Gminny Zespół Szkół w Bielanach Wrocławskich

Transkrypt

1 Zajęcia logopedyczne Autor: A. Słowińska Zmieniony Drodzy Uczniowie i Rodzice. Ćwiczenia gimnastyczne buzi i języka można łatwo połączyć z rozwojem wyobraźni i stworzyć krótkie historyjki, których opowiadanie z równoczesnym gimnastykowaniem narządów mowy może okazać się dużą frajdą. Życzę wielu pomysłów i dobrej zabawy przy tworzeniu własnych opowieści logopedycznych a poniżej zamieszczam jedną propozycję historyjki artykulacyjnej. "W laboratorium Profesora X" W laboratorium szalonego naukowca- pana Ksawerego, zwanego Profesorem X przeprowadzane są tajemnicze eksperymenty i dokonują się wielkopomne odkrycia. W klatce przy drzwiach biegają małe, białe myszki (tańczymy językiem po podniebieniu). Tuż obok nich biegają chomiki (czeszemy zębami dolną wargę), które są całe różowe i jedzą tylko dziwne, różowe serduszka. To pewnie z powodu tych serduszek ciągle są takie przyjazne i przesyłają wokół wesołe buźki (robimy buźki, cmokamy). Na włączonym palniku wrze zawartość kociołka (na przemian wciągamy policzki i wypychamy je powietrzemrobimy baloniki). W fiolkach na stole znajdują się kolorowe mikstury. Jedne gwiżdżą (gwiżdżemy), inne się pienią (długo wymawiamy ffffffffff), a jeszcze z innych ulatują bańki mydlane, które pękają tuż pod sufitem (kląskamy). Z pojemnika stojącego obok fiolek wydostaje się fioletowy dym (dmuchamy). Na biurku wśród papierów z dziwnymi równaniami leżą kolorowe dropsy. Spróbujmy jednego z nich (mlaskamy). Okazuje się, że są to dropsy- humorobsy, po których co chwilę zmienia się nasz humor (na zmianę robimy smutną minę, kwaśną, uśmiechniętą). Zmęczyłeś się?? Musisz więc szybko wziąć odtrutkę! (układamy język w kształt łopatki, potem chowamy się go do buzi, mlaskamy). Po więcej inspiracji zapraszam do książki pt. "Historyjki logopedyczne z ćwiczeniami artykulacyjnymi" autorstwa Macieja Kloca.

2 Drodzy Rodzice i Uczniowie. Wady zgryzu często mają wpływ na to, iż u dziecka pojawia się wada wymowy. Do najczęstszych zniekształceń wymawianiowych współwystępujących z wadą zgryzu należą zniekształcenia głoskowe w obrębie szeregu głosek dentalizowanych, tzn. takich, których głównym miejscem artykulacji jest górny wałek dziąsłowy (s,z,c,dz,ś,ź,ć,dź,sz,ż,cz,dż). Tyłozgryz: Przy tyłozgryzie miejsce artykulacji najczęściej przesunięte jest do przodu. Pomiędzy zebami występuje szpara przednio-tylna o różnych rozmiarach, co powoduje zmiany brzmienia spółgłosek dentalizowanych. By niwelować tę wadę artykulacyjną należy stosować ćwiczenia polegające na wysuwaniu żuchwy do przodu i nagryzaniu dolnymi zębami wargi górnej. Przodozgryz: Przy tej wadzie zgryzu spólgłoski wymawiane są przyzębowo lub międzyzębowo, co wpływa na zdeformowanie ich prawidłowego brzmienia. Podobnie jak przy tyłozgryzie wadę można korygować poprzez ćwiczenia polegające na nagryzaniu wargi- z tą różnicą, że dolną wargę nagryzamy górnymi zębami. Jak można uniknąć wady zgryzu? Lokalizacja żuchwy częściowo zaprogamowana jest genetycznie, jednak wady zgryzu występują również u osób, które nie posiadają predyspozycji do dziedziczenia takiego rodzaju defektu. Często wady zgryzu są wynikiem zaniedbań pielęgnacyjnych lub bagatelizowanych złych nawyków w operowaniu żuchwą, należą do nich:

