LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE PODYPLOMOWYCH STUDIÓW DLA TŁUMACZY JĘZYKA ANGIELSKIEGO

Transkrypt

1 Załącznik nr 2 do zarządzenia nr 132 Rektora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach z dnia 19 września 2012 r. LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE PODYPLOMOWYCH STUDIÓW DLA TŁUMACZY JĘZYKA ANGIELSKIEGO 1

2 ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Podyplomowe Studia dla Tłumaczy Języka Angielskiego. Typ studiów: doskonalące Forma studiów: studia podyplomowe prowadzone w trybie niestacjonarnym Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych: WIEDZA: PSTJA_1_W01 PSTJA_1_W02 PSTJA_1_W03 PSTJA_1_W04 PSTJA_1_W05 PSTJA_1_W06 PSTJA_1_W07 PSTJA_1_W08 PSTJA_1_W09 PSTJA_1_W10 PSTJA_1_W11 PSTJA_1_W12 PSTJA_1_W13 Słuchacz zna zakres zainteresowań translatoryki oraz najważniejsze kierunki badawcze i teorie Słuchacz zna podstawową terminologię w języku angielskim z zakresu translatoryki. Słuchacz zna podstawowe pojęcia z zakresu lingwistyki tekstu. Słuchacz rozumie rolę tłumaczenia konsekutywnego na współczesnym rynku tłumaczeniowym oraz rozróżnia poszczególne jego typy. Słuchacz zna podstawowe zasady notacji oraz najważniejsze założenia istniejących systemów notacyjnych. Słuchacz zna zakres zainteresowań translatoryki w obszarze przekładu ustnego Słuchacz zna terminologie ekonomiczno-finansowa w języku polskim i angielskim. Słuchacz ma rozszerzoną wiedzę o funkcjonowaniu przekładu ekonomiczno-finansowego w Polsce i krajach anglosaskich. Słuchacz ma pogłębioną wiedzę o metodyce wykonywania zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w tłumaczeniu specjalistycznym. Słuchacz posiada podstawową wiedzę na temat systemu prawa polskiego oraz prawa krajów angielskojęzycznego obszaru językowego. Słuchacz posiada wiedzę na temat charakterystycznych cech tekstów prawniczo-ekonomicznych. Słuchacz posiada wiedzę na temat technik tłumaczeniowych mających zastosowanie w tłumaczeniu tekstów o charakterze prawniczo-ekonomicznym. Słuchacz posiada wiedzę na temat różnic terminologicznych pomiędzy poszczególnymi obszarami prawa 2

3 PSTJA_1_W14 PSTJA_1_W15 PSTJA_1_W16 PSTJA_1_W17 PSTJA_1_W18 PSTJA_1_W19 PSTJA_1_W20 PSTJA_1_W021 PSTJA_1_W22 PSTJA_1_W23 PSTJA_1_W24 PSTJA_1_W25 PSTJA_1_W26 PSTJA_1_W27 PSTJA_1_W28 PSTJA_1_W29 PSTJA_1_W30 PSTJA_1_W31 PSTJA_1_W32 Słuchacz ma wiedzę na temat różnych rodzaje tekstów prawnych i prawniczych oraz rejestrów języka Słuchacz zna ekwiwalenty specjalistycznych terminów prawniczych i ekonomicznych. Słuchacz posiada wiedzę na temat charakterystycznych cech tekstów prawniczo-ekonomicznych. Słuchacz posiada wiedzę na temat technik tłumaczeniowych mających zastosowanie w tłumaczeniu tekstów o charakterze prawniczo-ekonomicznym. Słuchacz potrafi odróżniać różne rodzaje tekstów prawnych i prawniczych oraz potrafi rozróżniać poszczególne rejestry Słuchacz zna narzędzia elektroniczne wspomagające tłumaczenie. Słuchacz zna ekwiwalenty specjalistycznych terminów prawniczych i ekonomicznych. Słuchacz zna specyfikę języka tekstów technicznych w porównaniu do tekstów innych rodzajów. Słuchacz jest świadomy specyfiki tekstów artystycznych, a co za tym idzie, konieczności użycia specyficznych technik tłumaczeniowych Jest świadom roli redaktora w procesie tłumaczenia artystycznego. Słuchacz jest świadom różnic dotyczących konwencji zapisu tekstów o charakterze artystycznym w jęz. angielskim i polskim. Słuchacz ma pogłębioną wiedzę o uczestnikach procesu przekładu ustnego konferencyjnego oraz o metodach diagnozowania ich potrzeb i oceny jakości usług tłumacza konferencyjnego. Słuchacz ma podstawową wiedzę o prawnych i ekonomicznych uwarunkowaniach współpracy tłumacza ustnego z agencjami tłumaczeniowymi i klientami bezpośrednimi. Słuchacz ma podstawową wiedzę o prawnych i ekonomicznych uwarunkowaniach współpracy tłumacza ustnego z agencjami tłumaczeniowymi i klientami bezpośrednimi. Słuchacz rozumie rolę tłumaczenia symultanicznego na współczesnym rynku tłumaczeniowym. Słuchacz zna najważniejsze kryteria oceny tłumaczenia symultanicznego. Słuchacz zna podstawowe prawa i obowiązki tłumacza konferencyjnego oraz zasady zawarte w kodeksach etyki zawodowej. Słuchacz rozumie potrzebę odpowiedniego przygotowania się do tłumaczenia specjalistycznego, wie, gdzie i w jaki sposób szukać do tego materiałów. Słuchacz zna rodzaje tłumaczenia audiomedialnego 3

