I. Organizacja profilaktycznej opieki zdrowotnej podstawa prawna

Transkrypt

1 Profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami realizowana przez pielęgniarki i higienistki szkolne oraz lekarzy POZ w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 I. Organizacja profilaktycznej opieki zdrowotnej podstawa prawna Organizację i zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami reguluje: a) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieŝą (Dz. U. Nr 139, poz. 1133), b) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 139, poz z późn. zm.). Dokumentem dodatkowym, wspomagającym i ujednolicającym realizację zadań profilaktycznych nad uczniami są Standardy w profilaktycznej opiece zdrowotnej nad uczniami sprawowanej przez pielęgniarkę lub higienistkę szkolną i lekarza podstawowej opieki zdrowotnej - publikacja opracowana i wydana przez Instytut Matki i Dziecka w 2003 roku ze środków Ministerstwa Zdrowia, w ramach programu polityki zdrowotnej WdraŜanie standardów w opiece zdrowotnej nad populacją w wieku szkolnym. II. Świadczeniodawcy realizujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami Profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami, w zakresie świadczeń realizowanych przez pielęgniarki i higienistki szkolne, w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 sprawowało 233 jednostek Wykres 1. Jednostki sprawujące profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami w zakresie opieki pieklęgniarskiej na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2006/2007 i 2009/2010 (dane %) NZOZ SP ZOZ Indywidualne i grupowe praktyki pielęgniarek i higienistek szkolnych Indywidualne i grupowe praktyki lekarza rodzinnego 2006/ /2010 Inne Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 1

2 III. Uczniowie objęci profilaktyczną opieką zdrowotną w szkołach W roku szkolnym 2009/2010 w województwie kujawsko-pomorskim pod opieką pielęgniarek i higienistek szkolnych w środowiska nauczania i wychowania było dzieci i młodzieŝy w 1461 placówkach szkolnych. Tabela 1. Liczba objętych profilaktyczną opieką zdrowotną w roku szkolnym 2009/2010 na terenie województwa kujawsko-pomorskiego z podziałem na typy szkół. Liczba szkół (typy) Uczniowie objęci opieką liczba % ,4 Gimnazja ,9 Licea ,4 Technika ,6 Zawodowe ,7 Specjalne ,0 Razem Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami Wykres 2. Liczba w poszczególnych typach szkół w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/ Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2009/2010 Uczniowie szkół podstawowych stanowili najliczniejszą grupę uczących się (ponad 46%) prawie we wszystkich powiatach województwa. 2

3 Wykres 4. Dzieci i młodzieŝ w poszczególnych typach szkół w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 M. Włocławek M. Toruń M. Grudziądz M. Bydgoszcz śniński Włocławski Wąbrzeski Tucholski Toruński Świecki Sępoleński Rypiński Radziejowski Nakielski Mogileński Lipnowski Inowrocławski Grudziądzki Golubsko-Dobrzyński Chełmiński Bydgoski Brodnicki ponadgimnazjalne specjalne Gimnazja podstawowe Aleksandrowski Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2009/2010 3

4 Wykres 6. Liczba młodzieŝy w poszczególnych typach szkół ponadgimnazjalnych w województwie kujawskopomorskim w roku szkolnym 2009/2010 (dane %) 17,6 42,6 39,8 Licea Technika Zaw odow e Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami Wykres 7. Zmiany w liczbie w województwie kujawskopomorskim w latach 2007/ /2010 z podziałem na typy szkół 2007/ / /2010 Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami IV. Warunki sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej w szkołach 1. Dostępność gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach W roku szkolnym 2009/2010 pielęgniarki i higienistki szkolne sprawowały opiekę w 1461 placówkach szkolnych. W 61,9% dysponowały gabinetem profilaktycznym 4

