KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH"

Transkrypt

1 KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH ELŻBIETA JOLANTA BIELIŃSKA ZAKŁAD BIOLOGII GLEBY INSTYTUT GLEBOZNAWSTWA, INŻYNIERII I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W LUBLINIE

2 Wstęp Zanik bioróżnorodności, prowadzący do zakłócenia homeostazy w środowisku, stanowi poważny problem współczesnego świata. Siedliska zapewniające znaczący wzrost bioróżnorodności, do których należą objęte niniejszymi badaniami siedliska trawiaste wschodniej Lubelszczyzny (Kąty PLH060010, Stawska Góra PLH060018, Zachodniowołyńska Dolina Bugu PLH060035) powinny być rozpoznawane, ewidencjonowane i chronione.

3 Kąty PLH Fot. K. Patkowski

4 Stawska Góra PLH060018

5 Gródek PLH060035

6 Gleba pełni wiele funkcji w ekosystemach naturalnych, jak i zagospodarowanych przez człowieka, m.in.: uczestniczy w obiegu substancji odżywczych, reguluje stosunki wodne, stwarza warunki dla rozwoju roślin, mikroorganizmów glebowych, grzybów i zwierząt, działa jak filtr i bufor pozwalający na utrzymanie i polepszenie jakości wody i powietrza, a tym samym ma ogromne znaczenie dla ochrony bioróżnorodności siedlisk i krajobrazu.

7 Specyficzne procesy glebowe, związane głównie z drobnoustrojami i wydzielanymi przez nie enzymami, mają charakter dynamiczny, a kierunek tych procesów jest wypadkową wielu czynników biotycznych i abiotycznych kształtujących równowagę ekosystemów. Zmiany aktywności enzymatycznej gleb są najwcześniejszym sygnałem zmian funkcjonowania siedliska.

8 Wyniki badań Przeprowadzone badania wykazały, że wprowadzenie ekstensywnego wypasu owiec na wytypowane siedliska trawiaste wschodniej Lubelszczyzny wpłynęło na wzrost aktywności enzymatycznej gleb, niezależnie od typu siedliska (rys. 1-3). Uzyskane wyniki jeszcze raz potwierdzają, że wprowadzenie ekstensywnego wypasu owiec przyczynia się do zachowania bioróżnorodności siedlisk trawiastych.

9 Rys. 1. Aktywność fosfataz, 2015r. (w mg PNP kg -1 h -1 ).

10 Rys. 2. Aktywność dehydrogenaz, 2015r. (w mg TPF kg -1 d -1 ).

11 Rys. 3. Aktywność ureazy, 2015r. (w mg N-NH 4+ kg -1 h -1 ).

12 W pierwszym roku prowadzonych obserwacji wypas owiec nie wpłynął na zawartość węgla organicznego i azotu ogółem w badanych glebach (tab. 1). Zanotowane nieznaczne wahania zawartości tych składników w glebach mogły być związane z warunkami meteorologicznymi. Jak wiadomo wzrost temperatury powietrza oraz przesuszenie gleby powoduje szybszy przyrost materii organicznej, a deszcze i spadek temperatury jego obniżenie.

13 Tab. 1. Zawartość węgla organicznego (C org. ) i azotu ogółem (N og. ), stosunek C:N, 2015 r. C org. N og. C:N Siedlisko [g kg -1 ] Termin I II I II I II Kąty PLH ,22 24,80 2,54 2,42 9,9 10,2 Stawska Góra PLH ,61 32,26 3,23 3,22 10,1 10,0 Gródek PLH ,78 40,94 4,25 4,07 9,8 10,0

14 Podsumowanie Korzystny wpływ ekstensywnego wypasu owiec na stan biologiczny gleb zaznaczył się wyraźnie we wszystkich badanych, zróżnicowanych typologicznie siedliskach (warunki glebowe, klimatyczne, fizjograficzne), już w pierwszym roku prowadzonych obserwacji. Świadczy to, że wybrane parametry biochemiczne charakteryzują zjawiska kompleksowe o różnym stopniu złożoności.

15 Podsumowanie W praktyce pozwala to na wykorzystanie testów enzymatycznych do szybkiej oceny jakości gleb i prognozowania w zakresie zmian bioróżnorodności siedlisk trawiastych. Zaproponowane komunikatywne wskaźniki enzymatyczne opisujące biologiczny stan gleb, charakteryzujące jednocześnie trendy zmian stosunków siedliskowych, umożliwiają kwantyfikację ekologicznych efektów realizacji zastosowanego systemu ochrony badanych siedlisk.

