CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

Transkrypt

1 Magdalena Szewczyk Dział programowy : Ekologia CYKL: ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA temat lekcji : Przyczyny i rodzaje zanieczyszczeń powietrza. Cele lekcji w kategoriach czynności uczniów ( cele operacyjne): WIADOMOŚCI Uczeń: - wymienia rodzaje zanieczyszczeń - podaje źródła zanieczyszczeń powietrza - podaje podział zanieczyszczeń powietrza -wyjaśnia wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie człowieka, na gospodarkę człowieka i klimat - wyjaśnia pojęcia: kwaśny deszcz, smog, dziura ozonowa, efekt cieplarniany, emisja transgraniczna METODY: 1. Pogadanka, praca nad wykresami UMIEJĘTNOŚCI: Uczeń: - analizuje schematy i wykresy - samodzielnie rysuje wykresy na podstawie tabel Uczeń; POSTAWY: - rozwija zainteresowania ekologiczne - rozwija umiejętność samodzielnego myślenia i wnioskowania oraz czynnego udziału w lekcji - charakteryzuje się postawą współodpowiedzialności za przyrodę ŚRODKI DYDAKTYCZNE: - tabele i wykresy 1

2 Przebieg lekcji I Faza wprowadzająca: 1. Przywitanie nauczyciela z uczniami i sprawdzenie listy obecności. 2. Odwołanie się do wiadomości z poprzedniej lekcji 3. Zapisanie tematu na tablicy i uświadomienie uczniom głównego celu lekcji. II Faza realizacyjna: 1. POGADANKA NA TEMAT ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO. Co to są zanieczyszczenia powietrza? Substancje stałe, ciekłe lub gazowe, które są wprowadzane do atmosfery z różnych źródeł działalności człowieka. Jakie są źródła zanieczyszczeń powietrza? Fabryki, elektrownie, spaliny samochodowe, nawozy sztuczne, lub procesy naturalne np. wybuchy wulkanów, pożary lasów. Wpływają one pozytywnie czy negatywnie na zdrowie człowieka, klimat i organizmy? Negatywnie. W Polsce więcej niż połowa zanieczyszczeń pochodzi z zakładów chemicznych, hutnictwa, przemysłu produkującego materiały budowlane, mniejsze ilości z kotłowni, spalin samochodowych. Część zanieczyszczeń przenoszona jest z wiatrem z innych krajów emisja transgraniczna. Z jakich głównie krajów? Czech i Słowacji Jak dzielimy zanieczyszczenia powietrza? Gazowe: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek węgla. Powstają one podczas spalania węgla kamiennego, brunatnego. Dwutlenek siarki powstaje podczas spalania węgla kamiennego a tlenki azotu podczas spalania paliw napędowych. Zanieczyszczenia pyłowe to głównie substancje powstające w przemyśle przy spalaniu węgla, produkcji materiałów budowlanych, nawozów sztucznych. 2

3 Jaki jest wpływ zanieczyszczenia powietrza na człowieka, rośliny? Zanieczyszczenia powietrza są wchłaniane przez ludzi głównie w trakcie oddychania. Przyczyniają się do powstawania schorzeń układu oddechowego, a także zaburzeń reprodukcji i alergii. Działają niekorzystnie również na świat roślinny, zaburzając procesy fotosyntezy, transpiracji i oddychania. Wtórnie skażają wody i gleby. W skali globalnej mają wpływ na zmiany klimatyczne. Zanieczyszczenia powietrza zwiększają także kwasowość wody pitnej. Powoduje to wzrost zawartości ołowiu, miedzi, cynku, glinu, a nawet kadmu w wodzie dostarczanej do naszych mieszkań. Jaki jest wpływ zanieczyszczeń na budynki? W środowisku kulturowym człowieka zanieczyszczenia powietrza powodują korozje metali i materiałów budowlanych. Jakie mogą być inne skutki zanieczyszczeń? - kwaśny deszcz - deszcz o niskim ph, powstający w atmosferze zawierajacej m.in. tlenki siarki pochodzące ze spalania węgla, a także kwas azotowy pochodzący z tlenku azotu. Powoduje powstawanie chorób i osłabienia odporności u organizmów żywych, przyczynia się do zakwaszania gleby i wód, ma niszczące działanie w uprawach rolniczych oraz florze, wpływa na zwiększenie degradacji zabytków, architektury, urządzeń przemysłowych i środków transportu, - dziura ozonowa - zmniejszona zawartość ozonu (O3) w stratosferze, na km. Największy ubytek występuje w obszarach nadbiegunowych. Spadek ozonu wynosi ok. 3% rocznie. Skutkiem powstawania dziury ozonowej jest zwiększenie ilości promieniowania docierającego do Ziemii, a w konsekwencji niekorzystne jego oddziaływanie na organizmy żywe. - smog - powietrze o bardzo dużym stężeniu pyłów i toksycznych gazów, pochodzące od środków transportu i przemysłu. Powstaje w warunkach wilgotności powietrza oraz przy braku wiatru. 3

