Wersja polska. iiisec~ides machines - Moyens,'"d'a ' permanents aux machin es CEN

Transkrypt

1 . NORMA EUROPEJSKA EUROPEAN STANDARD NORME EUROPEENNE EUROPAISCHE NORM EN ISO maj 2001 q r ICS Maszyny. Bezpieczeństwo Wersja polska - St~~~D ~aal~;'~lji'i~~/'i~:~~szyn - Część 2: Pomosty roboc~ęl'ł;,ptiejś~j,ąi,,(~~:p,1,.1~~0~:i~p01 ) Safety of machinery - Permanent means of access to machinery Part 2: Working platforms and walkways (ISO :2001) iiisec~ides machines - Moyens,'"d'a ' permanents aux machin es t -" 2: Plates-formes de travail et p:ą$serelles (ISO :2001) Sicherheit von Maschinen Ortsfeste Zugange zu maschinellen Aniagen - Teil 2: ArbeitsbOhnen und Laufstege (ISO :2001) Niniejsza norma jest polską wersją przez Polski Komitet Normalizacyjn {'d my'~uropejskiejisniso'14122~2;2001. Została ona przetłumaczona ten sam status co wersje oficjalne. Niniejsza norma europejska została p~jitaprze:ź: CEN 14Iutegp2000!f',"-.;"."...'.'.'"". " Zgodnie z Przepisami wewnętrzn~i'i;ce~~~~nelec członk~wie ce~są zobowiązani do nadania normie europejskiej statusu normy krajowe ' wp~o~~dzania j~~iphkolvyiek zmian. Aktualne wykazy norm krajowych, łącznie z ich danymi bibliogra ",..ml, mqal"l~ otrzymać w.centrum Zarządzania CEN lub w krajowych jednostkach normalizacyjnych będącychez:łonkamicen. Niniejsza norma europejska została opracowana w trzeclloficjalnych wersjach językowych (angielskiej, francuskiej i niemieckiej). Wersja w każdym innym języku, przetłumaczona na odpowiedzialność danego członka CEN na jego własny język i notyfikowana w Centrum Zarządzania CEN, ma ten sam status co wersje oficjalne. Członkami CEN są krajowe jednostkil'l~rrnaliz~frjne następujących państw: Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, I~tal"ldii, Islah(iii, LUKsemburga, Niemiec, Norwegii, Portugalii, Republiki Czeskiej, Szwajcarii, Szwecji, Włoch i Zjednoczonego Królęstwa. CEN Europejski Komitet Normalizacyjny European Committee for Standardization Oornlte Europsen de Normalisation Europaisches Komitee fur Normung Centrum Zarządzania: rue de Stassart, 36 B-1050 Brussels 2001 CEN Ali rights of exploitation in any form and by any means reserved nr ref. E worldwide for CEN national Members.

2 stronica 2 Spis treści Stronica Przedmowa Wprowadzenie 4 1 Zakres normy 5 2 Powołania normatywne 5 3 Terminy i definicje Wymagania ogólne 6 Postanowienia ogólne 6 Konstrukcja i materiały 6 Bezpieczeństwo operatorów Wymagania szczegółowe 7 Umiejscowienie 7 Wymiary 7 Urządzenia lub wyposażenie 8 Podłogi 9 Obciążenia obliczeniowe 10 5 Instrukcje montażowe 10 załącznik A (informacyjny) Różne metody wyznaczania poziomów odporności na poślizg 11 Załącznik ZA (informacyjny) Powiązania niniejszej normy europejskiej z dyrektywami UE 12 Bibliografia ~... 13