4 PSTJA_1_W33 PSTJA_1_W34 PSTJA_1_W35 PSTJA_1_W36 PSTJA_1_W37 PSTJA_1_W38 PSTJA_1_W39 PSTJA_1_W40 PSTJA_1_W41 PSTJA_1_W42 PSTJA_1_W43 PSTJA_1_W44 PSTJA_1_W45 PSTJA_1_W46 PSTJA_1_W47 Słuchacz zna zasady sporządzania napisów do filmów Słuchacz zna zasady działania programów typu CAT Słuchacz zna zasady korzystania z banków terminologicznych oraz korpusów języka polskiego i języka angielskiego dostępnych on-line Słuchacz posiada podstawową widzę na temat systemu prawa polskiego oraz prawa krajów angielskojęzycznego obszaru językowego. Słuchacz posiada wiedzę na temat charakterystycznych cech tekstów prawnych i prawniczych. Słuchacz posiada wiedzę na temat technik tłumaczeniowych mających zastosowanie w tłumaczeniu tekstów o charakterze prawnym i prawniczym. Słuchacz zna zasady redagowania tłumaczenia poświadczonego: potrafi sporządzać formuły rozpoczynające tłumaczenie oraz uwierzytelniające, uwagi tłumacza i opisy znaków graficznych oraz cech szczególnych dokumentu. Zna zasady prowadzenia Repertorium tłumacza przysięgłego. Tłumacz wie jak wygląda proces ubiegania się o tytuł tłumacza przysięgłego (składania dokumentów, egzaminy, zaprzysiężenie, nabycie pieczęci oraz Repertorium). Słuchacz zna zasady etyki zawodowej oraz odpowiedzialności tłumacza przysięgłego. Słuchacz ma pogłębioną wiedze na temat słownictwa w języku angielskim. Słuchacz zna teorie wyjaśniające mechanizmy spostrzegania ludzi i rzeczy. Wie, jakie znaczenie mają zachowania niewerbalne, proces atrybucji i ukryte teorie osobowości na zjawisko percepcji. Słuchacz zna koncepcje psychologiczne tłumaczące w jaki sposób poznajemy samych siebie i wpływamy na myśli i uczucia innych. Przeprowadza analizę strategii perswazji podejmowanych przez osoby reprezentujące różne kultury. Słuchacz rozpoznaje teorie opisujące konflikt społeczny, dokonuje oceny i krytyki strategii negocjacyjnych. UMIEJĘTNOŚCI: PSTJA_U01 PSTJA_U02 Słuchacz potrafi wymienić standardy tekstualności i zanalizować tekst pod ich kątem. Słuchacz potrafi wymienić i rozpoznać różne rodzaje przekładu. 4

5 PSTJA_U03 PSTJA_U04 PSTJA_U05 PSTJA_U06 PSTJA_U07 PSTJA_U08 PSTJA_U09 PSTJA_U10 PSTJA_U11 PSTJA_U12 PSTJA_U13 PSTJA_U14 PSTJA_U15 PSTJA_U16 Słuchacz potrafi wymienić różne zależności ekwiwalencyjne i zilustrować je przykładami. Słuchacz potrafi zademonstrować związki pomiędzy dominującą funkcją tekstu, cechami językowymi tekstu i metodą tłumaczeniową. Słuchacz potrafi wymienić i zilustrować przykładami różne techniki tłumaczeniowe oraz omówić zakres ich stosowania. Słuchacz potrafi omówić sposoby tłumaczenia pojęć uwarunkowanych kulturowo, wyrażeń metaforycznych i neologizmów. Słuchacz umie rozróżnić treści wymagające zanotowania od takich, które potrafi zapamiętać. Słuchacz potrafi samodzielnie tworzyć funkcjonalne skróty oraz symbole i ich kombinacje. Słuchacz potrafi zanotować krótki fragment niespecjalistycznego tekstu wyjściowego w języku angielskim i odtworzyć go z notatek oraz z pamięci w celu parafrazy. Słuchacz potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla przekładoznawstwa. Słuchacz zna podstawowe zasady tłumaczenia symultanicznego Słuchacz umie obsługiwać sprzęt w kabinie tłumaczeniowej oraz współpracować w niej z drugim tłumaczem. Słuchacz stopniowo rozwija umiejętność jednoczesnego słuchania i mówienia oraz zachowywania prawidłowego odstępu od oryginału. Słuchacz umie symultanicznie sparafrazować tekst w języku polskim oraz przetłumaczyć z języka angielskiego na polski bardzo prosty tekst o tematyce ogólnej. Słuchacz wie jak samodzielnie poszerzać wiedzę związaną z zakresem tłumaczenia. Słuchacz wie jak organizować i rozwijać warsztat tłumacza. PSTJA_U17 Słuchacz potrafi tłumaczyć ustnie teksty pisemne (tłumaczenie a vista ) na język rodzimy. PSTJA_U18 Słuchacz potrafi tłumaczyć ustnie teksty pisemne (tłumaczenie a vista ) na język obcy (angielski). PSTJA_U19 Słuchacz potrafi stosować techniki i strategie przekładu. PSTJA_U20 PSTJA_U21 PSTJA_U22 Słuchacz potrafi analizować teksty wyjściowe i docelowe pod kątem ekwiwalencji. Słuchacz potrafi sporządzać glosariusze terminologiczne z dziedziny ekonomii i finansów na potrzeby danego zadania translatorskiego. Słuchacz potrafi samodzielnie tłumaczyć z języka polskiego na język angielski teksty specjalistyczne ekonomiczno-finansowe. 5

