Pan Zbigniew Figas Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu

Transkrypt

1 tekst ujednolicony Opole, dnia 2 sierpnia 2007 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OPOLU Opole, ul. Krakowska 28 2 (077) , fax (077) K/07/001 LOP Pan Zbigniew Figas Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej "ustawą o NIK", NajwyŜsza Izba Kontroli - Delegatura w Opolu przeprowadziła kontrolę w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu (zwanym dalej "Funduszem") w zakresie realizacji wniosków pokontrolnych z kontroli P/ "Prawidłowość wykorzystania środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu" oraz angaŝowania jego środków w spółkach prawa handlowego. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli, podpisanym w dniu 23 maja 2007 r. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ust. l i 2 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezesowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli w 2005 r. przeprowadziła w Funduszu kontrolę prawidłowości wykorzystania jego środków, w wyniku której, w wystąpieniu pokontrolnym LOP z dnia 27 stycznia 2006 r., sformułowała trzy wnioski pokontrolne.

2 2 1 Dz. U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm. I. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie realizację wniosków pokontrolnych nr 2 i 3, zawartych w ww. wystąpieniu pokontrolnym. Natomiast NIK ocenia negatywnie, z uwzględnieniem kryterium gospodarności, niewykonanie wniosku nr l, dotyczącego zwrotu dotacji udzielonej przez Fundusz Uniwersytetowi Opolskiemu. PowyŜszą ocenę uzasadniają następujące ustalenia kontroli i oceny cząstkowe: 1.1. W zakresie dotyczącym wniosku nr 2, którego przedmiotem było "opracowanie i wdroŝenie procedur kontroli, stosownie do postanowienia art. 47 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych", w 2006 r. Zarząd Funduszu opracował i rozpoczął stosowanie "Zintegrowanego Systemu Zarządzania Prolan_ISAF, "Regulaminu kontroli wewnętrznej" oraz "Procedury udzielania poŝyczek ze środków Funduszu" W zakresie dotyczącym wniosku nr 3, którego przedmiotem było "skuteczne egzekwowanie od beneficjentów środków Funduszu przestrzegania warunków umów poŝyczek i dotacji, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji planowanego zakresu rzeczowego i ekologicznego zadań, a w przypadkach uzasadnionych korzystania z uprawnień umownych wypowiedzenia umów, z jednoczesnym Ŝądaniem zwrotu kwoty pomocy", Zarząd Funduszu egzekwował od beneficjentów środków Funduszu realizację zadań i obowiązków wynikających z umów poŝyczek i dotacji poprzez m.in. wprowadzenie tzw. "kart rozliczenia zadania". W przypadku stwierdzenia niezgodności rozliczeń zadań z warunkami umownymi, Zarząd Funduszu korzystał z sankcji umownych, w tym m.in. Ŝądał zwrotu części wypłaconych środków (7 przypadków w 2006 r.) lub pozbawiał beneficjenta uprawnień do ubiegania się o częściowe umorzenie poŝyczki (6 przypadków w 2007 r.) W zakresie dotyczącym wniosku nr l, którego przedmiotem było "skorzystanie z postanowień umownych w zakresie zwrotu dotacji ze względu na nie osiągnięcie zamierzonego efektu ekologicznego stosownie do postanowień umowy o dotację z dnia 18 maja 2001 r. (...)" działania, podjęte w celu wykonania wniosku nie były skuteczne. Fundusz wystąpił do Uniwersytetu Opolskiego z pismem o dokonanie zwrotu kwoty zł, stanowiącej dotację wypłaconą na podstawie umowy nr 19/200 1/G-41/PO- BD/D z 18 maja 200l r., a po uzyskaniu negatywnej odpowiedzi Rektora Uniwersytetu i po otrzymaniu opinii prawnej (przekazanej do wiadomości NIK), zgodnie z którą

