BEZPIECZEŃSTWO SANITARNE MIASTA DĄBROWA GÓRNICZA W 2011 ROKU

Transkrypt

1 W 2011 ROKU

2 SPIS TREŚCI I SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAśNYCH 3 A EPIDEMIOLOGIA CHORÓB ZAKAŹNYCH 3 B CHOROBY ZAKAŹNE O NAJWIĘKSZYM ZNACZENIU EPIDEMIOLO- GICZNYM 3 C OCENA WYKONAWSTWA SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH 6 II OBIEKTY SŁUZBY ZDROWIA 9 III BEZPIECZEŃSTWO ZYWNOŚCI 10 A OGÓLNA OCENA 10 B OCENA SPOSOBU śywienia 11 C JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŚRODKÓW SPOśYWCZYCH 11 D INTERWENCJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA śywności 12 E INNE PODEJMOWANE DZIAŁANIA 12 IV STAN SANITARNY URZĄDZEŃ I OBIEKTÓW UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 14 A JAKOŚĆ ZDROWOTNA WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOśYCIA 14 B JAKOŚĆ WODY WYKORZYSTYWANEJ DO KĄPIELI I REKREACJI 15 C OBIEKTY UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 16 D INTERWENCJE 17 V OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA 17 VI WARUNKI PRACY W ZAKŁADACH PRACY 20 VII ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY 24 VIII DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO - ZDROWOTNA 26 Strona 2 z 29

3 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA CHORÓB ZAKAŹNYCH A. Epidemiologia wybranych chorób zakaźnych W 2011 r. sytuacja epidemiologiczna była stabilna. Jedynie w przypadku grypy i infekcji grypopodobnych wystąpił wzrost zachorowań. Łącznie w 2011 r. zarejestrowano zachorowań na choroby zakaźne - w tym 9975 zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne (analogicznie w 2010r. 7691, 2009r. 3827; 2008r ; 2007r ; 2006 r. 3272, a w 2005 r zachorowań). Z powodu chorób zakaźnych hospitalizowano 214 osób, czyli 1,9% wszystkich zarejestrowanych przypadków chorób w 2011 roku. Najczęstszymi chorobami zakaźnymi były: grypa i infekcje grypopodobne 86.9 %, choroby wieku dziecięcego 10,3% zarejestrowanych zachorowań i zatrucia oraz zakaŝenia pokarmowe, w tym salmonellozy i biegunki dzieci do lat 2-1,2%. Choroby zakaźne o największym znaczeniu epidemiologicznym 1. Zatrucia i zakaŝenia pokarmowe W roku 2011 zarejestrowano łącznie 143 przypadki zatruć i zakaŝeń pokarmowych. Wskaźnik zapadalności wyniósł 112,22/ i był niŝszy niŝ w roku 2010 (odpowiednio 120,70/100000). Odnotowano więcej zakaŝeń wirusowych niŝ bakteryjnych (odpowiednio 31 przypadków wirusowych i 24 bakteryjnych nieŝytów jelitowych). ZakaŜeń wywołanych przez rotawirusy było w sumie 25 przypadków - wszyscy chorzy byli hospitalizowani. Wśród zakaŝeń bakteryjnych większość spowodowana była odzwierzęcymi pałeczkami Salmonella (20 przypadków). W analizowanym okresie stwierdzono, Ŝe chorowało sporo małych dzieci - w wieku do 2 lat (93 osoby). Wskaźniki zapadalności w grupie najmłodszych dzieci wynosiły odpowiednio: 40,16/ dla biegunek bakteryjnych, 120,48/ dla biegunek wirusowych i 290,04/ dla zakaŝeń o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Na nadzorowanym terenie, wskaźnik zapadalności na salmonellozowe zatrucia pokarmowe zwiększył się z poziomu 14,1 przypadków na kaŝde mieszkańców w 2010 r. do 15,7/ w 2011 r. Większość salmonelloz Strona 3 z 29

4 stanowiły zakaŝenia wywołane pałeczką Salmonella Species. Najczęściej podejrzanym źródłem zakaŝenia był drób, jaja oraz mięso wieprzowe i wołowe. Łącznie zidentyfikowano 3 typy serologiczne. Nie odnotowano zatrucia jadem kiełbasianym, ani toksynami gronkowcowymi. Co 13 przypadek zakaŝenia pokarmowego był wywołany przez pierwotniaka z gatunku Lamblia intestinalis (11 przypadków). JEDNOSTKA CHOROBOWA Bakteryjne zatrucia i zakaŝenia pokar- Liczba 2009 r r r. Liczba Liczba W tabeli poniŝej zestawiono dane dotyczące etiologii zakaŝeń pokarmowych: zachorowań Zapadalność zachorowań Zapadalność zachorowań Zapadalność Salmonellozy 52 40, , ,7 Jadem kiełbasianym Gronkowcowe Czerwonka bakteryjna 1 0, Inne określone Inne nieokreślone 1 0,8 1 0,8 2 1,6 Wirusowe i inne określone 40 31, , ,3 zakaŝenia jelitowe Biegunka i zapalenie Ŝołądkowojelitowe o prawdopodobnie zakaźnym , , ,2 pochodzeniu Suma , , ,4 Nie zarejestrowano ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych oraz ani jednego przypadku zakaŝenia pałeczkami Shigella Nie wystąpiły zachorowania na dur brzuszny, dury rzekome A, B, C, nie odnotowano nosicielstwa duru brzusznego. 2. Wirusowe zapalenia wątroby W 2011 roku nie zarejestrowano ani jednego przypadku zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A oraz typu B. Niekwestionowany wpływ na sytuację epidemiologiczną WZW B mają obowiązkowe szczepienia ochronne noworodków. Liczba zachorowań na WZW typu C wzrosła (10 przypadków) w porównaniu do roku 2010 w którym zarejestrowano 3 przypadki zachorowań. Współczynnik zapadalności wyniósł 7,85/ mieszkańców. Strona 4 z 29

5 3.Gruźlica W 2011 roku zarejestrowano łącznie 34 przypadki gruźlicy (31 chorych było hospitalizowanych). Liczba zachorowań na gruźlicę utrzymuje się na podobnym poziomie ( 2010 rok 41 przypadków ;2009 rok 26 przypadków; 2008 rok 24 przypadki; 2007 rok 37 przypadków). Zdecydowaną większość chorych stanowili męŝczyźni (28 osób 82,35). Pod nadzorem w 2011 r. pozostawało 75 osób z kontaktu. Nie odnotowano zachorowań wśród osób ze styczności. Z powodu gruźlicy zmarły 2 osoby. 4.Grypa i infekcje grypopochodne. W 2011 roku zgłoszono 9975 przypadków grypy i infekcji grypopodobnych (w 2010 było to 7156, 2009 roku 2470 przypadków, w 2008 roku zachorowań). Najczęściej chorowały osoby w przedziale wiekowym (6883 przypadki) oraz od 5 do 14 lat (1335 przypadków). W programie nadzoru epidemiologiczno wirusologicznego nad grypą, opartego na systemie Sentinel uczestniczyło 10 lekarzy z jednej poradni. W ramach programu, w okresie epidemicznego nasilenia zachorowań, badania laboratoryjne w kierunku grypy, paragrypy, RSV i adenowirusów przeprowadzono u 13 osób. 5. Borelioza W 2011 zanotowano 67 przypadków boreliozy podczas, gdy w , , w Wśród zakaŝonych odnotowano jedno zachorowanie u osoby wykonującej pracę zawodową w lesie. Najliczniejszą grupę stanowili emeryci i renciści 46,3 % (31 osób). Do ekspozycji na kleszcze dochodziło głównie w miesiącach maj sierpień, jednak 22,4% pacjentów nie potrafiło podać miejsca i czasu ekspozycji. Hospitalizacji wymagało 13 osób, (co stanowiło 19,4 % wszystkich zachorowań). 6. Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu Zarejestrowano łącznie w 2011 roku 7 przypadków zapaleń centralnego układu nerwowego (współczynnik zapadalności 5,49/ mieszkańców), spośród których odnotowano 3 schorzenia wywołane przez bakterie. W pozostałych przypadkach nie ustalono czynnika etiologicznego. 7. Choroby, przeciw którym prowadzone są obowiązkowe szczepienia ochronne i inne choroby dziecięce W 2011 r. odnotowano 1 zachorowanie na odrę. Nie odnotowano zachorowań na tęŝec, błonicę, i na chorobę Heinego- Medina (poliomyelitis). Strona 5 z 29

