Informator dla Pacjentów

Transkrypt

1 U R O L O G I A Informator dla Pacjentów Informator został opracowany przez Prof. dr. hab. n. med. Piotra Radziszewskiego oraz dr Barbarę Jacennik

2 PRZED WIZYTĄ U UROLOGA COŚ JEST NA RZECZY Zaniepokoiły Cię pewne objawy ze strony układu moczowo-płciowego (np. częste wstawanie w nocy, dyskomfort okolic intymnych, problemy związane z aktywnością seksualną, trudności w oddawaniu moczu, parcia naglące): Udałeś się do lekarza pierwszego kontaktu, który skierował Cię do urologa. LUB Sam zdecydowałeś, żeby udać się do lekarza urologa. CZAS ZADBAĆ O ZDROWIE Nie odkładaj wizyty! Jeśli masz wątpliwości czy w ogóle powinieneś pójść do lekarza, pomyśl jak dobrze będziesz się czuł, gdy dowiesz się, że wszystko jest w porządku. A jeśli jakiś stan chorobowy zostanie stwierdzony, wczesna diagnoza daje Ci znacznie większe szanse na szybkie i skuteczne wyleczenie niż diagnoza w stanie zaawansowanym choroby.

3 Pamiętaj! Problemy prostaty i nietrzymania moczu można i trzeba leczyć Odwróć kartkę i podejmij decyzję!

4 Problemy z prostatą Prostata (gruczoł krokowy) przerasta u około 50% mężczyzn powyżej 40. roku życia. Nie wszyscy mężczyźni z przerośniętą prostatą mają z tego powodu jakieś objawy. Tylko 30-50% z nich ma tzw. objawy ze strony dolnych dróg moczowych. 1 Ocenia się, że w Polsce 2 miliony mężczyzn po 40. roku życia będzie wymagało w przyszłości leczenia farmakologicznego lub operacyjnego dolegliwości związanych z prostatą. 2 Objawy ze strony dolnych dróg moczowych mogą polegać na: - osłabieniu strumienia moczu - uczuciu zalegania po oddaniu moczu - nagłej potrzebie oddania moczu 3 Objawy nietrzymania moczu mogą być spowodowane powiększającą się prostatą, ale przyczyna ich może być zupełnie inna, dlatego nie należy ich bagatelizować. 1. Roehrborn CG. Male lower urinary tract symptoms (LUTS) and benign prostatic hyperplasia BPH). Med Clin N Am 2011; 95: A.Borkowski, M.Sosnowski, Z.Wolski, R. Zdrojowy, M Słojewski, P. Radziszewski, P. Chłosta, T. Drewa, T. Borkowski. Rola farmakoterapii skojarzonej w leczeniu BPH i męskich LUTS. Przegląd Urologiczny 2011/12/3 (67): Coyne, K. S., Barsdorf, A. I., Thompson, C., Ireland, A., Milsom, I., Chapple, C. et al.: Moving towards a comprehensive assessment of lower urinary tract symptoms (LUTS). Neurourol Urodyn, 31: , 2012

5 Kwestionariusz IPSS nigdy rzadko trochę mniej niż w połowie przypadków w połowie przypadków trochę więcej niż w połowie przypadków zawsze WYNIK 1 Jak często w ciągu ostatniego miesiąca miał Pan uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego po zakończeniu mikcji? Jak często w ciągu ostatniego miesiąca musiał Pan oddawać mocz częściej niż co 2 godziny? Jak często w ciągu ostatniego miesiąca miał Pan przerywany strumień moczu? ( musiał Pan przerwać i ponownie rozpocząć mikcję?) Jak często w ciągu ostatniego miesiąca miał Pan uczucie parcia powodujące trudności w utrzymaniu moczu? Jak często w ciągu ostatniego miesiąca występował u Pana słaby strumień moczu podczas mikcji? Jak często w ciągu ostatniego miesiąca musiał Pan przeć, aby oddać mocz? Jak często w ciągu ostatniego miesiąca nigdy jeden raz dwa razy trzy razy cztery razy 7 musiał Pan wstawać do toalety w nocy w celu oddania moczu? pięć i więcej razy SUMARYCZNY WYNIK SKALI IPSS: Opracowano według: Borowski J., Radziszewski P. Adaptacja językowa i walidacja psychometryczna polskiej wersji Międzynarodowej Skali Objawów Towarzyszących Chorobom Gruczołu Krokowego ( ang. International Prostate Symptom Score, IPSS ) (w druku, 2013)

