Niezawodność biometrii tęczówki w kontekście starzenia się wzorców, chorób oka i zmian zachodzących po śmierci

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Niezawodność biometrii tęczówki w kontekście starzenia się wzorców, chorób oka i zmian zachodzących po śmierci"

Transkrypt

1 slide 1 of 36 Niezawodność biometrii tęczówki w kontekście starzenia się wzorców, chorób oka i zmian zachodzących po śmierci Mateusz Trokielewicz Zakład Biometrii, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej, Politechnika Warszawska Biometria września 2016

2 slide 2 of 36 Wprowadzenie Biometria tęczówki a ludzka biologia Biometria tęczówki a ludzka biologia Założenie stabilności i niezmienności istotne cechy tęczówki pozostają niezwykle stabilne i nie podlegają zmianom przez okres wielu lat Safir and Flom, 1987 unikatowa dla każdego człowieka i stabilna przez wiele lat praktycznie niezmienna przez całe ludzkie życie Daugman, 1994

3 slide 3 of 36 Wprowadzenie Biometria tęczówki a ludzka biologia Czy zawsze jest to prawdą? Okoliczności związane z biologią człowieka, mogące powodować problemy: naturalne procesy starzenia - czy tęczówka jest odporna na te procesy biologiczne? stan zdrowia i procesy chorobowe obejmujące oko - jaki wpływ mają na działanie metod biometrycznych?? śmierć - czy możliwe jest rozpoznawanie tęczówki po śmierci? Jeśli te problemy rzeczywiście występują, jak im zapobiegać?

4 slide 4 of 36 Starzenie się wzorców Aspekt 1: Starzenie się wzorców tęczówki

5 slide 5 of 36 Starzenie się wzorców Sformułowanie problemu Czym jest starzenie się wzorców? Wzrost wartości błędów rozpoznania oczekiwany przy rosnącym czasie pomiędzy pozyskaniem próbek: rejestracyjnej i weryfikacyjnej/identyfikacyjnej Składowe zjawiska: biologiczne starzenie się oka i jego tkanek różnice w prezentacji próbek związane z różnym rozwarciem źrenicy, opadaniem powiek, warunkach wykonania fotografii, etc. interoperacyjność sensorów i ich starzenie się - różnice związane ze sprzętem oraz jego zużywaniem się

6 slide 6 of 36 Starzenie się wzorców Sformułowanie problemu Czym jest starzenie się wzorców? Definicja ISO/IEC reference aging - the changes in error rates with respect to a fixed reference caused by: time-related changes in the biometric characteristic, its presentation, the sensor and other components of the biometric technology

7 slide 7 of 36 Starzenie się wzorców Baza danych dotycząca starzenia Baza danych dotycząca starzenia Baza danych BioBase-Ageing-Iris (Politechnika Warszawska/NASK) obrazy 70 różnych tęczówek pobrane w odstępie do 2960 dni - ponad 8 lat

8 slide 8 of 36 Starzenie się wzorców Metodyka eksperymentów Analiza metodą regresji liniowej Metodyka Dlaczego regresja? starzenie się wzorców nie powinno być traktowane jako monotoniczny, oczekiwant spadek stopni dopasowania obrazów, ale raczej jako brak stacjonarności regresja liniowa odpowiada, czy występuje stacjonarność

9 Starzenie się wzorców Metodyka eksperymentów Analiza metodą regresji liniowej Metodyka Dlaczego regresja? starzenie się wzorców nie powinno być traktowane jako monotoniczny, oczekiwant spadek stopni dopasowania obrazów, ale raczej jako brak stacjonarności regresja liniowa odpowiada, czy występuje stacjonarność Wiele modeli regresyjnych: czas od pobrania pierwszej próbki (rejestracyjnej) wskaźniki jakości - zakłócenia w postaci powiek, rzęs i odbić, kontrast lokalny, intensywność oświetlenia, ostrość wskaźniki geometryczne - zmienność średnic tęczówki i źrenicy w obrębie pary obrazów slide 8 of 36

10 slide 9 of 36 Starzenie się wzorców Metodyka eksperymentów Analiza metodą regresji liniowej Przykładowy model

11 slide 10 of 36 Starzenie się wzorców Wyniki Starzenie się wzorców: Podsumowanie parametr czasowy jest istotny statystycznie w każdym z 29 testowanych modeli regresyjnych wpływ czasu na starzenie wzorców (0.007/rocznej zmiany w HD /8 lat) w miarę dodawania nowych zmiennych, osłabiają one model istnieje wiele wymiarów problemu starzenia wzorców, najprawdopodobniej włączając w to czynniki biologiczne

12 slide 11 of 36 Wpływ chorób oczu Aspekt II: Wpływ chorób oczu

13 slide 12 of 36 Wpływ chorób oczu Sformułowanie problemu Wpływ chorób oczu na niezawodność biometrii tęczówki 1. Problem zwłaszcza w biometrii tęczówki na masową skalę:, NEXUS/CANPASS by Canadian Border Services Agency, AADHAAR by Unique Identification Authority of India, dokumenty podróży, dowody osobiste, etc. 2. Przypadki te mogą prowadzić do fałszywych odrzuceń, a być może także do fałszywych akceptacji.

14 Wpływ chorób oczu Sformułowanie problemu Wpływ chorób: Pytania 1. Czy choroby mają wpływ na proces rejestracji? Jeśli tak, w jaki sposób różne ich typy przekładają się na wzrost FTE?

15 Wpływ chorób oczu Sformułowanie problemu Wpływ chorób: Pytania 1. Czy choroby mają wpływ na proces rejestracji? Jeśli tak, w jaki sposób różne ich typy przekładają się na wzrost FTE? 2. Czy oczy chore, ale ze zmianami niewidocznymi gołym okiem w świetle podczerwonym, dają wyniki gorsze niż oczy zdrowe?

16 Wpływ chorób oczu Sformułowanie problemu Wpływ chorób: Pytania 1. Czy choroby mają wpływ na proces rejestracji? Jeśli tak, w jaki sposób różne ich typy przekładają się na wzrost FTE? 2. Czy oczy chore, ale ze zmianami niewidocznymi gołym okiem w świetle podczerwonym, dają wyniki gorsze niż oczy zdrowe? 3. Jakie typy widocznych zmian w oczach objętych chorobą mają największy wpływ na biometrię tęczówki?

17 Wpływ chorób oczu Sformułowanie problemu Wpływ chorób: Pytania 1. Czy choroby mają wpływ na proces rejestracji? Jeśli tak, w jaki sposób różne ich typy przekładają się na wzrost FTE? 2. Czy oczy chore, ale ze zmianami niewidocznymi gołym okiem w świetle podczerwonym, dają wyniki gorsze niż oczy zdrowe? 3. Jakie typy widocznych zmian w oczach objętych chorobą mają największy wpływ na biometrię tęczówki? 4. Jakie są przyczyny pogorszenia niezawodności?

