zadbajcie o swoje bezpieczeństwo Dlaczego wybieramy pracę za granicą? Szukacie pracy za granicą na co zwrócić uwagę, czym się kierować?

Transkrypt

1 Zbliża się okres wakacji. Dla jednych z Was to będzie czas relaksu i podróży dla innych czas, w którym podejmiecie pracę, także za granicą. Zanim wyjedziecie z kraju za granicę w celach wypoczynkowych lub w celu podjęcia pracy przeczytajcie poniższe informacje. Nie bagatelizujcie ich nigdy nie wiecie, co może Wam się przydarzyć, zadbajcie o swoje bezpieczeństwo. Dlaczego wybieramy pracę za granicą? Żyjemy w kraju gdzie stopa bezrobocia od lat utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie. Sytuacja ta oraz szalejący od jakiegoś czasu kryzys sprawiają, że wiele osób wyjeżdża, aby zarabiać w innym kraju. Często wydaje się nam, że gdzie indziej będzie łatwiej, że poza Polską jest więcej możliwości i więcej szans na lepsze życie. Wiadomo, że za granicą zarobki są wyższe a warunki pracy lepsze jednak nie zawsze. W innych krajach, zwłaszcza w Europie Zachodniej, także panuje bezrobocie, a państwo chroni rynek pracy przed napływem imigrantów. Dlatego prawo regulujące zatrudnianie cudzoziemców często jest surowe. Szukacie pracy za granicą na co zwrócić uwagę, czym się kierować? Podjęcie pracy daleko od domu to poważny krok i wymaga przemyślanej decyzji. Jeśli rzeczywiście myślisz o zarabianiu pieniędzy poza Polską, nie powinnaś/powinieneś decydować się ani zbyt szybko, ani pod wpływem emocji. Pamiętaj też, że nagły wyjazd nie jest dobrym sposobem na rozwiązanie problemów, które być może masz. Nie traktuj wyjazdu jako możliwości ucieczki! Zanim podejmiesz decyzję, powinnaś/powinieneś odpowiedzieć sobie na następujące pytania: Czy naprawdę chcę pracować za granicą? Dlaczego chcę pracować za granicą? Czy chcę szybko zarobić na bieżące potrzeby i wrócić, czy może wyemigrować na stałe? Czy chcę pracować w swoim zawodzie, czy może wystarczy, że sobie dorobię w pracy niewymagającej wysokich kwalifikacji? Oceń też uczciwie swoją wiedzę, umiejętności i predyspozycje spisane na kartce ułatwią poszukiwania i pozwolą wybrać te oferty, które najbardziej odpowiadają naszym możliwościom i oczekiwaniom. Nie przyjmuj ofert pracy od osób, których nie znasz lub znasz słabo i krótko Jeśli w klubie, dyskotece czy u znajomych poznałaś kogoś, kto z miejsca (albo po krótkiej znajomości) zaproponował, że załatwi Ci dobrą pracę i do tego za granicą Uwaga! Zastanów się! To samo dotyczy znajomych poznanych przez Internet zdarza się że na czacie lub portalu społecznościowym spotykamy kogoś, kto oferuje wspólny wyjazd albo pracę. Taka osoba rzadko kiedy jest wiarygodnym pośrednikiem. Może chce z Ciebie tylko zażartować, ale może też mieć w stosunku do Ciebie nieuczciwe zamiary. Jeśli o pracy za granicą myślisz poważnie, skorzystaj z pomocy profesjonalnego pośrednika albo przynajmniej kogoś, kto dobrze zna rynek pracy w kraju, do którego chcesz wyjechać. Zbierz informacje o kraju, do którego jedziesz Co kraj to obyczaj. Czasami warunki pobytu i obyczaje w innych państwach Europy są zupełnie inne niż w Polsce. Przed wyjazdem postaraj się poczytać w książkach, czasopismach czy Internecie o kraju, w którym zamierzasz pracować. Im więcej wiesz, tym łatwiej Ci będzie przystosować się do panujących tam warunków i tym bezpieczniejszy będzie pobyt za granicą. I nic Cię nie zdziwi ani nie zaskoczy. Upewnij się także, jaka jest sytuacja na rynku pracy w kraju do którego jedziesz oraz jak regulowane jest zatrudnianie obcokrajowców. Pamiętaj, że nie we wszystkich państwach członkowskich UE można się zatrudnić bez dodatkowych formalności. W większości starych państw Unii od roku 2004 obowiązywały tzw. okresy przejściowe. Obecnie (grudzień 2009) okres przejściowy obowiązuje tylko w Austrii i Niemczech. Jeśli natomiast chcesz legalnie pracować poza Unią Europejską, wtedy na pewno będziesz potrzebować pozwolenia na pracę. 1