3 - zignorowane obniżone napięcie mięśniowe w obrębie jamy ustnej (obniżona dolna szczęka, tzw. otwarta buzia) - nawykowe oddychanie przez usta - podawanie dziecku smoczka i ignorowanie jego nawyków takich jak ssanie palca, nagryzanie warg, policzków, zabawek - niewłściwy sposób karmienia - przedłużenie okresu karmienia pokarmami o konsystencji papki zamiast wprowadzenia pokarmów stałych. Więcej informacji na temat relacji wady zgruzy i wady wymowy znajdziemy w pozycji "Wymowa osób z wadą zgryzu"l. Konopskiej. Drodzy Uczniowie i Rodzice. Prawidłowe mówienie jest nierozłącznie związane z oddychaniem. Podczas mówienia oddychamy przede wszystkim ustami. Wdech jest szybki i krótki, a wydech długi i powolny. Mówiąc, nabieramy tyle powietrza, ile potrzebujemy do wypowiedzenia wyrazu czy zdania, dlatego prawidłowy oddech jest nierozerwalną częścią prawidłowego mówienia. Ćwiczmy więc swój oddech, kierując go na prawidłowy tor. Dobrej zabawy:) Ćwiczenia oddechowe: - wdech przez nos, wydech ustami,

4 - wykonywanie wydechu wymawiając 's', - wykonywanie wydechu dmuchając na skrawek papieru (odchylanie papieru powinno być cały czas takie same), - zdmuchiwanie kartki papieru z gładkiej powierzchni, - dmuchanie na wiatraczek, kawałki bibułki, styropianu, - wydmuchiwanie powietrza przez rurkę do szklanki z wodą, - zdmuchiwanie płomienia świecy z coraz większej odległości, - podrzucanie watki bądź piórka dmuchając na nie, - puszczanie baniek mydlanych, - poruszanie wydmuchiwanym powietrzem piłeczek, samochodzików po stole, - nadmuchiwanie balonów, - gra na organkach, trąbce, gwizdku, - przenoszenie kawałków papieru, styropianu przy pomocy słomki. Więcej ćwiczeń oddechowych można znaleźć na stronie

5 Wierszyki nasycone trudnymi głoskami i łamańce językowe to świetne ćwiczenie logopedyczne, które można wykonywać całą rodziną. Czytanie i powtarzanie trudnych tekstów wskazane jest nie tylko dla osób, które zmagają się z wadą wymowy, ale dla każdego, kto chce poprawić swoją dykcję i wymowę. Poniżej zamieszczam 4 wierszyki na każdy szereg głosek trudnych. Życzę dobrej zabawy przy powtarzaniuj Szereg ciszący Gęsi i gąsior Idzie gęsi pięć gęsiego, Gdy nie widzi gąsior tego. Gęsi bowiem ukrywają, Gdy gęsiego się udają Gdzieś na łąkę lub do wody. Gąsior głupi jest i młody I gęsiego iść nie umie, Cienko gęga w gęsi tłumie. Szereg syczący Licytacja

6 To okazja jest wspaniała, Kto da więcej? Pani dała, Więc wygrała licytację. Miała Pani z ceną rację. Teraz licytacja nowa, Cena jest stuprocentowa, Więc zachęcam najgoręcej: Kto da więcej? Kto da więcej? Szereg szumiący Wyliczanki Grzegorza Lubi Grzegorz wyliczanki, W kuchni liczy noże, szklanki, Filiżanki i kieliszki, W biurze- druczki, teczki, fiszki, Klucze ma też policzone Przy breloczku powieszone. To liczenie go nie męczy, Innych chętnie też wyręczy.

7 Szereg ciszący, syczący i szumiący Serce na sprężynce Wisi serce na sprężynce. Chłopczyk kupił je dziewczynce. Gdy dziewczynka serce wzięła, To sprężynkę rozciągnęła. Co to rozciągnięcie znaczy, Już nie chciała wytłumaczyć. Chłopczyk, choć miał umysł ścisły, Był skazany na domysły. Więcej wierszyków można znaleźć w książce Elżbiety i Witolda Szwajkowskich pt. Rymowanki na trzy szeregi: ciszący, syczący i szumiący.