16 Dziękuję za uwagę!

Definicje podstawowych pojęć. (z zakresu ekologii)

Definicje podstawowych pojęć. (z zakresu ekologii) Definicje podstawowych pojęć (z zakresu ekologii) Ekologia Zajmuje się strukturą i funkcjonowaniem ekosystemów (układów ekologicznych w przyrodzie). Przez strukturę układu ekologicznego rozumiemy zarówno

Bardziej szczegółowo

PRZEŻUWACZE W CZYNNEJ OCHRONIE ŚRODOWISKA

PRZEŻUWACZE W CZYNNEJ OCHRONIE ŚRODOWISKA PRZEŻUWACZE W CZYNNEJ OCHRONIE ŚRODOWISKA Monografia pod redakcją naukową: Prof. dr hab. Tomasz M. Gruszecki Dr hab. Andrzej Junkuszew Redakcja naukowa: prof. dr hab. Tomasz M. Gruszecki dr hab. Andrzej

Bardziej szczegółowo

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.

Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013

Bardziej szczegółowo

Przywracanie do środowiska gatunków roślin zagrożonych wyginięciem na przykładzie żmijowca czerwonego Echium russicum J.F. Gmelin

Przywracanie do środowiska gatunków roślin zagrożonych wyginięciem na przykładzie żmijowca czerwonego Echium russicum J.F. Gmelin Przywracanie do środowiska gatunków roślin zagrożonych wyginięciem na przykładzie żmijowca czerwonego Echium russicum J.F. Gmelin Beata Sielewicz Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie Stan

Bardziej szczegółowo

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania

Bardziej szczegółowo

Nasza ERA przykład gospodarstwa biodynamicznego w Juchowie. dr Anna Szumełda, Fundacja im. Stanisława Karłowskiego

Nasza ERA przykład gospodarstwa biodynamicznego w Juchowie. dr Anna Szumełda, Fundacja im. Stanisława Karłowskiego Nasza ERA przykład gospodarstwa biodynamicznego w Juchowie dr Anna Szumełda, Fundacja im. Stanisława Karłowskiego Projekt Wiejski Juchowo wieś Juchowo Projekt Wiejski Juchowo Fundacja im. Stanisława Karłowskiego

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA TERENOWE W EDUKACJI PRZYRODNICZEJ

ZAJĘCIA TERENOWE W EDUKACJI PRZYRODNICZEJ ZAJĘCIA TERENOWE W EDUKACJI PRZYRODNICZEJ dr Szymon Konwerski UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU WYDZIAŁ BIOLOGII ZBIORY PRZYRODNICZE HIGIENA I BEZPIECZEŃSTWO Vipera berus ZGODNIE Z PRAWEM NIEWIEDZA

Bardziej szczegółowo

SKUTKI SUSZY W GLEBIE

SKUTKI SUSZY W GLEBIE SKUTKI SUSZY W GLEBIE Zakrzów, 20 lutego 2019 r. dr hab. inż. Marek Ryczek, prof. UR atmosferyczna glebowa (rolnicza) hydrologiczna rośliny wilgotność gleba zwięzłość struktura gruzełkowata zasolenie mikroorganizmy

Bardziej szczegółowo

LEPSZE WARUNKI WZROSTU DLA ROŚLIN

LEPSZE WARUNKI WZROSTU DLA ROŚLIN PODŁOŻA OGRODNICZE Z MIKROORGANIZMAMI LEPSZE WARUNKI WZROSTU DLA ROŚLIN Każdy amator ogrodnictwa wie, że obok odpowiedniej dla danej rośliny ekspozycji na słońce i konieczności regularnego podlewania,

Bardziej szczegółowo

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli

Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy. Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 roku,

Bardziej szczegółowo

Twórcza szkoła dla twórczego ucznia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Twórcza szkoła dla twórczego ucznia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SCENARIUSZ LEKCJI PRZEDMIOT: BIOLOGIA TEMAT: Struktura ekosystemu i jego funkcjonowanie AUTOR SCENARIUSZA: mgr Agnieszka Kowalik OPRACOWANIE ELEKTRONICZNO GRAFICZNE : mgr Beata Rusin TEMAT LEKCJI Struktura

Bardziej szczegółowo

Obszar Natura 2000 SAWIN PLH060068

Obszar Natura 2000 SAWIN PLH060068 Obszar Natura 2000 SAWIN PLH060068 Lubelszczyzna to region, który może poszczycić się dużym bogactwem świata roślin, zwierząt i krajobrazów. Jest to uwarunkowane specyficznym położeniem fizjograficznym

Bardziej szczegółowo

Program rolnośrodowiskowy ogólne zasady realizacji

Program rolnośrodowiskowy ogólne zasady realizacji Program rolnośrodowiskowy ogólne zasady realizacji 4-5 listopada 2010 r. Leszno Anna Klisowska Wydział Środowiska i Działań Rolnośrodowiskowych Departament Płatności Bezpośrednich 1 Program rolnośrodowiskowy

Bardziej szczegółowo

AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby

AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby. AtriGran błyskawicznie udostępnia wapń. AtriGran usprawnia pobieranie makroskładników z gleby AtriGran szybko i bezpiecznie podnosi ph gleby Produkt wytworzony z surowca pochodzącego z młodego, unikatowego w Europie złoża do produkcji wapna nawozowego. Porowatość surowca dająca ogromną powierzchnię

