Środowisko przyrodnicze - ogólny

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Środowisko przyrodnicze - ogólny"

Martyna Tomaszewska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Ś R O D O W I S K O Środowisko to ogół elementów przyrodniczych i antropogenicznych (przyrody martwej i ożywionej, pozostających w stanie naturalnym lub przekształconym przez człowieka), tworzących otoczenie, w którym żyje człowiek.

ożywionej, pozostających w stanie naturalnym lub

2 Ś R O D O W I S K O Środowisko jest to ogół czynników abiotycznych (środowisko fizyczne), biotycznych (środowisko biologiczne) oraz społeczno-ekonomicznych (środowisko społeczne), mających bezpośrednie znaczenie dla życia i rozwoju organizmów żywych i społeczności ludzkich.

społeczno-ekonomicznych (środowisko społeczne), mających

3 Środowisko przyrodnicze - ogólny termin oznaczający trójwymiarową powłokę kuli ziemskiej, stanowiącą miejsce przenikania się: LITOSFERY, ATMOSFERY, HYDROSFERY BIOSFERA obejmuje żywe organizmy

4 Ś R O D O W I S K O Środowisko przyrodnicze jest miejscem zachodzenia wszystkich procesów geograficznych. Składa się z komponentów: budowy geologicznej (geologia - gleby), klimatu i stosunków wodnych (hydrologia), rzeźby terenu (krajobraz), szaty roslinnej (flora) i świata zwierzęcego (fauna).

Składa się z komponentów: budowy geologicznej (geologia - gleby), klimatu

5 B I O S F E R A Obejmuje ona powierzchnię Ziemi (granicę trzech elementów): zewnętrzną część skorupy ziemskiej - litosferę (ok. 3 m w głąb gleby i skały), powłokę gazową okalającą Ziemię (dolna część atmosfery troposfera i stratosfera), zasoby wodne naszej planety, czyli hydrosferę.

3 m w głąb gleby i skały), powłokę gazową okalającą Ziemię (dolna

6 B I O S F E R A Ziemia nazywana jest niekiedy planetą wody, ponieważ woda pokrywa większą część jej powierzchni, tj. ok. 70%

7 A T M O S F E R A Atmosfera stanowi zewnętrzną, gazową strefę Ziemi. W składzie pionowym atmosfery wyróżnia się 6 warstw: 1. troposfera, 2. stratosfera, 3. mezosfera, 4. termosfera, 5. jonosfera i 6. egzosfera.

8 L I T O S F E R A Litosfera - (skorupa ziemska) jest zróżnicowana pod względem grubości (5 70 km) i nie jest jednorodna. Jest źródłem składników mineralnych dla biosfery (obieg materii).

9 L I T O S F E R A Skorupa ziemska jest zbudowana ze skał, czyli zespołów mineralnych. Wśród skał wyróżnia się trzy główne grupy genetyczne: magmowe, metamorficzne, i osadowe.

10 L I T O S F E R A Skały magmowe stanowią podstawowy element budujący skorupę ziemską, zaś udział skał wtórnych, tj. osadowych i metamorficznych w całości litosfery jest podrzędny.

11 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE Wszystkie wody występujące bezpośrednio na powierzchni ziemskiej, czyli tzw. wody powierzchniowe tworzą h y d r o s f e r ę.

12 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE Prawie 98% stanowią wody mórz i oceanów zajmujących ponad 70% całej powierzchni Ziemi.

13 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE Pozostała ilość, tj. ok. 2% przypada na wody lądowe: jeziora, rzeki, morza wewnętrzne, lądolody, lodowce i śniegi.

14 HYDROSFERA I WODY PODZIEMNE Średnia głębokość mórz i oceanów wynosi w przybliżeniu m, a maksymalnie ponad m (Rów Mariański na Oceanie Spokojnym - ciśnienie rzędu 1000 atmosfer). Wyróżnia się wody słone i słodkie oraz wody podziemne i atmosferyczne.

Mariański na Oceanie Spokojnym - ciśnienie rzędu 1000 atmosfer).

