Krajowy Plan Działań dotyczący. oraz projekt ustawy

Transkrypt

1 DEPARTAMENT INFRASTRUKTURY I GOSPODARKI URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO Jacek Kichman kontakt: j.kichman@umwo.opole.pl Krajowy Plan Działań dotyczący cy efektywności energetycznej oraz projekt ustawy o efektywności energetycznej Opole, 15 lutego 2008 r.

2 Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej (EEAP) Dokument przyjęty w czerwcu 2007 r. przez Ministerstwo Gospodarki stanowi realizację zapisu art. 14 ust. 2 Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Zaproponowane w ramach Krajowego Planu Działań środki i działania mają za zadanie: osiągnięcie celu indykatywnego oszczędności energii na poziomie 9% w roku 2016, osiągnięcie celu pośredniego oszczędności energii na poziomie 2% w roku Cel indykatywny ma być osiągnięty w ciągu dziewięciu lat począwszy od 2008 roku.

3 Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze mieszkalnictwa, Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze usług, Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze przemysłu*, Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze transportu**. * z wyłączeniem instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu emisjami, ** z wyłączeniem lotnictwa i Ŝeglugi.

4 Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze mieszkalnictwa Lp Planowane środki poprawy efektywności energetycznej Działanie w celu poprawy efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego Lata 1. Wprowadzenie systemu oceny energetycznej budynków Certyfikacja nowych i istniejących budynków mieszkalnych realizowana w wyniku wdraŝania Dyrektywy 2002/91/WE 2009 do 2016 proces ciągły 2. Fundusz Termomodernizacji Prowadzenie przedsięwzięć termomodernizacyjnych dla budynków mieszkalnych 1998 do proces ciągły 3. Promowanie racjonalnego wykorzystania energii w gospodarstwach domowych Ogólnopolska kampanii informacyjna na temat celowości i opłacalności stosowania wyrobów najbardziej efektywnych energetycznie 2008 do 2016 proces ciągły

5 Grupa docelowa Administratorzy budynków, właściciele budynków mieszkalnych, mieszkań oraz domów jednorodzinnych, wspólnoty mieszkaniowe, eksperci energetyczni, osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, firmy budowlane, producenci wyrobów budowlanych. Działania priorytetowe Zapewnienie realizacji działań, prowadzących do faktycznych oszczędności energii, rekomendowanych w wystawionych certyfikatach efektywności energetycznej budynków. Prowadzenie kampanii informacyjnych dotyczących certyfikatów efektywności energetycznej oraz termomodernizacji budynków. Przeprowadzanie i weryfikacja audytów energetycznych obejmujących budynki mieszkalne, uŝyteczności publicznej, lokalnej sieci ciepłowniczej, lokalnego źródła ciepła, budynków zbiorowego zamieszkania. Promowanie energooszczędnych technologii w budownictwie mieszkaniowym ( odnawialne źródła energii ) Działania redukujące zuŝycia energii, np. poprzez odpowiednie opomiarowanie zuŝycia oraz dokładne informacje na rachunkach, czytelne dla uŝytkownika.

6 Przykładowa certyfikacja budynku mieszkalnego Źródło: Stowarzyszenie na Rzecz ZrównowaŜonego Rozwoju

7 Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze usług Lp Planowane środki poprawy efektywności energetycznej 1. Zwiększenie udziału w rynku energooszczędnych produktów zuŝywających energię 2. Program oszczędnego gospodarowania energią w sektorze publicznym 3. Promocja usług energetycznych wykonywanych przez ESCO 4. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata oraz Regionalne Programy Operacyjne 5. Grant z Globalnego Funduszu Ochrony Środowiska (GEF) Projekt Efektywności Energetycznej Działanie w celu poprawy efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego Określenie min. wymagań dla nowych produktów zuŝywających energię wprowadzanych do obrotu (wdraŝanie Dyrektywy 2005/32/WE) Zobowiązanie administracji rządowej do podejmowania działań energooszczędnych w ramach pełnienia przez nią wzorcowej roli Pobudzenie rynku dla firm usług energetycznych (ESCO) Wsparcie finansowe działań dotyczących obniŝenia energochłonności sektora publicznego Wsparcie finansowe przedsięwzięć w zakresie termomodernizacji budynków, miejskich systemów grzewczych i sieci cieplnych Lata 2008 do 2016 proces ciągły 2008 do 2016 proces ciągły 2009 do do do 2011