Bardziej szczegółowo

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012

Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Programy rolnośrodowiskowe chroniące wody i bioróżnorodność w okresie programowania 2007-2013 stan wdrażania na 2012 Ewa Szymborska, MRiRW Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu Kluczbork 11-12.04.2012

Bardziej szczegółowo

Zleceniodawca: Eco Life System Sp. z o. o., ul. Królewiecka 5 lok. 3, 11-700 Mrągowo

Zleceniodawca: Eco Life System Sp. z o. o., ul. Królewiecka 5 lok. 3, 11-700 Mrągowo UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA Sprawozdanie z wykonania monitoringu jakości wody i osadów dennych w zbiorniku wodnym w miejscowości Modła - gmina Jerzmanowa, przed

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO

WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO Marzena Białek-Brodocz, Julia Stekla, Barbara Matros Warszawa, 20 września 2017 roku Konsorcjum

Bardziej szczegółowo

Od autora Przedmowa do drugiego wydania Od Wydawnictwa Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę ekologii lasu I. Las jako system ekologiczny A.

Od autora Przedmowa do drugiego wydania Od Wydawnictwa Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę ekologii lasu I. Las jako system ekologiczny A. Od autora Przedmowa do drugiego wydania Od Wydawnictwa Część pierwsza. Wprowadzenie w problematykę ekologii lasu I. Las jako system ekologiczny A. Pojęcie i zakres poznawczy ekologii B. Zagadnienia autekologii

Bardziej szczegółowo

Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego

Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Zagrożenie eutrofizacją i zakwaszeniem ekosystemów leśnych w wyniku koncentracji zanieczyszczeń gazowych oraz depozytu mokrego Anna Kowalska Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Sękocin Stary,

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu systemu produkcji rolnej na cechy jakościowe owoców i warzyw

Ocena wpływu systemu produkcji rolnej na cechy jakościowe owoców i warzyw Ocena wpływu systemu produkcji rolnej na cechy jakościowe owoców i warzyw Elżbieta Fijoł-Adach Beata Feledyn-Szewczyk Renata Kazimierczak Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej WSTĘP System rolniczy

Bardziej szczegółowo

MIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI

MIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI MIESZKAM NA TERENIE CHRONIONYM PRAWA I OBOWIĄZKI PRAWNE I SPOŁECZNO- GOSPODARCZE UWARUNKOWANIA OCHRONY PRZYRODY NA OBSZARACH NATURA 2000 Zdzisław Cichocki, Małgorzata Hajto, Agnieszka Kuśmierz FORMY PRAWNEJ

Bardziej szczegółowo

Ocena stopnia zrównoważenia gospodarstw w województwie lubelskim za pomocą modelu RISE

Ocena stopnia zrównoważenia gospodarstw w województwie lubelskim za pomocą modelu RISE Ocena stopnia zrównoważenia gospodarstw w województwie lubelskim za pomocą modelu RISE Adam K. Berbeć Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej IUNG-PIB Rolnictwo a zmiany klimatu Rolnictwo odczuwa

Bardziej szczegółowo

Płatności rolnośrodowiskowe

Płatności rolnośrodowiskowe Płatności rolnośrodowiskowe NATURA 2000 Dolina Biebrzy, Ostoja Biebrzańska Goniądz 05.09.2013r. Działania rolnośrodowiskowe BP Mońki OSO Ostoja Biebrzańska - 148 508 ha SOO Dolina Biebrzy - 121 206 ha

Bardziej szczegółowo

http://www.gios.gov.pl/stansrodowiska/gios/get_pdf/pl/front/roznorodnosc_biologiczna_ochrona_gatunkowa_i_o bszarowa

http://www.gios.gov.pl/stansrodowiska/gios/get_pdf/pl/front/roznorodnosc_biologiczna_ochrona_gatunkowa_i_o bszarowa Inspekcja Ochrony Środowiska http://www.gios.gov.pl/stansrodowiska/gios/get_pdf/pl/front/roznorodnosc_biologiczna_ochrona_gatunkowa_i_o bszarowa Różnorodność biologiczna Przyroda warunkuje życie człowieka,

Bardziej szczegółowo

Zanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE

Zanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE Zanieczyszczenie Powietrza ŹRÓDŁA SKUTKI SUBSTANCJE ZANIECZYSCZAJĄCE Źródła zanieczyszczeń: Naturalne Sztuczne Zanieczyszczenia naturalne Wybuchy wulkanów Wyładowania atmosferyczne Pożary lasów Procesy

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 7/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 1 czerwca 2015 r.