6 PSTJA_U23 PSTJA_U24 PSTJA_U25 PSTJA_U26 PSTJA_U27 PSTJA_U28 PSTJA_U29 Słuchacz potrafi samodzielnie tłumaczyć z języka angielskiego na język polski teksty specjalistyczne ekonomiczno-finansowe. Słuchacz potrafi tłumaczyć teksty o charakterze prawniczoekonomicznym. Słuchacz potrafi szybko i skutecznie wyszukiwać w dostępnych mu źródłach (drukowanych oraz komputerowych) informacje potrzebne do sporządzenia rzetelnego tłumaczenia. Słuchacz potrafi korzystać z narzędzi komputerowych, w celu usprawnienia procesu tłumaczenia (narzędzia CAT). Słuchacz umie wykonać edycję tekstu i korektę redakcyjną. Słuchacz potrafi krytycznie analizować opublikowane tłumaczenia tekstów artystycznych, np. powieści. Słuchacz potrafi tłumaczyć różnorakie teksty o charakterze literackim. PSTJA_U30 Słuchacz potrafi krytycznie analizować opublikowane tłumaczenia tekstów artystycznych, np. powieści czy poezji. PSTJA_U31 Słuchacz potrafi także przewidywać potencjalne trudności, na jakie może natrafić w trakcie tłumaczenia tekstu artystycznego PSTJA_U32 Słuchacz potrafi tłumaczyć konsekutywnie z języka B na język A. PSTJA_U33 Słuchacz potrafi sporządzać notatki niezbędne w procesie tłumaczenia. PSTJA_U34 Słuchacz potrafi wyszukać informacje niezbędne do realizacji zadania translatorskiego. PSTJA_U35 Słuchacz potrafi stosować techniki i strategie przekładu PSTJA_U36 Słuchacz potrafi tłumaczyć konsekutywnie z języka B na język A. PSTJA_U37 Słuchacz potrafi tłumaczyć konsekutywnie z języka A na język B. PSTJA_U38 Słuchacz potrafi sporządzać notatki niezbędne w procesie tłumaczenia. PSTJA_U39 Słuchacz potrafi stosować techniki i strategie przekładu. PSTJA_U40 Słuchacz dobrze rozumie ze słuchu teksty w języku angielskim o tematyce ogólnej wygłaszane z różnymi akcentami rodzimymi i obcymi, analizuje ich treść i rozpoznaje najistotniejsze informacje. PSTJA_U41 Słuchacz umie przetłumaczyć symultanicznie z języka angielskiego na polski tekst o tematyce ogólnej po jego wcześniejszym wysłuchaniu. PSTJA_U42 Słuchacz umie przetłumaczyć symultanicznie z języka angielskiego na polski kilkuminutowy tekst o tematyce ogólnej, politycznej lub popularnonaukowej. PSTJA_U43 Słuchacz umie przygotować się do tłumaczenia tekstu odczytywanego przez mówcę na podstawie otrzymanego wcześniej transkryptu. PSTJA_U44 Słuchacz potrafi wymienić i rozróżnić rodzaje tłumaczenia audiomedialnego PSTJA_U45 Słuchacz potrafi opisać proces sporządzania napisów do filmów 6

