PROGRAM WSPIERANIA UZDOLNIEŃ I ZAINTERESOWAŃ W SZKOLE PODSTAWOWEJ W RADOSTOWIE ŚREDNIM

Transkrypt

1 PROGRAM WSPIERANIA UZDOLNIEŃ I ZAINTERESOWAŃ W SZKOLE PODSTAWOWEJ W RADOSTOWIE ŚREDNIM Dokładajcie wszelkich starań kształcąc serce cnotami, umysł naukami, ciało ćwiczeniami! (ks. Stanisław Konarski)

2 WSTĘP Proponowany program wspierania uzdolnień i zainteresowań przeznaczony jest do realizacji w Szkole Podstawowej w Radostowie Średnim w klasach I VII. Służy on rozwijaniu uzdolnień, predyspozycji i zainteresowań uczniów, wspieraniu ich działań w zdobywaniu wiedzy i umiejętności, przygotowywaniu do udziału w konkursach na szczeblu szkolnym, powiatowym oraz wojewódzkim. Program jest przeznaczony do realizacji w ramach zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych. Można go dostosowywać do potrzeb i indywidualnych zainteresowań uczniów. I. CELE PROGRAMU 1) Cele ogólne: a) diagnoza indywidualnych predyspozycji i uzdolnień ucznia, b) wspieranie rozwoju różnorodnych uzdolnień i zainteresowań uczniów, b) motywowanie ucznia do samorozwoju poprzez stwarzanie odpowiednich warunków, c) inspirowanie ucznia do aktywności twórczej, d) promowanie ucznia zdolnego również poprzez promocję ich nauczycieli. 2) Cele szczegółowe: a) indywidualizowanie pracy dydaktycznej pod względem treści i możliwości uczniów, b) uwrażliwianie na sztukę poprzez rozwijanie artystycznych umiejętności, c) rozwijanie talentów sportowych, d) ukierunkowanie pracy ucznia, aby osiągnąć postęp w jego rozwoju, e) doskonalenie uczenia się, f) wdrażanie do samodzielnego przyswajania wiedzy, przetwarzania i umiejętnego wykorzystania informacji, g) uczenie korzystania z różnych źródeł wiedzy (Internet i encyklopedie multimedialne), h) przygotowanie do konkursów przedmiotowych i międzyprzedmiotowych, i) poszerzanie treści programowych. II. ROZPOZNAWANIE UZDOLNIEŃ I PREDYSPOZYCJI Ustalenie czy dziecko jest uzdolnione to zadanie trudne i wymagające rozpoczęcia w możliwie najwcześniejszym wieku. Nie można przy tym zapominać, że każde dziecko jest inne i powinno być traktowane z pełnym respektem dla swojej indywidualności. Uzdolnienia u

3 jednych rozwijać się mogą szybciej, u innych wolniej, a niestymulowane mogą po prostu zanikać. Nauczyciele powinni orientować się, jakie zachowania dzieci są oznaką uzdolnień. W tym celu niezbędna jest wiedza dotycząca charakterystycznych cech dziecka uzdolnionego. Cechy te nie mogą jednak być jedynym kryterium, dlatego nie należy "podchodzić" do nich bezkrytycznie i traktować jako "wyroczni". Dziecko uzdolnione jest "inne", co można stwierdzić już na podstawie wstępnej obserwacji. Prawidłowości rozwojowe dziecka uzdolnionego można przedstawić w postaci ogólnej charakterystyki, ale należy mieć na uwadze fakt, że pewne kryteria diagnostyczne w wypadku jednych dzieci się sprawdzają, natomiast w wypadku innych nie. Dlatego diagnoza powinna zostać pogłębiona i zweryfikowana. W naszej szkole rozpoznaniu uzdolnień i predyspozycji służy: a) systematyczna analiza wyników kształcenia prowadzoną przez nauczycieli, wychowawców i pedagoga szkolnego, b) bieżąca obserwacja funkcjonowania ucznia w środowisku szkolnym, c) analiza ankiet skierowanych do rodziców uczniów na dwóch poziomach kształcenia. Pierwsze badanie przeprowadza się na pierwszym lub drugim zebraniu z rodzicami uczniów pierwszej klasy. Kolejne badanie ma miejsce w klasie czwartej. Ankietę przeprowadza wychowawca klasy lub szkolny koordynator ds. uzdolnień. Przed wypełnieniem ankiet należy zapoznać adresatów badania z pkt. IV. Obszary uzdolnień uczniów niniejszego programu. Wyniki badania wykorzystuje się podczas rekrutacji na kółka zainteresowań, a zgłoszone sugestie rodziców rozważa się wspólnie podczas zebrania Rady Pedagogicznej. Również nauczyciele-przedmiotowcy proponują uczestnictwo uczniów w zajęciach dodatkowych, gdyż bezpośrednio obserwują predyspozycje uczniów. Także sam uczeń ma prawo zgłosić chęć uczestnictwa w wybranym kole zainteresowań. III. CECHY UCZENIA UZDOLNIONEGO Uczeń uzdolniony to uczeń wykazujący ponadprzeciętny poziom rozwoju w określonej dziedzinie / dziedzinach, połączony z ciekawością poznawczą i wysokim poziomem motywacji, przejawiającym się w samodzielnym i konsekwentnym poszukiwaniu odpowiedzi na stawiane przez siebie pytania.