Uchwała Nr 7/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 1 czerwca 2015 r. Uchwała Nr 7/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 1 czerwca 2015 r. w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru projektów do Działania

Bardziej szczegółowo

Bioróżnorodność gwarancją rozwoju i przeżycia dla przyszłych pokoleń

Bioróżnorodność gwarancją rozwoju i przeżycia dla przyszłych pokoleń Bioróżnorodność gwarancją rozwoju i przeżycia dla przyszłych pokoleń Różnorodność biologiczna oznacza zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach których są częścią.

Bardziej szczegółowo

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 -

Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Środowiska Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej - 2002 - Zespół redakcyjny: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa 1. Doc. dr hab. Irena Duer 2. Prof.

Bardziej szczegółowo

Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych

Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych Adam Kwiatkowski RDLP w Białymstoku Około 30% powierzchni kraju to lasy A. K.

Bardziej szczegółowo

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach

Bardziej szczegółowo

Przegląd tematów seminariów licencjackich w roku akademickim 2009/2010

Przegląd tematów seminariów licencjackich w roku akademickim 2009/2010 Przegląd tematów seminariów licencjackich w roku akademickim 2009/2010 Katedra Geografii Ekonomicznej Problemy społeczno-polityczne: Główne problemy społeczne świata Procesy integracji i dezintegracji

Bardziej szczegółowo

Autor scenariusza: Małgorzata Marzycka. Blok tematyczny: Jesień dary niesie. Scenariusz nr 9

Autor scenariusza: Małgorzata Marzycka. Blok tematyczny: Jesień dary niesie. Scenariusz nr 9 Autor scenariusza: Małgorzata Marzycka Blok tematyczny: Jesień dary niesie Scenariusz nr 9 I. Tytuł scenariusza zajęć : Znaczenie lasów, parków i łąk" II. Czas realizacji: 2 jednostki lekcyjne III. Edukacje

Bardziej szczegółowo

Obszary wyznaczone do sieci NATURA 2000 w województwie podlaskim Obszary Specjalnej Ochrony (OSO):

Obszary wyznaczone do sieci NATURA 2000 w województwie podlaskim Obszary Specjalnej Ochrony (OSO): Europejska Sieć Ekologiczna NAT URA 2000 Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 to sieć obszarów chronionych na terenie Unii Europejskiej. Celem wyznaczania tych obszarów jest ochrona cennych, pod względem

Bardziej szczegółowo

Modelowanie wpływu wprowadzania zielonej infrastruktury na ograniczenie zjawiska Miejskiej Wyspy Ciepła

Modelowanie wpływu wprowadzania zielonej infrastruktury na ograniczenie zjawiska Miejskiej Wyspy Ciepła Modelowanie wpływu wprowadzania zielonej infrastruktury na ograniczenie zjawiska Miejskiej Wyspy Ciepła dr Łukasz Pierzchała Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 22 92 email: lpierzchala@gig.eu Patronat

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 34/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 29 października 2015 r.

Uchwała Nr 34/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata z dnia 29 października 2015 r. Uchwała Nr 34/2015 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 29 października 2015 r. zmieniająca uchwałę w sprawie zatwierdzenia Kryteriów wyboru

Bardziej szczegółowo

ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka

ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE Jan Kuś Mariusz Matyka Warszawa, kwiecień, 2014 Plan prezentacji 1. Specjalizacja w produkcji rolniczej i jej konsekwencje środowiskowe:

Bardziej szczegółowo

z rolnictwem konwencjonalnym, intensywnym

z rolnictwem konwencjonalnym, intensywnym ROLNICTWO EKOLOGICZNE Analiza porównawcza ekologicznych metod produkcji z rolnictwem konwencjonalnym, intensywnym Rolnictwo intensywne Rolnictwo ekologiczne Dominacja chemii i techniki Dominacja środków

Bardziej szczegółowo

www.harcerskanatura.eu PROJEKT

www.harcerskanatura.eu PROJEKT PROJEKT kampania edukacyjna dla dzieci i młodzieży 4 żywioły przyjaciele człowieka cykl konkursów w szkołach główna nagroda w konkursach wymiana dzieci i młodzieży między Partnerami projektu program edukacyjny

Bardziej szczegółowo

Ocena zastosowania geokompozytów sorbujących wodę w uprawie miskanta olbrzymiego i traw na podłożach rekultywacyjnych - raport

Ocena zastosowania geokompozytów sorbujących wodę w uprawie miskanta olbrzymiego i traw na podłożach rekultywacyjnych - raport Ocena zastosowania geokompozytów sorbujących wodę w uprawie miskanta olbrzymiego i traw na podłożach rekultywacyjnych - raport dr Marta Pogrzeba dr Jacek Krzyżak dr hab. Grażyna Płaza Kierownik zadania:

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Grzyby i porosty wybranych środowisk. Fungi and Lichens of Selected Environments. Kod Punktacja ECTS* 1

KARTA KURSU. Grzyby i porosty wybranych środowisk. Fungi and Lichens of Selected Environments. Kod Punktacja ECTS* 1 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Grzyby i porosty wybranych środowisk Fungi and Lichens of Selected Environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr hab. Urszula Bielczyk Zespół dydaktyczny Dr hab. Urszula

