Ze zbiorów Apteki-Muzeum w Lublinie

Transkrypt

1

2 Ze zbiorów Apteki-Muzeum w Lublinie

3 LUBELSKA OKRÊGOWA IZBA APTEKARSKA ul. Lubartowska 60, Lublin tel./fax (0-81) , (0-81) Internet: BIURO czynne w godzinach: sprawy dotycz¹ce prawa wykonywania zawodu oraz sk³adek cz³onkowskich: codziennie w godzinach: biuro@loia.pl G O D Z I N Y P R Z Y J Ê Æ: PREZES mgr farm. Krzysztof Przystupa œroda prezes@loia.pl V-CE PREZES mgr farm. Marian Mikulski pi¹tek OKRÊGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŒCI ZAWODOWEJ mgr farm. Janina Kisielewska ostatni poniedzia³ek miesi¹ca DYREKTOR BIURA mgr Anna Knieæ codziennie dyrektor@loia.pl RADCA PRAWNY mgr Ma³gorzata GoŸdziewska œroda, pi¹tek radca@loia.pl Numer rachunku bankowego Lubelskiej OIA: Kredyt Bank SA

4 SPIS TREŒCI PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY S³owo Prezesa... 5 List do Premiera RP... 7 Porady prawne w OIA... 9 Refundacje leków w prywatnych ubezpieczeniach zdrowotnych Sytuacja aptekarstwa coraz gorsza, ale wci¹ zale na od nas! Ocena zmian na listach refundacyjnych Aptekarz nie mo e dopisywaæ numeru PESEL pismo NFZ Rozporz¹dzenie w sprawie recept lekarskich Apteki szpitalne i oddzia³y farmacji szpitalnej WIADOMOŒCI Z posiedzenia Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie Kalendarium prac Preszesa i cz³onków ORA w Lublinie Terminy szkoleñ ci¹g³ych aptekarzy APTEKA-MUZEUM w Lublinie Ko³o Emerytów Magistrów Farmacji Og³oszenie Pielgrzymka farmaceutów do Rzymu UROCZYSTOŒCI I WYDARZENIA Jubileusz 50-lecia Pos³ugi Kap³añskiej ks. Józefa Jachimczaka Targi Farmaceutyczne HF Slawex Spotkanie integracyjne PGF Cefarm-Lublin HISTORIA FARMACJI Wk³ad krasnostawskich zakonów w rozwój farmacji i medycyny w czasach I Rzeczpospolitej Roœliny biblijne w Aptece Muzeum... 54

5 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY S OWO PREZESA czerwiec 2008 r. Kole anki i Koledzy!!! Wchodzimy szybkim krokiem w okres urlopowy. Wyludnione miasta, zape³nione miejsca wypoczynku, s³oñce jak na razie dogrzewa sprzyjaj¹c wypoczywaj¹cym. W aptekach coraz mniej chorych i pacjentów, wszyscy odczuwamy wakacje. Szkoda tylko, e my sami, z ró nych wzglêdów, nie zawsze mo emy korzystaæ z uroków lata. Wielu z nas musi zapomnieæ o tym co to urlop i to jest przykre. Z w³asnej nieprzymuszonej woli walczymy, a raczej bronimy siê we w³asnych aptekach jak w niewoli. A perspektywy, niestety nie s¹ obiecuj¹ce. Rzeczywistoœæ wci¹ ta sama, tylko w coraz gorszym wydaniu. Z jednej strony sieci z niskimi cenami, popierane i promowane przez firmy farmaceutyczne, z drugiej zaœ, mo e nie u nas lokalnie, ale na terenie kraju, dzia³ania Funduszu wymierzone tak e w pojedyncze, ma³e apteki. Wiadomo mocni, a wiêc sieci na pewno siê nie dadz¹ maj¹c zapewnion¹ kadrê prawnicz¹. Wszystko jakby siê sprzysiêg³o przeciwko prywatnej ma³ej aptece. Pacjent wêdruje w poszukiwaniu ni szej ceny, a w³adza udaje, e nic z³ego siê nie dzieje. Wolny rynek sam siê ureguluje. Prawda, e przyzwoite podejœcie? Nic dodaæ, nic uj¹æ. Zatem, co dalej? Jak wyjœæ z tej pechowej sytuacji, kiedy bêdziemy mieæ równe szanse, przestaniemy liczyæ grosze, a zaczniemy sprzedawaæ wiedzê zdobyt¹ z takim trudem? Kiedy bêdziemy kowalami w³asnego losu, kiedy bêdziemy decydowaæ o sobie? Ten parali na rynku leków trwa tak d³ugo, e wszystkim nam czasem brakuje si³ i nadziei, e cokolwiek siê zmieni. Jednak nie mo emy zrezygnowaæ. Stale g³oœno mówimy o tym co nas boli, o tym, e razem z aptekami farmaceutów przepada czêœæ tej prawdziwej, dobrej Polski. Piszemy pisma do wszystkich polityków mog¹cych mieæ wp³yw na kszta³t obecnego rynku leków. Wyjaœniamy nieustannie, e poprzez manipulowanie rynkiem przez

6 6 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY firmy farmaceutyczne i brak kontroli ze strony pañstwa, pacjent p³aci za leki krocie, a z bud etu wyp³ywaj¹ bez adnego racjonalnego uzasadnienia miliardy. Podejmowane przez nasz¹ Radê dzia³ania zaczynaj¹ odnosiæ zamierzony skutek. Coraz wiêcej dziennikarzy interesuje siê naszymi problemami, zaczyna rozumieæ problem i w³aœciwie go przedstawia w mediach. Politycy podejmuj¹ z nami rozmowy i apeluj¹ do Komisji Zdrowia. Wydaje siê, e wybrany kierunek dzia³añ jest s³uszny, bo tylko nasza obecnoœæ gdzie tylko siê da, mo e przynieœæ jakieœ rezultaty i cokolwiek zmieniæ. Jednak z przykroœci¹ muszê powiedzieæ, e Naczelna Rada podjê³a uchwa- ³ê zakazuj¹c¹ jej cz³onkom bezpoœrednich wyst¹pieñ do centralnej administracji pañstwowej. Oznacza to koniecznoœæ kierowania wszystkich pism do NRA, gdzie bêd¹ analizowane i jeœli Rada uzna za stosowne, to podejmie dzia³ania w danej sprawie. Pozostawiê tê decyzjê bez komentarza. I jeszcze parê s³ów w nawi¹zaniu do spotkañ z kandydatami na kierowników aptek. Rozmawiam z komisj¹ na temat kwalifikacji i umiejêtnoœci kandydatów i chwilami ogarnia nas przera enie. Wiedza u wielu z nas pozostawia du o do yczenia. PóŸniej nic dziwnego, e niektórzy jako kierownicy aptek, beztrosko wykonuj¹ wszystkie polecenia i rozkazy w³aœcicieli. Zamiast budowaæ zawód, podnosiæ jego wartoœæ, dbaæ o etykê i morale, podnosiæ presti farmaceuty w spo³eczeñstwie, zrezygnowani podporz¹dkowuj¹ siê zaleceniom dyrektorów sieci bez wzglêdu na swoje zdanie. Tylko co bêdzie jak siê wydarzy nieszczêœcie, kto wtedy bêdzie wêdrowa³ do s¹du. A gdzie nasza godnoœæ? Szacunek dla samego siebie? Nawo³ujê do rozs¹dku, rozwagi i poznawania prawa dla w³asnego bezpieczeñstwa. Aptekarze zadbajmy o w³aœciwe oblicze naszego zawodu, nie dajmy siê poni aæ, nie pozwalajmy na ³amanie prawa na nasz koszt, bo to my koñczyliœmy studia i to my bêdziemy odpowiadali za b³êdy, nadu ycia i inne dzia³ania poza prawem w kierowanych przez nas aptekach. Taka jest w³aœnie smutna rzeczywistoœæ. Zastanówmy siê póki jeszcze czas, co nam wolno, a czego nie. yczê wszystkim udanych wakacji, du o s³oñca i radoœci i zas³u onego odpoczynku. Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa

7 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 7 LIST DO PREMIERA RP Szanowny Pan Donald Tusk Premier RP Lublin, dn. 3 czerwca 2008r. Szanowny Panie Premierze Nie tak dawno Gazeta Fakt zachêca³a do przekazania za jej poœrednictwem listów do Premiera. Uwierzy³em, e zgodnie z obietnic¹, wszystkie listy Pan Premier przeczyta i odpowie. Widocznie poruszony przez nas temat wyda³ siê komuœ zbyt niewygodny lub za ma³o interesuj¹cy, nawet na to, by udzieliæ odpowiedzi w Pana imieniu. Problem jest jednak na tyle wa ny, e pozwalam sobie skierowaæ bezpoœrednio na rêce Pana Premiera ten list. Sprawa nie dotyczy tylko naszego œrodowiska aptekarzy, lecz wszystkich pacjentów, a w szczególnoœci bud etu pañstwa. Zale y nam na tym, eby wiedzia³ Pan, co siê dzieje w farmacji i na rynku leków. Jak wiele pieniêdzy jest marnowane poprzez brak w³aœciwej kontroli i wadliwie funkcjonuj¹ce przepisy prawne. Rynkiem aptecznym rz¹dz¹ firmy farmaceutyczne, które bez jakiegokolwiek nadzoru robi¹, co tylko chc¹. Ceny na leki refundowane jak i nierefundowane naliczaj¹ z sufitu i co gorsze nikt tego nie sprawdza i nie interweniuje. Okradany jest zarówno pacjent jak i bud et pañstwa. W Polsce leki s¹ najdro sze w Europie. Czy uwierzy Pan Premier, e bardziej op³aca siê kupowaæ leki w Niemczech, e po³udniowa czêœæ Polski wyje d a po leki na S³owacjê, bo tam kosztuj¹ mniej bez zni ek ni u nas z refundacj¹? Czy bêd¹c jednym z najbiedniejszych pañstw w Unii staæ nas na tak¹ politykê i brak kontroli wydatków refundacyjnych? Zacznijmy oszczêdzaæ i dbaæ o bud et pacjenta, bo za chwilê nie bêdziemy mogli zapewniæ pacjentom nawet leków ratuj¹cych ycie, a bogate firmy farmaceutyczne bêd¹ œmiaæ siê i liczyæ zyski. Obecna sytuacja doprowadza te do ca³kowitego zniszczenia polskich ma- ³ych aptek, faworyzuj¹c obcy kapita³.

8 8 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Dzisiaj dosz³o do tego, e panosz¹ce siê firmy stosuj¹ promocje pakietowe (kilka pozycji leków danej firmy) lub iloœciowe, proponuj¹c swoje preparaty ze zni k¹ rzêdu nawet 60-70%. Potwierdza to bezwzglêdnie fakt, e ceny powinny byæ po prostu ni sze. Obecnie korzystaj¹ z tych promocji tylko du e firmy sieci maj¹ce po kilkanaœcie czy kilkadziesi¹t aptek (kapita³ oczywiœcie nie polski, zyski wywo one z kraju). Os³abia to pozycjê na rynku ma³ych prywatnych aptek, które z tych wszystkich cudownych promocji producenta nie mog¹ skorzystaæ. I tak te mniejsze placówki powoli przepadaj¹ i za chwilê ju ich po prostu nie bêdzie. I trzeba bêdzie powróciæ do komunistycznych czasów, kiedy do apteki by³o kilkadziesi¹t kilometrów. Przecie sieci w ma³ych miejscowoœciach aptek nie otworz¹, bo siê to po prostu nie op³aci. Tylko czy w³aœnie o to chodzi³o, abyœmy zamknêli swoje apteki i poszli na s³u bê do obcych? Czy mo e mamy wyjechaæ, bo po co w kraju wykszta³ceni aptekarze z doœwiadczeniem? Jesteœmy zdesperowani, walczymy do koñca, ale si³y s¹ zdecydowanie nierówne i je eli nie bêdzie interwencji ze strony pañstwa na pewno przegramy. Tylko pytanie, po której stronie zechc¹ stan¹æ rz¹dz¹cy? Aptekarzy i pacjentów czy te proœciej bêdzie wesprzeæ obcy kapita³? Nikt nie reaguje na nasze wo³anie, nasze pisma. Prasa pisze przewa nie Ÿle i nieprawdê na czyjeœ zamówienie. Chorzy wyzywaj¹ nas od z³odziei i trudno im siê dziwiæ, bo jak zrozumieæ tak znaczne ró nice w cenach miêdzy aptekami. Tylko gdzie jest Konstytucja, je eli chorzy na kulach, na wózkach wêdruj¹ po aptekach w poszukiwaniu tañszych leków? A najwa niejsze dlaczego tak siê dzieje? Dlaczego ktoœ w unijnym, praworz¹dnym kraju pozwala na taki ba³agan i nie pilnuje pieniêdzy pañstwa i chorego? Apteka i hurtownia ma sta³e mar e i to niskie, a ile zarabia firma, je eli staæ j¹ na obni enie cen dla wybranych du ych sieci aptek nawet do 80%? Przecie to jest chore i nadaje siê do leczenia, tylko nie przez lekarzy, a s³u by specjalne. Szpitale w przetargach kupuj¹ leki za 1/10 ceny, tej za któr¹ nabywa je apteka lub za symboliczne grosze. I nie jest to oczywiœcie gest dobrej woli ze strony firm. Wiadomo pacjent po wyjœciu ze szpitala nadal pozostanie przez d³ugi czas na leczeniu i wtedy firma odbije sobie wszystko z nawi¹zk¹. Gdzie tu uczciwoœæ, lojalnoœæ czemu Narodowy Fundusz Zdrowia nie reaguje maj¹c tak ogromne ró nice w refundacji za ten sam lek? Prosto mo na

9 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 9 obliczyæ jaki jest narzut ze strony firmy. Nikogo nie interesuje, e tak ogromne pieni¹dze wyciekaj¹ z bud etu bez adnego uzasadnienia. Zaœ krzyczy g³oœno siê, e brak jest œrodków na leczenie. Zacznijmy ceniæ nasze wspólne pieni¹dze. Zakupy w aptece nie s¹ luksusem ani przyjemnoœci¹, to przewa nie koniecznoœæ, czêsto do koñca ycia. I tego na pewno wszyscy kiedyœ doœwiadczymy. Zatem apelujê do Pana, Panie Premierze, proszê zadbaæ o pacjenta i jego zdrowie, jak i finanse, a tak e o polsk¹ aptekê, abyœmy mogli godnie i spokojnie realizowaæ swoje zadania, jak to jest na ca³ym œwiecie. Dziêkuje za poœwiêcony czas, a gdybym móg³ s³u yæ swoja osob¹, pozostajê do dyspozycji Pana Premiera. Z powa aniem Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa Szanowne Kole anki! Szanowni Koledzy! PORADY PRAWNE W OIA W zwi¹zku z coraz czêœciej otrzymywanymi informacjami z terenu innych okrêgowych izb aptekarskich o budz¹cych w¹tpliwoœci dzia³aniach niektórych Oddzia³ów Narodowego Funduszu Zdrowia, apelujê do Kole anek i Kolegów w³aœcicieli aptek o ka dorazowe zasiêganie opinii Radcy Prawnego LOIA w przypadkach zakwestionowania przez NFZ zrealizowanych recept, a szczególnie w tych, w których zosta³y ju zrefundowane. Z powa aniem Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa

10 10 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY REFUNDACJE LEKÓW W PRYWATNYCH UBEZPIECZENIACH ZDROWOTNYCH A P T E K A R Z E - wszyscy - W zwi¹zku z pojawiaj¹cymi siê na terenie dzia³ania naszej Izby propozycjami zawierania przez apteki umów z prywatnymi ubezpieczycielami, zwracam uwagê, e zapisy umów mog¹ byæ niezgodne z przepisami prawa i niekorzystne dla w³aœcicieli aptek. St¹d proszê o wnikliwe przeanalizowanie treœci proponowanych umów i kontakt z radc¹ prawnym Izby w celu unikniêcia nieprawid³owoœci w tym zakresie. W za³¹czeniu przekazujemy treœæ opinii prawnej, napisanej dla jednej z aptek dzia³aj¹cych na terenie Œl¹skiej Izby przez mec. B. Jêdryczko. Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa O p i n i a... w mojej ocenie podpisanie umowy w przedstawionym brzmieniu poci¹ga za sob¹ bardzo du e ryzyko. Zgodnie z art. 103 ust. 2 pkt 4a Prawa farmaceutycznego, Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny mo e cofn¹æ zezwolenie na prowadzenie apteki, je eli apteka przekazuje, z wy³¹czeniem Inspekcji Farmaceutycznej i Narodowego Funduszu Zdrowia, dane umo liwiaj¹ce identyfikacjê indywidualnego pacjenta, lekarza lub œwiadczeniodawcy. Abstrahuj¹c od faktu, e poszczególne postanowienia umowy s¹ niekorzystne lub niefortunnie sformu³owane, to jednak podstawow¹ kwesti¹ jest, e istota wspó³pracy pomiêdzy Farmacare a aptekami opiera siê w³aœnie na przekazywaniu szczegó³owych danych umo liwiaj¹cych identyfikacjê pacjenta i lekarza który wystawi pacjentowi receptê. Podkreœlam z ca³¹ moc¹, e zakaz w Prawie farmaceutycznym dotyczy nie tylko przekazywania danych identyfikuj¹cych pacjenta korzystaj¹cego

11 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 11 z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, ale jakiegokolwiek pacjenta w tym tak e tego, który nabywa leki nie korzystaj¹c z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego czy te prywatnych ubezpieczeñ zdrowotnych. Nie ma adnych w¹tpliwoœci e równie przekazywanie danych o których mowa wy ej w formie elektronicznych zestawieñ czy te innego przekazu elektronicznego jest przekazywaniem w rozumieniu art. 103 ust. 2 pkt 4a Prawa farmaceutycznego. Poniewa przekazywanie tych danych jest istot¹ umowy i na ich podstawie dokonywany ma byæ zwrot czêœci ceny leku zakupionego przez pacjenta Medicover, trudno wprowadzaæ jakiekolwiek zmiany do umowy w celu dostosowania jej treœci do przepisów prawa. Aby w ogóle myœleæ o legalnej wspó³pracy z Farmacare mo liwe s¹ dwa wyjœcia: 1) Farmacare dostosuje model wspó³pracy do obowi¹zuj¹cych przepisów prawa w zakresie prowadzenia aptek, 2) Przedsiêbiorca prowadz¹cy Aptekê lub Farmacare uzyska pisemn¹ zgodê Narodowego Funduszu Zdrowia i Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego na przekazywanie danych okreœlonych w umowie Farmacare. Z doœwiadczenia wiem, e Farmacare proponuje zawarcie takiej umowy osobom prowadz¹cym du e apteki, zwykle w wiêkszych miastach. Jednak e nie mam wiedzy o tym aby ktokolwiek uzyska³ zgody NFZ lub Inspekcji. Z uwagi na ryzyko cofniêcia zezwolenia nie wiem czy wiele osób zdecydowa³o siê na podpisanie umowy w aktualnym jej brzmieniu - ja to zdecydowanie na obecnym etapie odradzam. Powy sza kwestia jest w moim odczuciu zasadnicza, jednak e równie inne postanowienia umowy mog¹ budziæ w¹tpliwoœci z punktu widzenia osoby prowadz¹cej aptekê. Przede wszystkim kwestia odp³atnoœci korzystania z oprogramowania - umowa skonstruowana jest tak, e za mo liwoœæ korzystania z oprogramowania Farmacare p³aci siê 2000 z³otych rocznie oczywiœcie kwota ta jest kompensowana z kwotami zwracanymi przez Farmacare. Ponadto w umowie zastrze one jest zobowi¹zanie do informowania o utracie ³¹cznoœci on-line trwaj¹cej d³u ej ni 3 godziny, podczas gdy nie wynika z umowy, e obowi¹zek ³¹cznoœci dotyczy godzin czynnoœci apteki.

12 12 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Nie do koñca wyraÿnie okreœlone s¹ uprawnienia Farmacare w zakresie nadzorowania i koordynowania kana³ów dystrybucji produktów leczniczych zawartych w zestawieniu nie wiadomo czy ma to polegaæ na wskazywaniu konkretnych dostawców czy te wytycznych co do cen nabycia. Brak jest równie zastrze enia, e materia³y promocyjne dostarczane przez Farmacare i umieszczane w izbie ekspedycyjnej bêd¹ w swej treœci zgodne z przepisami prawa a ryzyko w tym zakresie ponosi kierownik apteki. Kwestia d³ugoœci okresu rozliczeniowego wynika zapewne z konstrukcji programu, jednak e w sytuacji gdy i tak jest zachowana ³¹cznoœæ on line to miesiêczny okres rozliczeniowy jest chyba zbyt d³ugi. Nie do koñca zrozumia³e jest zastrze enie zawarte w pkt 4.1 umowy e cena produktów leczniczych objêtych zestawieniem stosowana przez aptekê nie ulega zmianie w wyniku przyst¹pienia Apteki do programu" bior¹c pod uwagê fakt, e zestawienia aktualizowane s¹ raz w roku, mo na domniemywaæ e cena danego leku ma byæ przez ca³y rok sta³a, co w konkretnych warunkach gospodarczych mo e doprowadziæ do absurdalnych sytuacji. Wszelkie niezgodnoœci w rozliczeniach musz¹ byæ zg³aszane w ci¹gu dwóch dni, po tym terminie reklamacja mo e nie zostaæ uwzglêdniona. Termin dwóch dni jest nawet w stosunkach gospodarczych zbyt krótki aby by³ uznany za odpowiedni. Kara umowna zastrze ona na wypadek niezachowania poufnoœci jest wygórowana, a ponadto nale y mieæ œwiadomoœæ istotnych trudnoœci dowodowych aby wykazaæ e druga strona naruszy³a obowi¹zek tajemnicy, zw³aszcza gdy weÿmie siê pod uwagê elektroniczn¹ formê przekazywania wzajemnie informacji oraz fakt zainstalowania oprogramowania Farmacare na komputerach w aptece. Jakkolwiek podjêcie wspó³pracy z podmiotem prowadz¹cym dzia³alnoœæ w zakresie prywatnych ubezpieczeñ zdrowotnych jest przysz³oœciowa, to jednak musi byæ ona oparta o takie regulacje umowne które nie bêd¹ naruszaæ prawa ani nara aæ apteki na negatywne konsekwencje, a w szczególnoœci cofniêcie zezwolenia. Z powa aniem, B. Jendryczko

13 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 13 SYTUACJA APTEKARSTWA CORAZ GORSZA, ALE WCI ZALE NA OD NAS! D³ugo siê zastanawia³em, jak opisaæ obecn¹ sytuacjê, poniewa moim zadaniem jest pokrzepiaæ i nawo³ywaæ do obrony aptekarstwa, nie zaœ opisywaæ jego upadek. Zawsze powtarza³em, e nigdy nie jest tak Ÿle, by nie mog³o byæ gorzej i dlatego wci¹ warto siê staraæ, by uratowaæ to, co jeszcze pozosta³o. Byæ mo e tak dramatyczna sytuacja bêdzie wreszcie dla niektórych kub³em lodowatej wody i przynajmniej rozs¹dne kierowanie swoich zamówieñ zwiêkszy szanse na przed³u enie istnienia naszych aptek? Przyznam siê, e obserwuj¹c obecn¹ sytuacjê jestem coraz bardziej za³amany i nie pociesza mnie nawet to, e ju dawno mia³em racjê gdy ostrzega- ³em, e tak to bêdzie wygl¹da³o, je eli indywidualni w³aœciciele aptek bêd¹ pope³niaæ tak podstawowy i kardynalny ekonomicznie b³¹d, kieruj¹c zamówienia do swojej konkurencji! Przecie wystarczy³oby, by ka dy indywidualny w³aœciciel mia³ tylko niewielki wk³ad w obronê swojej apteki i zamawia³ towar tylko w tych hurtowniach, które nie rozwijaj¹ swoich sieci aptek, czyli nie odbieraj¹ nam rynku aptecznego. Wystarczy zrobiæ tak niewiele i to nawet z myœl¹ wy³¹cznie o swoim interesie, by w znacz¹cym stopniu zwiêkszyæ szanse utrzymania swojej apteki. W czym wiêc tkwi problem? Czy aptekarze s¹ a tak ³atwowierni i naiwni? A mo e jesteœmy a tak cwani i pazerni, e dostajemy to na co zas³u yliœmy? Mieliœmy z³oty róg, który z w³asnej winy utraciliœmy zmieniaj¹c wielkie nadzieje, marzenia i prawdziwe aptekarstwo w upadaj¹ce straganiarstwo! Dzisiaj sytuacja jest tragiczna, gdy aptekarze wykarmili lwa, który siê wzmocni³ i nas po era, zaœ prosta zasada ekonomii jest nadal aktualna: je eli indywidualni aptekarze bêd¹ kierowaæ zamówienia do takich hurtowni jak PGF, Farmacol czy ACP Pharma, które tworz¹ w³asne sieci aptek, to tylko przyspiesz¹ klêskê gospodarcz¹ aptekarstwa polskiego, razem ze wszystkimi firmami, które maj¹ szansê istnieæ tylko przy rozproszonym rynku aptecznym. Jako prezes Rady Œl¹skiej Izby Aptekarskiej czêsto rozmawiam z wieloma aptekarzami, w tym z kandydatami na kierowników aptek. Ostatnio wœród dziewiêciu kandydatów na kierowników aptek by³y trzy farmaceutki, które straci³y swoje apteki, z czego dwie z nich po likwidacji sp³acaj¹ du e zale-

