PODSTAWY FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA - CYKLE BIOGEOCHEMICZNE
|
|
- Michał Chrzanowski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PODSTAWY FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA - CYKLE BIOGEOCHEMICZNE
2 Podstawą funkcjonowania ekosystemu jest przepływ energii i obiegi materii. Obieg materii dotyczy naturalnego krążenia pierwiastków chemicznych, przemieszczających się ze środowiska abiotycznego do organizmów żywych i z organizmów do środowiska.
3 Biogeochemiczne cykle, drogi obiegu składników pokarmowych, węgla i wody (cykl hydrologiczny) w biosferze, od środowiska do organizmów i z powrotem do środowiska.
4 Do najważniejszych cykli biogeochemicznych należą obiegi węgla, azotu, wody, tlenu, fosforu, siarki itd.
5 Na obieg azotu (cykl azotu), siarki i węgla (a także innych pierwiastków) coraz większy wpływ ma działalność przemysłowa człowieka, prowadząca do zaburzenia ich obiegu w biosferze (antropopresja). Każdy z pierwiastków chemicznych wchodzi w reakcje chemiczne, lecz całkowita jego ilość na Ziemi pozostaje stała.
6 Ziemia jako system przyrody 1. Ziemia stanowi system złożony z części składowych; 2. Poszczególne elementy systemu oddziałują na siebie; 3. Zjawiska w obrębie systemu zachodzą w różnych skalach czasowych i przestrzennych; 4. Powiązania pomiędzy poszczególnymi elementami systemu mogą być badane w oparciu o przepływ energii, cykl hydrologiczny i cykle biogeochemiczne; 5. Energia, woda i substancje chemiczne gromadzone są w systemie w różnych miejscach i pod różnymi postaciami, a także są przenoszone i przekształcane w wyniku różnorodnych zjawisk i procesów.
7 Antropopresja, oddziaływanie człowieka na środowisko przyrodnicze i występujące w nim biocenozy (zbiór populacji roślinnych (fitocenoza), zwierzęcych (zoocenoza) i drobnoustrojów glebowych żyjących w określonej przestrzeni czyli środowisku fizycznym (siedlisku, biotopie), tworzący układ samoregulujący się (homeostaza) i będący w stanie dynamicznej równowagi). Obecna antropopresja ma znaczenie zdecydowanie negatywne. Oddziaływanie na glebę to przede wszystkim zmniejszanie jej powierzchni przez trwałą zabudowę mieszkalną, przemysłową, drogową itp. W wyniku działalności górniczej gleby ulegają przesuszeniu, zabagnieniu, zasoleniu i skażeniu. Do antropopresji w rolnictwie należą: stosowanie nadmiernych ilości agrochemikaliów, wielkogabarytowego ciężkiego sprzętu, nadmiernie ugniatającego glebę, niewłaściwe zabiegi agrotechniczne, wypalanie ściernisk, uprawy wzdłuż spadku stoku oraz niewłaściwe zmianowanie roślin w ramach kompleksów glebowo-uprawowych. Ponadto glebom zagraża atmosfera, w którą wprowadzane są duże ilości zanieczyszczeń pochodzących ze spalania węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego oraz ze spalin motoryzacyjnych. Bardzo duże jest również oddziaływanie na wody powierzchniowe, czego dowodzi katastrofalny stan czystości rzek, jezior, a nawet mórz. Dla roślin szkodliwe są: nadmierna wycinka drzew, nie zrównoważona odpowiednimi zalesieniami, zbieranie grzybów i jagód, pożary i nieracjonalny wypas. Antropopresja to także zanieczyszczanie rzek, zakładanie składowisk odpadów oraz nieodpowiedzialnie organizowana turystyka i rekreacja.
8 OBIEG WĘGLA Ze względu na swoje właściwości, węgiel jest podstawowym pierwiastkiem budulcowym wszystkich związków organicznych. W nich też gromadzi się energia promieniowania słonecznego wiązana w procesie fotosyntezy. Stąd też obieg węgla jest nierozerwalnie związany z procesami przepływu energii. Choć największym rezerwuarem węgla jest skorupa ziemska (skały, złoża paliw kopalnych), obieg tego pierwiastka jest typowym przykładem cyklu gazowego. Wynika to z ogromnej dynamiki gazowych związków węgla. Pierwiastek ten występuje w atmosferze głównie jako CO 2, a dodatkowo w postaci CO i CH 4. Czas wymiany węgla atmosferycznego wynosi 3 4 lata, co wiąże się głównie z asymilacją CO 2 przez rośliny i uwalnianiem związków węgla podczas oddychania organizmów wszystkich poziomów troficznych: producentów, konsumentów i destruentów. Procesy metaboliczne są tym samym podstawową siłą napędową krążenia węgla w biosferze.