2 Praca kobiet Z różnych względów kobiety są w Polsce rzadziej poszukiwane jako pracownicy, stanowią także większość bezrobotnych. Jednak częściej to one są odpowiedzialne za wychowanie dzieci i prowadzenie gospodarstwa domowego. To wszystko sprawia, że bardzo często właśnie kobiety chcą wyjechać i pracować za granicą, ponieważ wierzą, że jest to szansa na poprawę sytuacji materialnej. Badania pokazują, że wśród wyjeżdżających z Polski i innych krajów postkomunistycznych jest coraz więcej kobiet. Naukowcy mówią nawet o zjawisku zwanym feminizacją migracji oznacza to, że duża część osób opuszczających ojczyznę, aby pracować gdzie indziej, to kobiety. Zdarza się, że kobiety, zwłaszcza młode decydują się podjąć pracę wiążąca się z eksponowaniem swojego ciała jako tancerki czy hostessy. Osoba wykonująca taki zawód, zwykle w klubie czy innym lokalu, często bywa obiektem komentarzy i niewybrednych zaczepek ze strony klientów. Jeśli chcesz zarabiać jako tancerka czy hostessa, powinnaś się z tym liczyć. Uwaga! Niebezpieczeństwo! Handel ludźmi i praca przymusowa Na pewno słyszałaś/słyszałeś o handlu ludźmi. Jest to proceder, który polega na kupnie i sprzedaży istot ludzkich w celu ich wykorzystania seksualnego i/lub ekonomicznego. Handel ludźmi przybiera różne postacie. Kobiety najczęściej są zmuszane do prostytucji, ale także do innych prac (np. przetrzymywane w domach jako gosposie). Osoby, które padają ofiarami handlu ludźmi niejednokrotnie muszą pracować w polu czy na budowie po kilkanaście godzin dziennie, bez wynagrodzenia i w złych warunkach, często pilnowani przez uzbrojonych strażników. Osoby takie, mogą być też zmuszane do kradzieży lub do żebrania. Ci ludzie to ofiary handlu! Handel ludźmi to łamanie praw człowieka, które często wiąże się z przemocą fizyczną lub psychiczną, gwałtem, porwaniem i zniewoleniem. Jest to także poważne przestępstwo, najczęściej międzynarodowe za popełnienie którego grozi w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej wysoka kara. Polski kodeks karny mówi: Kto uprawia handel ludźmi nawet za ich zgodą, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 (art k.k.). Możesz jednak zadbać o swoje bezpieczeństwo i zminimalizować ryzyko stania się ofiarą handlu ZANIM WYJEDZIESZ 1. Dopełnij wszelkich formalności (sprawdź ważność swojego paszportu i dowodu osobistego jeśli wyjeżdżasz na ich podstawie, zgromadź inne konieczne do podjęcia pracy dokumenty np.: zaświadczenia potwierdzające Twoje kwalifikacje zawodowe). 2. Ubezpiecz się (od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia). 3. Sprawdź, czy pośrednik (firma pośrednicząca) oferujący Ci pracę działa legalnie, tzn. czy jest zarejestrowany w KRAZ (Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia) i posiada odpowiedni certyfikat (od 1 listopada 2005 certyfikaty wydaje Urząd Marszałka Województwa). 4. Upewnij się, że Twój pracodawca istnieje. Dowiedz się o nim jak najwięcej. Poszukaj w Internecie, poproś pośrednika o adres, numer telefonu pracodawcy. Skontaktuj się z nim. 5. Dowiedz się na co możesz liczyć ze strony pośrednika w razie kłopotów w pracy (np. w sytuacji, kiedy warunki pracy są inne niż oferowano, masz problemy z pracodawcą czy z wyegzekwowaniem swojego wynagrodzenia). Poproś pośrednika o zobowiązanie na piśmie. 6. Dokładnie czytaj wszystkie dokumenty, które pokazuje Ci pośrednik, zwłaszcza te, które masz podpisać. Jeśli czegoś nie rozumiesz pytaj! 7. Nie podpisuj dokumentu, którego treści nie rozumiesz! 8. Jeśli dajesz pośrednikowi pieniądze, zawsze domagaj się pokwitowania. 2