14 14 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY g³oœci finansowe wobec hurtowni. Jednej uda³o siê sprzedaæ aptekê i unikn¹æ d³ugów. Czwarta kandydatka zatrudnia³a siê w kolejnej aptece, gdy w³aœciciel niefarmaceuta splajtowa³ po 4 miesi¹cach dzia³alnoœci, a kierowniczka nie otrzyma³a pensji za ostatnie 3 miesi¹ce. Nasza Izba poœredniczy w sprzeda y aptek i niestety ostatnio czêsto trafiaj¹ do nas oferty od bankrutuj¹cych aptekarzy. Ich niewielkimi aptekami nikt nie jest zainteresowany nawet za sp³atê d³ugów czy równowartoœæ towaru apteki, a ich obroty nie pozwalaj¹ na dalsze funkcjonowanie. Ka dy z nas rozgl¹da siê dooko³a swojej apteki, czy gdzieœ nie powstaje kolejna placówka, czy ktoœ nie wdra a kolejnego pomys³u marketingowego na zniszczenie konkurencji. W dodatku niektórzy namawiaj¹ aptekarzy na otwieranie kolejnych aptek, argumentuj¹c to zwiêkszeniem szansy na utrzymanie siê. Ja zaœ obserwujê, jak aptekarze otwieraj¹c sobie wzajemnie kolejne apteki pod nosem, wpêdzaj¹ siê w jeszcze wiêksze do³ki finansowe. Oczywiœcie jest to super okazja do ³atwego wykupienia kolejnych aptek dla tych, którzy tworz¹ w³asne, du e sieci! Fatalne jest tak e to, e nawet nie widaæ ju adnej nadziei i szansy na poprawienie siê sytuacji, co bardzo Ÿle wró y indywidualnym aptekom i zawodowi, ale w³aœnie dlatego powinniœmy szczególny nacisk po³o yæ na te ostatnie mo liwoœci, które zale ¹ od nas i na które mamy jeszcze wp³yw! Powtórzê, e najwiêkszym b³êdem jest kierowanie zamówieñ do hurtowni tworz¹cych swoje sieci aptek, gdy to one zgotowa³y nam najwiêksze piek³o poprzez rozkrêcenie popytu na wykup aptek. Otwieranie przez hurtownie w³asnych aptek i rozwój tych sieci to dla nas gwóÿdÿ do trumny. Odczujemy to boleœnie, gdy hurtownie te uniezale ni¹ siê od naszych zakupów. Natomiast najdotkliwszy obecnie skutek ich dzia³alnoœci, to skupowanie aptek, co podsyca tworzenie agresywnych sieci i minisieci aptek tworzonych wy³¹cznie na sprzeda. Takie sieci czêsto nie mia³yby szansy utrzymania siê na rynku z uwagi na wysokie koszty i niskie dochody, ale maj¹c w perspektywie du y zarobek przy ich sprzeda y hurtowni farmaceutycznej, kalkulacja biznesu przedstawia siê zupe³nie inaczej, gdy hurtownia skupuje te sieci, a pewnie nawet organizuje ich powstawanie na podstawione spó³ki i osoby. Zreszt¹ nasza Izba wykaza³a to na podstawie analizy rozwijanych sieci aptek Farmacolu. A sk¹d te hurtownie maj¹ na to pieni¹dze? Oczywiœcie z Pañstwa aptek i zysków ze wspó³pracy z Wami! Pañstwo sami niszczycie swoje apteki napêdzaj¹c w³asnymi zamówieniami przejmowanie rynku aptecznego przez sieci, które prêdzej czy póÿniej tak e zagro ¹ i poch³on¹ Wasz¹ aptekê.

15 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 15 Kiedyœ nawo³ywa³em, by nie by³o za póÿno i byœmy bronili naszych aptek - niestety by³ to g³os wo³aj¹cego na puszczy. Krótkowzrocznoœæ wielu aptekarzy doprowadzi³a do tragedii indywidualnego aptekarstwa. Dzisiaj jest ju za póÿno by do tego nie dopuœciæ ale jeszcze nie jest za póÿno, by powstrzymaæ szybkie i prawie ca³kowite zniszczenie pozosta³ych aptek, które daj¹ nadziejê na utrzymanie a mo e nawet odrodzenie indywidualnego aptekarstwa. Chcia³bym bardzo wierzyæ, e jeszcze mamy tak¹ szansê, choæ z przykroœci¹ stwierdzam, e jak dotychczas to udowadniamy, e aptekarz zarówno przed szkod¹ jak i po szkodzie g³upi. Mo e jednak dziêki tak bolesnej lekcji jak¹ otrzymaliœmy, w szczególnoœci za ³atwowiernoœæ i naiwnoœæ, coœ w tym przys³owiu zmienimy? ycz¹c wielu przemyœleñ i rozs¹dnych decyzji, gdy nigdy nie jest tak Ÿle by nie mog³o byæ gorzej! Prezes Rady Œl¹skiej Izby Aptekarskiej dr farm. Stanis³aw Piechula Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Bia³ej Podlaskiej zatrudni magistra farmacji w Aptece Szpitalnej Wymagania dla osoby ubiegaj¹cej siê o to stanowisko: - wykszta³cenie wy sze - magister farmacji po kierunku farmacja apteczna lub kliniczna, - aktualne prawo wykonywania zawodu, - doœwiadczenie w przygotowywaniu procedur przetargowych, - dobra znajomoœæ przygotowywania leków ja³owych. Oferty zawieraj¹ce list motywacyjny, CV, kopie dokumentów potwierdzaj¹cych posiadanie wymaganego wykszta³cenia oraz kwalifikacji nale y z³o yæ w Sekretariacie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Bia³ej Podlaskiej ul. Terebelska w terminie 14 dni od ukazania siê og³oszenia.