8 Drodzy Uczniowie i Rodzice. Poniżej zamieszczam szereg ćwiczeń usprawniających pracę artykulatorów (warg, języka, żuchwy i podniebienia miękkiego). Wszystkie ćwiczenia mają śmieszne nazwy, po to by łatwiej było je zapamiętać. Ćwiczyć można przy każdej okazji, nie trzeba specjalnie wydzielać czasu na ćwiczenia- możemy wykonywać ćwiczenia w drodze do szkoły, gdy stoimy w długim korku, stojąc w kolejce do kasy w supermarkecie, czy kiedykolwiek, gdy doskwiera nam nuda. Pamiętajmy, że im częściej ćwiczymy, tym efekty będą szybsze i większe!:) Ćwiczenia usprawniające wargi Balonik - nadymanie policzków, usta ściągnięte (dla urozmaicenia bawimy się w baloniki, które pękają przekłute palcami ). Całuski - usta układamy w "ciup" i cmokamy posyłając do siebie buziaki. Niejadek - usta wciągamy w głąb jamy ustnej. Zmęczony konik - parskanie wargami. Podwieczorek pieska - chwytanie ustami drobnych cukierków, chrupek, kawałków skórki chleba, itp. Kto silniejszy? - napinanie warg w pozycji rozciągniętej. Dwie osoby siedzące naprzeciw siebie trzymają ustami kartkę papieru i każdy ciągnie w swoją stronę. Uwaga - dajmy dziecku szansę wygrania zawodów. Rybka - powolne otwieranie i zamykanie warg tworzących kształt koła, zęby "zamknięte" Świnka - wysuwanie obu warg do przodu, udając ryjek świnki. Wąsy - wysuwanie warg jak przy wymawianiu u, położenie na górnej wardze słomki lub ołówka i próby jak najdłuższego utrzymania. Drzwi do domu - buzia to domek krasnoludka, a wargi to drzwi do domku. Pokaż jak wargi ściągnięte do przodu, otwierają się i zamykają. Straż pożarna - wyraźne wymawianie samogłosek w parach: e o, i u, a u Suszarka - utrzymywanie przy pomocy warg słomki, wciąganie powietrza nosem, wydychanie

9 przez słomkę na dłoń (odczuwanie ciepłego powietrza). Pojazdy - naśladowanie poprzez wibrację warg warkotu motoru, helikoptera.itp. Ćwiczenia usprawniające język (pionizacja) Dotykamy palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię. Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków halls (z wgłębieniem w środku) itp. Zlizywanie nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach. Konik jedzie na przejażdżkę - naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania. Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu. Karuzela - dzieci bardzo lubią kręcić się w koło, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę. Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony. Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła. Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa. Żyrafa - ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, najdalej jak potrafisz. Słoń - ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony. Ćwiczenia żuchwy Zamykanie i otwieranie domku - szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom. Grzebień - wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie.

10 Krowa - naśladowanie przeżuwania. Guma do żucia - żucie gumy lub naśladowanie. Ćwiczenia podniebienia miękkiego Zmęczony piesek - język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami. Chory krasnoludek - kaszlenie z językiem wysuniętym z ust. Balonik - nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem. Biedronka, parasol, sukienka itp. - przysysanie kolorowych kółeczek poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie na obrazek biedronki... Śpioch - chrapanie na wdechu i wydechu. Kukułka i kurka - wymawianie sylab: ku - ko, ku -ko, uku - oko, uku - oko, kuku - koko, kuku - koko. Więcej ćwiczeń można znaleźć na stronie:

11 HARMONOGRAM PRACY Gminny Zespół Szkół w Bielanach Wrocławskich

12 LOGOPEDY w Szkole Podstawowej w Bielanach Wr. na II semestr roku szkolnego 2015/2016 Logopeda Agnieszka Ślipek Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek 2. Naucz. Ind. 4C ( )

13 2D ( ) 3. świetlica 1C/3A ( ) Naucz. Ind. 4B ( ) 4A ( ) 4. 1A ( ) Gminny Zespół Szkół w Bielanach Wrocławskich

14 1B ( ) 1F ( ) 2D ( ) 3B/3C ( ) 6. 1E ( ) 2F ( ) 2C ( ) 1D ( ) 2B/2E ( ) 6. 0C ( )

15 0A ( ) 2A ( ) 0B ( ) 7. 0A ( ) 1G ( ) 0B ( ) Naucz. Ind. 8. Gminny Zespół Szkół w Bielanach Wrocławskich

16 świetlica