Patologie zachowań związanych z pieniędzmi

Transkrypt

1 SGGW Patologie zachowań związanych z pieniędzmi PSYCHOLOGIA FINANSOWA Przygotowali: Angelika Prażmowska Rafał Połosak Adam Oliwa

2 Zakres tematyczny: 1. Patologia wstęp 2. Badania psychologiczne 3. Patologiczne zachowania (zakupoholizm, chroniczne oszczędzanie) 4. Konflikty na tle pieniędzy 5. Terapia finansowa 6. Poradnictwo finansowe

3 PATOLOGIA Początkowo termin patologia (z gr. pathos - cierpienie, logos nauka) był używany w medycynie, a dopiero w końcu XIX wieku zaczęto odnosić go do zjawisk społecznych. Wykorzystano wówczas ten termin do określania działań ludzkich przeciwstawnych ideałom stabilizacji, własności, oszczędności, solidarności rodzinnej i sąsiedzkiej.

4 DEFINICJE PATOLOGII jako destruktywne i autodestruktywne zachowanie ludzi, grup lub całych społeczeństw, rodzaj zachowania, który pozostaje w zasadniczej, nie dającej się pogodzić sprzeczności ze światopoglądowymi wartościami, które w danym społeczeństwie są akceptowane, postawy i zachowania ludzi, które naruszają podstawowe normy etyczne

5 CAŁA PRAWDA O PIENIĄDZACH Kasa, cash, szmal, forsa. To tylko pieniądze, a jednak można by powiedzieć, że mają niesamowitą siłę. Pieniądze stają się tak ważne, że ich strata często prowadzi do depresji czy nawet samobójstwa.

6 BADANIA PSYCHOLOGICZNE Z badania opublikowanego w magazynie Psychological Science Vohs wraz z psychologami z Sun Yat-Sen University w Chinach oraz Florida State University wynika, że wystarczy trzymanie papierowych pieniędzy aby wyeliminować cierpienie związane z poczuciem odrzucenia a nawet zmniejszyć ból.

7 Stephen Lea i Paul Weber zaproponowali inny powód niezdrowego czy wręcz obsesyjnego podejścia do pieniędzy. Wierzą oni, że pieniądze działają na nasz umysł raczej jak uzależniający narkotyk, silny na tyle by zmusić niektórych do hazardu, przepracowania czy obsesyjnego wydawania pieniędzy.

8 ZAKUPOHOLIZM Zakupoholizm - uzależnienie od zakupów, zwane też oniomanią, shopholizmem Zakupy są częścią naszego życia, są właściwie niezbędne, jednak wymykające się z pod kontroli mogą być też groźne.

9 UZALEŻNIENE OD ZAKUPÓW występuje najczęściej u osób z tendencją do stanów depresyjnych jako zachowanie, które rekompensuje im przeżywane negatywne emocje. Zakupy stają się dla uzależnionych jedynym sposobem radzenia sobie ze stresem, smutkiem, złością i jedyną odpowiedzią na wszelkie problemy. Życie zakupoholika jest jak błędne koło, z którego ciężko wyjść.

10 CHRONICZNE OSZCZĘDZANIE PIENIĘDZY Nadmierne oszczędzanie nie jest korzystne, w szczególności, gdy powoduje ono w człowieku odruch ciągłego lęku o swoje pieniądze. Nadmierne oszczędzanie może powodować w nas chciwość i niepotrzebne lęki o to by ciężko zarobione pieniądze gdzieś nie przepadły.

11 Konflikty na tle pieniędzy Czyli wspólny worek czy niezależność?

12 Pod względem wydawania pieniędzy kobiety i mężczyźni należą do odrębnych kultur, co w dużej mierze jest wynikiem socjalizacji. Olivia Mellan

13 Różnice pomiędzy kobietami a mężczyznami mające wpływ na podejście do pieniądza Wychowanie Sposób podejmowania decyzji dotyczących wydatków Wspólny bądź odrębny świat decyzji finansowych Rozmowa o sprawach finansowych

14 Typowe pary doświadczające konfliktów na tle pieniędzy Ciułacz Planista Martwiący się Hedonista Marzyciel Ignorant Asceta Menedżer Wspólnotowiec Ryzykant Separatysta Unikający ryzyka

15 Konflikt wewnętrzny Przyczyna może leżeć w dzieciństwie lub w aktualnych doświadczeniach Dorośli ludzie powielają zachowania zaobserwowane w młodzieńczym wieku bądź przejawiają dokładnie przeciwne Konflikt wewnętrzny może przełożyć się na trudności z samoakceptacją i samooceną Pojawia się często, gdy musimy zarządzać pieniędzmi publicznymi

16 Terapia finansowa Pomaga w rozwiazywaniu konfliktów doświadczanych na tle pieniędzy

17 Terapia finansowa interpersonalna indywidualna

18 Etapy terapii indywidualnej 1. Wymienienie przez pacjenta obszarów związanych z pieniędzmi, z których jest dumny i których się wstydzi i dyskusja na ten temat 2. Określenie typu osobowości finansowej pacjenta 3. Próba podejmowania zachowań wobec pieniędzy, które są nietypowe jego osobowości finansowej 4. Rozmowy o przeszłości finansowej pacjenta 5. Obalenie mitów związanych z pieniędzmi 6. Udział w zadaniach proponowanych przez terapeutę

19 Zadania stosowane na terapii finansowej Przykłady: Ciułacz raz w miesiącu kupuje prezent niespodziankę dla kogoś na kim mu zależy Hedonista raz w miesiącu przeznacza niewielką kwotę na oszczędności Ignorant zaczyna zbierać rachunki

20 Poradnictwo finansowe

21 Doradca finansowy Jest osobą, która w obszarze usług finansowych zawodowo zajmuje się udzielaniem pomocy ludziom w osiąganiu ich celów finansowych, opartych na indywidualnej sytuacji, zasobach i zdolnościach i zawsze na pierwszym miejscu stawia korzyści swojego klienta

22 Doradca finansowy pomaga w podejmowaniu decyzji takich jak: Planowanie wydatków Oszczędzanie i inwestowanie Ubezpieczenia zdrowotne i życiowe Zapewnienie funduszy na leczenie dla rodziców Zapewnienie funduszy na start życiowy dla dzieci Dbanie o emeryturę i płacenie podatków

23 Bibliografia: Grażyna Wąsowicz-Kiryło (2008). Psychologia finansowa. O pieniądzach w życiu człowieka. Warszawa: Wyd. Difin, str

24 SGGW DZIĘKUJEMY

25