Pan Jarosław Orłowski p.o. Naczelnika Urzędu Skarbowego w Elblągu

Transkrypt

1 Olsztyn, dnia NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e OLSZTYN tel/fax (0-89) , LOL /08; S/08/005 Pan Jarosław Orłowski p.o. Naczelnika Urzędu Skarbowego w Elblągu Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie przeprowadziła w Urzędzie Skarbowym w Elblągu (Urząd), kontrolę jego działalności, jako wierzyciela publicznego w postępowaniu upadłościowym Zakładów Mięsnych ELMEAT S.A. w Elblągu (Zakłady). W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 8 sierpnia 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Naczelnikowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, pozytywnie ocenia działania mające na celu zabezpieczenie interesów Urzędu w ramach postępowania upadłościowego. Ocenę tę potwierdzają następujące ustalenia: Wierzytelność Urzędu w wysokości ,76 zł zgłoszona została przez Warmińsko- Mazurski Urząd Skarbowy w Olsztynie (właściwy wówczas dla Zakładów jako tzw. duŝego podmiotu gospodarczego ), w dniu r., tj. z zachowaniem terminu określonego w postanowieniu Sądu Rejonowego w Elblągu. Na skutek omyłkowo wystawionych deklaracji przez syndyka, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Elblągu dokonał w dniu r. korekty zgłoszenia wierzytelności, do wysokości 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701

2 ,26 zł. W wyniku tych działań wierzytelność Urzędu została włączona do kategorii II na liście wierzytelności, zatwierdzonej przez Sąd w dniu r. Kontrola wykazała, Ŝe wniosek Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego o wpis hipoteki przymusowej w wysokości ,34 zł., wpłynął do Sądu dopiero r., tj. 3 dni po ogłoszeniu upadłości, wpłynął do Sądu, Opóźnienie w złoŝeniu wniosku spowodowało, Ŝe na mocy art. 81 ustawy z dnia 23 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, 2 wpis hipoteki stał się niedopuszczalny. Na podstawie regulaminu organizacyjnego Urzędu, dochodzeniem zwrotu wypłaconych świadczeń zajmowały się dwie osoby - główna księgowa oraz starszy komisarz skarbowy. Przy czym naleŝy zwrócić uwagę na to, Ŝe główna księgowa, której poza innymi obowiązkami przypisano równieŝ zgłaszanie wierzytelności w postępowaniach upadłościowych nie miała przygotowania prawniczego. Główna księgowa, oraz starszy komisarz skarbowy ewidencjonowali teŝ dokumentację dotyczącą postępowania upadłościowego Zakładów. Kontrola wykazała, Ŝe dokumentacja ta nie była w pełni kompletna, bowiem brakowało m.in. wyciągu z listy wierzytelności zatwierdzonej w dniu r. przez Sąd Rejonowy, wg której zabezpieczeniem dla BGś S.A. w Warszawie był zastaw rejestrowy, pomimo iŝ od r. faktycznie były nim hipoteki przymusowa w wysokości 3,39 mln. zł i kaucyjna do 1 mln, co było niezgodne z art. 236 ust. 2 Prawa upadłościowego i naprawczego. Dopiero w trakcie kontroli NIK Urząd podjął działania, w wyniku których Sąd Rejonowy stwierdził błąd w zabezpieczeniu dla BGś S.A. i zmienił zastaw rejestrowy na hipotekę zwykłą i kaucyjną, do wysokości wyŝej wskazanych. W trakcie kontroli ustalono, Ŝe jednym z najistotniejszych problemów utrudniających zbycie masy upadłości, a w konsekwencji uzyskanie przez syndyka środków finansowych na zaspokojenie wierzycieli, był stan prawny nieruchomości przy ul. Mazurskiej 15A w Elblągu, niekorzystny dla jej zbycia. Grunt ten bowiem, na którym w latach Zakłady wybudowały nowy zakład przetwórstwa mięsnego, był wydzierŝawiony od Miasta Elbląg na okres 30 lat. ObciąŜony był ponadto hipotekami: zwykłą w kwocie 3,39 mln. zł oraz kaucyjną do kwoty 1 mln. zł, na zabezpieczenie kredytu przeznaczonego na dokończenie budowy przetwórni, udzielonego Zakładom przez BGś S.A. w Warszawie. Działania syndyka zmierzające do sprzedaŝy obiektów wybudowanych na cudzym gruncie nie odniosły skutku, poniewaŝ właściciel gruntu nie wyraził zgody na udzielenie 2 Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535 ze zm.