9 Obieg azotu Głównym i niemal jedynym zbiornikiem azotu jest atmosfera, gdzie pierwiastek ten występuje przede wszystkim w formie cząsteczkowej (N 2 ) niedostępnej dla większości organizmów. Oprócz N 2 atmosfera zawiera niewielką ilość tlenków azotu (NO 2, NO i N 2 O) oraz amoniaku (NH 3 ). Dodatkowo, niewielka ilość N 2 jest wiązana podczas wyładowań atmosferycznych, zwiększając aktywną pulę azotu o 3 10 mln t/rok. Nieznaczny udział w dostarczaniu reaktywnych form azotu (głównie amoniaku) do atmosfery mają także aerozole morskie. Ekosystemy są zasilane w azot na drodze depozycji gazów i aerozoli z atmosfery oraz przez biologiczne wiązanie atmosferycznego N 2. Zdolność tę posiadają tylko nieliczne organizmy, głównie wolnożyjące i symbiotyczne bakterie oraz sinice. Większość roślin pobiera azot w postaci jonów NH 4+ lub NO 3 uwalnianych podczas rozkładu martwej materii organicznej.
10 Ruchliwe jony azotanowe są częściowo zmywane lub wymywane z gleb i zasilają ekosystemy wodne. Odpływ rzeczny azotu z lądów do mórz wraz z opadami stanowi ważne źródło zasilania oceanów. Większość azotu oceanicznego krąży w zamkniętym cyklu biotycznym z pominięciem fazy gazowej. Niewielka część tego pierwiastka ucieka do osadów dennych, gdzie w warunkach beztlenowych zachodzi denitryfikacja. Powrót azotu z ekosystemów do atmosfery odbywa się przede wszystkim poprzez denitryfikację, a w mniejszym stopniu poprzez ulatnianie się amoniaku. Udział człowieka w obiegu azotu polega na przemysłowym wiązaniu atmosferycznego N 2 do amoniaku, co umożliwia produkcję azotowych nawozów mineralnych. Wiązaniu N 2 sprzyja też uprawa roślin motylkowych i ryżu. Ilościowy sumaryczny udział człowieka w wiązaniu azotu jest porównywalny z działaniem procesów naturalnych. Działalność człowieka przyczynia się także do uwalniania różnych form azotu do atmosfery. W wyniku stosowania nawozów azotowych, hodowli zwierząt i spalania biomasy tempo emisji podtlenku azotu (N 2 O) wzrosło prawie dwukrotnie, amoniaku trzykrotnie, a tlenku i dwutlenku azotu - blisko siedmiokrotnie.
11 Obieg siarki Największym rezerwuarem siarki na Ziemi są osady denne, skały oraz oceany, gdzie pierwiastek ten występuje w soli morskiej w postaci siarczanów. Atmosferyczna pula siarki jest najmniejsza, jednak bardzo aktywna. Głównym źródłem naturalnych emisji siarki do atmosfery są oceany, produkujące rocznie ponad 140 mln t siarki w postaci aerozoli morskich, które przemieszczają się z prądami powietrza nad powierzchnię lądów. Ponadto z wód oceanicznych emitowane są gazy biogeniczne, głównie siarczek dwumetylu, powstający w wyniku dekompozycji planktonu oraz siarkowodór, pochodzący z beztlenowego rozkładu materii organicznej w strefie przydennej i z wybuchów wulkanicznych. Gazy biogeniczne mogą być emitowane także z lądów, głównie z obszarów podmokłych, jednak sumaryczna emisja naturalna jest ok. 10-krotnie niższa niż z powierzchni mórz i oceanów.
12 Większość gazowych związków siarki przebywa w atmosferze bardzo krótko (ok. kilku dni). Ulegają one szybkiemu utlenieniu, w wyniku którego powstają tlenki siarki, a po reakcji z wodą siarczany. Związki te są deponowane w ekosystemach za pośrednictwem opadów atmosferycznych. Rośliny pobierają przede wszystkim siarkę siarczanową powstającą w wyniku rozkładu materii organicznej oraz wietrzenia podłoża mineralnego. Obumarłe szczątki organizmów oraz produkty wietrzenia skał i erozji (głownie siarczany) odprowadzane są do mórz i oceanów za pośrednictwem rzek. Globalny cykl siarki został współcześnie zdominowany przez działalność człowieka, polegającą przede wszystkim na spalaniu paliw kopalnych oraz wydobyciu i przetwórstwie złóż siarki. Ocenia się, że człowiek wprowadza do obiegu ok. 100 mln t S/rok, głównie w postaci SO 2, który w naturalnym obiegu odgrywa znikomą rolę.
13 Obieg fosforu Zasoby nieorganicznego fosforu w skorupie ziemskiej obejmują głównie apatyty oraz fosforany wapnia, glinu i żelaza. Pula fosforu krążąca w atmosferze jest minimalna stanowi ją zawartość wywiewanego pyłu glebowego, który po krótkim pobycie trafia z powrotem na powierzchnię Ziemi. Większość roślin lądowych pobiera fosfor dzięki symbiozie korzeni z grzybami mikoryzowymi. Dostępność tego pierwiastka w środowisku jest bardzo ograniczona, stąd jego obieg w materii organicznej jest bardzo szczelny i przewyższa znacznie dopływy i straty z ekosystemów. Rzeki transportują rocznie mln t fosforu do oceanów. Większość tej puli zostaje niemal od razu związana w osadach. Pozostała trafia do obiegu w ekosystemach morskich, gdzie związki fosforu są nieustannie wymieniane pomiędzy głównymi zbiornikami tego pierwiastka, którymi są: wody powierzchniowe, głębokie i organizmy morskie. Dzięki procesowi sedymentacji niewielka część krążącego fosforu trafia do osadów dennych.