7 PSTJA_U46 PSTJA_U47 PSTJA_U48 PSTJA_U49 PSTJA_U50 PSTJA_U51 PSTJA_U52 PSTJA_U53 PSTJA_U54 PSTJA_U55 PSTJA_U56 PSTJA_U57 PSTJA_U58 Słuchacz potrafi wymienić dostępne programy typu CAT oraz opisać zasady ich działania Słuchacz potrafi wymienić i rozróżnić rodzaje tłumaczenia audiomedialnego Słuchacz potrafi sporządzić napisy do filmu Słuchacz potrafi korzystać z korpusów oraz banków terminologicznych podczas tłumaczenia Słuchacz potrafi szybko i skutecznie wyszukiwać w dostępnych mu źródłach (drukowanych oraz komputerowych) informacje potrzebne do sporządzenia rzetelnego tłumaczenia. Słuchacz potrafi korzystać z narzędzi komputerowych, w celu usprawnienia procesu tłumaczenia (narzędzia CAT). Słuchacz opanował słownictwo z wybranych dziedzin techniki. Słuchacz umie przygotować się do tłumaczenia tekstu technicznego na podstawie informacji wyszukanych przez siebie w Internecie i/lub w literaturze przedmiotu a także konsultacji ze specjalistami z danej dziedziny. Słuchacz potrafi używać słownictwa zgodnie w wymogami rejestru oraz kontekstu tekstowego i pozatekstowego. Słuchacz potrafi sporządzać glosariusze terminologiczne na potrzeby danego zadania translatorskiego. Słuchacz potrafi formułować problemy związane z zagadnieniem na ile dokładne są nasze atrybucje i wyobrażenia o innych. Słuchacz umie poznawać siebie przez introspekcję oraz korzystać z różnych źródeł wiedzy pozwalających określić, kiedy na podstawie postaw można przewidywać zachowania. Słuchacz potrafi analizować jakie są funkcje konfliktu społecznego oraz umie samodzielnie rozpoznawać strategie negocjacyjne. KOMPETENCJE SPOŁECZNE: PSTJA_K01 PSTJA_K02 Słuchacz ma s wiadomos c kulturotwórczej rolę przekładu i jest świadomy odpowiedzialności tłumacza wobec autora tekstu i czytelnika tekstu docelowego. Słuchacz jest krytycznym odbiorcą przekładów. PSTJA_K03 PSTJA_K04 PSTJA_K05 Słuchacz chętnie dzieli się swoimi refleksjami na temat różnych możliwości tłumaczeniowych i analizuje ich fortunność. Słuchacz wykazuje dużą wrażliwość dla różnic kulturowych i rozbieżności w znaczeniach asocjacyjnych. Słuchacz stara się podczas tłumaczenia konsekutywnego zadbać o jak 7

8 PSTJA_K06 PSTJA_K07 PSTJA_K08 PSTJA_K09 PSTJA_K10 PSTJA_K11 PSTJA_K12 PSTJA_K13 PSTJA_K14 PSTJA_K15 najlepszy kontakt ze słuchaczami. Słuchacz interesuje się różnymi aspektami tłumaczenia ustnego i jest w stanie ocenić w dyskusji krytycznie dowolna formę przekładu ustnego. Słuchacz jest aktywny i wytrwały w dążeniu do realizacji zamierzeń własnych i grupowych Słuchacz stara się mieć jak największy kontakt z mówionym językiem angielskim. Słuchacz zna zasady etyki i odpowiedzialności zawodowej. Słuchacz ma świadomość uwarunkowań pracy tłumacza i jego statusu we współczesnym świecie. Słuchacz ma świadomość wagi rzetelnego wykonania tłumaczenia specjalistycznego i zna konsekwencje nieprofesjonalnego podejścia do takiego zadania. Słuchacz czyta w sposób krytyczny opublikowane tłumaczenia literackie, zastanawiając się nad uzasadnieniem dla wybranych przez tłumacza rozwiązań oraz oceniając je. Słuchacz interesuje się bieżącymi wydarzeniami politycznymi, gospodarczymi i kulturalnymi. Słuchacz interesuje się mechanizmami oddziałującymi na kontakty interpersonalnej. Słuchacz uczy się sprawniej rozwiązywać problemy związane ze stresem i konfliktami przez stosowanie metod negocjacyjnych. MODUŁ: TEORIA PRZEKŁADU 1 Nazwa przedmiotu Język przedmiotu Efekty kształcenia dla przedmiotu Teoria tłumaczenia Wykład prowadzony w języku angielskim z odniesieniami do języka polskiego Wiedza: Słuchacz zna zakres zainteresowań translatoryki, najważniejsze kierunki badawcze i teorie, które ukształtowały dzisiejsze podejście do przekładu. Słuchacz zna podstawową terminologię w języku angielskim z zakresu translatoryki. Słuchacz zna podstawowe pojęcia z zakresu lingwistyki tekstu (pojęcie tekstu, gatunku, rejestru, stylu). 8

9 Semestr, w którym przedmiot jest realizowany Forma realizacji zajęć Wymagania wstępne i dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi Stosowane metody dydaktyczne Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia Umiejętności: Słuchacz potrafi wymienić standardy tekstualności i zanalizować tekst pod ich kątem. Słuchacz potrafi wymienić i rozpoznać różne rodzaje przekładu. Słuchacz potrafi wymienić różne zależności ekwiwalencyjne i zilustrować je przykładami. Słuchacz potrafi zademonstrować związki pomiędzy dominującą funkcją tekstu, cechami językowymi tekstu i metodą tłumaczeniową. Słuchacz potrafi wymienić i zilustrować przykładami różne techniki tłumaczeniowe oraz omówić zakres ich stosowania. Słuchacz potrafi omówić sposoby tłumaczenia pojęć uwarunkowanych kulturowo, metafor i neologizmów. Kompetencje: Słuchacz rozumie kulturotwórczą rolę przekładu, jest świadomy odpowiedzialności tłumacza wobec autora tekstu i czytelnika przekładu, przejawia szacunek dla intencji autora i potrzeb czytelnika tekstu docelowego. Słuchacz jest krytycznym odbiorcą przekładów, zastanawia się nad decyzjami tłumacza, chętnie dzieli się swoimi refleksjami na temat różnych możliwości tłumaczeniowych i analizuje ich fortunność. Słuchacz wykazuje dużą wrażliwość dla różnic kulturowych i rozbieżności w znaczeniach asocjacyjnych. 1 Wykład Brak Wykład, 10 godz. 4 Wykład z wykorzystaniem pomocy audiowizualnych i materiałów własnych, połączony z dyskusją wspólnym omówieniem wybranych zagadnień Egzamin Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin Egzamin pisemny po zakończeniu cyklu wykładów, do egzaminu mają prawo przystąpić wszyscy słuchacze pierwszego semestru studiów 9

