - przeprowadzenie badań i pomiarów czynników szkodliwych. Poprawę warunków higieniczno sanitarnych uzyskano przez utrzymanie odpowiedniego stanu sanitarnego pomieszczeń produkcyjnych (odnowienie ścian, posadzek) oraz wydzielenie pomieszczeń socjalnych zgodnie z przepisami tj.: umywalni, jadalni, ubikacji. 2. Substancje i preparaty chemiczne w środowisku pracy. Sprawowano nadzór nad 157 podmiotami wprowadzającymi do obrotu i stosującymi substancje i mieszaniny. Przeprowadzono 41 kontroli podczas których: sprawdzano poprawność klasyfikacji substancji i mieszanin chemicznych wprowadzanych do obrotu, oceniano poprawność kart charakterystyk substancji i mieszanin chemicznych wykorzystywanych w działalności zawodowej, kontrolowano równieŝ warunki bhp podczas stosowania substancji i mieszanin chemicznych. Strona 25 z 33

26 W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie karty charakterystyki sporządzonej niezgodnie z przepisami, brak spisu stosowanych substancji i mieszanin chemicznych. W celu usunięcia nieprawidłowości wydano 1 decyzję administracyjną. Skontrolowano 1 producenta, który dokonał właściwej rejestracji dwóch substancji acetylen, wodorotlenek wapnia w Europejskiej Agencji Chemikaliów, zgodnie z wymaganiami rozporządzenia REACH. Biorąc czynny udział w przeciwdziałaniu narkomanii sprawowano nadzór nad stosowaniem lub wprowadzaniem do obrotu substancji chemicznych, mogących pełnić rolę prekursorów narkotykowych lub preparatów zawierających te substancje. W 1 zakładzie przeprowadzono kontrolę w wyniku której stwierdzono, ze prekursor narkotykowy kategorii 3 aceton jest wykorzystywany zgodnie z prawem. W ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie wprowadzania produktów biobójczych przeprowadzono 5 kontroli podczas których zwracano szczególną uwagę : czy produkty biobójcze posiadają pozwolenie Ministra Zdrowia, czy zawierają dozwolone substancje czynne i czy posiadają aktualną datę waŝności. Nie wydano decyzji administracyjnych. Dla 1 podmiotu wprowadzającego produkt biobójczy podchloryn sodu wydano ustne zalecenie o umieszczeniu nazwy producenta na etykiecie opakowania, co wynika z ustawy o produktach biobójczych. Podsumowanie. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe w wyniku działań kontrolnych w latach poprzednich, w bieŝącym roku ilość zakwestionowanych produktów uległa zmniejszeniu (tj. produktów bez wymaganego pozwolenia lub produktów zawierających niedozwolone substancje czynne). RównieŜ zmalała ilość informacji z innych powiatów i województw dotyczących wycofywania z obrotu produktów biobójczych. 3. Czynniki biologiczne. W ramach kontroli w zakładach produkujących Ŝywność, ubojniach w placówkach ochrony zdrowia, laboratoriach diagnostycznych oraz w zakładach zajmujących się gospodarką odpadami i oczyszczaniem ścieków kontrolowano przestrzeganie przepisów prawnych dotyczących naraŝenie pracowników na szkodliwe czynniki biologiczne. W trakcie przeprowadzonych kontroli w 23 zakładach zwracano uwagę na: ocenę ryzyka zawodowego na czynniki biologiczne, szkolenia pracowników z zakresu szkodliwego działania czynników biologicznych, wyposaŝenie pracowników w środki ochrony indywidualnej, stan sanitarny pomieszczeń pracy (moŝliwość mycia i dezynfekcji oraz warunków do przechowywania, Strona 26 z 33