Energetyczne narady obywatelskie Fundacja Pole Dialogu

Transkrypt

1 Energetyczne narady obywatelskie Fundacja Pole Dialogu Projekt Udział społeczny w tworzeniu lokalnych strategii i planów energetycznych współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej

2 Narada obywatelska, bo Ludzie nie angażują się (powodów jest wiele, jest to bolączką całej Polski). Nie interesują się sprawami lokalnymi (w większości są skoncentrowani na sprawach prywatnych, kwestie publiczne zostawiają władzom). Boją się zabierać głos, bo się nie znają (w debatach dominują eksperci). Rzadko organizuje się konsultacje społeczne (nie pyta się mieszkańców o zdanie, nie docenia się ich doświadczeń, tego że mogą mieć coś istotnego do powiedzenia i że wartością jest dialog z mieszkańcami/obywatelami). powodów można wskazywać jeszcze wile

3 Z czego składa się narada obywatelska? 1. Decyzja o dialogu (wola polityczna) 2. Ludzie (rekrutacja uczestników) 3. Temat (sprecyzowanie) 4. Dostarczenie wiedzy (eksperci) 5. Dobra rozmowa (moderacja) 6. Pomysły i potrzeby (rekomendacje społeczne) Przygotowanie Spotkania narady Wysłuchanie publiczne 3

4 Miejsca, w których zrealizowaliśmy energetyczne narady obywatelskie Rejowiec Fabryczny Ryki Poniatowa Opole Lubelskie 4

5 Ludzie rekrutacja uczestników Przygotowania do narady rozpoczynaliśmy od wspólnego namysłu: kto powinien wziąć udział? W jakim charakterze? Jakie osoby zaprosić, tak by grupa była różnorodna, by reprezentowane były wszystkie stanowiska i interesy. Rysowaliśmy mapę społeczną miejscowości, by nikogo nie pominąć. 5

6 Uczestnicy i uczestniczki hd 6

7 Uczestnicy i uczestniczki Energetyczne narady obywatelskie składały się z cyklu czterech spotkań i wysłuchania publicznego. Wyzwaniem było zrekrutowanie różnorodnej grupy, około osób, która będzie stanowiła głos mieszkańców i która przejdzie wspólnie cały cykl narady. Narada to metoda szczególna: mała grupa wypracowuje rekomendacje dla władz miasta. Dlatego tak ważny jest jej skład i zapewnienie różnorodności i tym samym reprezentacji różnych stanowisk. Kluczowa rola lokalnych rekruterów i wspólnego namysłu na etapie przygotowań: jak dotrzemy do potencjalnych uczestników, jak ich przekonać do nietypowego przedsięwzięcia, jak utrzymać zaangażowanie przez cały cykl? 7

8 Temat: o czym będziemy rozmawiać? Na pierwszym spotkaniu narady wprowadzaliśmy temat energetyki oraz już wspólnie z uczestnikami dyskutowaliśmy i decydowaliśmy jakiemu tematowi poświęcić pozostałe spotkania narady obywatelskiej. Odbyło się: Zaprezentowanie kontekstu energetycznego gminy dokumentu opracowanego dla każdej z miejscowości przez Instytut na rzecz Ekorozwoju. Dyskusja o ważnych w miejscowości tematach związanych z energetyką i wymagających dialogu z mieszkańcami: co jest lokalnie ważne, co obchodzi mieszkańców, co jest dla nich istotne, w jakich kwestiach chcą podzielić się swoimi opiniami z lokalnymi władzami. Wyłonienie z dyskusji kluczowych tematów oraz wybór poprzez głosowanie. 8

9 Wybrane tematy Rejowiec Fabryczny: niska emisja Ryki: efektywność energetyczna Poniatowa: rozwój technologii OZE Opole Lubelskie: rozwój technologii OZE 9

