Przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju prostoktnym

Transkrypt

1 marzec 2001 POLSKI KOMITET NORMALIZACYJNY POLSKA NORMA Wentylacja budynków Przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju prostoktnym Wymiary PN-EN 1505 Zamiast: Patrz przedmowa krajowa Grupa katalogowa ICS EN 1505:1997, IDT This national document is identical with EN 1505:1997 and is published with the permission of CEN, rue de Stassart 36, B-1050 Bruxelles, Belgium. Niniejsza Polska Norma jest identyczna z EN 1505:1997 i jest publikowana za zgod CEN, rue de Stassart 36, B-1050 Bruksela, Belgia. PRZEDMOWA KRAJOWA Niniejsza norma jest oficjalnym tłumaczeniem normy EN 1505:1997. W normie s stosowane odsyłacze krajowe oznaczone od N1) do N4). Norma zawiera załcznik krajowy NA, w którym podano wykaz aktualnych wyda norm i dokumentów powołanych w treci normy europejskiej i ich odpowiedników krajowych. Niniejsza norma zastpuje PN-B-03410:1999 oraz w zakresie dotyczcym wymiarów przewodów prostych i kształtek oraz odchyłek wymiarowych PN-B-03434:1999, rozdział 2, punkt 2.2.2, 2.3.2, 2.4. Norma europejska EN 1505:1997 ma status Polskiej Normy Ustanowiona przez Polski Komitet Normalizacyjny dnia 15 marca 2001 r. (Uchwała nr 11/2001-o) nr ref. PN-EN 1505:2001 INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 1

2 NORMA EUROPEJSKA EUROPEAN STANDARD NORME EUROPÉENNE EUROPÄISCHE NORM EN 1505 grudzie 1997 ICS Deskryptory: budynki, wentylacja, klimatyzacja, przewody powietrzne, akcesoria, kształt prostoktny, blachy grube, okrelenia, wymiary, tolerancje wymiarowe Wersja polska Wentylacja budynków - Przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju prostoktnym - Wymiary Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts and fittings with rectangular cross sections - Dimensions Ventilation des bâtiments - Conduits en tôle et accesoires a section rectangulaire - Dimensions Lüftung von Gebäuden - Luftleitungen und Formstücke aus Blech mit Rechteckquerschnitt - Maße Niniejsza norma jest polsk wersj normy europejskiej EN 1505:1997. Została ona przetłumaczona przez Polski Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oficjalne. Niniejsza norma europejska została przyjta przez CEN 25 padziernika 1997 r. Zgodnie z wewntrznymi przepisami CEN, członkowie CEN s zobowizani do nadania normie europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm krajowych (powstałych w wyniku nadania normie europejskiej statusu normy krajowej), łcznie z ich danymi bibliograficznymi, mona otrzyma w Sekretariacie Centralnym CEN lub w krajowych jednostkach normalizacyjnych bdcych członkami CEN. Norma europejska została opracowana w trzech oficjalnych wersjach jzykowych (angielskiej, francuskiej i niemieckiej). Wersja w kadym innym jzyku, przetłumaczona na odpowiedzialno danego członka CEN i zarejestrowana w Sekretariacie Centralnym CEN, ma ten sam status co wersje oficjalne. Członkami CEN s krajowe jednostki normalizacyjne z Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii Irlandii, Islandii, Luksemburga, Niemiec, Norwegii, Portugalii, Republiki Czeskiej, Szwajcarii, Szwecji, Włoch i Zjednoczonego Królestwa. CEN EUROPEJSKI KOMITET NORMALIZACYJNY EUROPEAN COMMITTEE FOR STANDARDIZATION COMITÉ EUROPÉEN DE NORMALISATION EUROPÄISCHES KOMITEE FÜR NORMUNG nr ref. EN 1505:1997 E INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 2

