Szkoła Podstawowa im. T. i J. Działyńskich w Plewiskach Listopad 2012

Transkrypt

1 Szkoła Podstawowa im. T. i J. Działyńskich w Plewiskach Listopad 2012

2 Dla poprawnego artykułowania dźwięków mowy konieczna jest zarówno sprawność, jak i prawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego.

3 Ćwiczenia powinny być prowadzone codziennie (kilka razy w ciągu dnia) przez 5-10 minut. Trzeba jednak pamiętać, że czas trwania i liczbę powtórzeń należy dostosować do indywidualnych możliwości dziecka. Ćwiczenia staramy się urozmaicać, prowadzić w formie zabawowej. Na początku ćwiczymy z dzieckiem przed lustrem, kiedy potrafi już wykonać je bez kontroli, można wykorzystywać każdą nadarzająca się okazję: spacer, jazdę samochodem czy drogę do przedszkola.

4 Po posiłku pozwólmy dziecku wylizać talerz językiem jak kotek. To ćwiczenie mniej eleganckie, za to bardzo skutecznie gimnastykuje środkową część języka Posmarujmy dziecku wargi miodem, kremem czekoladowym lub mlekiem w proszku i poprośmy, aby zlizał je dokładnie jak miś czy kotek Kiedy dziecko ziewa nie gańmy go, lecz poprośmy, aby ziewnęło jeszcze kilka razy, zasłaniając usta

5 Jeśli dziecko dostało lizaka zaproponujmy mu, aby lizało go unosząc czubek języka ku górze Przy porannym i wieczornym myciu zębów zaproponujmy dziecku liczenie zębów Podczas rysowania poprośmy dziecko, aby narysowało językiem kółko (dookoła warg) lub kreseczki (od jednego do drugiego kącika ust).

6 Dmuchanie na ogień świecy, na piłkę pingpongową, na kulę z waty zaczepioną na nitce, na wiatraczek, skrawki papieru Dmuchanie przez rurkę do szklanki z wodą Nadmuchiwanie balonika, puszczanie baniek mydlanych Chłodzenie "gorącej zupy na talerzu, "Odtajanie zmarzniętej szyby", "Chuchanie na ręce, bo zmarzły"

7 Liczenie na jednym wydechu Powtarzanie zdań na jednym wydechu (najpierw krótkie, potem coraz dłuższe) Powtarzanie zdań szeptem Naśladowanie śmiechu różnych ludzi Gwizdanie, śpiewanie, gra na trąbce

8 "Głaskanie podniebienia" czubkiem języka Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę ucha lewego i prawego. Oblizywanie dolnej i górnej wargi. Kląskanie. Dotykanie czubkiem języka zębów,

9 Język wysunięty w kształcie grota wykonuje poziome ruchy wahadłowe od jednego do drugiego kącika ust. Ruchy koliste języka w prawo i lewo na zewnątrz jamy ustnej. Oblizywanie zębów i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami. Przeciskanie języka między zbliżonymi do siebie zębami.

10 Wymawianie na przemian "a" - "o" przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej i dolnej. Oddalanie od siebie kącików ust, jak przy "i". Zbliżanie do siebie kącików ust jak przy "u". Cmokanie. Parskanie Ssanie wargi górnej, a potem dolnej. Masaż warg zębami (górnymi dolnej wargi i odwrotnie).

11 Układanie ust, jak przy wymowie samogłosek ustnych, z wyraźną przesadną artykulacją warg, np. w kolejności: a-i-o-u-y, u-a-i-o-y, o-a-y-i-u, y-i-o-a-u. u-iy-a-o. W następnej fazie łączymy samogłoski w pary: a-i, a-u, i-a, u-o, i-u, o-i, u-i, a-o.

12 Nadymanie, wciąganie policzków Naprzemiennie gruby miś chudy zajączek. Nabieranie powietrza w usta i zatrzymanie w jamie ustnej, krążenie tym powietrzem, powolne wypuszczanie powietrza. Nabieranie powietrza w usta, przesuwanie powietrza z jednego policzka do drugiego na zmianę.

