Po P lilt i y t ka k re r g e io i nalna l UE U Założenia i zmiany

Transkrypt

1 Polityka regionalna UE Założenia i zmiany

2 Konieczność reformy polityki spójności społ.-gosp. na lata : 2013: akcesja 10 nowych państw w 2004 i 2 w 2007, dwukrotne pogłębienie przestrzennych dysproporcji rozwoju w łonie UE-25, podwojenie się liczby ludności (z 73 do 141 mln osób) w regionach opóźnionych w rozwoju (PKB/mieszk. poniżej 75% średniej UE-15), zmniejszenie przeciętnego wskaźnika unijnego PKB/mieszkańca w SSN o ok. 12,5%.

3 PKB per capita w regionach UE 27, 2004, SSN L.p. Regiony w tys. euro najbogatsze per capita UE Inner London 65, Luksemburg 54, Bruksela 53, Hamburg 41, Wiedeń 38, Ile-de-France 37, Berkshire 37, Górna Bawaria 36, Sztokholm 35, Utrecht 33, Darmstadt 33, Praga 33, Souther&Eastern 33, Brema 33, Płn.-Wsch. Szkocja 33, UE 27 21,5 100

4 PKB per capita w regionach UE 27, 2004, SSN Regiony najbiedniejsze w tys. euro per capita UE 27 Płn.-Wsch. Rumunia 5,1 24 Płn.-Zach. Bułgaria 5,5 26 Płd.- Centralna Bułgaria 5,5 26 Płn.- Centralna Bułgaria 5,7 26 Płd. Muntenia 6,1 28 Płd.- Zach. Oltenia 6,2 29 Płn. - Wsch. Bułgaria 6,3 29 Płd. - Wsch. Bułgaria 6,4 30 Płd.- Wsch. Rumunia 6,6 31 Płn.- Zach. Rumunia 7,0 33 Lubelskie 7,6 35 Podkarpackie 7,6 35 Rumunia Centralna 7,6 35 Podlaskie 8,1 38 Rumunia zachodnia 8,4 39 Polska 10,9 50,7

5 Uwarunkowania planowania nowego okresu (Raport Sapira) okresu (Raport Sapira) próby pogodzenia wzrostu konkurencyjności gospodarki europejskiej z priorytetami spójności ekonomicznospołecznej, przy widocznej niechęci krajów bogatych do finansowania solidarności europejskiej. Warunek: odstąpienie od zasady juste retour.

6 Nowe sformułowanie priorytetów polityki spójności: 1) konwergencja - szybkie nadrabianie opóźnienia przez regiony, w których wskaźnik PKB na mieszkańca kształtuje się poniżej 75% przeciętnej UE (także regiony starych państw członkowskich dotknięte tzw. efektem statystycznym, 2) konkurencyjność regionalna i zatrudnienie obejmujące wszystkie regiony poza celem konwergencji; państwom członkowskim pozostawiona zostaje w tym przypadku swoboda opracowania programów regionalnych, 3) europejska współpraca terytorialna, (jak Inicjatywa Wspólnotowa INTERREG III w latach ) - współpraca transgraniczna, transnarodowa i międzyregionalna.

7 Do finansowania wymienionych priorytetów służyć będą tylko trzy fundusze: EFRR, EFS, Fundusz Spójności.

8 Pozostałe dotychczasowe dwa fundusze budżetowe: Sekcja Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych, Finansowy Instrument Ukierunkowania Rybołówstwa, tracą charakter funduszy strukturalnych i przesunięte zostają do rubryki tematycznej grupującej wspólną politykę rolną, rozwój wiejski oraz ochronę środowiska.

9 Alokacja środków Wspólną polityką spójności objęte zostają wszystkie regiony UE, ale gros środków (ponad 81%) skierowanych zostanie do regionów najbiedniejszych, objętych priorytetem konwergencji, ok. 16% do wszystkich pozostałych regionów i ok. 2,5% środków na wsparcie trzeciego priorytetu czyli europejskiej współpracy terytorialnej.

10 Zmiany W krajach kohezji podniesiony zostaje poziom współfinansowania ze środków funduszy strukturalnych do 80%, a ze środków Funduszu Spójności - w odniesieniu do niektórych regionów peryferyjnych - nawet do 85% wydatków publicznych. Likwidacja Inicjatyw Wspólnotowych, (URBAN i EQUAL) ich cele mają być realizowane przez politykę spójności oraz rozwoju obszarów wiejskich (LEADER). INTERREG osobny cel

11 Zmiany i uproszczenia programowania Zniesienie dwóch obecnych dokumentów planistycznych - Podstaw Wsparcia Wspólnoty oraz Uzupełnienia Programu (tylko ewent. dla potrzeb państw członkowskich). Nowość - wprowadzenie Strategicznych Kierunków Wspólnoty i opracowywanych przez państwa członkowskie - przyjmowanych przez Komisję - Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia. Dokumenty te mają zapewnić spójność działań regionalnych, narodowych i wspólnotowych.