8 Grupa docelowa Przedsiębiorcy, producenci, izby handlowe i gospodarcze, sprzedawcy, dystrybutorzy, hurtownicy, konsumenci, analitycy rynku, agencje energetyczne, jednostki sektora publicznego, w tym centralne i terenowe organy administracji rządowej i samorządowej, szkoły, szpitale, instytucje finansowe. Działania priorytetowe Działania wspierające stosowanie energooszczędnych urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposaŝenie budynków sektora publicznego (biura, urzędy, urzędy, szkoły, szpitale itp.). Uwzględnianie w realizowanych inwestycjach publicznych kryterium efektywności energetycznej. Wymiana oświetlenia ulicznego i instalacja nowego efektywnego energetycznie. Szkolenia dla pracowników sektora publicznego w zakresie efektywności energetycznej oraz zachowań energooszczędnych. Działania wspierające przedsięwzięcia termomodernizacji obiektów uŝyteczności publicznej w ramach regionalnych programów operacyjnych. Kampanie informacyjne mające na celu zastępowanie produktów nieefektywnych energetycznie produktami energooszczędnymi.

9 Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze przemysłu Lp Planowane środki poprawy efektywności energetycznej 1. Promocja wysokosprawnej kogeneracji (CHP) 2. System dobrowolnych zobowiązań w przemyśle 3. Rozwijanie systemu zarządzania energią i systemu audytów energetycznych w przemyśle 4. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata oraz RPO 5. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata Działanie w celu poprawy efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego Wspieranie rozwoju wysokosprawnej kogeneracji, poprzez obowiązek nałoŝony na sprzedawców energii elektrycznej oraz mechanizm wsparcia Zobowiązanie decydentów w przemyśle do realizacji działań skutkujących wzrostem efektywności energetycznej ich przedsiębiorstw Podnoszenie kwalifikacji i umiejętności pracowników w zakładzie przemysłowym oraz przeprowadzanie audytów energetycznych w przemyśle Wsparcie finansowe działań dotyczących wysokosprawnego wytwarzania energii oraz zmniejszenia strat w dystrybucji energii Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdraŝania najlepszych dostępnych technik (BAT) Lata 2007 do 2016 proces ciągły 2009 do 2016 proces ciągły 2008 do 2016 proces ciągły 2008 do do 2013

10 Grupa docelowa Sektor energetyki, organy administracji rządowej i samorządowej, izby gospodarcze, przemysł, przedsiębiorcy, konsumenci, agencje energetyczne, instytucje finansowe, system edukacji, jednostki samorządu terytorialnego, podmioty wykonujące usługi publiczne na podstawie umowy zawartej z jednostką samorządu terytorialnego. Działania priorytetowe Wprowadzenie mechanizmu pozyskiwania, umarzania i obrotu świadectwami potwierdzającymi wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji, skutkujących oszczędnością energii. Przyznanie przedsiębiorcy określonych preferencji, takich jak dodatkowe białe certyfikaty, wsparcie audytorskie i eksperckie, obniŝenie opłat za korzystanie ze środowiska itp., z tytułu wypełnienia warunków dobrowolnego zobowiązania. Działania ułatwiające inwestycje mające na celu zwiększenie efektywności energetycznej w przemyśle, np. poprzez umieszczenie projektów związanych z wysokosprawną kogeneracją w biznes planach. Podnoszenie kwalifikacji i umiejętności pracowników zarządzających energią, urządzeniami i utrzymaniem personelu w zakładzie przemysłowym. Świadczenie usług doradczych oraz informowanie o moŝliwościach redukcji zuŝycia energii w zakładach przemysłowych.

11 Wytwarzanie energii w skojarzeniu -kogeneracja

12 Środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej w sektorze transportu Lp. Planowane środki poprawy efektywności energetycznej Działanie w celu poprawy efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego Lata 1. Wprowadzenie systemów zarządzania ruchem i infrastrukturą transportową Działania mające na celu wzrost efektywności energetycznej w transporcie poprzez planowanie i koordynację zarządzania ruchem i infrastrukturą transportową do 2016 proces ciągły 2. Promowanie systemów transportu zrównowaŝonego oraz efektywnego wykorzystania paliw w transporcie Działania promujące wprowadzenie energooszczędnych środków transportu oraz ekologicznego sposobu jazdy do 2016 proces ciągły

