Magdalena Książek i Katarzyna Wójcik Finanse i rachunkowość III rok Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego SOCJALIZACJA EKONOMICZNA DZIECI

Transkrypt

1 Magdalena Książek i Katarzyna Wójcik Finanse i rachunkowość III rok Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego SOCJALIZACJA EKONOMICZNA DZIECI

2 Socjalizacja ekonomiczna (wg Christine Roland-Levy) Socjalizacja ekonomiczna jest pojęciem odnoszącym się do wszystkich procesów, dzięki którym dziecko zdobywa umiejętność rozumienia otaczającego je świata gospodarki ( ); obejmuje przyswajanie przez dziecko wiedzy, pojęć, umiejętności, zachowań, opinii, postaw, wartości oraz poznawczych reprezentacji związanych z otaczającym je światem gospodarki. Pojęcie to z reguły dotyczy tylko dorastającego dziecka, które uczy się, w jaki sposób rozumieć świat dorosłych. Możemy je jednak odnieść do każdego, kto podlega jakimś zmianom w tym zakresie.

3 5 poziomów wiedzy o banku (Gasparski) poziom 0 - brak jakiejkolwiek wiedzy o banku; poziom 1 - bank jest źródłem pieniędzy; poziom 2 - bank jako super-sejf; poziom 3 - bank jako miejsce pożyczania pieniędzy; poziom 4 - bank pożycza pieniądze pochodzące z depozytów; poziom 5 - bank jest instytucją tworzącą zysk z różnicy między oprocentowaniem kredytów, a oprocentowaniem depozytów.

4 Stadia rozwoju poznawczego (Jean Piaget) stadium sensomotoryczne (do 2) ; stadium przedoperacyjne (do 6) ; stadium operacji konkretnych (do 11-12) stadium operacji formalnych (powyżej 11-12)

5 Fazy opanowywania wiedzy ekonomicznej

6 Faza 1 rozumienia pieniądza Pieniądze są potrzebne; Obserwacja rodziców; Za jeden pieniądz jeden przedmiot Źródło pieniędzy: rodzice i bankomat

7 Faza 2 (6-11/12 lat) Umiejętność wykonywania działań arytmetycznych; Metoda prób i błędów; Rozpoznawanie nominałów; Źródło pieniędzy: bank

8 Faza 3 Dzieci najstarsze; Rozumienie złożoności wymiany; Zysk i inwestowanie.

9 Wpływ sprawności dzieci na ich wiedzę Różnica 2 lat przy dziecku upośledzonym umysłowo w stopniu lekkim; Różnica roku przy dziecku niesłyszącym.

10 Czynniki zewnętrzne środowisko społecznoekonomiczne; osobiste doświadczenia; nauczanie zjawisk ekonomicznych; zachowania rodziców.

11 Proces wychowania czynniki psychologiczne czynniki pozapsychologiczne osobowość, postawy i role pełnione przez rodziców liczba domowników, status społeczno-gospodarczy, tradycje

12 Funkcje rodziny Zaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka; Przekazywanie dorobku kulturowego; Dostarczanie modeli osobowych i wzorców zachowań; Przekazywanie systemu wartości i norm społecznych; Uczenie działania w grupie i pełnienia obowiązków

13 Wpływ rodziny jest: najsilniejszy we wczesnych stadiach rozwoju, w okresie dzieciństwa, gdy jednostka nie podlega jeszcze lub podlega w ograniczonej mierze oddziaływaniom innych instytucji, a za opiekę nad nią i jej wychowanie odpowiedzialni są przede wszystkim rodzice (Przetacznik-Gierowska, Włodarski)

14 Przykładowe wypowiedzi rodziców 1/6 Wypowiedź Moja mama mówiła, że tylko biedni ludzie idą do nieba. Mój tata mówił, że tylko kryminaliści są bogaci. Możliwa interpretacja dziecka Pieniądze to zło. Ludzie, którzy mają pieniądze są źli. Konsekwencje Wzbudzenie emocji negatywnych w kontekście pieniędzy. Wprowadzenie kryterium oceniania ludzi (na podstawie pieniędzy). Kształtowanie negatywnego stosunku do ludzi zamożnych.

15 Przykładowe wypowiedzi rodziców 2/6 Wypowiedź Moi rodzice ostrzegali mnie żebym nikomu nie mówił, że mamy pieniądze, bo zostaniemy przeklęci. Możliwa interpretacja dziecka Pieniądze to sekret. Pieniądze mogą być przyczyną nieszczęścia. Konsekwencje Wzbudzenie lęku w kontekście pieniędzy.

