Jaworzno, marzec 2006r.

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZNIE Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w Jaworznie za rok 20 Jaworzno, marzec 2006r.

2 WSTĘP Celem opracowania poniższego raportu dotyczącego zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście Jaworznie jest przeprowadzenie szczegółowej analizy zarejestrowanych osób bezrobotnych wg zawodów oraz zgłaszanych ofert pracy. Ponadto raport ten powinien służyć bieżącej koordynacji szkolenia bezrobotnych oraz kierunków kształcenia zawodowego z potrzebami rynku pracy. Badanie zawodów nadwyżkowych i deficytowych ma również na celu służyć lepszemu dopasowaniu kwalifikacji osób poszukujących pracy do oczekiwań pracodawców. Podstawą opracowania ww. raportu są dane statystyczne zgromadzone w powiatowym urzędzie pracy, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy w 20 roku według zawodów i specjalności.

3 I Analiza bezrobocia w mieście Jaworznie za rok Poziom bezrobocia w mieście Jaworznie na przestrzeni całego 20 roku ulegał pewnym wahaniom. W okresie styczeń grudzień odnotowano spadek osób pozostających bez pracy, przy czym największy w miesiącu październiku, gdzie w stosunku do miesiąca stycznia liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmalała o 1440 osób. Dynamikę poziomu bezrobocia w mieście Jaworznie w okresie grudzień 20r. grudzień 20r. przedstawia poniższy wykres: Wykres I - zmiany poziomu bezrobocia w mieście Jaworznie w okresie marzec 20 grudzień grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Na przestrzeni całego 20 roku zarejestrowano ogółem osób (średnio w miesiącu 630 osób), natomiast dokonano wyłączeń. Zdecydowana większość rejestrujących się to osoby, które już wcześniej figurowały w ewidencji Urzędu Pracy; jedynie 813 osób nigdy wcześniej nie tworzyło bezrobocia rejestrowanego. Napływ osób tracących zatrudnienie, a więc tych którzy poprzednio pracowały stanowi 59 % rejestrujących się. Pomimo tak znaczącego ich udziału w tej subpopulacji jedynie 13,9 % osób spełniało warunki do uzyskania prawa do zasiłku dla bezrobotnych.

4 W 20r. status osoby bezrobotnej utraciło bezrobotnych, w tym kobiet. Głównym powodem wyłączeń było m.in.: - podjęcia pracy brak gotowości do pojęcia pracy dobrowolna rezygnacja nabycie praw emerytalnych lub rentowych Liczbę rejestrujących się i wyrejestrowanych osób w poszczególnych miesiącach 20r. oraz 20r. przedstawiają poniższe wykresy: Wykres II - liczba rejestrujących się w okresie styczeń grudzień 20r. i 20r OGÓŁEM REJESTRUJĄCY SIĘ: /I-XII/ 20r r styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 20 rok 20 rok

5 Wykres III liczba osób wyłączonych ogółem i z powodu podjęć pracy w okresie I XII 20r. i20r Liczba osób wyłączonych ogółem w okresie I - XII 20r. i 20r OGÓŁEM WYŁĄCZONYCH: /I -XII/ 20r r styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień wyłączenia w 20r. wyłączenia w 20r. Liczba osób wyłączonych z powodu podjęcia pracy w okresie I - XII 20r. i 20r OGÓŁEM WYŁĄCZONYCH: /I -XII/ 20r styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 20r podjęcia pracy w 20 podjęcia pracy w 20

6 Wykres IV - liczba osób uprawnionych do zasiłku na przestrzeni roku 20r gru- styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Bilans napływu i odpływu bezrobotnych w ewidencji określa stan bezrobocia na koniec grudnia 20r. Liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Jaworznie wg stanu na dzień 31 grudnia 20r. wynosiła ogółem osób, w tym kobiet. Liczba ta w porównaniu z miesiącem grudniem 20r. zmalała o osób (stan na 31.XII.20r. ogółem osób, w tym kobiet). Wg stanu na dzień 31 grudnia 20r. w ewidencji tut. Urzędu Pracy figurowało ogółem bezrobotnych, w tym kobiet (60,8 %). Analizując strukturę osób bezrobotnych pozostających w ewidencji tut. Urzędu (wg stanu na dzień r.) zauważyć można iż osoby znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, tworzą zdecydowanie liczną grupę. Są to osoby: - do 25 roku życia długotrwale bezrobotne które ukończyły szkołę wyższą do 27 rż powyżej 50 roku życia bez kwalifikacji zawodowych samotnie wychowujące dziecko niepełnosprawni - 182