18 Wpływ chorób oczu Dane eksperymentalne Proces zbierania danych Po lewej: IrisGuard AD100 Na górze po prawej: Canon EOS 1000D Na dole po prawej: Topcon DC3 W sumie: 2996 obrazów 230 tęczó- wek slide 14 of 36

19 Wpływ chorób oczu Dane eksperymentalne Problem klasyfikacji danych Skomplikowany przypadek: zaćma podostra jaskra irydotomia zniekształcona źrenica zrosty tylne Jak analizować?

20 Wpływ chorób oczu Klasyfikacja danych Problem klasyfikacji danych Rozwiązanie: pięć zbiorów slide 16 of 36

21 Wpływ chorób oczu Wyniki Re: Pytanie 1 Czy choroby mają wpływ na proces rejestracji? Jeśli tak, w jaki sposób różne ich typy przekładają się na wzrost FTE? FTE (%) dla trzech metod rozpoznania Pozdbiór danych MIRLIN VeriEye OSIRIS Healthy Clear Geometry Tissue Obstructions Odpowiedź: TAK (największy wpływ dla zmian geometrycznych i przysłonięć tęczówki).

22 slide 18 of 36 Wpływ chorób oczu Wyniki Re: Pytanie 2 Czy oczy chore, ale ze zmianami niewidocznymi gołym okiem w świetle podczerwonym, dają wyniki gorsze niż oczy zdrowe? Test Kolmogorova-Smirnova: wyniki porównań podzbiorów Healthy i Clear pochodzą z tego samego rozkładu p-value < 0.02 dla porównań wewnątrz- i międzyklasowych Odpowiedź: TAK (w zależności od metody).

23 slide 19 of 36 Wpływ chorób oczu Wyniki Re: Pytanie 3 Jakie są przyczyny pogorszenia niezawodności? Kolmogorov-Smirnov tests: H0: wyniki porównań podzbiorów Healthy i Geometry/Tissue/Obstructions pochodzą z tego samego rozkładu p-value < 0.02 dla porównań wewnątrz- i międzyklasowych Odpowiedź: próbki klasyfikowane jako Geometry i Obstructions mają największy (nagatywny) wpływ na niezawodność

24 Wpływ chorób oczu Wyniki Re: Pytanie 4 Jakie są przyczyny pogorszenia niezawodności? Odpowiedź: błędy segmentacji (w szczególności dla podzbiorów Geometry i Obstructions)

25 Choroby oczu: Podsumowanie 1. Chore oczy zajęte są zwykle więcej niż jednym procesem chorobwym, co czyni analizę opartą na taksonomii pojedynczej choroby niemożliwą. 2. Na dokładność biometrii tęczówki silnie wpływają choroby powodujące znieszkształcenia geometryczne i przesłonięcia tęczówki. 3. Zmiany chorobwe w oku, które są niewidoczne dla eksperta w świetle podczerwonym są w stanie pogarszać jakość rozpoznania. 4. Spadek jakości przypisać można błędom segmentacji.

26 slide 22 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Aspekt III: Rozpoznawanie tęczówki po śmierci

27 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci W literaturze Kilka stwierdzeń i opinii 1. Soon after death, the pupil dilates considerably, and the cornea becomes cloudy. - J. Daugman (2001) 2. the iris (...) decays only a few minutes after death - Szczepański, Misztal, Saeed (2014) 3. the notion of stealing someone s iris after death is scientifically impossible. The iris is a muscle; it completely relaxes after death and results in a fully dilated pupil with no visible iris at all. A dead person simply does not have a usable iris! - IrisGuard 4. after death, a person s iris features will vanish along with pupil s dilation - IriTech (2015)

28 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Sformułowanie problemu Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Korzyść dla kryminalistyki, problem w zarządzaniu tożsamością? 1. Nowe zastosowanie: kryminalistyka potencjalnie szybka i dokładna alternatywa dla odcisku palca, kartoteki dentystycznej i DNA w przypadku ofiar wypadków, przestępstw, na polu bitwy? 2. Problem: obawy społeczne Will someone be able to steal my iris after I die, and use it to gain access to my identity? [Science Focus, 2009]

29 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Medically speaking Co dzieje się z oczami po śmierci? Aspekty medyczne 1. spadek przejrzystości rogówki na skutek autolizy (samodestrukcji) komórek spowodowanej niedotlenieniem, zakwaszeniem i brakiem nawilżenia 2. powolny zanik tkanki powoduje jednocześnie marszczenie powierzchni rogówki 3. źrenice są średnio zwężone (mid-dilated), reagujące na stymulację chemiczną (do kilku godzin od śmierci), ale nie świetlną 4. utrata sprężystości gałki ocznej i jej zapadanie się do wnętrza oczodołu (skutek powolnej, ale postępującej utraty ciśnienia wewnątrzgałkowego)

30 slide 26 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Dane eksperymentalne Rozkład czasów akwizycji próbek

31 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Dane eksperymentalne Ocena wizualna danych - kilka spostrzeżeń (1/3) tęczówka wygląda inaczej w świetle widzialnym i w bliskiej podczerwieni - różnice są tym mocniej widoczne, im mniej przezierna jest rogówka slide 27 of 36

32 slide 28 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Dane eksperymentalne Ocena wizualna danych - kilka spostrzeżeń (2/3) w niektórych przypadkach występuje zjawisko zapadania się gałki ocznej do wnętrza oczodołu, powodując znaczną zmianę wyglądu tęczówki można temu do pewnego stopnia przeciwdziałać stosując ucisk na gałkę oczną rozmiar i kształt źrenicy zmieniają się, ale są to zmiany niewielkie, często przykrywane przez inne zjawiska, a czasem nie występujące wcale

33 slide 29 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Dane eksperymentalne Ocena wizualna danych - kilka spostrzeżeń (3/3) wraz z upływem czasu od śmierci na rógówce pojawiają się coraz wyraźniej zaznaczone zmarszczki Segmentacja metodą OSIRIS dla próbek pozyskanych 5, 95 i 407 godzin po śmierci.