4 Ogólna charakterystyka dziecka uzdolnionego Sfera intelektualna Dziecko uzdolnione zadaje mnóstwo pytań, przy czym cechą charakterystyczną tych pytań jest ich jakość (pytania "abstrakcyjne" pojawiają się bardzo wcześnie, np. u 2-latka na poziomie 4-latka, a u 8-latka na poziomie 15-latka). Potrafi być zawzięte w pogoni za wiedzą i szybciej niż rówieśnicy wychwytuje to, "co istotne", a interesuje się raczej tym, co niezwykłe i niekonwencjonalne. Gdy ma do wyboru odpoczynek na podwórku czy lekturę interesującej książki, bez wahania wybierze książkę, bowiem w czysto intelektualnych dążeniach znajduje zarówno przyjemność, jak i wyzwanie. Dziecko uzdolnione zagłębia się w szczególnie interesujące go zagadnienia tak szybko, że wręcz nie wiadomo, kiedy opanowuje terminologię danej dziedziny i zaczyna się nią w sposób efektywny posługiwać. W podjętej pracy wykazuje taką koncentrację na zadaniu i ciekawość, że zapomina o innych "rzeczach", np. o jedzeniu czy przerwie. Zwykle też wcześnie (przed 2 r. ż.) zaczyna mówić i posługiwać się całymi zdaniami oraz wyszukanym słownictwem. Wcześniej niż rówieśnicy zaczyna jednocześnie czytać ze zrozumieniem oraz pisać. Dziecko uzdolnione uczy się chętnie, szybko i efektywnie, ale woli pracować samodzielnie, według własnego planu. Poza tym szybko się nudzi, jeśli musi uczyć się "czegoś" długo, a szczególnie szybko się nudzi przy powtarzaniu dobrze opanowanego materiału. Natomiast chętnie rozwiąże trudne zadanie z treścią, w którym będzie mogło zastosować swoje tak doskonale opanowane umiejętności. Oczywiście, największe zainteresowanie wzbudza u dziecka materiał nowy. Swoistą cechą dziecka uzdolnionego jest ciągłe niezadowolenie ze swoich osiągnięć, ogromna ambicja, perfekcjonizm, ale też zajmowanie się jednocześnie dwoma rzeczami naraz, co (paradoksalnie) nie wpływa na obniżenie poziomu jego koncentracji na zadaniach i efektywności ich wykonania. Nauczyciele mogą zauważyć, że takie dziecko notorycznie nie uważa i kręci się w czasie lekcji czyli nudzi się, ale nie mogą zapominać, że pomimo to doskonale śledzi przebieg lekcji. Osobowość Dziecko uzdolnione często wykazuje głęboką wrażliwość na cudze i własne uczucia, niesprawiedliwość i nieszczęścia oraz dużo czasu spędza na marzeniach, co może być błędnie interpretowane jako nieobecność myślową i niepokojące (rozmowy z samym sobą). Jest bardzo wrażliwe na krytykę, nie przyjmuje uwag (nawet uzasadnionych), ma silną potrzebę osiągnięć i jest żądne pochwał, a przy tym nie umie (na początku) radzić sobie z

