Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska"

Kamila Kalinowska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska

2 Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości przyczyną zgonów wśród mężczyzn na świecie. W 2012 roku w 84 krajach świata rak gruczołu krokowego był najczęstszym nowotworem u mężczyzn, głównie w krajach, które osiągnęły wysoki lub bardzo wysoki poziom rozwoju ekonomicznego, ale również w wielu krajach Środkowej i Południowej Afryki. Rocznie rozpoznaje się około 1,1 mln nowych przypadków (15% wszystkich nowotworów u mężczyzn) a 0,3 miliona mężczyzn umiera na tego raka (7% wszystkich nowotworów zgonów u mężczyzn) w 2012 roku

W 2012 roku w 84 krajach świata rak gruczołu krokowego był najczęstszym nowotworem u mężczyzn, głównie w krajach, które osiągnęły wysoki lub bardzo

3 Rak gruczołu krokowego na świecie W 2012 roku, 60% nowych przypadków oraz 41% zgonów miała miejsce w Europie i Ameryce Północnej. Częstość występowania raka gruczołu krokowego różni się ponad 25- krotnie w różnych częściach świata. Najwyższa zachorowalność notowana jest w Australii i Nowej Zelandii (112 na 100 tys. populacji), w Północnej i Zachodniej Europie i Ameryce Północnej. Najwyższa umieralność występuje w krajach i na obszarach zamieszkałych głównie przez populacje czarnoskóre - na Karaibach oraz w częściach Afryki Subsaharyjskiej - ale wysokie wskaźniki umieralności obserwuje się również w niektórych krajach Europy Północnej, jak np.: w krajach skandynawskich.

Najwyższa zachorowalność notowana jest w Australii i Nowej Zelandii (112 na 100 tys. populacji), w Północnej i Zachodniej Europie i Ameryce Północnej.

4 Zachorowalność Umieralność

5 Rak gruczołu krokowego na świecie Czynnikami ryzyka raka gruczołu krokowego są wiek, historia rodzinna i rasa. Poziom PSA jest wskaźnikami prognostycznymi, ale na jego podstawie trudno rozróżnić tempo rozwoju raka. Rak gruczołu krokowego to głównie gruczolakorak u wielu mężczyzn występujący w formie letalnej, ale jest też duża grupa mężczyzn z niskim ryzykiem progresji choroby. Nadzieję budzi nowy test EPCA-2 pozwalający podzielić mężczyzn na grupę, którą trzeba szybko leczyć i grupę którą należy jedynie uważnie obserwować (watchful waiting). Po wprowadzeniu do diagnostyki testu PSA latach 1980, zapalność w Ameryce Północnej wzrosła dramatycznie. Podobny wzór obserwuje się od 1990 roku w wielu krajach o wysokich nakładach na opiekę zdrowotną. Częstość występowania zwiększa się w krajach przechodzących o wzrastającym statusie ekonomicznym. Umieralność historycznie rosnąca wraz ze wzrostem częstości występowania raka prostaty, zaczęła w 1990 roku spadać w niektórych krajach o najwyższym nakładach na zdrowie, prawdopodobnie w wyniku kombinacji radykalnego leczenia i wczesnego wykrywania choroby.

Rak gruczołu krokowego to głównie gruczolakorak u wielu mężczyzn występujący w formie letalnej, ale jest też duża grupa mężczyzn z niskim ryzykiem progresji choroby.

6 Zachorowalność Umieralność

7 Najczęstsze nowotwory u mężczyzn w Polsce w 2012 roku zachorowalność umieralność Płuco 19,9 Płuco 31,0% Gruczoł krokowy 14,3 Jelito grube (C18-C21) 11,6% Jelito grube (C18-C21) 12,3 Gruczoł krokowy 8,0% pęcherz moczowy 6,7 Żołądek 6,6% Żołądek 4,5 Nerka 3,8 Pęcherz moczowy 4,8% Krtań 2,7 Trzustka 4,6% Trzustka 2,4 Nerka 3,0% Białaczki 2,3 Mózg 3,0% Chłoniaki 2,1 Białaczki 2,8%

Gruczoł krokowy 8,0% pęcherz moczowy 6,7 Żołądek 6,6% Żołądek 4,5 Nerka 3,8 Pęcherz moczowy

8 Rak gruczołu krokowego w Polsce w 2012 roku ZACHOROWANIA ZGONY Liczba Wsp. surowy 58,7 22,5 Wsp. standaryzowany 36,1 12,4 Udział 14,3 8,0 Kolejność występowania 2 3

9 Rozkład geograficzny zachorowań i zgonów z powodu raka gruczołu krokowego zachorowalność umieralność 9

10 wsp. standaryzowane wsp. standaryzowane Trendy czasowe - najczęstsze nowotwory złośliwe w Polsce w populacji mężczyzn Zachorowalność Umieralność Płuco Jelito grube Trzustka Nerka Żołądek Gruczoł krokowy Pęcherz moczowy Krtań Płuco Gruczoł krokowy Pęcherz moczowy Krtań Jelito grube Żołądek Trzustka Nerka