3 9. Zrób kserokopie dokumentów, które ze sobą zabierasz (paszportu, dowodu osobistego, wiz, pozwolenia na pracę, umowy o pracę) i zostaw bliskim (osobom, którym ufasz). Dołącz do dokumentów aktualną fotografię. 10. Zostaw też adres, pod którym będziesz przebywać za granicą, numer telefonu, imię i nazwisko pracodawcy oraz nazwiska i adresy osób, z którymi wyjeżdżasz (lepiej nie wyruszać w pojedynkę). Informuj bliskich o zmianach adresu i miejsca pracy. 11. Ustal częstotliwość kontaktów telefonicznych z bliskimi (osobami, którym ufasz) np. raz w tygodniu o określonej porze. Ustal hasło, którym się posłużysz w przypadku ewentualnych kłopotów i niemożności powiedzenia tego wprost przez telefon, np. przekaż pozdrowienia dla kogoś, kto nie istnieje. ZABIERZ ZE SOBĄ 1. Adres i numer telefonu najbliższego polskiego konsulatu w kraju do którego jedziesz. W razie jakichkolwiek kłopotów tam otrzymasz pomoc. 2. Słownik lub rozmówki jeśli nie jesteś pewna, czy dasz sobie radę z miejscowym językiem. 3. Numer telefonu Poland direct z kraju, do którego jedziesz. Za minimalną opłatą lub za darmo będziesz mogła/mógł zatelefonować do Polski tylko na numer telefonu stacjonarnego nie komórki o ile osoba, do której dzwonisz zgodzi się zapłacić za rozmowę. Telefonistka, która połączy rozmowę mówi po polsku. 4. Numer telefonu organizacji pomagającej imigrantom lub osobom poszkodowanym w wyniku przestępstwa. Zwykle w takiej organizacji można uzyskać poradę i pomoc. 5. Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która jest potwierdzeniem ubezpieczenia w Narodowym Funduszu Zdrowia i jest uznawana w krajach Unii Europejskiej. Jeśli podczas pobytu za granicą zachorujemy NFZ pokryje koszty leczenia. Jednak nie wszystkie! Przed wyjazdem dowiedz się, jakiego rodzaju koszty leczenia za granicą mogą być pokryte przez NFZ. 6. Telefon komórkowy z aktywnym roamingiem, lub telefon bez sim-locka, do którego będziesz mogła/mógł kupić na miejscu kartę sim. 7. Pieniądze (może to być także karta kredytowa lub czeki). Zapas na czarną godzinę, abyś miała/miał za co przeżyć i wrócić do Polski. Za granicą Masz prawo do wyboru miejsca zamieszkania i swobodnego poruszania się po terytorium kraju w którym przebywasz. Nikt więc nie ma prawa więzić Cię, przetrzymywać ani zmuszać do czegokolwiek także do pracy! Jeśli jednak spotkało Cię coś złego np.: stałaś się ofiarą przestępstwa lub sama je popełniłaś i zostałaś zatrzymana przez policję, pamiętaj, masz prawo do obrony swoich praw! Twoje prawa za granicą mają obowiązek chronić polski konsul i policja. Możesz zgłosić na policji przestępstwo, którego ofiarą Padłaś/padłeś i wskazać winnych jego popełnienia. Jeśli trafiłaś/trafiłeś na policję czy to jako osoba poszkodowana czy jako podejrzana, masz prawo do tłumacza domagaj się tego! Jeśli jesteś podejrzana/podejrzany o dokonanie przestępstwa masz prawo do adwokata. Na Twoją prośbę policjant powiadomi o Twojej sytuacji polski konsulat. Wykaz przydatnych stron internetowych strona Krajowego Centrum Interwencyjno Konsultacyjnego dla Ofiar Handlu Ludźmi. Zawiera informacje dla wyjeżdżających, informacje prawne i aktualności na temat walki z handlem ludźmi. W językach polskim i angielskim. strona Fundacji przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu La Strada. Zawiera informacje na temat zjawiska handlu ludźmi, regulacje prawne 3