3 3 promesy wieloletniej dzierŝawy ewentualnemu nabywcy. Ponadto potencjalni nabywcy nie byli zainteresowani nabyciem Zakładów bez prawa własności gruntu, na którym były one posadowione. W tej sytuacji sędzia-komisarz postanowieniami z dnia r. i r. wyraziła zgodę na zakup przez syndyka obciąŝonej hipotecznie nieruchomości przy ul. Mazurskiej. Kontrola wykazała, Ŝe pomimo iŝ przepisy dotyczące rady wierzycieli (art ) zawarte w Prawie upadłościowym i naprawczym dają jej członkom istotne uprawnienia kontrolne oraz prawo do podejmowania decyzji mających wpływ na masę upadłości, Urząd nie przejawiał inicjatywy w kierunku jej utworzenia. Zaznaczyć przy tym naleŝy, Ŝe Stowarzyszenie Poszkodowanych Pracowników Wierzycieli Zakładów Mięsnych ELMEAT S.A. w Elblągu (Stowarzyszenie) proponowało jej utworzenie juŝ w marcu 2007 r. Utworzono ją natomiast dopiero r., tj. tuŝ przed głosowaniem za uchwałą upowaŝniającą syndyka do nabycia od Miasta Elbląga nieruchomości połoŝonej przy ul. Mazurskiej ( r.). Spowodowane to było tym, iŝ zgoda sędziego-komisarza nie byłaby skuteczna, bowiem, wg art. 206 ust. 1 pkt 5 Prawa upadłościowego i naprawczego, bez zezwolenia rady wierzycieli nabycie nie mogło być dokonane. Ustalono, Ŝe w głosowaniu (w dniu r.), w sprawie udzielenia zgody syndykowi na nabycie od Miasta Elbląg nieruchomości połoŝonej przy ul. Mazurskiej, Urząd wstrzymał się od głosu. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe rada wierzycieli na tym samym posiedzeniu głosowała równieŝ uchwałę zobowiązującą syndyka do rozliczenia z Miastem Elblągiem wierzytelności Zakładów z tytułu zwrotu nakładów o wartości 4,857 mln. zł. Uchwała ta miała zobligować syndyka do wypowiedzenia umowy dzierŝawy, a następnie wytoczenia procesu w razie odmowy dobrowolnego spełnienia świadczenia przez Miasto. Jednak, wobec wstrzymania się przez Urząd od głosu uchwała nie została podjęta. Analiza przyczyn, jakie leŝały u podstaw przyjęcia przez kierownictwo Urzędu takiego stanowiska wykazała, Ŝe wybór najkorzystniejszego wariantu był z punktu widzenia Urzędu trudny do określenia, stąd decyzja o wstrzymaniu się od głosu w trakcie głosowania nad obydwoma uchwałami. Zdaniem Naczelnika Urzędu Ŝaden z wariantów nie zapewniał w wystarczającym stopniu zaspokojenia wierzytelności Urzędu, co potwierdzone zostało jego zadaniem obecnymi problemami ze zbycia przedsiębiorstwa nawet przy załatwionej sprawie własności gruntu. Jednocześnie Naczelnik Urzędu zwrócił uwagę, Ŝe przed głosowaniem nad uchwałami odbył naradę z radcą prawnym, główną księgową oraz pełnomocnikiem Urzędu w radzie wierzycieli, w której zaprezentowali oni

4 4 swoje opinie na temat konsekwencji prawnych i finansowych obu uchwał. Podał, Ŝe ich wspólny pogląd był taki, Ŝe dochodzenie wierzytelności do Miasta Elbląg będzie wiązało się z koniecznością wejścia na drogę sądową. Oszacowano, Ŝe przy załoŝeniu, Ŝe postępowanie takie gdyby było prowadzone we wszystkich instancjach sprawnie, to trwałoby od 1,5 roku do co najmniej 2 lat, a nadal rosłyby koszty postępowania upadłościowego obciąŝające masę upadłości. Zaznaczył, teŝ Ŝe było wielce prawdopodobne, Ŝe w toku procesu Miasto Elbląg Ŝądałoby kompensaty równowartości nakładów z obciąŝeniem hipotecznym wpisanym na gruncie, a dotyczącym kredytu jaki upadły zaciągnął właśnie na te nakłady. Podniósł, Ŝe wybór drugiej opcji tj. nabycie przez syndyka obciąŝonego gruntu nie dawało gwarancji zaspokojenia wierzycieli zaliczonych do II kategorii. Jednocześnie zwrócił uwagę, Ŝe Urząd posiada równieŝ moŝliwość wyegzekwowania swoich wierzytelności z majatku członków zarządu Zakładów w trybie art. 116 ordynacji podatkowej. 3 Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie wnosi o: 1. RozwaŜenie moŝliwości prowadzenia czynności w postępowaniach upadłościowych przez osoby posiadające odpowiednie przygotowanie prawnicze. 2. Podejmowanie działań mających na celu bezzwłoczne zabezpieczanie wierzytelności Urzędu. 3. Dołączanie do dokumentacji innych postępowań upadłościowych m.in. kopii stosownych orzeczeń sądowych bądź organów administracyjnych. 4. W przypadku nie uzyskania zaspokojenia wierzytelności Urzędu z masy upadłości, rozwaŝyć moŝliwość ich egzekucji z majątku członków zarządu ELMEAT S.A. na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Naczelnika w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag 3 j.t. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.

5 5 i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach w celu jego realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Naczelnikowi prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Olsztynie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.