12 Uproszczenia Z czterech etapów procedury programowania utrzymany zostaje tylko jeden tzn. sporządzanie monofunduszowych tzn. sporządzanie monofunduszowych programów operacyjnych

13 Perspektywa finansowa górny pułap wydatków w odniesieniu do zobowiązań na poziomie 1,045% DNB, daje to 862,4 mld euro z czego na politykę spójności 307,619 mld euro (czyli 0,37% DNB UE). Wzrost pierwszej kwoty o 4 mld euro w wyniku nacisku PE, Ponad 51% budżetu polityki spójności dla NPC

14 Repartycja w mln euro ( ) L.p. Państwo Fundusz Spójnośc i Konwergencja Konwergencja Efekt statystyc zn. Konkurencyjność i zatrudnienie Phasing in Konkur. i zatrudn. Europejs ka współpra ca terytorial na Ogółem w mln w % Stare państwa członkowskie 1. Austria ,4 2. Belgia ,7 3. Dania ,2 4. Finlandia ,5 5. Francja ,1 6. Grecja ,9 7. Hiszpania 3250 * ,2 8. Holandia ,6 9. Irlandia ,3 10. Luksemburg ,0 11. Portugalia ,2 12. RFN ,6 13. Szwecja ,5 14. Wielka Bryt ,1 15. Włochy ,3

15 Repartycja w mln euro ( ) Nowe państwa członkowskie 16. Cypr ,2 17. Czechy ,7 18. Estonia ,0 19. Litwa ,0 20. Łotwa ,3 21. Malta ,2 22. Polska ,4 23. Słowacja ,3 24. Słowenia ,0 25. Węgry ,3 26. Bułgaria ,0 27. Rumunia ,6 Nierozdzielone ,1 Ogółem UE ,0

16 Dodatkowe środki dla Polski wschodniej Województwo/ liczba ludności w 2005r. Podział kwoty 992,19 mln euro Podział kwoty 1213,39 mln euro Łączna kwota EFRR w mln euro Łączna kwota EFRR per capita oraz przec. w roku (w euro) Lubelskie 264,85 243,72 508,57 233,33/33,3 2179,6 mln Podkarpackie 253,41 234,07 487,48 232,33/33,3 2098,3 Podlaskie 145,61 241,25 386,86 322,49/46,1 1199,7 Świętokrzyskie 156,21 219,09 375,30 292,07/41, mln Warmińskomazurskie 172,11 275,26 447,37 313,15/44,7 1428,6 Polska Wschodnia 8191,2 992, , ,58 269,27/38,5

17 Nowe wspólne inicjatywy KE i europejskich instytucji finansowych JASPERS (Joint Assistance to Support Projects in the European Regions - Wspólna pomoc w realizacji projektów w regionach europejskich), JEREMIE (Joint European Resources for Micro- Enterprises - Wspólne zasoby europejskie dla mikro-przedsiębiorstw), JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas - Wspólne wsparcie europejskie dla trwałego rozwoju w strefach miejskich).

18 Konkluzje zwrot w dotychczasowej polityce spójności, bezprecedensowe zmniejszenie relatywnej wielkości wspólnotowego budżetu największe w historii integracji europejskiej poszerzenie Wspólnot stało się zarazem poszerzeniem najmniej kosztownym dla najzamożniejszych państw członkowskich.

19 Budżet UE a sprawa polska w latach Polska stała się największym beneficjantem wspólnotowej polityki spójności angażując prawie 1/5 jej ogólnych środków, po aktualizacji cen jest to ok. 67 mld euro, ale wyliczono, że redukowanie istniejących w UE-25 dysproporcji przestrzennych rozwoju wymagać będzie okresu co najmniej dwóch pokoleń, o ile nadrabianie dystansu przez nowych członków przebiegać będzie w takim tempie, jakie miało miejsce przed 2007r. w przypadku "krajów kohezji

20 A co na lata ? 20?????

21 Jakie są priorytety budżetowe na nową perspektywę finansową na lata ? 2020? Plan finansowy dla Europy na lata 2014 plus ujawnimy przed końcem czerwca. Będzie to budżet dostosowany do współczesnych realiów, a zarazem ambitny, bo Unia ma coraz więcej kompetencji i oczywiste potrzeby w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, sieci komunikacyjnych, polityki imigracyjnej itp. Budżet to jest polityka wyposażona w środki finansowe, bez których polityczne obietnice zamieniają się w puste deklaracje. Polityka spójności wraz z polityką rolną pozostaną trzonem budżetu europejskiego. Są to tradycyjne polityki, ale nie oznacza to, ze są przestarzałe. Nie ma szans na utrzymanie upraw rolnych w Europie bez dopłat bezpośrednich, chodzi jednak o zmniejszenie różnic między "starymi" a "nowymi" krajami. Nie ma szans na wyrównanie potencjałów i nowoczesną, transeuropejską infrastrukturę bez polityki spójności. [J. Lewandowski]

22 Jeszcze mały drobiazg Teraz powstaje nowy mechanizm "solidarności kryzysowej". Różni się on tym od "solidarności budżetowej", iż jest wymuszony przez okoliczności. Uzgadniany aktualnie trwały fundusz stabilizacyjny strefy euro jest wielokrotnością budżetu UE. Niemiecki podatnik słyszy, że Niemcy będą musiały włożyć 200 mld euro do funduszu, który powstanie w 2013 r. To zupełnie inna skala niż niemiecka składka do europejskiego budżetu, która w roku 2010 wyniosła 23 mld euro. A jeszcze słyszy, że potrzebne są awaryjne pieniądze dla krajów arabskich przeżywających swoją "wiosnę ludów"... [J. Lewandowski]