3 Spis treci Przedmowa Wprowadzenie 1 Zakres normy 2 Normy i dokumenty powołane 3 Definicje i symbole 4 Wymiary i wartoci dotyczce przewodów 5 Wymiary kształtek 6 Tolerancje i odchyłki Załczniki A (informacyjny) Przykłady konstrukcji połcze B (informacyjny) Komentarze i uwagi do rozdziału 5 C (informacyjny) Bibliografia Przedmowa Niniejsza norma europejska została opracowana przez Komitet Techniczny CEN/TC 156 "Wentylacja w budynkach" N1), którego sekretariat jest prowadzony przez BSI. Niniejsza norma jest jedn z serii norm dotyczcych sieci przewodów, stosowanych do wentylacji i klimatyzacji w budynkach; istnieje te odpowiednia norma dotyczca wymiarów przewodów o przekroju kołowym. Na rysunku 1 pokazano umiejscowienie niniejszej normy wród norm dotyczcych instalacji ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. Normy krajowe zgodne z niniejsza norm europejsk powinny by opublikowane najpóniej do czerwca 1998 r., a normy krajowe sprzeczne z dan norm powinny by wycofane najpóniej do czerwca 1998 r. Zgodnie z przepisami wewntrznymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej normy europejskiej s zobowizane nastpujce kraje członkowskie: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia Irlandia, Islandia, Luksemburg, Niemcy, Norwegia, Portugalia, Republika Czeska, Szwajcaria, Szwecja, Włochy i Zjednoczone Królestwo. INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 3

4 Rys. 1. Umiejscowienie normy EN 1505 wród norm dotyczcych instalacji ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 4

5 Wprowadzenie Niniejsza norma została opracowana przez CEN/TC 156 w celu okrelenia znormalizowanych wymiarów i tolerancji dotyczcych przewodów i kształtek o przekroju prostoktnym stosowanych w instalacjach wentylacyjnych. Wymiary i tolerancje podane w niniejszej normie, dotyczce zalecanych wielkoci przewodów prostych, s zgodne z ISO 7807:1983 1) N2). Wymiary dotyczce kształtek wentylacyjnych podano na podstawie dokumentu EUROVENT 2/4 1) N3). 1 Zakres normy W niniejszej normie europejskiej okrelono wymiary przewodów prostych i kształtek wentylacyjnych blaszanych o przekroju prostoktnym. Ma ona zastosowanie do sieci przewodów wykonywanych w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w budynkach. W normie tej nie okrelono gruboci cianek przewodów i kształtek; wytrzymało i szczelno s objte norm pren N4) Odpowiednikiem tej normy w zakresie przewodów o przekroju kołowym jest EN N4) 2 Normy i dokumenty powołane N4) Do niniejszej normy europejskiej wprowadzono, drog datowanego lub niedatowanego powołania si, wymagania zawarte w innych publikacjach. Powołania te znajduj si w odpowiednich miejscach w tekcie normy, a wykaz publikacji podano poniej. W przypadku powoła datowanych póniejsze zmiany lub nowelizacje którejkolwiek z wymienionych publikacji maj zastosowanie tylko wówczas, gdy zostan wprowadzone do tej normy przez jej zmian lub nowelizacj. W przypadku powoła niedatowanych stosuje si ostatnie wydanie powołanej publikacji. CR EN 1506 pren 1507 Ventilation for buildings - Terminology Ventilation for buildings - Sheet metal air ducts and fittings with circural cross section - Dimensions Ventilation for buildings - Strength and leakage of sheet metal air ducts with rectangular cross section - Requirements and testing 3 Definicje i symbole W normie maj zastosowanie okrelenia podane w CR 12792, łcznie z podanymi poniej. 3.1 wielko nominalna: Wymiar umowny uywany do oznaczania i oblicze przewodów prostych i kształtek. W przypadku przewodów prostych wielko nominalna stanowi wewntrzny wymiar boków a i b, gdzie a jest widocznym bokiem (patrz rysunek 2). Długoci boków mniejszego zakoczenia kształtki przejciowej s oznaczone c i d, gdzie c stanowi widoczny bok (patrz rysunek 2). INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 5

