UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU LEŚNY ZAKŁAD DOŚWIADCZALNY SIEMIANICE

Transkrypt

1 UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU LEŚNY ZAKŁAD DOŚWIADCZALNY SIEMIANICE ul. Kasztanowa 1/1, Łęka Opatowska tel. /62/ , fax. /62/ siemian@owl.au.poznan.pl, lzd-siemianice@home.pl, NIP: ; REGON: REFERAT NADLEŚNICZEGO NADLEŚNICTWA DOŚWIADCZALNEGO SIEMIANICE NA POSIEDZENIE KOMISJI ZAŁOŻEŃ PLANU URZĄDZENIA LASU DLA LZD SIEMIANICE NA LATA Siemianice, 9 marca 2012r.

2 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI 1 WSTĘP INFORMACJE OGÓLNE O LEŚNYM ZAKŁADZIE DOŚWIADCZALNYM SIEMIANICE PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DANE OGÓLNE PRZYRODNICZE WARUNKI GOSPODARKI LESNEJ W LZD SIEMIANICE Regionalizacja przyrodniczo-leśna Regionalizacja fizyczno-geograficzna Regionalizacja geobotaniczna Charakterystyka warunków klimatycznych Rzeźba terenu, warunki hydrologiczne Gleby Potencjalne zbiorowiska roślinne Typy siedliskowe lasu PODZIAŁ POWIERZCHNIOWY FUNKCJE LASU Formy ochrony przyrody w LZD Siemianice Rezerwaty przyrody Obszary chronionego krajobrazu Obszary NATURA Strefy ochronne Pomniki przyrody Stanowiska roślin objętych ochroną Inne formy ochrony cennych obiektów przyrodniczych Powierzchnie wyłączone z użytkowania (FSC) Powierzchnie leśne spełniające kryteria wyznaczania lasów o szczególnych walorach przyrodniczych (HCVF) CECHY DRZEWOSTANÓW PODZIAŁ NA GOSPODARSTWA WIEKI RĘBNOŚCI SPOSOBY WYKONANIA INWENTARYZACJI LASU WYTYCZNE W SPRAWIE UŻYTKOWANIA REBNEGO I PRZEDRĘBNEGO Użytkowanie rębne Użytkowanie przedrębne WYTYCZNE W ZAKRESIE PLANOWANIA HODOWLANEGO Typy drzewostanów i orientacyjne składy gatunkowe odnowień Melioracje agrotechniczne Zalesienia Poprawki, uzupełnienia i dolesienia 27 2

3 11.5 Wprowadzanie podszytów Podsadzenia produkcyjne Selekcja i nasiennictwo Szkółkarstwo PRZEBUDOWA DRZEWOSTANÓW WYTYCZNE W SPRAWIE UŻYTKOWANIA UBOCZNEGO Uboczne użytkowanie Zagospodarowanie łowieckie WYTYCZNE W SPRAWIE OGÓLNEJ OCHRONY LASU I OCHRONY P-POŻ Ochrona lasu Ochrona p-poż WERYFIKACJA I AKTUALIZACJA PROGRAMU OCHRONY PRZYRODY, W TYM SPORZĄDZANIE TABEL DOTYCZACYCH PRZEDMIOTÓW OCHRONY ORAZ ZADAŃ OCHRONNYCH WYTYCZNE ZAKRESIE ZAGOSPODAROWANIA REKREACYJNEGO MAPY TERMINY I SPOSOBY KONTROLI PRAC URZĄDZENIOWYCH INNE ZAGADNIENIA. 36 3

4 WSTĘP LZD w Siemianicach jest jednym z dwóch obiektów badawczo-doświadczalnych o charakterze leśnym należących do Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Obok LZD w Murowanej Goślinie stanowi bazę naukowo-badawczą i dydaktyczną dla pracowników naukowych i studentów Wydziału Leśnego. Ośrodek Doświadczalnictwa Leśnego w Siemianicach, taką początkowo nosił nazwę obecny Leśny Zakład Doświadczalny, uroczyście otwarto 25 czerwca 1951 roku. Uniwersytet Poznański dysponował wówczas (od 1947r.) lasami N-ctwa Zielonka położonymi w odległości ca 20 km na północ od Poznania. Powstanie nowego ośrodka w południowej Wielkopolsce miało w założeniu poszerzyć bazę doświadczalną o lasy znacznie bardziej zróżnicowane siedliskowo i drzewostanowo od tych znajdujących się pod Poznaniem. Wybór nie był przypadkowy, ponieważ już w okresie międzywojennym Uniwersytet Poznański, a ściślej mówiąc Wydział Rolniczo-Leśny, dysponował w tym miejscu obiektem naukowo-doświadczalnym w postaci fundacji Nauka i Praca. Dzieło pierwszego rektora Uniwersytetu Poznańskiego prof. Heliodora Święcickiego obejmowało oprócz gospodarstwa rolnego Laski, także areał około 1500 ha lasów. W skład powierzchni leśnej wchodziło m.in. obecne Leśnictwo Doświadczalne Laski. W chwili formalnego powołania do życia Ośrodka Doświadczalnictwa Leśnego w Siemianicach, Uniwersytet Poznański dysponował na południu Wielkopolski dwoma budynkami tj. pałacem w Siemianicach, który był rodową siedzibą znanej arystokratycznej rodziny Szembeków oraz pałacykiem Wesoła, który z kolei był letnią rezydencją tejże rodziny, a także niewielkim kompleksem leśnym wokół Wesołej o pow. ca 32 ha oraz pięciohektarowym parkiem otaczającym pałac w Siemianicach. Kilka miesięcy później przejęto od Lasów Państwowych budynek pałacowy Ustronie wraz z działką o pow. 2,96 ha. Wszystko to jednak nie było tym, o czym myśleli pomysłodawcy powołania Ośrodka. Miała to być w założeniu jednostka o wielkości przeciętnego, jak na ówczesne realia, nadleśnictwa, w której z jednej strony byłaby prowadzona normalna gospodarka leśna, a z drugiej dzięki własnym powierzchniom doświadczalnym rozwijana działalność badawcza skutkująca uzyskiwaniem stopni i tytułów naukowych. Jednak podstawowy sens powołania tak pomyślanej jednostki sprowadzałby się do możliwości przetestowania wyników badań 4

