Wstęp do terapii manualnej

Transkrypt

1 Wstęp do terapii manualnej wydanie I polskie pod redakcją Zofii Ignasiak i Grzegorza Zurka URBAN & PARTNER

2 Wim Jorritsma Anatomia na żywym człowieku Wstęp do terapii manualnej Wydanie I polskie pod redakcją Zofii Ignasiak i Grzegorza Żurka Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner Wrocław

3 Spis treści Wprowadzenie...XI Część pierwsza - kończyna górna I. Obręcz kończyny górnej - osteologia Clavicula - obojczyk Angulus infeńor scapulae kąt dolny łopatki Margo medialis scapulae - brzeg przyśrodkowy łopatki Angulus superior scapulae - kąt górny łopatki Spina scapulae - grzebień łopatki Acromion - wyrostek barkowy Szpara stawu barkowo-obojczykowego Margo lateralis scapulae - brzeg boczny łopatki Processus coracoideus - wyrostek kruczy Tuberculum minus - guzek mniejszy Tuberculum majus - guzek większy Sulcus intertubercularis - bruzda międzyguzkowa Processus spinosi C6 et C7 - wyrostki kolczyste C6 i C Processus spinosi Thi~Th7 - wyrostki kolczyste Th,-Th Costa prima - żebro pierwsze Costa secunda - żebro drugie...14 II. Obręcz kończyny górnej - części miękkie Ligamentum stemoclaviculare anterius - więzadło mostkowo-obojczykowe przednie Ligamentum interclaviculare więzadło międzyobojczykowe Ligamentum costoclaviculare - więzadło żebrowo-obojczykowe Ligamentum coracoclaviculare - więzadło kruczo-obojczykowe Ligamentum coracoacromiale - więzadło kruczo-barkowe Ligamentum acromioclaviculare - więzadło barkowo-obojczykowe Przyczep końcowy ścięgna mięśnia nadgrzebieniowego Przyczep końcowy ścięgna mięśnia podgrzebieniowego i obłego mniejszego Przyczep końcowy ścięgna mięśnia podłopatkowego Ścięgno głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia Bursa subdeltoidea - kaletka podnaramienna...23 III. Obręcz kończyny górnej - praktyczna kinezjologia Wprowadzenie Articulatio stemoclavicularis - staw mostkowo-obojczykowy Przestrzeń żebrowo-obojczykowa Test palca obojczyka Articulatio acromioclavicularis - staw barkowo-obojczykowy Junctura coracoclavicularis - połączenie kruczo-obojczykowe... 29

4 Spis treści 7. Articulatio humeri - staw ramienny Płaszczyzna poślizgowa łopatkowo-piersiowa Columna vertebralis - kręgosłup...37 IV. Staw łokciowy - osteologia Epicondyli humeri et olecranon - nadkłykcie kości ramiennej i wyrostek łokciowy Margo lateralis humeri - brzeg boczny kości ramiennej Sulcus neiyi ulnaris - bruzda nerwu łokciowego Fossa olecrani - dół łokciowy Caput mdii - głowa kości promieniowej Capitulum humeri główka kości ramiennej Processus styloideus radii - wyrostek rylcowaty kości promieniowej Maigo posterior ulnae - tylny brzeg kości łokciowej Caput et pmcessus styloideus ulnae - głowa i wyrostek rylcowaty kości łokciowej...46 V. Staw łokciowy - części miękkie Przyczep końcowy ścięgna mięśnia dwugłowego ramienia Przyczep końcowy ścięgna mięśnia ramiennego Ligamentum collaterale radiale - więzadło poboczne promieniowe Musculus brachioradialis mięsień ramienno-promieniowy Musculus extensor caipi radialis brevis (MECRB) - mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka Musculus extensor caipi radialis longus (MECRL) - mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka Ramus profundus neiyi radialis - gałąź głęboka nerwu promieniowego Przyczep końcowy ścięgna mięśnia trójgłowego ramienia Ligamentum collaterale ulnare - więzadło poboczne łokciowe Musculus pronator teres - mięsień nawrotny obły Wspólny przyczep początkowy ścięgien mięśni zginaczy Neiyus ulnaris nerw łokciowy Arieiia brachialis - tętnica ramienna Neiyus medianus - nerw pośrodkowy...60 VI. Ręka - osteologia Ariiculatio radiocaipea - staw promieniowo-nadgarstkowy Tubeiculum Listeii - guzek Listera Os pisifoime kość grochowata Os tiiquetivm - kość trójgraniasta Os scaphoideum - kość łódeczkowata Os trapezium kość czworoboczna większa Os trapezoideum kość czworoboczna mniejsza Os capitatum - kość główkowata Os lunatum - kość księżycowata Os hamatum kość haczykowata Ossa caipalia (ossa caipi) - kości nadgarstka Ossa metacaipalia (ossa metacaipi) - kości śródręcza Phalanges - paliczki VQ.Ręka - części miękkie Retinaculum extensonun - troczek prostowników Ścięgna pierwszego przedziału Ścięgna drugiego przedziału Ścięgno trzeciego przedziału VI