13 Grupa docelowa Sektor transportu, przewoźnicy, producenci pojazdów, przedsiębiorcy uŝywający pojazdy, zrzeszenia kierowców, operatorzy flot pojazdów, agencje transportowe, centralne i terenowe organy administracji rządowej i samorządowej, system edukacji, środki masowego przekazu. Działania priorytetowe Zorganizowanie zarządzania i ułatwianie dostępu do informacji dla przewoźników. Redukcja zbyt wysokiego zapotrzebowania na transport. Wsparcie dla inteligentnych systemów transportu. Prowadzenie kampanii informacyjnych adresowanych do róŝnych grup docelowych nt. zwiększenia efektywności energetycznej w transporcie. Działania zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa dla ruchu pieszego i rowerowego. Planowanie optymalnych wariantów podróŝy dla instytucji, szkół, władz lokalnych, terenów zamieszkałych itp. Prowadzenie szkoleń dla kierowców nt. efektywnego energetycznie prowadzenia pojazdów. Promowanie energooszczędnych środków transportu i ekologicznego sposobu jazdy, szczególnie na długich dystansach.

14 Projekt ustawy o efektywności energetycznej ZałoŜenia do ustawy o efektywności energetycznej - Ministerstwo Gospodarki, Departament Energetyki r. Celem ustawy jest stworzenie ram prawnych systemu działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej gospodarki, obejmujących system wsparcia, prowadzących do uzyskania wymiernych oszczędności energii. Działania będą się koncentrować w następujących obszarach: zmniejszenia zuŝycia energii, podwyŝszenia sprawności wytwarzania energii, ograniczenia strat energii w przesyle i dystrybucji.

15 Projekt ustawy o efektywności energetycznej Ustanowione ramy prawne obejmą następujące obszary: określenie podmiotów objętych regulacją, krajowe cele w zakresie oszczędności energii, obliczanie oszczędności energii, wzorcową rolę sektora publicznego, obowiązki dostawców energii, obowiązki dostawców urządzeń zuŝywających energię, system białych certyfikatów, system dobrowolnych zobowiązań, system nadzoru i monitorowania, krajowe plany działania na rzecz efektywności energetycznej.

16 Określenie podmiotów objętych regulacją Podmioty zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła, Podmioty zajmujące się przesyłem energii, Podmioty zajmujące się dystrybucją energii, Podmioty zajmujące się sprzedaŝą energii odbiorcom końcowym, Producenci, importerzy oraz podmioty zajmujące się sprzedaŝą urządzeń zuŝywających energię, Osoby fizyczne lub prawne, dokonujące zakupu energii do własnego uŝytku (tzw. odbiorcy końcowi), w tym: jednostki sektora publicznego (jednostki administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego, szkoły, szpitale itp.).

17 Krajowe cele w zakresie oszczędności energii 9% w 2016 r. (dyrektywa2006/32/we) 20% w 2020 r. (3x20% Rada Europejska z dn ) - obniŝenie emisji gazów cieplarnianych o 20% - poprawa efektywności energetycznej o 20% - podniesienie udziału energii odnawialnych o 20% Obliczanie oszczędności energii Minister właściwy do spraw gospodarki we współpracy z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, określi w drodze rozporządzenia metodologię obliczania ilości zaoszczędzonej energii dla oceny osiąganego postępu w tym zakresie.

18 System zarządzania energią w budynkach

19 Wzorcowa rola sektora publicznego Jednostki sektora publicznego, w tym jednostki administracji rządowej i samorządu terytorialnego, szkoły, szpitale itp. będą pełnić wzorcową rolę w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, a o podejmowanych działaniach i osiąganych efektach będą informować społeczeństwo. Uwypuklona zostanie rola przedsięwzięć racjonalizujących uŝytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych w opracowywanych przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) projektach załoŝeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, o których mowa w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne. W szczególności rozwaŝone zostanie wprowadzenie obowiązku opracowywania i wdraŝania lokalnych planów działań na rzecz efektywności energetycznej na szczeblu gminy.