5 uzyskanych na powierzchniach doświadczalnych w warunkach przeciętnej jednostki administracji leśnej, aby w dalszej kolejności mogły być wdrażane w gospodarce narodowej. W związku z powyższym od samego początku starano się przejąć całe ówczesne Nadleśnictwo Rychtal o pow. leśnej 7670,87 ha. Kilkuletnie zabiegi zakończyły się połowicznym sukcesem. 19 maja 1955 roku ostatecznie uzyskano tylko wschodnią część Nadleśnictwa Rychtal o pow. 2786,36 ha. Pierwszym i podstawowym zadaniem po przejęciu lasów było stworzenie tymczasowego planu urządzenia lasu, na podstawie którego można byłoby prowadzić wszelką działalność gospodarczą. Autorami tego opracowania byli prof. dr hab. B. Zabielski kierownik Katedry Urządzania Lasu i mgr inż. W. Sokołowski starszy asystent tej Katedry. Z konieczności podstawą do napisania tego dokumentu był wykonany w okresie prowizorycznego urządzania lasu elaborat dla całego N-ctwa Rychtal na lata Sporządzono wszystkie niezbędne zestawienia dla wschodniej części N-ctwa Rychtal, przejętej przez Uczelnię. Przyjęto przy tym dwie generalne zasady tj. maksymalnego oszczędzania zasobów drzewnych oraz akumulacji zapasu drzewnego na pniu. Pierwszy operat obowiązywał do 1961 roku i określał roczny etat użytkowania w wysokości 5900 m 3 grubizny brutto. W latach powstała pod patronatem prof. M. Kwinichidze monografia gleb N-ctwa Doświadczalnego Laski. Z kolei w latach Katedra Botaniki Leśnej pod kierunkiem prof. S. Kościelnego przeprowadziła prace fitosocjologiczne. Sporządzenie kolejnego operatu urządzeniowego dla lasów doświadczalnych nieco się przedłużyło. Nowy plan urządzenia gospodarstwa leśnego obowiązywał od r. do r. Pełną inwentaryzację zasobów leśnych przeprowadziło Biuro Urządzania Lasu i Projektów Leśnictwa w Poznaniu, a pomiary i prace geodezyjne wykonała Katedra Geodezji Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. Trzeci z kolei operat urządzeniowy dla ówczesnego N-ctwa Doświadczalnego Laski powstał w okresie pierwszej rewizji urządzania lasu i został opracowany podobnie jak drugi przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Poznaniu. Dokument ten obowiązywał od r. do r r. protokólarnie przejęto z Lasów Państwowych, a ściślej z Nadleśnictwa Namysłów obręb Wołczyn o pow. 2491,43 ha. Z chwilą powiększenia powierzchni leśnej Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, dotychczasowe N-ctwo Doświadczalne Laski zmieniło nazwę na N-ctwo Doświadczalne Siemianice z dwoma obrębami Laski i Wołczyn. Przeprowadzenie prac urządzeniowych zlecono ponownie Biuru Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Poznaniu. Nowy operat obowiązywał od r. do r. 5

6 Kolejny tj. piąty w historii LZD Siemianice operat urządzenia lasu został opracowany przez Katedrę Urządzania Lasu pod kierunkiem prof. dr hab. K. Magnuskiego. Prace terenowe, a następnie kameralne wykonali pracownicy naukowi tejże Katedry przy współudziale studentów Wydziału Leśnego. Zwiększony zakres prac sprowadzał się do inwentaryzacji wszystkich drzewostanów przeznaczonych do przebudowy w celu stworzenia kompleksowego planu przebudowy dla całego N-ctwa. W tym celu utworzono odrębne podgospodarstwo w ramach gospodarstwa specjalnego. Opracowany operat obowiązywał od r. do r. Należy w tym miejscu podkreślić, że mimo tych znaczących różnic w stosunku do obowiązującej wówczas Instrukcji Urządzania Lasu, operat został bez zastrzeżeń zatwierdzony przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Rozwiązania przyjęte w tym planie w zakresie kwalifikowania drzewostanów do przebudowy oraz utworzenia odrębnej jednostki regulacyjnej tzn. gospodarstwa przebudowy zostały później zapisane w Instrukcji Urządzania Lasu z 2003r. W trakcie prac urządzeniowych stwierdzono absolutną konieczność wykonania nowego opracowania dotyczącego gleb i siedlisk. Operat glebowo-siedliskowy i fitosocjologiczny Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice wg stanu na r. został przekazany Zakładowi r. przez zleceniobiorcę tzn. Zakład Usług Ekologicznych i Urządzeniowo-Leśnych z Poznania mgr. inż. A. Kossakowskiego. Nieco wcześniej zostały wykonane dwa inne opracowania dotyczące lasów doświadczalnych. W 1996r. Katedra Urządzania Lasu na podstawie stanu koron sosny zwyczajnej jako wskaźnika oceniła stopień zagrożenia lasów LZD Siemianice przez zanieczyszczenia przemysłowe. Rok później, Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska przedstawiła pracę pt. Inwentaryzacja zasobów wodnych i gospodarka tymi zasobami oraz retencja wodna w lasach Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice. Wszystkie te publikacje sprawiły, że otrzymano w miarę pełny obraz przyrodniczych warunków produkcji leśnej panujących w LZD Siemianice. Szósty i ostatni zarazem plan urządzenia lasu dla LZD Siemianice opracowało Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Brzegu i obowiązuje od r. do r. LZD Siemianice występując z wnioskami do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Generalnego Inspektora Sanitarnego o uzgodnienie zakresu i szczegółowości prognozy oddziaływania planu urządzenia lasu na środowisko, rozpoczął kolejny tzn. siódmy w historii Zakładu cykl prac urządzeniowych. 6

7 1. Prognoza oddziaływania na środowisko. Teren Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice stanowi obszar o dużym potencjale przyrodniczym w południowej Wielkopolsce oraz północno-wschodniej części województwa opolskiego. W skali Polski jest cennym obiektem doświadczalnym i dydaktycznym w zakresie nauk leśnych. Istotnym problemem na tym terenie, podobnie jak w innych częściach Wielkopolski i Opolszczyzny jest nieodwracalna degradacja stosunków wodnych zlewni Prosny i Stobrawy. Silny deficyt wód gruntowych oraz niewystarczający i nierównomiernie rozłożony w czasie poziom opadów sprawiają że tereny te należy zaliczyć do wyjątkowo trudnych w uzyskaniu optymalnych efektów przyrodniczych. Tę niekorzystną sytuację pogłębia brak odpowiedniej retencji sztucznej, co skutkuje spadkiem retencji gruntowej. Lasy LZD Siemianice nie stanowią zwartego kompleksu leśnego, jednak przy silnym rozczłonkowaniu przestrzeni przyrodniczej w Wielkopolsce i Opolszczyźnie stanowią w swojej okolicy największe skupisko bioróżnorodności flory oraz fauny i prezentują najbardziej stabilne i nienaruszone na tym terenie przez człowieka ekosystemy. Dodatkowo od 1996 roku wraz z lasami nadleśnictw RDLP Poznań- Syców i Antonin współtworzą Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Rychtalskie. Z tego też powodu kluczowym dla nowego planu urządzenia lasu wydaje się konieczność pełnego zrównoważenia gospodarki leśnej z aspektami czysto przyrodniczymi i społecznymi. Przekładać się to powinno na poprawę stanu lasów, wzrost zasobów drzewnych przy jednoczesnym pełnym i nieskrępowanym dostępie lokalnej społeczności do tych obszarów. Prowadzona w tym zakresie działalność LZD Siemianice jest całkowicie wystarczająca i nie nosi nawet najmniejszych znamion negatywnych skutków oddziaływania na środowisko, w tym również na zdrowie ludzi. Wszelkie założenia przyrodnicze i gospodarcze w sporządzanym planie urządzenia lasów LZD Siemianice są zgodne z opiniami i wytycznymi GDOŚ ( pismo DOOŚsoo MK-3 z r) i GIS (pismo GIS-HŚ-NS /MD/11/1 z r) 7

8 2. Dane ogólne Dane ogólne dotyczące LZD Siemianice wg stanu na dzień r.: Łączna pow. LZD Siemianice 5 835,0121 ha w tym - pow. leśna zalesiona 5 422,4000 ha - pow. leśna niezalesiona 16,5000 ha - pow. związana z gospodarką leśną. 179,4000 ha - pow. nieleśna..216,7121 ha W skład LZD Siemianice wchodzi jeden obręb Laski. N-ctwo podzielone jest na 6 leśnictw tzn. Dobrygość, Wielisławice, Laski, Marianka, Ciecierzyn i Unieszów. Ponadto w Leśnictwie Doświadczalnym Dobrygość, nad Prosną znajduje się gospodarstwo szkółkarskie Dobrygość. N-ctwo nie posiada nieruchomości stanowiących współwłasność. Do gruntów spornych należą dwie działki położone w obrębie ewidencyjnym Siemianice tj.: dz. nr 5083/4 o pow. 1,0647 ha oraz dz. nr 5084/12 o pow. 4,3984 ha. LZD Siemianice nie sprawuje nadzoru nad lasami niestanowiącymi własności Skarbu Państwa. Zakład ma założone księgi wieczyste dla wszystkich gruntów, przy czym w Wydziale V Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Kępnie jest ich 13, a w Kluczborku 15. Należy w tym miejscu nadmienić, że w dwóch księgach wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Kępnie zapisane jest prawo wieczystego użytkowania gruntów i jednocześnie prawo własności budynków znajdujących się na tych gruntach, a stanowiących odrębną nieruchomość. W pierwszym przypadku jest to 6 działek o łącznej pow. 38,4797ha, a w drugim 2 działki o pow. 13,4882ha. W pozostałych księgach wieczystych Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu figuruje jako właściciel zarówno gruntu jak i budynków. Administracyjnie LZD Siemianice położony jest w następujących jednostkach podziału terytorialnego kraju: woj. wielkopolskie.3 291,4054 ha pow. kępiński ,4054 ha gm. Baranów..222,8783 ha gm. Kępno..119,3100 ha gm. Łęka Opatowska ,3365 ha gm. Trzcinnica 917,8806 ha woj. opolskie ,4467 ha 8

9 pow. kluczborski ,4467 ha gm. Byczyna...610,1214 ha gm. Kluczbork 230,7620 ha m. Wołczyn 137,6833 ha gm. Wołczyn ,8800 ha woj. łódzkie.10,1600 ha pow. wieruszowski.10,1600 ha gm. Wieruszów.10,1600 ha N-ctwo widzi pilną potrzebę: - wznowienia granic zewnętrznych i znaków granicznych, - sporządzenia wykazów zmian gruntowych w celu ujednolicenia zapisów w planie urządzenia lasu z danymi z ewidencji gruntów. 3. Przyrodnicze warunki gospodarki leśnej w LZD Siemianice 3.1 Regionalizacja przyrodniczo-leśna Kraina Śląska (V) Dzielnica Wrocławska (V.2) Mezoregion Równiny Oleśnickiej (V.2.g) 3.2 Regionalizacja fizyczno-geograficzna Obszar Europa Zachodnia (1-924), Podobszar Pozaalpejska Europa Środkowa ( ), Prowincja Niż Środkowoeuropejski (31), Podprowincja Niziny Środkowopolskie (318), Makroregion Nizina Śląska (318.5), Mezoregion Równina Oleśnicka (318.56), Mikroregion Równina Namysłowska ( ), Makroregion Nizina Południowowielkopolska ( ), Mezoregion Wysoczyzna Wieruszowska (318.24) 3.3 Regionalizacja geobotaniczna Wg Szafera: 9

10 Państwo Holarktyka, Obszar Euro-Syberyjski, Prowincja Niżowo-Wyżynna, Środkowoeuropejska, Dział Bałtycki, Poddział Pas Kotlin Podgórskich, Poddział Pas Wyżyn Środkowych, Pogranicze krain geobotanicznych: Kotlina Śląska, Wzgórza Trzebnicko-Ostrzeszowskie, Wyżyna Śląska, Północne Wysoczyzny Brzeżne. Wg Matuszkiewicza: Obszar Europejskich Lasów Liściastych i Mieszanych, Prowincja Środkowoeuropejska, Podprowincja Środkowoeuropejska Właściwa, Dział Brandenbursko-Wielkopolski (B), Kraina Południowowielkopolsko-Łużycka (B.4) Podkraina Wschodnia (B.4b) 3.4 Charakterystyka warunków klimatycznych LZD Siemianice położony jest w południowo-wschodniej części środkowoeuropejskiej strefy ekoklimatycznej, wydzielonej jako makroregion Wyżyn Dolnośląskich. Opracowanie Regionalizacja przyrodniczo-leśna na podstawach ekologiczno-fizjograficznych (PWRiL Warszawa 1990) zawiera poniższe następujące wartości wybranych elementów klimatycznych dla makroregionu ekoklimatycznego Wyżyn Dolnośląskich. Średnia roczna temperatura Średnia temperatura stycznia Średnia temperatura lipca Temperatura okresu wegetacyjnego Średnia roczna suma opadów Średnia roczna suma opadów w okresie wegetacyjnym 8,3 C -2,3 C 18,4 C 14,7 C 634 mm 224 mm 10

11 Z kolei wg opracowanej w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej regionalizacji klimatycznej Polski, LZD Siemianice leży w zasięgu Regionu Klimatycznego Łódzko-Wieluńskiego. Dane klimatyczne dla stacji meteorologicznej LZD Siemianice z lat poszerzone o niektóre charakterystyki warunków klimatycznych wg tablic reprodukowanych przez J. Ostrowieckiego (Środowisko geograficzne Polski. Warszawa 1957) dla regionu wieluńskiego zawiera poniższa tabela. Średnia roczna temperatura Średnia temperatura stycznia Średnia temperatura lipca Średnia roczna suma opadów Długość lata (temp. powyżej 15 C) Długość zimy (temp. poniżej 0 C) Średnia ilość dni pochmurnych Liczba dni z mrozem (temp. max. poniżej 0 C) Liczba dni z przymrozkami (temp. min. poniżej 0 C) Początek okresu wegetacyjnego (pierwsze wystąpienia średniej temp. doby +5 C) Koniec okresu wegetacyjnego (ostatnie wystąpienia średniej temp. doby +5 C) Długość okresu wegetacyjnego Trwałość pokrywy śnieżnej 8,8 C -1,1 C 18,8 C 561 mm przeciętnie dni przeciętnie dni przeciętnie dni przeciętnie dni przeciętnie dni 28 marca 1 kwietnia 1 5 listopada dni dni 3.5 Rzeźba terenu, warunki hydrologiczne Teren LZD Siemianice cechuje się stosunkowo zróżnicowaną morfologią. Powstała ona głównie w okresie zlodowacenia Warty, a następnie częściowo zmieniona przez działalność rzek. Dominującym elementem rzeźby terenu LZD są równiny wodnolodowcowe i terasy rzeczne oraz ukształtowane w okresie zlodowacenia Odry, położone głównie w południowo-wschodniej części N-ctwa, wysoczyzny morenowe. Wzgórza moren czołowych w okolicy Miechowej charakteryzujące się znacznymi wysokościami względnymi (10 30m) i stromymi stokami urozmaicają raczej 11

12 równinny charakter LZD Siemianice. Mimo pozornie nizinnego ukształtowania terenu, różnice w wysokości bezwzględnej są dość znaczne i wahają się od 153m n.p.m. (holoceńska terasa Prosny, L-ctwo Dobrygość oddz. 13) do 205m n.p.m. (okolice Skałąg, oddz. 198). Morfologię terenu urozmaicają ponadto doliny młodych cieków: Prosny, Pratwy, Pomianki i Niesobu. Lasy N-ctwa Doświadczalnego Siemianice rosną w zasięgu zlewni rzeki Prosny lewobrzeżnego dopływu Warty i zlewni Stobrawy prawobrzeżnego dopływu Odry. Przynależność leśnictw do zlewni poszczególnych rzek przedstawia się następująco: Leśnictwo Zlewnia 1 2 Dobrygość Prosny Wielisławice Prosny, Niesobu, Pomianki Laski Pomianki Marianka Pomianki, Pratwy (oddz. 83) Ciecierzyn Pratwy Unieszów Baryczki, Wołczyńskiego Strumienia 3.6 Gleby Na terenie N-ctwa Doświadczalnego Siemianice występują następujące typy gleb: Typ gleby % pow. LZD Siemianice 1 2 Gleby rdzawe 31,7 Gleby płowe 23,7 Gleby brunatne 17,7 Gleby murszowate 10,3 Gleby bielicowe 6,8 Gleby murszowe 3,5 Gleby opadowoglejowe 3,0 Czarne ziemie 1,5 Mady rzeczne 0,9 Gleby torfowe 0,6 Inne 0,3 Razem LZD Siemianice 100,0 12

13 3.7 Potencjalne zbiorowiska roślinne Zbiorowiskiem roślinnym, które przeważa w N-ctwie Doświadczalnym Siemianice jest grąd środkowoeuropejski Galio sylvatici Carpinetum. Zajmuje ono około 38 % powierzchni leśnej LZD. Znaczny jest tu także udział środkowoeuropejskiego acidofilnego lasu dębowego Calamagrostio arundinaceae Quercetum (około 23 %), łęgu jesionowo-wiązowego Ficario Ulmetum (około 10 %) i acidofilnej buczyny niżowej Luzulo pilosae Fagetum (około 10 %). Udział pozostałych potencjalnych zbiorowisk roślinnych nie przekracza 5 %. 3.8 Typy siedliskowe lasu W Nadleśnictwie Doświadczalnym Siemianice opisano 11 typów siedliskowych lasu. Poniższa tabela zawiera dane wg stanu na dzień r. Typ siedliskowy lasu Powierzchnia [ha] % pow. LZD Siemianice Bśw 181,36 3,3 BMśw 770,56 14,1 BMw 85,93 1,6 BMb 1,45 0,1 LMśw 2 367,40 43,3 LMw 325,50 6,0 Lśw 1 079,58 19,8 Lw 320,23 5,9 Lł 13,01 0,2 Ol 22,53 0,4 OlJ 291,60 5,3 Razem LZD Siemianice 5 459,45 100,0 Z powyższego zestawienia wynika, że udział trzech typów siedliskowych lasu tj. LMśw, Lśw i BMśw stanowi około 77 % powierzchni leśnej LZD. Trzy kolejne typy siedliskowe tzn. LMw, Lw i OlJ zajmują łącznie ponad 17 %. Udział pozostałych typów siedliskowych lasu jest niewielki, nieprzekraczający ogółem 6 %. Grunty porolne zajmowały wg stanu na r. 944,87 ha, co stanowiło około 17 % powierzchni leśnej zalesionej i niezalesionej. 13

14 Siedliska w stanie zbliżonym do naturalnego obejmują w LZD 3243,15 ha, tj. około 59 % pow. leśnej zalesionej i niezalesionej, a siedliska zniekształcone 2216,30 ha, tj. około 41 % tej powierzchni. 4. Podział powierzchniowy Numeracja oddziałów w LZD nie jest ciągła. Oddziały mają numery od 1 do 121 oraz od 151 do 263. Jeden oddział ma numerację podwójną 56A. Obecne oznaczenie oddziałów jest powiązane z numeracją działek ewidencyjnych. W byłym obrębie Laski działki leśne mają numery począwszy od 5001, 5002, 5003 itd. Końcowa cyfra jedności, a dalej również cyfry dziesiątek i setek oznaczają numer oddziału. Z kolei w byłym obrębie Wołczyn w większości przypadków numery działek ewidencyjnych odpowiadają numerom oddziałów. LZD Siemianice wnioskuje o: - zachowanie, ze względów praktycznych, obecnej numeracji oddziałów, - oznakowanie i uzupełnienie słupów oddziałowych w ramach prac urządzeniowych. 5. Funkcje lasu W LZD Siemianice znajduje się 12,63 ha lasów rezerwatowych. Pozostała część gruntów LZD została opisana jako lasy ochronne lasy badawcze i doświadczalne. Zgodnie z & 1 ust. 5 Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 sierpnia 1992 roku w sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za ochronne oraz szczegółowych zasad prowadzenia w nich gospodarki leśnej (Dz. U. Nr 67, poz. 337), a także wykładni Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dotyczącej interpretacji prawnej statusu lasów doświadczalnych (pismo odpowiedź znak: DL /92 z dnia r. do Rektora Akademii Rolniczej w Poznaniu), cała pow. leśna N-ctwa z tytułu doświadczalnictwa została uznana jako lasy ochronne. 5.1 Formy ochrony przyrody w Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice. Zgodnie z art. 6 Ustawy o ochronie przyrody Dz.U. z 2004 roku, Nr 92, poz.880 na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice wyróżnia się następujące formy ochrony przyrody, które podlegają ochronie prawnej: 14

15 5.1.1 Rezerwaty przyrody. Łączna powierzchnia rezerwatów wynosi : 12,63 ha. Są to : Stara Buczyna w Rakowie oddz. 87h pow. 3,51 ha. Celem ochrony w tym obiekcie jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu buczyny Melico-Fagetum. Oles w Dolinie Pomiankiaki oddz. 99a pow. 3,09 ha. Celem ochrony w tym obiekcie jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych typowego olesu Carici elongatae-alnetum Las Łęgowy w Dolinie Pomianki oddz. 105k pow. 6,03 ha. Ochroną objęto tu teren lasu w którym głównym celem ochrony jest zachowanie ze wzglądów naukowych i dydaktycznych zespołu łegu olszowego Circaeo- Alnetum Obszary chronionego krajobrazu. Obszar chronionego krajobrazu Dolina rzeki Prosny. Został powołany Rozporządzeniem Nr 65 Wojewody Kaliskiego z dnia 20 grudnia 1996 r. Obszar ten obejmuje wyróżniające się krajobrazowo tereny, o różnych typach ekosystemów. Jego zasięg terytorialny obejmuje północno-wschodnią część LZD Siemianice i łącznie na terenach leśnictw Dobrygość i Wielisławice (oddz. 1-40) oraz znacznej części leśnictwa Marianka ( oddz ) zajmuje powierzchnię 2139,08 ha, w tym grunty leśne zalesione i niezalesione 1954,17 ha, grunty leśne związane z gospodarka leśną 85,92 ha, grunty nieleśne 98,99 ha Obszary NATURA 2000 Na terenie LZD Siemianice znajduje się jeden obszar Natura 2000 obszar mający znaczenie dla Wspólnoty (OZW) powołany dla ochrony siedlisk. Specjalny Obszar ochrony siedlisk TEKLUSIA (PLH ) Obszar obejmuje fragment doliny Wołczyńskiego Strumienia, jednego z dopływów Stobrawy. W podłożu zalega pokład torfu. W drugiej połowie XX wieku zaniechano prowadzenia gospodarki łąkarskiej i odnawiania systemu melioracyjnego, co spowodowało zabagnienie centralnej części ostoi. Część południowa została podtopiona przez bobry. Rozwinęła się tu mozaikowata struktura zbiorowisk z dużym bogactwem florystycznym: od podmokłych szuwarów turzycowych, poprzez łąki bagienne i zmiennowilgotne, jak też łąki świeże i łegi 15

16 olszowo-jesionowego i olsy (w rejonie osady Teklusia), z rzadkimi gatunkami roślin, takimi jak: kukułka szerokolistna Dactylorchiza majalis, bobrek trójlistkowy Menyanthes trifoliata, kalina koralowa Viburnum opulus, a z gatunków rzadkich: siedmiopałecznik błotny Comarum palustre, starzec kędzierzawy Senecio rivularis oraz turzyca tunikowa Carex appropinqua. Bogata flora charakteryzuje także łąki położone w kierunku Skałąg i Komorzna. Występują tu np: chroniona paproć - nasięźrzał pospolity - Ophioglossum vulgatum, lokalnie zagrożne gatunki, jak: krwawnik kichawiec Achillea ptarmica oraz rutewka wąskolistna Thalictrum lucidum. Obszar charakteryzuje również bogactwo fauny - wstępnie rozpoznano ptaki, w tym lęgowe i migrujące: kania ruda Milvus milvus i czarna M. migrans, derkacz Crex crex, świergotek łąkowy Anthus pratensis, przepiórka Coturnix coturnix, czajka Vanellus vanellus, świerszczak Locustella naevia. Obszar jest potencjalnie bardzo cenny także dla fauny owadów (m.in. modraszków Maculinea nausitous i M. telejus). Ostoja wypełnia lukę w ochronie siedlisk łąkowych na pograniczu Śląska i Wielkopolski Strefy ochronne. Na terenie LZD Siemianice wyznaczono 3 strefy ochronne dla ptaków. Sa to : Bielik Haliaeetus albicilla ustalono ja na podstawie Rozp. Woj. Opolskiego z dnia r- obejmuje ona pow. 66,68 ha, całość na terenie LD Ciecierzyn Orlik krzykliwy Aquila pomarina ustalono ją na podstawie Rozp. Woj. Opolskiego z dnia r- obejmuje ona pow. 77,15 ha, całość na terenie LD Ciecierzyn Bocian czarny Ciconia nigra gniazdo zostało odkryte w 2005 r. Strefę wyznaczono zgodnie z wytycznymi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r w sprawie gatunków dziko żyjących zwierząt objętych ochroną i zajmuje ona obszar 17,21 ha, całość na terenie LD Marianka. O tym fakcie powiadomiono Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Poznaniu. Do dnia dzisiejszego strefa nie jest zatwierdzona żadnym aktem prawnym. 16

17 5.1.5 Pomniki przyrody Na gruntach administrowanych przez LZD Siemianice zlokalizowanych jest ogółem 6 pomników przyrody, w tym 1 pojedyncze drzewo, 4 grupy drzew i 1 zespól pałacowo-parkowy Stanowiska roślin objętych ochroną gatunkową. Chronione gatunki roślin naczyniowych i mszaków, występujących na obszarze LZD Siemianice zostały bardzo dokładnie opracowane podczas realizacji projektu Monitoring ekosystemów leśnych Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, realizowanego na tym terenie w latach Wyniki tych prac powinny stanowić główny punkt wyjścia dla najaktualniejszej ewidencji roślin chronionych i z nich powinna wynikać najbardziej optymalna dla ich zachowania forma ochrony. 5.2 Inne formy ochrony cennych zbiorowisk roślinnych Powierzchnie wyłączone z użytkowania FSC W Leśnym Zakładzie Doświadczalnym Siemianice, zgodnie z wymaganiami FSC trwale wyłączono z użytkowania 213,47 ha w głównej mierze są to ekosystemy leśne: stanowiska roślin chronionych, drzewostany dydaktyczne, arboretum, powierzchnie doświadczalne, rezerwaty i ostoje zwierząt objętych ochroną, bagna i inne śródleśne zbiorniki wodne oraz stanowisko archeologiczne Powierzchnie leśne spełniające kryteria wyznaczania lasów o szczególnych walorach przyrodniczych (HCVF). Na terenie LZD Siemianice wyróżniono lasy, które zaliczono kolejno do: HCFV 1 Lasy posiadające globalne, regionalne lub narodowe znaczenie pod względem koncentracji wartości biologicznych, a w ich obrębie: Obszary chronione - 15,84 ha, a w tym po za opisanymi już w pkt ) rezerwatami przyrody stanowisko archeologiczne Grodzisko Proslice, które znajduje się na terenie LD Ciecierzyn (oddz. 181i) i zajmuje powierzchnię 3,21 ha. Obiekt ten jest wpisany do rejestru zabytków pod nr 315/70, zgodnie z decyzją Wojewódzkiego Konserwatora zabytków z dn. 30 grudnia 1970r Ostoje zagrożonych i ginących gatunków 95,54 ha, gdzie zaliczono powierzchnie wydzieleń na których są zinwentaryzowane stanowiska roślin 17

18 i mszaków będących pod ochroną ścisłą oraz ostoje zwierząt objętych ochroną prawną dla których wyznaczono i stosuje się strefy ochronne. HCVF 3 - Obszary zajmujące rzadkie, ginące lub zagrożone ekosystemy, gdzie na podstawie załącznika I Dyrektywy Siedliskowej wyróżniono spośród zainwenatyzowanych w operacie glebowo-siedliskowym dla tego terenu w 2000r następujące, wykazujące stan siedliska na naturalny lub zbliżony do naturalnego zespoły roślinne: - Luzulo pilosae- Fagetum typicum 88,49 ha - Galio silvatici Carpinetum halcetosum mollis 967,59 ha - Galio silvatici Carpinetum corydaletosum 15,33 ha - Galio silvatici Carpinetum lathyretosum verni 3,02 ha - Galio silvatici Carpinetum typicum 283,29 ha, co łącznie stanowi powierzchnię 1671,25 ha. 6. Cechy drzewostanów Na podstawie & 26 ust. 1 i 2 Instrukcji Urządzania Lasu N-ctwo proponuje przyjąć następujące cechy drzewostanów: - uprawy po rębni złożonej, - młodniki po rębni złożonej, - drzewostany odroślowe, - drzewostany z zalesień porolnych, - drzewostany doświadczalne, - otuliny rezerwatów, - otuliny ośrodków wypoczynkowych (oddz. 32 i 31), - arboretum, - drzewostany dydaktyczne, - ostoje zwierząt chronionych. 18

19 7. Podział na gospodarstwa LZD Siemianice proponuje podział lasów na następujące gospodarstwa: - specjalne (S), do którego należy zaliczyć: rezerwaty przyrody wraz z otulinami, powierzchnie doświadczalne, lasy stanowiące ostoje zwierząt objętych ochroną gatunkową, powierzchnie wyłączone z użytkowania FSC, Grodzisko Proślice stanowisko archeologiczne wpisane do rejestru zabytków pod nr 315/70 zgodnie z decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 30 grudnia 1970r. oddz. 184i (3,21 ha), lasy w arboretum, drzewostany dydaktyczne, lasy rosnące na siedliskach bagiennych i łęgowych: BMb, Lł, OlJ. - wielofunkcyjnych lasów ochronnych (O) pozostałe drzewostany. 8. Wieki rębności LZD Siemianice proponuje przyjąć dla poszczególnych gatunków następujące wieki rębności (bez zmian w stosunku do obowiązującego planu urządzenia lasu na lata ): Rodzaj/gatunek Wiek rębności [lata] 1 2 Db 140 Js, Bk, Jd, Md 120 So 110 Dg 100 Św, Gb, Kl, Lp 80 Brz, Olcz 70 Os 60 Tp, Wb, Olsz 40 19

20 9. Sposoby wykonania inwentaryzacji lasu LZD Siemianice proponuje przeprowadzić inwentaryzację zasobów drzewnych statystyczną metodą reprezentacyjną z zastosowaniem warstw gatunkowo-wiekowych oraz zasady wyrównania miąższości oszacowanej w drzewostanach do miąższości obliczonej na podstawie pomiarów na kołowych powierzchniach próbnych (& 48 IUL). Ponadto N-ctwo wnosi o inwentaryzację: - miąższości podrostu o charakterze II piętra, - stopnia uszkodzeń drzewostanów o nasileniu ponad 10 % (czynniki atmosferyczne, huba, zwierzyna itd.) zgodnie z IUL 39, - dodatkowego pomiaru drewna martwego - zgodnie z IUL 62, - drzew o charakterze pomników przyrody, - bagien, - śródleśnych oczek wodnych, - roślin objętych całkowitą i częściową ochroną, - urządzeń zagospodarowania łowieckiego, - innych obiektów. 20

21 10. Wytyczne w sprawie użytkowania rębnego i przedrębnego Realizację 10-letniego etatu użytkowania rębnego i przedrębnego za okres oraz plan pozyskania drewna na 2012r. przedstawia poniższa tabela. Kategoria cięć Etat na okres Wykonanie etatu za okres Procentowe wykonanie etatu za okres Plan pozyskania drewna na 2012r I. Użytki rębne 1. Rębnie - m , zupełne - ha 233,73 208,98 89,41 23,00 2. Rębnie - m , złożone - ha 424,10 295,00 69,56 35,60 3. Przygodne rębne [m 3 ] Pozostałe rębne [m 3 ]* , Razem - m , rębne - ha 657,83 503,98 76,61 58,60 w tym - rębne iglaste [m 3 ] , rębne liściaste [m 3 ] , II. Użytki przedrębne 1. CP - m , ha 269,53 89,60 33,24 18,52 2. TW - m , ha 856,68 621,35 72,53 97,66 3. TP - m , ha 2 419, ,17 85,89 222,98 4. Razem - m , trzebieże - ha 3 276, ,52 82,40 320,64 5. Przygodne przedrębne [m 3 ] Razem - m , przedrębne - ha 3 545, ,12 78,66 339,16 w tym - przedrębne iglaste [m 3 ] , przedrębne liściaste [m 3 ] , III. Ogółem użytki główne** 1. Użytki - m , rębne - ha 657,83 503,98 76,61 58,60 2. Użytki - m , przedrębne - ha 3 545, ,12 78,66 339,16 3. Ogółem - m , w tym - grubizna iglasta [m 3 ] , grubizna liściasta [m 3 ] ,

22 * - użytki rębne nie zaliczone na poczet etatu, ** - wyłącznie użytki zaliczone na poczet etatu Użytkowanie rębne LZD proponuje: - pozostawić dotychczasowy podział na ostępy z ewentualnym zastosowaniem ostępów przejściowych w przypadku zaprojektowania rozrębów i wrębów, - w uzasadnionych przypadkach dopuścić na siedlisku olsu jesionowego do stosowania rębni zupełnej smugowej (Ic); w takim wypadku postulujemy o możliwość założenia w 10-leciu jednego zrębu o szerokości 15 m i ewentualnie jednego wrębu o takiej samej szerokości w odległości 30 m od zrębu, - ograniczyć powierzchnię zrębów zupełnych do 3 ha, - w LMśw, LMw, Lśw i Lw w potencjalnych zbiorowiskach roślinnych grądu środkowoeuropejskiego Galio sylvatici Carpinetum, acidofilnej buczyny niżowej Luzulo pilosae Fagetum oraz środkowoeuropejskiej kwaśnej dąbrowy trzcinnikowej Calamagrostio arundinaceae Quercetum, w których udział gatunków liściastych w orientacyjnych składach gatunkowych odnowień wynosi 50 % i więcej, a jednocześnie szanse na odnowienie naturalne są znikome, przyjąć następujący ramowy cykl cięć rębnych: w I. 10-leciu wycięcie gniazd, każde o pow. od ok. 10 do 20 arów, łącznie na % pow. strefy manipulacyjnej, jak przy typowej rębni gniazdowej zupełnej (IIIa), w II. 10-leciu poszerzenie gniazd w sposób ekscentryczny w kierunku płd., płd.-zach. i (lub) zach. na dalszych % pow. strefy manipulacyjnej; oczywiście nie wyklucza to przyjęcia innych rodzajów cięć np.: koncentrycznego poszerzania gniazd, łączenia gniazd, itd. w III. 10-leciu w zależności od sytuacji na strefie manipulacyjnej 2-krotne bądź jednorazowe cięcie uprzątające na pozostałej powierzchni; okres odnowienia w tym przypadku wyniesie lat; przyjęcie tego rodzaju cięć sprawi, że przyszłe drzewostany będą bardziej zróżnicowane wiekowo, a w wielu wypadkach również gatunkowo; warunki na poszerzeniach gniazd będą bardziej zbliżone do wymagań ekologicznych poszczególnych 22

23 gatunków drzew; ponadto mniejsze jednostkowe powierzchnie do odnowień znacznie ułatwią ochronę nasadzeń przed zwierzyną; N-ctwo w bieżącym 10-leciu odstąpiło od grodzenia dużych kilkuhektarowych powierzchni, - przy projektowaniu działek zrębowych wykorzystywać w sposób maksymalny naturalne granice wyłączeń, drogi, rowy i inne, - wykaz projektowanych cięć użytków rębnych sporządzić dla I. 10-lecia, - zręby projektować z podziałem na działki zrębowe, bez przydziału na lata, z zaznaczeniem kolejności cięć, - na mapach cięć wkreślić po jednym pasie zrębowym na II. 10-lecie, jako następstwo cięć I. 10-lecia, - w KDO nie projektować następnych cięć rębnych, - w blokach równowiekowych drzewostanów dopuścić do projektowania cięć w rębni IIIa na dwóch pasach manipulacyjnych w 10-leciu; całkowite usunięcie starodrzewia ze strefy drugiej może nastąpić tylko wówczas, gdy uprawa na powierzchni międzygwiazdowej w strefie pierwszej ma minimum 5 lat i osiągnie dobrą udatność, - projektować rębnię częściową II wyłącznie w drzewostanach, w których możliwe jest uzyskanie wartościowego odnowienia naturalnego; rozważyć zastąpienie jej rębniami z grupy gniazdowych bądź stopniowych, - nie redukować miąższości projektowanej do pozyskania na zrębach zupełnych o miąższość grup i kęp drzew pozostawionych na tychże zrębach, - w przypadku drzewostanów rębnych objętych planem cięć, a zlokalizowanych wzdłuż dróg krajowych i wojewódzkich, cieków wodnych, wokół zbiorników wodnych i na granicy grunt orny las projektować strefy ekotonowe i utworzyć z nich odrębne wydzielenia. LZD Siemianice proponuje przyjąć dla poszczególnych typów siedliskowych lasu oraz potencjalnych zbiorowisk roślinnych następujące rodzaje rębni wraz z nawrotami cięć / okresami odnowień: 23

24 Typ Jodłowy Bory Kwaśne siedliskowy Buczyny Grądy Łęgi Olsy bór sosnowe dąbrowy lasu mieszany Bśw Ib 5 lat BMśw IIIa IIIa Ib Ic lat lat 5 lat 5 lat BMw Ic 5 lat BMb V LMśw IIIb IIIa lat IIIb IIIa lat II, IIIb IIIa lat - - IV V lat LMw IIIb Ic lat IIIb Ic lat IIIb Ic lat - - Lśw - II IIIa lat IIIb IIIa lat II IIIa lat - - IV V lat Lw - - IIIb IV II IV lat lat Lł II IV lat - - OlJ - IV IV lat lat - - Ol Ic 5 lat - 24

25 10.2 Użytkowanie przedrębne - w drzewostanach Ib podklasy wieku, wykazujących udział grubizny projektować czyszczenia późne, - w drzewostanach starszych określić rodzaj cięcia pielęgnacyjnego (TW, TP), liczbę nawrotów i pilność wykonania zabiegu, - orientacyjny etat miąższościowy użytkowania przedrębnego określić sumarycznie dla całego N-ctwa bez podziału na rodzaje cięć, gatunki panujące, klasy i podklasy wieku i bez przydziału miąższości poszczególnym drzewostanom; jego wysokość zostanie ustalona na NTG po uwzględnieniu pozyskania w ostatnich 5 latach oraz połowy przyrostu bieżącego miąższości spodziewanego w okresie obowiązywania planu urządzenia lasu. 25

26 11. Wytyczne w zakresie planowania hodowlanego 11.1 Typy drzewostanów i orientacyjne składy gatunkowe odnowień LZD Siemianice proponuje, w oparciu o Zasady Hodowli Lasu 2011, dla poszczególnych typów siedliskowych lasu i potencjalnych zbiorowisk roślinnych, przyjąć następujące typy drzewostanów oraz orientacyjne składy gatunkowe odnowień. Typ Jodłowy Kwaśne siedliskowy Bory sosnowe Buczyny Grądy Łęgi Olsy bór dąbrowy lasu mieszany Bśw So 8So, 1Brzb, in. BMśw Db-So 7So, 2Db, 1 in. Db-Md-So 5So, 2Md, 2Db, 1 in. So 7So, 2Bk, 1 in So 7So,2Bk, 1 in. BMw Św-So 6So, 3Św, 1 in BMb Brz-So 6So, 3Brzom, 1 in LMśw So-Bk So-Db Bk-Św-Jd Db-So 4Bk, 3So, 4Db, 3So, - - 4Jd, 3Św, 5So, 3Db, 2 in. 3 in. 3 in. 2Bk, 1 in. LMw So-Bk Św-So-Db So-Db 4Bk, 3So, 3Db, 3So, 2Św, 2 in. 4Db, 3So, 3 in. 3 in. - - Lśw - Db-Bk Bk-Jd Db Db 4Bk, 3Db, - - 5Jd, 3Bk, 7Db, 3 in. 7Db, 3 in. 3 in. 2 in. Lw - - Bk Js-Db 7Bk, 3 in. 4 Dbs, 3Js, 3 in. - - Lł Js-Db 4 Dbs, 3Js, 3 in. - - Ol-Js-Db Ol-Js OlJ - 3Dbs, 3Js, - - 4Js, 3Ol, - - 2Ol, 2 in. 3 in. Ol Ol 7Ol, 3 in. - 26

27 Bory: Leucobryo Pinetum, Molinio Pinetum, Calamagrostio villosae Pinetum, Kwaśne dąbrowy: Calamagrostio Quercetum, Molinio arundinaceae Quercetum, Buczyny: Luzulo pilosae Fagetum, Molinio Fagetum, Grądy: Galio silvatici Carpinetum, Łęgi: Ficario Ulmetum, Fraxino Alnetum, Olsy: Ribo nigri Alnetum, Carici elongatae Quercetum, Wyżynny jodłowy bór mieszany: Abietetum polonicum. Ze względu na silne uszkodzenie przez patogeny grzybowe drzewostanów jesionowych litych i mieszanych wszystkich klas wieku, LZD Siemianice proponuje dopuścić do stosowania przy odnowieniach na OlJ, Lł i Lw zamiast Js innych gatunków drzew tj. Wz, Db, Lp, Ol, Św, Kl, Jw i inne Melioracje agrotechniczne LZD Siemianice wnioskuje o zaplanowanie melioracji agrotechnicznych na wszystkich powierzchniach przeznaczonych do użytkowania rębnego Zalesienia N-ctwo proponuje zaplanować zalesienia na gruntach nieleśnych na pow. 3,89 ha w Leśnictwie Doświadczalnym Ciecierzyn ( oddz. 188c,d; 191c,d,g,h,i) Poprawki, uzupełnienia i dolesienia LZD proponuje przyjąć wielkość poprawek i uzupełnień w wysokości do 15 % powierzchni projektowanych odnowień otwartych. Dolesienia luk należy projektować na powierzchniach powyżej 0,10 ha Wprowadzanie podszytów N-ctwo wnioskuje o zaplanowanie wprowadzenia podszytu na pow. 6,64 ha w Leśnictwie Doświadczalnym Ciecierzyn (oddz. 164f oraz 165a) Podsadzenia produkcyjne Aby podsadzenia produkcyjne mogły spełnić zadania, dla których są wprowadzane muszą być spełnione dwa podstawowe warunki tj.: - odpowiedni termin wykonania, 27

28 - cięcie przebudowy (przekształceniowe) poprzedzające wprowadzenie podsadzenia musi mieć takie nasilenie, aby młode pokolenie mogło wzrastać w miarę optymalnych warunkach świetlnych, wilgotnościowych itd. Jeżeli chodzi o pierwszy warunek to proponujemy w przypadku litych drzewostanów sosnowych przyjąć za najpóźniejszy termin rozpoczęcia podsadzeń IIb podklasę wieku (przy wprowadzaniu Jd) bądź IIIa (przy wprowadzaniu Bk). Z kolei w przypadku drzewostanów brzozowych, podsadzenia produkcyjne powinny być wykonane najpóźniej w Ib IIa podklasie wieku. Jeżeli chodzi o drugi warunek to proponujemy redukcję zadrzewienia drzewostanu do 0,6. Miąższość drewna pozyskanego w ramach cięcia przebudowy (przekształceniowego) należałoby porównać z wielkością przyrostu bieżącego miąższości. Jeżeli wielkość pozyskanego drewna w tak pomyślanym cięciu przebudowy przekracza przyrost bieżący miąższości, to takie pozycje powinny być umieszczone w planie cięć użytkowania rębnego Selekcja i nasiennictwo LZD Siemianice posiada uznaną bazę nasienną w postaci 19 Gospodarczych Drzewostanów Nasiennych. Nie posiada wyłączonych drzewostanów nasiennych. Biorąc jednak pod uwagę wysoką jakość i zdrowotność niektórych drzewostanów gospodarz nie tylko zaliczył je do GSD, ale również do swojej wewnętrznej kategorii drzewostanów dydaktycznych (231f, 232f, 243b, 244a). Zgodnie z Rop. Ministra Środowiska z dnia 9 marca 2004 roku, w sprawie wykazu, obszarów i mapy regionów pochodzenia leśnego materiału podstawowego, podział na regiony nasienne oparto na jednostkach administracyjnych. I tak gminy Baranów, Kępno, Łęka Opatowska i Wieruszów zaliczono do regionu 553; Trzcinica do regionu 501; Wołczyn i miasto Wołczyn do regionu 502 oraz Byczyna i Kluczbork do regionu Szkółkarstwo Powierzchnia Gospodarstwa Szkółkarskiego Dobrygość wynosi: 9,28 ha w tym produkcyjna 4,23 ha. Wielkość ta, docelowo ma pozostać bez zmian.. Produkcja w tym gospodarstwie zabezpiecza zapotrzebowanie LZD Siemianice na materiał sadzeniowy wykorzystywany w odnowieniach i zalesieniach. W obszarach produkcji sadzonek takich 28

29 gatunków jak Bk, Lp, Jw, Wz produkcja w tym obiekcie jest niewystarczająca i musi być uzupełniana zakupami z zewnątrz. 12. Przebudowa drzewostanów LZD Siemianice proponuje przy kwalifikowaniu drzewostanów do przebudowy przyjąć te same zasady, które obowiązywały przy opracowywaniu ostatniego planu urządzenia gospodarstwa leśnego na lata tj.: - kryterium zgodności składu gatunkowego z siedliskiem. Wg tego kryterium do przebudowy należy kwalifikować te drzewostany, które wykazują całkowitą niezgodność składu gatunkowego z przyjętym dla danego typu siedliskowego lasu typem drzewostanu (wcześniejszym gospodarczym typem drzewostanu) tzn., że suma udziału gatunków głównych w składzie gatunkowym różni się od typu drzewostanu o więcej niż 50%. - kryterium aktualnej produkcyjności drzewostanu Wg tej zasady przebudowie podlegają drzewostany w fazie rozpadu, o zadrzewieniu 0,5 i niższym, niezależnie od klasy wieku, o ile nie ma w nich znaczących (o pokryciu min. 0,3), odnowień gatunków docelowych, z wyjątkiem drzewostanów w KO i KDO oraz tych drzewostanów młodszych klas wieku, które tworzą górną warstwę przy wprowadzaniu odnowień podokapowych. - kryterium kontynuacji rozpoczętej wcześniej przebudowy Z kolei wg tego wskaźnika do grupy drzewostanów podlegających przebudowie należy włączyć drzewostany w KO i KDO, uprawy po rębni złożonej o zadrzewieniu min. 0,3 oraz te drzewostany młodszych klas wieku, które tworzą górną warstwę przy wprowadzaniu odnowień podokapowych. - kryterium stopnia uszkodzenia drzewostanu Miernik ten pozwala zaliczyć do omawianej grupy drzewostanów te, które zostały uszkodzone przez kompleks oddziaływujących czynników szkodotwórczych w stopniu silnym o ponad 50 % udziale drzew uszkodzonych. - kryterium ładu przestrzennego W tym przypadku do przebudowy powinny być kwalifikowane drzewostany jednogatunkowe i równowiekowe, zajmujące duże powierzchnie kilku oddziałów. 29