34 slide 30 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Eksperymenty i wyniki Metodyka eksperymentów - analiza krótkookresowa Metody rozpoznawania tęczówki: VeriEye, OSIRIS, Neurotechnology, IriCore Wykonanie wszystkich możliwych porównań wewnątrzsesyjnych w trzech scenariuszach: * (Sesja 1 vs Sesja 1) * (Sesja 2 vs Sesja 2) * (Sesja 3 vs Sesja 3) Wykonanie wszystkich możliwych porównań międzysesyjnych w dwóch scenariuszach: * (Sesja 2 vs Sesja 1) * (Sesja 3 vs Sesja 1)

35 slide 31 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Eksperymenty i wyniki Analiza krótkookresowa - porównania wewnątrzsesyjne

36 slide 32 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Eksperymenty i wyniki Analiza krótkookresowa - porównania międzysesyjne

37 slide 33 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Eksperymenty i wyniki Metodyka eksperymentów - analiza długookresowa metody rozpoznawania tęczówki: VeriEye, OSIRIS, Neurotechnology, IriCore wykonanie porównań wewnątrzklasowych w odniesieniu do próbek pozyskanych podczas pierwszej sesji pomiarowej

38 slide 34 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Eksperymenty i wyniki Wyniki - analiza długookresowa

39 slide 35 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Conclusions Podsumowanie rozpoznawanie tęczówki post-mortem jest możliwe błąd zrównoważony EER przy porównywaniu próbek pozyskanych do 60 godzin od śmierci (ponad 2 dni) z próbkami pozyskanymi w kilka godzin po śmierci może wynosić 13% (mało!) powyższa metoda (IriCore) umożliwia ponadto bezbłędne rozpoznanie na opisywanym zbiorze danych dla próbek pobranych w 1 sesji pomiarowej (kilka godzin po śmierci) po śmierci oko stopniowo traci zdolność do funkcjonowania jako identyfikator biometryczny, ale dynamika tych zmian jest dużo niższa, niż się dotąd przypuszczało w niemal 17 dni po śmierci nadal można spodziewać się poprawnych dopasowań (choć nielicznych)

40 slide 36 of 36 Rozpoznawanie tęczówki po śmierci Conclusions Niezawodność biometrii tęczówki w kontekście starzenia się wzorców, chorób oka i zmian zachodzących po śmierci Mateusz Trokielewicz Zakład Biometrii, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej, Politechnika Warszawska Biometria września 2016

MobiBits: Multimodalna baza danych zebrana za pomocą urządzeń mobilnych

MobiBits: Multimodalna baza danych zebrana za pomocą urządzeń mobilnych slide 1 of 23 MobiBits: Multimodalna baza danych zebrana za pomocą urządzeń mobilnych Autorzy: Katarzyna Roszczewska, Ewelina Bartuzi, Radosław Białobrzeski, Mateusz Trokielewicz Seminarium Zespołu Biometrii

Bardziej szczegółowo

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne

Bardziej szczegółowo

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne

Bardziej szczegółowo

Materiały dydaktyczne: Maciej Krzymowski. Biometryka

Materiały dydaktyczne: Maciej Krzymowski. Biometryka Biometryka Biometryka Nauka o mierzalnych cechach fizycznych lub behawioralnych organizmów Ŝywych, z greckiego: "bios" = Ŝywy "metron" = mierzyć. Biometria Zespół metod słuŝących do sprawdzania toŝsamości

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka, IAiIS PW, 23 lutego 2015, 1/30 Adam Czajka Wykład na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr letni 2015 c Adam Czajka, IAiIS PW, 23 lutego 2015, 2/30

Bardziej szczegółowo

BIOMETRIA WYKŁAD 8: BŁĘDY SYSTEMOW BIOMETRYCZNYCH

BIOMETRIA WYKŁAD 8: BŁĘDY SYSTEMOW BIOMETRYCZNYCH BIOMETRIA WYKŁAD 8: BŁĘDY SYSTEMOW BIOMETRYCZNYCH KAŻDY SYSTEM BIOMETRYCZNY BĘDZIE POPEŁNIAŁ BŁĘDY.możliwe tylko do oszacowania teoretycznego Błąd popełniany jest wtedy kiedy fałszywa hipoteza zostaje

Bardziej szczegółowo

Automatyka i Robotyka, V rok. promotor: dr Adrian Horzyk. Kraków, 3 czerwca System automatycznego rozpoznawania

Automatyka i Robotyka, V rok. promotor: dr Adrian Horzyk. Kraków, 3 czerwca System automatycznego rozpoznawania Automatyka i Robotyka, V rok Kraków, 3 czerwca 2009 promotor: dr Adrian Horzyk 1 2 i problemy 3 4 Technologie 5 Wyniki 6 Podział biometrii 7 cech opisujących parametry ludzi - A. K. Jain uniwersalność

Bardziej szczegółowo

Pattern Classification

Pattern Classification Pattern Classification All materials in these slides were taken from Pattern Classification (2nd ed) by R. O. Duda, P. E. Hart and D. G. Stork, John Wiley & Sons, 2000 with the permission of the authors

Bardziej szczegółowo

Testowanie hipotez statystycznych

Testowanie hipotez statystycznych 9 października 2008 ...czyli definicje na rozgrzewkę n-elementowa próba losowa - wektor n zmiennych losowych (X 1,..., X n ); intuicyjnie: wynik n eksperymentów realizacja próby (X 1,..., X n ) w ω Ω :

Bardziej szczegółowo

Identyfikacja człowieka metody kryminalistyczne i biologiczne - ogólnie

Identyfikacja człowieka metody kryminalistyczne i biologiczne - ogólnie Identyfikacja człowieka metody kryminalistyczne i biologiczne - ogólnie Problematyka identyfikacji osób jest przedmiotem zainteresowania kryminalistyki, która jako nauka praktyczna opracowuje: - zasady

Bardziej szczegółowo

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH 1 ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH WFAiS UJ, Informatyka Stosowana II stopień studiów 2 Wnioskowanie statystyczne dla zmiennych numerycznych Porównywanie dwóch średnich Boot-strapping Analiza

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka, IAiIS PW, wersja: 31 października 2015, 1/19 Biometryczna Identyfikacja Tożsamości Adam Czajka na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr zimowy 2015/16

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka, IAiIS PW, 23 lutego 2015, 1/19 Adam Czajka na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr letni 2015 c Adam Czajka, IAiIS PW, 23 lutego 2015, 2/19 c Adam

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka, IAiIS PW, wersja: 18 czerwca 2015, 1/49 Adam Czajka Wykład na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr letni 2015 c Adam Czajka, IAiIS PW, wersja:

Bardziej szczegółowo

R-PEARSONA Zależność liniowa

R-PEARSONA Zależność liniowa R-PEARSONA Zależność liniowa Interpretacja wyników: wraz ze wzrostem wartości jednej zmiennej (np. zarobków) liniowo rosną wartości drugiej zmiennej (np. kwoty przeznaczanej na wakacje) czyli np. im wyższe

Bardziej szczegółowo

Modelowanie glikemii w procesie insulinoterapii

Modelowanie glikemii w procesie insulinoterapii Dawid Kaliszewski Modelowanie glikemii w procesie insulinoterapii Promotor dr hab. inż. Zenon Gniazdowski Cel pracy Zbudowanie modelu predykcyjnego przyszłych wartości glikemii diabetyka leczonego za pomocą

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Ślot Biometria Łódź, ul. Wólczańska 211/215, bud. B9 tel

Krzysztof Ślot Biometria Łódź, ul. Wólczańska 211/215, bud. B9 tel Krzysztof Ślot Biometria 9-924 Łódź, ul. Wólczańska 211/215, bud. B9 tel. 42 636 65 www.eletel.p.lodz.pl, ie@p.lodz.pl Wprowadzenie Biometria Analiza rejestrowanych zachowań i cech osobniczych (np. w celu

Bardziej szczegółowo

SYSTEM BIOMETRYCZNY IDENTYFIKUJĄCY OSOBY NA PODSTAWIE CECH OSOBNICZYCH TWARZY. Autorzy: M. Lewicka, K. Stańczyk

SYSTEM BIOMETRYCZNY IDENTYFIKUJĄCY OSOBY NA PODSTAWIE CECH OSOBNICZYCH TWARZY. Autorzy: M. Lewicka, K. Stańczyk SYSTEM BIOMETRYCZNY IDENTYFIKUJĄCY OSOBY NA PODSTAWIE CECH OSOBNICZYCH TWARZY Autorzy: M. Lewicka, K. Stańczyk Kraków 2008 Cel pracy projekt i implementacja systemu rozpoznawania twarzy, który na podstawie

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka obrazowa

Diagnostyka obrazowa Diagnostyka obrazowa Ćwiczenie drugie Podstawowe przekształcenia obrazu 1 Cel ćwiczenia Ćwiczenie ma na celu zapoznanie uczestników kursu Diagnostyka obrazowa z podstawowymi przekształceniami obrazu wykonywanymi

Bardziej szczegółowo

rozpoznawania odcisków palców

rozpoznawania odcisków palców w algorytmie rozpoznawania odcisków palców Politechnika Łódzka Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej 24 października 2008 Plan prezentacji 1 Wstęp 2 3 Metoda badań Wyniki badań

Bardziej szczegółowo

BIOMETRIA. Napisz coś na klawiaturze, a powiem Ci. Wojciech Wodo Katedra Informatyki Wydział Podstawowych Problemów Techniki. Wrocław, r.

BIOMETRIA. Napisz coś na klawiaturze, a powiem Ci. Wojciech Wodo Katedra Informatyki Wydział Podstawowych Problemów Techniki. Wrocław, r. Wojciech Wodo Katedra Informatyki Wydział Podstawowych Problemów Techniki wojciech.wodo@pwr.edu.pl BIOMETRIA Napisz coś na klawiaturze, a powiem Ci czy jesteś tym, za kogo się podajesz Wrocław, 28.04.2016

Bardziej szczegółowo

Od biometrii do bezpiecznej. biometrii

Od biometrii do bezpiecznej. biometrii Od biometrii do bezpiecznej Łukasz Stasiak biometrii Pracownia Biometrii Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa NASK Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej Politechnika Warszawska 2 Po co biometria?

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka IAiIS PW 3 czerwca 2014 1/49 Adam Czajka Wykład na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr letni 2014 c Adam Czajka IAiIS PW 3 czerwca 2014 2/49 Problem

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z FIZYKI

LABORATORIUM Z FIZYKI LABORATORIUM Z FIZYKI LABORATORIUM Z FIZYKI I PRACOWNIA FIZYCZNA C w Gliwicach Gliwice, ul. Konarskiego 22, pokoje 52-54 Regulamin pracowni i organizacja zajęć Sprawozdanie (strona tytułowa, karta pomiarowa)

Bardziej szczegółowo

Wykład 8. Testowanie w JEE 5.0 (1) Autor: Zofia Kruczkiewicz. Zofia Kruczkiewicz

Wykład 8. Testowanie w JEE 5.0 (1) Autor: Zofia Kruczkiewicz. Zofia Kruczkiewicz Wykład 8 Testowanie w JEE 5.0 (1) Autor: 1. Rola testowania w tworzeniu oprogramowania Kluczową rolę w powstawaniu oprogramowania stanowi proces usuwania błędów w kolejnych fazach rozwoju oprogramowania

Bardziej szczegółowo

Regresja wielokrotna. PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version http://www.fineprint.com

Regresja wielokrotna. PDF created with FinePrint pdffactory Pro trial version http://www.fineprint.com Regresja wielokrotna Model dla zależności liniowej: Y=a+b 1 X 1 +b 2 X 2 +...+b n X n Cząstkowe współczynniki regresji wielokrotnej: b 1,..., b n Zmienne niezależne (przyczynowe): X 1,..., X n Zmienna

Bardziej szczegółowo

Metody badawcze Marta Więckowska

Metody badawcze Marta Więckowska Metody badawcze Marta Więckowska Badania wizualne pozwalają zrozumieć proces postrzegania oraz obserwować jakie czynniki wpływają na postrzeganie obrazu. Czynniki wpływające na postrzeganie obrazu to:

Bardziej szczegółowo

Testowanie hipotez statystycznych.

Testowanie hipotez statystycznych. Statystyka Wykład 10 Wrocław, 22 grudnia 2011 Testowanie hipotez statystycznych Definicja. Hipotezą statystyczną nazywamy stwierdzenie dotyczące parametrów populacji. Definicja. Dwie komplementarne w problemie

Bardziej szczegółowo

Sposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami

Sposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami EuroLab 2010 Warszawa 3.03.2010 r. Sposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami Ryszard Malesa Polskie Centrum Akredytacji Kierownik Działu Akredytacji Laboratoriów

Bardziej szczegółowo

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII

METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne

Bardziej szczegółowo

Projekt Sieci neuronowe

Projekt Sieci neuronowe Projekt Sieci neuronowe Chmielecka Katarzyna Gr. 9 IiE 1. Problem i dane Sieć neuronowa miała za zadanie nauczyć się klasyfikować wnioski kredytowe. W projekcie wykorzystano dane pochodzące z 110 wniosków

Bardziej szczegółowo

HARMONIZACJA DANYCH PRZESTRZENNYCH JERZY GAŹDZICKI

HARMONIZACJA DANYCH PRZESTRZENNYCH JERZY GAŹDZICKI HARMONIZACJA DANYCH PRZESTRZENNYCH JERZY GAŹDZICKI PODSTAWOWE POJĘCIA (1) 1. Dane przestrzenne (dane geoprzestrzenne) dane bezpośrednio lub pośrednio odniesione do określonego położenia lub obszaru geograficznego

Bardziej szczegółowo

Statystyka. Rozkład prawdopodobieństwa Testowanie hipotez. Wykład III ( )

Statystyka. Rozkład prawdopodobieństwa Testowanie hipotez. Wykład III ( ) Statystyka Rozkład prawdopodobieństwa Testowanie hipotez Wykład III (04.01.2016) Rozkład t-studenta Rozkład T jest rozkładem pomocniczym we wnioskowaniu statystycznym; stosuje się go wyznaczenia przedziału

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE TECHNIK CHEMOMETRYCZNYCH W BADANIACH ŚRODOWISKA. dr inż. Aleksander Astel

ZASTOSOWANIE TECHNIK CHEMOMETRYCZNYCH W BADANIACH ŚRODOWISKA. dr inż. Aleksander Astel ZASTOSOWANIE TECHNIK CHEMOMETRYCZNYCH W BADANIACH ŚRODOWISKA dr inż. Aleksander Astel Gdańsk, 22.12.2004 CHEMOMETRIA dziedzina nauki i techniki zajmująca się wydobywaniem użytecznej informacji z wielowymiarowych

Bardziej szczegółowo

Biometria w projektach rządowych

Biometria w projektach rządowych Biometria w projektach rządowych Tomasz Mielnicki Government Programs Konferencja Biometria 2012 Instytut Maszyn Matematycznych 13.12.2012 Biometria dwa cele Identyfikacja porównanie wzorca cechy biometrycznej

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja ciągła

Optymalizacja ciągła Optymalizacja ciągła 5. Metoda stochastycznego spadku wzdłuż gradientu Wojciech Kotłowski Instytut Informatyki PP http://www.cs.put.poznan.pl/wkotlowski/ 04.04.2019 1 / 20 Wprowadzenie Minimalizacja różniczkowalnej

Bardziej szczegółowo

Barbara Polaczek-Krupa. Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta

Barbara Polaczek-Krupa. Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta Barbara Polaczek-Krupa Zastosowanie analizy grubości siatkówki w okolicy plamki jako nowej metody w diagnostyce jaskry pierwotnej otwartego kąta Praca doktorska Praca finansowana w ramach projektu CMKP

Bardziej szczegółowo

Automatyczne rozpoznawanie mowy - wybrane zagadnienia / Ryszard Makowski. Wrocław, Spis treści

Automatyczne rozpoznawanie mowy - wybrane zagadnienia / Ryszard Makowski. Wrocław, Spis treści Automatyczne rozpoznawanie mowy - wybrane zagadnienia / Ryszard Makowski. Wrocław, 2011 Spis treści Przedmowa 11 Rozdział 1. WPROWADZENIE 13 1.1. Czym jest automatyczne rozpoznawanie mowy 13 1.2. Poziomy

Bardziej szczegółowo

Dynamiczny DNS dla usług typu Neostrada przykład konfiguracji

Dynamiczny DNS dla usług typu Neostrada przykład konfiguracji W usłudze Neostrada TP czy Net24 (Netia) router otrzymuje jeden publiczny adres IP, który zapewnia globalną osiągalność routera z dowolnego miejsca w Internecie. Niestety adres ten ulega losowej wymianie

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka IAiIS PW 25 lutego 2014 1/18 Adam Czajka na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr letni 2014 c Adam Czajka IAiIS PW 25 lutego 2014 2/18 Komunikacja

Bardziej szczegółowo

Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka

Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka Modelowanie jako sposób opisu rzeczywistości Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Politechnika Łódzka 2015 Wprowadzenie: Modelowanie i symulacja PROBLEM: Podstawowy problem z opisem otaczającej

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA

STATYSTYKA MATEMATYCZNA STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez statystycznych

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka IAiIS PW 25 lutego / 4 marca 2014 1/46 Adam Czajka Wykład na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr letni 2014 c Adam Czajka IAiIS PW 25 lutego /

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA

STATYSTYKA MATEMATYCZNA STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Zmienne losowe i teoria prawdopodobieństwa 3. Populacje i próby danych 4. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka IAiIS PW 27 maja 2014 1/37 Adam Czajka Wykład na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr letni 2014 c Adam Czajka IAiIS PW 27 maja 2014 2/37 Budowa

Bardziej szczegółowo

Glaucoma-profi laxis 2015

Glaucoma-profi laxis 2015 bezpłatny zestaw pomiarów: pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego metodą bezkontaktową pachymetria (mierzenie grubości rogówki) autorefraktometria (komputerowy pomiar wad widzenia) Glaucoma-profi laxis 2015

Bardziej szczegółowo

Badania marketingowe. - Konspekt wykładowy

Badania marketingowe. - Konspekt wykładowy Badania marketingowe - Konspekt wykładowy Badania marketingowe w logistyce Zakres materiału do egzaminu: 1. Wprowadzenie do przedmiotu - istota, przesłanki oraz użyteczność badań marketingowych 2. Informacja

Bardziej szczegółowo

ANALIZA METROLOGICZNA WYNIKÓW BADAŃ NA PRZYKŁADZIE ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH

ANALIZA METROLOGICZNA WYNIKÓW BADAŃ NA PRZYKŁADZIE ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź 09-10 maja 1995 roku Jadwiga Janowska(Politechnika Warszawska) ANALIZA METROLOGICZNA WYNIKÓW BADAŃ NA PRZYKŁADZIE ŁOŻYSK ŚLIZGOWYCH SŁOWA KLUCZOWE

Bardziej szczegółowo

Poszczególne kroki wymagane przez normę ISO 7816-11 celem weryfikacji tożsamości użytkownika

Poszczególne kroki wymagane przez normę ISO 7816-11 celem weryfikacji tożsamości użytkownika Poszczególne kroki wymagane przez normę ISO 7816-11 celem weryfikacji tożsamości użytkownika Klasyfikacja metod weryfikacji biometrycznej: 1. Statyczna: wymaga prezentacji cech fizjologicznych osoby autoryzowanej

Bardziej szczegółowo

Wykład 9 Wnioskowanie o średnich

Wykład 9 Wnioskowanie o średnich Wykład 9 Wnioskowanie o średnich Rozkład t (Studenta) Wnioskowanie dla jednej populacji: Test i przedziały ufności dla jednej próby Test i przedziały ufności dla par Porównanie dwóch populacji: Test i

Bardziej szczegółowo

Typowe komunikaty FDS

Typowe komunikaty FDS Typowe komunikaty FDS Wstęp Zdarza się, że podczas pracy w programie PyroSim pojawia się problem z uruchomieniem symulacji. Najczęściej wynika to z niedociągnięć lub nieprzestrzegania pewnych zasad przez

Bardziej szczegółowo

Temat: Budowa i działanie narządu wzroku.

Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Oko jest umiejscowione w kostnym oczodole.

Bardziej szczegółowo

KiSB KiSB KiSB

KiSB KiSB KiSB : Kryminalistyka i Systemy Bezpieczeństwa, I rok Metody uczenia się i studiowania 1 Podstawy ekonomii 1 BHP i pierwsza pomoc 1 Ochrona własności intelektualnej 1 Wybrane zagadnienia prawa karnego i prawa

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do analizy korelacji i regresji

Wprowadzenie do analizy korelacji i regresji Statystyka dla jakości produktów i usług Six sigma i inne strategie Wprowadzenie do analizy korelacji i regresji StatSoft Polska Wybrane zagadnienia analizy korelacji Przy analizie zjawisk i procesów stanowiących

Bardziej szczegółowo

JAK WYZNACZA SIĘ PARAMETRY WALIDACYJNE

JAK WYZNACZA SIĘ PARAMETRY WALIDACYJNE JAK WYZNACZA SIĘ PARAMETRY WALIDACYJNE 1 Dokładność i poprawność Dr hab. inż. Piotr KONIECZKA Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska ul. G. Narutowicza 11/12 80-233 GDAŃSK e-mail:

Bardziej szczegółowo

Projektowanie systemów pomiarowych. 02 Dokładność pomiarów

Projektowanie systemów pomiarowych. 02 Dokładność pomiarów Projektowanie systemów pomiarowych 02 Dokładność pomiarów 1 www.technidyneblog.com 2 Jak dokładnie wykonaliśmy pomiar? Czy duża / wysoka dokładność jest zawsze konieczna? www.sparkfun.com 3 Błąd pomiaru.

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/201 Kierunek studiów: Ratownictwo

Bardziej szczegółowo

STATYSTYKA MATEMATYCZNA

STATYSTYKA MATEMATYCZNA STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny 2. Zmienne losowe i teoria prawdopodobieństwa 3. Populacje i próby danych 4. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne

Bardziej szczegółowo

Metodologia badań psychologicznych

Metodologia badań psychologicznych Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Psychologia jako nauka empiryczna Wprowadzenie pojęć Wykład 5 Cele badań naukowych 1. Opis- (funkcja deskryptywna) procedura definiowania

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo 2.0 w mbanku

Bezpieczeństwo 2.0 w mbanku Bezpieczeństwo 2.0 w mbanku Przełomowa weryfikacja behawioralna 12 grudnia 2018 r., Warszawa Misja: edukacja Od trzech lat prowadzimy kampanię społeczną Uważni w sieci na temat cyberzagrożeń Regularnie

Bardziej szczegółowo

PROVEN BY TIME. www.wasko.pl

PROVEN BY TIME. www.wasko.pl PROVEN BY TIME www.wasko.pl Biometria jako metoda uwierzytelniania Dominik Pudykiewicz Departament Systemów Bezpieczeństwa WASKO S.A. Biometria jako metoda uwierzytelniania Agenda Uwierzytelnianie jako

Bardziej szczegółowo

JAKOŚĆ DANYCH Z PERSPEKTYWY SYSTEMÓW WSPOMAGANIA DECYZJI KLINICZNYCH. Dr hab. inż. Szymon Wilk Politechnika Poznańska Instytut Informatyki

JAKOŚĆ DANYCH Z PERSPEKTYWY SYSTEMÓW WSPOMAGANIA DECYZJI KLINICZNYCH. Dr hab. inż. Szymon Wilk Politechnika Poznańska Instytut Informatyki JAKOŚĆ DANYCH Z PERSPEKTYWY SYSTEMÓW WSPOMAGANIA DECYZJI KLINICZNYCH Dr hab. inż. Szymon Wilk Politechnika Poznańska Instytut Informatyki Warszawa, 28.11.2011 Konferencja ekspercka dotycząca e-zdrowia

Bardziej szczegółowo

Algorytmy decyzyjne będące alternatywą dla sieci neuronowych

Algorytmy decyzyjne będące alternatywą dla sieci neuronowych Algorytmy decyzyjne będące alternatywą dla sieci neuronowych Piotr Dalka Przykładowe algorytmy decyzyjne Sztuczne sieci neuronowe Algorytm k najbliższych sąsiadów Kaskada klasyfikatorów AdaBoost Naiwny

Bardziej szczegółowo

Grupa: Elektrotechnika, sem 3, wersja z dn. 03.11.2015 Technika Świetlna Laboratorium

Grupa: Elektrotechnika, sem 3, wersja z dn. 03.11.2015 Technika Świetlna Laboratorium 6-965 Poznań tel. (-61) 6652688 fax (-61) 6652389 Grupa: Elektrotechnika, sem 3, wersja z dn. 3.11.2 Technika Świetlna Laboratorium Ćwiczenie nr 3 Temat: BADANIE POLA WIDZENIA Opracowanie wykonano na podstawie:

Bardziej szczegółowo

WYKŁADY ZE STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ wykład 9 i 10 - Weryfikacja hipotez statystycznych

WYKŁADY ZE STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ wykład 9 i 10 - Weryfikacja hipotez statystycznych WYKŁADY ZE STATYSTYKI MATEMATYCZNEJ wykład 9 i 10 - Weryfikacja hipotez statystycznych Agata Boratyńska Agata Boratyńska Statystyka matematyczna, wykład 9 i 10 1 / 30 TESTOWANIE HIPOTEZ STATYSTYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH

ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH 1 ALGORYTMICZNA I STATYSTYCZNA ANALIZA DANYCH WFAiS UJ, Informatyka Stosowana II stopień studiów 2 Wnioskowanie statystyczne Czyli jak bardzo jesteśmy pewni że parametr oceniony na podstawie próbki jest

Bardziej szczegółowo

Oprogramowanie PTS w wersji 3.3

Oprogramowanie PTS w wersji 3.3 Oprogramowanie PTS w wersji 3.3 Przegląd Główne punkty oprogramowania PTS 3.3 EyeSee - zapis obrazu podglądu oka ZETA i ZETA Fast nowe algorytmy szacowania czułości pola widzenia DPA - Analiza progresji

Bardziej szczegółowo

PODYPLOMOWE STUDIA ZAAWANSOWANE METODY ANALIZY DANYCH I DATA MINING W BIZNESIE

PODYPLOMOWE STUDIA ZAAWANSOWANE METODY ANALIZY DANYCH I DATA MINING W BIZNESIE UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE PODYPLOMOWE STUDIA ZAAWANSOWANE METODY ANALIZY DANYCH I DATA MINING W BIZNESIE http://matman.uwm.edu.pl/psi e-mail: psi@matman.uwm.edu.pl ul. Słoneczna 54 10-561

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SEMANTYCZNA OBRAZU I DŹWIĘKU

ANALIZA SEMANTYCZNA OBRAZU I DŹWIĘKU ANALIZA SEMANTYCZNA OBRAZU I DŹWIĘKU obraz dr inż. Jacek Naruniec Analiza Składowych Niezależnych (ICA) Independent Component Analysis Dąży do wyznaczenia zmiennych niezależnych z obserwacji Problem opiera

Bardziej szczegółowo

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości

Biometryczna Identyfikacja Tożsamości c Adam Czajka, IAiIS PW, wersja: 27 listopada 2015, 1/33 Adam Czajka Wykład na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej Semestr zimowy 2015/16 c Adam Czajka, IAiIS PW, wersja:

Bardziej szczegółowo

Algorytm do rozpoznawania człowieka na podstawie dynamiki użycia klawiatury. Paweł Kobojek, prof. dr hab. inż. Khalid Saeed

Algorytm do rozpoznawania człowieka na podstawie dynamiki użycia klawiatury. Paweł Kobojek, prof. dr hab. inż. Khalid Saeed Algorytm do rozpoznawania człowieka na podstawie dynamiki użycia klawiatury Paweł Kobojek, prof. dr hab. inż. Khalid Saeed Zakres pracy Przegląd stanu wiedzy w dziedzinie biometrii, ze szczególnym naciskiem

Bardziej szczegółowo

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka

Stanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka Stanisław Cichocki Natalia Nehrebecka 1 2 3 1. Wprowadzenie do danych panelowych a) Charakterystyka danych panelowych b) Zalety i ograniczenia 2. Modele ekonometryczne danych panelowych a) Model efektów

Bardziej szczegółowo

P R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H

P R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H W O J S K O W A A K A D E M I A T E C H N I C Z N A W Y D Z I A Ł E L E K T R O N I K I Drukować dwustronnie P R Z E T W A R Z A N I E S Y G N A Ł Ó W B I O M E T R Y C Z N Y C H Grupa... Data wykonania

Bardziej szczegółowo

S O M SELF-ORGANIZING MAPS. Przemysław Szczepańczyk Łukasz Myszor

S O M SELF-ORGANIZING MAPS. Przemysław Szczepańczyk Łukasz Myszor S O M SELF-ORGANIZING MAPS Przemysław Szczepańczyk Łukasz Myszor Podstawy teoretyczne Map Samoorganizujących się stworzył prof. Teuvo Kohonen (1982 r.). SOM wywodzi się ze sztucznych sieci neuronowych.

Bardziej szczegółowo

Formułowanie i zastosowanie pryncypiów architektury korporacyjnej w organizacjach publicznych

Formułowanie i zastosowanie pryncypiów architektury korporacyjnej w organizacjach publicznych Monografie i Opracowania 557 Andrzej Sobczak Formułowanie i zastosowanie pryncypiów architektury korporacyjnej w organizacjach publicznych Warszawa 2008 Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Wstęp 9 Zdefiniowanie

Bardziej szczegółowo

Analiza sygnałów biologicznych

Analiza sygnałów biologicznych Analiza sygnałów biologicznych Paweł Strumiłło Zakład Elektroniki Medycznej Instytut Elektroniki PŁ Co to jest sygnał? Funkcja czasu x(t) przenosząca informację o stanie lub działaniu układu (systemu),

Bardziej szczegółowo

2.5 Dzielenie się wiedzą

2.5 Dzielenie się wiedzą 2.5 Dzielenie się wiedzą 2.5.1 Baza wiedzy zespołu Tworzenie bazy wiedzy w OneNote, zapoznanie się z przykładowymi bazami wiedzy, stworzenie struktury bazy wiedzy, zdefiniowanie własnych tagów, stworzenie

Bardziej szczegółowo

166 Wstęp do statystyki matematycznej

166 Wstęp do statystyki matematycznej 166 Wstęp do statystyki matematycznej Etap trzeci realizacji procesu analizy danych statystycznych w zasadzie powinien rozwiązać nasz zasadniczy problem związany z identyfikacją cechy populacji generalnej

Bardziej szczegółowo

5. WNIOSKOWANIE PSYCHOMETRYCZNE

5. WNIOSKOWANIE PSYCHOMETRYCZNE 5. WNIOSKOWANIE PSYCHOMETRYCZNE Model klasyczny Gulliksena Wynik otrzymany i prawdziwy Błąd pomiaru Rzetelność pomiaru testem Standardowy błąd pomiaru Błąd estymacji wyniku prawdziwego Teoria Odpowiadania

Bardziej szczegółowo

BIOMETRIA CECHY BIOMETRYCZNE: TĘCZÓWKA

BIOMETRIA CECHY BIOMETRYCZNE: TĘCZÓWKA BIOMETRIA CECHY BIOMETRYCZNE: TĘCZÓWKA Tęczówka Nieprzezroczysta tarczka stanowiąca przednią częśd błony naczyniówkowej oka. W centrum zawiera otwór zwany źrenicą. Działa jak przysłona (reguluje dopływ

Bardziej szczegółowo

Statystyka od podstaw Janina Jóźwiak, Jarosław Podgórski

Statystyka od podstaw Janina Jóźwiak, Jarosław Podgórski Statystyka od podstaw Janina Jóźwiak, Jarosław Podgórski Książka jest nowoczesnym podręcznikiem przeznaczonym dla studentów uczelni i wydziałów ekonomicznych. Wykład podzielono na cztery części. W pierwszej

Bardziej szczegółowo

Monitorowanie i Diagnostyka w Systemach Sterowania na studiach II stopnia specjalności: Systemy Sterowania i Podejmowania Decyzji

Monitorowanie i Diagnostyka w Systemach Sterowania na studiach II stopnia specjalności: Systemy Sterowania i Podejmowania Decyzji Monitorowanie i Diagnostyka w Systemach Sterowania na studiach II stopnia specjalności: Systemy Sterowania i Podejmowania Decyzji Analiza składników podstawowych - wprowadzenie (Principal Components Analysis

Bardziej szczegółowo

Systemy pomiarowo-diagnostyczne. Metody uczenia maszynowego wykład III 2016/2017

Systemy pomiarowo-diagnostyczne. Metody uczenia maszynowego wykład III 2016/2017 Systemy pomiarowo-diagnostyczne Metody uczenia maszynowego wykład III bogumil.konopka@pwr.edu.pl 2016/2017 Wykład III - plan Regresja logistyczna Ocena skuteczności klasyfikacji Macierze pomyłek Krzywe

