WPROWADZENIE ROZDZIAŁ PIERWSZY 1. EKOLOGIA ORGANIZMÓW CZYNNIKI KLIMATYCZNE Promieniowanie Promieniowanie jako czynnik

Transkrypt

1 WPROWADZENIE ROZDZIAŁ PIERWSZY 1. EKOLOGIA ORGANIZMÓW CZYNNIKI KLIMATYCZNE Promieniowanie Promieniowanie jako czynnik ograniczający Promieniowanie w róŝnych warstwach atmosfery Rytm dobowy zaleŝny od światła Fotoperiodyzm Rośliny o metabolizmie typu C3 i C Ciepło - tolerancja termiczna organizmów Procesy wymiany energii cieplnej Wpływ temperatur wysokich Koncepcja sumy temperatur efektywnych Fenologia i fenologiczne pory roku Reguła Bergmana Reguła Allena Reguła Jordana Woda i wilgotność Rozwój roślin w zaleŝności od wilgotności Znaczenie ekologiczne i rodzaje opadów Wilgotność powietrza Stresy wodne roślin Gazy atmosferyczne Wiatry Ciśnienie atmosferyczne Ogień jako czynnik ekologiczny Próby oceny łącznego działania czynników klimatycznych ZaleŜność fotosyntezy od czynników ekologicznych 1.2. WODA Wody słone i słodkie Szczególne właściwości wody Woda jako rozpuszczalnik Gradienty pionowe Prądy wodne Reakcje organizmów wodnych na działanie skrajnych warunków środowiska 1.3. POKARM JAKO CZYNNIK EKOLOGICZNY Rola pokarmu w środowisku wodnym Pokarm jako czynnik ekologiczny dla zwierząt 1.4. ROŚLINY JAKO BIOINDYKATORY STANU ŚRODOWISKA Ocena skaŝenia środowiska Polski metalami cięŝkimi przy uŝyciu mchów jako biowskaźników. ROZDZIAŁ DRUGI 2. EKOLOGIA POPULACJI 2.1. EKOLOGICZNA KONCEPCJA POPULACJI 2.2. WIELKOŚĆ, LICZEBNOŚĆ I GĘSTOŚĆ POPULACJI 2.3. METODY OCENY LICZEBNOŚCI I ZAGĘSZCZENIA 2.4. STRUKTURA POPULACJI Struktura płci Struktura wiekowa

2 2.5. ORGANIZACJA POPULACJI Organizacja przestrzenna populacji Zmienność fenotypowa i genetyczna Organizacja socjalna populacji Organizacja socjalna u kręgowców Organizacja socjalna u bezkręgowców PROCESY WEWNĄTRZPOPULACYJNE Rozrodczość Śmiertelność Ruch i migracja populacji w czasie i przestrzeni 2.7. PROCESY POPULACYJNE WYZNACZAJĄCE ROLĘ POPULACJI W EKOSYSTEMIE DYNAMIKA POPULACJI 2.8. GRADACJE I INWAZJE 2.9. PULA GENOWA I BANKI GENÓW PRZEPŁYW ENERGII PRZEZ POPULACJĘ WPŁYW POPULACJI NA ŚRODOWISKO EKSPLOATACJA POPULACJI STRATEGIA ADAPTACJI Strategia demograficzna Stratedzy "K" Stratedzy "r" NISZA EKOLOGICZNA ROZDZIAŁ TRZECI 3. INTERAKCJE W UKŁADACH MIĘDZYGATUNKOWYCH 3.1. STOSUNKI TOPOWE 3.2. STOSUNKI FABRYCZNE 3.3. STOSUNKI FORYCZNE 3.4. STOSUNKI TROFICZNE Stosunki obojętne. Neutralizm Komensalizm - współbiesiadnictwo Mutualizm (symbioza) Kwiaty roślin i zapylające je zwierzęta (zoogamia) Protokooperacja Rośliny i roślinoŝercy (roślina - fitofag) Konkurencja (współzawodnictwo) DrapieŜnictwo PasoŜytnictwo PasoŜytnictwo wśród roślin PasoŜyty właściwe zwierząt PasoŜyty owadów (parasitoidy) Czynniki patogenne Patogeny roślin Patogeny zwierząt Destruenci i detrytusofagi Destruenci (bakterie i grzyby) DetrytusoŜercy i zjadacze drobnoustrojów Koprofagi ODDZIAŁYWANIA CHEMICZNE Oddziaływania między grzybami, glonami i bakteriami