6 Rysunek 2: Objanienie okrele wielkoci nominalnej 3.2 długo uyteczna kształtki (l): Wymiar, którym kształtka wpływa na całkowit długo sieci przewodów. 3.3 długo uyteczna przewodu prostego (L): Wymiar, którym przewód prosty wpływa na całkowit długo sieci przewodów. 3.4 pole przekroju poprzecznego ( ): Iloczyn długoci boków a i b. 3.5 pole powierzchni przewodu ( ): Iloczyn obwodu wewntrznego i długoci przewodu. 3.6 rednica hydrauliczna ( ): W odniesieniu do przewodu o przekroju prostoktnym rednica przewodu o przekroju kołowym, przy której wystpuje taki sam spadek cinienia przy jednakowych wartociach prdkoci przepływu i współczynnika tarcia. 3.7 rednica równowana ( ): W odniesieniu do przewodu o przekroju prostoktnym rednica przewodu o przekroju kołowym, przy której wystpuje taki sam spadek cinienia przy jednakowych wartociach strumienia przepływu powietrza i współczynnika tarcia. 3.8 kt elementu przejciowego (α): Wikszy kt pomidzy dwoma przeciwległymi bokami elementu przejciowego. 3.9 odchyłka, tolerancja odchyłka górna: Rónica midzy górn granic wielkoci i odpowiadajc jej wielkoci nominaln odchyłka dolna: Rónica midzy doln granic wielkoci i odpowiadajc jej wielkoci nominaln tolerancja: Rónica midzy odchyłk górn a doln. Tolerancja jest wartoci bezwzgldn bez znaku. 4 Wymiary i wartoci dotyczce przewodów Wymiary dotyczce przewodów, obejmujce odpowiadajce sobie wartoci pola przekroju poprzecznego ( w m 2 ), rednicy hydraulicznej ( w mm), rednicy równowanej ( w mm) i pola powierzchni przewodu na długoci 1 metra ( w m 2 /m) podano w tablicy 1. rednic równowan obliczono, stosujc nastpujcy wzór gdzie: Tolerancje i odchyłki podano w rozdziale 6. = 2b[π 2-n (1 + a/b) 1+n /(a/b) 3 ] 1/(n-5) n = 1/(1,05 log Re - 0,45) Tablica 1: Wymiary i wartoci dotyczce przewodów INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 6

7 Długo boku mm 200 0, , , , , , , , , ,70 0, ,80 0, ,90 0, , , , , ,50 0, ,80 0, ,90 0, ,00 0, ,20 0, ,40 0, , , ,00 0, ,00 0, ,10 0, ,30 0, ,50 0, ,70 0, , , ,50 0, ,20 0, ,40 0, ,60 0, ,80 0, ,20 0, , , ,00 0, ,60 0, ,80 0, ,00 0, ,40 0, ,80 0, , , , , ,00 0, ,00 0, ,20 0, ,60 0, ,00 0, ,40 0, ,80 0, , , , , ,00 0, ,40 0, ,80 0, ,20 0, ,60 0, ,00 0, ,40 1, ,80 1, ,20 0, ,20 0, ,60 0, ,00 1, ,40 1, ,80 1, ,20 1, ,60 1, ,00 1, ,40 1, ,80 1, ,20 1, ,60 2, ,00 1, ,80 1, ,20 1, ,60 2, ,00 2, ,40 INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 7

8 5 Wymiary kształtek 5.1 Kolana i łuki Przykłady kolan i łuków pokazano na rysunku 3. a) b) c) kolano łuk kolano przejciowe e 25 mm r 100 mm l = 0,5 a + r +e e 1 i e 2 25 mm r 100 mm l 1 = 0,5 c + r i + e 1 l 2 = 0,5 c + r i + e 2 d) e) f) kolana i łuki, α 90 e 25 mm r 100 mm l = (0,5 a + r) tg (α /2) + e Rysunek 3: Przykłady kolan i łuków W celu zmniejszenia straty cinienia kolana i łuki o wikszych wymiarach mog by wyposaone w kierownice. Przykłady projektowania i ustawienia kierownic podano w załczniku B. 5.2 Odgałzienia INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 8

9 Przykłady odgałzie pokazano na rysunku 4. Wymiary r i f podano w tablicy 2. Rysunek 4: Odgałzienie zamontowane w cianie bocznej przewodu Tablica 2: Minimalne wymiary r i f Przewód odgałny o szerokoci a (mm) r mm f mm a < < a < a < a a > Kształtki przejciowe Przykłady kształtek przejciowych pokazano na rysunkach od 5 do 7. Połczenia pomidzy przewodami o przekroju prostoktnym i kołowym patrz take EN Rysunek 5: Przejcie pomidzy przewodami o przekroju prostoktnym INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 9