6 W przypadku krztuśca zarejestrowano 3 przypadki (współczynnik zapadalności 2,35/ mieszkańców) i było to tyle samo co w roku poprzednim Zarejestrowane przypadki występowały w grupach wiekowych 13,15 i 22 lata,osoby były szczepione we wczesnym dzieciństwie. śaden przypadek nie wymagał hospitalizacji. Odnotowano 21 przypadków róŝyczki (współczynnik zapadalności 16,48/ mieszkańców). Ani jeden z tych przypadków nie wymagał hospitalizacji. Ponadto wystąpiło 16 przypadków nagminnego zapalenia przyusznic (świnki) Współczynnik zapadalności wyniósł 12,55/ mieszkańców). Wśród innych chorób wieku dziecięcego stwierdzono 1044 przypadki ospy wietrznej (zapadalność 819,27 / mieszkańców), oraz 98 przypadków szkarlatyny (współczynnik zapadalności 76,90/ mieszkańców) 8.Zespół nabytego upośledzenia odporności AIDS i zakaŝenia wirusem HIV W omawianym roku sprawozdawczym zanotowano 2 przypadki zachorowania na AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome). Natomiast bezobjawowy stan zakaŝenia wirusem HIV wystąpił u 6 osób 9. Wybrane zoonozy i pozostałe choroby zakaźne powstałe wskutek uszkodzenia skóry Nie zarejestrowano wścieklizny, chociaŝ odnotowano 26 przypadków pokąsania przez zwierzęta (w roku poprzednim 20),. U pokąsanych osób rozpoczęto szczepienia poekspozycyjne. C. Ocena wykonawstwa szczepień ochronnych W 2011 r. Program Szczepień Ochronnych realizowany był w oparciu o Ustawę z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakaŝeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. Nr 234, poz.1570 z późn. zm.) oraz Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 28 października 2010 w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na 2011 rok (DZ. Urz. MZ Nr 12 poz.70 z dnia ). 1. Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B prowadzone były w rocznikach podlegających obowiązkowi szczepień tj. dzieci w 1 roku Ŝycia, które pierwszą dawkę szczepionki otrzymują po urodzeniu, razem ze szczepionką BCG, oraz młodzieŝy gimnazjalnej w 14 lub 15 roku Ŝycia. Szczepieniami przeciwko WZW typu B w 14 roku Ŝycia objęto 100% dzieci, natomiast w 1 roku Ŝycia szczepieniami objęto 86,77 % dzieci tj. nieznacznie mniej w porównaniu do 2010 roku. Strona 6 z 29

7 Stan zaszczepienia dzieci w drugim roku Ŝycia dawką uzupełniającą kształtował się na poziomie 98,86 % (wartość mniejsza w porównaniu z rokiem poprzednim). W 15 roku Ŝycia, 100,00 % populacji zaszczepiona została trzema dawkami. 2. Szczepienia przeciwko błonicy, tęŝcowi, krztuścowi. Szczepieniami pierwotnymi przeciwko błonicy, tęŝcowi i krztuścowi objęto łącznie 1221 dzieci w pierwszym i drugim roku Ŝycia. Ilość wykonanych szczepień pierwotnych w porównaniu do poprzedniego roku wzrosła o 2,62 %, natomiast uzupełniających wzrosła o 11,43 %. Szczepienia wykonywane były zarówno szczepionkami z puli ministerialnej jak i zakupionymi przez rodziców z tzw. alternatywnego kalendarza szczepień. Przeciwko błonicy i tęŝcowi dawkami przypominającymi zaszczepiono w 6, 14 i 19 roku Ŝycia odpowiednio: 91,56 %, 95,14 %, 56,06 % populacji dzieci. Porównując stan wyszczepienia w ww. rocznikach w stosunku do 2010 roku stwierdzono wzrost wyszczepialności : w 6 roku Ŝycia o 3,15 %, w 14 roku Ŝycia o 0,15 %, w 19 roku Ŝycia wzrost o 7,51 %. W 2011 r. kontynuowano profilaktykę przeciwtęŝcową (lub/i błonicy) dla dorosłych, którą objęto 935 osób zranionych (w roku ubiegłym 2298). Działania te powinny sprzyjać dalszemu zmniejszaniu się liczby zachorowań na tęŝec i błonicę. Obowiązkiem szczepienia przeciwko krztuścowi objęto w 2 roku Ŝycia populację 1221 dzieci, co stanowi 98,86 % rocznika podlegającego (więcej o 1,3% w porównaniu z rokiem 2010). Kontynuowane są szczepienia przeciwko krztuścowi dzieci w szóstym roku Ŝycia szczepionką z acelularną komponentą krztuśca. Zaszczepiono 945 dzieci, co stanowi 91,56 % całej populacji podlegającej z rocznika 2006 (w porównaniu do 2010 roku wzrost o 3,15 %). 3. Szczepienia przeciwko poliomyelitis. W 2011 r. szczepieniami przeciwko poliomyelitis (szczepienie pierwotne) objęto 63,81 % dzieci w 1 roku Ŝycia (wzrost o 2,83 % w stosunku do 2010 r). Od roku 2001 w Polsce podawana jest dawka uzupełniająca szczepionki IPV w 2 roku Ŝycia. Poziom dzieci zaszczepionych w 2 roku Ŝycia utrzymuje się na podobnym poziomie od 2007 roku, tj. między 96,5 % a 97,8 % Jedyne szczepienie przeciwko poliomyelitis, które nadal wykonywane jest Ŝywą szczepionką, (OPV), pozostało w 6 roku Ŝycia jako szczepienie przypominające. Szczepieniem tym objęto 91,56% dzieci w 6 roku Ŝycia, ( wzrost o 3,15 % w porównaniu do 2010 r.) 4. Szczepienia przeciwko odrze oraz śwince i róŝyczce. Strona 7 z 29