7 Stopa bezrobocia w Jaworznie wynosiła za miesiąc grudzień 20r. 19,1% i była wyższa od stopy w województwie śląskim o 3,7 % (15,4% województwo) oraz o 1,5% od stopy bezrobocia w kraju (17,6% kraj) Wykres V dynamika stopy bezrobocia w Jaworznie, woj. Śląskim oraz w Polsce w okresie styczeń 20 grudzień 20 20,6 18,2 sty - 25,0 25,2 25,2 20,6 18,2 lut- 20,4 24,5 18,2 mar- 19,9 18,0 kwi- 24,0 24,1 23,7 22,9 22,6 19,4 19,5 19,1 19,3 18,9 17,6 maj- cze- 17,4 17,2 17,0 lip- sie- 22,3 16,8 16,7 wrz- 22,2 18,7 18,7 paź- 22,4 22,0 22,4 21,8 17,1 16,6 16,8 lis- 19,1 gru- 19,5 sty - 19,4 17,1 lut- 17,0 21,5 19,3 18,8 mar- 16,7 kwi- Jaworzno Śląsk Polska 21,2 16,2 maj- 21,3 20,7 18,3 cze ,9 16,1 16 lip- 20,4 17,8 15,8 15,7 sie- 19,6 17,6 wrz- 18,9 17,3 paź- 19,2 19,1 17,3 17,6 15,4 15,4 15,3 lis- gru- Struktury bezrobotnych według wieku, poziomu wykształcenia, stażu pracy oraz pozostawania bez pracy przedstawiają poniższe wykresy:

8 wg poziomu wykształcenia gimnazjalne zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe wg wieku i więcej 94

9 wg czasu pozostawania bez pracy do 1 m-ca 1 do 3 3 do 6 6 do do 24 pow. 24 wg stażu pracy do 1 roku 1 do 5 5 do do do i więcej bez stażu

10 Wśród bezrobotnych najliczniejszą grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 32, % oraz policealnym i średnim zawodowym 29%. Liczna także grupa to osoby z wykształceniem gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym 26%. Biorąc pod uwagę strukturę wiekową bezrobotnych zauważa się, że bezrobocie dotyka przede wszystkim ludzi młodych - w przedziale wiekowym od lat zarejestrowanych było osób, co stanowiło 52 % ogółu bezrobotnych. Analizując strukturę bezrobotnych wg stażu pracy najliczniejszą grupę stanowiły osoby dotychczas nigdy nie pracujące 25% a także liczna grupa to osoby w przedziale od 10 do 20 lat pracy 21,% ogółu bezrobotnych. Rozpatrując czas pozostawania bez pracy zauważyć należy, iż dużą grupę stanowiły osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy, czyli długotrwale bezrobotni osoby (53%). Napływ osób bezrobotnych według posiadanego zawodu w 20r. przedstawia się następująco: Ogółem Kobiety Sprzedawca Pracownik biurowy Kierowca samochodu osobowego Robotnik budowlany Kucharz Kierowca samochodu ciężarowego Ślusarz Sprzątaczka Magazynier Murarz 144 Asystent ekonomiczny Pracownik ochrony osób i mienia Górnik eksploatacji podziemnej 113

11 Technik informatyk Technik elektryk Elektromonter zakładowy Przedstawiciel Handlowy Mechanik samochodów osobowych 89 0 Technik mechanik 89 2 Pracownik administracyjny Pracownik socjalny Krawiec Kelner Sekretarka Fryzjer Księgowy Stolarz meblowy 53 0 Szczegółowy napływ bezrobotnych wg zawodów w Jaworznie przedstawia załącznik T-II/P-2.