13 Unoszenie języka na wałek dziąsłowy za górnymi zębami przy otwartych a następnie zamkniętych ustach. Lizanie czubkiem języka wałka dziąsłowego. Trzymanie czubkiem języka cukierka tik-tak przy wałku dziąsłowym, jednoczesne połykanie śliny. Ćwiczenie jak wyżej z kawałeczkiem czekolady przyklejonym do wałka dziąsłowego.

14 Co słyszę? Rozpoznawanie wytwarzanych dźwięków (rodzaju, miejsca, kierunku, głośności) Rozpoznawanie rzeczy w zamkniętym pudełku Różnicowanie i naśladowanie głosów zwierząt, pojazdów Wydzielanie sylab, głosek

15 Osoba dorosła opowiada bajkę wymyśloną przez siebie lub zaczerpniętą z jakiegoś źródła. Ważne jest to, że dorosły w trakcie opowiadania demonstruje dziecku różnego rodzaju ćwiczenia narządów mowy, które dziecko ma powtarzać razem z nim. Ćwiczenia te, oczywiście, powinny stanowić sensowną jedność z treścią bajki. Chodzi o to, by danym ćwiczeniem ilustrować to, co akurat dzieje się w opowiadaniu.

16

17 Układanie i opowiadanie historyjek obrazkowych Zabawa w rymy Zabawy tematyczne Czytanie i oglądanie bajek Czytanie dobrze znanych dzieciom tekstów Opowiadanie treści bajek, baśni, filmów

18 kolejność ułożenia obrazków w linearnym porządku od lewej do prawej (słowa w zdaniu, sylaby w słowach, litery w wyrazach też występują w określonej kolejności; fakt, że piszemy od lewej do prawej jest uwarunkowany kulturowo, ale może być trudny dla dzieci leworęcznych i oburęcznych); uchwycenie przez dziecko i zwerbalizowanie związków przyczynowo-skutkowych i czasowych, a nie tylko wyszczególnienie elementów ilustracji i opowiedzenie jej treści; zaczynamy od historyjek 3-elementowych.

19 uchwycenie zasady tworzenia rymu, stąd rymy mogą być bezsensowne.

20 zabawy w coś lub kogoś, w których dziecko używa konwencjonalnych formuł językowych, zwrotów właściwych dla danego miejsca, sytuacji i rozmówcy; zamiana rolami.

21 w trakcie czytania często zadawać dziecku pytanie: dlaczego?, z jakiego powodu?, (np. ile dzieci miał Słoń Trąbalski?) sprawdzamy poziom rozumienia tekstu, utrzymujemy uwagę dziecka na tekście.

22 podczas czytania celowo wprowadzać w tekście zmiany, np. Był sobie słoń, wielki jak koń. Dziecko ma wychwycić nieścisłości.

23 zachowanie kolejności zdarzeń podczas opowiadania: Do kogo najpierw poszedł po pomoc Słoń Trąbalski? A potem udał się do.

24 nazywanie obrazków, dzielenie nazw obrazków na sylaby, segregowanie obrazków według ilości sylab, wyszukiwanie obrazków zaczynających się tą samą sylabą/głoską, wyszukiwanie obrazków kończących się tą samą sylabą/głoską, dobieranie rymujących się obrazków, tworzenie rymów do obrazków, układanie zdań z nazwą danego obrazka, tworzenie zdrobnień do nazw obrazków, układanie obrazków według podanej kolejności, zaczynamy od dwóch.

25 powtarzanie rymujących się wierszyków, zabawa: klaśnij kiedy usłyszysz daną sylabę, szukamy słów na daną głoskę, to co mam na myśli zaczyna się na [S], powtarzanie ciągu słów, kto więcej zapamięta, ukryte słowa, szukamy słów w słowach, np. co ukryło się w słowie słońce? powtarzanie zdań z dodatkową sylabą przed każdym słowem, tworzenie historyjki: Była sobie dziewczynka, która chciała mieć psa słuchanie audiobooków.

26 Opracowanie : Beata Basińska Troć Irena Strychalska