10 Treści programowe przedmiotu Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej Pojęcie tekstu kultury; kulturotwórcza rola przekładu; teksty o szczególnym znaczeniu: problem kultowości tekstu i przekładu; przekład powtórny; tłumaczenie zapośredniczone. Tekst i warunki tekstowości; pojęcie gatunku; tekst jako proces i tekst jako znak; kontekst i jego rodzaje; pojęcie rejestru; styl i norma stylistyczna. Teoria tłumaczenia a badania językoznawcze (Roman Jakobson i rodzaje przekładu, Eugene Nida i ekwiwalencja dynamiczna i formalna, Otto Kade i typy zależności ekwiwalencyjnych, Katharina Reiss i typy tekstów z uwagi na ich funkcje, Hans Vermeer i teoria skoposu). Przekład jako produkt (intencja tekstu, przynależność gatunkowa, cel tłumacza, odbiorca wirtualny, sposób przekazu i miejsce publikacji, autorytet tekstu, wyrażenia oceniające i nacechowane emocjonalnie, znaczenie asocjacyjne, aluzja w tekście). Przekład jako proces: etapy analizy tekstu, skuteczność strategii komunikacyjnych, korekta przekładu. Funkcje języka a cechy tekstu. Metody tłumaczeniowe (przekład słowo w słowo, dosłowny, wierny, semantyczny, komunikatywny, idiomatyczny, wolny, adaptacja). Techniki tłumaczeniowe (przekład dosłowny, zapożyczenie, naturalizacja, ekwiwalent kulturowy, funkcjonalny i opisowy, analiza składnikowa, wykorzystanie wyrażeń synonimicznych, kalka tłumaczeniowa, zmiana formy gramatycznej, modulacja, tłumaczenie przyjęte, kompensacja, parafraza, wyjaśnienie w przypisie). Jednostka tłumaczeniowa; fałszywi i prawdziwi przyjaciele tłumacza. Kultura a przekład: obcość i udomowienie, tłumaczenie pojęć uwarunkowanych kulturowo, pozorna ekwiwalencja pojęć. Znaczenie dosłowne i przenośne w przekładzie: metafora w tłumaczeniu. Problem tłumaczenia neologizmów. Literatura obowiązkowa: Beaugrande, R.A.de, W.U. Dressler Introduction to Text Linguistics. London: Longman. Hatim, B., I. Mason Discourse and the translator. London: Longman. Newmark, P A Textbook of Translation. New York: Prentice Hall. Pisarska, A., and T. Tomaszkiewicz Współczesne tendencje przekładoznawcze. Poznań: UAM. 10

11 Literatura uzupełniająca: Baker, M A Coursebook on Translation. London: Routledge. Bassnett-McGuire, S Translation Studies. London: Routledge. Bell, R. T Translation and translating. London: Longman. Enkvist, N. E Styles as Parameters in Text Strategy. In W. v. Peer (ed.), The Taming of the Text: Explorations in Language, Literature and Culture, London: Routledge. Enkvist, N. E Stylistics, Text Linguistics, and Text Strategies. Hebrew Linguistics 28-30: vii xxii. Hatim, B Translation Theory and Contrastive Text Linguistics. Exeter: University of Exeter Press. Jones, R Conference Interpreting Explained. Manchester: St.Jerome. Kwieciński, P Disturbing Strangeness: Foreignisation and Domestication in Translation Procedures in the Context of Cultural Asymmetry. Toruń: Edytor. Lefevere, A Translating Literature. New York: MLA. Lefevere, A Translating Poetry. Assen: Van Gorcum. Peer, W. van Stylistics and Psychology: Investigations of Foregrounding. London: Croom Helm. Smith, L.E. (red.) Discourse across Cultures. New York: Prentice Hall. Steiner, G After Babel: Aspect of Language and Translation. OUP: London. Venuti, L. (red.) The Translation Studies Reader. London: Routledge. Nazwa przedmiotu Język Efekty kształcenia dla (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Techniki sporządzania notatek angielski i polski Wiedza: Słuchacz rozumie rolę tłumaczenia konsekutywnego na współczesnym rynku tłumaczeniowym oraz rozróżnia poszczególne jego typy. Słuchacz zna podstawowe zasady notacji oraz najważniejsze założenia istniejących systemów notacyjnych, w szczególności Rozana i Matysska. Umiejętności: Słuchacz ćwiczy pamięć, umie rozróżnić treści wymagające zanotowania od takich, które potrafi zapamiętać. Słuchacz stopniowo rozwija swój własny system notacji i potrafi samodzielnie tworzyć funkcjonalne skróty oraz symbole i ich kombinacje. 11