3 stronica 3 Przedmowa Tekst został opracowany przez Komitet Techniczny CEN/TC 114 "Maszyny. Bezpieczeństwo"N1), którego sekretariat jest prowadzony przez DIN, we współpracy z Komitetem Technicznym ISO/TC 199 "Maszyny. Bezpieczeństwo"...~ Niniejsza norma europejska powinna uzyskać status normy krajowej, przez opublikowanie identycznego tekstu lub uznanie, najpóźniej do listopada 2001 r., a normy krajowe sprzeczne z daną normą powinny być wycofane najpóźniej do listopada 2001 r. Niniejsza norma europejska zostą~affi:~pl'~90wana na podstawie mandatu, udzielonego CEN przez Komisję Europejską i Europejskie Stowarzysz~nie'yVolnego Handlu, i wspiera zasadnicze wymagania dyrektywy(-yw) UE. W załączniku ce powiązania informacyjnym ZA, który s niniejszej normy z dyrę ~ńiińi~,i~:7ai normy, podano informacje dotyczą- Zgodnie z Przepisami Wewnętrzny. bowiązane krajowe organizacje no Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii Szwajcarii, Szwecji, Włoch i Zjed Nt(~IIf4ELEC do wprowadzenia niniejszej normy europejskiej są zoe następujących państw: Austrii, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, an~mluksemburga, Niemiec, Norwegii, Portugalii, Republiki Czeskiej, onęgp Królestwa. "fi':" ~:/'?\' N1) Odsyłacz krajowy: Odpowiednia nazwa w języku angielskim - Safety of machinery.

4 stronica 4 Wprowadzenie EN ISO składa się z następujących części pod wspólnym tytułem "Safety of machinery - Permanent means of access to machinery": Part 1: Choice of a fixed means of access between two levels N2) Part 2: Working platforms and walkways Part 3: Stairs, stepladders and guard-rails N2) Part 4: Fixed ladders N3). Niniejsza część EN ISO jest normątypu B według EN Niniejszy dokument pozostaje w związku z rozdziałami "Dostęp do stanowisk pracy i miejsc obsługi" oraz "Ryzyko poślizgnięcia, potknięcia lub upadku" zasadniczych wymagań dotyczących bezpieczeństwa, które są zawarte w EN 292-2:1991/A1:1995, załącznik A. Patrz również EN 292-2:1991, "Zapewnienie bezpiecznego dostępu do maszyn". qj.i;r;:.;.;:.~... :.:.;.:.:! \li Zagrożenia znaczące objęte niniejszą normąpatrz EN ISO , rozdział 4. Postanowienia zawarte w niniejszym dokumencie mogą być uzupełnione lub zmodyfikowane w normie typu C. UWAGA 1 W odniesieniu do maszyn objętych zakresem normy typu C, które zostały skonstruowane i zbudowane na podstawie postanowień tej normy, postanowienia normy typu C są nadrzędne w stosunku do postanowień niniejszej normy typu B. Podane wymiary odpowiadają danym antropometrycznym ustalonym w EN "Satety ot machinery - Human body dimensions - Part 3: Anthropometric data" N2). UWAGA 2 Użycie materiałów innych niż metale (materiały kompozytowe, tzw. materiały "nowej generacji" itp.) nie zmienia zastosowania niniejszej normy.. załączniki A i ZA podano wyłącznie w celu informacyjnym. Niniejsza część EN ISO zawiera bibliografię. N2) Odsyłacz krajowy: Patrz załącznik krajowy NA. N3) Odsyłacz krajowy: Norma powołana wyłącznie w celu informacyjnym.