3 3 dochodzenie zwrotu dotacji w postępowaniu sądowym nie rokowało szans powodzenia, Zarząd Funduszu postanowił, Ŝe "dochodzenie zwrotu dotacji jest nieuzasadnione ". Izba zwraca uwagę, Ŝe podstawą do sformułowania ww. wniosku w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 27 stycznia 2006 r., był fakt, iŝ projekt pn. "Bioutylizacja odpadów organicznych" nie osiągnął załoŝonego w umowie efektu ekologicznego, polegającego na wdroŝeniu do produkcji (według uzasadnienia wniosku aplikacyjnego - "w duŝej skali na rynku krajowym i zagranicznym") opracowanego biopreparatu. NIK ocenia, Ŝe w rezultacie powyŝszego zaniechania utrzymuje się stan, w którym "środki finansowe Funduszu przeznaczono na opracowanie komponentu bakteryjnego, który zamiast słuŝyć szeroko rozumianej ochronie środowiska, stanowi nie wykorzystany dorobek naukowy kadry Uniwersytetu ". Mając na uwadze powyŝsze uwarunkowania, NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia zaniechanie przez Fundusz działań dla wyegzekwowania zwrotu dotacji udzielonej Uniwersytetowi jako postępowanie niegospodarne. II. Spośród siedmiu spółek prawa handlowego, w których Fundusz na koniec 2006 r. posiadał udziały lub akcje na łączną wartość zł., kontrolą objęto zaangaŝowanie finansowe w działalność "Ekomodern" Spółka z o.o. z siedzibą w Ozimku (zwanej dalej Spółką) w której Fundusz od dnia jej powstania 24 czerwca 1994 r. nabywał udziały, tak Ŝe na koniec 2006 r. posiadał 944 udziały o łącznej wartości nominalnej 472 tys. zł., w kapitale tys. zł. Spółka rozpoczęła działalność w dniu 1 czerwca 1995 r. Przez cztery kolejne lata Spółka zajmowała się zagospodarowywaniem odpadów w postaci zuŝytych mas formierskich z bieŝącej produkcji Huty MAŁAPANEW S.A. w Ozimku. Do 1998 r. działalność ta była dla Spółki opłacalna. Sytuacja zmieniła się w 1999 r., gdy Huta zaczęła ograniczać produkcję, co skutkowało spadkiem ilości dostarczanych Spółce odpadów. Huta była nie tylko największym dostawcą Spółki, ale teŝ największym jej dłuŝnikiem. W 1999 r. przeprowadzone zostało postępowanie układowe, w wyniku którego wierzytelności Huty wobec Spółki zostały zredukowane o 50%, tj. o zł. Fakt ten, w połączeniu ze spadkiem przychodów ze sprzedaŝy, spowodował, Ŝe rok 1999 Spółka zakończyła stratą. W lipcu 2000 r. Rada Nadzorcza Funduszu zaaprobowała plany Zarządu ograniczenia liczby spółek z udziałem Funduszu, wskazując, Ŝe w pierwszej kolejności naleŝy zbyć udziały w tych spółkach, które przynoszą straty. Fundusz podjął próbę zbycia

4 udziałów Spółki, jednakŝe zakończyła się ona niepowodzeniem. 4 W związku z trwałymi trudnościami jedynego dostawcy surowca dla Spółki - Huty MAŁAPANEW, Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników podjęło w dniu 27 października 2000 r. uchwałę o zmianie profilu działalności i rozszerzeniu działalności Spółki. Równocześnie, w wyniku przyjętych w tym dniu uzgodnień, Fundusz zwiększył swoje zaangaŝowanie w Spółce i przejął nad nią kontrolę. W latach Spółka skoncentrowała się na zorganizowaniu nowej działalności, tj. stworzeniu wydziału konstrukcji stalowych oraz uruchomieniu produkcji odlewów metodą LOST FOAM. Ta druga inwestycja wymagała poniesienia nakładów w kwocie zł, których Spółka nie była w stanie pokryć w całości z własnych środków i dlatego w listopadzie 2001 r. wystąpiła do Funduszu o poŝyczkę w kwocie zł. Wniosek został przez Fundusz uwzględniony, a umowę podpisano w dniu 22 marca 2002 r. Udzielenie poŝyczki było ze strony Funduszu decyzją ryzykowną, gdyŝ Spółka prowadziła działalność ze stratą. Inwestycja została zakończona 28 lutego 2003 r. Uruchomienie produkcji metodą LOST FOAM oraz otworzenie wydziału konstrukcji stalowych choć zwiększyło znacznie przychody Spółki, to nie poprawiło jednak jej sytuacji finansowej. W latach Spółka ponosiła straty. Sytuacja uległa zmianie w 2005 r., kiedy to Spółka zaczęła stopniowo wychodzić z trudnej sytuacji. Działania Zarządu Spółki oraz Wspólników, a przede wszystkim decyzja Funduszu o zawieszeniu wykonania uchwały o wypowiedzeniu umowy poŝyczki i przedłuŝaniu terminu spłaty rat kapitału, pomogły Spółce zwiększyć przychody i zatrudnienie. W 2005 r. poniosła jeszcze stratę, ale rok 2006 zakończyła, po raz pierwszy od 2001 r., niewielkim zyskiem (56, 8 tys. zł). Fundusz planuje zakończyć działalność w Spółce i sprzedać swoje udziały po zrealizowaniu załoŝonych celów ekologicznych, najpóźniej z chwilą spłaty przez Spółkę ostatniej raty poŝyczki. Na dzień zakończenia kontroli Spółka terminowo spłacała naleŝności z tytułu zaciągniętej w Funduszu poŝyczki (kapitał i odsetki). NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Opolu, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Prezesa w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag, o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Panu prawo zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Delegatury NIK w Opolu umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosku, zawartych w tym wystąpieniu.

5 5 W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.