14 OBIEG OŁOWIU Wszystkie metale, w tym również ołów, cechują się sedymentacyjnym typem obiegu. Ołów uznawany jest za pierwiastek niepotrzebny organizmom, a jednocześnie wysoce toksyczny. Ołów występuje przede wszystkim w kwaśnych skałach magmowych i utworach ilastych. Towarzyszy też często złożom polimetalicznym, m.in. siarczkom metali. Naturalnym źródłem emisji ołowiu są wulkany, ponadto jest produktem rozpadu promieniotwórczego radonu. Obieg ołowiu (podobnie jak kadmu i rtęci) jest całkowicie zdominowany przez działalność ludzką. Źródłem emisji antropogenicznych jest głównie spalanie benzyn ołowiowych oraz hutnictwo metali. Sumaryczna emisja ze źródeł antropogenicznych wynosi w skali roku ok. 460 tys. t Pb i jest kilkadziesiąt razy wyższa od naturalnej. Ok. 70% tej ilości osiada w postaci pyłu w ekosystemach lądowych. Ze względu na minimalną ruchliwość, ołów może gromadzić się w wierzchnich warstwach gleb, gdzie czas jego przebywania sięga 5 10 tys. lat. Pierwiastek ten wykazuje skłonność silnego wiązania się z materią organiczną.
15
Ekologia. Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
Ekologia Biogeochemia: globalne obiegi pierwiastków Ryszard Laskowski www.cyfronet.edu.pl/~uxlaskow 1/35 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków
Bardziej szczegółowoEkologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
biogeochemia Ryszard Laskowski 1/31 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz
Bardziej szczegółowoEkologia. biogeochemia. Biogeochemia. Przepływ energii a obieg materii
biogeochemia Ryszard Laskowski 1 Biogeochemia Lata 1940. Hutchinson i współpracownicy. Biogeochemia bada drogi przepływu pierwiastków chemicznych pomiędzy poszczególnymi składnikami ekosystemu oraz wymiany
Bardziej szczegółowoObieg materii w skali zlewni rzecznej
OBIEG MATERII W ZLEWNI RZECZNEJ UJĘCIE BILANSOWE Zestawienie wartości depozycji atmosferycznej, traktowanej jako wejście do systemu zlewni oraz ładunku odprowadzanego poprzez odpływ korytowy pozwala wyróżnić
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoGLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE obieg siarki
GLOBALNE CYKLE BIOGEOCHEMICZNE oieg siarki W organizmie ludzkim: mięśnie: 5000-11000 ppm, kości: 500-2400 ppm, krew 1,8 g/l Całkowita zawartość (70 kg): 140 g. Rozpowszechnienie siarki (wagowo) Ziemia
Bardziej szczegółowogrupa a Człowiek i środowisko
grupa a Człowiek i środowisko................................................. Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 18 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową
Bardziej szczegółowoWYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU
WYZWANIA EKOLOGICZNE XXI WIEKU ZA GŁÓWNE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ UWAŻANE SĄ: -przemysł -transport -rolnictwo -gospodarka komunalna Zanieczyszczenie gleb Przyczyny zanieczyszczeń gleb to, np.: działalność
Bardziej szczegółowoFIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001
FIZYKA I CHEMIA GLEB Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001 Tematyka wykładów Bilans wodny i cieplny gleb, właściwości
Bardziej szczegółowopowierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej będąca produktem wietrzenia skał, czyli długotrwałego działania na nie wody, powietrza i temperatury, oraz
powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej będąca produktem wietrzenia skał, czyli długotrwałego działania na nie wody, powietrza i temperatury, oraz działania mikroorganizmów Złożony i długotrwały proces
Bardziej szczegółowoSKUTKI SUSZY W GLEBIE
SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy
Bardziej szczegółowoDLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby
DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez
Bardziej szczegółowoChemiczne oddziaływanie składowisk odpadów górnictwa węgla kamiennego na środowisko
Chemiczne oddziaływanie składowisk odpadów górnictwa węgla kamiennego na środowisko Prof. nadzw. dr hab. Andrzej Misiołek Wydział Nauk Technicznych Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach
Bardziej szczegółowoPROCESY BIOGEOCHEMICZNE NA LĄDACH
PROCESY BIOGEOCHEMICZNE NA LĄDACH Ekosystemy lądowe Ekosystemy wodne Ekosystemy lądowe Ekosystemy wilgotne Ekosystemy wodne Ekosystemy lądowe Ekosystemy wilgotne Ekosystemy wodne skała macierzysta Wietrzenie
Bardziej szczegółowoOstateczna postać długotrwałych zmian w określonych warunkach klimatyczno-geologicznych to:
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: OCHRONA ŚRODOWISKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Ekologia II.