8 Od roku 2004 kontynuowane jest w 13 i 14 miesiącu Ŝycia szczepienie szczepionką potrójną przeciwko odrze, śwince i róŝyczce. Szczepionkę poliwalentną podano 93,68 % dzieci w 2 roku Ŝycia wzrost w porównaniu do roku 2010 o 0,06 %. Zestawienie szczepień przeciwko róŝyczce dziewczynek za 2011 r. kształtuje się następująco: w 13, 14 i 15 roku Ŝycia uodpornionych jest tak samo jak w 2010 roku 100% dziewczynek. 5. Szczepienia przeciwko gruźlicy. W ciągu 24 godzin po urodzeniu zaszczepiono przeciwko gruźlicy 79,32 % noworodków( rok wcześniej 73,47 % ). W sumie populacja dzieci urodzonych w 2011 roku zaszczepiona została w 99,40 %, poniewaŝ zgodnie z moŝliwością, jaką daje kalendarz szczepień uzupełniono szczepienia do 14 dnia po urodzeniu i potem do ukończenia 1 roku Ŝycia. Ponadto jest moŝliwe szczepienie uzupełniające powyŝej 12 miesiąca Ŝycia do ukończenia 15 roku Ŝycia. Dzieci z rocznika 2010 zostały zaszczepione w 100 %. 6. Szczepienia przeciwko Haemophilus influenzae typu b. W 2011 r. szczepienia rozpoczęto u 639 dzieci w 1 roku Ŝycia tj. 63,51 % populacji (wzrost o 2,62 % w porównaniu do 2010 roku) a cykl szczepień zakończono u 815 dzieci w 2 roku Ŝycia, co stanowi 65,99 % populacji (wzrost o 11,43% w stosunku do 2010 roku). Zalecane szczepienia ochronne - najwaŝniejsze problemy Poza obowiązkowym kalendarzem szczepień ochronnych istotną rolę odgrywają tzw. szczepienia zalecane. 1) Szczepienia przeciwko grypie. Analizując trzy kolejne lata moŝna zaobserwować wyraźny spadek ilości osób zaszczepionych przeciwko grypie. 2) Szczepienia przeciwko WZW A Z analizy danych za 2010 r. i 2011 r. wynika, Ŝe w przedziale wiekowym 0 9 lat szczepienia wykonywane są sporadycznie (w roku 2010 zaszczepiono 9, a w dzieci). Największą grupę wśród zaszczepionych stanowiły osoby powyŝej 20 roku Ŝycia. 3) Szczepienia przeciwko Neiseria meningitidis typu C. W roku 2011 nastąpił wzrost zaszczepienia z powodu otrzymanej bezpłatnej szczepionki z puli rezerwy przeciwepidemicznej, którą rozdysponowano wśród dzieci i młodzieŝy korzystającej z opieki MOPS oraz wśród uczniów Ośrodka Szkolno Wychowawczego dla Dzieci Słabo Widzących i Niewidomych w Dąbrowie Górniczej. Strona 8 z 29

9 4) Szczepienia przeciwko zakaŝeniom wirusem brodawczaka ludzkiego. W roku 2011 przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego zaszczepiło się 14 osób, natomiast w roku osoby. 5) Szczepienia przeciwko biegunce rota wirusowej W roku 2011 roku zaszczepiono 347 niemowląt, natomiast w roku II. OBIEKTY SŁUśBY ZDROWIA ZAKŁADY OPIEKI ZDROWOTNEJ Wg stanu na dzień 31 grudnia 2011 r. w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Dąbrowie Górniczej były 103 niŝej wymienione obiekty, związane z ochroną zdrowia, tj.: - szpital, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria, pogotowie ratunkowe, medyczne laboratoria diagnostyczne, inne zakłady opieki zdrowotnej ( typu: krwiodawstwo, punkty pobrań materiału do badań, długoterminowa opieka pielęgniarska w domu pacjenta), inne obiekty świadczące usługi medyczne niebędące zakładami opieki zdrowotnej (pracownie protetyczne, gabinet orzecznictwa lekarskiego ZUS, gabinety masaŝu). Do końca czerwca 2011 r. podobnie jak w latach ubiegłych wydawano postanowienia o spełnieniu wymogów określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładów opieki zdrowotnej / Dz.U. Nr 31 poz.158) wśród których: - 11 dotyczyło spełnienia wymagań ww. rozporządzenia, - 8 dotyczyło braku spełnienia wymagań ww. rozporządzenia. Strona 9 z 29

10 Od lipca 2011 r., w związku z wejściem w Ŝycie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej /Dz. U. Nr 112 poz.654/ wydano decyzje dotyczące spełnienia art.22 w/w ustawy, wśród których: - 14 dotyczyło spełnienia wymagań ww. ustawy, - 5 dotyczyło braku spełnienia wymagań ww. ustawy. Podsumowanie Podczas przeprowadzonych kontroli obiektów związanych z ochroną zdrowia nie stwierdzono w kontrolowanym obszarze nieprawidłowości. Sprawdzane kaŝdorazowo było postępowanie z odpadami medycznymi, komunalnymi, bielizną brudną i czystą, prawidłowość wykonywanej dezynfekcji powierzchni i narzędzi. Prywatne gabinety lekarskie. Skontrolowano 49 gabinetów prywatnych, w których nie stwierdzono uchybień sanitarnych mających bezpośredni wpływ na zagroŝenie zdrowia i Ŝycia ludzkiego. III. BEZPIECZEŃSTWO śywności A.OGÓLNA OCENA W roku 2011 zarejestrowanych było 1223 obiekty Ŝywnościowo Ŝywieniowe, obrotu kosmetykami oraz wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością. Nadzorem objęto: zakładów produkcji Ŝywności, zakładów obrotu Ŝywnością, zakładów Ŝywienia zbiorowego otwartego, zakładów Ŝywienia zbiorowego zamkniętego, wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z Ŝywnością, - 3 obiekty obrotu kosmetykami - 1 sklep obrotu materiałami do kontaktu z Ŝywnością, - 1 -zakład produkujący kosmetyki. W obiektach objętych nadzorem przeprowadzono 731 kontroli sanitarnych. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości zobowiązywano przedsiębiorców do ich usunięcia w drodze decyzji administracyjnych. Ogółem w pionie Ŝywności, Ŝywienia i przedmiotów uŝytku wydano 393 decyzje w tym: - 25 decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, - 2 decyzje wygaśnięcia postępowania, - 9 decyzji zmieniających termin wykonania decyzji, decyzji dot. likwidacji działalności, Strona 10 z 29

11 - 182 decyzje dot. zatwierdzenia zakładu i wpisu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS, - 52 decyzje w związku z rozszerzeniem działalności, - 3 decyzje umarzających postępowanie, - 7 postanowień administracyjnych. Wydawane decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości dotyczyły: brudnych ścian, ubytków w podłogach, braku odpowiedniego zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami, zniszczonego sprzętu produkcyjnego oraz braku prawidłowej dokumentacji GHP/GMP/systemu HACCP. Winnych zaniedbań sanitarno-higienicznych ukarano 26 mandatami karnymi na łączną kwotę 6350, 00 zł. B.OCENA SPOSOBU śywienia Oceną sposobu Ŝywienia objęto 14 obiektów Ŝywienia zbiorowego. Oceniono sposób Ŝywienia w 7 placówkach przedszkolnych, w 2 Ŝłobkach oraz w 4 szkołach, w tym 3 szkoły z oddziałem przedszkolnym. Ocena teoretyczna badanych posiłków. W analizowanych jadłospisach dekadowych stwierdzono: -nieprawidłową wartość kaloryczną ; -nieprawidłową zawartość białka, tłuszczu, węglowodanów; -nadmiar zawartości sodu we wszystkich ocenianych próbkach; -niedobór Ŝelaza i wapnia; -nieprawidłową zawartość witaminy C. W wyniku przeprowadzonych analiz jadłospisów dekadowych wydano zalecenia odnoszące się do kaŝdej z analizowanych placówek indywidualnie. W kaŝdej, ze względu na stwierdzone nieprawidłowości Ŝywieniowe zalecono szkolenie pracowników odpowiedzialnych za nadzór nad Ŝywieniem, produkcją i dystrybucją posiłków. C.JAKOŚĆ ZDROWOTNA ŚRODKÓW SPOśYWCZYCH W ramach nadzoru oceniono 289 próbek środków spoŝywczych, w tym 16 próbek sanitarnych, 10 próbek wyrobów do kontaktu z Ŝywnością i 4 próbki kosmetyków 1) Jakość zdrowotna środków spoŝywczych w produkcji Ŝywności Z pobranych 45 próbek (w tym 16 próbek sanitarnych) nie kwestionowano Ŝadnej. 2) Jakość zdrowotna środków spoŝywczych w zakładach obrotu Ŝywnością Strona 11 z 29