5 usytuowanym na terenie danej szkoły, a w 38,1% realizowały świadczenia profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w innym miejscu. Tabela 2. Miejsce realizacji świadczeń pielęgniarek szkolnych w województwie kujawskopomorskim w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół Miejsce realizacji świadczeń w tym: w mieście w tym: na wsi Liczba placówek Gabinety na terenie szkół % Inne 1 miejsce % Liczba Gabinety placówek na terenie szkół % Inne 1 miejsce % Liczba Gabinety placówek na terenie szkół % Inne 1 miejsce , , ,6 16 8, , ,5 Gimnazja , , ,3 14 7, , ,5 Licea , , ,7 11 8, ,7 4 33,3 Technika , , ,9 11 8, ,5 9 37,5 Zawodowe , , ,4 7 8, ,0 Specjalne ,3 7 13, ,5 4 9, ,7 3 33,3 Razem , , ,8 63 8, , ,8 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 1 gabinet medyczny na terenie publicznej lub niepublicznej placówki ochrony zdrowia lub inne pomieszczenie na terenie szkoły % 90,0 Wykres 9. Miejsce realizacji świadczeń profilaktycznej opieki zdrowotnej szkół podstawowych na wsi realizowanej przez pielęgniarki/higienistki szkolne w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na powiaty (dane %) gabinety inne miejsce 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Aleksandrowski Brodnicki Bydgoski Chełmiński Golubsko-Dobrzyński Grudziądzki Inowrocławski Lipnowski Mogileński Nakielski Radziejowski Rypiński Sępoleński Świecki Toruński Tucholski Wąbrzeski Włocławski śniński Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami za rok szkolny 2009/2010 5

6 2. Dostępność pielęgniarek i higienistek szkolnych - przypadająca na etat przeliczeniowy W roku szkolnym 2009/2010 liczba etatów pielęgniarek i higienistek szkolnych wyliczonych na podstawie liczby godzin pracy w tygodniu, a następnie przeliczonych na jeden etat przeliczeniowy (37,55 godzin/tydzień) wyniosła 339,6. Średnia na etat pielęgniarki i higienistki szkolnej w szkołach masowych (bez szkół specjalnych) wynosiła 923, a w szkołach specjalnych 235 i przewyŝszała obowiązujące zalecenia w tym zakresie. Tabela 3. Etaty oraz średnia przypadająca na etat pielęgniarki szkolnej w szkołach w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół z podziałem na miasto i wieś. Stan na 30 VI. Ogółem Miasto Wieś Liczba Etaty Średnia na etat pielęgniarki Liczba Etaty Średnia na etat pielęgniarki Liczba Etaty Średnia na etat pielęgniarki , , ,2 999 Gimnazja , , , Licea , , ,4 833 Technika , , , Zawodowe , , ,6 839 Specjalne , , ,5 406 Razem , , , w tym: masowe (bez szkół specjalnych) , , , Źródło: sprawozdania MZ-06 ujęto rzeczywiste godziny pracy pielęgniarek na terenie szkół. W szkołach bez gabinetów, pielęgniarka realizuje swoje zadania w ograniczonym czasie i zakresie na ich terenie Wykres 10. Średnia na etat pielęgniarki/higienistki szkolnej w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół miasto wieś Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: sprawozdania MZ-06 ujęto rzeczywiste godziny pracy pielęgniarek na terenie szkół. 6

7 V. Profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowana przez pielęgniarki i higienistki szkolne 1. Wykonywanie testów przesiewowych w wybranych grupach wieku /klasach Testy przesiewowe u dzieci i młodzieŝy w wieku szkolnym wykonywane są przez pielęgniarki szkolne w następujących klasach (grupach wieku): klasa 0 6 lat, klasa I 7 lat, klasa III 10 lat, klasa V 12 lat, klasa I gimnazjum 13 lat, klasa I szkoły ponadgimnazjalnej 16 lat, ostatnia klasa szkoły ponadgimnazjalnej 18/19 lat. W roku szkolnym 2009/2010 odsetki zbadanych w ramach testów przesiewowych we wszystkich typach szkół kształtowały się na poziomie 99%. Tabela 4. Wykonawstwo testów przesiewowych u na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Stan na 30 VI. Wykonanie testów w tym: przesiewowych wykonano Miasto Wieś % Wykonano % Wykonano % , , ,0 Gimnazja , , ,1 Licea , , ,1 Technika , , ,9 Zawodowe , , ,2 Specjalne , , ,4 Razem , , ,1 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami Wykres 11. Uczniowie zbadani w ramach badań przesiewowych w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół oraz miasto i wieś (dane %) 99,0 miasto wieś 98,0 97,0 96,0 95,0 Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 7