5 stronica 5 1 Zakres normy W EN ISO określono ogólne wymagania dotyczące bezpiecznego dostępu do maszyn, wymienione w EN Część pierwsza EN ISO zawiera wskazówki dotyczące prawidłowego doboru środków dostępu, jeżeli konieczny dostęp do maszyn bezpośrednioz poziomu podłoża lub podłogi nie jest możliwy. Niniejsza część EN ISO dotyczy wszystkich maszyn (stacjonarnych i mobilnych), które wymagająstałych środków dostępu. Niniejsza część EN ISO doty<;;zypomostów roboczych i przejść, które są częścią maszyny. Niniejsza część EN ISO może być również stosowana w odniesieniu do pomostów roboczych i przejść, będących częściami budynku, w którym mal;)zyną,jj~~~ząin$te;tiqwanąif\jężeli podstawową funkcją tej części budynku jest zapewnienie dostępu do ma~riy. UWAGA,Niniejsza część EN ISO możebyćta~estosowana w odniesieniu do środków dostępu nie objętych zakresem normy. W takich przypadkach zaleca się uwzględnienie stosownych przepisów krajowych lub innych, jeżeli istnieją.,,... Niniejsza część EN ISO d01y<;;zy również pomostów roboczych i przejść specyficznych dla danej maszyny, które nie są na stałe połącz9~!3 z niąi mogą być usuwane lub odstawione na bok podczas określonego rodzaju obsługi maszyny (np. wymięna narzędzi w wielkiej prasie). ;,~'.'F'~\,:, '_: :,:»:/r:::!:'>}~'/:::,:r\; :;'>Y )~:'>:~',::{\\:F-,,'\:;L':;;;:'.' :~:'>,,'.'.:-,i' o" '-;,. :.'",'i.~t' t,." Niniejsza część EN ISO nie il\l;lzastosowania do dźwigów osobowych, ruchomych pomostów do podnoszenia i innych urządzeń przeznaczonych specjalnie do transportu osób między dwoma poziomami. 2 Powołania normatywne N2) Do niniejszej normy europejskiej wprowadzono, drogą datowanego lub niedatowanego powołania, wymagania zawarte w innych publikacjach. Te powołania normatywne znajdują się w odpowiednich miejscach w tekście normy, a wykaz publikacji podano poniżej. W p~ypaqku powołań datowanych póżniejsze zmiany lub nowelizacja którejkolwiek z wymienionych publikacji mają zastosowanie do niniejszej normy europejskiej tylko wówczas, gdy zostaną wprowadzone do tej normy przez jej zmianę lub nowelizację. W przypadku powołań niedatowanych stosuje się ostatnie wydanie powołanej publikacji (łącznie ze zmianami). EN 292-1: 1991 (IS0rrR ), Saf!3tyofmachinery- Basic co.ncepts, generał principles for design - Part 1: Basic termino/ogy, methodo/ogy EN 292-2/A1 (IS0rrR ), Safety of machinery - Basic concepts, generał principles for design - Part 2: Technical principles and specificatiops EN 294 (ISO 13852), Safety of mągńinery-safety distance~jopr!3vent danger zones being reached by the upperlimbs. EN 547-1, Safety of machinery - HUfJ1Ę!n body dimensions - Part 1: Principles for determining the dimensions required for access openings EN 547-2, Safety ofmachinery- Human body dimensions - Part 2: Principles for determining the dimensions required for access openings EN 547-3, Safety ofmachinery - Human body dimensions - Part 3: Anthropometric data EN 1070, Safety of machinery - Termino/ogy N2) Odsyłacz krajowy: Patrz załącznik krajowy NA.