5 niepowodzeniem. Są też dzieci, które mogą być całkowicie samowystarczalne i niezależne stąd nie przejmują się tym, co inni o nich sądzą. Jednak pod adresem również takich dzieci jakakolwiek krytyka powinna być przemyślana i konstruktywna. Dziecko uzdolnione ma niezwykłe poczucie humoru - tak zwane subtelne wyczucie ironii i lekki "czarny" humor. Nieformalną metodą rozpoznawania dzieci jest rzucenie jakiegoś niezbyt jasnego lub ironicznego zdania i obserwacja, kto zaczyna się śmiać lub znacząco uśmiechać. Ten ironiczny humor czasami nie działa na dorosłych i może być odbierany jako przejaw arogancji. Dojrzałość emocjonalna Biorąc pod uwagę cechy osobowości, możemy wyróżnić dzieci niedojrzałe emocjonalnie oraz dojrzałe emocjonalnie. W grupie niedojrzałych dzieci uzdolnionych znajdować się mogą tak zwane dzieci "nadpobudliwe psychoruchowo", a więc niecierpliwe, nadmiernie ruchliwe, skłonne do natychmiastowych zmian nastroju od euforii do depresji. W kontaktach z innymi przejawiają agresję, dominację, są przekorne i często popadają w konflikty, stąd nie są na ogół lubiane przez rówieśników. W grupie dzieci niedojrzałych emocjonalnie są też dzieci "ogólnie zahamowane" - lękliwe i przesadnie nieśmiałe. Cechuje je skłonność do izolacji lub uległości w stosunku do nauczycieli i grupy rówieśniczej. Dzieci zahamowane prawie nie mają kolegów, a rówieśnicy często nie dostrzegają ich obecności - to dzieci "nie rzucające się w oczy". Samoocena dzieci niedojrzałych emocjonalnie jest zazwyczaj nieadekwatna mają poczucie niższości, nie wierzą we własne siły i zdolności, dlatego też unikają działań. Małą pewność siebie kompensują marzeniami oraz czasami kamuflują postawą "buntownika". Z kolei dzieci dojrzałe emocjonalnie są zrównoważone, umiarkowanie aktywne psychoruchowo, zwykle mają adekwatne poczucie własnej wartości i samoocenę, potrafią trafnie przewidywać własne sukcesy i porażki. Łatwo nawiązują kontakty społeczne z nauczycielami i kolegami, a ich silna potrzeba dominacji idzie w parze z dużą umiejętnością współpracy, dlatego też są zwykle lubiane przez rówieśników. Funkcjonowanie społeczne Dziecko uzdolnione świetnie odnajduje się w starszym towarzystwie i woli bawić się z dziećmi starszymi oraz dorosłymi. Zabawy na poziomie rówieśników są dla niego prymitywnie proste i mało ambitne. Dziecko uzdolnione zwykle wcześnie wykazuje zdolności