30 13. Wytyczne w sprawie użytkowania ubocznego oraz agospodarowania łowieckiego Uboczne użytkowanie Poza produkcją choinek oraz sporadycznym pozyskiwaniem stroiszu świerkowego i jodłowego nadleśnictwo nie planuje w inny sposób ubocznie użytkować swój las Zagospodarowanie łowieckie Na terenie LZD Siemianice gospodarują cztery koła łowieckie. Na terenie województwa opolskiego: - nr 6 Cyranka z jednym obwodem łowieckim, - nr 3 Ponowa, z jednym obwodem łowieckim, - nr 16 Knieja, z jednym obwodem łowieckim, Na terenie województwa wielkopolskiego : - nr 39 Knieja, z jednym obwodem łowieckim oraz Ośrodek Hodowli Zwierzyny, który zarządza dwoma obwodami łowieckimi. Tabelaryczne zestawienie stanów zwierzyny grubej na początku ekspirującego operatu urządzeniowego, w dniu r. oraz prognoza Wieloletniego Hodowlanego Planu Łowieckiego na dzień r Lp. Zwierzyna Stan zwierzyny na dzień r Stan zwierzyny na dzień r Stan docelowy na r Jelenie Daniele Sarny Razem płowa Dziki Nadleśnictwo wnioskuje o wykonanie dodatkowych opracowań dla OHZ (odrębnie dla każdego z obwodów, tj. 505 i 508): - zestawienie powierzchni gruntów (w ha) według grup i rodzajów użytków kategorii użytkowania na dzień z podziałem na województwa, gminy i obręby 30

31 ewidencyjne, - zestawienie powierzchni leśnej i długości granic wg kompleksów, - zestawienie powierzchni systemowej obwodów, - powierzchniowa tabela klas wieku wg gatunków rzeczywistych na dzień , - zestawienie powierzchni wg województw, gmin i obrębów ewidencyjnych, - zestawienie powierzchni wg leśnictw, - powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg siedliskowych typów lasu, gatunków panujących i stref uszkodzeń, - powierzchniowa i miąższościowa tabela klas wieku wg grup lasu, kategorii ochronności i gatunków panujących, - charakterystyka stanu lasu wg gat. panujących w klasach i podklasach wieku, - TSL zestawienie powierzchni wg gatunków panujących, - skład gatunkowy, - zbiorowisko roślinne, - pokrywa runa, - gleba, - klasa bonitacji, - zwarcie, - zadrzewienie, - zmieszanie, - budowa pionowa, 14. Wytyczne w sprawie ogólnej ochrony lasu oraz ochrony przeciwpożarowej Ochrona lasu Nadleśnictwo wnioskuje o przeprowadzenie przez wykonawcę projektu PUL rozpoznania, inwentaryzacji oraz określenia stopnia nasilenia uszkodzeń: wyrządzonych przez zwierzynę w uprawach i młodnikach, spowodowanych czynnikami grzybowymi, drzewostanów uszkodzonych przez szkodniki owadzie (pierwotne i wtórne), z tytułu zakłócenia stosunków wodnych, w wyniku erozji, 31

32 inne uszkodzenia antropogeniczne, 14.2 Ochrona p.poż. Lasy nadleśnictwa zaliczone są do III kategorii małego zagrożenia pożarowego. W ubiegłym okresie gospodarczym r. na terenie LZD Siemianice powstało 19 pożarów o łącznej powierzchni 16,21 ha. Przeciętna powierzchnia pożaru w tym okresie wyniosła 0,85 ha. Zestawienie ilości i wielkości pożarów w latach Razem Ilość pożarów Powierzchnia [ha] ,83-1,70 4, Weryfikacja i aktualizacja programu ochrony przyrody, w tym sporządzenie tabel dotyczących przedmiotów ochrony oraz zadań ochronnych. Stosowanie do zapisów 110 I.U.L. nadleśnictwo wnosi o aktualizacje programu ochrony przyrody i wykonanie go w formie oddzielnie oprawionego tomu. W P.O.P. powinny być uaktualnione wszystkie informacje dotyczące poszczególnych form ochrony przyrody występujących na terenie LZD Siemianice. Dodatkowo gospodarz wnioskuje o wykorzystanie do aktualizacji P.O.P. wyników monitoringu środowiska przeprowadzonej w nadleśnictwie w latach P.O.P. należy sporządzić w dwóch wersjach : pełnej oraz przeznaczonej do publikacji ( która będzie pozbawiona danych podlegających ochronie na podstawie art. 16 ustawy z dnia 3 paxdziernika 2008 r o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko). Elementy ujęte w P.O.P należy umieścić na odpowiednich warstwach LMN. 32

33 16. Wytyczne w zakresie zagospodarowania rekreacyjnego. Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice nie planuje nowych inwestycji w zakresie zagospodarowania rekreacyjnego. W swojej działalności planuje skupić się na bieżącym utrzymaniu istniejących obiektów takich jak Klasa Leśna w Laskach, infrastruktura arboretum i parku w Siemianicach, miejsca na ogniska. Przyszłemu wykonawcy PUL gospodarz przedstawi aktualny wykaz obiektów, urządzeń rekreacyjnych i szlaków turystycznych.oraz całej pozostałej infrastruktury bezpośrednio przed przystąpieniem przez niego do właściwych prac. Wykonawca umieści obiekty infrastruktury zagospodarowania rekreacyjnego na odpowiedniej warstwie LMN. Nie przewiduje się budowy nowych ścieżek pieszych, rowerowych i konnych. Zakład nie zamyka się jednak na ewentualną współpracę w tym zakresie z lokalnymi samorządami, fundacjami i stowarzyszeniami. 17. Mapy LZD Siemianice wnosi o sporządzenie następujących map: - mapy gospodarcze w postaci zbioru arkuszy w skali 1:5 000 i formacie A1 wraz z odpowiednim skorowidzem arkuszy (w postaci mapy sytuacyjnej z zaznaczeniem arkuszy i numerów oddziałów leśnych) 2 komplety map. LZD Siemianice proponuje umieścić na mapach gospodarczych obok obiektów obligatoryjnych również działki zrębowe z wykazu cięć rębnych. - mapy gospodarczo-przeglądowe dla leśnictw w skali 1:10 000: drzewostanów (podklejonych na płótnie, w odrębnym futerale), projektowanych cięć rębnych i gruntów niezalesionych (podklejonych na płótnie, w odrębnym futerale), projektowanych cięć pielęgnacyjnych, siedlisk leśnych typów siedliskowych lasu (podklejonych na płótnie, w odrębnym futerale), siedlisk leśnych potencjalnych zbiorowisk roślinnych (podklejonych na płótnie, w odrębnym futerale), 33