Program pracy z uczniem zdolym

Transkrypt

1 Literka.pl Program pracy z uczniem zdolym Data dodania: :29:05 Autor: Katarzyna KlimczukSałaj Program służy do rozwijania zdolności i zainteresowań uczniów, wspierania ich działań w poszerzaniu wiadomości i umiejętności, przygotowywania do udziału w konkursach na szczeblu rejonowym i wojewódzkim. Program jest przeznaczony do realizacji w ramach zajęć pozalekcyjnych i można go dostosować do potrzeb i indywidualnych zainteresowań uczniów. PROGRAMPRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM W PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 7 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W BIAŁYMSTOKU Dokładajcie wszelkich starań kształcąc serce cnotami,umysł naukami, ciało ćwiczeniami! ks. Stanisław Konarski SPIS TREŚCI WSTĘP...1 CELE...2ROZPOZNAWANIE UCZNIA ZDOLNEGO...3OBSZARY UZDOLNIEŃ UCZNIA...5 FORMY I SPOSOBY REALIZACJI...8 OCZEKIWANE EFEKTY...10 ZADANIA DYREKCJI, NAUCZYCIELI, PEDAGOGA SZKOLNEGO I RADY RODZICÓW...11 EWALUACJA PROGRAMU...11

2 BIBLIOGRAFIA...12 WSTĘP Proponowany program zajęć dydaktycznych przeznaczony jest do realizacji w gimnazjum w klasach IIII z uczniem zdolnym. Uczeń zdolny to uczeń wykazujący ponadprzeciętny poziom rozwoju umysłowego, połączony z ciekawością poznawczą i wysokim poziomem motywacji, przejawiającym się w samodzielnym i konsekwentnym poszukiwaniu odpowiedzi na stawiane przez siebie pytania. Program służy do rozwijania zdolności i zainteresowań uczniów, wspierania ich działań w poszerzaniu wiadomości i umiejętności, przygotowywania do udziału w konkursach na szczeblu rejonowym i wojewódzkim. Program jest przeznaczony do realizacji w ramach zajęć pozalekcyjnych i można go dostosować do potrzeb i indywidualnych zainteresowań uczniów. I. CELE 1. Cele ogólne: rozwijanie umiejętności, zdolności i zainteresowań uczniów, przygotowanie do udziału w konkursach szkolnych i międzygimnazjalnych, promowanie ucznia zdolnego również poprzez promocję ich nauczycieli. 2. Cele szczegółowe: poszerzanie treści programowych, indywidualizowanie pracy dydaktycznej pod względem treści i możliwości uczniów, uwrażliwianie na sztukę poprzez rozwijanie artystycznych umiejętności, rozwijanie talentów sportowych, inspirowanie do aktywności twórczej, ukierunkowanie pracy ucznia, aby osiągnąć postęp w jego rozwoju,

3 doskonalenie uczenia się ucznia, h) motywowanie ucznia do samo rozwoju poprzez stwarzanie odpowiednich warunków, i) wdrażanie do samodzielnego przyswajania wiedzy, przetwarzania i umiejętnego wykorzystania informacji, j) uczenie korzystania z różnych źródeł wiedzy (Internet i encyklopedie multimedialn, k) przygotowanie do konkursów przedmiotowych i międzyprzedmiotowych. II. ROZPOZNAWANIE UCZNIA ZDOLNEGO 1. Pod względem intelektu uczniowie zdolni odznaczają się: łatwością rozumienia złożonych i trudnych treści, logicznością myślenia, dużym zakresem uwagi, zdolnością obserwacji, trafnością formułowania uwag, sugestii i sądów, dobrą pamięcią, szybkim tempem pracy. Na lekcjach uczniowie zdolni stawiają zarówno nauczycielom, jak i kolegom wiele pytań; mają bogaty zasób słów, łatwo przyswajają symbolikę naukową i właściwie nią operują. Wypracowania ich charakteryzują się oryginalnym ujęciem tematu; chętnie sięgają po zadania wykraczające poza program nauczania; samodzielnie uczą się języków obcych. Mają dobrą orientację w zagadnieniach współczesnego świata. Lubią prowadzić rozmowy na tematy społecznoetyczne i naukowe. Posiadają dużą wiedzę pozaprogramową. 2. Pod względem umiejętności uczniowie zdolni przejawiają: samodzielność w uczeniu się, ponadprzeciętną zdolność w dostrzeganiu, formułowaniu i rozwiązywaniu problemów,

