Katedra Teorii Organizacji i Zarządzania, Zakład Zarządzania Publicznego Pokój B322, dyżur w piątki godz

Transkrypt

1 Prof. dr hab. Andrzej Piotr Wiatrak Katedra Teorii Organizacji i Zarządzania, Zakład Zarządzania Publicznego Pokój B322, dyżur w piątki godz

2 Przedmiot Podstawy turystyki Literatura podstawowa: Gaworecki W.W.: Turystyka. PWE, Warszawa Literatura uzupełniająca: 1. Borne H., Doliński A.: Organizacja turystyki. WSiP, Warszawa Domańska-Konieczna A.: Gospodarka turystyczna. Zagadnienia wybrane. Wyd. Kanon, Warszawa Kaczmarek J., Stasiak A., Włodarczyk B.: Produkt turystyczny. (pomysł, organizacja, zarządzanie). PWE, Warszawa Kompendium wiedzy o turystyce (praca zbiorowa pod redakcją G. Gołembskiego). Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Poznań Kurek W. (red.): Turystyka, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Panasiuk A. (red.): Ekonomika turystyki, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa Różycki P.: Zarys wiedzy o turystyce. Wyd. Proksenia, 2 Kraków 2006.

3 Wykład 1. PODSTAWOWE POJĘCIA W TURYSTYCE 3

4 1. Pojęcie i istota turystyki: Turystyka od słowa francuskiego tour tour oznacza wycieczkę, podróż lub objazd, kończący się powrotem do miejsca wyjazdu. Turystyka stanowi całokształt stosunków i zjawisk, które wynikają z podróży i pobytu osób przyjezdnych, jeśli nie występuje w związku z tym osiedlenie i podjęcie stałej pracy zarobkowej. Turystyka składa się z: ruchu turystycznego, systemu organizacyjnego turystyki. 4

5 Ogólna definicja turystyki wg Światowej Organizacji Turystyki (WTO) obejmuje: przemieszczenie ludności z jednego miejsca do dru- giego, położonego poza ich miejscem zamieszkania, odbywające się bez przerwy nie dłużej niż 1 rok; całokształt stosunków i zjawisk związanych z poby- tem turystów w danym regionie (miejscowości); świadczenie zróżnicowanych usług przez gospo- darkę turystyczną, zaspokojenie zróżnicowanych potrzeb i preferencji turystów, zorganizowaną i odpowiednio wyposażoną bazę, zapewniającą turystom różnego rodzaju zajęcia rekreacyjne i wypoczynek w miejscowości docelowej. 5

6 Przestrzeń turystyczna część przestrzeni geograficznej, użytkowana dla celów turystyki. Cechy turystyki: podróż, przemieszczenie, pobyt w nowej miejscowości, tymczasowość podróży i pobytu, zróżnicowane cele wyjazdu, korzystanie z bazy turystycznej. Etapy podróży turystycznej i obszary z nią związane: przygotowanie konsekwencje dla obszarów emisji, przejazd konsekwencje dla obszarów tranzytu, pobyt konsekwencje dla obszarów recepcji, powrót konsekwencje dla obszarów tranzytu, podsumowanie konsekwencje dla obszarów emisji. 6

7 Turystyka jest złożonym pojęciem, obejmującym: zjawiska psychologiczne jako realizacji potrzeb ludzi, zjawiska społeczne poprzez kontakty i więzi społeczne, zjawiska kulturowe poznania odmiennej kultury i wartości, zjawiska przestrzenne rozwoju gospodarki turystycznej, zjawiska ekonomiczne rozwoju biznesu turystycznego. 7

8 Migracje znaczenie szerokie e e Miejsce turystyki na tle całokształtu zjawisk ruchliwości społecznej: Czasowa zmiana miejsca pobytu dobrowolna przymusowa Turystyka w celu rekreacyjnym, poznawczym, znaczenie zdrowotnym, wąskie kultu religijnego, sportowym, studiowania, pracy twórczej, uczestnictwa w konferencjach, załatwiania spraw rodzinnych, zarobkowe. Dojazd do pracy 8

9 2. Turystyka i rekreacja: Przedstawione pojęcie turystyki jest w użyte w zna- czeniu sensu largo,, obejmującego zarówno formy aktywnego, jak i biernego spędzania wolnego czasu poza miejscem stałego zamieszkania. Turystyka w znaczeniu sensu stricto to aktywne spędzanie czasu, wiążące się z mobilnością i wielo- krotnym przemieszczaniem. Wynika to już z pocho- dzenia słowa turystyki, które jest związane zane z ruchem. W związku dla różnych form wyjazdu, pobytu lub aktywności należy stosować właściwe nazwy: wczasy, turystyka i sport. 9

10 wyp poczynek czynny bierny Uwarunkowania wczasów, turystyki i sportu poziom akty ywności fizycznej Sport Wczasy udział ludności w formach rekreacji Tury- styka Tereny i obiekty przygoto- wane dla celów spor- towych tereny i obiekty przygoto- wane dla celów rekre- acyjnych: 10

11 Rekreacja jest odnową sił fizycznych i psychicznych człowieka, która odbywa się zarówno w miejscu sta- łego zamieszkania (np. majsterkowanie), jak i poza nim (np. wycieczka w góry). Obejmuje ona wypoczynek czynny (np. wycieczka rowerowa) i bierny (np. leżakowanie), a jej częściami składowymi są: wczasy, turystyka i sport. Wczasy są częścią rekreacji, zwykle z zapewnionym programem i całodziennym wyżywieniem. Wczasy obejmują głównie urlop, na ogół nie wyma- gają zbyt dużego wysiłku i mają bierny charakter. Turystyka (w znaczeniu sensu stricto) ) jest pojęciem szerszym od wczasów, formą w pełni mobilną, zwią- zaną z wielokrotnym przemieszczeniem oraz z ruchem i wysiłkiem. Rekreacja jest podstawowym czynnikiem określają- cym procesy turystyczne, a turystyka jako zjawisko przestrzenne jest związane z przestrzenią rekreacyjną. 11

12 3. Ruch turystyczny: Ruchem turystycznym nazywa się czasową i dobro- wolną zmianę miejsca pobytu, najczęściej odbywa- jącą się w formie wyjazdu. Motywy tych wyjazdów są różnorodne, ale najczęściej są związane z wypoczynkiem, krajoznawstwem, kul- turą, rozrywką, sportem, z poprawą zdrowia i kultem religijnym. Międzynarodowa Akademia Turystyki w Monte Carlo określiła ruchem turystycznym podróże, które są: podejmowane dla przyjemności, wypoczynku lub leczenia pieszo lub jakimkolwiek środkiem komunikacji, dobrowolnie wybrane, nie w celach zarobkowych, ani w celach zmiany miejsca stałego zamieszkania (osiedlania się). 12

13 WTO dla celów badań turystycznych proponuje przyjąć sześć grup celów wyjazdów turystycznych: wypoczynek, rekreacja, wakacje, odwiedziny u krewnych i znajomych, sprawy zawodowe i interesy, cele zdrowotne, cele religijne, inne cele (w tym tranzyt). Czynnik ekonomiczny może być kryterium orzekają- cym o włączeniu wszystkich tych wyjazdów do ruchu turystycznego. 13

14 4. Turysta: Komisja Statystyki ONZ stosuje pojęcia odwiedzający, wycieczkowicz i turysta. Odwiedzający każda osoba, która: przebywa w odwiedzanym kraju (miejscowości) niezależnie od motywów odwiedzin z wyjątkiem zatrudnienia (ale w polskim prawie z wyjątkiem stałego zatrudnienia), dobrowolnie podjęła decyzję i miała swobodę wyboru celu podróży, realizuje w czasie wyjazdu ze środków pocho- dzących z miejsca stałego zamieszkania swoje potrzeby krajoznawcze, poznawcze, rekreacyjne, zdrowotne, rozrywkowe itd. 14

15 Ze względu na przekroczenie granicy odwiedzających dzieli się na: odwiedzających krajowych, odwiedzających międzynarodowych; Ze względu na czas pobytu odwiedzających dzieli się na: wycieczkowiczów,, tj. osoby odwiedzające dany kraj (miejscowość), które spędziły w nim mniej niż 24 godziny i wracają do domu lub do bazy noclegowej (hotelu, pociągu, na statek itp.); turystów, tj. osoby wyjeżdżające co najmniej na 24 godziny z miejsca stałego zamieszkania. 15

16 Dziękuję za uwagę... 16