Bardziej szczegółowo

Relacje człowiek środowisko przyrodnicze

Relacje człowiek środowisko przyrodnicze 138 SPRAWDZIANY LEKCJI Sprawdzian z działu Relacje człowiek środowisko przyrodnicze Grupa I Zadanie 1 (0 4 p.) Każdemu terminowi przyporządkuj odpowiadającą mu definicję. 1. Zasoby przyrody A. Zasoby mające

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016

Zagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016 Zagadnienia z Ekologii Lasu 2015/2016 Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego) EKOLOGIA LASU 1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia) - Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO

LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO LEŚNICTWO W OBLICZU GLOBALNYCH ZMIAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO Prof. Jan Szyszko Minister Środowiska Sękocin Stary, 14 marca 2017 Plan prezentacji Zrównoważona gospodarka leśna Wylesianie problem globalny

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr 168/2014 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 28 maja 2014 r.

Uchwała nr 168/2014 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 28 maja 2014 r. Uchwała nr 168/2014 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 28 maja 2014 r. w sprawie: utworzenia na Wydziale Leśnym kierunku studiów ochrona przyrody na poziomie studiów drugiego stopnia

Bardziej szczegółowo

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez

Bardziej szczegółowo

OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA

OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA OCHRONA BIORÓŻNORODNOŚCI DZIĘKI NAJLEPSZYM ROLNICZYM PRAKTYKOM ŚRODOWISKOWYM W ZAKRESIE NAWOŻENIA Lubań, 207 r. . Tak dużo nawozów jak jest to konieczne, tak mało jak to możliwe - nie ma innego racjonalnego

Bardziej szczegółowo

Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów

Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Zakład Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Katedra Inżynierii Sanitarnej. Wydział Budownictwa i Architektury Semestr zimowy 2017/18 harmonogram zajęć przedmiotów z formą zajęć laboratoryjnych Chemia Budowlana

Bardziej szczegółowo

Maria Siąkała ŚODR w Częstochowie Limanowa 2016

Maria Siąkała ŚODR w Częstochowie Limanowa 2016 Ochrona różnorodności biologicznej na terenach wiejskich poprzez zrównoważone gospodarowanie w rolnictwie. PROW 2014-2020 działanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne Maria Siąkała ŚODR w Częstochowie Limanowa

Bardziej szczegółowo

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO N A R O D O W A F U N D A C J A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A U L. E R A Z M A C I O Ł K A 1 3 01-4 4 5 W A R S Z A W A T

Bardziej szczegółowo

Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym

Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim

Bardziej szczegółowo

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 144/2013/2014. z dnia 24 czerwca 2014 r.

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 144/2013/2014. z dnia 24 czerwca 2014 r. Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Nr 144/2013/2014 z dnia 24 czerwca 2014 r. w sprawie określenia efektów kształcenia dla kierunku studiów zarządzanie przyrodą na Wydziale Nauk Przyrodniczych.

Bardziej szczegółowo

Próba oceny warunków klimatycznych terenu gminy Wąwolnica w województwie lubelskim

Próba oceny warunków klimatycznych terenu gminy Wąwolnica w województwie lubelskim Bogusław M. Kaszewski, Marek Nowosad, Krzysztof Siwek Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS Próba oceny warunków klimatycznych terenu gminy Wąwolnica w województwie lubelskim Konferencja Klimat Pola

Bardziej szczegółowo

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego PLAN OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO z uwzględnieniem zakresu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Łysogóry Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Bardziej szczegółowo

EROZJA A ZMIANY KLIMATU

EROZJA A ZMIANY KLIMATU EROZJA A ZMIANY KLIMATU mgr inż. Damian Badora Zakład Gleboznawstwa, Erozji i Ochrony Gruntów PLAN PREZENTACJI Susza i erozja Tendencje zmian klimatu Przyszłe zmiany klimatu Projekt KLIMADA Adaptacja do

Bardziej szczegółowo

Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego

Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Dr inż. Janusz Turbiak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy

Bardziej szczegółowo

Przyrodnicze walory wtórnie zabagnionych użytków zielonych. Teresa Kozłowska, Anna Hoffmann-Niedek, Krzysztof Kosiński

Przyrodnicze walory wtórnie zabagnionych użytków zielonych. Teresa Kozłowska, Anna Hoffmann-Niedek, Krzysztof Kosiński Przyrodnicze walory wtórnie zabagnionych użytków zielonych Teresa Kozłowska, Anna Hoffmann-Niedek, Krzysztof Kosiński Przedmiotem badań były nizinne użytki zielone o zróżnicowanych warunkach siedliskowych,

Bardziej szczegółowo

Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych.

Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych. Rozdział IX Siedliska przyrodnicze obszary wskazane do pomocy finansowej z tytułu dopłat rolno środowiskowych. Na obszarze gminy Poświętne znajduje się wiele powierzchni siedlisk przyrodniczych kwalifikujących

Bardziej szczegółowo

Recenzja(rozprawy(doktorskiej(( Pana(mgr(inż.(Jacka(Mojskiego(

Recenzja(rozprawy(doktorskiej(( Pana(mgr(inż.(Jacka(Mojskiego( Recenzjarozprawydoktorskiej Panamgrinż.JackaMojskiego pt. Produktywnośćfotosyntetycznaroślinozdobnychzzasobówwiejskichogródków przydomowychzastosowanychwwarunkachogroduwertykalnego PrzedstawionamidorecenzjiPracadoktorskazostaławykonanapodkierunkiem:drhab.Mohameda

Bardziej szczegółowo

TWORZYWA BIODEGRADOWALNE

TWORZYWA BIODEGRADOWALNE TWORZYWA BIODEGRADOWALNE Opracowały: Joanna Grzegorzek kl. III a TE Katarzyna Kołdras kl. III a TE Tradycyjne tworzywa sztuczne to materiały składające się z polimerów syntetycznych. Większość z nich nie

Bardziej szczegółowo

Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych

Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych BIOWĘGIEL W POLSCE: nauka, technologia, biznes 2016 Serock, 30-31 maja 2016 Wpływ dodatku biowęgla na emisje w procesie kompostowania odpadów organicznych dr hab. inż. Jacek Dach, prof. nadzw.* dr inż.

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie ochroną środowiska

Zarządzanie ochroną środowiska Zarządzanie ochroną Tomasz Poskrobko Zakres wykładów Teoretyczne aspekty nauki o zarządzaniu środowiskiem. Organy i urzędy oraz środki środowiskiem. Polityka ekologiczna. Programowanie i planowanie ochrony.

Bardziej szczegółowo

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW BIOTECHNOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW BIOTECHNOLOGIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERNK STDIÓ BIOTECHNOLOGIA STDIA DRGIEGO STOPNIA - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI miejscowienie kierunku Kierunek studiów Biotechnologia o profilu ogólnoakademickim przypisano do obszaru

Bardziej szczegółowo

Rola grzybów saprotroficznych i mikoryzowych w procesach dekompozycji materii organicznej w ekosystemach torfowiskowych

Rola grzybów saprotroficznych i mikoryzowych w procesach dekompozycji materii organicznej w ekosystemach torfowiskowych Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii Mateusz Wilk Nr albumu: 221 438 Rola grzybów saprotroficznych i mikoryzowych w procesach dekompozycji materii organicznej w ekosystemach torfowiskowych Autoreferat

Bardziej szczegółowo

Zalety uprawy truskawki na perlicie Paweł Nicia Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

Zalety uprawy truskawki na perlicie Paweł Nicia Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie Zalety uprawy truskawki na perlicie Paweł Nicia Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie Opracowano na podstawie: - wyników doświadczeń polowych prowadzonych

Bardziej szczegółowo

INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL

INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego

Bardziej szczegółowo

Zakładane efekty kształcenia dla kierunku Rolnictwo

Zakładane efekty kształcenia dla kierunku Rolnictwo Zakładane efekty dla kierunku Rolnictwo Jednostka prowadząca kierunek studiów Nazwa kierunku studiów Specjalności Obszar Profil Poziom Forma Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta Dziedziny nauki i

Bardziej szczegółowo

Środowiskowe skutki uprawy żyta po wierzbie

Środowiskowe skutki uprawy żyta po wierzbie Środowiskowe skutki uprawy żyta po wierzbie Robert Borek, Antoni Faber - Paostwowy Instytut Badawczy Co oznacza zrównoważona produkcja biomasy? Dyrektywa w s. Odnawialnych Źródeł Energii 2009/28/EC : -

Bardziej szczegółowo

Zrównoważone planowanie gospodarka, bezpieczeństwo, środowisko

Zrównoważone planowanie gospodarka, bezpieczeństwo, środowisko Zrównoważone planowanie gospodarka, bezpieczeństwo, środowisko Jadwiga Ronikier - kierownik projektu SOOŚ PZRP FORUM WODNE Warszawa, 9-10 czerwca 2015 r. Zrównoważony rozwój, czyli (?) Pojęcie zdefiniowane

Bardziej szczegółowo

Europejskie i polskie prawo ochrony

Europejskie i polskie prawo ochrony Europejskie i polskie prawo ochrony przyrody wobec lasów Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Wymagania dyrektywy siedliskowej Natura 2000 zakaz

Bardziej szczegółowo

Ekologiczne aspekty w biotechnologii Kod przedmiotu

Ekologiczne aspekty w biotechnologii Kod przedmiotu Ekologiczne aspekty w biotechnologii - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ekologiczne aspekty w biotechnologii Kod przedmiotu 13.4-WB-BTD-EAB-W-S14_pNadGenNH5UM Wydział Kierunek Wydział