4 - efekt cieplarniany - zjawisko spowodowane wzrostem zawartości gazów cieplarnianych w atmosferze, które powodują ograniczenie promieniowania cieplnego powierzchni Ziemi oraz dolnych warstw atmosfery do przestrzeni kosmicznej. Skutkiem efektu cieplarnianego jest zwiększenie temperatury na powierzchni Ziemi, a także zmiany klimatyczne. 2. ANALIZA WYKRESÓW I TABEL. Narysuj wykres zależności emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych od miejsca na podstawie tabeli nr1 Pytania do tabeli nr 1 i rys. 4 (w załączniku) - Których zanieczyszczeń jest emitowanych najwięcej? - Które województwo i miasto produkuje najwięcej zanieczyszczeń, a które najmniej? - Dlaczego województwo śląskie produkuje najwięcej zanieczyszczeń? Pytania do rysunku 1. (w załączniku) - Które gazy są produkowane w największej ilości? - Jakie zmienia się emisja gazów w czasie? Pytania do rysunku 19. (w załączniku) - Które województwa posiadają najwięcej urządzeń do redukcji emisji zanieczyszczeń? pyłowych - Jakie znacie nazwy takich urządzeń? Elektrofiltry, odpylacze -Który sektor działalności człowieka odpowiada za największą produkcję pyłów? III. Faza podsumowująca: 1.Ocena pracy uczniów i sprawdzenie zdobytej wiedzy. Przyznanie punktów aktywnym uczniom. 2. Zadanie pracy domowej: Znajdź informacje i napisz jakie są unowocześnienia powodujące ograniczenie zanieczyszczeń powietrza? procesy modernizacji zakładów przemysłowych wykorzystanie proekologicznych i oszczędzających energię technologii, wymiana osobistych palenisk domowych oraz kotłowni węglowych na nowoczesne gazowe, olejowe lub elektryczne piece grzewcze, zapobiegające emisji takich gazów jak sadza, tlenki azotu i siarka, wyzyskiwanie odnawialnych źródeł energii, jakimi są słońce, woda, wody geotermalne, wiatr, redukcja wydzielania tlenków siarki(iv), będących skutkiem ubocznym procesu spalania 4

5 zasiarczonego węgla, w procesach przebiegających na terenach elektrowni i elektrociepłowni, poprzez budowę instalacji powodującej odsiarczenie spalin, redukcja toksycznych spalin samochodowych, poprzez wykorzystanie katalizatorów, redukcja wydzielania spalin samochodowych na drodze konstrukcji silników wyzyskujących mniejszą ilość paliwa, redukcja transportu ciężkiego na drogach w miastach poprzez zastosowanie obwodnic, wyznaczanie stref dla poruszających się pieszo na terenach dużych miast i w centrum na osiedlach, podwyższenie ruchu komunikacji miejskiej i rowerowej zamiast korzystania z indywidualnych samochodów, podwyższenie zasięgu terenów zielonych w postaci lasów oraz drzew i krzewów w miastach. 5

6 ZAŁĄCZNIK 6

7 7

8 8

9 9