12 Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych w 20 roku przedstawia się następująco Lp. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem W tym kobiety ogółem W tym absolwenci kobiety Pozostali specjaliści 3,7945 5,1589 6,8646 9, Średni personel techniczny 6,4646 2, ,0231 1, Pracownicy pozostałych specjalności 7, ,72 13, , Agenci ds. sprzedaży 1,5865 1,8032 1,9802 2, Pracownicy ds. Finansowych i handlowych gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy administracyjni, sekretarze pokrewni Pracownicy pomocy społecznej i pracy socjalnej 1,74 3,08 3,3003 5,3288 1,0973 1,6529 2,1122 2,6077 1,0973 1,9534 2,93 4, Pracownicy obsługi biurowej 12, , , , Magazynierzy i pokrewni 2,0888 0,9517 1,61 0, Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani Pracownicy usług osobistych i ochrony 9, , , ,4457 7,6018 8,4146 8,27 7, Kucharze 2,4855 2,7298 2,5743 1, Kelnerzy i pokrewni 1,7319 2,4793 1,9802 2, Fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni 1,1898 2,2289 1,3861 2, Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 17, , , , Górnicy i robotnicy budowlani 6,2136 0,000 0,7921 0, Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 9,2675 0,1753 3,5643 0,000 3,7412 3,3557 0,3300 0,1134 Szczegółowy napływ bezrobotnych wg grup zawodowych w Jaworznie przedstawia załącznik T-II/P-2a. Jak wynika z powyższej tabeli struktura napływu bezrobotnych a zwłaszcza absolwentów znacznie się różni od ogółu bezrobotnych zarejestrowanych według grup zawodowych. Najliczniejszą grupą zarejestrowanych absolwentów w 20 roku były takie grupy zawodowe jak: pracownicy obsługi biurowej, modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, średni personel techniczny, pracownicy

13 pozostałych specjalności, pracownicy usług osobistych i ochrony oraz pozostali specjaliści. Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie miasta Jaworzna w latach 20 i 20 W przypadku analizy struktury bezrobotnych absolwentów według wykształcenia zaobserwowano wzrost liczebności w grupie absolwentów kończących szkoły średnie ogólnokształcące zarejestrowani absolwenci w 20r osób, Liczba zarejestrowanych absolwentów w 20r. w zawodzie technik elektronik 108 osób, technik elektryk 78 osób i pracownik biurowy 60osób. Ponadto w grupie z wykształceniem zawodowym nastąpiła poprawa. Efektem tego jest postępujący proces dostosowania struktury kształcenia do potrzeb rynku pracy. Jednoczesnie tempo zmian w działalności edukacyjnej, zwłaszcza w systemie kształcenia szkolnego, nie jest adekwatne do wymagań rozwijającego się, zmiennego rynku pracy. Najważniejsze zmiany w szkolnictwie zawodowym polegały na ograniczeniu rozmiarów kształcenia w szkołach zawodowych, z równoczesnym wzrostem osób uczących się w szkołach średnich oraz rezygnacji z wąskich specjalności na rzecz kształcenia szerokoprofilowego. Szczegółowy wykaz struktury zawodowej absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie miasta Jaworzna w latach 20 i znajduje się w załączniku T-II/P-4.2

14 II Analiza Ofert Pracy wg Zawodów w Powiecie miasta Jaworzno Liczba ofert pracy Pracownik biurowy Sprzedawca Robotnik gospodarczy Magazynier Kierowca samochodu ciężar. Murarz Dozorca Poz. Spawacze Kelner Ślusarz Rejestratorka medyczmna Elektryk Poz. Mechanicymonterzy Kosmetyczka Rob.pomoc. w przemyśle przet. Pakowacz Krawiec Na podstawie powyższego wykresu można zauważyć liczbę ofert pracy wg zawodów jakie zostały zgłoszone do tut. Urzędu Pracy w 20r. Najwięcej ofert pracy zanotowano dla pracowników biurowych 364, sprzedawców 286. Pozostałe zawody jak robotnik gospodarczy, magazynier, kierowca samochodu ciężarowego kształtują się w granicach około 80 ofert pracy. Natomiast pozostałe zawody kształtują się w granicach poniżej 40 ofert pracy. Szczegółowy wykaz ofert pracy przedstawia załącznik T-II/P Struktura ofert pracy wg grup zawodowych w20r.