6 przywódcze i cieszy się mniejszą popularnością w kręgu rówieśników z piaskownicy, ale nie jest to regułą i zmienia się wraz z wiekiem. Z kolei okres dorastania przechodzi ciężej od nastolatków - jest bardzo krytyczne w stosunku do siebie i obniża się jego ciekawość i aktywność poznawcza, co znajduje odzwierciedlenie w zaskakująco niskich wynikach nauczania. Dziecko uzdolnione posiada wysoką wrażliwość moralną i jest idealistą z dużym poczuciem sprawiedliwości, a przy tym potrafi bronić "ważnych spraw" w sposób bardzo przekonujący, nie dbając przy tym o opinię otoczenia. 1. Pod względem intelektu uczniowie zdolni odznaczają się: a) łatwością rozumienia złożonych i trudnych treści, b) logicznością myślenia, c) dużym zakresem uwagi, d) zdolnością obserwacji, e) trafnością formułowania uwag, sugestii i sądów, f) dobrą pamięcią, g) szybkim tempem pracy. Na lekcjach uczniowie zdolni stawiają zarówno nauczycielom, jak i kolegom wiele pytań. Mają bogaty zasób słów, łatwo przyswajają symbolikę naukową i właściwie nią operują. Wypracowania ich charakteryzują się oryginalnym ujęciem tematu. Chętnie sięgają po zadania wykraczające poza program nauczania. Samodzielnie uczą się języków obcych. Mają dobrą orientację w zagadnieniach współczesnego świata. Lubią prowadzić rozmowy na różnorodne tematy. Posiadają dużą wiedzę ogólną. 2. Pod względem umiejętności uczniowie zdolni przejawiają: a) samodzielność w uczeniu się, b) ponadprzeciętną zdolność w dostrzeganiu, formułowaniu i rozwiązywaniu problemów, c) umiejętność stosowania różnych metod w rozwiązywaniu zadań i problemów, d) zdolność do osiągania rozwiązań jasnych, prostych i ekonomicznych, e) łatwość skupiania się przez dłuższy czas na danym problemie, f) inicjatywę, oryginalność i skuteczność w uczeniu się, g) łatwość i jasność w przekazywaniu wiedzy osobom drugim, h) umiejętność organizowania koleżeńskich zespołów samokształceniowych, i) selektywność i trafność w doborze książek, czasopism i stron internetowych. 3. Pod względem charakteru uczniowie zdolni odznaczają się: a) poczuciem obowiązku i pracowitością, silną motywacją, zapałem do nauki, wewnętrznym zdyscyplinowaniem, wytrwałością intelektualną, b) rezygnacją z przyjemności na rzecz obowiązku, c) silnym dążeniem do osiągnięcia postawionego celu,

7 d) dużą ambicją i uporem, e) zgodą na działania, które nie przynoszą od razu wyników lub nagrody, f) małą skłonnością do chwalenia się i przeceniania swojej wiedzy, g) silną wrażliwością emocjonalną, h) twórczą postawą w kierowaniu własnym rozwojem intelektualnym i moralnym, i) samoakceptacją i poczuciem własnej wartości. 4. Zdolności twórcze uczniów przejawiają się w: a) ogarnianiu wielu idei równocześnie, b) w twórczej, krytycznej dyskusji, c) zdolności do produkowania wytworów nowych i oryginalnych. 5. Pod względem cech negatywnych, możemy u uczniów zdolnych zaobserwować: a) brak emocjonalnego zrównoważenia, b) wysoki stopień znerwicowania, c) duże trudności z przystosowaniem społecznym, d) samotność, skrytość, e) brak nawyków towarzyskich, f) pełna rezerwy postawa względem otoczenia, g) przyjmowanie roli obserwatora, a nie uczestnika zdarzeń, h) walka o stopnie. IV. OBSZARY UZDOLNIEŃ UCZNIA 1) HUMANISTYCZNY a) samo chętnie sięga po książkę i czyta ze zrozumieniem, b) wyprzedza rówieśników w umiejętności pisania i czytania, c) z łatwością potrafi wymyślać logiczne i ciekawe opowiadania, d) pisze historyjki z niezwykłym lub nieoczekiwanym zakończeniem, d) zarówno w mowie, jak i w piśmie posługuje się bogatym słownictwem, e) jest wrażliwe na uczucia innych i potrafi rozpoznać ukryte intencje ludzkich zachowań, f) jest bystrym i wnikliwym obserwatorem ludzkich zachowań, g) szybko rozpoznaje związki przyczynowo-skutkowe, h) jest wrażliwe i refleksyjne, i) odczytuje sens metaforyczny w dziełach literackich, filmowych, teatralnych. 2. MATEMATYCZNO-INFORMATYCZNY a) szybko operuje cyframi i liczbami, b) oblicza wszystko raczej skrótami niż długimi sposobami, c) przejawia prawdziwe zainteresowanie różnymi działami matematyki d) jasno formułuje myśli, e) potrafi uogólniać, widzi konkretny problem na ogólnym tle wykazuje wytrwałość i upór w rozwiązywaniu zadań.