12 Ogółem pobrano 240 próbek środków spoŝywczych( w tym10 próbek wyrobów do kontaktu z Ŝywnością i 4 próbki kosmetyków ) próbki nie były kwestionowane. 3) Jakość zdrowotna środków spoŝywczych w zakładach Ŝywienia zbiorowego Ogółem pobrano 4 próbki środków spoŝywczych - próbki nie były kwestionowane. D.INTERWENCJE DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA śywności Przyjęto 16 interwencji. Analizowano wszystkie, przesyłane drogą elektroniczną, telefoniczną czy anonimowe. Przeprowadzono 16 kontroli w obiektach, oraz skontrolowano przedłoŝoną dokumentację zakładu. W 8 przypadkach zasadność zarzutów potwierdziła się, w tym w 2 przypadkach dotyczyła stanu sanitarno technicznego a w 6 przypadkach niewłaściwej jakości zdrowotnej środków spoŝywczych. NałoŜono 4 mandaty karne na kwotę 1200,00 zł. Zabezpieczone środki spoŝywcze z powodu upływu terminu przydatności do spoŝycia i daty minimalnej trwałości zostały wycofane z obrotu. Natomiast w przypadku nieprawidłowości typu technicznego zostały wydane decyzje administracyjne. We wszystkich obiektach, w których potwierdzona została zasadność interwencji, zaplanowano wzmoŝenie nadzoru w 2012r. E. INNE PODEJMOWANE DZIAŁANIA 1)Prowadzono czynności kontrolne podczas odbywającej się w Parku Hallera w Dąbrowie Górniczej imprezy plenerowej pt.,, III Memoriał Agaty Mróz. Przeprowadzono 4 kontrole punktów małej gastronomii (punkty sprzedaŝy lodów, punkt sprzedaŝy piwa, punkt sprzedaŝy z grilla). Stan higieniczno sanitarny w/w stoisk nie budził zastrzeŝeń. Wydano 6 opinii dla przedsiębiorców biorących udział w imprezach i wprowadzających do obrotu Ŝywność. 2) Akcję,,wózki i koszyki,, prowadzono w ramach bieŝącego nadzoru sanitarnego w samoobsługowych obiektach obrotu Ŝywnością. Podczas kontroli sprawdzano czystość, warunki mycia i dezynfekcji oraz przechowywania i zabezpieczenia wózków/koszyków przed zanieczyszczeniem czynnikami zewnętrznymi. Wydano 1 decyzję administracyjną dotyczącą złego stanu technicznego wiaty do przechowywania wózków. 3) Akcja prowadzona w związku z EURO Skontrolowano 1 zakład zlokalizowany przy trasie nr 94. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Strona 12 z 29

13 4)Akcja dot. gospodarowania produktami ubocznymi przeznaczonymi do Ŝywienia zwierząt zgodnie z wymogami rozporządzenie (WE) Nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 stycznia 2005r. ustanawiającego wymagania dotyczące higieny pasz. Skontrolowano 1 piekarnię. Nie stwierdzono naruszenia przepisów dotyczących gospodarowania produktami ubocznymi przeznaczonymi do Ŝywienia zwierząt. 5) Sprawdzano warunki sanitarno-higieniczne występujące podczas sprzedaŝy Ŝywności na Jarmarkach organizowanych w centrach handlowych. Przeprowadzono ogółem 7 kontroli. Stan sanitarno-higieniczny stoisk nie budził zastrzeŝeń. Zapewnione były prawidłowe warunki przechowywania Ŝywności. Ponadto zatrudniony personel posiadał prawidłową odzieŝ ochronną, oraz orzeczenia do celów sanitarno epidemiologicznych. 6)W związku z powiadomieniem alarmowym RASFF dotyczącym dodatków do Ŝywności skontrolowano 6 placówek handlowych zlokalizowanych na terenie szkół. Oceniono negatywnie pod względem oznakowania, zgodnie z rozporządzeniem (WE) 1333/2008, 2 produkty, które w czasie trwania kontroli zostały wycofane ze sprzedaŝy. We wszystkich skontrolowanych placówkach, nie zgłaszano Ŝadnych sygnałów dyrektorom szkół o nietypowym zachowaniu uczniów, jak równieŝ dzieci nie zgłaszały dolegliwości po spoŝyciu środków spoŝywczych znajdujących się w kioskach szkolnych. 7) Akcja Ŝywność bezglutenowa specjalnego przeznaczenia Ŝywieniowego Dokonano oceny etykiet 9 wybranych środków spoŝywczych(produktów specjalnego Ŝywieniowego przeznaczenia oraz produktów ogólnego spoŝycia) w aspekcie prawidłowości podawania informacji o zawartości w nich glutenu (etykietowania produktów), w tym 7 produktów bezglutenowych, zaliczanych do środków spoŝywczych specjalnego Ŝywieniowego przeznaczenia oraz 2 produkty ogólnego spoŝycia. Wybrane środki spoŝywcze pochodziły od róŝnych producentów. Informacje na produktach podane zostały w sposób czytelny i zrozumiały dla konsumenta. 8) W związku z epidemią E.coli w Niemczech przeprowadzono 35 kontroli w zakładach zbiorowego Ŝywienia (20),na targowiska i placach targowych (7) oraz w sklepach wielkopowierzchniowych (8). Ponadto w związku z pojawiającymi się informacjami nt. niewystarczających działań edukacyjnych prowadzanych w ramach profilaktyki zakaŝeń wywołanych przez bakterię Escherichia coli. rozdawano w zakładach ulotki: Pięć Strona 13 z 29

14 kroków do bezpiecznej Ŝywności oraz Zasady bezpiecznego spoŝywania warzyw i owoców: Zamieszczono równieŝ w/w materiały informacyjno-edukacyjne na stronie internetowej PSSE. IV. STAN SANITARNY URZĄDZEŃ I OBIEKTÓW UśYTECZ- NOŚCI PUBLICZNEJ A.JAKOŚĆ ZDROWOTNA WODY PRZEZNCZONEJ DO SPOśYCIA Zestawienia monitoringu jakości wody w 2011 roku podane pojedyncze przypadki złej jakości wody nie potwierdzone zostały w ponownych badaniach kontrolnych PSSE w: Dąbrowie Górniczej Powiat grodzki Dąbrowa Górnicza Poszczególne gminy: Dąbrowa Górnicza Rodzaj urządzenia wodociągowego woda podawana do sieci tak woda z sieci wodociągowej tak Kontrole (ilość) Planowe 3 Nieplanowe 0 Interwencje i wnioski Zasadne 0 (ilość) Niezasadne 1 Awarie - urządzeń wodociągowych, sieci itp. (ilość), w części opisowej 0 podać czego dotyczyła, krótki opis działania Decyzje - (ilość), w części opisowej podać numer i czego dotyczy wydana 0 decyzja Wystąpienia (ilość), w części opisowej podać, czego dotyczyły i do kogo 0 skierowane Ilość skontrolowanych punktów 17 Ilość pobranych próbek 80 -ogółem Woda dobra 80 Monitoring kontrolny Monitoring przeglądowy Badania Fizykochemiczne Woda zła - podać ilość 0 próbek Woda zła - podać parametry 0 Ilość pobranych próbek 80 -ogółem Woda dobra 80 Woda zła - podać ilość 0 próbek Woda zła - podać parametry 0 Ilość skontrolowanych punktów 6 Badania Bakteriologiczne Badania Fizykochemiczne Badania Bakteriologiczne ilość pobranych próbek 5 -ogółem Woda dobra 5 Woda zła - podać ilość 1 próbek Woda zła - podać parametry Ŝelazo Ilość pobranych próbek 6 -ogółem Woda dobra 6 Woda zła - podać ilość 0 próbek Woda zła - podać parametry liczba kolonii na agarze odŝywczym woda na terenie miasta Dąbrowa Górnicza nadaje się do spoŝycia Strona 14 z 29