Bardziej szczegółowoPL Zjednoczona w różnorodności PL B8-0156/28. Poprawka. Anja Hazekamp, Younous Omarjee w imieniu grupy GUE/NGL
11.3.2019 B8-0156/28 28 Motyw C a (nowy) Ca. mając na uwadze, że wtórne powstawanie cząstek stałych wynika z serii reakcji chemicznych i fizycznych obejmujących różne gazy prekursorowe, takie jak SO 2
Bardziej szczegółowoCYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA
Magdalena Szewczyk Dział programowy : Ekologia CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA temat lekcji : Przyczyny i rodzaje zanieczyszczeń powietrza. Cele lekcji w kategoriach czynności uczniów ( cele operacyjne):
Bardziej szczegółowoLp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA
Zestawienie standardów jakości środowiska oraz standardów emisyjnych Lp. STANDARD PODSTAWA PRAWNA STANDARDY JAKOŚCI ŚRODOWISKA (IMISYJNE) [wymagania, które muszą być spełnione w określonym czasie przez
Bardziej szczegółowoRelacje człowiek środowisko przyrodnicze
138 SPRAWDZIANY LEKCJI Sprawdzian z działu Relacje człowiek środowisko przyrodnicze Grupa I Zadanie 1 (0 4 p.) Każdemu terminowi przyporządkuj odpowiadającą mu definicję. 1. Zasoby przyrody A. Zasoby mające
Bardziej szczegółowoKrąŜenie materii i przepływ energii w ekosystemie. Piotr Oszust
KrąŜenie materii i przepływ energii w ekosystemie Piotr Oszust Materia krąŝy w ekosystemie poniewaŝ rośliny pobierają ją z gleby w postaci związków nieorganicznych w procesie fotosyntezy przekształcają
Bardziej szczegółowoJak działamy dla dobrego klimatu?
Jak działamy dla dobrego klimatu? Utrzymanie stanu czystości powietrza Zanieczyszczenia powietrza w istotny sposób wpływają na społeczeństwo. Grupy najbardziej narażone to: dzieci, osoby starsze oraz ludzie
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Nr3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie
Zespół Szkół Nr3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych ( kształcenie zawodowe)
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do uchwały nr 95/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 95/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r. Opis stanu jakości powietrza w strefie miasto Płock dotyczy roku 2015 1. Lista substancji w powietrzu, ze
Bardziej szczegółowoDefinicje podstawowych pojęć. (z zakresu ekologii)
Definicje podstawowych pojęć (z zakresu ekologii) Ekologia Zajmuje się strukturą i funkcjonowaniem ekosystemów (układów ekologicznych w przyrodzie). Przez strukturę układu ekologicznego rozumiemy zarówno
Bardziej szczegółowo1. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego
1. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego Degradacja środowiska przyrodniczego stanowi obecnie jeden z głównych problemów na świecie. Każdego dnia do atmosfery, hydrosfery oraz litosfery i pedosferę
Bardziej szczegółowoHydrosfera - źródła i rodzaje zanieczyszczeń, sposoby jej ochrony i zasoby wody w biosferze.
Hydrosfera - źródła i rodzaje zanieczyszczeń, sposoby jej ochrony i zasoby wody w biosferze. Hydrosfera składa się z kilku wyraźnie różniących się od siebie elementów będących zarazem etapami cyklu obiegu
Bardziej szczegółowoZasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień
Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień czym jest las? Las (biocenoza leśna) kompleks roślinności swoistej dla danego regionu geograficznego, charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących
Bardziej szczegółowoŁukasz K. Tomasz M. Ochrona Wód
Łukasz K. Tomasz M. Ochrona Wód Ogólne charakterystyka wód naturalnych Woda występująca w przyrodzie stanowi wodny roztwór substancji nieorganicznych i organicznych, jak również zawiera koloidy i zawiesiny.
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA MIEDZYKLASOWY KONKURS PRZYRODNICZY
PYTANIA NA MIEDZYKLASOWY KONKURS PRZYRODNICZY 1. Pierwszy Park Narodowy utworzono w Stanach Zjednoczonych. 2. Główną przyczyną "kwaśnych deszczy" są tlenki azotu i siarki. 3. Odzyskiwanie surowców z materiałów
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE
Zanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE Źródła zanieczyszczeń: Naturalne Sztuczne Zanieczyszczenia naturalne Wybuchy wulkanów Wyładowania atmosferyczne Pożary lasów Procesy
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE NĘDZA Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych badań
Bardziej szczegółowoAtmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi
Atmosfera struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi Składniki stałe Ziemia Mars Wenus Nitrogen (N2) Oxygen (O2) Argon (Ar) Neon, Helium, Krypton 78.08% 20.95% 0.93%
Bardziej szczegółowoŚrodowisko przyrodnicze - ogólny
Ś R O D O W I S K O Środowisko to ogół elementów przyrodniczych i antropogenicznych (przyrody martwej i ożywionej, pozostających w stanie naturalnym lub przekształconym przez człowieka), tworzących otoczenie,
Bardziej szczegółowoGLEBOZNAWSTWO = pedologia - nauka o glebach
GLEBY GLEBA - biologicznie czynna, powierzchniowa warstwa litosfery, powstała ze skał pod wpływem abiotycznych i biotycznych czynników środowiska, zdolna zapewnić roślinom wyższym warunki wzrostu i rozwoju.