3 Oddziaływania wewnątrzpopulacyjne Oddziaływania międzypopulacyjne Oddziaływania roślin wyŝszych na rośliny wyŝsze Oddziaływania chemiczne w agrocenozach Chemiczne oddziaływania w ekosystemach leśnych Inhibitory wzrostu roślin wyŝszych Oddziaływania między grzybami i bakteriami a roślinami wyŝszymi Biochemiczne środki ataku grzybów na rośliny wyŝsze Chemiczne środki obrony roślin przed grzybami i bakteriami Oddziaływania między grzybami, glonami a zwierzętami Oddziaływania pomiędzy roślinami wyŝszymi i zwierzętami Toksyny roślinne Deterenty pokarmowe Atraktanty pokarmowy Ekologiczne chemoregulatory ontogenezy i rozrodczości fitofagów Chemoregulatory działające na kręgowce Oddziaływania między zwierzętami Oddziaływania wewnątrzgatunkowe Oddziaływania między zwierzętami róŝnych gatunków. ROZDZIAŁ CZWARTY 4. EKOLOGIA BIOCENOZ I EKOSYSTEMÓW WSTĘP DO BIOCENOLOGII. KLASYFIKACJA, ZASADY, RÓśNORODNOŚĆ I STABILNOŚĆ 4.2. STRUKTURA I ORGANIZACJA BIOCENOZ 4.3. WSKAŹNIKI BIOCENOTYCZNE 1 STRUKTURA PRZESTRZENNA BIOCENOZ 4.5. EKOTONY I ZJAWISKA EKOTONOWE 4.6. STRUKTURA WARSTWOWA BIOCENOZ 4.7. KONCEPCJA EKOSYSTEMU 4.8. PIĘTRA POKARMOWE 4.9. STRUKTURA BIOTYCZNA EKOSYSTEMÓW PRZEPŁYW ENERGII PRZEZ EKOSYSTEMY EKOSYSTEMY WODNE Warunki ekologiczne w środowisku wodnym Promieniowanie i fotosynteza w ekosystemach wodnych Stratyfikacja wód i jej konsekwencje ekologiczne Cykle krąŝenia węgla, azotu i fosforu w ekosystemach wodnych Biomanipulacje EKOSYSTEMY LĄDOWE HOMEOSTAZA PRODUKTYWNOŚĆ EKOSYSTEMÓW Produkcja pierwotna Produkcja wtórna Rozkład materii organicznej Piramidy ekologiczne SUKCESJA EKOLOGICZNA Charakterystyka stadiów sukcesyjnych Klirnaks Sukcesje w ekosystemach wodnych Sukcesje roślinne

4 Zmiany populacji róŝnych gatunków owadów w trakcie rozkładu drewna w czasie Sukcesje w podsystemie gleby. ROZDZIAŁ PIĄTY 5. EKOLOGIA KRAJOBRAZU 5.1. KRAJOBRAZ W EKOLOGII 5.2. KRAJOBRAZ W OCHRONIE ŚRODOWISKA 5.3. INTERDYSCYPLINARNE PODEJŚCIE DO KRAJOBRAZU ROZDZIAŁ SZÓSTY 6. ORGANIZACJA NA POZIOMIE BIOSFERY 6.1. FAKTY HISTORYCZNE Skład gazowy atmosfery pierwotnej i obecnej Skład pierwiastków poszczególnych części biosfery RóŜnicowanie i ewolucja biosfery Ruchy mas lądowych Zmiany klimatu Systematyczny wzrost antropopresji na środowisko przyrodnicze 6.2. PRZEPŁYW ENERGII PRZEZ BIOSFERĘ Znaczenie energii dla istot Ŝyjących Przepływ energii przez waŝniejsze formacje biosfery ZagroŜenia w przepływie energii 6.3. OBIEG MATERII W BIOSFERZE 6.4. CYKLE BIOGEOCHEMICZNE Obieg wody Obieg węgla Obieg tlenu Obieg azotu Obieg fosforu Obieg siarki Ubytek elementów mineralnych Obieg pierwiastków w strefie umiarkowanej i tropikalnej ROZDZIAŁ SIÓDMY 7. ANTROPOGENICZNE ZMIANY KLIMATU ZIEMI 7.1. NATURALNE PRZYCZYNY ZMIAN KLIMATU 7.2. EFEKT CIEPLARNIANY GAZY CIEPLARNIANE I ICH ROLA W BILANSIE ENERGETYCZNYM ZIEMI Dwutlenek węgla Metan Tlenki azotu Ozon Pyły WPŁYW DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA NA OCIEPLENIE KLIMATU 7.5. WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA POZIOM OCEANÓW ZagroŜenia polskiego wybrzeŝa Bałtyku 7.6. WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA ROLNICTWO I LEŚNICTWO Rolnictwo Leśnictwo 7.7. WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA ZASOBY WODNE 7.8. WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA ZDROWIE CZŁOWIEKA

5 7.9. WPŁYW NA EKOSYSTEMY LĄDOWE 1 BIOLOGICZNĄ RÓśNORODNOŚĆ Biologiczna róŝnorodność w Polsce MOśLIWOŚCI OGRANICZENIA SPODZIEWANYCH ZMIAN KLIMATU Energetyka i przemysł Rolnictwo Leśnictwo EKONOMICZNE ASPEKTY ZMIAN KLIMATU Podatki węglowe Ograniczanie koncentracji gazów cieplarnianych przez wprowadzenie handlu zezwoleniami na emisję ROZDZIAŁ ÓSMY 8. OZON W STRATOSFERZE I TROPOSFERZE 8.1. OZON STRATOSFERYCZNY I OZONOSFERA 8.2. ANTROPOGENICZNE WPŁYWY NA WARSTWĘ OZONU Związki chloru i bromu Rola chlorowcopochodnych węglowodorów w rozkładzie ozonu Niszczące ozon związki bez chloru i bromu Loty samolotów na duŝych wysokościach w atmosferze Wybuchy jądrowe Zmiany stęŝenia dwutlenku węgla Stosowanie nawozów sztucznych 8.3. OZON PRZY POWIERZCHNI ZIEMI (TROPOSFERYCZNY) 8.4. PROMIENIOWANIE ULTRAFIOLETOWE Wpływ nadfioletu na organizm człowieka Przypadki korzystnego wpływu nadfioletu na organizm człowieka Wpływ nadfioletu na rośliny Środki zaradcze PIŚMIENNICTWO PODZIĘKOWANIA SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW. SŁOWNICZEK