6 Oddaj tę kartkę lekarzowi U R O L O G I A

7 Pamiętaj! Problemy z erekcją można leczyć Odwróć kartkę i podejmij decyzję

8 Problemy z erekcją Zaburzenia erekcji (ED) dotyczą 1 na 10 mężczyzn na świecie. Co roku na ED zachoruje mężczyzn, w Polsce problemy ED mogą dotyczyć nawet 1,5 mln mężczyzn, a 62% zaburzeń erekcji dotyczy mężczyzn w wieku lat. 1,2 Od momentu wystąpienia problemów ze wzwodem do momentu zgłoszenia się do lekarza mija średnio prawie 2 lata. 1,2 Tylko co czwarty mężczyzna, który przyznał się do problemów z erekcją, szukał porady lekarskiej w tym zakresie. 1 W opinii pacjentów najczęstsze bariery stanowią zakłopotanie, wstyd, lęk przed oceną ze strony lekarza, ośmieszeniem się. Pacjenci uważają, że ED to dolegliwość czasowa, z którą da się żyć. Mają poczucie, że nic z tym nie można zrobić Ayta, Mc Kinlay & Krane RJ. The likely worldwide increase in erectile dysfunction between 1995 and 2025 and some possible policy consequences. BJU Int. 1999; 84: J. Haczyński, R. Gil.Stosowanie inhibitorów fosfodiesterazy typu 5 u pacjentów przyjmujących azotany. Seksuologia Polska 2003, 1, 2, Pommerville, P.: Erectile dysfunction: an overview. Can J Urol, 10 Suppl 1: 2-6, 2003

9 Kwestionariusz IEEF-5 W przeciągu ostatnich 6 - ciu miesięcy: 1 Jak ocenia Pan swoją pewność, że może Pan utrzymać erekcję? bardzo 1 nisko umiarkowanie wysoko nisko Jeśli erekcja wystąpiła w wyniku stymulacji seksualnej, jak często była nasilona na tyle, że umożliwiała odbycie stosunku płciowego? nie było aktywności seksualnej prawie nigdy lub nigdy kilkakrotnie (znacznie rzadziej, niż co drugi raz) czasami (mnie j więcej co drugi raz) Jak często podczas stosunku płciowego był Pan w stanie utrzymać erekcję? Jak trudno było Panu utrzymać erekcję do zakończenia stosunku płciowego? Jeśli podejmował Pan stosunek płciowy, jak często dostarczał on Panu satysfakcji? wielokrotnie (znacznie częściej niż co drugi raz) nie podejmowałem stosunków płciowych prawie nigdy lub nigdy kilkakrotnie (znacznie rzadziej, niż co drugi raz) czasami (mnie j więcej co drugi raz) wielokrotnie (znacznie częściej niż co drugi raz) nie podejmowałem stosunków płciowych niezwykle trudno bardzo trudno nieznacznie trudno trudno 4 5 nie podejmowałem stosunków płciowych prawie nigdy lub nigdy kilkakrotnie (znacznie rzadziej, niż co drugi raz) czasami (mnie j więcej co drugi raz) wielokrotnie (znacznie częściej niż co drugi raz) Opracowano w oparciu o: Rosen, R. C., Riley, A., Wagner, G., Osterloh, I. H., Kirkpatrick, J., and Mishra, A.: The international index of erectile function (IIEF): a multidimensional scale for assessment of erectile dysfunction. Urology, 49: , WYNIK (suma punktów): bardzo wysoko prawie zawsze lub zawsze prawie zawsze lub zawsze nie miałem trudności prawie zawsze lub zawsze

10 Oddaj tę kartkę lekarzowi U R O L O G I A

11 Serwis dla pacjentów i lekarzy

12 Pokonaj wstyd i porozmawiaj o sprawach intymnych. Twój lekarz dobrze rozumie, że możesz być skrępowana. Pamiętaj! Problemy z nietrzymaniem moczu można leczyć. Przeczytaj i podejmij decyzję.