10 Dobra rozmowa Spotkania prowadzone przez moderatorów: Warsztatowe metody pracy, dzielenie na podgrupy, wspólne wypracowywanie pytań, stanowisk, opinii. Bezpośrednia atmosfera, siedzenie dookoła stołu. Pomoc w określeniu potrzeb i interesów, dbałość o wszystkich uczestników, tak by każdy zabrał głos. Większość mieszkańców po raz pierwszy brała udział w tak prowadzonych spotkaniach, wielu podkreślało nową jakość rozmowy. Taka metoda pracy na spotkaniach pomaga wyartykułować potrzeby (one wcale nie są zawsze na podorędziu ) a także znaleźć wspólne interesy, czyli budować konsensus. 10

11 Dostarczenie wiedzy Do określenia potrzeb i formułowania rekomendacji potrzebna jest wiedza. W szczególności, że w przypadku energetycznych narad są to trudne zagadnienia. Mieszkańcy mogą rozmawiać na trudne tematy, ale potrzebują informacji: dlatego obecni byli eksperci (lokalni urzędnicy specjalizujący się w tych zgadnieniach, eksperci z Instytutu na rzecz Ekorozwoju i inni), część uczestników wzięła udział w wizycie studyjnej do Danii, przedstawiciele duńskiego partnera wspierali nas przez czały czas realizacji projektu. Informacja powinna być zawsze podana w możliwie klarowny sposób. Wyzwaniem jest dostarczenie wszechstronnych informacji, by nie manipulować wynikiem narady poprzez dostarczannie informacji jednostronnych. Elementem edukacyjnym równoległym do narady był konkurs plastyczny w szkołach. 11

12 Rekomendacje społeczne Praca w toku kolejnych trzech spotkań narady doprowadziła do wypracowania rekomendacji społecznych w zakresie tematu określonego na pierwszym spotkaniu. Rekomendacje zostały zaprezentowane szerszemu gronu mieszkańców, a także urzędników i radnych na wysłuchaniu publicznym. Rekomendacje prezentowali samodzielnie uczestnicy spotkań narady, a więc ich autorzy. Wszyscy zgromadzeni mieli możliwość zadawania pytań i dyskutowania. Na koniec wszyscy zgromadzeni ocenili rekomendacje głosując na te, które są według nich najważniejsze. W ten sposób rekomendacje zostały porangowane. Rozmowa, rangowanie Przekazanie rekomendacji władzom 12

13 Kluczowe jest by władze informowały mieszkańców co dalej dzieje się z rekomendacjami, jakie są ich losy. Link do rekomendacji na stronie Rejowca Fabrycznego, który od czasu narady uchwalił Program Ograniczenia Niskiej Emisji: show/57 Co dalej z rekomendacjami? Rekomendacje zostały przekazane przez mieszkańców władzom (burmistrzowi i przewodniczącemu Rady). Dalej wszystko w rękach władz Tak samo jak rozpoczęcie dialogu z mieszkańcami wymaga politycznej woli, tak skorzystanie z wypracowanych rekomendacji i wcielanie ich w życie zależy od samych władz. Udany proces deliberacji może być pozytywnym doświadczeniem i do pewnego stopnia wartością samą w sobie, ale to dopiero wykorzystanie przez władze rekomendacji stanowi o jego sensowności. 13

14 Z dwoma gminami współpracujemy nadal, szkoląc urzędników, pracowników instytucji publicznych oraz lokalnych działaczy do samodzielnego organizowania i prowadzenia narad obywatelskich. Narada o przyszłości budynku dworca w Rejowcu Fabrycznym. Narada o podniesieniu atrakcyjności centrum miasta. Wykorzystaliśmy nasze doświadczenia z energetycznych narad na lubelszczyźnie pracując z kolejnymi gminami: miasto Starogard Gdański, gmina Starogard Gdański, Kaliska, Zblewo 14

15 Zapraszamy do kontaktu Projekt Udział społeczny w tworzeniu lokalnych strategii i planów energetycznych współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej