Zarządzanie ryzykiem

Transkrypt

1 Zarządzanie ryzykiem

2 Zarządzanie ryzykiem Zarządzanie ryzykiem obejmuje: Ciągłe badanie wpływu zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń, Szacowanie poziomu ryzyka jako prawdopodobieństwo wystąpienia poszczególnych zagrożeń oraz poszukiwanie związków i elementów synergii między zagrożeniami, Wdrażanie planu reakcji na ryzyko

3 Ryzyko systematyczne i niesystematyczne Ryzyko systematyczne (zewnętrzne) oddziałuje na cały rynek lub znaczącą jego część. Może być związane np. z siłami przyrody, a także ogólnymi warunkami ekonomicznymi. Ryzyko niesystematyczne (wewnętrzne) obejmuje obszar działania przedsiębiorstwa i zwykle może być przez nie kontrolowane.

4 Ryzyko systematyczne W ramach ryzyka systematycznego najczęściej wyróżnia się: Ryzyko stopy procentowej, Ryzyko walutowe (kursowe), Ryzyko siły nabywczej.

5 Ryzyko niesystematyczne Do ryzyka niesystematycznego można zaliczyć: Ryzyko niedotrzymania warunków (kontraktowe), Ryzyko zarządzania, Ryzyko bankructwa, Ryzyko finansowe (związane z wykorzystaniem kapitału obcego), Ryzyko operacyjne (związane przede wszystkim z wysokością kosztów stałych lub ich zmianą w wyniku realizacji przedsięwzięcia)

6 Zarządzanie ryzykiem Strategia zarządzania ryzykiem może mieć charakter ekspansywny, zachowawczy i impasywny (J.Bizon-Górecka 2001) Strategia ekspansywna to podejmowanie ryzyka dla osiągnięcia maksymalnych korzyści. Strategia zachowawcza to ostrożne podejmowanie ryzyka (np. wstrzemięźliwość wobec nowych technologii) Strategia impasywna to unikanie ryzyka - niepodejmowanie działań obarczonych ryzykiem (takich, w których nie ma pewności efektów)

7 Zarządzanie ryzykiem Strategie szczegółowe zarządzania ryzykiem (J.Bizon-Górecka 2001): 1.Transfer ryzyka 2.Retencja ryzyka 3.Redukcja ryzyka

8 Zarządzanie ryzykiem -strategie zarządzania ryzykiem gospodarczym Źródło: J.Bizon-Górecka Strategie zarządzania ryzykiem w organizacji gospodarczej, Przegląd Organizacji 1/2001 Poziom ryzyka Skutki ryzyka nieznaczne rednie znaczce niski Brak reakcji retencja redukcja redni retencja Transfer ryzyka redukcja wysoki retencja redukcja Unikanie ryzyka

9 Zarządzanie ryzykiem w projekcie Zarządzanie ryzykiem w projekcie wymaga sklasyfikowania poszczególnych źródeł ryzyka aby móc opracować skuteczny plan zarządzania ryzykiem.

10 Zarządzanie ryzykiem w projekcie Można następująco sklasyfikować ryzyko (A.Karbownik 2004): Ryzyko techniczne np. ryzyko wynikające z używania nie sprawdzonej technologii, Ryzyko zarządzania projektem np.związane ze złym zaplanowaniem projektu, Ryzyko operacyjne wynikające np. z trudności z dostępem do zasobów organizacji w trakcie realizacji projektu, Ryzyko zewnętrzne wynikające z oddziaływania czynników spoza organizacji

11 Zarządzanie ryzykiem w projekcie próby kwantyfikacji Świadomość istnienia różnych rodzajów ryzyka powinna skutkować uwzględnieniem jego w projekcjach liczbowych. Można do tego zastosować analizę wrażliwości. Z reguły w analizie wrażliwości stosowane są dwa podejścia (J.Kowalczyk 2010): Metoda scenariuszowa, Metoda algorytmiczna.