Bardziej szczegółowoMetody chemiczne w analizie biogeochemicznej środowiska. (Materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych)
Metody chemiczne w analizie biogeochemicznej środowiska. (Materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych) Metody instrumentalne podział ze względu na uzyskane informację. 1. Analiza struktury; XRD (dyfrakcja
Bardziej szczegółowoKolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1
2016 Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1 Elżbieta Niemierka Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej 2016-01-07 1. SPIS TREŚCI 2. Gaz cieplarniany - definicja...
Bardziej szczegółowoEnergetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Bardziej szczegółowo1. Zadanie Wymień dwa naturalne źródła zanieczyszczeń atmosfery. 2. Zadanie Podaj dwa przykłady negatywnych skutków kwaśnych opadów.
1. Zadanie Wymień dwa naturalne źródła zanieczyszczeń atmosfery. 2. Zadanie Podaj dwa przykłady negatywnych skutków kwaśnych opadów. 3. Zadanie Zaznacz wyjaśnienie pojęcia smog. A. Kryształki lodu osadzone
Bardziej szczegółowoEkologiczna ścieżka edukacyjna
Ekologiczna ścieżka edukacyjna Lp. Treści ogólne Treści szczegółowe Osiągnięcia przedmiot klasa 1. Ekonomiczne i społeczne aspekty Uczeń potrafi: związków między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem.wartość
Bardziej szczegółowoŚwiadomi dla czystego powietrza
Świadomi dla czystego powietrza Szkolenia z zakresu przeciwdziałania niskiej emisji Zanieczyszczenia powietrza w Polsce Zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego jest wprowadzenie do powietrza substancji
Bardziej szczegółowo1. Pochodzenie i klasyfikacja zasobów przyrodniczych... 11
Spis treści 1. Pochodzenie i klasyfikacja zasobów przyrodniczych... 11 1.1. Rozwój cywilizacji człowieka a korzystanie z zasobów Ziemi... 11 1.2. Czy zasoby naturalne Ziemi mogą ulec wyczerpaniu?... 14
Bardziej szczegółowoI. Pobieranie próbek. Lp. Wykaz czynności Wielkość współczynnika
Koszty i wykaz badań wykonywanych w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Poznaniu 1. Stawka podstawowa wynosi 40,41 zł. 2. Wyliczenie kosztów usługi następuje w sposób następujący: koszt usługi
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA
OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby: Zestawienie zasobności gleby na obszarze
Bardziej szczegółowoEKOLOGIA OGÓLNA WBNZ 884. Wykład 5 Obieg pierwiastków (Biogeochemia)
EKOLOGIA OGÓLNA WBNZ 884 Wykład 5 Obieg pierwiastków (Biogeochemia) 2007 Skład chemiczny organizmów Pierwiastki Związki chemiczne Zawartość w organizmach Bakteria Roślina grzyb ryba świnia H O Woda 75
Bardziej szczegółowoSTAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE PIETROWICE WIELKIE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoINNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL
Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego
Bardziej szczegółowoDlaczego tak ważną role pełni gleba?
Gleba jest to powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej powstała ze skały macierzystej, będącą siedliskiem życia producentów. Ta rozdrobniona skała macierzysta charakteryzuje się urodzajnością tzn. zdolnością
Bardziej szczegółowoUrządzenia techniki komputerowej. mgr inż. Remigiusz Pokrzywiński
Urządzenia techniki komputerowej mgr inż. Remigiusz Pokrzywiński Ochrona środowiska Ochrona środowiska to dział ochrony przyrody zajmujący się ochroną wody, powietrza i gleby przed zanieczyszczeniami.
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Biologia Realizowane treści podstawy programowej wymagania szczegółowe
ĆWICZENIE 15 ĆWICZENIE 15 BIOLOGIA drzewo klimatyczne S 87 część opisowa Ćwiczenie to systematyzuje wiedzę na temat przyczyn i skutków zmian klimatycznych obserwowanych w minionym i tym stuleciu. Pozwala
Bardziej szczegółowoZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER
ZWYKŁA DOBRA PRAKTYKA ROLNICZA IRENA DUER Zakres prezentacji Definicja ZDPR Podstawy prawne ZDPR Jaki jest cel upowszechniania ZDPR Kto ma obowiązek przestrzegać ZDPR Zakres ZDPR Kto kontroluje ZDPR Definicja
Bardziej szczegółowoDepartament Zrównoważonego Rozwoju Biuro Ochrony Przyrody i Klimatu
Departament Zrównoważonego Rozwoju Zanieczyszczenia powietrza Zanieczyszczenia powietrza to wszelkie substancje (gazy, ciecze, ciała stałe), które znajdują się w powietrzu atmosferycznym, ale nie są jego
Bardziej szczegółowoSkąd bierze się woda w kranie?