20 Wzorcowa rola sektora publicznego Centralne i terenowe organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego zostaną zobowiązane do oszacowania ilości energii zuŝywanej przez nie w ciągu roku oraz do uzyskania oszczędności w tym zakresie na poziomie nie mniejszym niŝ krajowe cele w zakresie oszczędności energii. Podejmowane działania oraz osiągane rezultaty będą przedmiotem sprawozdań składanych organowi nadzorującemu i monitorującemu który będzie nadzorował wypełnianie obowiązku. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia katalog działań, do podejmowania których zostanie zobowiązana administracja rządowa, w ramach pełnienia przez nią wzorcowej roli w zakresie oszczędnego gospodarowania energią oraz realizacji krajowych celów w zakresie oszczędności energii.

21 Wzorcowa rola sektora publicznego Zostanie wskazany organ administracji rządowej odpowiedzialny za: nadzorowanie oraz ocenę wypełniania przez administrację rządową wzorcowej roli w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, który będzie informował społeczeństwo o zbiorczych wynikach podejmowanych działań, wymianę najlepszych praktyk w powyŝszym zakresie pomiędzy jednostkami sektora publicznego. W przepisach o zamówieniach publicznych zostaną wprowadzone regulacje dotyczące zakupów urządzeń o najwyŝszej uzasadnionej ekonomicznie klasie efektywności energetycznej oraz uwzględniania w realizowanych inwestycjach kryterium maksymalnej efektywności energetycznej przy załoŝonym poziomie kosztów.

22 Obowiązki dostawców energii Zakazanie podejmowanych działań skutkujących tworzeniem barier dla popytu i świadczenia usług energetycznych. Zobowiązanie do udostępniania odbiorcom końcowym ankiet lub programów komputerowych, pomocnych w określeniu potencjalnych, moŝliwych do podjęcia środków słuŝących poprawie efektywności energetycznej. Zapewnienie odbiorcom końcowym dostępności, konkurencyjnych cenowo, indywidualnych liczników energii, które dokładnie oddają rzeczywiste jej zuŝycie i informują o rzeczywistym czasie korzystania z energii. Redagowania rachunków (faktur) za energię, wystawianych odbiorcom końcowym, w sposób jasny, zrozumiały i opierający się na rzeczywistym jej zuŝyciu.

23 Obowiązki dostawców urządzeń zuŝywających energię Obowiązki producentów, importerów oraz podmiotów zajmujących się sprzedaŝą odbiorcom końcowym urządzeń zuŝywających energię, stanowią odzwierciedlenie i przeniesienie przepisów w tym zakresie, obowiązujących na mocy ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne. Producenci i importerzy urządzeń zuŝywających energię będą zobowiązani do informowania na tzw. etykiecie efektywności energetycznej oraz w charakterystyce technicznej, dołączanych do urządzenia zuŝywającego energię, o wielkości zuŝycia energii odniesionej do uzyskiwanej wielkości efektu uŝytkowego tego urządzenia.

24 Przykładowa etykieta efektywności energetycznej

25 System białych certyfikatów Mechanizm pozyskiwania, umarzania i obrotu świadectwami potwierdzającymi przeprowadzenie działań skutkujących oszczędnością energii Białe certyfikaty będą mogły być pozyskiwane za realizację działań skutkujących: zwiększeniem sprawności wytwarzania energii, zmniejszeniem strat w przesyle i dystrybucji energii, oszczędnością w zuŝyciu energii. Szczegółowy katalog działań wraz z odpowiadającą im ilością białych certyfikatów określi w drodze rozporządzenia Ministerstwo Gospodarki. Do wydawania białych certyfikatów oraz ich umarzania zostanie upowaŝniony Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Prawa majątkowe wynikające z białych certyfikatów będą zbywalne i stanowić będą towar giełdowy. Na podmioty zajmujące się sprzedaŝą energii nałoŝony zostanie obowiązek pozyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE określonej ilości białych certyfikatów (lub uiszczenia opłaty zastępczej). Wielkość tego obowiązku określi minister właściwy do spraw gospodarki w drodze rozporządzenia.

26 System dobrowolnych zobowiązań RozwaŜone zostanie wprowadzenie tzw. systemu dobrowolnych zobowiązań, skutkujących wzrostem efektywności energetycznej gospodarki, zawieranych pomiędzy jednostkami administracji rządowej lub samorządowej a zainteresowanymi podmiotami. Dobrowolne zobowiązanie określi zasady i warunki na jakich zainteresowany podmiot zobowiązuje się w określonym czasie zrealizować działania skutkujące wzrostem efektywności wykorzystania zuŝywanej przez niego energii. Podmiotowi takiemu z tego tytułu przysługiwać będą określone preferencje, np. wsparcie audytorskie i eksperckie, dodatkowe białe certyfikaty, itp. środowiska itp.