12 Przykład metody scenariuszowej (za J.Kowalczyk 2010, Z.Pawlak 2001) Scenariusz Prawdopodobieństwo IRR P IRR A (bardzo korzystny) 50% 21,4 10,70 B (korzystny) 20% 19,5 3,90 C (umiarkowany) 10% 15,3 1,53 D (niekorzystny) 15% 10,1 1,52 E (bardzo niekorzystny) 5% 3,5 0,18 Razem 100% x 17,83 Jeli graniczna dopuszczalna stopa zwrotu wynosi np. 17% to z prawdopodobiestwem ok. 70% (wariant A i B) moe by ona przekroczona. Jednak rednia waona stopa 17,83% wskazuje, i wprawdzie przewysza to stop dopuszczaln, ale margines bezpieczestwa jest bardzo may 0,83%. Ryzyko jest zatem na tyle wysokie, e w tym konkretnym przypadku naley dokona ponownej weryfikacji zaoe i wyników projektu

13 Metoda algorytmiczna (za J.Kowalczyk 2010) Metodę tę można stosować w kilku odmianach w zależności od zakresu parametrów, których zmienność jest badana: 1. Badanie wpływu zmian jednego, wybranego parametru na wyniki finansowe. 2. Badanie wpływu zmian kilku różnych parametrów traktowanych jednak w każdej symulacji oddzielnie (technicznie wygląda to jak w pkt. 1). 3. Badanie wpływu zmian kilku parametrów traktowanych w każdej symulacji łącznie wrażliwość na różne kombinacje parametrów. 4. Badanie wpływu cząstkowych danych wynikowych, jak np. sprzedaży, kosztów, zysku netto, cash flow.

14 Przykład metody algorytmicznej (za J.Kowalczyk 2010, Z.Pawlak 2001) Załóżmy, że badamy jak na IRR wpłynie na zmienność kosztu jednostkowego głównego materiału wykorzystywanego w produkcji. A więc k to np. koszt jednostkowy głównego surowca. Poziomy parametru k Zmiany (%) IRR Zmiany IRR (%) k1=800-20% ,50 k2=900-10% ,70 k3=1000 0% 22 0,0 k4= % 16-28,00 k5= % 11-50,00

15 Przykład metody algorytmicznej (za J.Kowalczyk 2010, Z.Pawlak 2001) Badanie wpływu zmian kilku parametrów traktowanych w każdej sytuacji łącznie wrażliwość na różne kombinacje parametrów (odmiana 3) Załóżmy, że parametry, których różne kombinacje będą badane z punktu widzenia ich wpływu na IRR to: k koszt jednostkowy głównego surowca c cena jednostkowa produktu i stopa oprocentowania kredytu parametry Możliwe wartości parametrów k k1=70 k2=80 k3=90 c c1=250 c2=275 Możliwych kombinacji wartości poszczególnych parametrów jest w sumie 24 (3 2 4) I i1=11 i2=10 i3=9 i4=8

16 Przykład metody algorytmicznej (za J.Kowalczyk 2010, Z.Pawlak 2001) Przykładowe wyniki kilku kombinacji Kombinacja Wartości parametrów IRR Zmiana IRR (%) 1 k1=70; c1=250; i1=11 13,6-26,5% 2 k1=70; c1=250; i2=10 16,7-9,7% 3 k1=70; c1=250; i3=9 18,5 0 4 k2=80; c1=250; i1=11 11,9-35,7% 5 k2=80; c1=250; i2=10 13,1-29,2% 6 K2=80; c1=250; i3=9 14,2-23,2% itd. itd. itd. Jako wariant podstawowy przyjęto kombinację 3. We wszystkich kombinacjach przykładowo przedstawionych przyjęto tę samą cenę. Przy niższym koszcie, wzrost oprocentowania o 2 punkty (kombinacja 1) obniżył aż o ponad 26% wskaźnik IRR. Dodatkowy wzrost kosztu (kombinacja 4) obniżył wskaźnik IRR o kolejne ponad 10 punktów procentowych. Z przedstawionych wariantów ten właśnie ( 4 ) ukazuje największą wrażliwość na zmienność parametrów.