Miejski recycling. Przestrzeń czasu wolnego na miejskich terenach poprzemysłowych w polskich miastach

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Miejski recycling. Przestrzeń czasu wolnego na miejskich terenach poprzemysłowych w polskich miastach"

Edyta Baran
8 lat temu
Przeglądów:

1 Miejski recycling. Przestrzeń czasu wolnego na miejskich terenach poprzemysłowych w polskich miastach Marta Derek Zakład Geografii Turyzmu i Rekreacji Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytet Warszawski

2 1. Obszary poprzemysłowe Obszary poprzemysłowe obszary, na których odbywała się produkcja przemysłowa, ale też obszary po urządzeniach gospodarki komunalnej, transportu, magazynowania, torowiskach kolejowych, lotniskach, bazach wojskowych, składach i magazynach (Gasidło 2010); znaczące przerwanie ciągłości wykorzystania terenów dla celów produkcyjnych i innych (Domański 2000)

torowiskach kolejowych, lotniskach, bazach wojskowych, składach i magazynach (Gasidło 2010);

3 2. Pojęcie czasu wolnego Czas wolny obejmuje wszystkie zajęcia, którym jednostka może się oddawać z własnej woli dla odpoczynku, rozrywki lub osobistego rozwoju (bezinteresowne kształcenie, dobrowolny udział w życiu społecznym) po uwolnieniu się od obowiązków zawodowych, rodzinnych, społecznych, obywatelskich i duchowych (Dumazedier 1962, s. 29; Dumazedier, Ripert 1966) Czas wolny pełni trzy funkcje: odpoczynku (uwalniając od zmęczenia), rozrywki (uwalniając od znudzenia) i rozwoju (uwalniając od rutyny w myśleniu i codziennych aktywności; Dumazedier 1962)

rodzinnych, społecznych, obywatelskich i duchowych (Dumazedier 1962, s.

4 3. Przestrzeń czasu wolnego...w ujęciu urbanistycznym fragmenty miasta celowo przeznaczone (zaadaptowane), czasowo lub stale, na potrzeby związane ze spędzaniem czasu wolnego... w ujęciu społecznym fragmenty miasta, w których koncentrują się różne formy aktywności związane z czasem wolnym użytkowników

(zaadaptowane), czasowo lub stale, na potrzeby związane ze spędzaniem czasu

5 4. Turysta mieszkaniec użytkownik Konsumenci nie wyruszają już w dalekie podróże by doświadczyć niezwykle różnorodnych możliwości konsumpcji. Dla ich wygody to rozkwitające dzielnice miejskiej rozrywki skupiają obiekty (lub przynajmniej ich kopie), zebrane z całego świata. Mieszkańcy coraz częściej zachowują się jak turyści (as if tourist) w swoim własnym mieście (Lloyd 2000, 7, cyt. za: Judd 2003; Lloyd i Clark 2000, Clark red. 2003, i in.) W epoce postfordyzmu, turystyka jest bardziej zintegrowana a nawet zakorzeniona w codziennym życiu coraz większej części populacji bogatych społeczeństw (Fainstein, Hoffman, Judd 2003) Niesłychanie trudno jest odróżnić przestrzenie turystyczne (visitor spaces) od przestrzeni dla mieszkańców (local spaces), ponieważ leisure, rozrywka, i kultura istnieją zarówno dzięki mieszkańcom, jak i odwiedzającym miasta (Judd 2003)

Mieszkańcy coraz częściej zachowują się jak turyści (as if tourist) w swoim własnym mieście (Lloyd 2000, 7, cyt. za: Judd 2003; Lloyd i Clark 2000, Clark red. 2003, i in.

6 5. Przestrzeń czasu wolnego w mieście na obszarach nieturystycznych/poza utartymi szlakami (off the beaten track) Dzielnice etniczne Dzielnice mieszkalne Dzielnice biedy Dzielnice (po)przemysłowe opozycja do miejsc-enklaw turystycznych: miejsce turystyczne heterogeniczne (heterogeneous tourist place) jest trudne do zaklasyfikowania, ma niewyraźne granice; jest przestrzenią wielofunkcyjną, gdzie koegzystuje wiele różnych aktywności i ludzi. Urządzenia turystyczne współwystępują z przedsiębiorstwami, instytucjami publicznymi i prywatnymi oraz z mieszkaniami; turyści mieszają się z lokalnymi mieszkańcami (Edensor 2001, 64)

trudne do zaklasyfikowania, ma niewyraźne granice; jest przestrzenią wielofunkcyjną, gdzie koegzystuje wiele różnych aktywności i ludzi.