4 oraz porady przedwyjazdowe dla chcących pracować za granicą. W języku polskim i angielskim. serwis informacyjny urzędów pracy. Zawiera informacje na temat rynku pracy w Polsce, regulacje prawne, oferty pracy oraz wykaz firm prowadzących rekrutację do pracy za granicą (KRAZ). W języku polskim. Europejski Portal Pracy. Zawiera oferty pracy w Europie, aktualne informacje, porady i wskazówki na temat poszukiwania pracy. W języku polskim. strona Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji zawiera informacje na temat działań przeciwko handlowi ludźmi oraz realizacji Krajowego Planu Zwalczania i zapobiegania handlowi Ludźmi. strona Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Zawiera m.in.: informacje dla wyjeżdżających z Polski oraz adresy polskich placówek dyplomatycznych. W języku polskim. strona Narodowego Funduszu Zdrowia. Zawiera informacje na temat opieki zdrowotnej w Polsce i Unii Europejskiej. W języku polskim. strona ambasady Królestwa Wielkiej Brytanii w Polsce. Po wstąpieniu Polski do UE Wielka Brytania stała się celem podróży wielu Polaków pragnących tam pracować. Strona zawiera m.in.: informacje na temat warunków podejmowania pracy w Wielkiej Brytanii. W języku polskim i angielskim. strona ambasady Niemieckiej Republiki Federalnej w Polsce. Niemcy są krajem, do którego Polacy najczęściej wyjeżdżają pracować. Strona zawiera informacje m.in.: na temat regulacji prawnych dot. pracy w Niemczech. W języku polskim i niemieckim. Do kogo się zwrócić po pomoc Jeśli masz kłopoty, możesz pomocy szukać w polskiej placówce dyplomatycznej. Po pomoc należy zgłosić się do konsulatu nie do ambasady. W razie potrzeby konsul udzieli ci rady i pomocy. Jaką pomoc możesz otrzymać: (podajemy za ): W przypadku utraty paszportu lub innych dokumentów podróży konsul może, po uprzednim potwierdzeniu tożsamości, wydać paszport tymczasowy na powrót do kraju. W razie utraty pieniędzy konsul może: pośredniczyć w nawiązaniu kontaktu z krewnymi lub znajomymi w Polsce w uzasadnionych przypadkach, jeżeli nie ma innych możliwości przekazania pieniędzy, wypłacić wnioskującemu kwotę, jaka zostanie wpłacona przez krewnych lub znajomych na konto Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie w szczególnie uzasadnionych przypadkach udzielić pomocy finansowej niezbędnej na powrót do Polski najtańszym środkiem transportu, o ile turysta zobowiąże się do zwrotu pożyczki po powrocie. W przypadku konfliktu z pracodawcą konsul może ułatwić kontakt ze związkami zawodowymi, inspekcją pracy czy innymi miejscowymi instytucjami zajmującymi się obroną praw pracowniczych w danym kraju. W przypadku zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności turysta ma prawo wnioskować o kontakt z konsulem. Konsul zadba o to, aby obywatel RP nie był traktowany gorzej niż obywatel państwa, w którym przebywa. Na wniosek zatrzymanego konsul może: powiadomić rodzinę o aresztowaniu uzyskać od władz miejscowych i przekazać zainteresowanemu informację o powodach zatrzymania, przewidywanej w ustawodawstwie sankcji karnej za popełnienie zarzucanego czynu, czasie trwania procedury sądowej oraz ewentualnej możliwości zwolnienia, a także dostarczyć aresztowanemu listę adwokatów utrzymywać kontakt z zatrzymanym. 4

5 Pamiętaj jednak że konsulowi nie wolno: regulować jakichkolwiek zobowiązań finansowych, takich jak długi, grzywny, mandaty, koszty postępowania sądowego itp. świadczyć usług, które wykonują biura turystyczne, banki, firmy ubezpieczeniowe oraz firmy transportowe pośredniczyć w uzyskaniu zgody na zatrudnienie czy uzyskaniu zakwaterowania ingerować w konflikty dotyczące nie wywiązywania się ze zobowiązań jednej ze stron wynikających z zawartych przez nie umów cywilnoprawnych (stosunek pracy, zakup usług turystycznych etc.) pełnić funkcji adwokata lub angażować za osobę zainteresowaną pełnomocnika (może natomiast dostarczyć zainteresowanemu listę adwokatów cieszących się zaufaniem urzędu konsularnego). W konsulacie porozumiesz się po polsku. W organizacjach pozarządowych nie zawsze jest taka możliwość. Chciałabym, aby te informacje były tylko lekcją profilaktyki. Życzę Wam, żeby Wasze wakacyjne plany i marzenia spełniły się bezpiecznie. 5