15 Na nadzorowanym terenie znajduje się 7 urządzeń wodociągowych opartych na wodzie pochodzącej z ujęć głębinowych. Do kwestionowancych parametrów naleŝało: Ŝelazo (1 próbka) B.JAKOŚĆ WODY WYKORZYSTYWANEJ DO KĄPIELI I REKREACJI Baseny kąpielowe BieŜącym nadzorem objętych było 9 basenów kąpielowych: a) baseny szkolne w: - Szkole Podstawowej nr 20 - ul. Adamieckiego 12, - Gimnazjum nr 4 - ul. Wyspiańskiego 1, - Zespole Szkół nr 2 - ul. Piłsudskiego 24, - Zespole Szkół nr 3 - ul. Morcinka, - Zespole Szkół Sportowych - ul. Chopina 34, - Zespole Szkół nr 4 - ul. Łęknice 35, - Szkole Podstawowej nr 31 - ul. Zwycięstwa 44, - Szkole Podstawowej nr 5 ul. Strzemieszycka 390, b) kompleks NEMO - WODNY ŚWIAT, Aleja RóŜ 1 - w skład którego wchodzą następujące niecki: rekreacyjna połączona z niecką zewnętrzną, sportowa, brodzik, jacuzzi I, II i III- sezonowe (czynna od lipca do września). W 2011 r. pobierano wodę z niecek basenowych raz w miesiącu. W okresie wakacyjnym oraz ferii zimowych nie pobierano wody do badań z basenów szkolnych, gdyŝ obiekty w tym czasie są nieczynne. W kompleksie NEMO WODNY ŚWIAT woda pobierana była z czynnych niecek, najczęściej pobierano 5 próbek raz w miesiącu jedynie w okresie letnim pobierano 6 prób w związku z uruchomieniem basenu sezonowego. W związku z ponownym problemem, dotyczącym uruchamiania basenów kąpielowych bez wykonania badań wody pochodzącej z niecek basenowych, przypomniano administratorom/zarządcom obiektów o sposobie włączania tego typu obiektów do eksploatacji. Przypomniano równieŝ o odpowiedzialności cywilno prawnej, za jakość wody w nieckach basenowych, ponoszonej przez właściciela/administratora obiektu. Jakość wody w basenach kąpielowych Badania próbek wody pochodzących z niecek basenowych obejmowały wyłącznie badania mikrobiologiczne (Escherichia coli, gronkowce koagulazo dodatnie, ogólną liczbę mikroorganizmów w 36±2 C po 48 h). Kwestionowano 13 wyników badań w związku z obecnością w wodzie gronkowców koagulazo - dodatnich oraz ogólną liczbą mikroorganizmów 36±2 C po 48 h przekraczającą 100 jtk/1 ml. W przypadku stwierdzenia obecności w/w bakterii w wodzie natychmiast wydawano zalecenie przeprowadzenia działań naprawczych. Strona 15 z 29

16 Kąpieliska W związku ze zmianą przepisów prawnych (tj. wejściem w Ŝycie ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o zmianie ustawy Prawo wodne Dz.U nr 44 poz. 253) nakładających na organizatorów w/w miejsc pewne obowiązku organy PIS nie prowadzą juŝ (od sezonu 2011) bieŝącego nadzoru nad jakością wody poprzez badania fizykochemiczne i mikrobiologiczne co 14 dni. Zgodnie z w/w przepisem w 2011 r. zostały zgłoszone: 1.POGORIA I kąpielisko (organizator Centrum Sportu i Rekreacji Dąbrowa Górnicza) 2.POGORIA III kąpielisko (organizator Centrum Sportu i Rekreacji Dąbrowa Górnicza) Jakość wody, na podstawie przedkładanych wyników badań spełniała wymagania określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011 r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz.U. Nr 86 poz.478). Na stronie internetowej przez okres trwania sezonu dostępne były aktualne dane dotyczące kąpielisk wraz z podaniem obowiązków organizatorów oraz informacją, iŝ organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie biorą odpowiedzialności za wszystkie potencjalne miejsca, które w świadomości społeczeństwa mogą funkcjonować jako kąpielisko czy miejsce wykorzystywane do kąpieli. C.OBIEKTY UśYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Ogólna charakterystyka obiektów. Wg stanu na dzień 31 grudnia 2011 r. w ewidencji znajdowały się niŝej wymienione : obiekty uŝyteczności publicznej tj.: baseny kąpielowe kryte, domy pomocy społecznej, ustępy, noclegownie, hotele, eurokemping, inne obiekty świadczące usługi hotelarskie (zajazdy, hoteliki, oberŝe), zakłady fryzjerskie, zakłady kosmetyczne, zakłady tatuaŝu, zakłady odnowy biologicznej, teren rekreacyjny, w tym kąpieliska, cmentarze, zakłady pogrzebowe, Strona 16 z 29

17 pozostała grupa obiektów uŝyteczności publicznej tj.: apteki, obiekty sportowe, obiekty kulturalno, widowiskowo-rozrywkowe, stacje paliw, pozostałe (pralnie, sklepy z odzieŝą uŝywaną, parkingi, targowiska, sklepy zaopatrzenia medycznego, sklepy zielarsko-medyczne, lokale komisji poborowej, domy przedpogrzebowe, krematorium). Wśród skontrolowanych obiektów uŝyteczności publicznej 70,20 % obiektów zostało ocenione jako dobre, 27,81 % zostało ocenione jako dostateczne ze względu na niski standard świadczonych usług w tym niewielką powierzchnię obiektów. Pozostałe 1,99 % zostało ocenione jako złe ze względu na zastrze- Ŝenia do bieŝącego stanu sanitarno-higienicznego oraz technicznego D. INTERWENCJE W 2011 r. wpłynęło 15 interwencji, z których 4 były częściowo lub całkowicie zasadne. Przekazano bez wstępnego rozpoznania i podejmowania czynności kontrolnych 5 spraw zgodnie z ustawą kodeks postępowania administracyjnego. Wniesione interwencje dotyczyły: 1) uciąŝliwości związanych z obecnością zwierząt (gołębi), 2) awarii instalacji kanalizacyjnych, 3) złego stanu budynków mieszkalnych (zabrudzonych klatek schodowych i pomieszczeń piwnicznych, dewastacji mieszkań), 4) uciąŝliwych zapachów, 5) nieprawidłowo gromadzonych odpadów komunalnych, powstawania dzikich wysypisk, 6) wstrzymania dostaw wody, 7) niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów uŝyteczności publicznej, 8) zagrzybienia i zawilgocenia pomieszczeń, 9) postępowania ze zwłokami w zakładzie pogrzebowym, 10) złych warunków technicznych w zajeździe sportowym, Po zakończeniu postępowania dowodowego osoby wnoszące interwencje zostały poinformowane o sposobie załatwienia sprawy i podjętych działaniach nie dotyczyło to interwencji anonimowych. VI.OBIEKTY NAUCZANIA I WYCHOWANIA 1.Liczba placówek nadzorowanych - 84 Strona 17 z 29