Zachorowalność 90 80 Umieralność 70 70 60 50 40 30 20 10 0 1982 1992 2002 2012 60 50 40 30 20 10 0

Struktura zachorowań i zgonów na nowotwory gruczołu krokowego w Polsce 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 87% 71% 29% 12% 0,2% 0,0% 0-44

11 Struktura zachorowań i zgonów na nowotwory gruczołu krokowego w Polsce 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 87% 71% 29% 12% 0,2% 0,0% zachorowania zgony Źródło: Didkowska J., Wojciechowska U. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2009 roku, Centrum Onkologii Instytut, Warszawa 2009

0-44 45-64 65+ zachorowania zgony Źródło: Didkowska J., Wojciechowska U.

długośc życia Era ustępujących chorób zakaźnych Era walki o zdrową starość Przeciętne dalsze trwanie życia w Polsce 90 80 70 60 50 40 30 Era epidemii (zarazy) oraz głodu Era przewlekłych chorób

12 długośc życia Era ustępujących chorób zakaźnych Era walki o zdrową starość Przeciętne dalsze trwanie życia w Polsce Era epidemii (zarazy) oraz głodu Era przewlekłych chorób niezakaźnych lat mężczyźni kobiety % 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Odsetek mężczyzn w wieku powyżej 60 lat 7% 16% rok

chorób niezakaźnych 62 56 +17 lat mężczyźni kobiety 82 73 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%

13 Rak gruczołu krokowego, Polska Zachorowalność Umieralność

14 wsp. standaryzowany Trendy zachorowalności i umieralności na nowotwory gruczołu krokowego w Polsce w latach * rok zachorowalność umieralność * Wojciechowska U., Didkowska J. Nowotwory złośliwe Polsce w 2012 roku. Nowotwory (Journal of Oncology) 2013, vol 63 (3)

rok 2002 2012 zachorowalność umieralność * Wojciechowska U., Didkowska J.

15 Nowotwory gruczołu krokowego w Europie zachorowalność umieralność 15

16 zgony / 100,000 (ASW) Trendy umieralności na nowotwory gruczołu krokowego, wybrane kraje Norwegia USA Włochy Polska Hiszpania Rosja Węgry Czechy 16

25 20 15 10 5 0 1962 1972 1982 1992 2002 2012

17 Rak gruczołu krokowego Wskaźniki 1-rocznych, 3-letnich i 5-letnich przeżyć względnych u pacjentów w wieku lat zdiagnozowanych w Polsce w latach oraz letnie five years 65% 76% 11 pp! 3-letnie three years 71% 79% ** * 1-roczne one year 88% 84% 30% 50% 70% 90% 110% * Wojciechowska U., Didkowska J. i wsp. Przeżycia chorych na nowotwory złośliwe w Polsce Nowotwory (Journal of Oncology), 2010, vol. 60 (2) ** artykuł w druku

3-letnie three years 71% 79% 2003-2005** 2000-2002* 1-roczne one year 88% 84% 30% 50% 70% 90% 110% * Wojciechowska U.

18 Wsp. standaryzowane (ASW) Nowotwory złośliwe gruczołu krokowego Polska vs Norwegia Finlandia Norwegia Szwecja Polska Norwegia - zachorowalność 80 Polska - zachorowalność Norwegia - umieralność 60 Polska - umieralność letnie przeżycia

zachorowalność 80 Polska - zachorowalność Norwegia - umieralność 60

19 Liczby bezwzględne Liczba bezwzględna PROGNOZY ZACHOROWALNOŚCI NA RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO W POLSCE DO 2015 ROKU Zachorowania Zgony Zachorowania Zgony Źródło: Didkowska J., Wojciechowska U. i in. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2009 roku Centrum Onkologii, Warszawa

4905 2010 2015 2000 2030 0 1985 1995 2005 2015 30 Zachorowania Zgony Zachorowania Zgony Źródło:

20 Pola działania w walce z nowotworami Prewencja Zapobieganie Wczesne wykrywanie ograniczenie zachorowań ograniczenie zgonów Medycyna naprawcza Leczenie zaawansowane metody leczenia Opieka terminalna podniesienie komfortu życia Strategia Organizacja opieki nad ciągle rosnącą liczbą osób w starszym wieku chorych na choroby przewlekłe Źródła finansowania tej opieki

metody leczenia Opieka terminalna podniesienie komfortu życia Strategia Organizacja opieki

21 Czy można zapobiegać? Jak najrzadziej 2-3 razy tygodniowo 3-5 razy tygodniowo codziennie

22 Dziękuję za uwagę

Podobne dokumenty

Hematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska

Hematoonkologia w liczbach. Dr n med. Urszula Wojciechowska Hematoonkologia w liczbach Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory hematologiczne wg Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (rew 10) C81 -Chłoniak Hodkina C82-C85+C96