16 16 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY OCENA ZMIAN NA LISTACH REFUNDACYJNYCH Pan Marek Twardowski Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Warszawa, dn. 4 czerwca 2008 r. Szanowny Panie Ministrze! Odpowiadaj¹c na pismo Pana Ministra z dnia 28 maja br. w sprawie zaopiniowania projektów rozporz¹dzeñ Ministra Zdrowia w sprawie: 1) wykazu chorób oraz wykazu leków i wyrobów medycznych, które ze wzglêdu na te choroby s¹ przepisywane bezp³atnie, za op³at¹ rycza³tow¹ lub za czêœciow¹ odp³atnoœci¹, 2) wykazu leków podstawowych i uzupe³niaj¹cych oraz wysokoœci odp³atnoœci za leki uzupe³niaj¹ce, 3) limitów cen i wyrobów medycznych wydawanych œwiadczeniobiorcom bezp³atnie, za op³at¹ rycza³tow¹ lub czêœciow¹ odp³atnoœci¹, 4) wykazu cen urzêdowych hurtowych i detalicznych produktów leczniczych i wyrobów medycznych. - przedstawiam nastêpuj¹ce stanowisko - Ocenê zmian na listach refundacyjnych zawartych w projektach rozporz¹dzeñ Ministra Zdrowia przekazanych do uzgodnieñ zewnêtrznych w dniu r.. Projekty rozporz¹dzeñ przekazane do konsultacji spo³ecznych w dniu 28 maja 2008r. zawieraj¹ du ¹ liczbê zmian. Niestety, wydaje siê, e podobnie jak to by³o w przypadku poprzednich zmian na listach refundacyjnych w grudniu ubieg³ego roku, g³ównym beneficjentem tych zmian bêdzie NFZ. Proponowana nowelizacja list refundacyjnych nie zawiera nowych substancji czynnych, a dopisanych leków generycznych jest niewiele ponad dwadzieœcia. Znaczna liczba zmian cen i limitów jest mniejsza ni 20 groszy, a dla ponad stu preparatów limit zosta³ zmieniony o jeden lub dwa grosze. Liczba leków, dla których limit zosta³ obni ony jest prawie piêciokrotnie wiêksza, ni liczba leków, dla których limit zosta³ zwiêkszony oraz liczba

17 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 17 leków z obni on¹ cen¹ urzêdow¹. Jest to wyraÿna dysproporcja która spowoduje, e znaczna liczba pacjentów zap³aci wiêcej za swoje leki po pierwszym lipca 2008r. Dotyczy to zarówno leków z wykazu leków podstawowych i uzupe³niaj¹cych, jak i leków stosowanych w chorobach przewlek³ych. 1) Zmiany w wykazie leków podstawowych i uzupe³niaj¹cych Obni ona zosta³a cena urzêdowa oko³o 20 preparatów, ale równoczeœnie w wykazie tym obni ono limit dla ponad 250 preparatów. Obni ki cen urzêdowych oraz limitów w wybranych przedzia³ach kwot przedstawione zosta- ³y na wykresie 1. Wykres 1. Liczba leków o obni onych cenach urzêdowych oraz limitach w wybranych przedzia³ach kwot - lista podst.-uzup. WyraŸnie wiêksza skala obni ek limitów w stosunku do obni ek cen urzêdowych przek³ada siê oczywiœcie na zwiêkszenie odp³atnoœci pacjentów za leki. W wykazie tym jest te jednak doœæ du a liczba leków, dla których op³ata pacjenta zostanie obni ona - na skutek obni enia ceny urzêdowej i/lub podwy szenia limitu (w przypadku 31 leków, ale tylko dla 9 leków zwiêkszenie limitu przekracza 1 z³). Wprawdzie obni enie zap³aty pacjenta nast¹pi dla ponad 40 leków, to jednak dla prawie 250 leków zap³ata pacjenta zostanie zwiêkszona. Na szczêœcie dla oko³o 100 leków podwy ka op³aty pacjenta wyniesie zaledwie

18 18 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 1 grosz. Skala obni ek oraz zwiêkszenia zap³aty pacjenta w wybranych przedzia³ach kwot przedstawiona zosta³a na wykresie 2. Wykres 2. Liczba leków o obni onej oraz zwiêkszonej zap³acie pacjenta w wybranych przedzia³ach kwot - lista podst.-uzup. Przewaga leków, które podro ej¹ dla pacjentów po nowelizacji jest wiêc bardzo wyraÿna. Mo e te podwy ki nie s¹ drastyczne (g³ównie poni ej 1 z³), ale dotycz¹ leków bardzo czêsto przepisywanych. 2) Zmiany w wykazie leków stosowanych w chorobach przewlek³ych Obni ona zosta³a cena urzêdowa ponad 60 preparatów, ale podobnie jak w przypadku poprzedniego wykazu liczba leków, dla których obni ono limit jest znacznie wiêksza i wynosi ponad 200. Obni ki cen urzêdowych oraz limitów w wybranych przedzia³ach kwot przedstawione zosta³y na wykresie 3. Znacznie wiêksza liczba leków o obni onym limicie w zakresie 1-30 z³ w stosunku do liczby leków o obni onej cenie urzêdowej w tym przedziale powoduje zwiêkszenie odp³atnoœci pacjentów dla du ej grupy leków. W wykazie tym liczba leków, dla których op³ata pacjenta zostanie obni ona (na skutek obni enia ceny urzêdowej i/lub podwy szenia limitu), jest prawie trzy i pó³ raza mniejsza od liczby leków, dla których op³ata pacjenta zostanie zwiêkszona.

19 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 19 Wykres. 3. Liczba leków o obni onych cenach urzêdowych oraz limitach w wybranych przedzia³ach kwot - lista przewl. Chocia obni enie zap³aty pacjenta nast¹pi dla prawie 40 leków, to jednak dla prawie 150 leków zap³ata pacjenta zostanie zwiêkszona. Skala obni- ek oraz zwiêkszenia zap³aty pacjenta w wybranych przedzia³ach kwot przedstawiona zosta³a na wykresie 4. Wykres 4. Liczba leków o obni onej oraz zwiêkszonej zap³acie pacjenta w wybranych przedzia³ach kwot - lista przewl. Równie w przypadku wykazu leków stosowanych w chorobach przewlek³ych liczba leków, dla których zap³ata pacjenta zwiêkszy siê o 1-30 z³ jest znacznie wiêksza, ni liczba leków dla których zap³ata pacjenta obni y siê.

20 20 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 3) Podsumowanie Przedstawione projekty zmian na listach refundacyjnych s¹ niestety kontynuacj¹ zwiêkszania stopnia wspó³p³acenia za leki przez pacjentów. Trudno zrozumieæ taki kierunek proponowany przez Ministerstwo Zdrowia w latach charakteryzuj¹cych siê szybkim wzrostem gospodarczym oraz sta³ym zwiêkszaniem sk³adki na ubezpieczenie zdrowotne, p³aconej równie przez emerytów i rencistów. Stopieñ wspó³p³acenia przez pacjentów za leki w Polsce jest prawdopodobnie najwy szy w Europie i dzia³ania Ministerstwa Zdrowia powinny zmierzaæ w odwrotnym kierunku, ni propozycje przes³ane do konsultacji spo³ecznych. Oszczêdnoœci na listach refundacyjnych proponowane przez Ministerstwo Zdrowia s¹ tylko pozorne. W wyniku braku stosowania przez pacjentów w³aœciwej farmakoterapii, spowodowanego zbyt ma³¹ refundacj¹ leków, znacznie wiêksze wydatki mog¹ w przysz³oœci ponieœæ inne ogniwa systemu ochrony zdrowia, np. w wyniku koniecznego leczenia szpitalnego. Niewykupienie leków przez pacjentów mo e te przyczyniæ siê do zwiêkszonej liczby powik³añ i zgonów. Przy nowelizacji list refundacyjnych nale y wzi¹æ pod uwagê równie wy ej wymienione aspekty. Od lat œrodowisko aptekarskie czeka na takie zmiany na listach refundacyjnych, które zmniejszy³yby obci¹ enia finansowe przynajmniej dla wiêkszoœci pacjentów. Niestety zaproponowane przez Ministerstwo Zdrowia zmiany nie spe³niaj¹ tych oczekiwañ. Powy sze obliczenia do analizy zmian na listach leków refundowanych przeprowadzone zosta³y z wykorzystaniem relacyjnej bazy danych. Porównanie projektów zmian na listach leków refundowanych mo liwe jest w relacyjnej bazie danych wy³¹cznie w oparciu o kody EAN. Dlatego analiza nie mo e uwzglêdniaæ zmian dotycz¹cych preparatów bez kodu EAN (np. opatrunki hydrokoloidowe, hydrapolimerowe, alginianowe, testy paskowe, strzykawki do insuliny). Ca³kowita liczba preparatów bez kodu EAN jest jednak stosunkowo bardzo ma³a. Dodatkowo pragniemy zauwa yæ, e lista leków stosowanych w chorobach przewlek³ych zawiera pozycje niedostêpne od kilku lat (intal. Cromogen, Humulin M2), a tak e niedostêpne na rynku postacie np. Humaject M3.N, Ins. Ultralente WOS. Z wyrazami szacunku Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz

21 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY APTEKARZ NIE MO E DOPISYWAÆ NUMERU PESEL PISMO NFZ 21 NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia - ODPIS - Pan/Pani Dyrektor Oddzia³u Wojewódzkiego NFZ - wszyscy- Warszawa, dn. 30 maja 2008 r. Opinia Biura Prawnego z dnia 2 lipca 2007 r. dopuszcza mo liwoœæ dopisywania przez farmaceutê numeru PESEL pacjenta na recepcie jako jednej z brakuj¹cych danych, jaka apteka mo e uzupe³niæ, zosta³a przyjêta jako oficjalne stanowisko Funduszu. Stanowisko to zosta³o przyjête w sytuacji, gdy lekarze udzielaj¹cy œwiadczeñ w ramach akcji strajkowej odmawiali wpisywania na receptach numerów PESEL. Stanowisko Funduszu wychodzi³o wiêc naprzeciw oczekiwaniom pacjentów, którzy mogli realizowaæ recepty pomimo tego, e lekarz przepisuj¹cy leki nie wpisa³ na recepcie nr PESEL. Jednak w zwi¹zku z otrzymaniem stanowiska Ministra Zdrowia sprawuj¹cego nadzór nad Funduszem, wyra onego w piœmie znak: MZ-PLO /GK/07, z którego wynika, ze aptekarz nie mo e dopisywaæ numeru PESEL, zasadne jest przyjêcie od chwili obecnej stanowiska Ministra Zdrowia jako interpretacji obowi¹zuj¹cej. Proszê o poinformowanie o powy szym Okrêgowe Izby Aptekarskie. Z upowa nienia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Zastêpca Prezesa ds. Medycznych (-) Jacek Grabowski

22 22 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY NFZ OW w Lublinie Komunikat dla Aptek dotyczy dopisywania numeru PESEL pacjenta Komunikat Informacja dotycz¹ca interpretacji zapisu 16 ust.1 pkt 3 Rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2007 roku w sprawie recept lekarskich (Dz.U. Nr 97, poz. 646 ze zm.) Zgodnie z zapisem 16 ust.1 pkt 3 Rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie recept lekarskich (Dz.U. Nr 97, poz. 646 ze zm.) osoba wydaj¹ca lek nie mo e dopisywaæ numeru PESEL na recepcie, a jedynie mo e go skorygowaæ w przypadku wpisania mylnie lub w sposób nieczytelny przez lekarza, na podstawie dokumentów przedstawionych przez osobê okazuj¹c¹ receptê, z umieszczeniem odpowiedniej adnotacji oraz swojego podpisu. Z -ca Dyrektora ds. Medycznych Lubelskiego OW NFZ Bo enna Zasada ród³o informacji: Pismo Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia; r. Wydzier awiê aptekê w Lublinie na 10 lat (z mo liwoœci¹ przed³u enia umowy) Lokal na aptekê z promes¹ Oferty: tel

23 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 23 Rozporz¹dzenie w sprawie recept lekarskich ROZPORZ DZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 24 czerwca 2008 r. zmieniaj¹ce rozporz¹dzenie w sprawie recept lekarskich Na podstawie art. 45 ust. 3 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943, z póÿn. zm. 2) ) zarz¹dza siê, co nastêpuje: 1 W rozporz¹dzeniu Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie recept lekarskich (Dz. U. Nr 97, poz. 646 i Nr 247, poz. 1843) wprowadza siê nastêpuj¹ce zmiany: 1) w 36 w ust. 3 wyrazy do dnia 30 czerwca 2008 r." zastêpuje siê wyrazami do dnia 31 grudnia 2008 r."; 2) w 37 wyrazy do dnia 30 czerwca 2008 r." zastêpuje siê wyrazami do dnia 31 paÿdziernika 2008 r.". 2 Rozporz¹dzenie wchodzi w ycie z dniem 1 lipca 2008 r. MINISTER ZDROWIA ) Minister Zdrowia kieruje dzia³em administracji rz¹dowej - zdrowie, na podstawie 1 ust. 2 rozporz¹dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó³owego zakresu dzia³ania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 216, poz. 1607). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta³y og³oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 117, poz. 790, Nr 191, poz i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 123, poz. 849, Nr 166, poz i Nr 176, poz oraz z 2008 r. Nr 58, poz. 351.

24 24 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Komunikat dla lekarzy, felczerów, œwiadczeniodawców, aptek w sprawie recept lekarskich K o m u n i k a t Lubelski Oddzia³ Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia informuje, e podpisane przez Ministra Zdrowia Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2008 roku zmieniaj¹ce rozporz¹dzenie w sprawie recept lekarskich przed³u a wa noœæ druków recept wydrukowanych przed wejœciem rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie recept lekarskich (Dz. U. Nr 97, poz. 646 ze zm.). W zwi¹zku z powy szym do 31 grudnia 2008 roku obowi¹zuj¹ równie recepty nie posiadaj¹ce nadruku: - PESEL, - Data realizacji od dnia. ród³o informacji: Ministerstwo Zdrowia Z-ca Dyrektora ds. Medycznych Lubelskiego OW NFZ Bo enna Zasada ród³o: r. Informacja Zosta³o opublikowane Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2008 r., zmieniaj¹ce rozporz¹dzenie w sprawie recept lekarskich Dz. U. Nr 113 z 30 czerwca 2008 r. poz termin obowi¹zywania od 1 lipca br. Tekst ujednolicony Rozporz¹dzenia mog¹ Pañstwo znaleÿæ poprzez link umieszczony na stronie internetowej:

25 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 25 APTEKI SZPITALNE I ODDZIA Y FARMACJI SZPITALNEJ List do Marsza³ka Województwa Pan Krzysztof Grabczuk Marsza³ek Województwa Lubelskiego Lublin, dn. 2 czerwca 2008 r. Szanowny Panie Marsza³ku! Okrêgowa Rada Aptekarska w Lublinie zwraca siê z uprzejm¹ proœb¹ do pana Marsza³ka o poparcie naszego stanowiska dotycz¹cego zapewnienia odpowiedniego poziomu warunków pracy farmaceutom zatrudnionym w aptekach szpitalnych i oddzia³ach farmacji szpitalnej. Ostatnio resort zdrowia poœwiêca wiele uwagi wzrostowi poziomu us³ug œwiadczonych w zak³adach opieki zdrowotnej. Niestety, z przykroœci¹ nale y stwierdziæ, e w dyskusjach na ten temat pomija siê milczeniem znaczenie aptek szpitalnych oraz oddzia³ów farmacji szpitalnej dla poziomu opieki zdrowotnej œwiadczonej przez szpitale. Niski presti zawodu farmaceutów szpitalnych to efekt wieloletnich zaniedbañ dyrektorów i organów za³o ycielskich szpitali. Korzystaj¹c z ustawowych uprawnieñ jak i równie prowadzonych przez resort zdrowia w ostatnim okresie prac nad popraw¹ sytuacji w ochronie zdrowia, pozwalamy sobie przybli yæ problemy z jakimi borykaj¹ siê apteki szpitalne, jednoczeœnie licz¹c na pomoc w ich rozwi¹zywaniu. Do samorz¹du aptekarskiego docieraj¹ coraz czêœciej informacje o nieodpowiednich warunkach lokalowych oraz wyposa eniu aptek szpitalnych, o nie przestrzeganiu w tym zakresie przepisów ustawy z dnia r. Prawo farmaceutyczne (t. j. Dz. U. z 2008r., Nr 45, poz. 271) i rozporz¹dzenia MZ z dnia r. w sprawie szczegó³owych wymogów jakim powinien odpowiadaæ lokal apteki ( Dz. U. Nr 171, poz. 1395). Szczególnie ra ¹cym jest niedostosowanie pomieszczeñ do sporz¹dzania leków cytostatycznych, roztworów do hemodializy i dializy dootrzewnej oraz do sporz¹dzania leków do ywienia poza i dojelitowego do wymogów