18 2.Działalność kontrolno represyjna Przeprowadzone kontrole związane były z bieŝącym nadzorem nad placówkami szkolno wychowawczymi, z organizacją wypoczynku zimowego i letniego, przygotowaniem szkół do nowego roku szkolnego, oceną dostosowania mebli szkolnych / przedszkolnych do wzrostu uczniów /dzieci, higieniczną oceną procesu nauczania uczenia się w szkołach podstawowych, kontrole sprawdzające i interwencyjne oraz kontrole w nowopowstałych placówkach. Rodzaj placówki Liczba placówek według ewidencji Liczba przeprowadzonych płatni- Liczba decyzji Liczba Liczba decyzji prolongat kontroli czych/kwota (zł) /1031,70 7 Liczba zakończonych decyzji z lat ubiegłych 2011 rok ogółem, w tym: śłobki Przedszkola /199,50 3 Szkoły Podstawowe /262,20 1 Gimnazja Zespoły Szkół /228 2 Inne /342 0 Wydane decyzje dotyczyły najczęściej: - doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno-technicznego podłogi parkietowej i ścian w sali gimnastycznej, - zabezpieczenia punktów świetlnych osłonami w pomieszczeniach przeznaczonych dla uczniów, - zabezpieczenia elementów grzewczych, - usunięcia w trwały sposób zawilgoceń i odnowienia pomieszczeń przeznaczonych na pobyt uczniów i dzieci, - doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno-technicznego sanitariatów, - dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wymagań ergonomii - zapewnienia ciepłej i zimnej wody w pomieszczeniach sanitarnych na terenie publicznych i niepublicznych szkół i placówek. 3. Posiadanie infrastruktury do prowadzenia zajęć w-f. Zdecydowana większość placówek oświatowych dysponuje własną infrastrukturą do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. Niejednokrotnie placówki posiadają zarówno salę gimnastyczną pełnowymiarową lub zastępczą, jak i boiska, halę sportową oraz basen. Jedynie 2 skontrolowane placówki nie dysponują własną salą gimnastyczną, natomiast 5 szkół ze względu na zły stan techniczny wyłączyło z uŝytkowania boiska sportowe. Stan sanitarno-techniczny bloków sportowych ulega sukcesywnej poprawie. PowaŜnym problemem pozostaje nadal utrzymanie higieny po zajęciach z wychowania fizycznego. W omawiany okresie zmodernizowano 2 kompleksy boisk sportowych. 4.BADANIA PROBLEMOWE Strona 18 z 29

19 Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii oraz stan umeblowania szkół/przedszkoli Nazwa zakładu Ogólna liczba w ewidencji Liczba szkół/przedszkoli w których dokonano pomiaru Liczba uczniów/dzieci zmierzonych Liczba uczniów/dzieci siedzących nieprawidłowo Przedszkola w 2 placówkach Szkoły Podstawowe w 1 placówce Oddziały przedszkolne, Szkoły Podstawowe w Zespołach Szkół Razem w 3 placówkach Badania przeprowadzone w 10 szkołach podstawowych ( co stanowi 55,5% nadzorowanych obiektów) wykazały w 1 placówce nieprawidłowości w zakresie dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii. Wychowawcy, pielęgniarki dwa razy w roku przeprowadzają pomiar wzrostu wszystkich uczniów celem doboru właściwej wielkości mebli, jednak oznakowanie mebli numerem lub kolorem, w celu sprawnego ich doboru nie zawsze wykonane jest w sposób trwały i czytelny. W przedszkolach prawidłowe dostosowanie mebli przedszkolnych do wzrostu dzieci stanowi nieznaczny problem. Badania, które przeprowadzono w 15 przedszkolach, (co stanowi 58% nadzorowanych placówek) wykazały, Ŝe 3% zbadanych dzieci siedziało nieprawidłowo. Zobowiązano w/w placówki do dostosowania mebli przedszkolnych do wymagań ergonomii. Higieniczna ocena rozkładu zajęć lekcyjnych Podczas kontroli sprawdzano czy uwzględniono w tygodniowym rozkładzie zajęć lekcyjnych następujące kryteria: - zajęcia rozpoczynają się o stałej porze, - przestrzegany jest limit godzin lekcyjnych w danym dniu, - róŝnica liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia nie jest większa od 1 godziny. Wyniki oceny rozkładów zajęć lekcyjnych pokazują, Ŝe ułoŝenie planu zajęć, który byłby zgodny ze wszystkimi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy umysłowej i ułatwiałby przyswajanie wiedzy przez uczniów, a jednocześnie uwzględniał higienę pracy nauczycieli sprawia nieznaczny problem. 5. Ocena doŝywiania dzieci i młodzieŝy. Szkoły podstawowe w analizowanym okresie sprawozdawczym wszystkie skontrolowane (15) placówki prowadzą doŝywianie dzieci i młodzieŝy. Strona 19 z 29

20 12 z w/w prowadzi doŝywianie w formie obiadów II daniowych i korzysta z nich 1305 uczniów (w tym 205 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u)., natomiast 3 szkoły prowadzą doŝywianie w formie obiadu I daniowego i korzysta z nich 171 uczniów( w tym 5 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u). Gimnazja 2 skontrolowane szkoły gimnazjalne prowadzą doŝywianie w formie obiadów II daniowych i korzysta z nich 104 uczniów ( w tym 38 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u). Szkoły podstawowe i gimnazja w zespołach szkół 9 z 10 skontrolowanych zespołów szkół prowadzi doŝywianie w formie obiadów II daniowych i korzysta z nich 1148 uczniów (w tym 140 otrzymuje dofinansowanie z MOPS-u). Jeden zespół szkół prowadzi doŝywianie w formie wydawania II śniadań, z tej formy Ŝywienia korzysta 20 uczniów. 7. Współpraca z samorządem terytorialnym 1.Wystosowano wystąpienia do organu prowadzącego placówki szkolno wychowawcze dotyczące zapewnienia w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych bieŝącej ciepłej i zimnej wody oraz środków higieny osobistej w związku ze zmianą rozporządzenia MENiS z dnia r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. W oparciu o wyniki kontroli sanitarnych, w zakresie dostępu uczniów do ciepłej bieŝącej wody w sanitariatach, przeprowadzonych w placówkach szkolnych, stwierdzono, Ŝe we wszystkich placówkach w pomieszczeniach sanitarnych zapewniona jest bieŝąca ciepła woda oraz środki do utrzymania higieny osobistej. Nadmienić jednak naleŝy,ŝe istnieją placówki w których dostęp do bieŝącej ciepłej wody zapewniony jest tylko przy jednej umywalce w danym pomieszczeniu sanitarnohigienicznym. 2. W związku z występującymi w Niemczech zakaŝeniami związanymi ze skaŝoną Ecoli 0104 STEC Ŝywnością przekazano do organu prowadzącego plakat 5 kroków do bezpieczniejszej Ŝywności celem rozpowszechnienia jego treści w profilaktyce zakaŝeń pokarmowych wśród dzieci i młodzieŝy. 3. Realizując polecenie Głównego Inspektora Sanitarnego, dotyczące wzrostu liczby zakaŝeń wirusem AH1N1, przesłano do wykorzystania propozycję zaleceń Krajowego Konsultanta ds. Epidemiologii dla szkół, osób zamieszkujących wspólnie w jednym mieszkaniu oraz wskazówki dla rodziców przygotowane przez Krajowy Punkt Centralny ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych. VII.WARUNKI PRACY W ZAKŁADACH PRACY 1. Ocena stanu sanitarnego w zakładach pracy oraz nadzór nad czynnikami szkodliwymi. Strona 20 z 29