Bardziej szczegółowo

PLAN STUDIÓW W UKŁADZIE SEMESTRALNYM Ochrona Środowiska Studia inżynierskie- studia stacjonarne 2017/2018

PLAN STUDIÓW W UKŁADZIE SEMESTRALNYM Ochrona Środowiska Studia inżynierskie- studia stacjonarne 2017/2018 PLAN STUDIÓ UKŁADZIE SEMESTRALNYM Ochrona Środowiska Studia inżynierskie- studia stacjonarne 2017/2018 Semestr I Matematyka 15 45 Zo 3 Podstawy fizyki 15 45 Zo 3 Termodynamika 15 15 Z 2 Elektromagnetyzm

Bardziej szczegółowo

Omawiana inwestycja leży poza wyznaczonym korytarzem ekologicznym (załącznik 1) tj. ok. 20 km od niego.

Omawiana inwestycja leży poza wyznaczonym korytarzem ekologicznym (załącznik 1) tj. ok. 20 km od niego. Wstęp Planowana inwestycja polega na rozbudowie budynku chlewni na dz. nr 274 w miejscowości Różyce Żurawieniec 24, gmina Kocierzew Południowy, powiat łowicki. W gminie Kocierzew Południowy udział powierzchni

Bardziej szczegółowo

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Stanisław Krasowicz Wiesław Oleszek Wykonano w ramach zad. 2.6 PW IUNG-PIB Puławy, 2017

Bardziej szczegółowo

Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych

Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych Projekt LIFE12 NAT/PL/000081 Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych Beskidy Zachodnie walory przyrodnicze, kulturowe, krajobrazowe Nieleśne zbiorowiska roślinne efektem

Bardziej szczegółowo

FUNKCJE GLEBY POJĘCIA ŻYZNOŚCI, ZASOBNOŚCI I URODZAJNOŚCI

FUNKCJE GLEBY POJĘCIA ŻYZNOŚCI, ZASOBNOŚCI I URODZAJNOŚCI POJĘCIA ŻYZNOŚCI, ZASOBNOŚCI I URODZAJNOŚCI W rozumieniu, obecnym od wieków w literaturze, naturalną funkcją gleb jest tworzenie przestrzeni życiowej dla organizmów, w tym przestrzeni korzenienia się roślin.

Bardziej szczegółowo

Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938

Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938 DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO Gorzów Wielkopolski, dnia 28 kwietnia 2014 r. Poz. 938 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w GORZOWIE WIELKOPOLSKIM i REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY

Bardziej szczegółowo

Efekty kształcenia dla kierunku studiów ochrona środowiska i ich odniesienie do efektów obszarowych

Efekty kształcenia dla kierunku studiów ochrona środowiska i ich odniesienie do efektów obszarowych Załącznik do uchwały nr 377/2012 Senatu UP Efekty kształcenia dla kierunku studiów ochrona i ich odniesienie do efektów obszarowych Wydział prowadzący kierunek: Wydział Rolnictwa i Bioinżynierii Poziom

Bardziej szczegółowo

Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu

Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu Mała Retencja - DuŜa Sprawa kampania na rzecz poprawy małej retencji na obszarach wiejskich Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu Tomasz Hałatkiewicz Dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIA EDUKACYJNE. Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń

DZIAŁANIA EDUKACYJNE. Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń Ochrona bioróżnorodności gleby warunkiem zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura

Bardziej szczegółowo

EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM

EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI SZKOŁA NAUK TECHNICZNYCH MICHAŁ DRAB EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM MONOGRAFIA Redakcja Wydawnictw

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO - ARONIOWA W POZNAN

ZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO - ARONIOWA W POZNAN ZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO ARONIOWA W POZNANIU DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA Fot.1. Ulica Aroniowa Fot.2.

Bardziej szczegółowo

Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki

Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki Temat: Zielona Infrastruktura Otwarty krajobraz kulturowy Zespół: Andrzej Mizgajski, Iwona Zwierzchowska, Damian Łowicki Zielona infrastruktura Istota podejścia Zielona infrastruktura - strategicznie zaplanowana

Bardziej szczegółowo

Waloryzacja a wycena funkcji lasu

Waloryzacja a wycena funkcji lasu Waloryzacja a wycena funkcji lasu Gołojuch Piotr, Adamowicz Krzysztof, Glura Jakub, Jaszczak Roman Katedra Urządzania Lasu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekonomiki Leśnictwa, Uniwersytet

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH)

RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH) RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH) 1. Zapoznanie się z organizacją wewnętrzną, zakresem zadań komórek organizacyjnych

Bardziej szczegółowo

Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja

Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja Wykaz obserwacji i doświadczeń ujętych w podstawie programowej przedmiotu przyroda i biologia Dział PP klasa Doświadczenie Dział PP klasa obserwacja I klasa V na intensywność procesu fotosyntezy I klasa