6 stronica 6 EN ISO , Safety of machinery - Permanents means of access to machinery - Parl1: Choice of fixed means ofaccess between two /eve/s EN ISO , Safety ofmachinery - Permanents means ofaccess to machinery - Part 3: Stairs, step/adders and guard-rails 3 Terminy i definicje W niniejszej części EN ISO stosuje się terminy i definicje wg EN 1070 "Maszyny. Bezpieczeństwo Terminologia" oraz EN ISO W szczególności w niniejszej normie stosuje się następujące definicje dodatkowe: 3.1 powierzchnia podłogi N4) podłoga N4) zespół elementów tworzących podłogę przejścia lub pomostu roboczego i będących w bezpośrednim kontakcie z obuwiem 3.2 przejście pozioma powierzchnia służąca do poruszania się z jednego miejsca na inne 3.3 pomost roboczy pozioma powierzchnia służąca do obsługi, pracy związanej z maszynami 3.4 powierzchnia odporna na poślizg powierzchnia podłogi zapewniająca dobrą przyczepność obuwia konserwacji, sprawdzania, naprawy, pobierania próbek i innych faz 4 Wymagania ogólne Pomosty robocze i przejścia powinny spełniać niżej podane ogólne wymagania dotyczące bezpieczeństwa. 4.1 Postanowienia ogólne Pomosty robocze i przejścia powinny być tak zaprojektowane, wykonane, usytuowane i chronione, jeżeli jest to konieczne, aby zapewnić bezpieczeństwo operatorom podczas dostępu i przebywania na pomostach roboczych w celu obsługi, ustawiania, nadzorowania, naprawiania i wykonywania innych prac związanych z maszynami Konstrukcja i materiały Konstrukcja, wykonanie pomostów roboczych i przejść oraz dobór materiałów powinny być takie, aby sprostać przewidywanym warunkom użytkowania. W szczególności należy uwzględnić co najmniej niżej wyszczególnione wymagania: a) takie wymiarowanie i dobór części (łącznie z zamocowaniami, połączeniami, podparciami i fundamentami), aby zapewnić wystarczającą stateczność i sztywność; b) zapewniona odporność wszystkich części na oddziaływanie czynników środowiskowych (takich jak klimat, środki chemiczne, żrące gazy), np. dzięki zastosowaniu materiałów odpornych na korozję lub odpowiednich powłok ochronnych; N4) Odsyłacz krajowy: W oryginale normy EN :2001 termin "f1ooring" zastosowano zarówno w odniesieniu do powierzchni podłogi, jak i do całej podłogi.

7 stronica 7 c) takie umiejscowienie elementów konstrukcyjnych, aby uniemożliwić gromadzenie się wody np. w połączeniach; d) zastosowanie odpowiadających sobie materiałów, aby np. ograniczyć zachodzenie reakcji elektrochemicznych i zmniejszyć różnice w rozszerzalności cieplnej; e) wymiary przejść i pomostów roboczych powinny odpowiadaćdanym antropometrycznym (patrz w niniejszej normie oraz EN i EN 547-3); f) przejścia i pomosty robocze powi~~x być tak zaprojektowane i wykonane,. aby chroniły przed zagrożeniami powodowanymi przedmiotami spadaji=lc~.i. W odniesieniwclobalustrad i krawężników, patrz EN ISO :2001, rozdział 7, a w odniesieniu do otworów}n podłodze, patrz w niniejszej normie; g) usuwanie jakiejkolwiek części maszyfly,je;ź:eiijesfwyl<onalne,powinno być możliwe bez usuwania balustrad, elementów podłogi i innych stałycq barier ochronnych Beżpieczeństwo operatorów Przejścia i pomosty robocze powingy byćtak zaprojektowane i skonstruowane, aby zapewniały bezpieczeństwo w użytkowaniu. W szczególności powinny być uwzględnione co najmniej niżej wymienione wymagania: a) wszystkie części, zktóryrnl mołą się 'stykać operatorzy, powinny być tak zaprojektowane i zbudowane, aby była zapewniona ochrona przeduraz:ami; b) przejścia i pomosty robocze powinny być tak zaprojektowane i zbudowane, aby ich podłogi miały trwałe właściwości przeciwpoślizgowe; c) części maszyn, po których opetatorzytkonieczności chodtąlub na których stoją, powinny być tak zaprojektowane i dostosowane, aby zapobiec upadkowi z tych części (patrz EN ISO ); d) pomosty robocze i dostęp do nich p():w-i~ny być t~~ r()zmieszc40ne, aby operatorzy mogli szybko opuścić swoje stanowisko pracy w przypadku powstąnia zagrożenia, a w razie potrzeby można było im szybko udzielić pomocy i łatwo ich ewakuować;. e) poręcze i inne uchwyty powinny być tak zaprojektowane, wykonane i umiejscowione, aby ich użycie było instynktowne. 4.2 Wymagania szczegółowe Umiejscowienie Jeżeli jest to możliwe, przejścia i pomosty robocze powinny być usytuowane z dala od emisji materiałów lub substancji szkodliwych. Przejścia C~.9mo$ty robocze nie po'jlfinny by9 również umiejscowione w pobliżu składowisk materiału, takiego jak ziemi~..gdzieistnieje prawdopodobieństwojej obsunięcia. Tam gdzie występują części rucho~:,;pie~~bei~i~gi611~'~6~ierzthgi~\~orące, niezabezpieczone wyposażenie elektryczne pod napięciem itd. nalę~ 4a~hować odlęgłości bezpie~~ęństwa zgodnie z EN 294. Pomosty robocze powinny być tak zlokalizowane, aby umożliwiały ludziom pracę w pozycji ergonomicznej, jeśli to możliwe, na wysokości między 500 mm a 1700 mm nad powierzchnią platformy roboczej Wymiary Długość i szerokość przejść i pomostów roboczych przeznaczonych do przeprowadzania obsługi i konserwacji powinny wyznaczać: a) potrzeby wynikające z zadania, np. położenie, rodzaj i prędkość ruchu, użycie siły itp.; b) przenoszenie lub nieprzenoszenie narzędzi, części zapasowych itp.;