12 Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany Forma realizacji zajęć Wymagania wstępne i dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*) Stosowane metody dydaktyczne Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez Forma i warunki zaliczenia *), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia Treści programowe Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej Słuchacz potrafi zanotować krótki fragment niespecjalistycznego tekstu wyjściowego (około 1 minuty) w języku angielskim i odtworzyć go z notatek oraz z pamięci w celu parafrazy. Kompetencje: Słuchacz stara się podczas tłumaczenia konsekutywnego zadbać o jak najlepszy kontakt ze słuchaczami, co obejmuje odpowiedni wygląd, jakość prezentacji oraz utrzymanie kontaktu wzrokowego. 1 Wykłady Brak Wykłady - 6 godzin 3 Wykład uzupełniony technikami audiowizualnymi, dyskusja nad przedstawianymi treściami. Sprawdzanie obecności, obserwacja aktywności Słuchaczów na zajęciach. Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na stopień Obecność na zajęciach i aktywny udział w dyskusji. Przedmiot stanowi wprowadzenie do tłumaczenia konsekutywnego. Ukazanie roli pamięci w tłumaczeniu konsekutywnym ma zapobiec nastawieniu na zapisywanie wszystkiego. Przedstawienie istniejących systemów notatek ma służyć zainspirowaniu Słuchaczów do tworzenia własnego systemu. Obowiązkowa: R. Jones (1998) Conference Interpreting Explained, rozdziały The basic principles of consecutive interpreting oraz Notetaking in consecutive interpreting. Uzupełniająca: J. Herbert (1952) The Interpreter s Handbook. How to Become a Conference Interpreter. J.F. Rozan (1956/2004) Note-taking in Consecutive Interpreting. 12

13 H. Matyssek (1989) Handbuch der Notizentechnik für Dolmetscher. Ein Weg zur sprachunabhängigen Notation. A. Gillies (2004) Conference Interpreting. A New Students Companion. A. Gillies (2005) Note-taking for Consecutive Interpreting: A Short Course. MODUŁ: TEORIA PRZEKŁADU 2 Nazwa przedmiotu Język Efekty kształcenia dla (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany Forma realizacji zajęć Wymagania wstępne i dodatkowe Zagadnienia przekładu ustnego angielski Wiedza: Słuchacz zna zakres zainteresowań translatoryki w obszarze przekładu ustnego, wie, w jakich kierunkach prowadzone są obecnie intensywne badania. Słuchacz zna najważniejsze translatoryczne szkoły badawcze, rozumie najważniejsze teorie reprezentatywne dla translatoryki. Słuchacz zna podstawową terminologię w języku angielskim z zakresu translatoryki. Umiejętności: Słuchacz potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla przekładoznawstwa Słuchacz umie szukać literatury z dziedziny teorii przekładu omawiającej interesujące go zagadnienia. Kompetencje: Słuchacz interesuje się różnymi aspektami tłumaczenia ustnego, jest w stanie ocenić krytycznie dowolna formę przekładu ustnego, zastanawia się nad uzasadnieniem dla wybranych przez tłumacza rozwiązań oraz ocenia je. Chętnie dyskutuje o tym z innymi. Słuchacz jest aktywny i wytrwały w dążeniu do realizacji zamierzeń własnych i grupowych 2 Wykłady Brak 13

14 Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*) Stosowane metody dydaktyczne Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez Forma i warunki zaliczenia *), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia Treści programowe Wykłady -10 godzin 5 - wykład z prezentacją multimedialną; - krótkie zadania realizowane w parach i grupach Test wiedzy Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na stopień Test wiedzy Celem kursu jest zapoznanie Słuchaczów z historią badań nad przekładem ustnym (powstanie i rozwój szkół badawczych, modeli przekładu itp.), bieżącymi trendami badawczymi (tematyka i metodologie) oraz terminologią dziedziny. Omawiane zagadnienia: - koncepcje i typologie leżące u podstaw dziedziny - rozwój badań nad przekładem ustnym w kontekście badań nad językiem, komunikacją i przekładem pisemnym - przegląd podejść i metodologii do poszczególnych typów przekładu ustnego - paradygmaty i modele procesu tłumaczenia ustnego - tłumaczenie jako proces i produkt - współczesne postrzeganie kompetencji i etyki tłumacza ustnego Literatura obowiązkowa: Poechhacker, F. (2004/2007) Introducing Interpreting Studies. Routledge Tryuk, M. (2007) Przekład ustny konferencyjny. Wydawnictwo Naukowe PWN Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej Franz Poechhacker, Miriam Shlesinger (eds.) (2002) The Interpreting Studies Reader. Routledge Literatura uzupełniająca David Bowen and Margareta Bowen (red.) (2008) Interpreting Yesterday, Today, and Tomorrow. John Benjamins, B.V., Amsterdam/Philadelphia F. Pöchhacker, A. Lykke Jakobsen, Inger Mees (red.) (2007) 14