Skąd bierze się woda w kranie? Stacje uzdatniania wody pobierają wodę z rzek, aby następnie dostarczyć do naszych domów. Woda wcześniej trafia do stawów infiltracyjnych z których przesiąka do studni. W
Bardziej szczegółowoStan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty).
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie Inspekcja Ochrony Środowiska Stan środowiska w Polsce -Raport o stanie środowiska w Polsce (wybrane aspekty). Opracowanie: mgr Tomasz Łaciak Uniwersytet
Bardziej szczegółowoTECHNIKA A EKOLOGIA Jarosław Mrozek
Atmosfera jest powłoką gazową otaczającą kulę ziemską. Składa się ona z kilku, warstw różniących się gęstością, temperaturą, ciśnieniem i składem powietrza. Najistotniejsze funkcje atmosfery, polegają
Bardziej szczegółowoPracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN
Pracownia Chemicznych Zanieczyszczeń Morza Instytut Oceanologii PAN Projekt WAB Wetlands, Algae and Biogas a southern Baltic Sea Eutrophication Counteract Project ( Mokradła(nieużytki), glony i biogaz
Bardziej szczegółowoWPŁYW LASÓW I GOSPODARKI LEŚNEJ NA WODY POWIERZCHNIOWE
WPŁYW LASÓW I GOSPODARKI LEŚNEJ NA WODY POWIERZCHNIOWE Definicja lasu według ustawy o lasach (administracyjna) Na podstawie ustawy o lasach, lasem jest grunt o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I
Spis treści Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I Wybrane zagadnienia z ekologii 11 1.1. Charakterystyka poziomów organizacji biosfery 14 1.1.1. Gatunek 14 1.1.2. Populacja 14 1.1.2.1. Zagęszczenie populacji 15 1.1.2.2.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 2 do uchwały nr 94/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r.
Załącznik nr 2 do uchwały nr 94/17 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 20 czerwca 2017 r. Opis stanu jakości powietrza w strefie miasto Radom dotyczy roku 2015 1. Lista substancji w powietrzu, ze
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z EMISJĄ PYŁÓW GAZÓW DLA ŚRODOWISKA. Patr
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z EMISJĄ PYŁÓW GAZÓW DLA ŚRODOWISKA Patr Zanieczyszczenie atmosfery Największym niebezpieczeństwem dla naszej atmosfery są: tlenek węgla, tlenek azotu, dwutlenek siarki oraz pyły. Wszystkie
Bardziej szczegółowoOCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KRZYŻANOWICE
STAN WŁAŚCIWOŚCI AGROCHEMICZNYCH GLEB I ZANIECZYSZCZEŃ METALAMI CIĘŻKIMI GRUNTÓW NA UŻYTKACH ROLNYCH STAROSTWA POWIATOWEGO RACIBÓRZ W GMINIE KRZYŻANOWICE Opracowanie wyników i sprawozdania z wykonanych
Bardziej szczegółowoProblemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek
Problemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej
Bardziej szczegółowoZmiany środowiska po roku 1750
Zmiany środowiska po roku 1750 Zmiany od końca XVIII wieku: - wzrost uprzemysłowienia spowodował wzrost demograficzny - przemysł staje się podstawową gałęzią gospodarki - rozpoczynają się procesy urbanizacyjne
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Dr inż. Mariusz Szewczyk Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki 35-959 Rzeszów, ul. W. Pola 2 Energia słoneczna i cieplna biosfery Pojęcia podstawowe
Bardziej szczegółowoModel fizykochemiczny i biologiczny
Model fizykochemiczny i biologiczny dr Czesław Kliś Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego
Bardziej szczegółowoPlan wykładu: Wstęp. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Zanieczyszczenia wód. Odpady stałe
Plan wykładu: Wstęp Klasyfikacja odpadów i zanieczyszczeń Drogi przepływu substancji odpadowych Analiza instalacji przemysłowej w aspekcie ochrony środowiska Parametry charakterystyczne procesu oczyszczania
Bardziej szczegółowoJeżeli w procesie odsiarczania spalin powstanie nawóz sztuczny to jest to metoda:
WYDZIAŁ: GEOLOGII, GEOFIZYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK STUDIÓW: INŻYNIERIA ŚRODOWISKA RODZAJ STUDIÓW: STACJONARNE I STOPNIA ROK AKADEMICKI 2014/2015 WYKAZ PRZEDMIOTÓW EGZAMINACYJNYCH: I. Ochrona powietrza
Bardziej szczegółowoRECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o.
RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem oczyszczalni ścieków Boguszowice w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101, na której znajduje się instalacja
Bardziej szczegółowowodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe.