Bardziej szczegółowo

Ekologiczna ścieżka edukacyjna

Ekologiczna ścieżka edukacyjna Ekologiczna ścieżka edukacyjna Lp. Treści ogólne Treści szczegółowe Osiągnięcia przedmiot klasa 1. Ekonomiczne i społeczne aspekty Uczeń potrafi: związków między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem.wartość

Bardziej szczegółowo

dotychczasowych lustracji terenu rezerwatu, plan urządzenia lasu, miejscowy plan zagospodarowania

dotychczasowych lustracji terenu rezerwatu, plan urządzenia lasu, miejscowy plan zagospodarowania Załącznik nr 1 ZAKRES DOKUMENTACJI 1. Wykaz publikowanych i niepublikowanych opracowań przydatnych do sporządzenia projektu planu (w tym dokumentacja dotycząca rezerwatu zgromadzona przez Zamawiającego,

Bardziej szczegółowo

Podsumowanie przebiegu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasto nad Pilicą na lata

Podsumowanie przebiegu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasto nad Pilicą na lata Podsumowanie przebiegu strategicznej oceny oddziaływania na środowisko Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Nowe Miasto nad Pilicą na lata 2016-2021 Zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008

Bardziej szczegółowo

1. 1. Ustanawia się plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Biebrzy PLH200008, zwanego dalej obszarem Natura 2000.

1. 1. Ustanawia się plan zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Biebrzy PLH200008, zwanego dalej obszarem Natura 2000. (wersja 29.01.2016) Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia.r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Biebrzy PLH200008 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej

Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej Rola zielonych szkół w promocji obszarów Natura 2000 dr Maria Palińska Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej www.wcee.org.pl Konferencja pn. Co dalej z nami pytają obszary Natura 2000 Walory przyrodnicze

Bardziej szczegółowo

Obszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy

Obszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy Obszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy gmina Siennica województwo mazowieckie Konkurs pn. Obszar Natura 2000 szansą dla rozwoju naszej gminy realizowany w ramach projektu "Natura 2000 naszą

Bardziej szczegółowo

Przyroda UwB. I rok studiów

Przyroda UwB. I rok studiów Przyroda UwB I rok studiów 1. Matematyka (PP) 15 15 30 2 Z 2. Ergonomia i BHP (PO) 10 10 1 Z 3. Język obcy (PO) 30 30 2 Z 4. Chemia ogólna (PP) 30 30 60 4 E 5. Biologia komórki (PP) 15 15 30 2 E 6. Różnorodność

Bardziej szczegółowo

UBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ

UBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ INSTYTUT TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W FALENTACH Zakład Doświadczalny w Biebrzy UBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ Jacek

Bardziej szczegółowo

Zakładane efekty kształcenia dla kierunku

Zakładane efekty kształcenia dla kierunku Zakładane efekty dla kierunku Jednostka prowadząca kierunek studiów Nazwa kierunku studiów Specjalności Obszar Profil Poziom Forma Tytuł zawodowy uzyskiwany przez absolwenta Dziedziny nauki i dyscypliny

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Flora wybranych środowisk Flora of selected environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator dr hab. Beata Barabasz-Krasny prof. UP Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Biologia środowiskowa. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Lucjan Schimscheiner Dr Robert Kościelniak

KARTA KURSU. Biologia środowiskowa. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Lucjan Schimscheiner Dr Robert Kościelniak KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Biologia środowiskowa Environmental Biology Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Lucjan Schimscheiner Dr Robert Kościelniak Zespół dydaktyczny Dr Laura Betleja Dr Marek

Bardziej szczegółowo

Fosfor P og. Związki azotu. Wyniki badań z oczyszczalni ścieków w Bereście

Fosfor P og. Związki azotu. Wyniki badań z oczyszczalni ścieków w Bereście Wyniki badań z oczyszczalni ścieków w Bereście Rys. 1 Układ technologiczny oczyszczalni w Bereście z oznaczeniem punktów poboru próbek Wykresy 1 4. Wyniki badań gleby w Bereście ( średnie wartości),15,1

Bardziej szczegółowo

Hodowla lasu w zasadach gospodarki leśnej. Jan Szramka Zastępca Dyrektora Generalnego LP ds. gospodarki leśnej

Hodowla lasu w zasadach gospodarki leśnej. Jan Szramka Zastępca Dyrektora Generalnego LP ds. gospodarki leśnej Hodowla lasu w zasadach gospodarki leśnej Jan Szramka Zastępca Dyrektora Generalnego LP ds. gospodarki leśnej Zasady czyli zbiór obowiązujących reguł, procedur i norm, które znajdują zastosowanie w praktyce

Bardziej szczegółowo

Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym

Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym Przemysław Stachyra Roztoczański Park Narodowy, Stacja Bazowa ZMŚP Roztocze Tadeusz Grabowski Roztoczański Park Narodowy Andrzej Kostrzewski

Bardziej szczegółowo