15 Ogółem liczba ofert pracy w 20 roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Dane dotyczące liczby ofert pracy skierowanych do poszczególnych grup zawodowych prezentuje tabela zamieszczona poniżej: Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Zgłoszone w 20 roku Oferty pracy W końcu 20 roku 1, , Specjaliści szkolnictwa 2,7842 3, Pozostali specjaliści 1,9024 3, Średni personel techniczny 2, , Pracownicy pozostałych specjalności 3,0625 3, Pracownicy obsługi biurowej 21,7650 6, Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów Pracownicy usług osobistych i ochrony Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 2,5522 0,00 6, , ,5499 3, Górnicy i robotnicy budowlani 7,4244 9, Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 9,9767 3,0303 3,8980 0, Kierowcy i operatorzy pojazdów 5,79 15, Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 8,8166 0,00 3,0162 0,00 Dla każdej z grup zawodowych, poza grupą Rolnicy, Leśnicy i rybacy, Rolnicy i rybacy

16 pracujący na własne potrzeby dysponował ofertami pracy w powyższym okresie. W grupie kierowcy i operatorzy pojazdów takich zawodów jest tylko 9, a ilością skierowanych propozycji pracy wyróżnia się kierowca samochodów ciężarowych 74 ofert. Ponadto w porównaniu z rankingiem z połowy ubiegłego roku przybyło znacznie ofert pracy dla grupy górnicy i robotnicy budowlani oraz grupy pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach. Najwięcej ofert pracy zostało zgłoszonych dla takich grup zawodowych jak: - Pracownicy obsługi biurowej - modelki, sprzedawcy i demonstratorzy - pracownicy usług osobistych i ochrony - robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń - pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach - górnicy i robotnicy budowlani - pracownicy usług osobistych i ochrony Najwięcej ofert pracy zanotowano dla pracowników biurowych, sprzedawców, kierowców samochodu ciężarowego, magazynierów, spawaczy i kelnerów. Szczegółową strukturę ofert pracy wg grup zawodowych przedstawia załącznik T-II/P-3a. III Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Przez zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie.

17 Zawody deficytowe i nadwyżkowe zostały wyznaczone za pomocą wskaźnika szansy uzyskania oferty pracy W, który jest stosunkiem liczby ofert zgłoszonych w okresie sprawozdawczym oraz stanu bezrobotnych na koniec tego okresu. Wskaźnik dla danego zawodu można wyznaczyć pod warunkiem, że zarówno liczba ofert pracy jak i bezrobotnych była różna od zera. Zawód nazywa się deficytowym, gdy wskaźnik szansy jest wyższy od 1,1, zaś nadwyżkowym, gdy nie przekracza 0,9 ( w pozostałym zakresie lokują się zawody równoważne). Zawody, dla których nie zgłoszono ofert pracy, a występują bezrobotni, są również nadwyżkowymi. Natomiast gdy oferty są, a bezrobotnych się nie notuje, zawód jest nazwany deficytem. Za zawody nadwyżkowe, które najbardziej wpływają na rynek pracy, uważa się te, które wykazują największą nadwyżkę w liczbach bezwzględnych, czyli różnicę pomiędzy liczbą bezrobotnych i ofert pracy. Zestawienie zgłaszanych ofert pracy z poziomem bezrobocia w danym zawodzie deficytowym pozwoliło na wyznaczenie skali deficytu. Teoretycznie najwięcej mogłoby znaleźć pracę o wykształceniu zasadniczym zawodowym. Jednak jest to grupa najliczniejsza dlatego liczba wolnych miejsc pracy przypadająca na jednego bezrobotnego jest tu najniższa. Jak wynika z danych statystycznych w 20 roku zawodami deficytowymi w mieście Jaworznie były: - kierownik działu marketingu i sprzedaży - inżynier mechanik - inspektor dozoru technicznego - lekarz chirurgia dziecięca - lekarz położnictwo i ginekologia - lekarz radiologia i diagnostyka obrazowa - pozostali lekarze - logopeda - nauczyciel fizyki i astronomii - nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych - nauczyciel instruktor - komornik sądowy

18 - inspektor budowlany - diagnosta samochodowy - kontroler produkcji - terapeuta zajęciowy - instruktor nauki jazdy - pośrednik pracy - pozostali pracownicy pomocy społecznej i pracy socjalnej - technik rachunkowości - kasjer handlowy - rejestratorka medyczna - sanitariusz szpitalny - pozostali ogrodnicy sadownicy i pokrewni - zbrojarz - posadzkarz - monter składacz okien - pozostali ślusarze i pokrewni - elektromechanik elektrycznych przyrządów - monter instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych - złotnik jubiler - szewc naprawiacz - palacz kotłów parowych - monter mebli - operator żurawia jezdniowego - praczka - prasowaczka - operator myjni Natomiast w okresie badania najliczniejszymi nadwyżkowymi zawodami były: - chemik - specjalista zastosowań informatyki - inżynier budownictwa