15 Zanieczyszczenie środowiska

16 Zanieczyszczenie środowiska rozumiemy jako stan środowiska wynikający z wprowadzania do powietrza, wody lub gleby, substancji stałych, ciekłych lub gazowych lub energii w takich ilościach i takim składzie, że: może to ujemnie wpływać na zdrowie człowieka, przyrodę ożywioną, klimat i glebę, wodę lub powodować inne niekorzystne zmiany, np. korozję metali.

takich ilościach i takim składzie, że: może to ujemnie wpływać na zdrowie człowieka,

17 Źródła zanieczyszczeń źródła naturalne (np. wulkany, erozja wietrzna skał, pył kosmiczny, pożary lasów) lub sztuczne (antropogeniczne spowodowane działalnością człowieka), które następuje w wyniku niezamierzonej, ale systematycznej działalności człowieka, polegającej na ciągłej emisji czynników degradujących środowisko lub jest następstwem awarii będącej przyczyną nagłego uwolnienia zanieczyszczeń.

spowodowane działalnością człowieka), które następuje w wyniku niezamierzonej, ale systematycznej

18 Źródła zanieczyszczeń Przemysł chemiczny i energetyczny, Przemysł wydobywczy, Motoryzacja, Rolnictwo.

20 Rodzaje zanieczyszczeń środowiska Substancje gazowe, stałe i ciekłe. Punktowe (ściekowe, kopalniane, z elektrowni cieplnych, mogilniki, składowiska odpadów, promieniowanie). Liniowe (wzdłuż szlaków komunikacyjnych, linie energetyczne, rurociągi itp.). Obszarowe (z rolnictwa, sady, lasy, odpady przemysłowe, komunalne).

Wody podziemne stanowią główne ujęcie wody pitnej (zanieczyszczenie

21 Zanieczyszczenie gleby utrzymuje się bardzo długo (obniża jakość plonów). Wody podziemne stanowią główne ujęcie wody pitnej (zanieczyszczenie metalami ciężkimi oraz żelazem, bakteriami). Wody powierzchniowe - przy dużym zanieczyszczeniu tracą zdolność do samooczyszczania.

Zanieczyszczenie powietrza, wody (podziemne, lądowe, atmosferyczne, mórz i oceanów) i gleby. W morzach i oceanach plamy ropy naftowej i olejów opałowych.

22 Zanieczyszczenie powietrza, wody (podziemne, lądowe, atmosferyczne, mórz i oceanów) i gleby. W morzach i oceanach plamy ropy naftowej i olejów opałowych. Zanieczyszczenie hałasem to zanieczyszczenie spowodowane dużą emisją hałasu przez urządzenia mechaniczne np. maszyny budowlane, środki transportu takie jak samoloty, samochody, głośniki nadające muzykę w miejscach publicznych, itp. Jest typowe dla środowiska miejskiego.

23 Zanieczyszczenie krajobrazu polega na zmniejszeniu wartości estetycznych otoczenia przez ingerencję człowieka np. hałdy. Zanieczyszczenie światłem to emisja światła (duże aglomeracje miejskie), która zakłóca równowagę w przyrodzie (żerowanie zwierząt) czy obserwacje astronomiczne.

24 Stałe źródła światła w nocy, głównie miejskie, skupiają się wzdłuż wybrzeży i szlaków transportowych np. autostrad międzystanowych w USA, kolei transsyberyjskiej

Hałas jest spowodowany głównie przez środki transportu, urządzenia techniczne, ale także zachowania społeczne powodujące nieustanną emisję dźwięków w otoczeniu.

25 Hałas jest spowodowany głównie przez środki transportu, urządzenia techniczne, ale także zachowania społeczne powodujące nieustanną emisję dźwięków w otoczeniu. Uszkodzenia słuchu są najstarszą i najpowszechniejszą chorobą zawodową w Polsce. Konsekwencją hałasu są również zaburzenia organiczne oraz agresja, depresja i inne.

26 Odory (niepożądane zapachy) są skutkiem obecności w powietrzu zanieczyszczeń pobudzających receptory węchowe (siarka). Najczęściej są to mieszaniny bardzo wielu różnych związków, występujących w bardzo małych ilościach. Ich oddziaływanie na zdrowie ludzi ma zwykle charakter psychosomatyczny.