15 Interpreting Studies and Beyond. A Tribute to Miriam Shlesinger. Samfundslitteratur, Copenhagen MODUŁ: TEORIA I PRAKTYKA JĘZYKOWA Nazwa Język Efekty kształcenia dla (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany Forma realizacji zajęć Wymagania wstępne i dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*) Stosowane metody dydaktyczne Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez Forma i warunki zaliczenia *), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia Elementy gramatyki kontrastywnej polsko-angielskiej angielski i polski W Słuchacz rozumie podstawowe założenia porównania języków Słuchacz ma wiedzę na temat podstawowych różnic i podobieństw między językiem polskim a angielskim. U Słuchacz potrafi scharakteryzować podstawowe różnice strukturalne i kontrasty kategorialne i funkcjonalne. Słuchacz potrafi zastosować wiedzę na temat różnic między językiem polskim i angielskim w praktyce tłumaczeniowej. K Słuchacz wykazuje wrażliwość na różnice językowe i kulturowe. 2 Wykłady Brak Wykłady - 10 godzin 4 Wykład z elementami konwersatorium Sprawdzanie obecności, obserwacja aktywności Słuchaczów na zajęciach. Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na stopień Obecność na zajęciach i aktywny udział w dyskusji. 15

16 Treści programowe Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej Przedmiot stanowi wprowadzenie do wybranych aspektów gramatyki kontrastywnej. Przedstawienie istniejących różnic i podobieństw ma uwrażliwić na problemy tłumaczeniowe i ich źródła. Literatura: Arabski, J. (ed.) (1994). Papers in Linguistics and Language Acquisition, Katowice. Arabski, J. (ed.) (1997). Języki specjalistyczne. Język biznesu, Katowice: WSZMiJO. Fisiak, J. (ed.) (1980). Theoretical Issues in Contrastive Linguistics, Amsterdam: John Benjamins. Fisiak, J., Lipińska-Grzegorek, M., Zebrocki, T. (1978). Am Introductory English-Polish Contrastive Grammar, Oleksy, W. (ed.) (1989). Contrastive Pragmatics, Amsterdam: John Benjamins. PRAKTYKA PRZEKŁADU 1 Nazwa Język Efekty kształcenia dla (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany Forma realizacji zajęć Wymagania wstępne i Techniki paratłumaczeniowe angielski i polski Wiedza Słuchacz zna podstawowe zasady tłumaczenia symultanicznego, w szczególności zasadę przekazywania sensu, a nie transkodowania poszczególnych słów. Umiejętności Słuchacz umie obsługiwać sprzęt w kabinie tłumaczeniowej oraz współpracować w niej z drugim tłumaczem. Słuchacz stopniowo rozwija umiejętność jednoczesnego słuchania i mówienia oraz zachowywania prawidłowego odstępu od oryginału. Słuchacz umie symultanicznie sparafrazować tekst w języku polskim oraz przetłumaczyć z języka angielskiego na polski bardzo prosty tekst o tematyce ogólnej (np. bajkę). Kompetencje Słuchacz stara się mieć jak największy kontakt z mówionym językiem angielskim. 1 Ćwiczenia w laboratorium z kabinami. Brak 16

17 dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*) Stosowane metody dydaktyczne Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez Forma i warunki zaliczenia *), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia Treści programowe Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej Ćwiczenia - 10 godzin 5 Wprowadzenie teoretyczne w formie prezentacji wykładowcy: podstawowe zasady tłumaczenia symultanicznego, obsługa kabin. Ćwiczenia praktyczne w kabinach: tłumaczenie bajek i innych bardzo prostych tekstów z języka angielskiego na polski, parafraza w języku polskim, shadowing w języku angielskim, dual tasks. Sprawdzanie obecności, obserwacja aktywności Słuchaczów na zajęciach. Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na stopień Obecność na zajęciach i aktywna praca w kabinach. Przedmiot stanowi wprowadzenie do tłumaczenia symultanicznego. Ćwiczenia praktyczne mają za zadanie nauczyć Słuchaczów zasad pracy w kabinie oraz jednoczesnego mówienia i słuchania, co umożliwi późniejsze przystąpienie do tłumaczenia symultanicznego. Obowiązkowa: R. Jones (1998) Conference Interpreting Explained, rozdział Simultaneous interpreting. Uzupełniająca: D. Seleskotivitch (1968/1978) Interpreting for International Conferences. D. Gile (1995) Basic Concepts and Models for Interpreter and Translator Training. Nazwa Język Efekty kształcenia dla (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Tłumaczenie ustne tekstów pisanych angielski i polski W Słuchacz wie jak samodzielnie poszerzać wiedzę związaną z zakresem tłumaczenia. Słuchacz wie jak organizować i rozwijać warsztat tłumacza. U Słuchacz potrafi tłumaczyć ustnie teksty pisemne (tłumaczenie a vista ) na język rodzimy. 17