8 stronica 8 c) częstość i czas realizacji zadania i użytkowania; d) liczba operatorów znajdujących się w tym samym czasie na przejściach lub pomostach roboczych; e) możliwość spotykania się operatorów; f) noszenie lub nienoszenie dodatkowego wyposażenia z uwzględnieniem odzieży ochronnej lub innych środków ochrony indywidualnej; g) obecność pojedynczych przeszkód; h) ewakuacja osób rannych; i) przejście nieprzelotowe; j) możliwość pobrudzenia lub uszkodzenia odzieży w zetknięciu ze ścianami; k) potrzeba wykonywania nieograniczonych ruchów roboczych i przestrzeń potrzebna do przewidywalnego użycia narzędzi. %1111 Zgodnie z wartościami zamieszczonymi w normach EN i EN minimalna wysokość prześwitu w pionie nad pomostami roboczymi i przejściami powinna wynosić 2100 mm, jeżeli nie zaistnieją żadne okoliczności szczególne. UWAGA 1 Wysokość w świetle prześwitu w pionie może być ograniczona nie bardziej niż do 1900 mm, jeżeli wynika to z oceny ryzyka i ograniczeń związanych z maszynami lub otoczeniem, np.: - pomost roboczy lub przejście jest używane tylko sporadycznie albo - ograniczenie dotyczy tylko krótkiego odcinka. Jeżeli nie występują okoliczności szczególne, szerokość w świetle przejścia powinna wynosić nie mniej niż 600 mm, ale zaleca się 800 mm. Kiedy jednocześnie kilka osób przechodzi przejściem lub przechodzi mijając się, jego szerokość należy zwiększyćdo 1000 mm. Jeżeli przejście służy jako droga ewakuacyjna, jego szerokość w świetle powinna spełniać wymagania według właściwych przepisów. UWAGA 2 Szerokość w świetle może być ograniczona nie bardziej niż do 500 mm, jeżeli wynika to z oceny ryzyka i ograniczeń związanych z maszynami lub otoczeniem, np.: - pomost roboczy lub przejście jest używane tylko sporadycznie. - ograniczenie dotyczy tylko krótkiego odcinka. Jeżeli na ścianie lub suficie występują pojedyncze przeszkody ograniczające wymaganąszerokośćlub wysokość, należy zastosować osłony. Ponadto powinno się przewidzieć dalsze środki bezpieczeństwa np. wykładzinę zapobiegającą urazom. Na uwadze należy mieć również znaki ostrzegawcze Urządzenia lub wyposażenie Jeżeli występujeryzyko upadku z przejść lub pomostów roboczych umieszczonych na wysokości 500 mm lub większej, należy stosować balustrady zgodnie z EN ISO Balustrady są również wymagane w miejscach, w których występuje ryzyko zapadnięcia lub upadku z wysokości (np. dojście do wyciągu na dachu). Do przenoszenia ciężkich przedmiotów, które nie mogą być przetaczane lub przesuwane po pomostach roboczych, powinno się stosować odpowiednie urządzenia.