21 W roku 2011 pod nadzorem pozostawało 196 zakładów pracy, w których zatrudnionych było osób. Liczba podmiotów gospodarczych będących w ewidencji w stosunku do roku poprzedniego zmniejszyła się o 40 zakładów, zatrudnianie w stosunku do roku poprzedniego zwiększyło się o 1971 osób. Znaczna ilość zakładów to obiekty zatrudniające do 100 pracowników. Kontrolowano przestrzeganie przez pracowników przepisów dotyczących bezpiecznych warunków pracy oraz właściwego stanu higieniczno - sanitarnego pomieszczeń pracy i pomieszczeń socjalnych. Nadzorowano równieŝ przestrzeganie przepisów prawnych dotyczących substancji i preparatów chemicznych, szkodliwych czynników biologicznych, czynników rakotwórczych i mutagennych. Skontrolowano 80 zakładów, przeprowadzono 132 kontrole w których stwierdzono niŝej wymienione uchybienia: przekroczenia najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia występowały w 22 zakładach, w tym: w 2 zakładach - czynników chemicznych, w 8 zakładach - hałasu, w 1 obiekcie-pyłów oraz w 1 zakładzie - gorącego mikroklimatu,( w związku ze stwierdzonymi przekroczeniami wydano 3 decyzje nakazujące obniŝenie stęŝenie substancji chemicznych do wartości dopuszczalnych), brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych w 19 zakładach, nieodpowiedni stan sanitarno higieniczny pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno socjalnych w 7 zakładach, brak oceny ryzyka zawodowego w 3 zakładach, brak instrukcji BHP w 3 zakładach brak aktualnych rejestrów czynników szkodliwych dla zdrowia oraz aktualnych kart badań i pomiarów czynników szkodliwych oraz informacji pracowników o wynikach badań i pomiarów w 6 zakładach, nieprzestrzeganie przepisów prawnych dotyczących: substancji i preparatów chemicznych, szkodliwych czynników biologicznych, czynników rakotwórczych lub mutagennych. W celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości wydano 25 decyzji administracyjnych, którymi zobowiązano strony do wykonania 97 nakazów. W wyniku działań kontrolnych poprawiono warunki pracy dla 106 pracowników poprzez obniŝenie stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych do wartości dopuszczalnych określonych normą w 5 zakładach pracy. Poprawę warunków higieniczno sanitarnych uzyskano przez utrzymanie odpowiedniego stanu sanitarnego pomieszczeń produkcyjnych (odnowienie ścian, posadzek naprawy i wymiany urządzeń sanitarnych) oraz wydzielenie pomieszczeń socjalnych zgodnie z przepisami tj. : umywalni, jadalni, ubikacji. Największe zagroŝenie czynnikami szkodliwymi występuje w zakładach ArcelorMittal Poland S.A. w Koksowni Przyjaźń Sp. z o.o. oraz w spółkach zaleŝnych tych dwóch przedsiębiorstw. W ArcelorMittal Poland S.A. jest naraŝonych na hałas o stęŝeniach ponadnormatywnych -291 osób, pyły -203 osoby i substancje chemiczne -75 osób. Strona 21 z 29

22 Liczba pracowników w Koksowni Przyjaźń pracujących w warunkach przekroczenia dopuszczalnych normatywów substancji chemicznych wynosi osoby, hałasu - 59 osób, mikroklimatu gorącego 180 osób. Podsumowanie 1. Nadal najczęściej stwierdzanym uchybieniem w czasie kontroli było nieprzestrzeganie przez zakład przepisów dotyczących częstotliwości wykonywania pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy. 2. Rygorystyczne egzekwowanie decyzji nakazujących likwidację przekroczeń dopuszczalnych wartości stęŝenia pyłu i substancji chemicznych spowodowało zastosowanie nowych hermetycznych procesów technologicznych. W wyniku tych przedsięwzięć ograniczono naraŝenie na w/w czynniki szkodliwe w 7 zakładach pracy 3. Niepokojącym zjawiskiem jest stale wzrastająca liczba zakładów zatrudniających pracowników w warunkach przekroczonych dopuszczalnych wartości natęŝenia hałasu. Jest to wynik liberalnych przepisów w tym zakresie wprowadzonych w 2005r. 2. Substancje i preparaty chemiczne w środowisku pracy. Sprawowano nadzór nad 235 podmiotami wprowadzającymi do obrotu i stosującymi substancje i mieszaniny chemiczne. Przeprowadzono 61 kontroli podczas których : sprawdzano poprawność klasyfikacji substancji i mieszanin chemicznych wprowadzanych do obrotu, oceniano poprawność kart charakterystyk substancji i mieszanin chemicznych wykorzystywanych w działalności zawodowej, kontrolowano równieŝ warunki bhp podczas stosowania substancji i mieszanin chemicznych. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono nieprawidłowości w zakresie: braku karty charakterystyki lub karty charakterystyki niezgodnej z przepisami, braku spisu substancji i mieszanin chemicznych. W celu usunięcia nieprawidłowości wydano 3 decyzje administracyjne. Biorąc czynny udział w przeciwdziałaniu narkomanii sprawowano nadzór nad stosowaniem lub wprowadzaniem do obrotu substancji chemicznych, mogących pełnić rolę prekursorów narkotykowych lub preparatów zawierających te substancje. W 1 zakładzie w trakcie kontroli stwierdzono, Ŝe prekursor narkotykowy kategorii 3 kwas siarkowy jest wykorzystywany zgodnie z prawem. W ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów ustawy w zakresie wprowadzania produktów biobójczych przeprowadzono 5 kontroli, podczas których zwracano szczególną uwagę : czy produkty biobójcze posiadają pozwolenie Ministra Zdrowia, czy zawierają dozwolone substancje czynne i czy posiadają aktualną datę waŝności. Nie wydano decyzji administracyjnych. Podsumowanie. Strona 22 z 29

23 NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe w wyniku działań kontrolnych w latach poprzednich, w bieŝącym roku ilość zakwestionowanych produktów uległa zmniejszeniu (tj. produktów bez wymaganego pozwolenia lub produktów zawierających niedozwolone substancje czynne). RównieŜ zmalała ilość informacji z innych powiatów i województw dotyczących wycofywania z obrotu produktów biobójczych. 3. Czynniki biologiczne. W ramach kontroli w zakładach produkujących Ŝywność, ubojniach, w placówkach ochrony zdrowia, laboratoriach diagnostycznych oraz w zakładach zajmujących się gospodarką odpadami i oczyszczaniem ścieków przeprowadzono 11 kontroli przestrzegania przepisów prawnych dotyczących naraŝenia pracowników na szkodliwe czynniki biologiczne. W czasie kontroli zwracano uwagę na ocenę ryzyka zawodowego na czynniki biologiczne, szkolenia pracowników z zakresu szkodliwego działania czynników biologicznych, wyposaŝenie pracowników w środki ochrony indywidualnej, stan sanitarny pomieszczeń pracy (moŝliwość mycia i dezynfekcji oraz warunków do przechowywania, prania i odkaŝania odzieŝy ochronnej i roboczej), sprawdzano instrukcje i procedury bezpiecznego postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi. Kontrole wykazały, Ŝe przedsiębiorcy stosują przepisy rozporządzenia w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia. Wydano w 2 zakładach decyzje nakazujące sporządzenie oceny ryzyka zawodowego i szkoleń pracowników w zakresie naraŝenia na czynniki biologiczne w środowisku pracy 4. Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. W 2011r. w ewidencji było 26 zakładów, w których występowały czynniki rakotwórcze lub mutagenne. Przeprowadzono 28 kontroli w wyniku których stwierdzono nieprawidłowości w 1 zakładzie. Uchybienia dotyczyły braku rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi oraz rejestru pracowników wykonujących te prace, braku przekazania informacji do Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o występowaniu czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy. Najwięcej pracowników zatrudnionych w naraŝeniu na czynniki rakotwórcze występuje w zakładach: Koksownia Przyjaźń Sp. z o.o. gdzie naraŝonych na WWA (w tym WWA) jest 350 osób; ArcelorMittal Poland S.A. Oddział w Dąbrowie Górniczej gdzie naraŝonych jest 324 pracowników na benzo-a-piren, w zakładach opieki zdrowotnej na promieniowanie jonizujące 110 osób. Osoby pracujące w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi objęte są we wszystkich zakładach opieką zdrowotną. Strona 23 z 29