8 3. TECHNICZNO-PRZYRODNICZY a) potrafi się jasno i precyzyjnie wyrażać, b) jest bardziej od rówieśników oczytane, szczególnie w literaturze naukowej, czyta czasopisma i książki na tematy techniczne i przyrodnicze, c) dogłębnie i długo potrafi zajmować się dziedziną swych zainteresowań naukowych, d) potrafi dostrzec i zrozumieć różne pojęcia i związki, e) interesuje się tym, jak funkcjonują różne urządzenia techniczne, f) jego hobby to konstruowanie np. urządzeń elektronicznych, zręcznie posługuje się narzędziami, g) lubi rysować przedmioty mechaniczne lub różne plany, projekty, h) kocha, pielęgnuje i hoduje rośliny i zwierzęta. 4. TWÓRCZY a) jest pełne pomysłów w zakresie różnych przedmiotów i zainteresowań, b) ma inwencję, wymyśla oryginalne dzieła (opowiadania, sztuki, itp.), c) wykorzystuje materiały i środki mowy w nowy, niezwykły sposób, d) chętnie eksperymentuje, by uzyskać odpowiedź na nurtujące je pytania, e) zadaje dużo dociekliwych pytań, jest otwarte na nowe pomysły i metody, f) jest wytrwałe w każdym podejmowanym przez siebie przedsięwzięciu. 5. SPORTOWY a) chętnie wykonuje różne ćwiczenia fizyczne, b) rywalizuje w grach i zabawach, za każdym razem wyróżnia się grach i sportach, c) wyróżnia się doskonałą koordynacją ruchów, szybko rozwija się motorycznie, d) z powodzeniem rywalizuje w sporcie z dziećmi starszymi od siebie. 6. ARTYSTYCZNY a) przejawia oryginalność w doborze tematów, technik, materiałów, kompozycji, b) wykorzystuje sztukę do wyrażania swoich uczuć, c) lubi odwiedzać galerie i wystawy oraz wykazuje zainteresowanie dziełami sztuki, d) zauważa szczegóły i barwy, których mogą nie dostrzegać inne dzieci, e) dziecko przejawia zdolność odgrywania różnych ról, osiąga ogromną satysfakcję z przedstawień aktorskich, f) potrafi z ekspresją operować głosem, dobrze śpiewa, g) ma naturalny słuch muzyczny oraz wyczucie rytmu, h) wymyśla oryginalne melodie, i) szybko opanowuje technikę gry na instrumentach. j) chętnie śpiewa, tańczy, gra na instrumencie, k) słucha muzyki, l) kolekcjonuje płyty, nagrania, filmy, reprodukcje, obrazy, fotosy swoich idoli itp

9 7. SPOŁECZNO-PRZYWÓDCZY a) dostrzega problemy innych ludzi i jest gotów nieść pomoc, b) ma silne poczucie sprawiedliwości społecznej, c) potrafi zaszczepić innym entuzjazm do pomysłu lub projektu, d) ma silne poczucie lojalności grupowej lub indywidualnej, e) okazuje innym cierpliwość i tolerancję, f) jest bardzo pewne siebie, g) lubi odgrywać rolę przywódcy dzieci uznają go za przewodnika. V. FORMY I SPOSOBY REALIZACJI Ze względu na szczególne uzdolnienia uczniowie zostają objęci pomocą psychologicznopedagogiczną w formach określonych w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej, a także wszechstronnym wsparciem nauczycieli, wychowawcy i pedagoga. O potrzebie objęcia ucznia pomocą pp na początku każdego semestru wychowawca pisemnie informuje rodziców. Informacja ta zawiera ustalone formy pomocy, okres jej udzielania oraz wymiar godzin zajęć. 1. Formy wsparcia ucznia uczniów obejmuje w ramach pomocy psychologicznopedagogicznej: a) zajęcia rozwijające uzdolnienia koła zainteresowań (język niemiecki, angielski, koło polonistyczne, teatralne, artystyczno-muzyczne, matematyczno-przyrodnicze, plastyczne, sportowe) b) indywidualny tok nauki, c) indywidualny program nauczania, d) porady i konsultacje dla rodziców ucznia. 2. Formy pracy z uczniem uzdolnionym: a) na lekcji: * różnicowanie treści zadań i wymagań edukacyjnych, dostosowywanie poziomu trudności zadań rozwiązywanych na lekcji i zadań domowych w celu uniknięcia znudzenia i zniechęcenia, * wykorzystywanie logicznego myślenia i kreatywności uczniów poprzez stawianie problemów, * zadania indywidualne -tj. referaty wykorzystujący literaturę z danego przedmiotu, projekt uczniowski, przygotowanie wykładu jako elementu lekcji, przygotowanie treści zadań, * rozwijanie samodzielności poprzez pozwolenie uczniowi na pracę według indywidualnego tempa, * wdrażanie do roli lidera zespołu i asystenta nauczyciela, * gromadzenie powstałych projektów, referatów, zleconych indywidualnych zadań informatycznych, prac plastyczno-