5 5. Ścięgna czwartego przedziału Ścięgno piątego przedziału Ścięgno szóstego przedziału Retinaculum flexorum - troczek zginaczy Tendines musculi flexoris digitonim supeificialis - ścięgna mięśnia zginacza powierzchownego palców Tendo musculi flexońs caipi ulnaris - ścięgno mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka Nervus ulnaris - nerw łokciowy Arteria ulnaris - tętnica łokciowa Tendo musculi palmaris longi - ścięgno mięśnia dłoniowego długiego Tendo musculi flexoris caipi radialis - ścięgno mięśnia zginacza promieniowego nadgarstka Arteria radialis - tętnica promieniowa...80 Część druga - kończyna dolna I. Staw biodrowy - osteologia Crista iliaca - grzebień biodrowy Spina iliaca anterior superior - kolec biodrowy przedni górny Tubeiculum iliacum - guzek biodrowy Spina iliaca posterior superior-kolec biodrowy tylny górny Trigonum sacrale et rhombus Michaelis - trójkąt krzyżowy i romb Michaelisa Os sacrum et os coccygis - kość krzyżowa i guziczna Tuber ischiadicum - guz kulszowy Symphysis pubica et tubeicula pubica - spojenie i guzki łonowe Trochanter major - krętarz większy Caput femoris - głowa kości udowej Staw biodrowy - części miękkie Musculus sartorius - mięsień krawiecki Musculus adductor longus - mięsień przywodziciel długi Arteria femoralis - tętnica udowa Neiyus femoralis - nerw udowy Hiatus saphenus (fossa ovalis) - rozwór odpiszczelowy (dół owalny) Musculus iliopsoas - mięsień biodrowo-lędźwiowy Musculus pectineus - mięsień grzebieniowy Musculus gracilis - mięsień smukły Musculus mctus femoris - mięsień prosty uda Musculus tensorfasciae latae - mięsień naprężacz powięzi szerokiej uda Ligamentum sacmtuberale - więzadło krzyżowo-guzowe Musculus gluteus maximus - mięsień pośladkowy wielki Musculus pirifomiis - mięsień groszkowaty Neiyus ischiadicus - nerw kulszowy Przyczep początkowy mięśni kulszowo-łydkowych III. Kolano - osteologia Szpara stawowa między kością piszczelową i udową Patella - rzepka Tuberositas tibiae - guzowatość kości piszczelowej Condy li femoris - kłykcie kości udowej Epicondy li femoris - nadkłykcie kości udowej Tubeiculum adductorium - guzek przywodzicieli Condy li tibiae - kłykcie kości piszczelowej...106

6 Spis treści 8. Tuberculum Gerdi - guzek Gerdiego Caput fibulae - głowa kości strzałkowej IV. Kolano - części miękkie Ligamentum collaterale fibulare więzadło poboczne strzałkowe Tractus iliotibialis - pasmo biodrowo-piszczelowe Ścięgno końcowe mięśnia dwugłowego uda Ścięgno początkowe mięśnia podkolanowego na kłykciu bocznym kości udowej Ligamentum capitis fibulae anterius - więzadło przednie głowy strzałki Ligamentum collaterale tibiale - więzadło poboczne piszczelowe Ścięgna końcowe mięśni gęsiej stopki powierzchownej Ścięgno końcowe mięśnia półbłoniastego Ścięgno końcowe dolnej części mięśnia przywodziciela wielkiego Przedrzepkowe struktury mięśnia czworogłowego uda Corpus adiposum infi-apatellare - ciało tłuszczowe podrzepkowe Menisci łąkotki Bursae - kaletki V. Stopa - osteologia Malleolus medialis - kostka przyśrodkowa Malleolus lateralis - kostka boczna Sustentaculum tali - podpórka kości skokowej Tubeifulum mediale processus posteńońs tali - guzek przyśrodkowy wyrostka tylnego kości skokowej Os naviculare kość łódkowata Os cuneifotme mediale - kość klinowata przyśrodkowa Articulatio metatarsophalangea I staw śródstopno-paliczkowy I Tuber calcanei - guz piętowy Trochlea peronealis - bloczek mięśni strzałkowych Tubemsitas ossis metatarsalis V - guzowatość V kości śródstopia Articulatio calcaneocuboidea - staw piętowo-sześcienny Articulationes tarsometatarseae - stawy stępowo-śródstopne Os cuboideum-kość sześcienna Articulationes inteicuneiformiae - stawy międzyklinowe Talus - kość skokowa Sinus tarsi - zatoka stępu Kostne struktury na stronie podeszwowej stopy VI. Stopa - części miękkie Musculus tibialis anteńor- mięsień piszczelowy przedni Musculus extensor digitorum longus - mięsień prostownik długi palców Musculus extensor hallucis longus - mięsień prostownik długi palucha Musculus extensor digitorum et hallucis brevis - mięsień prostownik krótki palców i palucha Retinacula musculonim extensomm - troczki mięśni prostowników Arteria dorsalis pedis - tętnica grzbietowa stopy Musculus tibialisposterior-mięsień piszczelowy tylny Musculus flexor digitorum longus mięsień zginacz długi palców Musculus flexor hallucis longus - mięsień zginacz długi palucha Arteria tibialis posterior- tętnica piszczelowa tylna Retinaculum flexorum - troczek zginaczy Ligamentum deltoideum - więzadło trójgraniaste Ligamentum calcaneonaviculare plantare więzadło pięto wo-łódko we podeszwo w e Musculus abductor hallucis - mięsień odwodziciel palucha VIII