8 2. Realizacja grupowej profilaktyki fluorkowej prowadzonej metodą nadzorowanego szczotkowania zębów preparatami fluorkowymi W roku szkolnym 2009/2010 w szkołach podstawowych w miastach tą formą profilaktyki próchnicy zębów objęto blisko 91%, a na wsi - 77%. Tabela 5. Uczniowie szkół podstawowych objęci programem fluoryzacji przez pielęgniarki szkolne na terenie województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 Fluoryzacja w szkołach w tym: podstawowych podlegający 1 objęci % Miasto Wieś podlegający objęci % podlegający objęci % publiczne , , ,8 niepubliczne , , ,1 Ogółem , , ,0 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 1 równieŝ dzieci z klas 0 W kolejnych latach obowiązywania grupowej profilaktyki fluorkowej w szkołach podstawowych, następuje powolny, lecz systematyczny wzrost jej wykonania. 90,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Wykres 12. Realizacja profilaktyki fluorkowej w szkołach podstawowych województwa kujawsko-pomorskiego w latach 2003/ /2010 (dane %) 9,2 74,1 74,2 80,2 80,5 84,4 84,7 2003/ / / /2007* 2007/ / /2010 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami * od tego roku szkolnego świadczenie dodatkowo płatne przez NFZ 8

9 Wykres 13. Realizacja profilaktyki fluorkowej u szkół podstawowych w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na powiaty (dane%) 120,0 60,0 40,0 20,0 0,0 Aleksandrowski Brodnicki Bydgoski Chełmiński Golubsko-Dobrzyński Grudziądzki Inowrocławski Lipnowski Mogileński Nakielski Radziejowski Rypiński Sępoleński Świecki Toruński Tucholski Wąbrzeski Włocławski śniński M. Bydgoszcz M. Grudziądz M. Toruń M. Włocławek Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 3. Udział pielęgniarek i higienistek szkolnych w realizacji edukacji zdrowotnej W roku szkolnym 2009/2010 w edukacji zdrowotnej realizowanej przez pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania uczestniczyło ¾ wszystkich typów szkół. Tabela 6. Liczba objętych programami zdrowotnymi przez pielęgniarki szkolne województwa kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Programy zdrowotne w tym: uczniowie objęci programem (%) Miasto uczniowie objęci programem (%) Wieś uczniowie objęci programem (%) , , ,3 Gimnazja , , ,6 Licea , , ,1 Technika , , ,8 Zawodowe , , ,2 Specjalne , , ,8 Razem , , ,2 Źródło: sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami 9

10 90,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Aleksandrowski Wykres 15. Udział pielęgniarek i higienistek szkolnych w realizacji szkolnego programu edukacji zdrowotnejw województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na powiaty (uczniowie objęci programem dane %) Brodnicki Bydgoski Chełmiński Golubsko-Dobrzyński Grudziądzki Inowrocławski Lipnowski Mogileński Nakielski Radziejowski Rypiński Sępoleński Świecki Toruński Tucholski Wąbrzeski Włocławski śniński M. Bydgoszcz M. Grudziądz M. Toruń M. Włocławek Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2008/ / ,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Wykres 16. Udział pielęgniarek szkolnych w realizacji szkolnego programu edukacji zdrowotnej w województwie kujawsko-pomorskim w latach 2008/ /2010 z podziałem na typy szkół (uczniowie objęci programem dane %) 2008/ /2010 Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach za rok szkolny 2008/ /