10 technicznych, własnych utworów literackich, przedstawień teatralnomuzyczno-tanecznych, zdjęć itp. w celu prezentacji ich uczniom w czasie lekcji i podczas Gali Talentów zaproszonym gościom i rodzicom, b) poza lekcjami: * udział w kołach zainteresowań, * aktywny udział w sekcjach samorządu uczniowskiego zgodnie z potrzebami i zainteresowaniami uczniów, * promowanie efektów pracy ucznia podczas uroczystości szkolnych i pozaszkolnych, wystaw, przeglądów, konkursów, itp. * indywidualne wsparcie - przed konkursami, przeglądami, wdrażanie do tutoringu indywidualna relacja N U. * wdrażanie do pomocy koleżeńskiej udzielanej uczniom słabszym, * wycieczki dydaktyczne, * wykorzystanie szczególnych zainteresowań uczniów w dziedzinie informatyki, * przygotowanie pomocy dydaktycznych dla nauczycieli oraz różnych opracowań dotyczących życia szkoły, * realizacja projektów edukacyjnych, * działania w szkolnym Samorządzie Uczniowskim. c) poza szkołą: * organizacja i udział w zawodach międzyszkolnych, * organizacja i udział w konkursach, przeglądach i olimpiadach, * wyjazdy na wycieczki edukacyjne, * zajęcia pozaszkolne w szkole muzycznej, * warsztaty edukacyjne. 3. Promowanie uzdolnień i zainteresowań: a) gromadzenie projektów, referatów, zleconych indywidualnych zadań informatycznych, prac plastyczno-technicznych, własnych utworów literackich, przedstawień teatralno-muzycznotanecznych, zdjęć, filmów itp. w celu prezentacji ich podczas Gali Talentów zaproszonym gościom, rodzicom, nauczycielom, pracownikom szkoły, gminnym władzom i społeczności lokalnej, b) promowanie osiągnięć uczniów na szkolnej stronie internetowej i w mediach lokalnych, c) wskazywanie przykładów i autorytetów, np. poprzez: - prezentowanie wybitnych postaci poprzez wystawki i gazetki szkolne, - stworzenie cyklu prezentacji w formie filmu lub wystawy prac pod hasłem: Fascynuje mnie... przedstawiających osoby z pasją, posiadające ciekawe hobby. Najlepiej aby prezentowane osoby pochodziły ze środowiska lokalnego, bliskiego uczniom. d) Zamieszczenie informacji o sukcesach i osiągnięciach uczniów na stronie internetowej szkoły, na gazetkach, w prasie, telewizji lokalnej.

11 VI. OCZEKIWANE EFEKTY Realizacja treści winna przynieść następujące efekty: 1. Uczeń: a) rozwinął swoje uzdolnienia i zainteresowania, b) wykorzystuje różne źródła informacji ( wym media, Internet) w samodzielnym zdobywaniu wiedzy. c) prezentuje swoją wiedzę i umiejętności na konkursach, zawodach sportowych i osiąga sukcesy, c) potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności w życiu codziennym, e) prawidłowo ocenia swoje umiejętności, ma wysokie poczucie własnych kompetencji, f) zachowuje właściwe relacje zarówno z rówieśnikami, jak i z dorosłymi. 2. Nauczyciel: a) potrafi rozpoznać ucznia uzdolnionego, b) stosuje metody i formy pracy z uczniem zdolnym, b) dzieli się swoją wiedzą i zdobytym doświadczeniem dotyczącym pracy z uczniem zdolnym, c) współpracuje z nauczycielami z innych szkół, d) organizuje turnieje, konkursy i rozgrywki sportowe, e) jest promowany jako nauczyciel ucznia zdolnego poprzez wpisanie jego nazwiska obok nazwiska laureata konkursu przedmiotowego. Podsumowanie całorocznej pracy z uczniem uzdolnionym ma miejsce podczas Gali Talentów - cyklicznej uroczystości, która ma na celu zaprezentowanie efektów działalności w dziedzinie wspierania uzdolnień oraz promocję talentów i zainteresowań uczniów w środowisku lokalnym. Podczas imprezy prezentowane są m.in. efekty pracy: 1) koła artystycznego, w tym a) gra na instrumentach, b) śpiew, c) taniec, d) sztuczki iluzji, e) zabawy integracyjne, f) filmy, g) prezentacje multimedialne, h) sondaże.

12 2) koła teatralnego, w tym a) przedstawienia teatralne, b) recytacje wierszy i prozy. 3) koło plastyczne: a) wystawa prac plastycznych, b) wystaw prac technicznych, c) robótki ręczne. 4) kółko matematyczno-przyrodnicze, w tym a) wystawki i gazetki tematyczne, b) prezentacja doświadczeń, eksperymentów, projektów. 5) SKS: a) tablica wyników, b) prezentacja zdjęć, c) ekspozycja dyplomów i pucharów, d) rocznik sportowy. 6) koła językowe: a) piosenki, b) przedstawienia teatralne w nauczanym języku, c) recytacje wierszy i prozy w nauczanym języku, d) wystawy prac w nauczanym języku, e) wystawki i gazetki tematyczne. VI. ZADANIA DYREKCJI, NAUCZYCIELI, PEDAGOGA SZKOLNEGO I RADY RODZICÓW 1. Zadania dyrektora: a) organizowanie form pomocy psychologiczno-pedagogicznej zgodnie z potrzebami uczniów, b) zapewnianie warunków do ich realizacji; c) stwarzanie nauczycielom możliwości pogłębiania swej wiedzy w zakresie pracy z uczniem uzdolnionym, d) promowanie osiągnięć uczniów, e) promowanie osiągnięć nauczycieli pracujących z uczniem uzdolnionym, 2. Zadania nauczycieli: a) prawidłowe diagnozowanie predyspozycji i uzdolnień ucznia, b) realizacja na zajęciach form pracy ujętych w programie, c) współpraca z rodzicami, wychowawcą, pedagogiem, d) przeprowadzenie badania o upodobaniach dziecka w postaci ankiety dla rodziców: a) na pierwszym lub drugim spotkaniu z rodzicami w klasie 1, b) na pierwszym spotkaniu z rodzicami w klasie 4.

13 3. Zadania pedagoga: a) współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, nauczycielami, b) kontakty z rodzicami, wychowawcami uczniów uzdolnionych, c) opieka psychologiczno-pedagogiczna nad uczniem uzdolnionym. 4. Zadania biblioteki szkolnej: a) gromadzenie i eksponowanie księgozbioru dotyczącego pracy z uczniem zdolnym, b) wzbogacenie zbiorów biblioteki. 5. Zadania rodziców i opiekunów: a) współdziałanie ze szkołą wspierające rozwój dzieci poprzez pomoc w rozpoznawaniu ich uzdolnień wypełniając ankiety diagnozujące, proponując ciekawe zajęcia i pomoc w ich organizacji. 6. Zadania Rady Rodziców: a) współpraca polegająca na wspieraniu działań szkoły na rzecz rozwoju ucznia zdolnego. VII. EWALUACJA PROGRAMU Na podstawie analizy efektów pracy oraz osiągnięć uczniów program podlega ewaluacji. W oparciu o analizę efektywności realizacji programu (sprawozdanie) dokonano zmian w programie w roku 2013/2014 oraz w roku BIBLIOGRAFIA 1. J. W. Eby. J. F. Smutny, Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży, WSiP Warszawa T. Lewowicki, Kształcenie uczniów zdolnych, WSiP Warszawa Biblioteczka Reformy 15, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa D. Nakoneczna, W poszukiwaniu koncepcji kształcenia zdolnych, TST Warszawa Publikacja ORE Wybrane definicje zdolności, uzdolnień, talentu. 6. Materiały dostępne w serwisach internetowych. Opracował zespół: I. Morawska, J. Musielak, J. Wiśniewski Zmiany (2017): T. Filar, K. Kempa-Kujawa