7 5. Turystyka w mieście na obszarach nieturystycznych, poprzemysłowych LONDYN, Bankside nie czujesz się jak w Disneylandzie, jesteś w mieście gdzie ludzie żyją; to nie wydaje się sztuczne, jak gdyby było stworzone specjalnie dla ciebie (turysta; Maitland 2009) PARYŻ, Bercy-Village Może to się wydawać zaskakujące, ale w Bercy, a zwłaszcza w Bercy Village, turystyka nigdy nie była brana pod uwagę ( ) Gdyby projekt od początku był rozważany jako cel przyjazdów turystycznych, inaczej byśmy go rozplanowali (J.-W.Souffront, dyrektor inwestycji miejskich w Semaest; zob. Gravari-Barbas 2013, 123)

wydawać zaskakujące, ale w Bercy, a zwłaszcza w Bercy Village, turystyka nigdy nie była brana pod uwagę ( ) Gdyby projekt od początku był rozważany

8 Badania w Polsce założenia Etap 1. Badania kameralne: inwentaryzacja obszarów poprzemysłowych przekształconych (w całości lub we fragmentach) w kierunku funkcji czasu wolnego na terenie dużych miast w Polsce (39 miast powyżej 100 tys. mieszkańców) Etap 2. Badania terenowe: w wybranych miastach Badania prowadzone w ramach prac nad projektem pt. Miejski recycling. Wykorzystanie obszarów poprzemysłowych na funkcje czasu wolnego w polskich miastach (Narodowe Centrum Nauki, nr DEC-2011/03/B/HS4/03878)

czasu wolnego na terenie dużych miast w Polsce (39 miast powyżej 100 tys. mieszkańców) Etap 2.

9 Sposób prowadzenia badania (etap 1) Kwerenda literatury (m.in. Domański 2000, Domański 2001, Jarczewski red. 2009, Muzioł-Węcławowicz red. 2010, Biblioteka Cyfrowa Politechniki Krakowskiej, Problemy Ekologii Krajobrazu, i in.) Kwerenda w internecie (prasa lokalna, google, forum skyscrapercity, Facebook daty otwarcia) Kontakty telefoniczne i mailowe z urzędami miast,centrami informacji turystycznej i poszczególnymi obiektami Dane i notatki z konferencji naukowych Materiały promocyjne miast Badania prowadzone w ramach prac nad projektem pt. Miejski recycling. Wykorzystanie obszarów poprzemysłowych na funkcje czasu wolnego w polskich miastach (Narodowe Centrum Nauki, nr DEC-2011/03/B/HS4/03878)

) Kwerenda w internecie (prasa lokalna, google, forum skyscrapercity, Facebook daty otwarcia) Kontakty telefoniczne i mailowe z urzędami miast,centrami informacji

10 Rok zainicjowania aktywności związanej z czasem wolnym w obiekcie poprzemysłowym (n=107) lata 50. lata 60. lata 70. lata 80. lata Badania prowadzone w ramach prac nad projektem pt. Miejski recycling. Wykorzystanie obszarów poprzemysłowych na funkcje czasu wolnego w polskich miastach (Narodowe Centrum Nauki, nr DEC-2011/03/B/HS4/03878)

2000-2009 2010-2013 Badania prowadzone w ramach prac nad projektem pt. Miejski recycling.

11 Formy zagospodarowania obszarów poprzemysłowych związane z czasem wolnym w dużych polskich miastach (2013, n=131) Badania prowadzone w ramach prac nad projektem pt. Miejski recycling. Wykorzystanie obszarów poprzemysłowych na funkcje czasu wolnego w polskich miastach (Narodowe Centrum Nauki, nr DEC-2011/03/B/HS4/03878)

12 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

13 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

14 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

15 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

16 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

17 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

18 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

19 I. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych Zabłocie, Kraków

20 II. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych SoHo Factory, Warszawa

21 II. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych SoHo Factory, Warszawa

22 II. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych SoHo Factory, Warszawa

23 III. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych d. Stocznia Gdańska, Gdańsk

24 III. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych d. Stocznia Gdańska, Gdańsk

25 III. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych d. Stocznia Gdańska, Gdańsk

26 III. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych d. Stocznia Gdańska, Gdańsk

27 III. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych d. Stocznia Gdańska, Gdańsk

28 III. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych d. Stocznia Gdańska, Gdańsk

29 III. Przestrzeń czasu wolnego na obszarach poprzemysłowych d. Stocznia Gdańska, Gdańsk

30 Each story of regeneration begins with poetry and ends with real estate (Klunzmann 2004, 2, cyt. za: Evans 2005)

31 Marta Derek Zakład Geografii Turyzmu i Rekreacji Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytet Warszawski m.derek@uw.edu.pl

Podobne dokumenty

Leisure space in urban areas.

Leisure space in urban areas. 1 Derek M., 2014, Miejska przestrzeń czasu wolnego, w: M. Madurowicz (red.), Kształtowanie współczesnej przestrzeni miejskiej, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 210-217 Marta Derek 1 Miejska przestrzeń