7 15. Musculus peroneus longus et brevis - mięsień strzałkowy długi i krótki Retinacula musculorum peroneorum troczki mięśni strzałkowych Musculus abductor digiti minimi mięsień odwodziciel palca małego Kompleks więzadeł bocznych Ligamentum calcaneocuboideum dorsale więzadło piętowo-sześcienne grzbietowe Ligamentum bifurcatum - więzadło rozdwojone Musculus tńceps surae - mięsień trójgłowy łydki Vena saphena magna et pana żyła odpiszczelowa i odstrzałkowa Aponeumsis plantańs - rozcięgno podeszwo w e Bursae pedis - kaletki stopy Część trzecia - kręgosłup I. Odcinek szyjny Kompleks potyliczno-szczytowo-obrotowy Articulatio atlantooccipitalis - staw szczytowo-potyliczny Articulatio atlantoaxialis - staw szczytowo-obrotowy Sprzężenie ruchów w kompleksie C(l-C Środkowa i dolna część odcinka szyjnego Foramina intenertebralia otwory międzykręgowe II. Odcinek piersiowy III. Anatomia in vivo Processus spinosi C6 et C7- wyrostki kolczyste C6 i C Processus spinosi Th,-Thi2 - wyrostki kolczyste Th,-Th Processus spinosi C2- C5 - wyrostki kolczyste C2- C Pmcessus transversi Thr Thn - wyrostki poprzeczne Th,-Th Processus transversus C, - wyrostek poprzeczny C, Aicus posteńor C, łuk tylny C, Processus transversus C2 - wyrostek poprzeczny C Processus transversi C3-C 7 - wyrostki poprzeczne C3-C Facies articulares C2-C 7-powierzchnie stawowe C2-C Manubńum stemi rękojeść mostka Coipus stemi et processus xiphoideus trzon mostka i wyrostek mieczykowaty Aicus costalis - łuk żebrowy Costa prima - pierwsze żebro Costa secunda - drugie żebro Costae - żebra IV. Kinezjologia praktyczna Zgięcie-wyprost w segmencie C0-C, Zgięcie boczne C(l-C, Rotacja C,-C Sprzężenie ruchu C0-C, oraz C,-C Wymuszona rotacja przy zgięciu bocznym od C2-T h, Fizjologiczny ruch i fizjologiczna fiksacja odcinka szyjnego kręgosłupa Rotacja w stronę przeciwną w C,-C2 przy zgięciu bocznym odcinka szyjnego kręgosłupa Ruch potakiwania przy maksymalnej rotacji odcinka szyjnego kręgosłupa Ruchy rotacji głowy przy maksymalnym zgięciu ku przodowi odcinka szyjnego Wpływ pozycji pozostałej części kręgosłupa na możliwości zgięcia i wyprostu odcinka szyjnego IX

8 Spis treści 11. Współrotacja odcinka piersiowego kręgosłupa przy rotacji głowy Ruchy fizjologiczne odcinka piersiowego kręgosłupa przy określonych ruchach kończyny górnej V. Odcinek lędźwiowy Niektóre funkcjonalrie aspekty budowy odcinka lędźwiowego kręgosłupa - wprowadzenie Kręgi lędźwiowe Mobilność Krążek międzykręgowy VI. Articulatio sacroiliaca - staw krzyżowo-biodrowy VII. Anatomia in vivo odcinka lędźwiowego - osteologia Crista iliaca grzebień biodrowy Spina iliaca anterior superior - kolec biodrowy przedni górny Spina iliaca posterior superior- kolec biodrowy tylny górny Trigonum sacrale et rhombus Michaelis trójkąt krzyżowy i romb Michaelisa Os sacrum et os coccygis - kość krzyżowa i guziczna Processus spinosi vertebrae lumbales - wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych Processus costarii vertebrae lumbales - wyrostki żebrowe kręgów lędźwiowych Tuber ischiadicum - guz kulszowy Trochanter major - krętarz większy Symphysis pubica et tubeicula pubica spojenie łonowe i guzki łonowe Skorowidz X