10 e 25 mm α < 60 a) symetryczna b) niesymetryczna Rysunek 6: Przejcie pomidzy przewodem o przekroju prostoktnym i przewodem o przekroju kołowym Rysunek 7: Odgałzienie o przekroju kołowym od przewodu o przekroju prostoktnym 6 Tolerancje i odchyłki Tolerancja długoci L przewodu prostego wynosi 0,005 L. Tolerancja któw wynosi 2. Odchyłki wartoci a, b, c, d, e, f wynosz mm Odchyłki wartoci l, l p i r podano w tablicy 3. Tablica 3: Odchyłki wartoci l, l p i r INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 10

11 l, l p, r mm Odchyłka mm > > Załcznik A (informacyjny) Przykłady konstrukcji połcze a) Połczenie kołnierzowe z przyspawanymi w naroach ktownikami stalowymi walcowanymi b) Połczenia kołnierzowe z przyspawanymi w naroach płaskownikami stalowymi walcowanymi c) Połczenie kołnierzowe wzmocnione, z listw nasuwkow typu C d) Połczenie nasuwane e) Połczenie nasuwane f) Połczenie z nierozdzielnym kołnierzem stojcym i listw nasuwkow typu C INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 11

12 g) Kołnierz stojcy z podwójn uszczelk gumow i listw nasuwkow typu C h) Kołnierz stojcy z pojedyncz uszczelk gumow i listw nasuwkow typu C Rysunek A.1: Przykłady konstrukcji połcze Załcznik B (informacyjny) Komentarze i uwagi do punktu 5 B.1 Uwagi ogólne Zaleca si, aby kierownice były ustawione zgodnie z przykładami podanymi w tablicy B.1. Przy doborze kształtek projektanci powinni bra pod uwag specyficzne wymagania instalacji dotyczce hałasu, prdkoci i cinienia. UWAGA 1: Kolano pokazane na rysunku 3a) jest zalecane tylko do stosowania w systemach o małej prdkoci/cinieniu i przy mniejszych wymiarach przewodów. UWAGA 2: W kolanach i łukach pokazanych na rysunkach 3b) i 3c), o promieniu r mniejszym ni 100 mm zaleca si stosowanie kierownic zgodnie z tablic B.1 i rysunkiem B.1. Jeli w rozwizaniu alternatywnym r jest zwikszone do 0,5a, mona nie stosowa kierownic. UWAGA 3: W kolanach i łukach pokazanych na rysunkach 3d), 3e) i 3f) o ktach 45, kierownice nie s wymagane, ale gdy kty > 45 zaleca si kierownice. UWAGA 4: W przypadku kształtek przejciowych, wg rysunków 5 i 6, duych lub stosowanych w systemach z du prdkoci, zaleca si zmniejszenie kta pochylenia α. Tablica B.1 : Ustawienie kierownic Szeroko przewodu α mm Liczba kierownic Odległo midzy kierownicami, mm (przybliona) a 1 a 2 a 3 > a/3 > a/4 a/2 > a/8 a/3 a/2 INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 12

13 Rysunek B.1: Ustawienie kierownic Załcznik C (informacyjny) Bibliografia We wprowadzeniu powołano nastpujce dokumenty: ISO 7807 EUROVENT 2/4 Air distribution - Straight circular metal ducts with a lock type spiral seam and straight rectangular sheet metal ducts - Dimensions Sheet metal air ducts - Standard for fittings NORMY I DOKUMENTY POWOŁANE W TRECI NORMY EUROPEJSKIEJ I ICH ODPOWIEDNIKI KRAJOWE Załcznik krajowy NA (informacyjny) UWAGA - Zaleca si sprawdzi, czy podane w wykazie normy i ich odpowiedniki krajowe nie s zaktualizowane INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 13

14 Normy powołane w EN Odpowiedniki krajowe CR 12792: PN-B-01411:1999 Wentylacja i klimatyzacja - Terminologia EN 1506: PrPN-EN 1506 Wentylacja budynków - Przewody proste i kształtki wentylacyjne z blachy o przekroju kołowym - Wymiary pren PN-B-03434:1999 Wentylacja - Przewody wentylacyjne - Podstawowe wymagania i badania (w zakresie wytrzymałoci) PN-B-76001:1996 Wentylacja - Przewody wentylacyjne - Szczelno - Wymagania i badania (w zakresie szczelnoci) pren 1507 jest opracowywana w CEN /TC 156 INTEGRAM BUDOWNICTWO Strona 14