27 Skażenie środowiska to zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego (głównie powietrza, wody i gleby), albo organizmu ludzkiego i zwierzęcego toksycznymi związkami chemicznymi, promieniotwórczymi materiałami lub zakaźnymi biologicznymi czynnikami, bez względu na ich rodzaj i czas ich oddziaływania.

28 Skażenie środowiska prowadzi do całkowitego zniszczenia normalnej struktury danego układu. Następuje najczęściej na skutek wypadków np. radiologicznych (najczęściej tam, gdzie materiały radioaktywne są używane, składowane lub transportowane). Przykłady: awarie elektrowni atomowych, wyciek substancji żrących, odpady szpitalne, laboratoria badawcze (mikrobiologiczne) itp. Pierwiastki promieniotw.: rad, polon, pluton, uran.

29 Skażenie promieniotwórcze obejmuje zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby, ciała ludzkiego, przedmiotów itp. substancjami promieniotwórczymi. Występuje w wyniku wybuchu jądrowego, awarii reaktorów jądrowych, podczas pracy w laboratorium radiochemicznym. Jest bardzo groźne dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt. Skażenie promieniotwórcze usuwa się metodami mechanicznymi i chemicznymi.

30 E K O S Y S T E M

32 EKOSYSTEM Ekosystem to jedno z podstawowych pojęć w ekologii. Termin ten został sformułowany przez brytyjskiego ekologa Arthura Tansley a w 1935 roku. Stanowi skrót od angielskich słów ecological system Ekosystem stanowi największą jednostkę funkcjonalną biosfery.

33 CECHY EKOSYSTEMU I BIOCENOZY Na ekosystem składają się dwa składniki: 1. biocenoza - czyli ogół gatunków występujących na danym obszarze powiązanych ze sobą w jedną całość różnymi zależnościami (element żywy ekosystemu). 2. biotop - czyli nieożywione elementy obszaru, jak: podłoże, woda, powietrze (czyli środowisko zewnętrzne).

34 FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU Każdy w pełni rozwinięty ekosystem składa się z elementów: biotycznych (żywych). abiotycznych (nieożywionych),

35 FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU Elementami abiotycznymi są: woda, gleba, gazy atmosferyczne (tlen, azot, dwutlenek węgla), rzeźba terenu, klimat, temperatura. Tworzą one biotop, czyli nieożywioną część ekosystemu.

36 Wyróżniamy: BIOCENOZA Biocenozy naturalne (np. biocenozę morza, rzeki, jeziora, sawanny, torfowiska, lasu, łąki), w powstanie których człowiek nie ingerował. Biocenozy sztuczne (np. biocenozę stawu hodowlanego, pola, sadu, pastwiska, parku, ogrodu), w powstaniu których uczestniczył człowiek.

37 BIOCENOZA Biocenozę tworzą: fitocenoza - organizmy roślinne, (PRODUCENCI) zoocenoza - organizmy zwierzęce, (KONSUMENCI) drobnoustroje (DESTRUENCI).

38 FUNKCJONOWANIE EKOSYSTEMU Każdy naturalny ekosystem stanowi układ otwarty i funkcjonuje dzięki przepływowi energii i krążeniu materii. Najważniejszym źródłem energii w ekosystemach jest energia słoneczna. Energia przepływa jednokierunkowo strumieniem w układzie otwartym, natomiast materia krąży w ekosystemie w obiegu zamkniętym.

39 Struktura (rodzaje) ekosystemów Ekosystemy wodne (np. oceany, morza, rafa koralowa, rzeki, jeziora). Ekosystemy lądowe (las, dżungla, pustynia, łąka, pole, jaskinia). Ekosystemy wodno-lądowe (bagna, torfowisko).

Podobne dokumenty

FIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001

FIZYKA I CHEMIA GLEB. Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001 FIZYKA I CHEMIA GLEB Literatura przedmiotu: Zawadzki S. red. Gleboznastwo, PWRiL 1999 Kowalik P. Ochrona środowiska glebowego, PWN, Warszawa 2001 Tematyka wykładów Bilans wodny i cieplny gleb, właściwości