11 VI. Profilaktyczne badania lekarskie realizowane przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej W roku szkolnym 2009/2010 to badanie miało wykonane 93%, jak moŝna wnioskować po ilości zebranych przez pielęgniarki i higienistki szkolne kart profilaktycznego badania lekarskiego. Tabela 7. Wykonawstwo badań bilansowych u na terenie województwa kujawskopomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Stan na 30 VI. Badania bilansowe zbadanych Miasto (%) zbadanych (%) w tym: Wieś zbadanych (%) , , ,1 Gimnazja , , ,8 Licea , , ,9 Technika , , ,7 Zawodowe , , ,0 Specjalne , , ,0 Razem , , ,1 Źródło: sprawozdania MZ-06 za rok szkolny 2008/ /2010 na podstawie zebranych przez pielęgniarki kart bilansowych po badaniach lekarskich Wykres 17. Uczniowie zbadani w ramach badań bilansowych w województwie kujawsko-pomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół oraz miasto i wieś (dane %) 95,0 90,0 miasto wieś 85,0 75,0 70,0 Gimnazja Licea Technika Zawodowe Specjalne Źródło: sprawozdania MZ-06 na podstawie zebranych przez pielęgniarki kart bilansowych po badaniach lekarskich 11

12 Tabela 8. Wykonawstwo badań bilansowych u na terenie województwa kujawskopomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według grup wiekowych. Stan na 30 VI. Badania bilansowe w tym: Uczniowie zbadanych Miasto Wieś (%) zbadanych (%) zbadanych (%) 6-lat / klasa , , ,3 10-lat / klasa III , , ,9 13-lat / klasa I gimnazjum , , ,7 16-lat / klasa I szkoły , , ,6 ponadgimnazjalnej 18/19-lat / ostatnia klasa , , ,6 szkoły ponadgimnazjalnej Razem , , ,1 Źródło: sprawozdania MZ-06 na podstawie zebranych przez pielęgniarki kart bilansowych po badaniach lekarskich 100 Wykres 18. Uczniowie zbadani w ramach badań bilansowych w określonych grupach wiekowych w województwie kujawskopomorskim w roku szkolnym 2009/2010 z podziałem na typy szkół (dane %) /19-lat 16-lat 13-lat 10-lat 6-lat szkoły podstawowe gimnazja* szkoły specjalne licea technika szkoły zawodowe Źródło: sprawozdania MZ-06 na podstawie zebranych przez pielęgniarki szkolne kart bilansowych po badaniach lekarskich * równieŝ uczniowie 16 -letni oraz 18/19 -letni uczęszczający do gimnazjów przysposabiających do pracy 12

13 Wykres 19. Uczniowie zbadani w ramach badań bilansowych w określonych grupach wiekowych w województwie kujawskopomorskim w latach 2008/ /2010 (dane %) 95,0 90,0 85,0 75,0 70,0 2008/ / lat 10-lat 13-lat 16-lat 18/19-lat Źródło: sprawozdania MZ-06 na podstawie zebranych przez pielęgniarki szkolne kart bilansowych Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego profilaktyczne badania lekarskie większości wykonywane są w placówkach podstawowej opieki zdrowotnej, a tylko u 12% przeprowadzono je na terenie szkoły. Tabela 9. Wykonawstwo badań bilansowych u na terenie szkół w województwie kujawsko-pomorskiego w roku szkolnym 2009/2010 według typów szkół. Stan na 30 VI. Badania bilansowe w tym: wykonane na terenie szkół zbadanych Miasto Wieś (%) zbadanych (%) zbadanych (%) , , ,3 Gimnazja , , ,4 Licea , , ,9 Technika , , ,0 Zawodowe , , ,0 Specjalne , , ,8 Razem , , ,4 Źródło: Sprawozdania MZ-06 z realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach Opracowanie: Małgorzata Marciniak Wydział Zdrowia - Kujawsko-Pomorskie Centrum Zdrowia Publicznego Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy ul. Konarskiego Bydgoszcz Tel. 52/ , fax. 52/ , wzsekretariat@bydgoszcz.uw.gov.pl Przy wykorzystaniu danych z niniejszego opracowania prosimy o podanie źródła 13