27 Organ nadzorujący i monitorujący Powołany zostanie organ nadzorujący i monitorujący działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej podejmowane przez podmioty zobowiązane ustawą, w kontekście realizacji krajowych celów w zakresie oszczędności energii. Organ nadzorujący i monitorujący będzie corocznie informowany przez centralne i terenowe organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego o podejmowanych przez nie działaniach w zakresie oszczędnego gospodarowania energią oraz rezultatach tych działań. Rola pełnienia funkcji organu nadzorującego i monitorującego zostanie powierzona Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki.

28 Krajowe Plany Działań na rzecz efektywności energetycznej Ministerstwo Gospodarki zostanie zobowiązane do opracowania i przekazania Komisji Europejskiej: - drugiego Krajowego planu działań na rzecz efektywności energetycznej do dnia 30 czerwca 2011 r., - trzeciego Krajowego planu działań do 30 czerwca 2014 r. Krajowe plany działań na rzecz efektywności energetycznej zawierają w szczególności: - programy i planowane środki słuŝące poprawie efektywności energetycznej, - analizę i ocenę poprzedniego Krajowego planu działań na rzecz efektywności energetycznej, - wyniki dotyczące realizacji celów w zakresie oszczędności energii, sformułowane na podstawie dostępnych danych, - informacje o dodatkowych działaniach w zakresie realizacji celów oszczędności energii.

29 Dokumenty strategiczne inicjujące poprawę efektywności energetycznej Ustawa o wspieraniu przedsięwzi wzięć termomodernizacyjnych z (Dz.U. 162 poz.1121) znowelizowana (Dz.U. 76 poz.808). Ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane art. 5 - sporządzanie świadectw charakterystyki energetycznej dla obiektu budowlanego.

30 Ustawa termomodernizacyjna Premia termomomodernizacyjna stanowiąca umorzenie 25% wykorzystanego kredytu. Pomoc finansową Państwa ustala Ustawa o wspieraniu przedsięwzi wzięć termomodernizacyjnych z (Dz.U. 162 poz.1121) znowelizowana (Dz.U. 76 poz.808). Pomoc finansowa wg Ustawy obejmuje: - Budynki mieszkalne wszystkich typów - Budynki zbiorowego zamieszkania o charakterze socjalnym - Budynki uŝytecznou yteczności ci publicznej naleŝą Ŝące do samorządów w lokalnych - Lokalne źródła a ciepła a i lokalne sieci cieplne do 11,6 MW

31 Koszty i oszczędności oszczędność rata kredytu i odsetki Warunek: nie więcej niŝ obecne koszty obecne po modernizacji roczne koszty ogrzewania roczne koszty w czasie spłacania kredytu

32 Koszty inwestycyjne Własne fundusze 20% 25% premia termomodernizacyjna Kredyt 80% 75 %kredyt do spłacenia

33 Ustawa Prawo budowlane z r. art. 5 - sporządzanie świadectw charakterystyki energetycznej dla obiektu budowlanego. Świadectwo energetyczne jest sporządzane na podstawie oceny energetycznej, polegającej na określeniu charakterystyki energetycznej. Charakterystyka energetyczna jest to zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku dotyczących obliczeniowego zapotrzebowania budynku na energię na cele c.o., c.w.u., wentylacji i klimatyzacji, a w przypadku budynku uŝyteczności publicznej takŝe oświetlenia. KaŜdemu budynkowi następuje przyporządkowanie klasy energetycznej. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku jest waŝne 10 lat.

34 Przykładowe świadectwo energetyczne budynku

35 Audyt efektywności wykorzystania energii elektrycznej Budynek Urzędu Marszałkowskiego w Opolu

36 Audyt efektywności wykorzystania energii elektrycznej Audyt W styczniu 2008 r. wykonano audyt zuŝycia energii elektrycznej. Roczne oszczędności kosztów energii: 10,1 tys. zł brutto (9,2%)!

37 Audyt efektywności wykorzystania energii elektrycznej Charakterystyka obiektu Roczne zuŝycie energii elektrycznej: 555 kwh Moc umowna: 65 kw Roczne koszty zakupu energii: 59 tys. zł

38 Jacek Kichman kontakt: Dziękuję za uwagę