Bardziej szczegółowo

PODSTAWOWE ANALIZY I WIZUALIZACJA Z WYKORZYSTANIEM MAP W STATISTICA

PODSTAWOWE ANALIZY I WIZUALIZACJA Z WYKORZYSTANIEM MAP W STATISTICA PODSTAWOWE ANALIZY I WIZUALIZACJA Z WYKORZYSTANIEM MAP W STATISTICA Krzysztof Suwada, StatSoft Polska Sp. z o.o. Wstęp Wiele różnych analiz dotyczy danych opisujących wielkości charakterystyczne bądź silnie

Bardziej szczegółowo

Baza danych. Program: Access 2007

Baza danych. Program: Access 2007 Baza danych Program: Access 2007 Bazę danych składa się z czterech typów obiektów: tabela, formularz, kwerenda i raport (do czego, który służy, poszukaj w podręczniku i nie bądź za bardzo leniw) Pracę

Bardziej szczegółowo

Kurs Chemometrii Poznań 28 listopad 2006

Kurs Chemometrii Poznań 28 listopad 2006 Komisja Nauk Chemicznych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Poznaniu Wydział Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej w Poznaniu GlaxoSmithKline Pharmaceuticals S.A. w Poznaniu Stowarzyszenie ISPE

Bardziej szczegółowo

Przekształcenia punktowe

Przekształcenia punktowe Przekształcenia punktowe Przekształcenia punktowe realizowane sa w taki sposób, że wymagane operacje wykonuje sie na poszczególnych pojedynczych punktach źródłowego obrazu, otrzymujac w efekcie pojedyncze

Bardziej szczegółowo

Akupunktura Trudności w projektowaniu badań klinicznych

Akupunktura Trudności w projektowaniu badań klinicznych Akupunktura Trudności w projektowaniu badań klinicznych AKUPUNKTURA TRUDNOŚCI W PROJEKTOWANIU BADAŃ KLINICZNYCH Bartosz Chmielnicki słowa kluczowe: Akupunktura, metodologia, medycyna oparta na faktach,

Bardziej szczegółowo

Testowanie modeli predykcyjnych

Testowanie modeli predykcyjnych Testowanie modeli predykcyjnych Wstęp Podczas budowy modelu, którego celem jest przewidywanie pewnych wartości na podstawie zbioru danych uczących poważnym problemem jest ocena jakości uczenia i zdolności

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja procesu kontroli danych z lotniczego skanowania laserowego

Automatyzacja procesu kontroli danych z lotniczego skanowania laserowego Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Automatyzacja procesu kontroli danych z lotniczego skanowania laserowego Bartłomiej Kraszewski, Żaneta Piasecka, Rafał Sadkowski, Krzysztof Stereńczak Zakład Zarządzania

Bardziej szczegółowo

Modelowanie związków encji. Oracle Designer: Diagramy związków encji. Encja (1)

Modelowanie związków encji. Oracle Designer: Diagramy związków encji. Encja (1) Modelowanie związków encji Oracle Designer: Modelowanie związków encji Technika określania potrzeb informacyjnych organizacji. Modelowanie związków encji ma na celu: dostarczenie dokładnego modelu potrzeb

Bardziej szczegółowo

Tworzenie modeli ciała ludzkiego dla potrzeb modelowania pola elektromagnetycznego. Bartosz Sawicki, Politechnika Warszawska

Tworzenie modeli ciała ludzkiego dla potrzeb modelowania pola elektromagnetycznego. Bartosz Sawicki, Politechnika Warszawska Tworzenie modeli ciała ludzkiego dla potrzeb modelowania pola elektromagnetycznego Wprowadzenie Cel: wirtualny człowiek Motywacja: problemy z rzeczywistymi pomiarami wizualizacja wewnętrznej budowy zrozumienie

Bardziej szczegółowo

Sterowanie procesem i jego zdolność. Zbigniew Wiśniewski

Sterowanie procesem i jego zdolność. Zbigniew Wiśniewski Sterowanie procesem i jego zdolność Zbigniew Wiśniewski Wybór cech do kart kontrolnych Zaleca się aby w pierwszej kolejności były brane pod uwagę cechy dotyczące funkcjonowania wyrobu lub świadczenia usługi

Bardziej szczegółowo

3. Modele tendencji czasowej w prognozowaniu

3. Modele tendencji czasowej w prognozowaniu II Modele tendencji czasowej w prognozowaniu 1 Składniki szeregu czasowego W teorii szeregów czasowych wyróżnia się zwykle następujące składowe szeregu czasowego: a) składowa systematyczna; b) składowa

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ

MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ Jarosław MAŃKOWSKI * Andrzej ŻABICKI * Piotr ŻACH * MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ 1. WSTĘP W analizach MES dużych konstrukcji wykonywanych na skalę

Bardziej szczegółowo

28 Choroby infekcyjne

28 Choroby infekcyjne 28 Choroby infekcyjne Ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV)/zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS) Retinopatia związana z ludzkim wirusem upośledzenia odporności Retinopatia HIV to rodzaj

Bardziej szczegółowo

Wykład 9. Terminologia i jej znaczenie. Cenzurowanie wyników pomiarów.

Wykład 9. Terminologia i jej znaczenie. Cenzurowanie wyników pomiarów. Wykład 9. Terminologia i jej znaczenie. Cenzurowanie wyników pomiarów.. KEITHLEY. Practical Solutions for Accurate. Test & Measurement. Training materials, www.keithley.com;. Janusz Piotrowski: Procedury

Bardziej szczegółowo

Porównywanie populacji

Porównywanie populacji 3 Porównywanie populacji 2 Porównywanie populacji Tendencja centralna Jednostki (w grupie) według pewnej zmiennej porównuje się w ten sposób, że dokonuje się komparacji ich wartości, osiągniętych w tej

Bardziej szczegółowo

Aproksymacja funkcji a regresja symboliczna

Aproksymacja funkcji a regresja symboliczna Aproksymacja funkcji a regresja symboliczna Problem aproksymacji funkcji polega na tym, że funkcję F(x), znaną lub określoną tablicą wartości, należy zastąpić inną funkcją, f(x), zwaną funkcją aproksymującą

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I : PRZEZNACZENIE, PROCES I PODSTAWY METODOLOGICZNE BADAŃ MARKETINGOWYCH...17

SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I : PRZEZNACZENIE, PROCES I PODSTAWY METODOLOGICZNE BADAŃ MARKETINGOWYCH...17 SPIS TREŚCI WSTĘP..13 CZĘŚĆ I : PRZEZNACZENIE, PROCES I PODSTAWY METODOLOGICZNE BADAŃ MARKETINGOWYCH...17 1. TREŚĆ, PRZEZNACZENIE I PROCES BADAŃ MARKETINGOWYCH....19 1.1. Dlaczego badania marketingowe

Bardziej szczegółowo