19 - architekt - inżynier inżynierii środowiska gospodarka wodna i hydrologia - specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy - nauczyciel geografii - nauczyciel historii - nauczyciel j. obcego - nauczyciel j. polskiego - nauczyciel matematyki - nauczyciel wychowania fizycznego - nauczyciel przedszkola - wychowawca w placówkach oświatowych, wychow. i opiekuńczych - doradca zawodowy - pozostali specjaliści ds. zarządzania zasobami ludzkimi - zarządca nieruchomości - specjalista ds. public relations - technik geodeta - technik architekt - operator sprzętu komputerowego - technik elektroradiolog - magazynier - pracownik biurowy - kelner - sprzedawca - kosmetyczka - murarz - pozostali spawacze i pokrewni - tokarz - cukiernik - stolarz meblowy - szwaczka

20 - kierowca samochodu ciężarowego - pomoc kuchenna - pakowacz - fizjoterapeuta - inżynier elektryk Szczegółowe informacje dot. zawodów deficytowych i nadwyżkowych znajdują się w załączniku T-II/P-4. Pomimo, że w okresie badanym najwięcej ofert pracy było w zawodzie dla pracowników biurowych, sprzedawców, kierowców i magazynierów to jednak liczba osób poszukujących pracy jest wciąż ogromna, co w efekcie spowodowało, że powyższe zawody stały się jednym z najbardziej nadwyżkowych. Z powodu powiększającej się liczby bezrobotnych zmalała szansa otrzymania oferty pracy w zawodzie: - robotnika gospodarczego - technika mechanika - kucharza Z powodu zmniejszenia się zapotrzebowania na pracowników zmalała szansa na zatrudnienia dla: - wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych. Mimo dużych nadwyżek bezrobotnych, liczba ofert pracy wzrastała widocznie dla: - sprzedawców w 20r. było 286 ofert, a w 20r. 139 ofert, - pracowników biurowych w 20r. było 364 ofert, a w 20r. 279 ofert, - magazynierów w 20r. było 76 ofert, a w 20r. 14 ofert, - kierowców samochodu ciężarowego w 20r. było 74, a w 20r.35 ofert.

21 Wnioski Obecnie lokalny rynek pracy charakteryzuje się głęboką nierównowagą. Analizując na rynku pracy dwa strumienie napływu tj. ofert pracy i bezrobotnych według zawodów, można wskazać zawody, które mają charakter deficytowy lub występują w nadmiarze na lokalnym rynku pracy. Nadmiar pracowników występuje w większości zawodów i specjalności, a nadmiaru tego rynek pracy nie jest w stanie wchłonąć. Powyższa analiza pozwoliła stwierdzić, że: - w odniesieniu do poziomu bezrobocia w większości grup zawodowych przeważają kobiety, natomiast mężczyzn jest więcej tylko w zawodach typowo męskich, - najwięcej długotrwałych bezrobotnych występuje w grupie 52, 121 i 91 (modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, pracownicy obsługi biurowej oraz pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach) - w badanym okresie można zauważyć, że w rankingu zawodów deficytowych najwięcej pochodzi z grupy 92 (robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni), - największy odsetek zawodów deficytowych skierowanych jest do osób z wykształceniem zawodowym i wyższym, - natomiast w rankingu zawodów nadwyżkowych najliczniejszą grupę stanowią grupy 12 i 81 (kierownicy dużych i średnich organizacji oraz operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych). Należy stwierdzić, że analiza ofert pracy nie może być prowadzona tylko w oparciu o informacje pochodzące z publicznej służby zatrudnienia na podstawie tzw. statystyki pośrednictwa pracy. Nie odzwierciedla ona w pełni procesów zachodzących po popytowej stronie rynku pracy, bowiem do urzędów kierowanych jest tylko około 1/3 ofert pracy pojawiających się na lokalnych rynkach pracy. Pozostała część wolnych miejsc pracy zaspakajana jest za pomocą ogłoszeń w środkach masowego przekazu lub poprzez tzw. kontakty nieformalne. Sporządziła: Izabela Ćwiląg Pośrednik pracy I stopnia