26 26 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY okreœlonych w rozporz¹dzeniu MZiOS z dnia r. (Dz. U. Nr 80, poz. 376 z póÿn. zm.). Równie niedopuszczalnym jest wykonywanie tych czynnoœci przez osoby niezgodnie z ich kwalifikacjami. Taki stan rzeczy zagra a bezpieczeñstwu pacjenta, personelu, jak równie œrodowiska. Niedostrzeganie przez niektórych dyrektorów szpitali korzyœci za œwiadczenia przez apteki szpitalne swoich us³ug oraz niedoszacowanie wk³adu pracy farmaceutów w nich zatrudnionych ma negatywny wp³yw na proces leczenia jak i ekonomikê œwiadczonej us³ugi. Docieraj¹ do nas informacje o niczym nieuzasadnionej dysproporcji w tabeli zaszeregowania stanowisk pracy miedzy farmaceutami a innymi pracownikami dzia³alnoœci podstawowej. Niedostateczne wynagrodzenie pracowników aptek szpitalnych ma istotny wp³yw na brak chêtnych do pracy w tych placówkach. Ju dzisiaj œrednia wieku farmaceutów szpitalnych kszta³tuje siê na poziomie lat. Za 5-6 lat oka e siê, e nie bêdzie mia³ kto pracowaæ w tych placówkach. Brak personelu fachowego skutkuje brakiem bie ¹cego nadzoru nad gospodark¹ lekiem oraz brakiem rzetelnej wspó³pracy z lekarzami w zakresie informacji o leku. Rzetelne przygotowanie merytoryczne, wiedza i kwalifikacje farmaceuty szpitalnego zapewnia nie tylko bezpieczeñstwo farmakoterapii pacjenta hospitalizowanego ale równie predysponuje go do zapewnienia prawid³owego przebiegu badañ klinicznych w tym prowadzenia dokumentacji, prowadzonego badania produktu leczniczego. Poza realizowaniem podstawowych zadañ ustawowych nale y podkreœliæ udzia³ farmaceutów szpitalnych w racjonalizacji farmakoterapii, prowadzeniu gospodarki produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi w szpitalu, udzia³ w monitorowaniu dzia³añ niepo ¹danych leków a tak e w pozyskiwaniu darów produktów leczniczych i wyrobów medycznych, ewidencjonowaniu próbek do badañ klinicznych, ustalaniu procedur wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych przez aptekê szpitaln¹. Nie do przecenienia jest równie rola farmaceutów szpitalnych w przypadku wstrzymania lub wycofania z obrotu produktu leczniczego nie spe³niaj¹cego wymogów jakoœciowych oraz nadzór nad dopuszczeniem do stosowania w oddzia³ach szpitalnych leku o w³aœciwych zarejestrowanych wskazaniach, maj¹c na uwadze specyfikê dzia³alnoœci szpitala i oddzia³u oraz uwzglêdniaj¹c liczbê zarejestrowanych produktów leczniczych.

27 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 27 Sygnalizuj¹c Panu Marsza³kowi powy sze problemy nurtuj¹ce farmaceutów szpitalnych, ponownie zwracamy siê z uprzejm¹ proœb¹ o poparcie przedstawionego w tym piœmie stanowiska samorz¹du zawodu aptekarskiego. Z wyrazami szacunku Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa Do wiadomoœci: Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w Lublinie Szanowny Pan Krzysztof Przystupa Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie Lublin, dn. 26 czerwca 2008 r. W odpowiedzi na pismo Pana Prezesa z dnia 2 czerwca 2008 r. w sprawie zapewnienia warunków pracy farmaceutom zatrudnionym w aptekach szpitalnych i dzia³ach farmacji szpitalnej uprzejmie informujê, e z informacji przekazanych przez dyrektorów samodzielnych publicznych zak³adów opieki zdrowotnej podleg³ych Samorz¹dowi Województwa Lubelskiego, jak te i kierowników aptek i dzia³ów szpitalnych wynika, e we wszystkich jednostkach zagadnienie powy sze jest monitorowane a ewentualne niezgodnoœci sukcesywnie usuwane. Pragnê podkreœliæ, ze Samorz¹d Województwa Lubelskiego dok³ada wszelkich starañ, aby podczas kontroli merytorycznych w jednostkach zwracaæ uwagê na powy szy problem. Z powa aniem Dyrektor Departamentu Zdrowia i Polityki Spo³ecznej Ewa P³ocica-Poœlednik

28 28 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Warszawa, dn. 3 czerwca 2008 r. Pan Marek Twardowski Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Szanowny Panie Ministrze! W zwi¹zku z pracami Podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zak³adach opieki zdrowotnej, w imieniu samorz¹du aptekarskiego pozwalam sobie przekazaæ Panu Ministrowi uwagi dotycz¹ce projektu ustaw o zak³adach opieki zdrowotnej, zawartego w druku sejmowym nr 284. Przedstawiane propozycje maj¹ bardzo du e znaczenie dla prawid³owego funkcjonowania aptek szpitalnych, a w konsekwencji wszystkich zak³adów opieki zdrowotnej œwiadcz¹cych ca³odobowe lub ca³odzienne œwiadczenia zdrowotne. Zwracam siê do Pana Ministra o poparcie przedstawianych propozycji. 1) w art. 8 ust. 3 po wyrazach Naczelnej Rady Lekarskiej proponuje siê dodaæ wyrazy Naczelnej Rady Aptekarskiej. Uzasadnienie: Dodanie Naczelnej Rady Aptekarskiej do podmiotów opiniuj¹cych rozporz¹dzenie wydawane na podstawie art. 8 uzupe³nia katalog podmiotów uprawnionych na podstawie ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich do opiniowania projektów aktów prawnych z zakresu objêtego przedmiotem regulacji. Podmiotami udzielaj¹cymi œwiadczeñ zdrowotnych na terenie szpitala obok lekarzy, pielêgniarek i diagnostów laboratoryjnych s¹ farmaceuci zatrudnieni w aptekach szpitalnych zak³adów opieki zdrowotnej. Odpowiedzialnoœæ za szkody wyrz¹dzone przy udzielaniu œwiadczeñ zdrowotnych dotyczy wszystkich zawodów zaufania publicznego, których przedstawiciele udzielaj¹ œwiadczeñ zdrowotnych na terenie szpitala. W zwi¹zku z tym opiniowanie rozporz¹dzenia wydawanego na podstawie art. 8 ust. 3 dotyczy nie tylko samorz¹du lekarskiego, pielêgniarek i po³o nych oraz diagnostów, ale równie farmaceutów, których reprezentuje Naczelna Rada Aptekarska.

29 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 29 2) w art. 10 ust. 2 proponuje siê nadaæ nastêpuj¹ce brzmienie: 2 Minister w³aœciwy do spraw zdrowia, po zasiêgniêciu opinii Naczelnej Rady Lekarskiej, Naczelnej Rady Aptekarskiej, Naczelnej Rady Pielêgniarek i Po³o nych oraz Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych, okreœli, w drodze rozporz¹dzenia wymagania, jakim powinny odpowiadaæ pod wzglêdem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urz¹dzenia zak³adu opieki zdrowotnej, w tym apteki szpitalnej i dzia³u farmacji szpitalnej, uwzglêdniaj¹c koniecznoœæ zapewnienia odpowiedniej jakoœci udzielanych œwiadczeñ zdrowotnych. Uzasadnienie: W sk³ad zak³adu opieki zdrowotnej wchodzi apteka szpitalna albo dzia³ farmacji szpitalnej. Opiniowanie wiêc projektu rozporz¹dzenia dotycz¹cego pomieszczeñ i urz¹dzeñ zak³adu opieki zdrowotnej, w sk³ad którego wchodzi apteka (dzia³), dokonywane byæ powinno równie przez Naczeln¹ Radê Aptekarsk¹, co znajduje umocowanie w obowi¹zuj¹cych przepisach ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 9, póz. 108, z póÿn. zm.). Jednoznaczne wskazanie, w zakresie spraw, do uregulowania których w³aœciwy jest Minister do spraw zdrowia, apteki szpitalnej i dzia³u farmacji szpitalnej spowodowane jest g³ównie tym, e do tej pory dotychczasowe regulacje pomija³y sprawy z tego zakresu. 3) art. 20 proponuje siê nadaæ nastêpuj¹ce brzmienie: Art W szpitalu tworzy siê aptekê szpitaln¹. 2. Aptek¹ szpitaln¹ kieruje kierownik. 3. Kierownik apteki szpitalnej podlega bezpoœrednio kierownikowi zak³adu opieki zdrowotnej. Uzasadnienie: Prawid³owe dzia³anie szpitala gwarantuj¹ wchodz¹ce w jego sk³ad jednostki organizacyjne zabezpieczaj¹ce mo liwoœæ prawid³owego udzielania œwiadczeñ zdrowotnych. Do takiej jednostki zalicza siê równie aptekê. Nie jest mo liwe udzielanie œwiadczeñ zdrowotnych w szpitalu bez dzia³aj¹cej na jego terenie apteki szpitalnej. Zaopatrywanie szpitala w produkty lecznicze za poœrednictwem dzia³u farmacji szpitalnej lub za poœrednictwem apteki dzia³aj¹cej na terenie innego szpitala nie gwarantuje prawid³owej gospodarki produktem leczniczym oraz, w zwi¹zku z iloœci¹ udzielanych œwiad-