24 W ramach bieŝącego nadzoru sanitarnego w zakładach, w których występują czynniki rakotwórcze zwracano uwagę na działania profilaktyczne obejmujące ograniczenie lub eliminację czynnika rakotwórczego, ograniczenie liczby pracujących z czynnikami rakotwórczymi do niezbędnego minimum, stosowanie właściwej wentylacji, poddawania badaniom lekarskim. W 2011 roku przedsiębiorcy informowali o zamiarze przeprowadzenia prac w kontakcie z azbestem. Objętych nadzorem było 5 zakładów z nadzorowanego terenu, posiadających uprawnienia i wykonujących prace usuwania materiałów zawierających azbest. Kontrolowano równieŝ prace wykonywane na obiektach i budynkach przez firmy z poza nadzorowanego terenu. Łącznie przeprowadzono 20 kontroli w trakcie których sprawdzano posiadanie stosownych zezwoleń, programy gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, wydane decyzje, plany usuwania wyrobów zawierających azbest oraz ich praktyczną realizację. Kontrolowano przestrzegania przez firmy procedur dotyczących zabezpieczenia pracowników odpowiednią odzieŝ, obuwie, sprzęt ochronny i posiadania odpowiednich badań lekarskich. 5.Choroby zawodowe. W 2011 roku wydano 29 decyzji stwierdzających chorobę zawodową. W stosunku do roku poprzedniego liczba wydanych decyzji stwierdzających choroby zawodowe zmniejszyła się o 22. Decyzje stwierdzające chorobę zawodową dotyczyły: - pylico gruźlicy (3 przypadki) - pylicy azbestowej (1) - alergicznego nieŝytu nosa (1) - przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym (2) - nowotworów złośliwych powstałych w następstwie działania czynników środowiska pracy (3) - chorób skóry (1) - przewlekłej choroby układu ruchu wywołanej sposobem wykonywania pracy (5) - przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy (4) - obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu (5) - zespołu wibracyjnego (1) - choroby układu wzrokowego (2) - choroby zakaźnej (1). VIII.ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY W roku sprawozdawczym uzgodniono 6 projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla miasta, które obejmowały obszary poszczególnych dzielnic. Strona 24 z 29

25 W przewaŝającej większości przedstawionych projektów brak jest jednoznacznego oddzielenia terenów przemysłowych od terenów chronionych. Przy uzgadnianiu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zwracano uwagę między innymi na: a) właściwą gospodarkę wodno ściekową, b) na stosowanie ekranów dźwiękochłonnych w miejscach gdzie stwierdza się przekroczenie norm hałasu, c) prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów, d) zastosowanie nowoczesnych technologii do ogrzewania z uŝyciem paliw cechujących się niską emisją zanieczyszczeń. Wydano 10 opinii stwierdzających potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Dotyczyły one m.in. zakładów przemysłowych, które w przyszłości ulegną rozbudowie oraz inwestycji związanych z odzyskiem i magazynowaniem odpadów. Wydano 9 opinii stwierdzających brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko m.in. dla punktów skupu złomu oraz gospodarki wodno ściekowej. Wydano 9 uzgodnień przed wydawaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięć. Najwięcej dokonano uzgodnień inwestycji realizowanych na obiektach przemysłowych. DuŜe znaczenie przy realizacji inwestycji ma uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higieniczno zdrowotnych. W roku 2011 dokonano uzgodnień 9 projektów. Dotyczyły one głównie zakładów fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej, barów szybkiej obsługi oraz sklepów spoŝywczych. W związku z dopuszczeniem obiektów do uŝytkowania przeprowadzono 104 kontrole. Dokonywane były odbiory m.in. punktów przedszkolnych, przedszkoli, lokali gastronomicznych, zakładów fryzjerskich i kosmetycznych, sklepów spoŝywczych, rozbudowywanych zakładów przemysłowych, hal magazynowych. Brak wykonania inwestycji zgodnie z uzgodnioną dokumentacją projektową skutkował wydaniem 2 opinii sanitarnych i 1 decyzji o niedopuszczeniu obiektu do uŝytkowania. Nieprawidłowości dotyczyły m.in. braku wymaganych ustawą z dnia r. Prawo budowlane (Dz.U z 2010 r., nr 243, poz. 1623) dokumentów wydanych przez organ administracji architektoniczno budowlanej, nieprawidłowej wysokości pomieszczeń, braku przedsionków izolujących w ustępach, ścianek oddzielających część usługową od zaplecza. Do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego zawsze przesyłane były opinie sanitarne dopuszczające obiekt do uŝytkowania oraz decyzje stwierdzające sprzeciw na uŝytkowanie obiektu. Strona 25 z 29

26 IX. DZIAŁALNOŚĆ OŚWIATOWO ZDROWOTNA Podejmowane działania polegały na inicjowaniu, prowadzeniu i koordynowaniu działalności oświatowo zdrowotnej w celu kształtowania postaw i zachowań sprzyjających zdrowiu. Zrealizowano niŝej wymienione programy edukacyjne. 1.,,Profilaktyka nowotworowa - Wybierz śycie Pierwszy Krok Program skierowany był do młodzieŝy ponadgimnazjalnej oraz społeczności lokalnej. Celem programu było utrwalenie nawyku samoobserwacji i samokontroli oraz zwiększenie świadomości młodych kobiet o roli profilaktyki polegającej na przeprowadzaniu regularnych badań cytologicznych, mammograficznych i USG. Zorganizowano akcje bezpłatnych badań cytologicznych dla kobiet w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej, które czynnie uczestniczyły w realizacji przedsięwzięcia. Program realizowano we współpracy z pracownikami Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Górniczej oraz placówek słuŝby zdrowia, Dyrektorem Zespołu Szkół Ekonomicznych, nauczycielami oraz przedstawicielkami Fundacji Edukacji Społecznej. Fot. Szkolenie 2.Multimedialna kampania społeczna dotycząca profilaktyki HIV/AIDS oraz obchody Światowego Dnia AIDS. Kampania kierowana była do ogółu społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem młodzieŝy szkolnej. Celem kampanii było ograniczenie liczby zakaŝeń HIV/AIDS oraz podejmowanie bezpiecznych zachowań w tym wykonywanie testu w kierunku HIV. Edukację młodzieŝy prowadzono w trakcie zajęć warsztatowych na temat asertywności, minimalizowania czynników ryzyka poprzez uświadamianie konsekwencji spoŝywania alkoholu oraz przyjmowanie drogą iniekcji środków pobudzających. W ramach obchodów Światowego Dnia AIDS zorganizowano wspólnie z młodzieŝą: projekcję multimedialną pt. AIDS jak go uniknąć, test wiedzy o HIV,, warsztaty edukacyjne z zakresu wiedzy o HIV/AIDS oraz wystawę prac fotograficznych dotyczącą profilaktyki uzaleŝnień pt. śycie bez AIDS. Dnia r w Zespole Szkół Sportowych w Dąbrowie Górniczej w ramach obchodów Tygodnia UzaleŜnień zorganizowano akcję bezpłatnego, Strona 26 z 29