4 umiejętność stosowania różnych metod w rozwiązywaniu zadań i problemów, zdolność do osiągania rozwiązań jasnych, prostych i ekonomicznych, łatwość skupiania się przez dłuższy czas na danym problemie, inicjatywę, oryginalność i skuteczność w uczeniu się, łatwość i jasność w przekazywaniu wiedzy osobom drugim, h) umiejętność organizowania koleżeńskich zespołów samokształceniowych, i) selektywność i trafność w doborze książek, czasopism i stron internetowych. 3. Pod względem charakteru uczniowie zdolni odznaczają się: poczuciem obowiązku i pracowitością, silną motywacją, zapałem do nauki, wewnętrznym zdyscyplinowaniem, wytrwałością intelektualną, rezygnacją z przyjemności na rzecz obowiązku, silnym dążeniem do osiągnięcia postawionego celu, dużą ambicją i uporem, zgodą na działania, które nie przynoszą od razu wyników lub nagrody, małą skłonnością do chwalenia się i przeceniania swojej wiedzy, silną wrażliwością emocjonalną, h) twórczą postawą w kierowaniu własnym rozwojem intelektualnym i moralnym, i) samoakceptacją i poczuciem własnej wartości. Uczniowie zdolni często izolowani przez zespoły klasowe, wyśmiewani przez kolegów, niedostrzegani przez nauczycieli, samotnie realizują stawiane przed sobą cele poznawcze i dopiero w szkole średniej lub na studiach ujawniają się ich nieprzeciętne możliwości i osiągnięcia. 4. Zdolności twórcze uczniów przejawiają się w: ogarnianiu wielu idei równocześnie,

5 w twórczej, krytycznej dyskusji, zdolności do produkowania wytworów nowych i oryginalnych. 5. Pod względem cech negatywnych, możemy u uczniów zdolnych zaobserwować: brak emocjonalnego zrównoważenia, wysoki stopień znerwicowania, duże trudności z przystosowaniem społecznym, samotność, skrytość, brak nawyków towarzyskich, pełna rezerwy postawa względem otoczenia, przyjmowanie roli obserwatora, a nie uczestnika zdarzeń, h) walka o stopnie. III. OBSZARY UZDOLNIEŃ UCZNIA W wyniku realizacji programu uczeń rozwinie uzdolnienia w obszarach: 1. Humanistyczny: dziecko samo chętnie sięga po książkę i czyta ze zrozumieniem, wyprzedza rówieśników w umiejętności pisania i czytania, z łatwością potrafi wymyślać logiczne i ciekawe opowiadania, pisze historyjki z niezwykłym lub nieoczekiwanym zakończeniem, zarówno w mowie, jak i w piśmie posługuje się bogatym słownictwem, jest wrażliwe na uczucia innych i potrafi rozpoznać ukryte intencje ludzkich zachowań, jest bystrym i wnikliwym obserwatorem ludzkich zachowań,

6 h) szybko rozpoznaje związki przyczynowoskutkowe, i) jest wrażliwe i refleksyjne, j) odczytuje sensy metaforyczne w dziełach literackich, filmowych, teatralnych. 2. Matematycznoinformatyczny: dziecko od najmłodszych lat szybko operuje cyframi i liczbami, oblicza wszystko raczej skrótami niż długimi sposobami, przejawia prawdziwe zainteresowanie różnymi działami matematyki jasno formułuje myśli, potrafi uogólniać, widzi konkretny problem na ogólnym tle wykazuje wytrwałość i upór w rozwiązywaniu zadań. 3. Technicznoprzyrodniczy: dziecko potrafi się jasno i precyzyjnie wyrażać, jest bardziej od rówieśników oczytane, szczególnie w literaturze naukowej, czyta czasopisma i książki na tematy techniczne, dogłębnie i długo potrafi zajmować się dziedziną swych zainteresowań naukowych, potrafi dostrzec i zrozumieć różne pojęcia i związki, interesuje się tym, jak funkcjonują różne urządzenia techniczne, jego hobby to konstruowanie np. urządzeń elektronicznych, zręcznie posługuje się narzędziami, lubi rysować przedmioty mechaniczne lub różne plany, projekty. 4. Twórczy: dziecko jest pełne pomysłów w zakresie różnych przedmiotów i zainteresowań, ma inwencję, wymyśla oryginalne dzieła (opowiadania, sztuki, itp.), wykorzystuje materiały i środki mowy w nowy, niezwykły sposób,

7 chętnie eksperymentuje, by uzyskać odpowiedź na nurtujące je pytania, zadaje dużo dociekliwych pytań, jest otwarte na nowe pomysły i metody, jest wytrwałe w każdym podejmowanym przez siebie przedsięwzięciu. 5. Sportowy: chętnie wykonuje różne ćwiczenia fizyczne, rywalizuje w grach i zabawach, za każdym razem wyróżnia się grach i sportach, wyróżnia się doskonałą koordynacją ruchów, szybko rozwija się motorycznie, z powodzeniem rywalizuje w sporcie z dziećmi starszymi od siebie. 6. Artystyczny: przejawia oryginalność w doborze tematów, technik, materiałów, kompozycji, wykorzystuje sztukę do wyrażania swoich uczuć, lubi odwiedzać galerie i wystawy oraz wykazuje zainteresowanie dziełami sztuki, zauważa szczegóły i barwy, których mogą nie dostrzegać inne dzieci, dziecko przejawia zdolność odgrywania różnych ról, osiąga ogromną satysfakcję z przedstawień aktorskich, potrafi z ekspresją operować głosem, dobrze śpiewa, ma naturalny słuch muzyczny oraz wyczucie rytmu, h) wymyśla oryginalne melodie, i) szybko opanowuje technikę gry na instrumentach. 7. Społecznoprzywódczy: dostrzega problemy innych ludzi i jest gotów nieść pomoc, ma silne poczucie sprawiedliwości społecznej, potrafi zaszczepić innym entuzjazm do pomysłu lub projektu,

8 ma silne poczucie lojalności grupowej lub indywidualnej, okazuje innym cierpliwość i tolerancję, jest bardzo pewne siebie, lubi odgrywać rolę przywódcy dzieci uznają go za przewodnika. IV. FORMY I SPOSOBY REALIZACJI 1. Formy pracy z uczniem zdolnym: na lekcji: różnicowanie treści i wymagań, stawianie problemów, referat wykorzystujący literaturę z danego przedmiotu, zlecone zadania indywidualne, analiza literatury przedmiotu, projekt uczniowski, rozwijanie samodzielności według indywidualnego tempa oraz usamodzielnienie poprzez obudowanie emocjonalnomotywacyjne zamierzeń i planów, wdrażanie do roli lidera zespołu i asystenta nauczyciela. poza lekcjami: przedmiotowe koła zainteresowań, kontakty indywidualne przed konkursami, przeglądami, itp., szkolne konkursy i przeglądy, zajęcia szkolnego kabaretu Cebula, zajęcia chóru szkolnego, wycieczki dydaktyczne, lekcje muzealne, obozy naukowe, wykorzystanie szczególnych zainteresowań uczniów w dziedzinie informatyki do