16 Przykładowe wypowiedzi rodziców 3/6 Wypowiedź Moi rodzice mówili, że jestem popularnym dzieckiem, ponieważ są wystarczająco bogaci żebyśmy mieli dom z kortem tenisowym. Mówili dobitnie, że ktoś, kro nie ma pieniędzy, nie ma przyjaciół. Możliwa interpretacja dziecka Pieniądze jako narzędzie pozyskiwania przyjaciół. Konsekwencje Budowanie przekonania, że obecność przyjaciół nie zależy od tego, jakim jest się człowiekiem, tylko od tego, ile ma się pieniędzy. Przekonanie, że jeśli chce się mieć przyjaciół, należy dążyć do gromadzenia majątku. Wprowadzenie kryterium samooceny (na podstawie pieniędzy).

17 Przykładowe wypowiedzi rodziców 4/6 Wypowiedź Moja matka zawsze powtarzała, że mądra kobieta nigdy nie pozwoli, by mężczyzna dowiedział się, że ona potrafi zarabiać pieniądze. Mój tata zawsze powtarzał, że mężczyzna nigdy nie powinien mówić kobiecie, że ma pieniądze, bo ona znajdzie sposób, by go ich pozbawić. Możliwa interpretacja dziecka Pieniądze to sekret, do którego nie należy dopuszczać partnerów. Konsekwencje Przekonanie, że pieniądze są osobistą sprawą. Ograniczanie kształtowania umiejętności otwartego rozmawiania o pieniądzach.

18 Przykładowe wypowiedzi rodziców 5/6 Wypowiedź Moi rodzice mówili, że musi istnieć jakiś sekret, którego znajomość pomoże w zarabianiu pieniędzy, ale nikt w naszej rodzinie go nie znał. Zarabianie dużych pieniędzy to było coś, co potrafili robić tylko inni. Możliwa interpretacja dziecka Pieniądze jako coś tajemniczego, osiągalnego dla wybrańców, ale nie dla mnie. Konsekwencje Wzbudzenie lęku wobec pieniędzy. Budowanie kompleksu niższości wobec osób, które mają pieniądze.

19 Przykładowe wypowiedzi rodziców 6/6 Wypowiedź Moi rodzice, którzy byli całkiem zamożni, nie pozwalali mi wydać nawet centa bez błagania i proszenia. Powtarzali, że nie wolno mi zapomnieć, iż możemy obudzić się biedni następnego ranka. Czasami leżąc w łóżku długo nie mogłem zasnąć, bo bałem się, że obudzę się głodny i zziębnięty. Możliwa interpretacja dziecka Pieniądze jako coś zagrażającego. Konsekwencje Wzbudzenie lęku wobec pieniędzy. Przekonanie, że o pieniądze zawsze trzeba się martwić, nawet wtedy, gdy się je ma.

20 Zasady przyznawania kieszonkowego: Według psychologów najlepszym momentem na zaczęcie dawania dziecku kieszonkowego jest 6-7 rok życia; Rodzice przed daniem dziecku kieszonkowego powinni ustalić zasady jego przyznawania; Rodzice i dziecko powinni wspólnie ustalić na co będą wydawane pieniądze z kieszonkowego; Kwota jaką dziecko otrzymuje powinna rosnąć z wiekiem dziecka; Kieszonkowe powinno być dawane w tym samym dniu (w przypadku młodszych dzieci co tydzień, a starszych co miesiąc); Kieszonkowe nie powinno być uzależnione od zachowania i obowiązków; Rodzice nie powinni dawać dziecku dodatkowych pieniędzy, tylko dlatego, ze wydało już całe kieszonkowe; Dziecko powinno samo decydować o tym kiedy i ile pieniędzy wydaje; Dziecko powinno mieć przynajmniej jeden obowiązek (za który nie dostaje pieniędzy); Kiedy jednak dziecko nie wykona tego obowiązku, kieszonkowe nie powinno być mu zabrane.

21 Edukacja Rodzice; Szkoła; Banki dni otwarte i programy edukacyjne (np.: Bankomania i SKO Szkolne Kasy Oszczędności należące do PKO BP); Media (np.: Leśna Akademia Sukcesu Polskie Radio).

22 Bankomania

23 SKO Szkolne Kasy Oszczędności Działa od lat 20-tych XX wieku Uczniowie dzięki uczestnictwie: uczą się zarządzania osobistymi finansami; wyrabiają w sobie nawyk świadomego oszczędzania; zdobywają wiedzę na temat oszczędzania i roli pieniądza we współczesnym świecie; nabywają praktyczne umiejętności z zakresu korzystania z usług bankowych.

24 Zagadki

25 Bibliografia Wąsowicz-Kiryło Grażyna, Psychologia finansowa. O pieniądzach w życiu człowieka, Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008 (str ) WNA0 WNA0#t=142

26 DZIĘKUJEMY!