18 Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany Forma realizacji zajęć Wymagania wstępne i dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*) Stosowane metody dydaktyczne Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez Forma i warunki zaliczenia *), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia Treści programowe Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej Słuchacz potrafi tłumaczyć ustnie teksty pisemne (tłumaczenie a vista ) na język obcy (angielski). Słuchacz potrafi stosować techniki i strategie przekładu. Słuchacz potrafi analizować teksty wyjściowe i docelowe pod kątem ekwiwalencji. K Słuchacz zna zasady etyki i odpowiedzialności zawodowej. Słuchacz ma świadomość uwarunkowań pracy tłumacza i jego statusu we współczesnym świecie. 1 Ćwiczenia brak ćwiczenia -10 godzin 5 - wspólne analizowanie tekstów wyjściowych i przekładów - tłumaczenie ustne tekstów pisanych Weryfikacja umiejętności tłumaczeniowych Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na stopień. Wykonanie dwóch tłumaczeń ustnych na zajęciach na ocenę Celem kursu jest wykształcenie szeroko rozumianej kompetencji tłumaczenia tekstów pisanych języka wyjściowego na teksty ustne języka docelowego w ramach określonych obszarów tematycznych. Celem kursu jest także zapoznanie Słuchaczów z obszarami działalności zawodowej tłumacza i z podstawowymi predyspozycjami (psychicznymi i fizycznymi) i innymi wymaganiami stawianymi tłumaczom (np. cechy związane z etyką zawodową, cechy intelektualne). Słuchacz poznaje i stosuje strategie przekładu a vista. Kurs stanowi także wprowadzenie do tłumaczenia symultanicznego. Słuchacz krytycznie ocenia jakość tłumaczeń wykonanych podczas zajęć, stosując podstawową terminologię badań nad przekładem ustnym oraz odwołując się do poznanych reguł komunikacji językowej i interpersonalnej, a także swojej wiedzy o świecie. Literatura obowiązkowa: Csilla Szabó (red.) (2003) Interpreting: From Preparation to Performance, British Council, Hungary, Budapest. 18

19 Gillies, A., Waliczek, B. (2004) Conference Interpreting. A New Student s Companion, Tertium, Kraków Literatura uzupełniająca Jones, R. (2002) Conference Interpreting Explained. St. Jerome Publishing, Manchester, UK & Kinderhook (NY), USA (część pierwsza) Poechhacker, F. (2004/2007) Introducing Interpreting Studies. Routledge Nazwa Język Efekty kształcenia dla (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Semestr, w którym przedmiot/moduł*) jest realizowany Forma realizacji zajęć Wymagania wstępne i dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi/modułowi*) Stosowane metody dydaktyczne Sposób weryfikacji efektów kształcenia uzyskanych przez Tłumaczenie tekstów specjalistycznych 1 angielski i polski W Słuchacz zna strategie i techniki tłumaczenia tekstów specjalistycznych Słuchacz zna sposoby weryfikacji poprawności tłumaczenia Słuchacz zna podstawową terminologię specjalistyczną z dziedziny medycyny w języku angielskim oraz polskim Słuchacz zna dostępne opracowania słownikowe i źródła internetowe wspomagające proces tłumaczenia tekstów specjalistycznych o tematyce medycznej U Słuchacz potrafi przetłumaczyć różne teksty specjalistyczne z dziedziny medycyny (dokumentacja medyczna, wyniki badań, artykuły naukowe, ulotki leków i inne) Słuchacz potrafi pracować z tekstami paralelnymi Słuchacz potrafi poprawnie korzystać z opracowań słownikowych oraz źródeł internetowych 1 ćwiczenia brak ćwiczenia -10 godzin 5 Tłumaczenie tekstów oraz ich analiza krytyczna/ dyskusja Tłumaczenie testów specjalistycznych na zajęciach Tłumaczenie tekstu specjalistycznego na zaliczenie 19

20 Forma i warunki zaliczenia *), w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia Treści programowe Forma zaliczenia przedmiotu: egzamin. Tłumaczenie tekstu specjalistycznego -zapoznanie z dostępnymi opracowaniami słownikowymi oraz źródłami internetowymi - tłumaczenie dokumentacji medycznej (epikryza wypisowa, karta informacyjna leczenia szpitalnego, protokoły z badań, diagnozy, oświadczenia pacjenta) -tłumaczenie farmaceutyczne (ulotki leków, dokumentacja badań produktów leczniczych) -tłumaczenie prac naukowych, abstraktów, fragmentów podręczników naukowych oraz materiałów szkoleniowych -tłumaczenie broszur reklamowych, katalogów usług medycznych Słomski, P. (2009) Podręczny słownik medyczny polskoangielski i angielsko-polski. Wydawnictwo lekarskie PZWL Zaniewski, J.(2005) Polsko-łacińsko-angielski Leksykon Diagnoz Medycznych. Warszawa: Wydawnictwo Poltext Wykaz literatury obowiązkowej i uzupełniającej Badziński, A. (2011) Medyczny słownik kolokacji. Warszawa: MediPage Peters M. (2008) A-Z Family Medical Encyclopedia. London: DK Andreoli T. (2003) Dorland s Illustrated Medical Dictionary.Philadelphia: Saunders PRAKTYKA PRZEKŁADU 2 Nazwa Język Efekty kształcenia dla (wiedza, umiejętności, kompetencje społeczne) Tłumaczenie tekstów artystycznych 1 angielski i polski W Słuchacz jest świadomy specyfiki tekstów artystycznych, a co za tym idzie, konieczności użycia innych technik tłumaczeniowych niż np. w przypadku tekstów specjalistycznych (np. medycznych) czy technicznych (np. z dziedziny elektroniki). Jest świadom, iż opublikowane tłumaczenia np. powieści bynajmniej nie są idealne. Jest także świadom roli redaktora w procesie tłumaczenia. Słuchacz jest świadom różnic dotyczących konwencji zapisu tekstów o charakterze artystycznym w jęz. angielskim i 20