9 przygotowania pomocy dydaktycznych dla nauczycieli oraz różnych opracowań dotyczących życia szkoły, realizacja projektów edukacyjnych, działania w szkolnym Samorządzie Uczniowskim. poza szkołą: zawody międzyszkolne, konkursy, przeglądy i olimpiady, wycieczki edukacyjne, wymiana doświadczeń z uczniami ze szkół zagranicznych w ramach programu Comenius, specjalistyczne zajęcia pozaszkolne w szkole językowej, szkole muzycznej oraz teatrze amatorskim, spotkania z osobowościami świata nauki, polityki, sportu, w szczególności z udziałem rodowitych Białostoczan. 2. Sposoby pracy z uczniem zdolnym: prowadzenie kół zainteresowań, dodatkowe lekcje z godzin do dyspozycji dyrektora dla uczniów szczególnie zainteresowanych, indywidualny tok nauczania przedmiotu, z którego uczeń wykazuje ponadprzeciętną wiedzę i zdolności, zajęcia dla dzieci uzdolnionych artystycznie: kabaret szkolny Cebula, chór szkolny, zajęcia sportowe: aerobik artystyczny, SKS z piłki siatkowej, zajęcia strzeleckie w Klubie Sportowym Kaliber. V. OCZEKIWANE EFEKTY Realizacja treści winna przynieść następujące efekty:

10 1. Uczeń: rozwinął swoje uzdolnienia i zainteresowania, prezentuje swoją wiedzę i umiejętności na konkursach, przeglądach, zawodach sportowych i osiąga sukcesy, prowadzi dyskusje na znane mu tematy, umie współpracować z innymi, wykorzystuje media, Internet, w samodzielnym dochodzeniu do wiedzy. 2. Nauczyciel: zna tajniki pracy z uczniem zdolnym, dzieli się swoją wiedzą i zdobytym doświadczeniem dotyczącym pracy z uczniem zdolnym, współpracuje z nauczycielami z innych szkół, organizuje turnieje, konkursy i rozgrywki sportowe na szczeblu międzyszkolnym, jest promowany jako nauczyciel ucznia zdolnego poprzez wpisanie jego nazwiska obok nazwiska laureata konkursu przedmiotowego. VI. ZADANIA DYREKCJI, NAUCZYCIELI, PEDAGOGA SZKOLNEGO I RADY RODZICÓW 1. Zadania dyrektora: stwarzanie nauczycielowi możliwości pogłębiania swej wiedzy w zakresie pracy z uczniem uzdolnionym, promowanie nauczycieli pracujących z uczniem uzdolnionym, zapewnienie warunków do realizacji programu. 2. Zadania nauczycieli: realizacja na zajęciach form pracy ujętych w programie, współpraca z zespołem, rodzicami, wychowawcą. 3. Zadania pedagoga:

11 współpraca z Poradnią PsychologicznoPedagogiczną, nauczycielami, kontakty z rodzicami, wychowawcami uczniów uzdolnionych, opieka psychologicznopedagogiczna nad uczniem uzdolnionym. 4. Zadania biblioteki szkolnej: gromadzenie i eksponowanie księgozbioru dotyczącego pracy z uczniem zdolnym, wzbogacenie zbiorów biblioteki o publikacje będące w kręgu zainteresowań uczniów uczestniczących w szklonym programie. 5. Zadania Rady Rodziców: współpraca polegająca na wspieraniu działań szkoły na rzecz rozwoju ucznia zdolnego poprzez dofinansowywanie dodatkowych zajęć oraz symbolicznych nagród dla nauczycieli, których uczniowie osiągają sukcesy na szczeblach rejonowych i wojewódzkich. VII. EWALUACJA PROGRAMU 1. Obserwacja pracy i osiągnięć uczniów. 2. Rozmowy z uczniami, nauczycielami 3. Zamieszczenie informacji o sukcesach i osiągnięciach uczniów na stronie internetowej szkoły, w gablotach. BIBLIOGRAFIA 1. J. W. Eby. J. F.Smutny, Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży, WSiP Warszawa T. Lewowicki, Kształcenie uczniów zdolnych, WSiP Warszawa Biblioteczka Reformy 15, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa D.Nakoneczna, W poszukiwaniu koncepcji kształcenia zdolnych, TST Warszawa Materiały dostępne w serwisach internetowych. Dane autora: Katarzyna KlimczukSałaj

12

13

14

15 Literka.pl Literka.pl