13 Nietrzymanie moczu i pęcherz nadreaktywny Szacuje się, że przynajmniej jednorazowy incydent nietrzymania moczu lub gubienia moczu w okresie 12 miesięcy dotyczy 5-69 % kobiet. Ogólnie nietrzymanie moczu występuje dwa razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. 1 Częstość występowania pęcherza nadreaktywnego waha się od 8% do 42% u dorosłych kobiet. Mężczyźni również chorują na pęcherz nadreaktywny (najczęściej dolegliwości pojawiają się wraz z rozwojem łagodengo rozrostu gruczołu krokowego). Schorzenie występuje częściej wraz z wiekiem i zwykle pojawia się wraz z innymi objawami ze strony dolnych dróg moczowych (LUTS). 2 Aby rozpoznać pęcherz nadreaktywny wystraczy obecność parć naglących, przy braku innych schorzeń (np. infekcje dróg moczowych, kamica, nowotwór). Ocenia się, że w Polsce na pęcherz nadreaktywny cierpią nawet 4 miliony osób Long RM, Giri SK, Flood HD. Current concepts in female stress urinary incontinence. Surgeon 2008 Dec;6(6): Irwin DE, Milsom I, Hunskaar S, Reilly K, Kopp Z, Herschorn S, Coyne K, Kelleher C, Hampel C, Artibani W, Abrams P. Population-based survey of urinary incontinence, overactive bladder, and other lower urinary tract symptoms in five countries: results of the EPIC study. Eur Urol 2006;50(6): Nietrzymanie moczu u kobiet. Wyd II poszerzone. Red. T. Rechberger, J.A. Jakowicki. Bifolium Lublin

14 Nieprzyjemny zapach (44%) i popuszczanie moczu (43%) to dwie najbardziej uciążliwe, zdaniem Polek, spośród możliwych konsekwencji nietrzymania moczu. Blisko jedna trzecia (31%) badanych do szczególnie uciążliwych konsekwencji tego schorzenia zalicza poczucie braku kontroli nad własnym ciałem. Kolejno wskazywanymi dokuczliwymi skutkami NTM są: nieoczekiwane poszukiwanie toalety (w opinii 24% respondentek) oraz uczucie wilgoci (22%). O tym, że mając taką dolegliwość nie da się zachować atrakcyjności przekonana jest co czwarta Polka (25%). 1 Nietrzymanie moczu i pęcherz nadreaktywny można i trzeba leczyć 1. P. Radziszewski, S. Bender, J. Browski, T. Borkowski, E. Bres-Niewada, A. Borkowski. Postrzeganie problemu nietrzymania moczu przez kobiety w Polsce. Przegląd Menopauzalny, 5(57), 2011:

15 Kwestionariusz UDI-6 (urinary distress inventory) Czy występuje u Pani częste oddawanie moczu w ciągu doby? TAK NIE W jakim stopniu częstomocz wpływa na Pani codzienne życie? 1 wcale 2 w niewielkim stopniu 3 umiarkowanie 4 znacznie Czy występuje u Pani nietrzymanie moczu związane z uczuciem parcia? TAK NIE W jakim stopniu wpływa to na Pani codzienne życie? 1 wcale 2 w niewielkim stopniu 3 umiarkowanie 4 znacznie Czy nietrzymanie moczu ma związek z aktywnością fizyczną? TAK NIE W jakim stopniu wpływa to na Pani codzienne życie? 1 wcale 2 w niewielkim stopniu 3 umiarkowanie 4 znacznie Czy nietrzymanie moczu ma niewielkie nasilenie? (popuszczanie małych objętości moczu) TAK NIE W jakim stopniu wpływa to na Pani codzienne życie? 1 wcale 2 w niewielkim stopniu 3 umiarkowanie 4 znacznie Czy odczuwa Pani trudności w pełnym opróżnieniu pęcherza moczowego? TAK NIE W jakim stopniu wpływa to na Pani codzienne życie? 1 wcale 2 w niewielkim stopniu 3 umiarkowanie 4 znacznie Czy odczuwa Pani ból, uczucie dyskomfortu w podbrzuszu, okolicy zewnętrznych narządów moczowo-płciowych? TAK NIE W jakim stopniu wpływa to na Pani codzienne życie? 1 wcale 2 w niewielkim stopniu 3 umiarkowanie 4 znacznie Opracowano w oparciu o: Uebersax JS, Wyman JF, Shumaker SA, McClish DK, Fantl JA. Short Forms to Assess Life Quality and Symptom Distress for Urinary Incontinence in Women: The Incontinence Impact Questionnarie and the Urogenital Distress Inventory. Neurology and Urodynamics 1995; 14:

16 Oddaj tę kartkę lekarzowi U R O L O G I A

17 PODCZAS WIZYTY U UROLOGA CZY WYBRAĆ SIĘ NA WIZYTĘ SAMEMU CZY Z OSOBĄ TOWARZYSZĄCĄ? Przyprowadź krewnego, partnera lub znajomego, jeśli sądzisz, że jego obecność może być pomocna. Tak bywa, gdy ktoś z bliskich zwykle się o Ciebie troszczy i być może pamięta lepiej historię choroby niż sam pacjent. Także wtedy, jeśli masz dużo obaw i oporów związanych z wizytą u lekarza, obecność osoby, której ufasz, wzmocni Cię i ośmieli. MÓW ŚMIAŁO I SZCZERZE Informacje od pacjenta to niezbędny warunek prawidłowego rozpoznania. Przyszedłeś w sprawie swojego zdrowia i tylko Ty jesteś w stanie powiedzieć jak się naprawdę czujesz i co Ci dolega. Lekarz to też i tylko człowiek Może Cię nie usłyszeć lub nie zrozumieć, jeśli nie będziesz mówił wyraźnie o swoich dolegliwościach. Każdy lekarz posiada szeroką wiedzę w swojej specjalności, ale nie jest przecież jasnowidzem niewiele chorób, tak jak świnkę czy różyczkę, można poznać po widocznych symptomach. Dlatego wiedza pacjenta o jego dolegliwościach, historii choroby i stylu życia jest niezbędna, aby lekarz mógł postawić prawidłową diagnozę. Objawy ze strony układu moczowo-płciowego dotyczą sfery intymnej. Niełatwo jest mówić na ten temat z obcą osobą. Spróbuj napisać na kartce to co musisz powiedzieć w trakcie rozmowy będzie Ci łatwiej znaleźć słowa, jeśli je już raz wypowiedziałeś po cichu. Nie obawiaj się reakcji lekarza, sytuacja rozmowy na temat dolegliwości moczowo-płciowych może być dla Ciebie czymś niezwykłym, ale dla lekarza urologa jest codziennością, więc na pewno zrozumie Twoje obawy lub wątpliwości. UPEWNIJ SIĘ, ŻE ROZUMIESZ Zdenerwowanie związane z długo oczekiwaną wizytą u lekarza, od której tak dużo może zależeć, jest naturalną reakcją. Dlatego zawsze zadawaj pytania, aby upewnić się czy wszystko rozumiesz. Zanotuj zalecenia lub poproś doktora, by zrobił to dla Ciebie. Upewnij się kiedy masz następną wizytę i zapisz się na nią z wyprzedzeniem, jeśli tylko to możliwe, od razu po wyjściu z gabinetu.

18 NOTATKI

19 NOTATKI

20 partnerzy: STOWARZYSZENIE MĘŻCZYZN Z CHOROBAMI PROSTATY GLADIATOR im. Profesora Tadeusza Koszarowskiego PO/GTV/14/OO36