Obecnieprodukcjaenergiielektrycznejodbywasię główniewoparciuosurowcekonwencjonalne : węgiel, ropę naftową i gaz ziemny. Energianiekonwencjonalnaniezawszejest energią odnawialną.doniekonwencjonalnychźródełenergii,
Bardziej szczegółowoZmiany w środowisku naturalnym
Zmiany w środowisku naturalnym Plan gospodarki niskoemisyjnej jedną z form dążenia do czystszego środowiska naturalnego Opracował: Romuald Meyer PGK SA Czym jest efekt cieplarniany? Ziemia posiada atmosferę
Bardziej szczegółowoPrawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa
Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa A A 1. Wstęp Prawo ochrony środowiska tworzą akty prawne o różnej randze. Najwyższym z nich jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona w 1997
Bardziej szczegółowo1 p. za jeden poprawny merytorycznie przykład z wyjaśnieniem Rozwiązanie: przykładowe odpowiedzi Kaktusy liście przekształcone w kłujące ciernie
Model odpowiedzi i schemat punktowania do zadań stopnia wojewódzkiego Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Biologii dla uczniów szkół podstawowych województwa śląskiego w roku szkolnym 2018/2019 Za
Bardziej szczegółowoTWORZYWA BIODEGRADOWALNE
TWORZYWA BIODEGRADOWALNE Opracowały: Joanna Grzegorzek kl. III a TE Katarzyna Kołdras kl. III a TE Tradycyjne tworzywa sztuczne to materiały składające się z polimerów syntetycznych. Większość z nich nie
Bardziej szczegółowoSpis treści. 2. Życie biosfery Biogeneza i historia biosfery Przedmowa Wstęp... 15
Spis treści Przedmowa........................................... 11 1. Wstęp............................................ 15 1.1. Czego czytelnik powinien się spodziewać po tej książce?............. 15
Bardziej szczegółowoŻywność w łańcuchu troficznym człowieka
Żywność w łańcuchu troficznym człowieka Łańcuch troficzny jest to szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda poprzednia jest podstawą pożywienia dla następnej. ELEMENTY ŁAŃCUCHA TROFICZNEGO
Bardziej szczegółowoKodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 -
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Środowiska Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Zespół redakcyjny: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 1. Doc. dr hab. Irena Duer 2. Prof.
Bardziej szczegółowoZagrożenia środowiskowe na terenach górniczych
Zagrożenia środowiskowe na terenach górniczych dr inż. Henryk KLETA WYDZIAŁ GÓRNICTWA I GEOLOGII POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ Katedra Geomechaniki, Budownictwa Podziemnego i Zarządzania Ochroną Powierzchni Analiza
Bardziej szczegółowoTECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA. Opracowała: mgr inż. Joanna Depta- Ładak
TECHNIK OCHRONY ŚRODOWISKA Opracowała: mgr inż. Joanna Depta- Ładak Charakterystyka zawodu Technik ochrony środowiska koordynuje pracę w zakresie ochrony powietrza, wód, powierzchni ziemi, ochrony przed
Bardziej szczegółowoZagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego
Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Anna Kowalska Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary,
Bardziej szczegółowoVI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA
VI. MONITORING CHEMIZMU OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH I DEPOZYCJI ZANIECZYSZCZEŃ DO PODŁOŻA Monitoring of rainfall chemistry and of the deposition of pollutants to the ground Przygotowano w oparciu o zlecone
Bardziej szczegółowoWzrost emisji CO Uderzenie w ziemię meteorytu Zderzenie galaktyk Zwiększenie masy słońca (większe przyciąganie słońca) Zderzenie dwóch planet
Efekt cieplarniany Wzrost emisji CO Zanieczyszczanie gleby Zanieczyszczanie wody Zanieczyszczanie powietrza wycinanie lasów Niszczenie warstwy ozonowej Wzrost emisji CO Uderzenie w ziemię meteorytu Zderzenie
Bardziej szczegółowoTowaroznawstwo artykułów przemysłowych
Towaroznawstwo artykułów przemysłowych Towaroznawstwo Tomasz Poskrobko Przemysł produkcja materialna, polegająca na wytwarzaniu wyrobów w sposób masowy, przy użyciu urządzeń mechanicznych, Towary przemysłowe
Bardziej szczegółowoKonkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa.
Konkurs Ekologiczne zagrożenia chemizacji rolnictwa. ele konkursu: - kształtowanie postaw proekologicznych i prozdrowotnych. - rozwijanie zainteresowań przyrodniczych i chemicznych uczniów. - kształcenie
Bardziej szczegółowoKWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH
KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH ELŻBIETA JOLANTA BIELIŃSKA ZAKŁAD BIOLOGII GLEBY INSTYTUT
Bardziej szczegółowoTemat: Czym zajmuje się ekologia?