30 30 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY czeñ zdrowotnych, mo e zagra aæ bezpieczeñstwu pacjenta. Rozszerzenie regulacji zawartych w art. 20, a dotycz¹cych aptek szpitalnych podyktowana jest tym, e ustawa o zak³adach opieki zdrowotnej powinna zawieraæ podstawowe regulacje dotycz¹ce apteki szpitalnej. Do tych regulacji nale ¹ przepisy wprowadzaj¹ce jednoznaczne okreœlenie podmiotu kieruj¹cego aptek¹ oraz bezpoœrednie podporz¹dkowanie kierownika apteki kierownikowi zak³adu opieki zdrowotnej. Takie usytuowanie kierownika wynika z ustawowych zadañ na³o onych na aptekê szpitaln¹, zaopatruj¹c¹ wszystkie oddzia³y szpitalne w produkty lecznicze i wyroby medyczne. Prawid³owa realizacja zadañ apteki wymaga bezpoœredniej wspó³pracy kierownika zoz-u z farmaceut¹ kieruj¹cym aptek¹ (dzia³em). 4) po art. 20 proponuje siê dodaæ art. 20a w brzmieniu: Art. 20a. 1. W stacjonarnych zak³adach opieki zdrowotnej, o których mowa w art. 18 ust. 2 pkt 2-5 tworzy siê aptekê szpitaln¹ albo dzia³ farmacji szpitalnej. 2. Przepis ust. 1 nie stosuje siê do zak³adów, o których mowa w art. 87 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo farmaceutyczne. 3. Do dzia³u farmacji szpitalnej stosuje siê odpowiednio art. 20 ust. 2 i 3.. Uzasadnienie: Przes¹dzenie w art. 20 projektu ustawy, e na terenie ka dego szpitala musz¹ znajdowaæ siê apteki szpitalne, spowodowa³o koniecznoœæ odrêbnej regulacji kwestii dotycz¹cych aptek w odniesieniu do pozosta³ych zak³adów opieki zdrowotnej. Zasadnym wydaje siê w odniesieniu do tych podmiotów dopuœciæ mo liwoœæ tworzenia aptek lub dzia³ów farmacji szpitalnej - zakres i rodzaj udzielanych tam œwiadczeñ umo liwia zabezpieczenie potrzeb tych jednostek w zakresie obrotu produktem leczniczym równie przez dzia³ farmacji szpitalnej. Do dzia³ów farmacji szpitalnej musz¹ mieæ zastosowanie przepisy art. 20 ust. 2 i 3, dotycz¹ce koniecznoœci powo³ania kierownika oraz jego podporz¹dkowania kierownikowi zak³adu opieki zdrowotnej. 5) art. 93 proponuje siê uzupe³niæ poprzez dodanie po pkt 3 pkt 3a w brzmieniu: Art a) kierownika apteki szpitalnej (dzia³u farmacji szpitalnej);.

31 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 31 Uzasadnienie: Projekt ustawy w brzmieniu dotychczasowym pomija kierownika apteki szpitalnej oraz kierownika dzia³u farmacji szpitalnej. 6) w art. 118 w ust. 3 po pkt 1 proponuje siê dodaæ pkt 1a w brzmieniu: 1a) prawid³owoœæ gospodarowania produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi;. Uzasadnienie: Istotnym elementem dzia³alnoœci zak³adu opieki zdrowotnej jest ordynacja produktów leczniczych. Ma ona znaczenie zarówno ze wzglêdu na proces leczenia, jak i ekonomikê œwiadczonej us³ugi, w zwi¹zku z tym proponuje siê, aby w przepisie okreœlaj¹cym zakres prowadzonej kontroli uwzglêdniæ równie gospodarkê produktem leczniczym. Wprowadzenie powy szych zmian wymaga równoczesnej nowelizacji ustawy -Prawo farmaceutyczne. W zwi¹zku z tym proponujemy dodaæ: Rozdzia³ VII Zmiany w przepisach obowi¹zuj¹cych. Art W ustawie z dnia 6 wrzeœnia 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. Nr 126, póz. 1381, z póÿn. zm. 3) ) wprowadza siê nastêpuj¹ce zmiany: w art. 87 ust. 3 i 4 otrzymuj¹ brzmienie: 3. Wojewódzki inspektor farmaceutyczny wyra a zgodê na utworzenie w stacjonarnym zak³adzie opieki zdrowotnej, innym ni szpital, dzia³u farmacji szpitalnej uwzglêdniaj¹c: 1) rodzaj udzielanych œwiadczeñ; 2) liczbê ³ó ek oraz ich wykorzystanie. 4. Do dzia³u farmacji szpitalnej nale y wykonywanie zadañ okreœlonych w art. 86 ust. 2 pkt 1 i 4, ust. 3 pkt 5, 7, 9 i 10 oraz ust. 4". Uzasadnienie: Zmiana ust. 3 w art. 87 ustawy - Prawo farmaceutyczne jest spowodowane propozycj¹ uregulowania w ustawie o zak³adach opieki zdrowotnej zasady, i jedynymi podmiotami zajmuj¹cymi siê obrotem produktem leczniczym na terenie szpitala jest apteka szpitalna, a na terenie innego ni szpital stacjonarnego zak³adu opieki zdrowotnej apteka szpitalna albo dzia³ farmacji szpitalnej. Dozwolenie dzia³ania w tych zak³adach apteki szpitalnej, albo dzia³u farmacji szpitalnej, spowodowa³o koniecznoœæ wyposa enia wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego w uprawnienie do rozstrzygania, czy w danym przypadku zasadne jest tworzenie dzia³u farmacji szpitalnej.

32 32 PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY 2) w art. 93 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Do kierownika apteki szpitalnej, apteki zak³adowej albo dzia³u farmacji szpitalnej stosuje siê odpowiednio przepisy art. 88 ust. 1-5 oraz art. 99 ust. 4a.. Uzasadnienie: Proponowana regulacja jednoznacznie okreœla, jakie przepisy ustawy - Prawo farmaceutyczne maj¹ zastosowanie do kierownika apteki szpitalnej (dzia³u) lub kierownika apteki zak³adowej. 3) w art. 97 dodaje siê ust. 6 w brzmieniu: 6. Minister w³aœciwy do spraw zdrowia okreœla, w drodze rozporz¹dzenia, szczegó³owe wymogi, jakim powinien odpowiadaæ lokal apteki szpitalnej i dzia³u farmacji szpitalnej, w szczególnoœci okreœlaj¹c jego organizacjê i wyposa enie. 4) w art. 98 uchyla siê ust.5; Uzasadnienie: Konsekwencj¹ objêcia regulacj¹ ustawy o zak³adach opieki zdrowotnej kwestii dotycz¹cych aptek szpitalnych (art. 10 projektu ustawy o zoz) jest dostosowanie delegacji zawartych w ustawie Prawo farmaceutyczne do zaistnia³ego stanu. Z wyrazami szacunku Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr Grzegorz Kucharewicz Zwracamy siê z proœb¹ do wszystkich Cz³onków naszej Izby o niezw³oczne przekazywanie do Biura Izby informacji o fakcie œmierci farmaceutów, którzy wykonywali zawód lub zwi¹zani byli z naszym województwem. red.