Temat: Czym zajmuje się ekologia? Z czym kojarzy Ci się pojęcie ekologia? Termin ekologia pochodzi z języka greckiego i utworzono go z dwóch wyrazów: oikos oznacza dom, środowisko lub miejsce życia; lógos
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE ROZDZIAŁ PIERWSZY 1. EKOLOGIA ORGANIZMÓW CZYNNIKI KLIMATYCZNE Promieniowanie Promieniowanie jako czynnik
WPROWADZENIE ROZDZIAŁ PIERWSZY 1. EKOLOGIA ORGANIZMÓW. 1.1. CZYNNIKI KLIMATYCZNE 1.1.1. Promieniowanie 1.1.1.1. Promieniowanie jako czynnik ograniczający. 1.1.1.2. Promieniowanie w róŝnych warstwach atmosfery
Bardziej szczegółowoPozaprodukcyjne funkcje stawów rybnych i moŝliwości ich ekonomicznej wyceny
Pozaprodukcyjne funkcje stawów rybnych i moŝliwości ich ekonomicznej wyceny Konrad Turkowski Uniwersytet Warmińsko sko-mazurski, Olsztyn Andrzej Lirski Instytut Rybactwa Śródlądowego, dowego, Olsztyn Walory
Bardziej szczegółowoWychowanie ekologiczne w kl.vi
Wychowanie ekologiczne w kl.vi Autor: Burczyk T. 20.04.2008. - 2000 ZSP Kleszczewo Kościerskie Wychowanie ekologiczne w klasie szóstej Założeniem Wychowania Ekologicznego jest zbliżenie ucznia do przyrody.
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK NR 7A PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP REZERWAT ŻURAWINIEC W POZNANIU DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Fot. 1. Lasy komunalne wejście od strony ul. Umultowskiej Fot. 2.
Bardziej szczegółowoEFEKT CIEPLARNIANY. Efekt cieplarniany występuje, gdy atmosfera zawiera gazy pochłaniające promieniowanie termiczne (podczerwone).
Efekt cieplarniany występuje, gdy atmosfera zawiera gazy pochłaniające promieniowanie termiczne (podczerwone). Promieniowanie termiczne emitowane z powierzchni planety nie może wydostać się bezpośrednio
Bardziej szczegółowoNiska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA
Niska emisja SPOTKANIE INFORMACYJNE GMINA RABA WYŻNA Obniżenie emisji dwutlenku węgla w Gminie Raba Wyżna poprzez wymianę kotłów opalanych biomasą, paliwem gazowym oraz węglem Prowadzący: Tomasz Lis Małopolska
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA I ZASTOSOWANIE NAWOZÓW MINERALNYCH W KONTEKŚCIE OCHRONY KLIMATU
PRODUKCJA I ZASTOSOWANIE NAWOZÓW MINERALNYCH W KONTEKŚCIE OCHRONY KLIMATU WERBKOWICE, 23 czerwca 2016 r. Martin Todorow, dr inż. Krzysztof Dziuba Prezentacja została wykonana w ramach projektu nr BIOSTRATEG1/271322/3/NCBR/2015
Bardziej szczegółowoZakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów
Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Katedra Inżynierii Sanitarnej. Wydział Budownictwa i Architektury Semestr zimowy 2017/18 harmonogram zajęć przedmiotów z formą zajęć laboratoryjnych Chemia Budowlana
Bardziej szczegółowoprawo czynników ograniczających Justus von Liebig
prawo czynników ograniczających Justus von Liebig.. względne znaczenie jakiegoś czynnika ograniczającego jest tym większe, im bardziej dany czynnik, w porównaniu z innymi stanowi minimum. FOSFOR FOSFOR
Bardziej szczegółowoOBIEG MATERII W SKALI ZLEWNI RZECZNEJ
OBIEG MATERII W SKALI ZLEWNI RZECZNEJ Odpływ powierzchniowy jest podstawową droga odprowadzania substancji rozpuszczonych i zawiesin z obszaru zlewni. Do zasadniczych źródeł substancji obecnych w odpływie
Bardziej szczegółowo1. Pogadanka, praca nad wykresami i schematem, praca w grupach MAGDALENA SZEWCZYK. Dział programowy : Ekologia
MAGDALENA SZEWCZYK Dział programowy : Ekologia temat lekcji : Przyczyny i skutki kwaśnych deszczy Cele lekcji w kategoriach czynności uczniów (cele operacyjne): WIADOMOŚCI Uczeń: - podaje definicje kwaśnych
Bardziej szczegółowoSzczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum
Szczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum Temat lekcji Ekologia a ochrona i ochrona Czym jest gatunek? Jakie czynniki ograniczają rozmieszczenie organizmów? Przegląd wybranych gatunków
Bardziej szczegółowoSpalanie śmieci w domowych piecach truje i rujnuje. Prezentacja multimedialna
Spalanie śmieci w domowych piecach truje i rujnuje Prezentacja multimedialna Informacje ogólne Zgodnie z raportem Komisji Europejskiej, co roku na choroby związane ze złym stanem powietrza umiera w Polsce
Bardziej szczegółowoAtmosfera. struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi
Atmosfera struktura i skład chemiczny; zmiany stanu atmosfery kluczowe dla życia na Ziemi Składniki stałe Ziemia Mars Wenus Nitrogen (N2) Oxygen (O2) Argon (Ar) Neon, Helium, Krypton 78.08% 20.95% 0.93%
Bardziej szczegółowoRekultywacja obszarów wodnych w regionie za pomocą innowacyjnej technologii REZONATORA WODNEGO EOS 2000
Rekultywacja obszarów wodnych w regionie za pomocą innowacyjnej technologii REZONATORA WODNEGO EOS 2000 Rezonator Wodny EOS 2000 przywraca w naturalny sposób ekologiczną równowagę zbiorników wodnych bez
Bardziej szczegółowo